I
CHRISTFLUK
Halve eeuw Mulo-examens
1
Jubileum-bondsdag van de
Geref. Mannenbond
l
communisme
Knap öp die kale schutting met Cefa Bever Buitenbijts
Een dromer
op pad
tips
Het
en zijn ideologie
2
Morgen feest in Utrecht
(Van één onzer redacteuren)
mulo-examens werden gehou
den en dat jubileum wordt mor
gen in Utrecht gevierd, ondanks
dat er over het inmiddels ulo
hetende onderwijs enkele scha
duwen vallen. De voornaamste
daarvan is wel het steeds toe
nemend gebrek aan leerkrach
ten, als gevolg van de zuig
kracht, die middelbaar en nij
verheidsonderwijs uitoefenen,
afgezien dan nog van het alge
mene tekort aan- onderwijzers.
Desondanks kan men met dank
baarheid terug zien op de be
langrijke rol, die het ulo in het
bestel heeft vervuld en nog ver
vult, ondanks de aanslagen, die
er in de loop der jaren zijn ge
pleegd.
Het ulo is en blijft echter de
school voor tal van kinderen, die
om één of andere reden niet naar
een lagere technische of een mid
delbare school kunnen, maar toch
wat meer op willen steken.
De ulo-school is voor hen een
schitterende gelegenheid om de ba
sis te leggen voor een kantoorcar-
rière, voor technische opleidingen.
Met een ulo-diploma b. kan men
immers naar de mts, de scholen
voor nijverheidskunst en kunst
ambacht. de zeevaartscholen en
6cholen voor scheepswerktuigkun-
digen. Eén der voornaamste mo
gelijkheden voor de bezitters van
het ulo-diploma is voorts de studie
aan een kweekschool. Verdere mo
gelijkheden bieden de overheids
diensten en bedrijven, de middel
bare landbouwscholen, het nijver
heidsonderwijs voor meisjes, de
ziekenhuizen, de opleidingen voor
sportleraar, heilgymnastiek en
massage, apothekersassistente enz.
Men kan er dus vele kanten mee
uit. De opleiding op de ulo-scho
len is gebleken van grote waarde
te zijn. Zij is veelzijdig en grondig
en vooral als basisvorming van
grote betekenip. Het examen a
of b) is niet gemakkelijk en daar
om pleit het voor de ulo-scholen,
dat desondanks gemiddeld tachtig
procent der kandidaten er door
heen komt. Aan dit alles zal men
morgen aandacht besteden tijdens
de jubileumvergadering en onge
twijfeld zal men met vreugde me-
wat het ulo voor Neder
land betekent, maar ook en dat
is van minstens even groot belang
zal men erbij stilstaan waar
heen men met het ulo moet.
Het kenmerkende van het ulo Is
namelijk altijd geweest, dat men
zich steeds zoveel mogelijk aan
past aan de zich wijzigende om
standigheden. En dat bepaalt me
de de waarde van deze tak van
DAT de ulo-opleiding grote
belangstelling geniet, be
wijzen wel de cijfers. Op het
ogenblik gaan er namelijk on
geveer honderdtachtigduizend
kinderen op de circa negen
honderd ulo's, die ons land
kent. Van hen moeten er ten
naaste bij dertigduizend dit
jaar examen doen. Ongetwijfeld
zullen zij behoorlijke plaatsen
krijgen, hetzij direct in de
maatschappij, hetzij op andere
onderwijsinstellingen. Het ulo
heeft immers nog steeds zijn
waarde. Er is ah vanouds veel
vraag naar hen, die het diploma
bezitten, omdat men in een
periode van vijftig jaar heeft
geleerd wat de waarde van dit
papiertje is.
Zeven Rotterdamse dominees ten tonele
Ook V
Advertentie
Wat kiest l)
op Uw brood? Pindakaas? Een
prima idee! Maar neem dan
meteen de beste die er is:
Mc Millan's pindakaas! Beter
van samenstelling, overheerlijk
van smaak Bovendien: voed
zaam en gezondBeslist, al Uw
huisgenoten roepen in koor:
Wij willen
?ftc77Uffari'j
Puzzel mee
"1
OPGAVE PUZZEL No. 82.
KRUISWOORDRAADSEL.
HORIZONTAAL: 1 Vrucht, 6 kleur,
8 boom, 11 niet deelbaar door twee,
12 snij gereedschap, 14 bijwoord, 15
gang, 16 uitroep, 18 schraal, 19 Chin,
maat, 20 afhangend deel van een ge
waad, 22 houding, 24 muziekinstru-
VERTICAAL: 2 Kleur. 3 kweekgras,
4 landbouwgereedschap, 5 edelgas, 7
voegwoord, 8 slotwoora, 9 verlaagde
toon, 10 schoen, 13 muziekinstrument,
16 straf, 17 van vee; niet drachtig, 18
lidwoord, 19 rivier in Italië, 21 jong
dier, 23 bijwoord.
OPLOSSING PUZZEL No. 81.
HORIZONTAAL: 1 Roomsoes, 7 es,
8 aker. 11 is, 12 pi, 13 klad, 15 teug,
17 rakel, 18 haar, 20 rank, 22 ei, 23
te, 25 leeg 27 ra, 28 baldakijn.
VERTICAAL: 1 Reuk, 2 os, 3 ma,
4 ski. 5 oester, 6 er, 9 big, 10 para,
12 pu, 14 dartel, 16 elan, 18 hek, 19
ai, 21 kaan, 24 eed, 25 la, 26 ga. 27 rij.
Uniecollecte lijst 28
Van de 78ste Uniecollecte, de jaarcol-
lccte voor de scholen met de Bijbel, is
lijst 28 verschenen, waaruit blijkt dat
door 700 lokale comité's een bedrag van
351.227,95 is bijeengebracht. Deze
comité's collecteerden vorig jaar
317.295.44.
Op lijst 28 komen de volgende pla
en bedragen voor: Bellingwolde f 332,30
(v. J. 280), Kantens f 500 Stedum
f 262 (260.50), Veendam f 376 307,25). Vis-
f 105 (50,50), Drogteropslagen f
(290). Gasselternijvee
f 86.60 (88.41),
f 1700 (796,75), Goeder
406,06 Moler
IJssel t 728,20 396.71), Schoonrewoerd
l 40,10 (53,25), Woubrugge i 45 56,35). Ze
venhoven f 368,75 653,50). Heiningen-f-300
(427), Meeuwen f 46.17 (36,85).
Ds. E. Pijlman
Het adres voor preekbeurten aan
ds E. Pijleman is de pastorie van zijn
broer ds F. Pijlman te Katwijk aan
Zee.
Onder ivijsbenoemingen
ïelllng: C- Roos i
«ijzer aan de Wilhel-
nlnaschool te Aalten: H. G. Lettink aldaar;
de Prinses Marljkeschool te Rotterdam-
Zuid: P. T. R. Deljl i
's-Gravenhage.
Boek
VAN Db DAG
Op. het podium van de Rivièrahal
te Rotterdam zal men op 28 mei
a.s. zeven Rotterdamse predikanten
uit voorbije tijden ten tonele zien ver
schijnen. Het zijn Hubert Duifhuis,
pastoor van de St. Laurenskerk in
1572, later predikant te Utrecht; Va
der Brakel, de befaamde „Oude schrij
ver"; Jan Scharp, de dominee uit de
Franse tijd die eens op rijm preekte;
Comelis van den Oever, voorganger
der kerken onder 't kruis in de vori
ge eeuw; dr. J. J. van Oosterzee, Rot
terdams grootste kanselredenaar; dr.
G. H. J. W. Geesink, de geestige pre
dikant in de doleantietijd en J. H.
Landwehr, wiens naam in de Geref.
Kerken nog allerminst vergeten is.
Genoemde heren hebben zich bereid
verklaard op te treden in een historisch
spel, samengesteld door de journalist
IH. J. van der Munnik. Het spel wordt
I opgevoerd tijdens de jubileumsamen-
I komsten, op 28 en 29 mei, van de Bond
van Geref. Mannenverenigingen, ter ge
legenheid van zfjn 35-jarig bestaan.
Vijfendertig jaar is geen gebruikelijke
„leeftijd" om te jubileren. Maar de bond
grijpt toch graag de gelegenheid aan om
wat ruchtbaarheid aan zijn werk te
geven.
Toen in 1922 de mannenbond werd op
gericht door ds. C. J. van der Boom uit
Overschie, de heer M. van der Ven. uit
Rotterdam en enige andere heren, kfeeg
dit werk weinig bijval. Aanvankelijk
vlotte het ook niet zo best. Pas in de
dertiger jaren trad de groei in. En van
daag bevindt de bond zich in goede con
ditie: er zijn 12.124 leden, verdeeld
549 verenigingen.
Over het algemeen waarderen de Geref.
Kerken dit werk, evenals zij het bestaan
van de vrouwenverenigingen toejuichen.
Maar toch zou men nog heel wat meer
leden moeten hebben. Niet in de eerste
plaats ter meerdere glorie van de man
nenbond, maar tot nut van de Geref.
Kerken zelf.
Er moet met man en macht gestreden
worden om de verwereldlijking van de
leden der kerken tegen te gaan. Het
jeugdwerk loopt achteruit, niettegen
staande zijn vernieuwing en ook op
ander semi-kerkelijk terrein is sprake
van lauwheid. Daarom dient elk middel
om het meeleven te bevorderen, te wor
den aangegrepen. En één van deze mid
delen is het mannenwerk.
Prof. Lucas Lindeboom van Kampen
zag er indertijd nog iets- anders in: hij
beschouwde de mannenverenigingen als
vormende, organisaties voor toekomstige
ambtsdragers! Tegenwoordig ziet men
het niet enkel meer zo.
De marinenvereniging, waar men de
Heilige Schrift bestudeert en de kerke
lijke vragen van de dag bespreekt, heb
ben ook grote betekenis voor tal van
mannen, die nooit in de kerkeraad zul
len komen, maar die langs deze weg op
de hoogte blijven met hetgeen hun kerk
beweegt en die daarover In hun gezin-
kunnen spreken.
Zo ziet men het ook in de „broeder
organisaties". waarmee de mannenbond
kontakt onderhoudt: „In dienst der
kerk" en de herv. geref. mannenbond,
de chr. geref. mannenbond en de luther
se bond „Maarten Luther" Zo ziet men
het voorts in het buitenland, zeker in
de Evangelische Mannerarbeit in Duits
land, waarmee de gereformeerde man
nenbond ook relaties heeft.
Daarom maakt de 35-jarige organisatie
straks in Rotterdam een beetje reclame
Op de eigenlijke jubileumsamenkomst
van 29 mei zal ds. IJ van der Zee uit
Nieuw-Vennep, de bondsvoorzitter, een
jubileumrede uitspreken. Na hem komt
de Almelose pastor ds. O. Jager f
i het
De mannenbond heeft zijn bureau in
Huis ter Heide, waar ook de vakantie
huisjes van de bond zijn, een bewijs, dat
de organisatie sociale betekenis heeft.
Naar de secretaris, de heer P. Hogeweg
uit Honselersdijk, ons vertelde, zoekt
men momenteel contact met de bijbel
kringen, die in de laatste jaren als padde
stoelen uit de grond zijn
geref. kerken.
Advertentie
Probeer eens
uw-middelen. zelfs de c
ijn, dan komt U tóch te
Zenuwtabletten, omda
en vlugger kalmeren. U r
BLRüEPliNGSWERK
Jezus zegt: .Indien de wereld
u haat, weet dan dat zij Mij eer
dan u gehaat heeft." En: „Indien
zij Mij vervolgd hebben, zij zul
len ook u vervolgen; indien zij
Mijn woord bewaard hebben, zij
zullen ook het uwe bewaren."
j Misschien zegt u: „Het valt met
jdie haat van de wereld wel wat
(mee. Natuurlijk, er zijn christen-
nederl. hervormde kerk 'vervoleineen in
Beroepen te Oostwerwolde (Geld.; toez.):lj S "fe
J Lekkerkerker te Bergambacht; te Lisse.de wereld la-
Fe2i"e? 'I Hu*um <Fri: te ten we voor hen
Stellendam: H. J. Smit te Gendereni
(dit laatste is een verbeterd bericht».'die in moeite Zijn
gereformeerde kerken bidden en God
Beroepen te Delft (vak. E. de Vries):
G. P. Hartveld te Assen; te Leimuiden:
kand. Th. W. A. Rijper te Amersfoort;
te Drachten (derde predikantsplaats): dr.
M. Feitsma te Oenkerk.
Tweetal te Amsterdam (vak. P. Veen-
huizen): H. D. Bruggeman te Schie-
bröekHillegersberg-Centrum en dr. A.
G. Luiks te Diever.
geref. kerken (ond. art. 31)
Beroepen te Blokzijl: kand. J. Strating
te 's-Gravenhage; te Pernis: kand. J. G.
Meijer te Oldenhove.
geref. gemeenten
Beroepen te Slikkerveer en te Vee-
nendaal: H. van Gilst te Dirksland die
bedankte voor Benthuizen.
Bedankt voor Capelle aan den IJssel:
W. C. Lamain te Grand Rapids Mich.
(Ver. St.).
Kaarten
De kerkeraad van de Gereformeerde
Kerk van Barneveld heeft zijn ver
ontrusting en afkeuring uitgesproken
tegen het zich in toenemende mate
bezighouden met het kaartspel op
zondag door Gereformeerde gezinnen
danken voor ons
stil en gerust
leven. Maar voor
het overige
niemand kijkt
ons er lelijk op
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
aan dat wij christenen zijn."
Neen? U moet eens letten op
die twee zo in elkaar overlopende
zinnen: Mij vervolgenook u
vervolgen Mijn woord bewa
renhet uwe bewaren. Wordt
„uw woord bewaard"? Of zegt u
nooit iets in de zin dan waarin
Jezus het bedoelt? Dan is het niet
verwonderlijk dat de wereld u
niet haat hoe zal zij weten dat
ge een christen zijt? Maar vraag
u dan ook af wat ge voor Jezus
betekent!
Columbus de zeevaarder, door Sa
muel Eliot Morlson. Uitgave Het
Spectrum, Utrecht-Antwerpen.
De Amerikaanse hoogleraar Samuel
Eliot Morison heeft een naam op het ge
bied van de militaire geschiedschrij
ving en dan in het bijzonder voor wat
betreft de Amerikaanse marine. Hij
heeft verscheidene belangrijke weten
schappelijke werken op zijn. naam
staan. Daarnaast zijn er nog andere on
derwerpen, die hem altijd hebben bezig
gehouden, en een van die onderwerpen
is Columbus. Er lopen over Columbus
heel wat verhalen en ze berusten niet
alle op waarheid. Deze Amerikaanse
professor heeft een ernstig historisch on
derzoek ingesteld en het resultaat is dit
lezenswaardige boek van de zeeman-
hoogleraar. nu ook in deze gemakkelijk
bereikbare serie van Het Spectrum ver
krijgbaar.
Zuidafrikaanse kerken
blijven zich verzetten
Met uitzondering van enkele Afrikaans
(Nederlands) sprekende kerken blijven
de kerkgemeenschappen in de Unie van
Zuid-Afrika zich verzetten tegen de voor
gestelde wettelijke bepalingen, waardoor
de regering Bantoes de toegang tot kerk
diensten kan ontzeggen of hen voor hun
kerkbezoek kunnen straffen.
Dat minister Verwoerd bij nota van
wijziging de „blanke" kerk die zwarten
ontvangt niet strafbaar meer wil stellen,
r de bezoeker wèl, verandert niets
het valse beginsel, dat ziah wil men
gen in de godsdienstbeleving van enke
lingen, zo zeggen de kerken ongeveer.
menen, dat hier een ongeoorloofde
inmenging van de staat in de gewetens
vrijheid plaatsvindt.
Advertentie
COMMENTAAR
n.
Goed geschoten
De K.R.O. heeft het
toch goed geschoten
met Testplaat, de maan
delijkse uitzending voor
en door jonge mensen
Er mogen wel eens
zwakke momenten zijn
RADIO
VANAVOND
Dodendans van Honegger
(21.uur)
Geboeid door houtsneden van
geweest, maar gisteravond werd Hans Holbein, uitbeeldend hoe de
toch weer de juiste toon getrof- dood in alle levensomstandigheden
fen. Bij het nu eens niet zo ingrijpt, kreeg de Frans-Zwitserse
waanwijze gesprek met de vier componist Arthur Honegger (1892
conservatoriumleerlingen vooral 1955) de inspiratie tot het'schrij-
kregen we eens te meer een ven van zijn oratorium „La danse
.goed inzicht van wat er in jonge des morts" op tekst van Paul Clau-
ménsen omgaat en hoe hun be- del. Na een inleidingsaccoord hoort
langstellingditmaal op artis- men een langdurige donder, aan
tiek-terrein, is gericht. .Maar: wefke proloog de dialoog tussen
waarom leidde een volwassene de profeterende Ézechiël (hoofd-
dit gesprek"? stuk 37) en de doden aansluit. Het
Later op ""He avond' loonde 2e tafereel geeft de eigenlijke dó-
Enny Molsde Leeuwe zich den dans: de doden worden opge-
een uitstekende voordrachtskun- roepen en gaan dansen. Een rondo
stenares in één van de onster- op de dansmelodie uit de tijd der
felijke Faiklandjes. Wij hebben Franse revolutie: „la carmagnole"
„Het Aanzoek" nog eens smake- met parafrases op „Sur le pont
d'Avignon on y danse". Het 3e
tafereel toont de hulpeloze mens
die niets betekende tegenover dood
en eeuwigheid, overgaand in een
gebed om troost. Het 4e tafereel
is een soort intermezzo, waarin de
vertwijfelden zuchten, de doden die
Er zijn kijkers, die bij buiten- nog niet door Christus' dood ver-
landse televisie-uitzendingen lost zijn. Het 5e tafereel vervolgt
genieten van opera's en klas- de tekst van Ezechiël en spreekt
,"~i troostwoorden voor het volk van
Israël en het 6e tafereel is de ver
troosting van het- Oude Testament,
getransponeerd op de verwezen
lijking van het Nieuwe Testament.
De uitvoering geschiedt door radio
koor en -orkest met solisten o.l.v.
Bernard Haitink.
lijk meebeleefd.
MENEER KIJKUS ZEGT:
„Pa's pijp smaakte Eïiny maar
best".
Gebrek aan veel
sieke balletten. Waarom krijgen
we die in onze eigen pro
gramma's niet zo? wordt er
dan gevraagd. Het. antwoord is:
omdat Nederland gebrek heeft
aan culturele instellingen op
dit gebied. Ook wordt er nog al
eens geklaagd over humor die
zoutloos en grappen die smake
loos zijn. Ook hier: gebrek aan
krachten de voornaamste oor
zaak.
Nederland kan zijn echte
goede humoristen vrijwel op
de vingers van een hand laten
tellenen deze mensen
hebben in het kleine land zulk
een beperkt gebied voor hun
zaalvoorstellingen (die hun
broodwinning zijndat zij
moeilijk in één keer hun kruit
kunnen verschieten door een
televisievoorstelling te geven.
Toch komt er langzamerhand
wel wat meer tekening in. Rijk
de Gooyer. Tom Manders en
Johnny Kraaykamp beginnen
zich beter thuis te voelan
de
Als
nog
maar eens een stel goede
vooral geestige tekstschrijvers
opstaan
De altijd wat versmade vrijdag
avond biedt vandaag toch voor
ieder wat. Zo kunnen we om tien
minuten over zeven voor de
V.A.R.A. een klankbeeld horen
over de totstandkoming van de
Velser-tunnel. Henk van Stripiaan
heeft dit programma samengesteld.
De V.P.R.O. vervolgt later op de
avond (8.35) via Hilversum I haar
interessante ronde van België. De
bedoeling van deze serie lezingen
is meer begrip op te wekken voor
het leven en werken van onze
Benelux-partner België. Vanavond
spreekt dan de bekende Raymond
Brulez, adj. directeur-generaal van
het N.I.R.
Maar de trouwe kennissen van de
familie De Wit zullen deze tijd
stellig afstemmen op de N.C.R.V
Johan Bodegraven
noodwachter van
de B.B.
noodwachter van de B.B. te wor
den en de helm op te zetten als
de B.B. een ton 100.000) oplevert
voor de actie Goedzo. En het Ujkt er
alles op, dat hy er aan moet' ge
loven, want gisteravond gaven de
noodwachters uit Rotterdam en Schie
dam reeds vijfhonderd gulden voor
het goede doel.
„Ik wordt een trouw noodwachter
als het bedrag er komt", beloofde
Bodegraven.
Én dit was nog maar één ideetje
van de populaire radioman, die geen
middel onbeproefd laat om de lijden
den te helpen. -
Wat te denken van het geven door
iedereen van een kwartje voor
Goedzo voor elk doelpunt dat Oranje
volgende week in Amsterdam tegen
Duitsland maakt?
Het is met hart en ziel, dat Jo
han Bodegraven zijn actie leidt.
Ontroerend was zijn realistisch
verhaal over de nood van hen, die
geslagen zijn door kinderverlam
ming, die zelfs soms niet in staat
zijn te ademen en kunstmatig in
het leven moeten worden gehou
den. „Elke zucht die u hoort", zei
Bodegraven, terwijl hij de kunst
matige ademhaling liet horen, „is
een klop aan de deur van uw hart
om te geven."
Middagklok - noodklok.
13.20 Lichte i
weekoverz. 18.25 Gram. 18.30 Parle-
air overz 18.40 Gram. 18.45 Rege-
uitz.: Atlantisch allerlei. Een en an-
ver de 75 landen aangesloten bil het
Act. 20.45 Een mon
naai. 20.50 Gevar.
22.30 Ned. kamploe
schap schaken. 22.35
S in. Daarna: Avond-
J.00 Nws. 23.15 Nws.
Engeland, BBC Home Service. 330 m.
12.00 Gevr. muz. 12.30 Dansmuz. 13.00
Cabaretliedjes. 13.25 Have a go. 13.55
Weerber. 14.00 Nws. 14.10 Gevar. muz.
d kind. 18.55 Weerber. 19
land. 19.45 Gevó
48
Hét zal niet nodig zijn, daarvoor heeft Jan
te veel verstand, hij weet best wanneer een spel
uitgespeeld is, antwoordde Kees op zijn be
dachtzame manier.
Daarna keerde hij zich naar Jan: Jan, in bij
zijn en onder getuigen van deze mannen vraag ik
je: waar is het geld dat je ontvangen hebt voor
het paard, dat jij voor mu aan een slachter
verkocht hebt?
Vraag het aan de Dromer.
Dromer, heb jij geld dat aan mij toebehoort
van deze Jan wederrechterlijk afgenomen?
Ik heb het gestolen geld terug gehaald, ant
woordde de Dromer glimlachend om de statige
wijze waarop Kees de zaak behandelde.
Wat antwoordt gij daarop? vroeg Kees aan
de nerveus wordende Jan.
Hij liegtik heb geen geld gestolen en hij
nam al het geld mee dat ik in huis had en daar
was ook jouw geld bij.
Jan, ik rees dat de waarheid in jouw
mond niet thuis is. Mogen wij de cacaobus eens
zien die op je bedsteeplank staat?
Je blijft met je fikken van mijn spullen af,
raasde Jan.
Maar mijn geld zit er in.
Hij is leeg als mijn hand, antwoordde Jan
terwijl hij zijn twee handen open op de tafel leg
de.
Zou jij dat onder ede durven herhalen?
vroeg de boer, die kalm deed doch trilde van ver
ontwaardiging. Het was voor hem een groot en
ongelooflijk avontuur, waarvan hi> later dik
wijls en met smaak vertellen zal aan de buren
die bij hem komen kortavonden.
Ik durf de waarheid altijd bezweren, zei J.an.
Dan verklaar ik je schuldig aan meineed en
onder bijzondere omstandigheden zijn bijzondere
maatregelen geoorloofd. Leen, je weet wat je te
doen staat. Leen de Turf grinnikte: Dat weet
ik en ik doe het met plezier.
Hij dook kop voor in de bedstee en stond even
later met de cacaobus hoog opgeheven weer op
de vloer van de kamer.
Jan had in een soort verstarring de duik in de
bedstee aangezien, maar bij het zien van de
geldbus werd hij een furie gelijk.
Met een wilde kreet sprong hij toe om Leen de
bus te ontrukken. Leen was echter een reus
v.an een kerel en de aanval had geen succes.
Leen speelde met hem en liet hem de gehele
kamer door springen en grijpen naar de onbe
reikbare bus.
Toen zij bij de tafel kwamen had Leen het
deksel van de bus verwijderd en hij stortte de in
houd van de bus voor de verbaasde ogen van
Kees en de Dromer op de tafel neer.
Het was een groot bedrag en het overtrof enke
le malen de waarde van het afgeleverde paard.
Bij het zien van het vele geld werd de boer
woedend. De poging om hem te bedriegen reken
de hij Jan zeer zwaar aan. Als een arme slokker
hem een bedrag schuldig zou moeten blijven, zou
hij al mopperend het verlies genomen hebben.
0 Gym. 7.20 Gi
tbijtclub. 9.""
iterst.'
Maar hier was een man, die een groot bedrag in
huis had en toch door voor te geven dat het geld
hem ontnomen was, aan een betaling trachtte te
ontkomen. Dit was oplichterij en dat slikte hij
Jou gemeen varken, viel hij uit, nu heb je
mij willen nemen heik zal jou nemen
morgen staan alle mensen, die nog wat van je te
vorderen hebben, im een lange rij voor je deur en
ik zal er bij zijn om hen op te hitsenzo be
drieg jij de mensen die nog wat vertrouwen in je
hebben.overal klaag je de stenen uit de muur
en je bent rijkrijker dan velen die tot de
laatste cent toe betalen wat zij schuldig zijn.
Jan greep weer naar het geld, doch nu hield
Joost hem terug.
Laat dat Jan, wees verstandigzo veel
geld is het niet om ons daarvoor in moeilijkhe
den te brengen.
Joost beklemtoonde het „ons" zeer nadrukke
lijk en Jan begreep hem.
Schrijf een kwitantie, anders kan je morgen
wel weer komen, zei hij. Leen was als koopman
voorzien van plakzegels en breeduit aan de tafel
zittend schreef Kees een kwitantie uit.
Met een groots gebaar schoof hij daarna tien
gulden aan de Dromer toe.
Dat is voor Koos Houtebeen, verklaarde hij.
Zij waren klaar met Jan, maar een laatste
woord meende Kees toch nog te moeten zeggen
En nu gaan we, maar ik wil je- de verzeke
ring geven dat je plezier aan deze grap zult be- Morwnaebed e
leven en .als je ooit je gezicht op mijn stee durft weerber. 8.15 Gj
laten zien, zal ik je de benen van onder je lijf uit v d
schoppen, reken daar op. 'esU'
KWordt vervolgd
Om kwart over elf is er nog ruime
keus. Voor Hilversum I wordt het
derde deel van Die Schöpfung van
Haydn uitgezonden en voor de
N.C.R.V. vervolgt drs. H. R. Rook-
maker zijn lezingen over de kunst
en schoonheid van de negermuziek.
Ten slotte voor de „laten" onder
ons om tien voor twaalf nog een
interessant programma. De V.A.
R.A. laat de grote kunstenaars uit
vroeger jaren, Joseph Szigetl
(viool) en Nikita Magaloff (oiano)
weer horen in de Sonate in E.K.V.
304 van Mozart.
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nws
8.00 Nws. 8.18 De
V. d. vrouw <9.35—9.40
Brussel 484 m. 12.15 Gram.
13.30 Gram. 14.00 Vrije tijd.
Canto. 17.00 Nws. 17.10 Jazzni
Nws. 22.18 Liet
9.30 Nws. 20.00 Gevar
jztek. 22.55 Nws. 23.00
VPRO
scbakeld. caus.
VARA: 10.20 Zigei
"verz. 11.05 De fa
:ital. 12 00 Gi
.00 Tijdelijk uitge-
Morger
illie Doors
Jram. 12.30
leded. 12.33 Gram. 13.00
VPRO:
vs. en comm. 18.20 Dans-
19.00 Artstiekc staal-
30 Passepartout, caus.
19.40 Het Eva
19.55 Deze week. caus. VARA: 20.00
20.05 Gevar. progr. 22.00 Soc. comm.
Amateurprogr. 22.40 De onberaden
der. hoorspel. 23.15 Nws. 23.30-24.00
sporing verzocht.
uit het buitenland
dr. Heinz J. Merkelbach, dat
vanavond om kwart over zeven
door Duitsland 309 en 189 meter
wordt uitgezonden.
Om half elf zendt Duitsland 363
meter' en 195 meter de causerie
uit ,,De atoombom en de toe
komst".
Voor het light program van de
B.B.C. (1500 en 247 meter) treden
militair orkest,
Televisie
Programma voor morgen
>.c.n.v.
.15-14.00 Eurovisie: Rep. boa-
bridge, te Londen,
kind.
kv. zo.oo joum. en weerber. 20.15
20.20 Hobby-rubr. 20.30 Nieuwe
20.55 Gevar. progr. 21.50 Dagslui-
NTS.
trace Oxford-Ci
VPRO. 17.00 V
AND A AG is de bekende Hongaarse
kardinaal Mindszenty 65 jaar ge
worden. Het was in 1949, dat zijn ver
oordeling plaats had door de commu
nistische rechtbank in zijn land. De
wanhopige vrijheidsstrijd, vorig jaar,
van zijn volk betekende ook voor hem
de bevrijding. Hij wist te ontkomen
de Amerikaanse legatie in de
hoofdstad van zijn land en daar is het,
dat hij thans nog vertoeft. Voor hoe
lang? Niemand die het weet.
Naar kerkbeschouwing is kardinaal
Mindszenty niet een der onzen. Dit
mag ons niet verhinderen, in hoge
mate respect te hebben voor de liefde
jegens zijn land en zijn volk, waar
hij bereid is gebleken zo grote
gevaren te trotseren.
Voor ons is deze jaardag van de
kardinaal, onder zo pijnlijke omstan
digheden, een aanleiding te meer, mel
ding te maken van enkele opmerke
lijke beschouwingen in het jongste
nummer van het Nederlands Juristen
blad.
Deze beschouwingen pogen iets te
onthullen van het raadsel, dat de op
merkelijke bekentenissen in de com
munistische processen vormen. De be
schouwingen zijn van de hand van
dr. Benno Stokvis, die zelf jarenlang
de communistische leer is toegedaan
geweest, doch zich daaraan toch heeft
weten te ontworstelen.
pjOE zijn toch de bekentenissen van
zovelen voor de communistische
rechtbanken te verklaren? Hoe te ver
klaren, dat communisten zelf, op be
schuldiging van eigen partijgenoten,
bereid zijn, alles waarvan zij worden
beschuldigd toe te geven, ook wan
neer zij weten zich daarmee de dood
op de hals te halen?
In navolging van buitenlandse schrij
vers brengt dr. Stokvis dit in recht
streeks verband met de communisti
sche ideologie. Voor het communisme
is de betekenis van het individu ten
opzichte van de gemeenschap een vol
komen andere dan bij ons. Het staats
gezag, de partij, zij eisen net als bij
Hitier blinde gehoorzaamheid; reeds
twijfel is misdadig.
Wie uit deze gezindheid leeft kan
blijkbaar, eenmaal door zijn partijge
noten van vergrijpen beschuldigd,
murw worden ge- iaakt om zichzelf,
1 zijn geweten, zijn menselijke waardig-
I held, zelfs zijn leven, te offeren aan
l de partij.
Dit murw maken geschiedt niet langs
de weg van hypnose of door toedie
ning van chemische preparaten. Het is
de communistische ideologie zelf, die
haar kracht behoudt, ook wanneer men
in staat van beschuldiging wordt ge
steld.
In een vorige publicatie had dr.
Stokvis al geschreven: „Het zijn be
kentenissen, onder de fascinerende
greep van het dogma, geïnspireerd
door het besef, dat leven of dood van
de enkeling in het niet verzinken te
genover het belang van de gemeen-
I schap, dat de vraag schuld of onschuld
ten deze geen betekenis heeft, dat de
enige vraag, die geldt, is, of de partij
met een bekentenis wordt gediend".
2° *s het met communisten, die
door hun partijgenoten worden be
schuldigd.
Het is echter duidelijk, dat het met
een man als Mindszenty geheel anders
staat. Wat dr. Stokvis over hem
schrijft, is al evenzeer belangwekkend.
Ook Mindszenty heeft bekentenis
sen afgelegd. Maar de wijze waarop
hij dit heeft gedaan, is geheel ver
schillend. Hier geen vrijwilligheid,
geen bereidheid tot medewerking aan
een veroordeling, geen berouwvolle
zelfbeschuldiging. Geeft hij iets toe,
dan doet hij het met duidelijke tegen
zin en behoedzaam. Hij tracht de vra
gen te ontwijken, wat hem de toorn
van de communistische rechters op de
hals haalt.
Hoe is Mindszenty tot bekentenissen
gebracht? Stellig door middel van
lichamelijke dwang, door vormen van
pressie, door het onthouden van slaap,
door lichamelijke en geestelijke kwel
lingen.
Toch is dr. Stokvis geneigd, hiernaast
óók rekening te houden met de moge
lijkheid van een zekere mate van vrij
willigheid, omdat de kardinaal meen
de, dat een schuldbekentenis de rust
in het land en daarmede het welzijn en
levensgeluk van het gehele volk ten
goede moest komen.
Ook in dat geval komen zijn beken
tenissen uiteraard niet voort uit een
ideologisch bepaalde bereidheid tot
zelfopoffering ten dienste van de par
tij, maar dragen zij mede het karakter
van een op zedelijke overwegingen ge
baseerde paraatheid tot het brengen
van een offer ten nutte van de volks
gemeenschap.
Het leek ons interessant, van deze
beschouwingen, afkomstig van een
man die zelf het communisme en de
communistische ideologie heeft aange
hangen, melding te maken.
Wanneer vandaag onze gedachten
uitgaan naar kardinaal Mindszenty,
dan gaan zij tevens uit naar al die
anderen, die door de communistische
ideologie tot in het diepst van de ziel
zijn gewond.
