Tropische planten groeien
tussen nieuwe woonwijken
Samenwerking prot. partijen
op agenda van A.R. partij
Otydecta
Uitbrander was
van orchideeënkwekerij
DONDERDAG 16 MEI 1957
Rijswijkse handelskweker jubileert
(Van een onzer verslaggevers)
f-POEN KEES DE JONG uit Rijswijk in 1930 op een goede dag met een
koffer vol orchideeën uit België thuis kwam, kon hij een geduchte
uitbrander van zijn vader in ontvangst nemen. Wat moest de Rijswijkse
handelskweker B.D. de Jong i n de crisisjaren met zo'n bloem beginnen?
Maar de orchideeën lagen er nu eenmaal en aangezien je in die jaren alles
te gelde moest maken, wilde je het hoofd boven water houden, begon de
verkoop ende fa. B. D. de Jong Zonen werd de eerste cn is thans nog
een der grootste orchideeënhandelskwekers in Nederland. Zo'n kwajongen
toch, die Kees.
Zo'n kwajongen. Dat zei men ook in
het begin van deze eeuw van de thans
ruim 76-jarige heer B. D. de Jong. Hij
werkte toen bij zijn vader op de boom
kwekerij in Loosduinen, waar thans de
begraafplaats Nieuw Eykenduynen is.
doch voelde zicih meer tot bloemen dan
tot bomen aangetrokken. Van zijn zak
geld begon hij bloemen te kweken. Het
ging goed en in 1907 kon hij, door zijn
toen al enigezins gevestigde reputatie,
zijn gespaarde zaïkcentjes en 250 van zijn
vader ontvangen harde guldens een eigen
zaak beginnen. Tot 1913 bleef die in
Loosduinen gevestigd; toen werd de zich
al snel uitbreidende kwekerij naar de
Van Vredenburohweg in Rijswijk over
geplaatst, waar zij thans nog gevestigd
i6. Op 22 mei gaat de vlag in top en
wordt het halve-eeuwfeest gevierd, èn
van de handelskwekerij èn van het hu
welijk van de heer en mevrouw De Jong.
Er is reden tot feestvieren, niet alleen
omdat de cultuur en bedrijf hier harmo
nisch zyn samengevlochten, maar ook
omdat sinds kort het voortbestaan van
de kwekerij tussen de al bestaande hui
zenblokken van nieuw Den Haag cn de
snel naderbij komende huizenblokken van
nieuw Rijswijk is verzekerd. Het uitbrei
dingsplan van Rijswijk moest ervoor
worden gewijzigd, maar men deed dit
graag, omdat de aanwezigheid van een
dergelijk uniek bedrijf temidden van on
eindig lijkende woonwijken van groot be
lang werd geacht.
Eén plant: f7000
De kwekerij legt zich hoofdzake
lijk toe op vier soorten planten: or
chideeën, azalia's, bougainvillea's en
sansevieria's. Dit is een economisch
gunstig patroon, omdat daardoor de
verkoop zomer en winter door moge
lijk blijft en de handel niet op één
kaart wordt gezet.
En met trots vertelt de heer Frits
de Jong, zoon van de oprichter, dat
nog nimmer één bloem behoefde te
worden weggegooid. Ook niet die
luxe orchideeën uit 1930, waarvoor
een markt moest worden gezocht èn
werd gevonden.
Dat was niet eenvoudig, want de or-
chideeëfikweker6 in België wensten zo
als traditie bleek te zijn hun hele pro-
duiktie aan één handelaar te verkopen.
Dies werden de orchideeën iedere week
van maandag tot en met woensdag in alle
delen van het land verkocht en wat er
dan over was, ging donderdagmorgen
vroeg per KLM naar de wekelijkse bloe
menmarkt in Londen. Het ging niet
slecht met de orchideeën en in 1935 lach
te de heer De Jong om de uitbrander aan
zijn zoon: hij kocht zélf planten, ging
zelf „scheuren" en zaaien en had spoe
dig een hele collectie. Eenvoudig gezegd.
Er zijn ongeveer 15.000 soorten orchi
deeën, doch 20 tot 30 soorten zijn lonend
te kweken. Daarvoor moet men „er winst
in zien", want de kweek van zaad tot
bloem duurt zes jaar. Blijkt de bloem
zwak of niet mooi te zijn, dan is daar
aan zes jaar arbeid verspild. Geen
der, dat een goede orchidee-moeder
plant, waarvan „gescheurd" kan worden,
■een waarde heeft van 4000.- tot 7000,-
Vorstelijke bruids
boeketten
Eii kweker De Jong heeft goede plan-
in! De orchideeën voor het bruidsboe
ket van koningin Juliana kwamen uit
U n kassen en toen onlangs de keize-
in van Perzië huwde, werd het bruids
boeket vervaardigd van Rüswjjkse bloe-
gekweekt door De Jong. In de prijs
couranten van orchideeën, ongeacht of
:c in het Engels, Frans, Duits of Spaans
:(jn gedrukt en die naar vele delen der
vereld worden verzonden komt de oer-
Nederlandse naam „Clasina de Wit-orchi-
voor, genoemd naar mevrouw De
Thans worden in de Rijswijkse han
delskwekerij elf soorten orchideeën in
se variaties van kleur, vorm en
grootte gekweekt en geëxporteerd vooral
Duitsland, Zweden, Zwitserland en
België. Van september tot februari wor
den deze bloemen gesneden De hoofdsnij
decemiber; dan staan in een be
trekkelijk klein kasje 15.900 bloemen in
volle bloei. Dan ook ziet men wat de
bloem waard is, en dat ziet men onmo
gelijk aan het groen van de nog niet
bloeiende plant. De prij6 van een voor
verkoop bestemde plant? Tien tot hon
derdvijftig gulden.
ucyuiai eveu kan is de fimu ui> ten
toonstellingen present. In Keulen werd
haar inzending dezer dagen nog bekroond
t een gouden en een zilveren medaille,
recies wat we dachten." aldus de heer
D. de Jong, die kort geleden zijn zoon
Deny in Canada nog op diens kwekerij
De heer B. D. de Jong jr. bij het
keuren van enkele orchideeën in
een van de kassen in het bedrijf
van zijn vader, waarin ook hij
werkzaam is.
Aan de Van Vredenburchweg
in Rijswijk, vlak bij de spoorlijn
Den HaagDelft, staan de kas
sen van de handelskwekerij B.
D. de Jong Zonen. Het be
staan van de kwekerij is ver
zekerd, ondanks het feit, dat
staande op de brug, waaronder
deze foto is genomen, de hui
zenblokken van Nieuw-pen
Haag zijn te zien en achter de
kassen de huizenblokken van
Nieuw-Rijswijk in aanbouw zijn
Gaan er van de Rijswijkse kwekerij veel
bloemen en planten naar het buitenland,
er worden er ook wel geïmporteerd, recht
streeks uit de rimboe, van Ambon en
Zuid-Amerika en nog niet zo lang geleden
nog een hele partij uit het Himalaya-
Export
lea's
>er 30 procent van alle bloen
'ëxporteerd orchideeën en a
bougainvdl lea's
de
En
Bakkers willen de
parallellisatie
te lijf
Op het jaarlijkse congres van de Ne
derlandse katholieke bakkerspatroonsbond
In Maastricht gehouden, is veel aandacht
geschonken aan twee voorstellen betref
fende parallellisatie. De afdeling Rotter
dam wilde sterk stelling nemen tegen hei
streven naar parallellisatie, waarin de mo
gelijkheid aanwezig is. dat brood en an
dere bakkerijprodukten voortaan ook in
kruidenierszaken worden verkocht. De af
deling beschouwt dit als een uitholling
'an de vestigingswet Met de afdeling
>ok het hoofdbestuur van oordeel dat de
broodverkoop uitsluitend bi
drijf moet blijven. De afdeling
Breda ging
weerstandsfonds onder de Nederland-
bakkers op te richten, teneinde de pa
rallellisatie te keren en een tegenmaat
regel te nemen in de vorm van verkoop
;an kruidenierswaren door bakkers. Het
/oorstel vond wel bijval in de vergade-
•ing. maar de voorzitter wees erop. dat
lit voorstel geen redelijke kans van uit
voering heeft. Niettemin zal het hoofd-
jestuur deze zaak ernstig bestuderen.
Militair gedood
met handgranaat
Bij een militaire oefening op de Elspeter
he.de in de gemeente Ermelo. waarbij o.m
halfscherpe aanvalshandgranaten werden
gistermiddag de negentien
jarige dpi. huzaar H. B. J. Raben uit Di-
het leven gekomen. Hij behoorde
tot het 101ste B-eskadron uit de leger
plaats 't Harde.
De genezing van de burgemeester van
Amsterdam, mr. G van Hall. zal geruime
tijd duren. Zoals men weet. heeft hij
enkele dagen geleden een maagbloeding
gehad. Zijn toestand, die zich eerst ernstig
redelijk worder
geacht, hoewel er een kleine terugslag is
gew
Navo-luchtmaamjialk
naar Nederland
De bevelhebber van de maritieme lucht
strijdkrachten van het kanaalcommando
van de N A.V.O., air-marshall sir Bryan
Reynolds., zal morgen een kort bezoek
brengen aan de commandant zeemacht
Nederland, schout-bij-nacht G. B For-
tuyn. die bevelhebber is van de zeestrijd-
krachten in het Beneluxgebied van het
kanaalcommando van de N A V O-
Geen maximumprijs
voor kolen
De kolenprijzen zijn in de periode 1956
-'57 binnen de E.G K.S. meer gestegen
an in het jaar daarvoor, doch minder
an in dc gebieden buiten de gemeen-
chap. Dit heeft de voorzitter van de
Hoge Autoriteit medegedeeld aan het par
lement der E.G.K.S., dat bijeen is in het
uis van Europa te Straatsburg.
De Hoge Autoriteit denkt er niet aan
aximumprijzen vast te stellen, daar deze
op te hoog niveau zouden moeten worden
vastgesteld, wil men de kolenmijnen laten
renderen en de noodzakelijke
gen doen.
ededeling werd gis
de Amsterdamse gemeentel
door de loco-burgemeester, v
A. de Roos.
niddai
heeft bezocht. „Pracht land." zegt de
eigenaar van de jubilerende firma. „Ik
wou dat ik er was. Je zet maar een
neer en begint en je moet al heel
verdienen voor je belasting betaalt."
Daaruit spreekt de ondernemingslust, di{
hij in de afgelopen halve eeuw zo ruim
schoots heeft getoond te bezitten. Hij wae
de eerste Nederlandse kweker van Ame
rikaanse anjers Toen hij niet meer d«
enige was. is hij er mee gestopt
Maar aniers of geen anjers: op 22
mei is het gouden jubileum, dat
onder meer van 4 tot 6 uur met een
receptie in „Huis te Lande" in Rijs
wijk wordt gevierd. Mét bloemen!
De heer en mevrouw De Jong,
die gelijktijdig met het gouden
jubileum van het bedrijf hun gou
den huwelijksfeest vieren. Naar
mevrouw De Jong is de over de
gehele wereld bekende „Clasina
de Wit-orchidee" genoemd. Hier
staat het gouden bruidspaar in
'n kas met de tropische boubain-
villea's.
Prinselirke tweeling
J o
Jean en Margaretlia
De prinselijke tweeling in Luxemburg
zijn Jean en Margaretha genoemd. De
jongen Jean Felix Marie Guilleaume
naar zijn vader en het meisje Margaretha
Antonia Marie Felicitee naar haar oud
tante. de oudste zuster van wijlen konin
gin Ast
het
JONGEREN WENSEN OPENHARTIG GESPREK
Berghuis en Tilanus spraken
op één vergadering
(Van een onzer verslaggevers)
T) EGINT VAN UTRECHT DE VICTORIE? Niet de victorie van fusie
-L* tussen C.H.U. en A R.P., maar van de daad van het onderlinge gesprek,
viaarin men elkaar leert herkennen? Het begin is op hoog niveau gekomen,
nu de C.H.-jongerengroep en de C.H.-studentenwerkgroep in Utrecht erin
zijn geslaagd de beide voorzitters van A.R.P. en C.H.U. te laten spreken
over: „Mogelijkheden en moeilijkheden van een protestants-christelijke
volkspartij". Zeer veel belangstellenden waren daarvoor deze week
het gebouw voor kunsten en wetenschappen gekomen.
Niet alleen uit Utrecht, maar ook uit
plaatsen als Velp, Amsterdam. N(jkerk,
Leiden, Haarlem en Den Haag. Ligt daar
in een waarborg dat het Utrechtse CHJG
initiatief navolging zal vinden?
TELEURSTELLING
Dr. W. P. Berghuis, die het eerst het
woord kreeg, was zich er van bewust dat
deze avond een „pikant karakter" droeg.
Hij herinnerde aan de circulaire, die het
Centraal comité na de bevrijding liet uit
gaan en waarin gesteld werd, dat ge
streefd zou worden naar een prot. chr.
partij. Dit besluit is door de ARP nooit
herroepen, dit denkbeeld is blijven leven
in de partij. Dr. Berghuis verklaarde te
begrijpen, dat er in de situatie van de
CHU na de oorlog argumenten genoeg
lagen om voorzichtig te zijn t.a.v. een
fusie. De mislukking van het streven naar
eenheid blijft voor ons echter een teleur
stelling, aldus de voorzitter der ARP.
We weten loten te zjjn van een stam,
zo betoogde dr. Berghuis. De omstandig
heden hebben er toe geleid dat we uit
een zijn gegaan. Een zodanig uiteengaan
blijkt een moeilijk te herstellen Iets, maar
met de gebrokenheid mogen we nimmer
vrede hebben. Hier ligt een stuk schuld.
Het behoud van de georganiseerde prot.
chr. invloed is in het geding. Beseffen
we dat gevaar en waarom is wel eenheid
mogelijk in sociale en radio-organisaties'
Buitenlanders kunnen maar niet begrij
pen waar de verschillen liggen.
OP AGENDA
De moeilijkheden voor een partij achtte
dr. Berghuis momenteel groter dan de
mogelijkheden. Deze laatste wérden ech-
Tucli is liet zo
GEHEIMSCHRIFTEN EN GEHEIME INKT
de ontvanger van de brief behoeft niet -V /Af»
anders te doen. dan hel papier zó lang J
boven een kleine vlam Ie houden tol V
het geschrevene donkerbruin of zwart te j p| f
voorschijn treedt. De salpeter werkl. f\I
zoals aovele andere stoffen, de verkoling 'P j
van het papier in de hand. Met kalium Nr J
soortgelijke effecten worden inkten moeien op een «ndere wijze, bij\
•n liet geschrevene kan op dc inet chemische middelen, zichtbaar wor
Üze zichtbaar worden gemaaki Jen gemaakt. Schrijft de afzender bijv
•heime" inkten die door oploi met oplossingen van loodaretaat, nikkel
10% zwavelzuur of van 2 gran mlfaat. kopervitriool, zilvernitraat, dan
stallen van kohaltchloride oV kan de ontvanger het onzirhthare srhrif'
.net natriumsulfide of swavellever out
wikkelen (waarhij lijj uiteraard wel de
nodige voorzichtigheid dient te betrach
ten, want het ontwijkende zwavelwater-
stofgas ruikt niet alleen hoogst kwalijk,
maar is bovendien giftig).
Het grappigst zou het zijn. indien de
afzender voor zijn onzichtbare inkt een
geconcentreerde oplossing van looizuur
of een extract van galnoten zou gebrui
ken, want bij het ontwikkelen met eeD
oplossing van ijzerchloride ontstaat dan
doodgewone inkt van ijzergalluszuur.
Het wordt wat moeilijker om een ge-
mschrift zichtbaar te maken, wanneer
ontvanger de hiervoor gebruikte op-
lingen niet kent. Dan kunnen, behalve
ng en bevorhtiging. vaak met
jodiu
worder
■an ge
wend. omdat jodium met het beschre
vene vaak chemische verbindingen aan
gaat. Anders kan het document met
ultraviolette stralen bekeken worden,
waardoor teksten, die met vruchten- of
uienxap, azijn, melk e.d. geschreven zijn,
duidelijk zichtbaar worden. Momenteel
is de cryptografie uiteraard wat ingewik
kelder dan in de tijd toen met dergelijke
•overinkten werd gewerkt.
Daarover een volgende, keer.
(Nadruk verboden)
ter niet groter door de activiteit va
Christelijke volkspartij. Hierdoor
den de brokken slechts vermeerderd, al
dus de voorzitter.
De kwestie van samenwerking staat
niet op de agenda van de ARP. Dr. Berg
huis meende dat zulks onjuist wa
hij zegde dan ook toe dit punt wel onder
werp te maken van officiële bespreking.
Er zal een situatie geschapen dienen te
worden, waarin begrip en waardering be
vorderd worden. Reëel is nu, beider op
treden zo te doen zijn, dat de zaak var
de mogelijke eenheid zoveel als het kan
wordt gediend.
Tot zijn leedwezen constateerde dr.
Berghuis, dat het helaas zo is, dat be
paalde CH-mensen menen zich te
promitteren door contact met ARP. Dit
mog toch onder ons niet mogelijk zijn.
Dr. Berghuis had er begrip voor, dat
de CH de AR vaak eigengereid noemden,
mensen die het altijd beter weten. Eer
voortdurend zelfonderzoek hierbij is no
dig. Stijl en sfeer zijn inderdaad niet ge
lijk en het verschil in aanpak is vaak zeer
wezenlijk. Ook theologische achtergron
den spelen mee ,maar dr. Berghuis
niet billijken, dat deze zozeer belangrijk
zouden zijn, dat zij onoverkomelijke be
zwaren vormen tegen samengaan op poli
tiek terrein. Vergeten we niet, dat CHU
en ARP beide interkerkelijk zijn.
Waneer we voldoende onder de indruk
zijn van de grote taak, die we als refor
matorische christenen hebben in deze
moderne wereld, dan ligt de weg tot el
kander wellicht beter open. Geen plato
nische, doch een reëele houding ten aan
zien van de eenheid is gewenst. Met open
oog voor de werkelijkheid mogen we niet
nalaten te bouwen aan het beeld van een
Christelijke volkspartij.
UNIEKARAKTER
De heer H. W. Tilanus begon met te
stellen, wat zijns inziens een „partij" is.
Naar democratische opvatting is dit een
organisatie van vrije mensen, die met be
trekking tot staatkundige vragen gelijk of
ongeveer gelijk denken en samen pro
beren invloed uit te oefenen op politiek
Deze eenheid kan tweeërlei gefundeerd
worden: in beginsel en belang. De diep
gang van AR- en CH-beginsel is: erken
ning van Gods souvereiniteit over ge
heel het leven en de erkenning van de
bijbel als Gods Woord. Niet alleen voor
de enkeling, maar ook voor de organisatie.
De heer Tilanus schetste de ontwikke
ling van de CHU, voortgekomen uit de
vrij antirevolutionairen, de Friesch Chr.
hlstorischen en de CH kiezersbond. Voor
al de laatste twee waren sterk nationaal
ingesteld en droegen een krachtig her
vormd accent. In tegenstelling tot Kuypers
aanpak was men niet voor strakke orga
nisatie. Bovendien, aldus de heer Tilanus,
had het optreden van Kuyper met de
doleantie het Hervormde sentiment ge
prikkeld.
THEOLOGISEREND
Het Nederlandse volk theologiseert
graag. Dat heeft niet alleen kerkelijk,
doch ook politiek invloed. Denk aan het
Geref. Politiek Verbond cn de Staatkun
dig geref. party. De heer Tilanus betreur
de. dat deze theologische gevoeligheid
steeds nieuwe stromingen doet ontstaan.
Ideaal zou zijn één belijdende prot. chris
telijke party. Want in de kcrkeiyke ver
schillen ligt de ondergrond van de poli
tieke verdeeldheid.
De AR achtte de CH voorzitter te veel
rechtlijnig, partijdig en antithetisch, ter
wijl zij een sterke neiging vertonen zich
zelf als de helen en de anderen als de
halven te beschouwen. Op zijn rondgang
langs de CH kiesverenigingen na de be
vrijding had de heer Tilanus sterk ge
voeld, dat men zelfstandig wilde blijven.
Samengaan zou z.i. zeker electorale ver
liezen brengen.
Zyn conclusie was dan ook: heel dicht
by elkaar, zo mogetyk naast elkaar, maar
In eigen organisatie.
Verblijdefid achtte de heor Tilanus,
evenals de heer Berghuis, het enthou
siasme van de jongeren, die overigens bij
de discussie aandrongen op een snellere
aanpak van dc zaak der eenheid. Beide
voorzitters verklaarden de indrukken,
hier opgedaan, nader op zich in te laten
JEUGD ZELF
De voorzitter, de heer A. J. van Duist
accentueerde in zijn openingswoord, dat
CHJG en CHSW met deze bijeenkomst
slechts het gesprek wilden openen. Onder
de jongeren heerst een verlangen naar
eenheid onder de prot. christenen, kerke
lijk en beslist ook politiek. Dit is echter
R
R U M aNO*4
Speciaal behandelde en ge
selecteerde Merinos anti
reuma woL De „Rn op de
ombond is uw garantie
voor kwaliteit!
niet de stimulans tot een doldrieste een
heidsbeweging. Wie denkt, dat de jonge
ren enthousiast over de grote moeiiyk-
heden heen zouden lopen, vergist zich
deerlijk. De eenheid zo deze al ver
wezenlijkt wordt kan slechts na een
redelijke tijd van voorbereiding tot stand
komen.
Een fusie zou onverantwoord zyn zon
der dat beide partners werketyk tot een
ontmoeting en een herkenning van elkaar
gekomen zgn. Zijn we daartoe echt bereid,
open en eeriyk met elkaar te spreken
over wat in de historie gegroeid respec-
tieveiyk vergroeid is?
Het is de taak van de Christelijke par
tijen de ontdekkingsreis tot elkaar fee
beginnen. Daarna, na een werkelijke ont
moeting. zullen zij ook de moed dienen
op te brengen ja of wellicht ook nee te
zeggen. Onder krachtige instemming van
de vergadering betoogde de heer Van
Duist, dat vanuit de jongerenorganisatie*
en stuk goedgefundeerde eigen oordeela-
orming moet komen.
We dragen onze denkbeelden zo
weinig concreet uit. Maar aanvaar
dende de verantwoordelijkheid voor
heden en toekomst dient de jongere
generatie duidelijk te verklanken
wat er in haar leeft aan eigen ge
dachten. Daar hebben de partijen
recht op en zijn zij bij gebaat.
