70
Hof van Getsemane bleef
2000 jaar ongerept
De mens ging verloren en
werd gered in een tuin"
iet gevaar in
de straat
Hongaarse regering vernietigt
Nederlandse pootaardappelen
^ee/er deo 3£eUó
Nescafé
(Van onze rciscorrespondcnt Link van Bruggen)
JERUZALEM, april.
iffEN KAN de Hof van Getsemane tegenwoordig per auto bereiken,
fl Maar wie enig stijlgevoel heeft, doet dit niet, omdat geriefelijkheid en
ïjaagdheid wel de laatste dingen zijn, die bij de berg van Jezus' gebeds
tijd passen. Neen, men verlaat de oude stad van Jeruzalem te voet door
e smalle Stefanuspoort. langs de plaats, waar de eerste Christenmarte-
iar wegens geloofsijver gestenigd werd. Geen momenten zijn te zijner
agedachtenis opgericht. De poort, die zijn naam draagt, is het enige,
hem herinnert, iets wat bijna vreemd aandoet in een land, waar
nen de vreemdeling overal „de juiste plekken" kan wijzen.
WOENSDAG 17 APRIL 1957
Pelgrimsreis naar Jeruzalem (II)
De weg, die de pelgrim naar de Hof
Getsemane in 6laat, slingert zioh
het Dal van Josafat, de plaats, waar
ip de Dag des Oordeels alle volkeren
God zullen moeten verschijnen
Want zie, in die dagen en te dien tijde."
1 men in Joel 3 vers 2 lezen, „wanneer
een keer zal brengen in het lot van
ia en Jeruzalem, zal ik alle volkeren
-zamelen en afvoeren naar het Dal van
osafat', en Ik zal aldaar met hen in het
:ht tredenEn in vers 12 wordt
*zegd: „Laat de volken opstaan en op-
ukken naar het Dal van Josafat. want
laar zal Ik zitten om alle volken van
mdom te richten
lam Josafat slaat niet op een per-
naar moet zinnebeeldig worden
ipgevat. „De Here spreekt recht," be
tekent hij eigenlijk. In de Bijbel zgl men
geen plaatsbepaling van dit Dal des
Oordeels vinden, doch zolang er ohri6te-
vallei. Het stroompje, dat negen maanden
van het jaar droog ligt, ziet er onaan
zienlijk uit. „De donkere." is de beteke
nis van zijn naam en het vermoeden be
staat, dat er vroeger dichte cederbossen
omheen hebben gestaan.
Als men de Hof van Getsemane in icze
mondaine én moderne eeuw betreedt, kan
men zich. met de Bijbel in de hand. nog
steeds het dramatische en vooral ontroe
rende verhaal inleven, dat zich hier op
Witte Donderdag heeft afgespeeld. „Over
dag leerde Hü in de tempel," staat er in
Lucas 21. „doch de nachten bracht Hij
buiten door op de berg. Olijfberg ge-
Na het laatste Avondmaal, vermeldt
Johannes, kwam de Heiland eveneens in
deze Hof. „En ook Judas. Zijn verrader."
verhaalt deze Evangelist in het achttien
de hoofdstuk van zijn boek, „wist die
plaats, omdat Jezus daar dikwijls was
samengekomen met zijn discipelen
Men hoeft zich er mijns inziens geen zorgen
over te maken, waar nu precies de plaats
van Jezus' gebedsstrijd gelegen heeft. Men
E BESPREKINGEN, die de Ameri
kaanse ambassadeur in Kairo voert
mot president Nasser van Egypte*en diens
imste medewerkers, hebben nog
iteeds niet tot een bevredigend resultaat
geleid. Zij werden evenwel ook nog niet
afgebroken en zo lang dit laatste nog niet
iet geval is, blijft er een .theoretische
mogelijkheid dat op een of andere wijze
compromis zal worden gevonden. Hoe
gering de kans op zelfs maar een gedeel
telijk akkoord is. blijkt eohter wel uit het
feit, dat de Amerikaanse regering ov
veegt de scheepvaartmaatschappijnen
dc Verenigde Staten toestemming te v
lenen, hun schepen op de door Nasser j
stelde voorwaarden door het Suezkanaal
laten varen, zij het dan onder protest
tegen de Egyptische eisen. Ook hierin
zeer tot uiting, hoe de Verenigde
Staten er angstvallig voor zorgen,
Nasser niet al te zeer voor het hoofd
wordt gestoten. Aan de andere kant weet
de regering te Washington zich evenwel
gedekt door het voorbehoud, dat bij de
betaling van tolgelden aan de Egyptische
autoriteiten, moet worden gemaakt.
E EGYPTISCHE eisen inzake het
Suezkanaal, die onlangs nog in zes
punten zijn samengevat (wellicht met de
bedoeling ze in de
I Verklaarde piaats te stellen van
uitzicht de zes punten, waar
over in oktober van
het vorige jaar in de Verenigde Naties
ivereenstemming werd bereikt) komen op
het volgende neer:
1. Egypte zal de Conventie van Constan-
tinopel van 1888 naar letter en geest uit-
2. de besteding van de kanaalgelden zal
blijven zoals zij was, toen de overeen
komst tussen Egypte en de vroegere
Suezkanaalmaatschappij nog van kracht
3. de kwestie der schadevergoeding, die
uit de nationalisatie van de maatschappij
is voortgevloeid, moet of door een afzon
derlijk akkoord, of door een scheidsrech-
teiijke uitspraak worden geregeld;
de kanaalgelden moeten bij vooruit
betaling worden voldaan aan de Egyp
tische Suezkanaal-autoritcit of aan haar
vertegenwoordigers;
5. Egypte zal een speciaal fonds instel-
:n, waarvoor een deel van de kanaalgel
den zal worden gebruikt; dit fonds is be
stemd om verbeteringen aan het kanaal
aan te brengen in verband met het toe
nemende verkeer in de waterweg.
Petrus, Johannes en Jacobus na. „En Hij
begon zeer ontsteld en beangst te wor
den," staat er in Marcus 14, „en Hij zei-
de tot hen: Mijn ziel i6 zeer bedroefd,
tot stervens toe, blijft hier en waakt."
Achter zich. op een afstand van
misschien twintig meter, kijkt men
op naar de plaats, waar Jezus zich
alleen naar toe begaf en waar Hij aan
Zijn Vader om uitstel van de drink
beker vroeg. Hier was het, dat Zijn
zweetdroppels tot bloeddroppels wer
den. Hier was het ook, waar Hij met
een ontstellend gevoel van verlaten
heid naar terugkeerde, toen Hij Zijn
wachters tot drie maal toe, slapende
aantrof. „Waart gij niet bij machte
één uur te waken?" vroeg Hij bedroefd
aan Petrus. „Waakt en bidt, dat gij
niet in verzoeking komt; de geest i6
wel gewillig maar het vlees
Als men al deze woorden diep tot zich
laat doordringen, krijgen ze op deze
plaats een overweldigende betekenis.
Waar ter wereld kan men zidh het lijden
van de Heiland beter voorstellen dan in
de Hof van Getsemane. die 6inds twee
duizend jaar zo goed als ongerept i6 ge
bleven?
Jezus zocht toen de grot weer op waar
de rest van Zijn discipelen vertoefde.
..Staat op, laten we gaan," zei Hij tegen
Zijn begeieidere. „Zie, die mij overlevert.
Vrijwel onmiddellijk daarna kwam Ju
das de grot binnen. Hij gaf zijn Heiland
de verraderskus, waarna „een schare
zwaarden en 6tokken, gezonden vanwege
de overprlesters en de schriftgeleerden
en de oudsten" de Man van Smarten
Church of Agon
Na een
Gevolg van „vergissing"
(Van een onzer redacteuren)
Thans is officieel bekend geworden,
dat de Hongaarse regering opdracht
heeft gegeven de door Nederland en
Luxemburg geschonken pootaard
appelen te verwerken tot alcohol en
veevoeder. In een memorandum, dat
ook door het Internationale Rode
Kruis is ondertekend, wordt gezegd,
dat men ervan overtuigd is, dat de
schenkers te goeder trouw zijn ge
weest, maar dat desondanks aard
appelmoeheid is geconstateerd.
Oostenrijkse, Deense en Nederlandse
deskundigen hebben inmiddels aange
toond, dat de geschonken partijen niet
„Toen ging Jezus met hen
plaats, genaamd Gelhsemané
andere helling gespannen koord zal laten
wandelen, waarbij alleen degenen, di
door Engelen onderstut worden, er ni<
af zullen kunnen vallen.
De Kidron, de beek. die David ovei
schreed, toen hij voor Absolom moe6t
vluchten en die Jezus met zijn discipel
doortrok, toen Hij zich naar de Hof v
Getsemane begaf, kronkelt in een dorre
bedding door het laagste deel var
AT DE VRIJE vaart van Israëlische
schepen door het Suezkanaal e
Straat van Tiran (die toegang geeft tot de
•an Akaba) betreft, is Egypte v
oordeel, dat het het recht heeft, deze
verhinderen. Nasser acht de vaart v
Israëlische schepen door beide wati
wegen als een bedreiging van de veilig-
an Egypte. Bovendien houdt hij vol,
iat dc Straat van Tiran en de Golf
Akaba geen internationale waterwegen
n dat Israël dus ook al uit dien
hoofde geen enkel recht op vrije door
vaart kan laten gelden.
Egypte kan wat de kwestie va
Straat van Tiran betreft rekenen op
he stenn van Saoedl-Arabië. Samen met
hit land kan het deze zeeëngte, die
weiyks veertien km breed is, beheers'
towel Israëlische als van en naar Israël
varende schepen, de doorvaart beletten
iet dat er in de nabije toekomst du:
gevaren schuilen in dc Straat vai
Tiran, dan in het zoveel belangrijker zijn
h« gebied van het Suezkanaal.
het hier kan, als men er tenminste in wordt toe
gelaten, nog 't beste in de bloementuin
van de Franciscaanse „Kerk der Folte-
Ontelbare graven ring" gaan zitten („Kerk der Ziele-angst"
is misschien een betere vertaling voor
„Church of Agony"), onder een van de
acht oeroude olijfbomen, die volgens de
overlevering nog uit de tijd van de Hei
land stammen. Men kan dan de wind
door de grijs-groene bladeren horen rui-
sen en de rust opbrengen, die voor over
denking noodzakelijk is.
Rechts beneden ziet men dan de grot,
waar Jezus Zijn discipelen achterliet, op
Ontelbare mensen liggen op de hellin
gen begraven. Zover het oog reiken kan.
rijen zich witte en gele grafstenen aan
een, die het groene gras een gespikkeld
aanzien geven. Het ziet er allemaal nogal
verwaarloosd uit, maar als men de die
pere betekenis van dit kerkhof tot zich
laat doordringen, let men er nauwelijks
op. Als een grimmig beeld komt dan naar
•oren, dat men de doden, die men hier
inds de tijd van Christus heeft neerge-
'leid getuige van de Wederkomst des
Heren heeft willen doen zijn, alsof alleen
de plaats van doorslaggevende bèteke-
Merkwaardig is, dat het Dal van Josa-
it in de Mohammedaanse religie eer
lortgelijke rol speelt. Volgens de Koran
zal het daar zijn. dat God de zielen
erpeinzing in de Hof
Getsemane, moet men vooral niet
geten de „Kerk uan alle Naties", zoals
de „Church of Agony" ook wel werd ge
noemd. te bezichtigen. Zestien landen heb
ben aan de bouw van dit bedehuis bij
gedragen. In de fagade bevindt zich een
schitterend mozaiek, dat Christus voor
stelt, die Zijn eigen lijden en dat van de
wereld in handen van Zijn Vader legt.
Er boven hangt een kruis, waarop de
woorden uit Psalm 42 gebeiteld zijn: „Ge
lijk een hinde. die naar waterbeken
smacht, zo smacht mijn ziel naar U, o
God."
Men kan dan de Olijfberg verder be
klimmen. En op de plaats, waar de Here
weende („Dominicu6 Flevit" heet de Do
minicaanse kapel, die er naast is ge
bouwd) van een onvergetelijk vergezicht
op Jeruzalem genieten. „Zij zullen op u
geen steen op de andere laten," heeft
Jezus volgens Lucas 19 geklaagd. En nog
geen veertig jaar later is deze profetie
waarheid geworden, want in het jaar 70
hebben de Romeinen Sion totaal ver-
Ook daar kan men zich 't beste even
op de grond neerzetten. In rust en
stilte kan men dan over het uitver
koren volk mijmeren, over Jeruzalem,
dat in theologisch opzicht het cen
trum van de wereld is, doch dat thans
als een verscheurde stad aan de over
kant ligt. Op de zelfde plaats kan
men een goed overzicht van de Hof
van Getsemane krijgen, waarvan
Pascal in zijn Mystère de Jésus zegt:
„De mens ging verloren en werd ge
red in een tuin."
door de z.g. Nematodeworm zijn aange
tast. Een Nederlandse woordvoerder ii
Boedapest heeft de vernietiging van di
geschenkzending dan ook „een vergissing'
genoemd.
Daar de Hongaarse regering het Inter
nationale Rode Kruis de aarappclen
heeft betaald (Nederland had ze geschon
ken), zal het Hongaarse Rode Kruis, dat
met de opbrengst verder zoti worder
holpcn, er geen schade van hebben. Deze
instelling zal de opbrengst aan het Hon
gaarse volk ten goede kunnen laten ko
men, mits het Internationale Rode Kruis
de bestemming sanctioneert.
DR. SCHWEITZER OVER
RADIOACTIVITEIT
Dr. Albert Schweitzer zal op 23 april om
19.30 uur (Ned. tijd) een rede uit-
spreken voor de Noorse radio, over de
gevaren van radio-activiteit. De waar
schuwing van 3200 woorden wordt in he
Frans, Duits, Engels en Russisch op d<
korte golf uitgezonden. Voor landelijk ge
bruik zijn afschriften van de rede ge
zonden naar radiostations over de gehele
wereld.
Mr. J. W. Niessink, hoofd van
nieuwsdienst van Radio Nederland We
reldomroep, is per 1 september benoemd
tot hoofdredacteur van het Utrechtsch
Nieuwsblad.
Conferentie Door de
Eeuwen Trouw
De stichting Door de Eeuwen Trouw
organisëert op 24 en 25 april een jonge-
renconferentie in het Gereformeerde
jeugdcentrum De Witte Hei te Huis ter
Heide. De heer Dronkers zal spreken over
de Zuid-Molukken, hun band met Neder
land. hun houding tijdens de Japanse be
zetting. de na-oorlogse periode, de vrij
heidsproclamatie en strijd. De heer Ri-
riasa spreekt over de Zuidmolukse jeugd,
dr. Bouman uit Stockholm over de ach
tergrond van de strijd der republiek Zuid-
Molukken, de heer Coenradi over de ge
schiedenis der stichting en de plicht van
de Nederlandse jeugd.
Het Atoom open op
28 juni op Schiphol
Prins Bernhard heeft zich bereid ver
klaard het voorzitterschap van het ere-
comité der internationale tentoonstelling
Het Atoom op zich te nemen. De tentoon
stelling wordt vrijdag 28 juni geopend.
hoest
weg hoest!
JAAR
alle r
de e
r de
BE83BEBEHI
SUIKERMOLENS" OP JAVA
de Ooi
al gebeu
Juist enkele jaren
opgeheven, gaf doi
man een beschrijving van de
fabrirage in die tyd, een voorb
klaarblijkelijk aanstekelijk h<
werkt, want enkele jaren later k'
de landheer Andries Teisseire
de O.I.C. werd
Johannes Hooy-
likei
heel ingedroogde, klei verwijde
gon het loskrabben en het aa
van een nieuwe kleilaag opnie
neer ook deze tweede kleilaag geheel
was ingedroogd, waren de suikerbroder
w. Wan-
Ook tegenwoordig worder
ring
vel i
- klei
r de s
bruikt,
Üpt men niet, wat de kleilaag op de
liker bjj de oude bereidingswijze voor
■n uitwerking kan hebben gehad. Ver-
oed wordt, dat de reinheid van de
bevorderd werd en een
•dedcling in het Tijdschrift van
erheid en Landbouw in Ned. Ind.
in 1864 wijst ook in die richting. Maai
vens komt in diezelfde mededeling een
nduiding voor, die er op wyst. dat ook
dikte van de kleilaag van betekenis
■s. Bovendien was lang niet alle klei
>or het doel gesrhikt en de reeds eer-
:r genoemde Teisseire wees er dan
ook op, dat het best de klei kon worden
genomen uit de zgn. karbouwengaten,
dat zijn de modderkuilen op Java,
waarin kaï bouwen zich wentelen. De uit
werking die de klei op de suiker had,
wordt hierdoor niet duidelijker, maar
wellicht wordt de reden van dit oude
recept door deskundigen t.z.t. nog eens
opgehelderd
We kunnen dit suikcrv
lijk niet besluiten zonder
suikerziekte te vertellen.
srhaal i
Grijp Uw laatste kans op de
Nescafé geeft U de laatste kans op zo'n sierlijke, handige
Nescafé kan!* De prijswinnaars op de derde limerick
advertentie hebben inmiddels ook reeds bericht ontvangen.
Zorg dat U nü bij de gelukkigen bent Ziehier Uw laatste
kans! Doe als volgt:
Maak deze limerick afl
Een schuchtere bakker uit Laren,
kon geen moed tot zoenen vergaren.
„Zij" schonk Nescafé,
toen viel het best mee
s!) Uw
at doet
a blok-
letters plus de laatste regel van de lir
en zend dit aan: Nescafé, Postbus 8043,
Amsterdam. In linkerbovenhoek ver
melden: PRIJSVRAAG. Laatste datum
van inzending 25 april 1957. Alléén prijs
winnaars krijgen bericht vóór 15 mei a.s.
"l^AN HET DAK van het hoofd
kwartier van het Leger te
Amsterdam wordt een boodschap
de hoofdstad ingezonden, een
boodschap, die niemand, zelfs de
meest gehaaste reiziger niet kan-
ontgaan, en die ook niet kan wor
den misverstaan. In de avond
vlamt het. een ieder tegen: GOD
ROEPT- U. Meer staat er niet.
Slechts drie woorden zijn het.
God roept u. Er staat niet: God
roept alleen de armen en de on
fatsoenlijken. Neen: dat be
tekent: iedereen. U en mij.
Ook de rijken, ook zij, die fatsoen-
j lijk zijn, en in de veronderstelling ver-
i keren, dat het Leger een weldaad is
1 voor hen. die aan de zelfkant leven,
een Bijbelwoord te gebruiken:
r tollenaren en zondaars. Een sol-
i daat van het Leger vertelde me: „Je
j kunt ook geestelijk in de goot liggen,
J zelfs met een portefeuille vol met
bankbiljetten. En daarom tracht het
I Leger, los van de conventie, hoe dan
l ook de mens te grijpen",
j God roept u. Zeventig jaar heeft
het Leger dat nu in Nederland uit-
J gedragen. En volgende maand als, zo-
j als het Leger is, sober het jubileum
I wordt gevierd, zal deze boodschap hef
thema zyn van de feestelijke samen-
4 komst. In het Concertgebouw te Am-
sterdam komen dan uit heel Nederland
4 soldaten van het Leger bijeen om gc-
tuigen te zijn van de inzegening en de
4 uitzendingen van een aantal cadet-
ten. die de kweekschool hebben afge-
4 lopen en aan wie de opdracht wordt
1 meegegeven: Ga uit in de straten en
J vertel de mensen: God roept n.
4
Handenklappen
44 TN VERBAND met dit jubileum zijn
4 aan de muren van de kazernes en
de kwartieren van hét Leger, affiches
4 bevestigd, eenvoudige affiches, waarop
4 staat: Vrijheid, Vreugde, Vrede door
4 Jezus. Ik geloof, dat dit motto van het
jubileumjaar het geheim is waardoor
4 de Heilsoldaat altijd opgewekt door
4 het leven kan gaan. Die opgewektheid
4 straalt u tegen als u met hem spreekt,
4 maar vooral als u een van de samen-
4 komsten bijwoont. Het is daar altijd
4 Pasen. Het is daar altijd: Jezus leeft.
4 Halleluja! En uit die vreugde is het
4 handgeklap geboren, waarmee de
4 Heilsoldaten zich begeleiden als zij
4 hun liederen zingen. Ik heb ze ge-
vraagd: waarom klappen jullie toch
4 altijd? En ze zeiden: we kunnen het
4 niet laten. Maar, voegden ze er aan
4 toe, wij klappen nog maar met de han-
4 den naar beneden, In de Bijbel wordt
4 met de handen naar boven geklapt.
i-n weerwil van alles, moeilijkheden,
tegenslagen, tegenwerking enz. toch al
tijd de moed kunt opbrengen om ver
der te gaan? Hij zei: Wij zien ons als
de verspieders, die een grote tros
druiven droegen. De eerste zag het
land, maar de tweede, die achter hem
liep, zag de druiven, anders gezegd,
zag de zegeningen. Door alles heen
zien wij de zegeningen, door alle te
genslagen en moeilijkheden heen, we
ten wij dat Jezus leeft. En daarom kun
nen wij niet ophouden met de mensen
er op te wijzen: God roept ook u.
William Booth stichtte The Salva
tion Army als internationaal lichaam
voor evangelisatie en maatschappelijk
De daad staat bij het Leger vooraan.
Een Kerstboodschap aan de armen?
Gocd, maar ook de pakjes. Daarom i
staan in de decembermaand dc kerst-
potten in de steden. Daarom worden er
inzamelingen gehouden. Kleding en
speelgoed. Leer zo'n arme peuter: Er
ruist langs de wolken, maar geef hem
daarnaast een paardje met een staart
en manen of een pop met wimpers en
een zakje snoep. En laat hem ervaren,
dat het in het leven ook zonder ruzie
thuis kan.
Loop niet voorbij
door
H. J. WAALWIJK
werk, dat de oude gedachte van Eccle
sia militans moest verwezenlijken.
Het wou een strijdorganisatie zijn en
het is dat geworden. En het heeft zich
gehandhaafd. Omdat het „Uwe zaak is
Heer, kan zij niet ondergaan". In 1887
wekte het Leger de lachlust op van
Nederland. Nu, zeventig jaar later,
heeft het honderden officieren in
dienst en tientallen employés. Het
heeft een 150 posten en korpsen en
een veertig inrichtingen en tehuizen.
"FN OMDAT HET LEGER dat doet.
zonder onderscheid des persoons,
omdat het zo op enorme schaal helpt.
iedereen, wat hij ook gedaan heeft, y
houd ik zo van het Heilsleger, al zijn
er verschillen tussen hun opvattingen y
en de mijne, al worden we het op vele
punten nimmer eens. Maar ik ben
er dankbaar voor, dat er onder hen
zijn, die ik tot mijn vrienden mag re-
kenen. En ik zou zo graag horen, dat y
het Leger ter gelegenheid van zijn
zeventigjarige arbeid in ons land, wat y
ruimer in zijn middelen kwam te zit-
ten, om al dat werk te doen, dat er
nog te doen valt. Het zou zo prettig
zijn al6 het wat voordeel had van de
welvaart, waarin ook ons land deelt y
Zij bereiken nog zovel en, die in hst
duister leven, van wier bestaan wij y
niets weten. God roept u, zegt het F
Leger. En misschien op een andere
manier, dan u en ik denken. Zeventig
jaar trekt het Leger door de straten.
Een chronisch zieke, die al een paar jaar in een ziekenhuis ver
toeft, vertelde me: „Ik heb wel eens een bord door de ramen willen
gooien, zo opstandig ben ik geweest. Maar door het Leger weet ik,
dat er hoop is voor mij, al moet ik hier misschien nog jaren liggen.
Daarom vraag ik altijd of ze voor me willen zingen: „Er zijn geen
grenzen aan Jezus' jmacht."
:1K
HEB EEN HEILSOLDAAT ge
raagd: Hoe komt het, dat jullie
Het is duizenden tot een zegen ge
weest Wekelijks bezoeken 35.000 Ne
derlanders de samenkomsten.
God roept u. Dat ts de boodschap,
die ze brengen aan Jong en oud. Al
tijd. Als het moet. ook 's nachts. Bij
het Leger kun je altijd terecht. En het
Leger steekt altijd de hand uit om te
helpen. Een officier van het Leger
vertelde me: Van mijn moeder heb ik
geleerd, dat al6 er iemand aan de
Zegeningen d«ur komt. die honger heeft, moet je
beginnen met hem een boterham te
geven en niet met te zeggen: God zal
je wel helpen.
Mannen en vrouwen. Die van veel,
wat u en ik aanhangen, afstand heb- y
ben gedaan. Eén doel nastreven: J
vreugde, vrijheid en vrede door Jezus y
in ieders leven te brengen.
Misschien dat het Leger dezer
dagen langs uw ramen trekt, laat
ze dan niet gesloten blijven. Mis- y
schien dat u het vandaag of mor-
gen op straat ontmoet. Loop het
dan niet zonder meer voorbij.
Want die wij lieten liggen, heb-
ben zij geholpen.
