Jlietuue £dlt srijeGTmirant Atoomwapens voor Europ Foster Dulles confereert „Onze strijdkrachten niet voor agressie geschikt" met Adenauer Verhoogde radioactiviteit is niet verontrustend Vliegtuig stort neer: 32 doden Feestvreugde in Amman, vasten achter de rug Europese verdragen het gesprek in Straatsburg Atoomwapens worden al conventioneel in V.S. DONDERDAG 2 MEI 1957 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- Advertentie_afdeling: Tel. 31441. ADVERTENTIES; 0.20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936, Achtendertigste jaargang No 10945 Directie: F DIE MER Hoofdredacteur: Dr. B. D1EMER Chef-red.: H. W. J- ENSER1NK CHRISTEHJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken SUfltvsttlcb i« qbebltven "myn bert la Ughenspott Wetenschappelijk „Spelen"' ZIE PAGINA 7 Navo-raad kivam vandaag in Bonn bijeen John Foster Dulles (links) wordt bij zijn aankomst in het paleis Schaumburg, Adenauers residentiebegroet door de Duitse mmister van buitenlandse zakenvon Brentano. (Telefoto Ass. Press) Afscheid van Lord Ismay (Van onze correspondent) BONN, donderdagmorgen Precies tien uur opende de president van de NAVO, de Italiaanse premier Martino. vanmorgen de zitting in de Stadthalle van Godesberg, waarvan het begin openbaar was. HU gaf het woord aan dr. Adenauer als leider der regering van het gastland. Deze dankte de raad voor zün beslissing de voorjaarszitting naar de bonds,loofd- stad te beleggen, aangezien het Duitse volk zich daardoor sterker bewust zal worden van de realiteit der NAVO. Dr. Adenauer ging in zijn redevoering in op de recente nota's der Sowjetrussische regering aan de verschillende NAVO lan den. Hij vergeleek nogmaals het poten tieel van de defensieve NAVO en de militaire macht der Sowjetunie en oostblokken, die achter het IJzeren Gordijn staat opgesteld met de vinger aan de trekker. Hij herinnerde eraan, dat de NAVO-strijdkrachtcn voor agressie totaal onbruikbaar zouden zijn en dat het derhalve alleen de Sowjetunie is. die een atoomoorlog zou kunnen uitlokken. Om deze te verhinderen behoeft de Sowjetunie slechts in te stemmen met de weste lijke voorstellen voor een gecontro- Nederlanders in Kaapstad dupe van apartheid ^UIDAFRIKAANSE taxichauf feurs hebben de vorige week danig in hun maag gezeten met de aparthcldsvoorschriften, die ver bieden dat mensen van gemengd ras in taxi's en sommige autobussen worden vervoerd en vcrblUven in café's cn restaurants. Er meerde het Nederlandse schip Johan van Ol- dcnbarneveldt In de haven van Kaapstad op doorreis van Djakarta naar Nederland en een aantal van de 1200 passagiers ging voor een paar uur aan land. Een taxichauf feur kreeg een rüke Europeaan en diens vrouw van Indonesische af komst in zUn wagen voor een rit in de omgeving van Kaapstad. De man had zUn arm om zUn vrouw gesla gen. De chauffeur schoot een po litieagent aan cn legde hem de zaak uit. Deze wist ook niet wat hil ermee aan moest en zei de chauf feur maar gewoon door te rijden. Moeilijker werd het toen het echt paar naar een eersteklas hotel wil de rijden om er te lunchen. De chauffeur kreeg toen een goede in val door voor te stellen naar do Kaap te gaan en daar te picknic ken. Er is in Kaapstad namelük geen hotel waar niet-blanken wor den toegelaten. Een andere chauf feur vervoerde een jonge blanke en z(jn Indonesische verloofde. Krachtens de aparthcidswettcn hadden zij bevolen kunnen worden de wagen te verlaten. Zij wilden naar de bioscoop en de chauffeur moest hen toen wel inlichten over de apartheidswetten. Het teleur gestelde paar liet zich direct terug rijden naar het schip. „Ik vond het allemaal erg vervelend," zei de chauffeur. De meeste Indonesische passagiers wandelden een paar uur door de havenwijk en maakten een rondrit met een speciale auto bus, waarbij geen moeilijkheden werden ondervonden. Iemand van het havenbureau gaf als commen taar: „Men kan de wetten moeilijk toepassen op bezoekers. De autori teiten zullen in deze zaken een zekere discretie moeten betrachten. Maar het valt niet te ontkennen, dat het een lastig probleem is. leerde ontwapening. Dr. Adenauer keerde zich tegen de gedachte van een geneutraliseerd Duitsland in het cen trum van Europa en zeide, dat de schepping daarvan het gevaar voor conflict niet zou afwenden. „Doei bereikt" Na de bondskanselier sprak de schei dende secretaris-generaal van de NAVO. lord Ismay, die een overzicht gaf van het werk, dat de NAVO in de laatste vijf jaar tot stand heeft gebracht. Op de voorgrond staat, aldus lord Is may, dat de voornaamste doeleinden waarvoor de NAVO werd opgericht, zijn bereikt, namelijk het handhaven van de vrede en het tot staan brengen van de Russische expansie naar het westen. Lord Ismay legde er de nadruk op, dat de politieke samenwerking der NAVO-lan- den steeds nauwer is geworden. Ook In het besef, dat de buitenlandse politiek der landen op ellcaar moet zijn afgestemd Indien het bondgenootschap wil groeien op militair gebied, een schild vormend, dat ook wanneer het niet zo sterk is als men wel zou wensen, een belangrijk af schrikmiddel tegen agressie is. Hij sprak de hoop uit, dat de NAVO-landen de "we reldproblemen steeds meer van een in ternationaal standpunt zouden bezien. Daarna gingen ministers van buiten landse zaken der vijftien landen achter gesloten deuren vergaderen in het mi nisterie van buitenlandse zaken in Bonn Mogelijkheden in Zuid-Af rika Met de KLM zijn de heren T. J. Twijn- stra en ir. S. H. Visser van het verbond van Nederlandse werkgevers gisteren op Schiphol uit Zuid-Afrika teruggekeerd. De eerste achtte het bezoek van de Ne derlandse missie aan Zuid-Afrika volko men geslaagd. Zuid-Afrika heeft grote toekomst. De natuurlijke rükdorr worden met energie geëxploiteerd. Alle mogelijkheden worden aangegrepen. De invoer van kapitaalsgoederen uit Nedei land kan toenemen. Vele Nederlandse be drijven hebben daar dochterondernemi gen. De Nederlandse deelnemingen in Zuidafrikaanse ondernemingen zijn niet onaanzienlijk. (Van onze correspondent) BONN, 2 mei. IN het zon-overgoten Bonn, dat met vele vlaggen in het teken van de N.A.V.O. staat, heeft de scheidende secretaris-generaal der Atlanti sche organisatie, lord Ismay die op 14 mei zijn functie overdraagt aan Paul Henri Spaak met een grote persconferentie, de zitting van de N.A.V.O.-raad, die vandaag begon, ingeluid. Het wordt, volgens lord Iemav, een algemene gedachtenwisseling over de wereldpolitiek door de ministers van buitenlandse zaken der vijftien N.A.V.O.-Ianden, zon der dat vermoedelijk principiële beslissingen zullen worden genomen. Onder deze aangelegenheden neemt de rol van de Sowjetunie uiteraard een belangrijke plaats in. In zekere zin staat deze N.A.V.O. raadszitting zelfs onder het gesternte van het Sowietrussisehe streven om na de rnneiUiVheden 'n de landen van het oostblok en de opstand in Hon garije een nieuw tijdperk der coëxis- tenf;e te doen bevinnen. „De brede glimlach met de gummi stok achter de rug", zoals lord Ismav het kenschetste. De serie Sowietrus- rische nota's aan verschillende N.A. V.O.-landen, de laatste en in zeer grote vorm aan de Westduitse bonds republiek, zal ter conferentie zeker wnHen besoroken. f>f het daarbij zal komen tot de bepa- ,;og van een gemeenschannelijk standpun' of een gemeenschappelijke actie, liet zich daaes voor de conferentie nog niet voor spellen. Militaire vraagstukken met 2 de terugtrekking van Britse troepen het Europese continent en de over gang tot kernwapens staan niet op de agenda. zijn trouwens geen militaire advi- in Bonn. De kwestie is kortgeleden nog besproken door de W.E.U. in Londen gt voorts bij de militaire commissie. >p het ogenblik het N.A.V.O.-verde- digingsstelsel opnieuw bestudeert en daarmede waarschijnlijk in augustus ge- eed zal komen. NAVO dwingt niet Dat deze militaire commissie met een olkomen herwaardering van de strategie oor de verdediging van Europa te voor- chijn zal komen, deed lord Ismay echter rel vermoeden. Dat zou dan inhouden, lat de deskundigen de landen van Euro- ia zullen aanbevelen zich uit te rusten „Maar," zo zeide lord Ismay, „de N.A.V.O. is geen supranationaal orgaan dat dc staten kan dwingen. Of er over dit alles gesproken zal worden? Wanneer een dc ministers erover wil praten, dan wordt er over gesproken, daarvoor is de Raad." Hetzelfde geldt voor de toelating van Spanje tot de N.A.V.O.. Er is geen voor stel ingediend, doch dat betekent niet dat Aandelen KLM vlogen weg te New York Een kwart miljoen gewone aandelen K.L.M. zijn gisteren op de Ameri kaanse fondsenmarkt „weggevlogen". De orders stapelden zich zo snel op, dat alle aandelen vrijwel onmiddellijk waren geplaatst. Ze werden aange boden vcor 29 dollar, maar na uur steeg de notering in de officieuze handel tot 32.50 bieden. 33 laten. De slotkoers van de eerste dag was 31.37 bieden, 31.87 laten. De K.L.M. tou cheert per aandeel 27 of 6.750.000 in totaal. Voorlopig is bepaald dat de New Yorkse effectenbeurs op 23 een begin zal maken met de handel in aandelen K.L.M. deze kwestie voor zaterdag niet zal wor den behandeld. Verder vertelde lord Ismay. dat hij, na zijn ontslag als secretars-generaal („Ik heb zelf ontslag genomen en ben er niet uitgesmeten," zei hij) teruggaat naar zijn boerderij in Engeland om te proberen, daarmee dan minder geld te verliezen dan hij er tot dusverre heeft gedaan. Tn de toekomst wil hij misschien zijn me- schrijven. Hij verklaarde, dat de N.A.V.O. de beste en wellicht zelfs de enige mogelijkheid is om de wereldvrede te bewaren. In de loop van woensdag zijn de ver schillende delegaties uit veertien landen Bonn aangekomen, per vliegtuig, trein of auto. Ook de Nederlandse minister buitenlandse zaken. mr. Luns, met de :-generaal van buitenlandse za- Van den Beugel, en de perma nente vertegenwoordiger bij de N.A.V.O., Van Kleffens. Mr. Luns en mr. Van Kleffens legeren bij ambassadeur Lam ping in zijn residentie te Urfeld, bij Keu len. De andere Nederlandse delegatieleden jn in hotels te Bonn ondergebracht. Dulles naar Adenauer De Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Foster Dulles, begaf zich onmiddellijk na aankomst naar bonds kanselier Adenauer. Aan het gesprek ook minister von Brentano en an dere politici deel. Maar Eisenhowers adviseur voor het Midden-Oosten. Richards, arriveerde niet, zoals verwacht werd. Hij schijnt van zijn Bonn te hebben afgezien en in Athene te blijven. Over de besprekingen tussen Ade nauer en Dulles werd niets bekend. Vanmorgen kwamen de 150 gedele geerden van de N.A.V.O.-landen bij- de nieuwe Stadthalle te Godes berg, de vriendelijke voorstad van Bonn, waar ook Adenauer zijn kabl net heeft in 't witte paleisje Schauim burg. Om de cbnferentie van de ministers is een enorme drukte, want bijna 800 journalisten zijn aanwezig. De Duitse P.T.T. heeft een groot aantal extra telefoon- en telexverbindingen doen aanleggen om hun ae gelegenheid te geven het nieuws snel te verspreiden. In de periode van 24 tot 26 april is in de lucht boven ons land, evenals in an dere landen, een verhoogde radio-activi teit waargenomen. Volgens in Rijswijk (Z.-H.) verrichte metingen was de graad van radio-activiteit in deze periode onge veer vijf maal zo groot als de gemiddeld gemeten waarden. Het was de grootste mate van radio-activiteit die tot dusver In ons land is gemeten. Thans is de graad van de straling weer teruggevallen tot het vroegere peil. (Naar aanleiding van het bovenstaande, door prof. J. A. Cohen van het medisch- biologisch laboratorium van de rijks verdedigingsorganisatie T.N.O. aan het A.N.P. verstrekte bericht, hebben wij vanmorgen getracht contact te krijgen met prof. Cohen om hem op dit bericht commentaar te vragen. Een der ochtend bladen had dit eveneens gedaan en te horen gekregen, dat er geen toelichting was te gevenwaaruit het de conclusie trok dat prof. Cohen alarm slaat zonder te willen zeggen waarvoor. Uit een onder houd met een der medewerkers van de professor hij was zelf niet aanwezig bleek ons echter, dat er peen enkele reden is om te concluderen, dat er een soort alarmtoestand is ontstaan De incidenteel (gedurende een dag) opgetreden verho ging in de radio-activiteit is geenszins verontrustend en schadelijke gevolgen zijn dan ook niet te verwachten. Men heeft de verhoging geconstateerd en daarvan desgevraagd aan het A.N.P. me dedeling gedaan, zonder dat pro] Cohen aanleiding zag hierop commentaar te leveren, daar dit zijns inziens niet in enkele woorden te doen was. Redactie). Ramp in Engeland Bfj het vliegveld Blackbushe, vijftig kilometer van Londen, is gisteravond een tweemolorig „Viking" passagiersvliegtuig neergestort. Van de 35 Inzittenden over leefden slechts drie de ramp. Zij hebben zware brandwonden opgelopen. Het verongelukte vliegtuig vervoerde militairen van het Britse leger en enkele gezinsleden, een vrouw en twee kinde ren. De bemanning bestond uit vijf kop pen. Ter gelegenheid van de verjaar dag van H.M. de Koningin is in Willemstad op Curagao een stand beeld van Haar onthuld, dat her innert aan het bezoek van het Koninklijk paar in 1955 aan de West Is ook de crisis nu v oorbi j Onze speciale correspondent Alfred van Sprang telegrafeerde vanmorgen: De eerste meidag was een dag van triomf voor koning Hoessein. Na in de vroege morgen de moskee bezocht te hebben, om Allah voor alles te danken, gaf hij vertegenwoordigers van het Jordaanse volk gelegenheid hun loyaliteit te betuigen. De vorst hield deze receptie in de indrukwek kende troonhal van het Raghadan- paleis, dat ligt in de heuvels, die over de zonnige stad uitzien. Gekleed in het uniform van generaal van het Arabische legioen, drukte hij de hand van burgerlijke, militaire en ker kelijke leiders en van leden van het corps diplomatique. Hij zag er zelfver zekerd uit. Hoewel de gebeurtenissen van de laatste dagen hem moeten heb ben aangegrepen, toonde hij geen uiter lijk teken, dat dit verried:. Zo nu en dan verscheen een glimlach op zijn gelaat, wanneer Bedoeinen-sjeiks probeerden zijn hand te kussen als teken van onderda nigheid. In het bijzonder dankte de koning elke paleiswacht voor de "trouwe bescherming In de afgelopen spannende dagen. Ik sloeg dit alles gade opzij van de troonhal en voelde grote sympathie en bewondering voor de monarch met zijn vriendelijk gezicht, in dit uur van on betwist leiderschap. Intussen werd in de stad het driedaag se feest gevierd: het einde van de Ra- madan-vasten. Het uitgaansverbod was De raadgevende vergadering van de Raad voor Europa te Straatsburg heeft gisteren de verslagen aange hoord van drie commissies over de verschillende aspecten van de Euro pese economische gemeenschap en de Euratom. Daarbij stelde de Nederlander jhr. mr. M. van der Goes van Naters namens de politieke commissie, dat de raadgevende vergadering volledig het recht heeft, zich nu reeds, voor de ratificatie, over de Europese verdragen uit te spreken. Hoe wel deze verdragen formeel alleen maar dc zes deelnemende landen aangaan, be treft het hier toch een kwestie, die van politiek belang is voor geheel Europa. Hij meende, dat zowel in Frankrijk als in West-Duitsland ongeacht de uitslag der komende verkiezingen in laatstge noemd land in de verschillende partijen een voldoende meerderheid bestaat voor de ratificatie van de verdragen. Met betrekking tot de associatie van de overzeese gebiedsdelen merkte hij op, dat de Franse gebieden in Afrika vrij zijn van koloniale smetten. Er bestaat een Afrikaanse democratie zonder extreem nationalisme, zoals dat elders voorkomt. „Iedereen, die niet wenst, dat zwart Afrika een vacuüm wordt, dat het bolsje wisme aantrekt, moet de evolutie steunen, waarvoor het nieuwe verdrag de weg opent, zelfs als dat offers vraagt", zo be sloot de heer Van der Goes van Naters. In de middagvergadering kwam veel kritiek los op de uiteenzetting van de Britse minister van staat voor buiten landse zaken, Ormsby-Gore. Deze had de Britse opvatting weergegeven over de verdere ontwikkeling van de Euro pese samenwerking, waarbij de huidige Europese assemblées vervangen zouden dienen te worden door een algemene assemblée met aparte gespecialiseerde commissies voor afzonderlijke werkge bieden, zoals politieke aangelegenheden, economische kwesties, sociale en cul turele zaken, de z.g. „grand design". De Fransman Courant vreesde, dat de verbinding van de NAVO met een enkele Europese assemblée een einde zal maken aan de mogelijkheid voor West-Europa een verzoenende rol te spelen. Het debat over deze kwestie wordt vandaag voort- Amerika's minister van defensie De Amerikaanse defensie is geba seerd op het gebruik van atoomwa pens, heeft de minister van defensie. Wilson, officieel meegedeeld. ,.De kleinere atoomwapens zijn thans in zeker opzicht conventionele wapens geworden." Wilson geloofde niet, dat de Russen de middelen hebben de Britse en Amerikaanse steden zo maar ineens met atoomwapens te verwoesten. In een andere verklaring, die in Wash ington is gepubliceerd, wordt meege deeld. dat de Verenigde Staten na de aanval op Egypte paraat zijn voor een wereldoorlog. De minister van defensie heeft verder bekendgemaakt, dat de Amerikaanse strijdkrachten beschikken over een atoom granaat van 20,32 cm. Ook de Zesde Vloot beschikt over deze atoomgranaten. Dit was de Zuiderzee wordt Oostelijk Flevoland. De I zee geeft haar geheimen prijs met het wegzakken van het water. Deze KLM-Aerocarlo- luchtfoto toont het land bij El- burg, waar twee scheepswrak ken te voorschijn kwamen. Toestand Pieck onbevredigend De toestand van de Oostduitse president Wilhelm Pieck, die ernstig ziek is, blijf\ onbevredigend. Deze medeedling werd vanmorgen gedaan door de kanselarij van de president, nadat gisteren geruchten over de dood van Pieck dc ronde deden Theodor Heuss, de 73-jarige president van West-Duitsland, heeft gisteren zijn werkzaamheden hervat, na zijn lang durige ziekte. opgeheven en duizenden liepen op hun paasbest door de straten. Zij uitten hun vreugde met speelgoedpistooltjes en klei ne jongens bevestigden foto's van de ko ning op de jassen van de voetgangers. Terwijl ik daar tussen de feestvierende menigte in de drukke straten wandelde, scheen het, dat de Ramadan-maand en de crisis op dezelfde dag in Jordanië waren beëindigd. Maar menip probleem moet nog worden opgelost. Maatregelen Reuter meldt, dat de Jordaanse rege ring gisteren opdracht heeft gegeven, tot ontbinding van vakbonden en werkne mersverenigingen. Een communistisch lid van het, voorlopig naar huis gestuurde, parlement en verscheidene communisti sche leiders in het gebied van Jeruzalem zijn, volgens Reuter, gearresteerd. De kantoren in Amman en Jeruzalem van het door Egypte gesteunde persbureau voor het Midden-Oosten zijn door de Jordaanse veiligheidsdienst gesloten. fh Amerika wenst de onafhankelijkheid van Cyprus Cyprus is een der onderwerpen, die te Bonn door de ministers van buitenlandse zaken van de N.A.V.O.-Ianden onder de loep worden genomen. Voorlopig buiten de vergaderzaal, maar daarom niet min der intens. De Verenigde Staten zouden zeer veel voelen voor het denkbeeld Cy prus onafhankelijkheid te verlenen. De voornaamste voorwaarde zou zijn, dat de Cyprioten hun eiland N.A.V.O.-basis laten. Britse en Turkse reacties op dit plan zijn nog niet bekend. De Griekse minister van buitenlandse zaken, Evangelos Ave- roff, zeide, dat het zeer onverstandig zou zijn in de Raad van de N.A.V.O. over Cy prus te discussiëren. „Het zou natuurlijk een grote overwinning voor het verbond zijn, indien zijn tussenkomst zou leiden tot een goede oplossing van het probleem, maar als deze zou falen zou er spanning in het verbond ontstaan," aldus Averoff. De Griekse minister deed duidelijk blij ken, dat Turkije op het ogenblik een groter hinderpaal vormt voor een regeling dan Engeland. Amerikaans antwoord aan Japan Amerika heeft Japan geantwoord op de nota van de Japanse rijksdag, waarin op schorting van alle kernproeven wordt verzocht. De V.S. zullen in het belang van de verdediging der vrije wereld doorgaan met het nemen van kernproeven, aange zien een internationale afspraak over con trole op atoomwapens ontbreekt, aldus het antwoord. HET WEER IN EUROPA i s 11 if Jl Ill: lllll Grenoble Berlijn Dezelfde temperaturen 4^9^ Be Bilt verwacht tot mor- genavond: Veel bewolking met later gjKSjl plaatselijk wat lichte regen, aanvankelijk overwegend zwakke, later meest matige wind uit noordelijke richtin gen. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Vrijdag 3 mei: zon op 5.09. onder 20.10, maan op 7.36, onder 23.54. 7 mei E.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1