Jlietuue £dlt srijeGTmirant
Atoomwapens voor Europ
Foster Dulles confereert
„Onze strijdkrachten niet
voor agressie geschikt"
met Adenauer
Verhoogde radioactiviteit
is niet verontrustend
Vliegtuig stort
neer: 32 doden
Feestvreugde in Amman,
vasten achter de rug
Europese verdragen het
gesprek in Straatsburg
Atoomwapens worden al
conventioneel in V.S.
DONDERDAG 2 MEI 1957
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen-
Advertentie_afdeling: Tel. 31441.
ADVERTENTIES; 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936,
Achtendertigste jaargang No 10945
Directie: F DIE MER
Hoofdredacteur: Dr. B. D1EMER
Chef-red.: H. W. J- ENSER1NK
CHRISTEHJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
SUfltvsttlcb i« qbebltven
"myn bert la Ughenspott
Wetenschappelijk
„Spelen"'
ZIE PAGINA 7
Navo-raad kivam vandaag in Bonn bijeen
John Foster Dulles (links) wordt bij zijn aankomst in het paleis
Schaumburg, Adenauers residentiebegroet door de Duitse mmister
van buitenlandse zakenvon Brentano.
(Telefoto Ass. Press)
Afscheid van Lord Ismay
(Van onze correspondent)
BONN, donderdagmorgen
Precies tien uur opende de president van
de NAVO, de Italiaanse premier Martino.
vanmorgen de zitting in de Stadthalle van
Godesberg, waarvan het begin openbaar
was. HU gaf het woord aan dr. Adenauer
als leider der regering van het gastland.
Deze dankte de raad voor zün beslissing
de voorjaarszitting naar de bonds,loofd-
stad te beleggen, aangezien het Duitse volk
zich daardoor sterker bewust zal worden
van de realiteit der NAVO.
Dr. Adenauer ging in zijn redevoering
in op de recente nota's der Sowjetrussische
regering aan de verschillende NAVO lan
den.
Hij vergeleek nogmaals het poten
tieel van de defensieve NAVO en de
militaire macht der Sowjetunie en
oostblokken, die achter het IJzeren
Gordijn staat opgesteld met de vinger
aan de trekker. Hij herinnerde eraan,
dat de NAVO-strijdkrachtcn voor
agressie totaal onbruikbaar zouden
zijn en dat het derhalve alleen de
Sowjetunie is. die een atoomoorlog
zou kunnen uitlokken. Om deze te
verhinderen behoeft de Sowjetunie
slechts in te stemmen met de weste
lijke voorstellen voor een gecontro-
Nederlanders in
Kaapstad dupe
van apartheid
^UIDAFRIKAANSE taxichauf
feurs hebben de vorige week
danig in hun maag gezeten met de
aparthcldsvoorschriften, die ver
bieden dat mensen van gemengd
ras in taxi's en sommige autobussen
worden vervoerd en vcrblUven in
café's cn restaurants. Er meerde het
Nederlandse schip Johan van Ol-
dcnbarneveldt In de haven van
Kaapstad op doorreis van Djakarta
naar Nederland en een aantal van
de 1200 passagiers ging voor een
paar uur aan land. Een taxichauf
feur kreeg een rüke Europeaan en
diens vrouw van Indonesische af
komst in zUn wagen voor een rit in
de omgeving van Kaapstad. De man
had zUn arm om zUn vrouw gesla
gen. De chauffeur schoot een po
litieagent aan cn legde hem de
zaak uit. Deze wist ook niet wat hil
ermee aan moest en zei de chauf
feur maar gewoon door te rijden.
Moeilijker werd het toen het echt
paar naar een eersteklas hotel wil
de rijden om er te lunchen. De
chauffeur kreeg toen een goede in
val door voor te stellen naar do
Kaap te gaan en daar te picknic
ken. Er is in Kaapstad namelük
geen hotel waar niet-blanken wor
den toegelaten. Een andere chauf
feur vervoerde een jonge blanke
en z(jn Indonesische verloofde.
Krachtens de aparthcidswettcn
hadden zij bevolen kunnen worden
de wagen te verlaten. Zij wilden
naar de bioscoop en de chauffeur
moest hen toen wel inlichten over
de apartheidswetten. Het teleur
gestelde paar liet zich direct terug
rijden naar het schip. „Ik vond het
allemaal erg vervelend," zei de
chauffeur. De meeste Indonesische
passagiers wandelden een paar uur
door de havenwijk en maakten
een rondrit met een speciale auto
bus, waarbij geen moeilijkheden
werden ondervonden. Iemand van
het havenbureau gaf als commen
taar: „Men kan de wetten moeilijk
toepassen op bezoekers. De autori
teiten zullen in deze zaken een
zekere discretie moeten betrachten.
Maar het valt niet te ontkennen,
dat het een lastig probleem is.
leerde ontwapening. Dr. Adenauer
keerde zich tegen de gedachte van een
geneutraliseerd Duitsland in het cen
trum van Europa en zeide, dat de
schepping daarvan het gevaar voor
conflict niet zou afwenden.
„Doei bereikt"
Na de bondskanselier sprak de schei
dende secretaris-generaal van de NAVO.
lord Ismay, die een overzicht gaf van het
werk, dat de NAVO in de laatste vijf
jaar tot stand heeft gebracht.
Op de voorgrond staat, aldus lord Is
may, dat de voornaamste doeleinden
waarvoor de NAVO werd opgericht, zijn
bereikt, namelijk het handhaven van de
vrede en het tot staan brengen van de
Russische expansie naar het westen. Lord
Ismay legde er de nadruk op, dat de
politieke samenwerking der NAVO-lan-
den steeds nauwer is geworden. Ook
In het besef, dat de buitenlandse politiek
der landen op ellcaar moet zijn afgestemd
Indien het bondgenootschap wil groeien
op militair gebied, een schild vormend,
dat ook wanneer het niet zo sterk is als
men wel zou wensen, een belangrijk af
schrikmiddel tegen agressie is. Hij sprak
de hoop uit, dat de NAVO-landen de "we
reldproblemen steeds meer van een in
ternationaal standpunt zouden bezien.
Daarna gingen ministers van buiten
landse zaken der vijftien landen achter
gesloten deuren vergaderen in het mi
nisterie van buitenlandse zaken in Bonn
Mogelijkheden in
Zuid-Af rika
Met de KLM zijn de heren T. J. Twijn-
stra en ir. S. H. Visser van het verbond
van Nederlandse werkgevers gisteren op
Schiphol uit Zuid-Afrika teruggekeerd.
De eerste achtte het bezoek van de Ne
derlandse missie aan Zuid-Afrika volko
men geslaagd. Zuid-Afrika heeft grote
toekomst. De natuurlijke rükdorr
worden met energie geëxploiteerd. Alle
mogelijkheden worden aangegrepen. De
invoer van kapitaalsgoederen uit Nedei
land kan toenemen. Vele Nederlandse be
drijven hebben daar dochterondernemi
gen. De Nederlandse deelnemingen in
Zuidafrikaanse ondernemingen zijn niet
onaanzienlijk.
(Van onze correspondent)
BONN, 2 mei.
IN het zon-overgoten Bonn, dat met vele vlaggen in het teken van de
N.A.V.O. staat, heeft de scheidende secretaris-generaal der Atlanti
sche organisatie, lord Ismay die op 14 mei zijn functie overdraagt
aan Paul Henri Spaak met een grote persconferentie, de zitting van
de N.A.V.O.-raad, die vandaag begon, ingeluid. Het wordt, volgens lord
Iemav, een algemene gedachtenwisseling over de wereldpolitiek door
de ministers van buitenlandse zaken der vijftien N.A.V.O.-Ianden, zon
der dat vermoedelijk principiële beslissingen zullen worden genomen.
Onder deze aangelegenheden neemt de rol van de Sowjetunie uiteraard
een belangrijke plaats in.
In zekere zin staat deze N.A.V.O.
raadszitting zelfs onder het gesternte
van het Sowietrussisehe streven om
na de rnneiUiVheden 'n de landen van
het oostblok en de opstand in Hon
garije een nieuw tijdperk der coëxis-
tenf;e te doen bevinnen.
„De brede glimlach met de gummi
stok achter de rug", zoals lord Ismav
het kenschetste. De serie Sowietrus-
rische nota's aan verschillende N.A.
V.O.-landen, de laatste en in zeer
grote vorm aan de Westduitse bonds
republiek, zal ter conferentie zeker
wnHen besoroken.
f>f het daarbij zal komen tot de bepa-
,;og van een gemeenschannelijk standpun'
of een gemeenschappelijke actie, liet zich
daaes voor de conferentie nog niet voor
spellen. Militaire vraagstukken met
2 de terugtrekking van Britse troepen
het Europese continent en de over
gang tot kernwapens staan niet op de
agenda.
zijn trouwens geen militaire advi-
in Bonn. De kwestie is kortgeleden
nog besproken door de W.E.U. in Londen
gt voorts bij de militaire commissie.
>p het ogenblik het N.A.V.O.-verde-
digingsstelsel opnieuw bestudeert en
daarmede waarschijnlijk in augustus ge-
eed zal komen.
NAVO dwingt niet
Dat deze militaire commissie met een
olkomen herwaardering van de strategie
oor de verdediging van Europa te voor-
chijn zal komen, deed lord Ismay echter
rel vermoeden. Dat zou dan inhouden,
lat de deskundigen de landen van Euro-
ia zullen aanbevelen zich uit te rusten
„Maar," zo zeide lord Ismay, „de
N.A.V.O. is geen supranationaal orgaan
dat dc staten kan dwingen. Of er over dit
alles gesproken zal worden? Wanneer een
dc ministers erover wil praten, dan
wordt er over gesproken, daarvoor is de
Raad."
Hetzelfde geldt voor de toelating van
Spanje tot de N.A.V.O.. Er is geen voor
stel ingediend, doch dat betekent niet dat
Aandelen KLM vlogen
weg te New York
Een kwart miljoen gewone aandelen
K.L.M. zijn gisteren op de Ameri
kaanse fondsenmarkt „weggevlogen".
De orders stapelden zich zo snel op,
dat alle aandelen vrijwel onmiddellijk
waren geplaatst. Ze werden aange
boden vcor 29 dollar, maar na
uur steeg de notering in de officieuze
handel tot 32.50 bieden. 33 laten. De
slotkoers van de eerste dag was 31.37
bieden, 31.87 laten. De K.L.M. tou
cheert per aandeel 27 of 6.750.000
in totaal. Voorlopig is bepaald dat de
New Yorkse effectenbeurs op 23
een begin zal maken met de handel
in aandelen K.L.M.
deze kwestie voor zaterdag niet zal wor
den behandeld.
Verder vertelde lord Ismay. dat hij, na
zijn ontslag als secretars-generaal („Ik
heb zelf ontslag genomen en ben er niet
uitgesmeten," zei hij) teruggaat naar zijn
boerderij in Engeland om te proberen,
daarmee dan minder geld te verliezen
dan hij er tot dusverre heeft gedaan.
Tn de toekomst wil hij misschien zijn me-
schrijven. Hij verklaarde, dat de
N.A.V.O. de beste en wellicht zelfs de
enige mogelijkheid is om de wereldvrede
te bewaren.
In de loop van woensdag zijn de ver
schillende delegaties uit veertien landen
Bonn aangekomen, per vliegtuig, trein
of auto. Ook de Nederlandse minister
buitenlandse zaken. mr. Luns, met de
:-generaal van buitenlandse za-
Van den Beugel, en de perma
nente vertegenwoordiger bij de N.A.V.O.,
Van Kleffens. Mr. Luns en mr. Van
Kleffens legeren bij ambassadeur Lam
ping in zijn residentie te Urfeld, bij Keu
len. De andere Nederlandse delegatieleden
jn in hotels te Bonn ondergebracht.
Dulles naar Adenauer
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Foster Dulles, begaf zich
onmiddellijk na aankomst naar bonds
kanselier Adenauer. Aan het gesprek
ook minister von Brentano en an
dere politici deel.
Maar Eisenhowers adviseur voor het
Midden-Oosten. Richards, arriveerde niet,
zoals verwacht werd. Hij schijnt van zijn
Bonn te hebben afgezien en in
Athene te blijven.
Over de besprekingen tussen Ade
nauer en Dulles werd niets bekend.
Vanmorgen kwamen de 150 gedele
geerden van de N.A.V.O.-landen bij-
de nieuwe Stadthalle te Godes
berg, de vriendelijke voorstad van
Bonn, waar ook Adenauer zijn kabl
net heeft in 't witte paleisje Schauim
burg.
Om de cbnferentie van de ministers
is een enorme drukte, want bijna 800
journalisten zijn aanwezig. De Duitse
P.T.T. heeft een groot aantal extra
telefoon- en telexverbindingen doen
aanleggen om hun ae gelegenheid te
geven het nieuws snel te verspreiden.
In de periode van 24 tot 26 april is in
de lucht boven ons land, evenals in an
dere landen, een verhoogde radio-activi
teit waargenomen. Volgens in Rijswijk
(Z.-H.) verrichte metingen was de graad
van radio-activiteit in deze periode onge
veer vijf maal zo groot als de gemiddeld
gemeten waarden. Het was de grootste
mate van radio-activiteit die tot dusver In
ons land is gemeten. Thans is de graad
van de straling weer teruggevallen tot
het vroegere peil.
(Naar aanleiding van het bovenstaande,
door prof. J. A. Cohen van het medisch-
biologisch laboratorium van de rijks
verdedigingsorganisatie T.N.O. aan het
A.N.P. verstrekte bericht, hebben wij
vanmorgen getracht contact te krijgen
met prof. Cohen om hem op dit bericht
commentaar te vragen. Een der ochtend
bladen had dit eveneens gedaan en te
horen gekregen, dat er geen toelichting
was te gevenwaaruit het de conclusie
trok dat prof. Cohen alarm slaat zonder
te willen zeggen waarvoor. Uit een onder
houd met een der medewerkers van de
professor hij was zelf niet aanwezig
bleek ons echter, dat er peen enkele reden
is om te concluderen, dat er een soort
alarmtoestand is ontstaan De incidenteel
(gedurende een dag) opgetreden verho
ging in de radio-activiteit is geenszins
verontrustend en schadelijke gevolgen
zijn dan ook niet te verwachten. Men
heeft de verhoging geconstateerd en
daarvan desgevraagd aan het A.N.P. me
dedeling gedaan, zonder dat pro] Cohen
aanleiding zag hierop commentaar te
leveren, daar dit zijns inziens niet in
enkele woorden te doen was. Redactie).
Ramp in Engeland
Bfj het vliegveld Blackbushe, vijftig
kilometer van Londen, is gisteravond een
tweemolorig „Viking" passagiersvliegtuig
neergestort. Van de 35 Inzittenden over
leefden slechts drie de ramp. Zij hebben
zware brandwonden opgelopen.
Het verongelukte vliegtuig vervoerde
militairen van het Britse leger en enkele
gezinsleden, een vrouw en twee kinde
ren. De bemanning bestond uit vijf kop
pen.
Ter gelegenheid van de verjaar
dag van H.M. de Koningin is in
Willemstad op Curagao een stand
beeld van Haar onthuld, dat her
innert aan het bezoek van het
Koninklijk paar in 1955 aan de
West
Is ook de crisis
nu v
oorbi j
Onze speciale correspondent Alfred
van Sprang telegrafeerde vanmorgen:
De eerste meidag was een dag van
triomf voor koning Hoessein. Na in
de vroege morgen de moskee bezocht
te hebben, om Allah voor alles te
danken, gaf hij vertegenwoordigers
van het Jordaanse volk gelegenheid
hun loyaliteit te betuigen. De vorst
hield deze receptie in de indrukwek
kende troonhal van het Raghadan-
paleis, dat ligt in de heuvels, die over
de zonnige stad uitzien.
Gekleed in het uniform van generaal
van het Arabische legioen, drukte hij de
hand van burgerlijke, militaire en ker
kelijke leiders en van leden van het
corps diplomatique. Hij zag er zelfver
zekerd uit. Hoewel de gebeurtenissen
van de laatste dagen hem moeten heb
ben aangegrepen, toonde hij geen uiter
lijk teken, dat dit verried:. Zo nu en dan
verscheen een glimlach op zijn gelaat,
wanneer Bedoeinen-sjeiks probeerden zijn
hand te kussen als teken van onderda
nigheid.
In het bijzonder dankte de koning elke
paleiswacht voor de "trouwe bescherming
In de afgelopen spannende dagen.
Ik sloeg dit alles gade opzij van de
troonhal en voelde grote sympathie en
bewondering voor de monarch met zijn
vriendelijk gezicht, in dit uur van on
betwist leiderschap.
Intussen werd in de stad het driedaag
se feest gevierd: het einde van de Ra-
madan-vasten. Het uitgaansverbod was
De raadgevende vergadering van de
Raad voor Europa te Straatsburg
heeft gisteren de verslagen aange
hoord van drie commissies over de
verschillende aspecten van de Euro
pese economische gemeenschap en de
Euratom.
Daarbij stelde de Nederlander jhr. mr.
M. van der Goes van Naters namens de
politieke commissie, dat de raadgevende
vergadering volledig het recht heeft, zich
nu reeds, voor de ratificatie, over de
Europese verdragen uit te spreken. Hoe
wel deze verdragen formeel alleen maar
dc zes deelnemende landen aangaan, be
treft het hier toch een kwestie, die van
politiek belang is voor geheel Europa.
Hij meende, dat zowel in Frankrijk als
in West-Duitsland ongeacht de uitslag
der komende verkiezingen in laatstge
noemd land in de verschillende partijen
een voldoende meerderheid bestaat voor
de ratificatie van de verdragen.
Met betrekking tot de associatie van de
overzeese gebiedsdelen merkte hij op, dat
de Franse gebieden in Afrika vrij zijn
van koloniale smetten. Er bestaat een
Afrikaanse democratie zonder extreem
nationalisme, zoals dat elders voorkomt.
„Iedereen, die niet wenst, dat zwart
Afrika een vacuüm wordt, dat het bolsje
wisme aantrekt, moet de evolutie steunen,
waarvoor het nieuwe verdrag de weg
opent, zelfs als dat offers vraagt", zo be
sloot de heer Van der Goes van Naters.
In de middagvergadering kwam veel
kritiek los op de uiteenzetting van de
Britse minister van staat voor buiten
landse zaken, Ormsby-Gore. Deze had
de Britse opvatting weergegeven over
de verdere ontwikkeling van de Euro
pese samenwerking, waarbij de huidige
Europese assemblées vervangen zouden
dienen te worden door een algemene
assemblée met aparte gespecialiseerde
commissies voor afzonderlijke werkge
bieden, zoals politieke aangelegenheden,
economische kwesties, sociale en cul
turele zaken, de z.g. „grand design".
De Fransman Courant vreesde, dat de
verbinding van de NAVO met een enkele
Europese assemblée een einde zal maken
aan de mogelijkheid voor West-Europa
een verzoenende rol te spelen. Het debat
over deze kwestie wordt vandaag voort-
Amerika's minister van defensie
De Amerikaanse defensie is geba
seerd op het gebruik van atoomwa
pens, heeft de minister van defensie.
Wilson, officieel meegedeeld. ,.De
kleinere atoomwapens zijn thans in
zeker opzicht conventionele wapens
geworden."
Wilson geloofde niet, dat de Russen
de middelen hebben de Britse en
Amerikaanse steden zo maar ineens
met atoomwapens te verwoesten.
In een andere verklaring, die in Wash
ington is gepubliceerd, wordt meege
deeld. dat de Verenigde Staten na de
aanval op Egypte paraat zijn voor een
wereldoorlog.
De minister van defensie heeft verder
bekendgemaakt, dat de Amerikaanse
strijdkrachten beschikken over een atoom
granaat van 20,32 cm. Ook de Zesde Vloot
beschikt over deze atoomgranaten.
Dit was de Zuiderzee
wordt Oostelijk Flevoland. De I
zee geeft haar geheimen prijs
met het wegzakken van het
water. Deze KLM-Aerocarlo-
luchtfoto toont het land bij El-
burg, waar twee scheepswrak
ken te voorschijn kwamen.
Toestand Pieck
onbevredigend
De toestand van de Oostduitse president
Wilhelm Pieck, die ernstig ziek is, blijf\
onbevredigend. Deze medeedling werd
vanmorgen gedaan door de kanselarij van
de president, nadat gisteren geruchten
over de dood van Pieck dc ronde deden
Theodor Heuss, de 73-jarige president
van West-Duitsland, heeft gisteren zijn
werkzaamheden hervat, na zijn lang
durige ziekte.
opgeheven en duizenden liepen op hun
paasbest door de straten. Zij uitten hun
vreugde met speelgoedpistooltjes en klei
ne jongens bevestigden foto's van de ko
ning op de jassen van de voetgangers.
Terwijl ik daar tussen de feestvierende
menigte in de drukke straten wandelde,
scheen het, dat de Ramadan-maand en de
crisis op dezelfde dag in Jordanië waren
beëindigd.
Maar menip probleem moet nog worden
opgelost.
Maatregelen
Reuter meldt, dat de Jordaanse rege
ring gisteren opdracht heeft gegeven, tot
ontbinding van vakbonden en werkne
mersverenigingen. Een communistisch lid
van het, voorlopig naar huis gestuurde,
parlement en verscheidene communisti
sche leiders in het gebied van Jeruzalem
zijn, volgens Reuter, gearresteerd. De
kantoren in Amman en Jeruzalem van
het door Egypte gesteunde persbureau
voor het Midden-Oosten zijn door de
Jordaanse veiligheidsdienst gesloten.
fh
Amerika wenst de
onafhankelijkheid
van Cyprus
Cyprus is een der onderwerpen, die te
Bonn door de ministers van buitenlandse
zaken van de N.A.V.O.-Ianden onder de
loep worden genomen. Voorlopig buiten
de vergaderzaal, maar daarom niet min
der intens. De Verenigde Staten zouden
zeer veel voelen voor het denkbeeld Cy
prus onafhankelijkheid te verlenen. De
voornaamste voorwaarde zou zijn, dat de
Cyprioten hun eiland N.A.V.O.-basis laten.
Britse en Turkse reacties op dit plan
zijn nog niet bekend. De Griekse minister
van buitenlandse zaken, Evangelos Ave-
roff, zeide, dat het zeer onverstandig zou
zijn in de Raad van de N.A.V.O. over Cy
prus te discussiëren. „Het zou natuurlijk
een grote overwinning voor het verbond
zijn, indien zijn tussenkomst zou leiden
tot een goede oplossing van het probleem,
maar als deze zou falen zou er spanning
in het verbond ontstaan," aldus Averoff.
De Griekse minister deed duidelijk blij
ken, dat Turkije op het ogenblik een
groter hinderpaal vormt voor een regeling
dan Engeland.
Amerikaans antwoord
aan Japan
Amerika heeft Japan geantwoord op de
nota van de Japanse rijksdag, waarin op
schorting van alle kernproeven wordt
verzocht. De V.S. zullen in het belang van
de verdediging der vrije wereld doorgaan
met het nemen van kernproeven, aange
zien een internationale afspraak over con
trole op atoomwapens ontbreekt, aldus het
antwoord.
HET WEER IN EUROPA
i
s
11
if
Jl
Ill:
lllll
Grenoble
Berlijn
Dezelfde temperaturen
4^9^ Be Bilt verwacht tot mor-
genavond:
Veel bewolking met later
gjKSjl plaatselijk wat lichte regen,
aanvankelijk overwegend
zwakke, later meest matige
wind uit noordelijke richtin
gen. Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Vrijdag 3 mei: zon op 5.09. onder 20.10,
maan op 7.36, onder 23.54. 7 mei E.K.