DRAGENDE Z'N SCHOVEN
Pianomuziek van Beethoven
en Bach
'tTheater in de wereld
Cultweel
venster
ZATERDAG 16 MAART 1957
in de jfrande literatuur0
Domineesromans zijn schaars in de
Franse letterkunde. Gezien het ge
ringe percentage protestanten op het
totaal der bevolking, is dat niet verwonder
lijk. Iedere niet-protestant zal immers gevoe
len, dat hij te veraf staat van het leven en
de arbeid van de predikant om daarover te
kunnen schrijven.
De bekendste domineesroman is ongetwijfeld
„La Symphonie pastorale" van André
Gide. De titel is een zinspeling op de dubbele be
tekenis van het woord „pastoral". Even is er
sprake van de gelijknamige symfonie van Beet
hoven, maar Gide doelt op de tweede betekenis,
ironisch gebruikt. In het predikantsgezin, dat hij
tekent, heerst het tegendeel van pastorale vrede en
harmonie. Man en vrouw raken van elkander ver
vreemd; de oudste zoon zegt het vaderlijk geloof
vaarwel en het pleegkind pleegt zelfmoord.
BLIND MEISJE
monstreren, dat de
heid de vreugde
serse Jura. De man. die hij aan is naaf de bedoe-
het woord laat, treft bij een ge- ling van zijn
meentelid een verwaarloosd, blind Schepper. Het ge-
meisje aan. Hij neemt de zorg bod schept de
voor haar op zich; besteedt veel zonde en daarmee de dood, spiri-
moeite aan haar onderricht en ont- tueel en lichamelijk,
wikkeling, ontdekt haar sluimeren
de begaafdheid en zuiver karakter
en geeft zich er op een bepaald
moment rekenschap van, dat zijn zelfmoord van Gertrude.
zijn gezin, straalt geen kracht,
geen troost uit.
Als hij na een uitputtende, uren
lange tocht langs onbegaanbare
paden een stervende jonge vrouw
bezoekt, die in een poging tot zelf
moord heeft willen ontkomen aan
de haat, die haar omringt, brengt
hij haar de vage boodschap van
een automatisch-werkende godde
lijke genade, die niet vraagt naar
berouw of gebed.
Maar zijn woord blijft zonder
echo. De dag daarop een zon
dag wordt zijn prediking tot een
persoonlijk getuigenis, waarin de
zelfde vaagheid treft. Ze spreekt
van „la grace" en „la croix",
maar in zulke omsluierde termen,
dat de titel van het boek in haar
niet tot werkelijkheid kan worden.
De lezing van deze roman
verwekt weemoed: een mislukt
leven, dat ten grave neigt: ware
menselijke gemeenschap uitge
sloten: een grimmige natuur,
vijandin van de mens: nergens
een glimlach, een weinig zon.
Ook de taal van het boek, in
grijze half-tinten, draagt bij tot
deze indruk. Welk een verschil
met .,La flamme et le vent!"
Hier is de vlam van het geloofs-
enthousiasme volkomen gedoofd.
Dr. M. C. v. d. PANNE
en zijn opvoeding
A LS u schoolgaande kinderen hebt, die al zo ver gekomen zijn, dat ze de
eerste vier klassen van de lagere school achter de rug hebben, dan bent
u hoogstwaarschijnlijk al wel eens in aanraking gekomen met het huis
werkprobleem. Daarover is al veel geschreven, zowel door vertegen
woordigers van het onderwijs als door die der* ouders. Er is ook al veel
over gesproken, door de leerlingen zelf, door vader en moeder en in het
kamertje van het hoofd der school. Ik durf wel te stellen, dat het maken
van huiswerk door schoolkinderen nog steeds veel problemen oproept.
?e tijd t an het
loorlezen of het
Met behulp van de Unesco geeft
het Internationaal Theater Insti
tuut een driemaandelijks tijd- Chinese theater
t, dat in twee talen Erwin. Piscator
schrift
Italiaanse theater sedert 1945; een
bijdrage over het hedendaagse
het passend
In „De Schooljaren onzer kinde- houden niet aantreft. In een Ame-
ren", het nieuwste boek van prof. rikaans boek over jeugdlectuur
Waterink, schrijft deze ervaren las ik: ,,De open haard is ver
pedagoog: „Naar mijn overtui- dwenen en het kinderuurtje ook."
ging moeten kinderen beneden Zo is het in Nederland nu in het
tien jaar niet met huiswerk wor- algemeen nog wel niet en we
den lastig gevallen." En even hopen dat het in Amerika toch al-
verder lezen we: ,,In de klassen tijd nog iets gunstiger is, dan dat
vijf en zes van de lagere school is deze uitspraak doet vermoeden
er tegen een weinig huiswerk geen maar dat bij uitstek huislijke en
bezwaar, maar wanneer wij zeg- gezinsbezigheden zoals het uurtje
gen. dat in de vijfde klas dit huis- voorlezen, het samen lezen om de
werk beperkt moet worden tot haard of om de tafel, in steeds
een half uur en in de zesde klas minder gezinnen beoefend wor-
tot een uur, dan bedoelen wij he- den, mag toch wel gezegd worden,
lemaal niet, dat voor kinderen uit zjjn zejfs ouders, die graag
n, dat hun kinderen op de hoog-
der de titel: „Le Théatre dans le
monde" (World Theatre). Het is
een indrukwekkend mooi tijd
schrift, dat een overzicht biedt,
op theatergebied
maken
toneel. Voorts bevatten beide
nummers toneelberichten uit tal
van landen.
Zo'n blad is eigenlijk voor iede
re toneelliefhebber onontbeerlijk,
internationale
de zesde klas elke dag
huiswerk niet te veel is." U ziet £T^omèn~mêt"watdê^Uteratuur
hot Jve1, ?at pr.°I Wate,rink nle* der eeuwen ons aan rijkdommen
het ,ets bepaald complimenteus wil heeft achtergelaten.
vin
den hierin de totale Gide
die zich geleidelijk heeft losge
maakt van zijn streng hugenootse
opvoeding en als hoogste doel stel-
wat de het geestelijk avontuur, de ont
zeg- binding van ieder moreel juk. i
•ralisme, dat gemakkelijk door de wind de:
>rdt, en ook is geworden,
moralisme.
t im-
aanvankelijk medelijden
me sympathie is overgegaan in
liefde, die door haar wordt beant
woord.
Beider liefde is rei
Gertrude betreft, kan
gen schuldloos. Als de predikant
tot zijn ontsteltenis moet vaststel
len. dat ook zijn zoon Jacques ver
liefd is op het meisje, weert hij
hem af en laat zijn vaderlijk ge
zag gelden, waaraan de jongen
zich onderwerpt.
Nu voltrekt zich en dat is de
kern van het boek in beiden
een geestelijke ontwikkeling, ech
ter gaande in tegengestelde rich
ting. De vader klemt zich vast aan
de woorden van Jezus,
meent te le:
vreugde in vrijheid en verwerpt,
als van mindere waarde, de dog
matische uiteenzettingen en de
wettische regelen met bedreigin
gen en verboden, die Paulus de
gelovigen oplegt.
De zoon, die in de onderwerping
aan het gebod van zijn vader de
kracht heeft gevonden zijn liefde
te onderdrukken, verwijt hem zijn
geestelijke losbandigheid
bindende voorschriften
hechte basis. Aan het eindpunt boekvorm, vertelt de jonge domi-
uitg»>
voor samenleven en werken, al te^s'
blijven ook de diep-gravende te- |a'
genstellingen. Maar de vlam van Htei
het idealisme is wel meermalen
neergeslagen, doch niet gedoofd l
heel de
•ereld valt te beleven. De hoofd-
SSSÜ ZïïVrTsW Voor ^ons
land zit in de redactie jhr. mr.
P. J. W. de Brauw.
Het zomernummer '56 bevat o.a
een inleiding van Armand Sala-
grou en een zeer leerzaam artikel
over het volkstheater in het te
genwoordige Duitsland. Het herfst-
zeggen tegen die onderwijl
de lagere-schoolkinderen al
dikke boekentassen willen 1:
sjouwen.
'56
Voor Nederland wordt het blad
uitgegeven door Elsevier te Am
sterdam. Schitterende foto's lich
ten het geschrevene toe, terwijl
de omslag telkens gesierd
eenmaal inter- ter nog al eens ouders aan te tref
fen, die komen soebatten om huis
werk voor hun kinderen. Laten
wind" 6,90). artikel over de decors
instructief door een prachtige toneelplaat i
het kleuren.
Een domineesroman
zin des woords is dit boek niet.
Het tekent li
werk met de
ten, maar in zijn persoonlijke er
varingen, los van de ambtelijke ar-
De taal is, zoals altijd bij Gide,
van een klassieke zuiverheid;
J dikantenleven biedt „L a f 1 a
omstandigheden.
Het roman-element neemt in het
de volle boek 8een overheersende plaats
Vele dagboekbladen zijn gevuld
met overpeinzingen over Bijbel,
geloof en kerk. Vaak treffen zeei
persoonlijke gedachten
dl® hun kinderen hiervan te laten ge-
"et nieten en van te laten „leren"
ten verlaten ze zich op radio, televi
sie en film. Hierom is het ge-
c™iekmiïdefeenen»tiurWk°
Ji0ï!.dtLS.C.ï0.0L^?ja: veroordelen, intesendeel Zel(S.
maar rekening met kinderlijke
activiteit en initiatief wordt niet
voorop stellen, dot deze ouders i ^"t, "f.
dat zekeï niet zullen doen om z°nder kntlek laten Seschieden.
het hun kinderen een beetje las- MT-,tvto-o u j s. -i
tiger te maken. Ouders willen O u d¥ A
dat hun kinderen zo veel moge- verschillende malen heb doen
lijk leren en dat is een gerecht- ""komen dat het bij het lezen
vaardigde eis. Maar hebbei ze zich wal erg belangrijk ,s de kinderen
allen al wel eens afgevraagd of gelegenheid te geven zelf initiatief
het ook gerechtvaardigd is hun
zoontje of dochtertje van een
jaar of tien het 's avonds nog eens
lasti^te maken met werk waar het
per dag al vijf uur mee bezig is
„Hij zal met gejuich weder
kante uitdrukkingen de lezer; komen, dragende zijn schoven",
meermalen ook zal hij een afwij
zend gebaar maken. Vooral
dogmatische beschouwingen,
in de oude be-
1 wijst op Zwit-
fan Emil Brun-
Getuigenissen uit
Russische kampen
het slot van Psalm 126,
waarin gesproken wordt over
de gevangenen Sions".
Ook in het boek „Und brin-
gen ihre Garben hebben we gen 0mdat het verschrikkelijke
getuigenissen van mensen voor eenvoudig niet met woorden kan
ons, brieven, gedichten, schet- benaderd worden. Maar nog ande-
men waarmee wij, diepa lit
tekens uit de laatste strijd nog
meedragend, een betere weg
naar de toekomst moeten zoe
ken. Juisi zo wil het een
schoof van dankzegging voor
een zwaar, maar niet vruch
teloos beleven zijn."
Het schrijverstalent van Hatz-
feld is onloochenbaar. Hij weet in
enkele trekken
ontwerpen
mee, ic ..„f door Henri 5fX"bSS,.t,iï2
zoekt Hatzfeld. thans studentenpredikant 'J boek al
-- te Straatsburg. Eveneen! in dag-
tegenspraak, boeiend is het overal.
i zijn weg staat het klooster.
Gertrude, door een gelukkig-ge
slaagde operatie ziende geworden,
Stijn pastorale ervaringen
in een plattelandsgemeente. Hij
strijdt tegen sleur
ZONDER VLAM
i vrijwillige bijdra-
verloren is. In wanhoop, ook c.... ov. .i,jwi..i6ti-.^«-
de scheur, die ze trekt door het gen en de liturgie verfrissen. Hij schenen „La Cl
predikantsgezin, wil ze zich ver-
drinken. Ze wordt gered, maar
sterft aan de gevolgen van haar
poging. Zo eindigt deze „pastora
le" in een schrille dissonant.
vertellingen, tekeningen,
tensen die zijn teruggeko- spreken. Niet
uit Russische gevangen-
scherp beeld schap, sommigen na één jaar,
zijn personen; anderen na vijf of tien jaar.
p'r<ikko'it"tot Z,J" :e me' «c'mch uiederpe-
S ViPt nverai komen? En hebben ze schoven
thuisgebracht? Heeft het door
gestane leed gediend tot opbouw
van hun persoonlijkheid, tot
loutering, of is er haat en bit-
terheid in hun hart gekomen, tê'taïêiü"Hrt
behoefte aan vergelding of zelf
medelijden
te klagen, (hoe ontzettend was niet verschillend. Enkele voorbeelden.
het lot van de Russische krijgsge
vangenen, die in Duitse kampen
zaten!) ook niet ter zelfrechtvaar
diging, maar om door hun getui-
tenissen
onmenselijkheid.
door de jongste gebeur-
Hongarije daarmee
sluitend uit getuigeni:
werpt de vraag op of doop
kerkelijke begrafenis zin hebben jeugdige schrijver,
in een milieu, waar protestant al
leen betekent niet-i
1 a
(éd. Pion). De nog vrij
MOREEL JUK
PSYCHOLOGISCH gezien, schiet
het boek te kort, zowel wat de
vader als wat de zoon betreft.
Vooral de laatste is een gedach-
tenconstructie gebleven. De lezer
is er niet van overtuigd, dat de
vrije opvatting van de vader nood
wendig uit reactie de zoon er toe
moest brengen te vluchten in een
autoriteitsgeloof.
Het willekeurig hanteren der tal
rijke bijbelteksten doet niet alleen
dilettantistisch aan. maar wijst er
ook op, dat Gide is uitgegaan van
een parti pris. Het is immers wel
duidelijk, dat hij heeft willen de-
preekt tegen de zwarte handel
sociaal onrecht.
Zo groeit er
tegen zijn persoon en werk. Als
deze fellere vormen aanneemt en
zich een streven openbaart, hem
weg te werken, komt
Hij Monnier, Frans-Zwitser en gym
nasiumleraar te Neuchatel tekent wakkerd
het beeld van een predikant, in de chaam uitgeput,
5t3eJZ20Sil\l Zwitserse Jura. oud geworden
zijn berggemeente.
die eindeloos schijnen-
Jean-Pierre d® jaren hun oog uitgedoofd, is er
geen vonk meer onder de as, die
kan worden aange- hast mich
- alleen het li- Nacht"). ze:
lar ook de ziel W00rd:
dood? Heeft de slavernij, die de
mens tot een ding vernederde, be
werkt. dat ze hun blik niet
zijn losgelaten.
Prof. Helmut Gollwitzen,
hem (hij heeft ook de soortge-
?rricht, ondanks zijn hart- kunnen opheffen tot de sterre
de vele arbeid, die
mekeer door de plotselinge ziekte de uitgestrekte parochie vraagt, staren''
alleen op de aarde kunnen
dikwijls
ondervindt weinig waarde- Dit zal ongetwijfeld bij velen net
ring, stuit zelfs op onverschillig- geval zijn geweest e
brugt, althans tijdelijk, de kloof heid en vijandschap. Van deze Bij andere
zijn de ellende en de
i groot geweest, dat ze
r kunnen zwijgen. Zwij-
„Ons boek vertelt veel
Russische me
en leven, dat
propaganda
het beeld i
heid
dragen lot kennis
grip voor die volken
tonen, moeten we toch niet
geten, dat het kind niet alleen zijn
weg door de onafzienbare boe-
kenvoorraad zal kunnen vinden,
dat het ook niet alleen zal komen
tot de grootst mogelijke genie-
Ik meen, dat het hoofd der ting va" wa*..bet ^eesl'„IïeA fe"
school, de klasseonderwijzer of meenschappelijke van alle kinde-
-onderwijzeres deze. zich al te be- ren Is hun kind-zijn, d.w.z. zij zijn
zorgd makende ouders het best onvolwassen, in veel opzichten on-
van dienst kunnen zijn. door ze te beheerst, zowel m hun handehn-
vertellen, dat ze zich heus niet gen als in hun gedachten En het
blind moeten staren op die som- klnd:zlin houdt in het leiding no-
metjes of lesjes, waarmee zij hun dlg hebben.
kinderen 's avonds bezig willen Dat het kind zelfs vaak nog niet
zien. Deze ouders moet maar ge- in staat is om b.v. te beoordelen,
zegd worden, dat het kind, dat wat hij op een bepaald moment,
nog leerling is van de lagere in een bepaalde tijd graag zou le-
school in het algemeen huiswerk zen, is de mening van verschil-
voldoende zal hebben, als zij er lende opvoeders. Veel kinderen
zelf voor zorgen, dat de mogelijk- kunnen hun keuze niet onder
heden aanwezig zijn, dat het kind woorden brengen of aanpassen
bij hun ontwikke
ling en karakter.
Ouderen kunnen
dat voor de kinde
ren dikwijls beter
doen. Het is waar
schijnlijk zelfs zo,
dat wij over de
verhouding van het
kind en het boek
meer weten dan
over de verhou
ding van ons zelf
en het boek. „Het
kind laat zich be-
eigen believen zich in het ka- ter in de kaart kijken", schrijft
van het gezin onledig kan prof. Waterink.
houden met, bijvoorbeeld een Maar om die leiding te kunnen
geven, zullen we moeten komen
lm nrtoion 6d"«i anucic Dan wordt het huiswerk boven- tot een voorlichting of bestudering
nun voeten aard. Een troep gevangenen moet dien geen verlenging van het van de redenen, die het kind kan
het cliche plat op de grond gaan liggen. Eén leerplan van de school, maar dan hebben om zich tot een bepaald
dat }iet boek te wen(jen 0f te wiuen
Op eerste kerstdag 1943 moeten
aantal gevangenen in een sta
in Rusland een nacht wach-
lopen gevaar, door e
genis te protesteren tegen de geest dende volksmenigte gelyncht te
worden Duitse soldaten
mers allen Hitlerknechten. Maar
een oud vrouwtje redt hen: haar
geconfronteerd zijn gewor- kleinzoon is gesneuveld, en deze
het misschien goed, dit boek jonge mensen zien er ongeveer zo
samengesteld uit- uit jals hij.
het toch Advent gewor-
die uit Russische kampen den, nog niet de laatste, waarop
Christus komen zal
één eeuwige vrede te brengen, ma
liefde, die, uit e
i Advent
lijke verzameling uitgegeven: „Du gelovig mensenhart gestroomd, o
2 hoop bracht. Hoop, die c
in lange nachten van wachten n
meer heeft verlaten".
Daarnaast staan raadselachtige leesboek,
ervaringen van geheel andere
i hen heft t
weerskanten hoofd op. Direct trekt
sische sergeant
klein beetje het is het te-huis-werk, d.v
pistool
Rus- kind uit eigener beweging, uit den. Elk kind heeft misschien ech-
eigen initiatief zich bezig houdt ter wel
andere redenen.
JN de herfst van het jaar
1604 betrok Beethoven
in Wenen het zgn. Pas-
qualotische Haus (ge
noemd naar de eigenaar
Baron Pasqualati) op de
Mölkerbastei, het huis dat thans eei
Tijdens zijn verblijf in Wenen heeft
gewoond, vermoedelijk door het toenmalige prachtige uitzicht tot
het Wienerwald toe. Wie thans op de derde etage (de etage waar
Beethoven woonde) uit het raam ziet, zal niet veel meer van dat
prachtige uitzicht opmerken. Alles is volgebouwd rond de
Mölkerbastei. Maar het huis bleef ongerept en al bevat het
Beethovenhaus in Bonn (Beethovens geboortehuis) meer waarde
volle relikwieën, toch heb ik op de Weense Mölkerbastei ook
interessante handschriften kunnen bekijken.
werken Bach maakte weinig on
derscheid tussen de verschillende
toetsinstrumenten. Klavier kon
.7i o.- £en 0Ude n
syste- prikkeldraad en staart met de uit
drukking van hopeloosheid in het
niets. Een jong Russisch officier
nadert hem vriendelijk.
„Waarom jij hier staan in kou?
Waarom zo treurig?"
,.Ik ben 68 jaar en zou, voor ik
sterf, tenminste nog éénmaal
vrouw en kinderen willen zien",
zegt de krijgsgevangene zachtjes.
„Jij bent oude man, gauw ster
ven, is toch 't zelfde of hier of
vatting zal ook het Bach-spel op thuis, jij oude toch gauw dood!"
VIA NAALD
ÉN PIAAI
Hij meende het goed, hij
el clavecimbel, spinet, clavi- prachtig ik ook de clavecimbal-
Beethovenmuseum bevat.
■koven da', het langst gySJ^TSÜSK!
enkele gevallen gaf Bach
der het instrument aan, zoals b.v. kijken
de Goldberg-variaties en het nog losgekomen
welke werken gen uit de vorige
bestemd zijn voor clavecimbel met ode we
twee manualen. Bij de werken met kingen
hij doet dat dan op de paalde kinderen op te voeden, te
plaats, die voor hem bestemd is, leiden, te vormen, in het gezin, in
voor hem eigen is; krachtens mo- een klas, dat elk kind de aan-
rele en geestelijke normen is dat dacht verdient, die het krachtens
de plaats waar het gezin vertoeft, het zijn van een zelfstandige in-
althans behoort te vertoeven. dividuele persoonlijkheid nodig
ALS ik zo het lezen door kinde- heeft Wie een opvoeder, maar te
ren aan het propageren ben, vens leidende vriend voor de kin-
mocht u misschien eens denken, °ere? wü Z1in- zal zich dus naast
dat ik het een ideale toestand zou hegrip voor het kind, voor de
vinden als alle kinderen in hun leu8d in het algemeen, bezig hou-
vrije tijd steeds maar bezig zou- den met het hekend trachten te
den zijn met het „verslinden" van worden van de aan hem toever-
boeken. Niets is minder waar. trouwde kinderen in het bijzonder.
Ten eerste niet omdat allerlei on- Bi) alle bemoeiingen met boek
derzoekingen en ervaringen wel en kind, zullen we bovenal liefde
duidelijk hebben gemaakt, dat
de keuze niet ben- bewerkingen die
bij andere
of i
i puit-virtuoos maken.
af-
Dit huis
lief en toe
was Bcethovi
ter Aï£-4oQj?*jf- e
:he
Handtekei
ROGIER v. d.WEYDEN
In het jaar 1464 werd in de
Sint Goedele-kerk te Brussel de
bekende Vlaamse kunstschilder
Rogier van der Weyden begra
ven. Tot dusver werden de be
zoekers van de kerk door niets
opmerkzaam gemaakt, dat de
schilder hier begraven ligt. Op
10 mei a.s. zal nu ter nagedach
tenis van de officiële schilder
van de stad Brussel in de St.
Goedele-kerk
vrije dienst
woning kreeg in het Theater
an der Wien, behield J
toch het Pasqualatische
Haus. In het Theater ont
ving hij zijn bezoek, op de Mölker
bastei sloot hij zich op om te wer
ken en er rust te vinden. En de
natuurliefhebber Beethoven genoot
hier met volle teugen van het
uitzicht tot Kahlenberg en Leo-
poldsberg, tot het groen van Pra- -g-
ter en Wienerwald. Hier met deze
natuurschoonheid voor zich, schiep
hij onvergetelijke werken: het kelende rondo-thema
Vioolconcert, het Tripelconcert, de juichtoon van de totale
Rasumofsky-kwartetten, delen van
de 4e, 5e en 7e symfonie, de 3e
Leonore-ouverture. het grootste
gaan op de constructie. Overi
gens maakt het werkelijk niet zo
erg veel verschil, want in Bach's
zich hierover ook
niet druk. Iets aardigs is bijv. dat
Bach's „Clavierübung" de le
2e band geschreven zijn voor
toetsinstrument met snaren
dus clavecimbel, clavichord of
iedere pianist is Duitse krijgsgevangenen, die
Van iw oonniH" der bewaküig onderweg zijn
iw P»n non. een bog bij be^ sfafjon om bomen
te vellen. Een reusachtige kerel,
met een ruwe uitdrukking in zijn
ogen, stroopt zijn mouwen op:
..Jij officier, ik jou doodslaan".
Direct plaatst een spoorwegambte
naar zich correct er tussen en
keert zich tegen de woesteling.
i kind, zullen
omoeten bezitten voor degene die
door dé Nederlandse jeugd lame- leest e? voor wat zich tot lezen
Bach
lijk veel gelezen wordt, ten twee- leent. Iemand, die geen boeken
de niet omdat het lezen heus niet vriend is zal voor het lezende kind
bevorderd zou worden door de moeilijk een kindervriend kunnen
te blijven aanspo- ziin-
tot lezen.
We behoeven ons waarlijk
al te zeer bezorgd te maken c
Van
CAPITOL is nu met een grote
Bach-plaat gekomen, waarop Agi
Jambor vier klavierwerken
Bach speelt, nl. de Chromatische 'ange wachttijd. De gevange- trek vinden
npn kuimen in de stad m oa*-
Fantasie en Fuga, het Italiaans
Concert, Prelude, fuga en allegro gmn," Paar
in Es en Prelude en fuga in a- "aar
moll. (30 cm langspeelplaat P
8348). En bij dit spel is het hele
maal niet erg. dat er een moder-
concertvleugel is gebruikt.
'a"i,Tdo'ór"i: ™,\ii ™dk».«™;«
kaar. Plotseling plaatst het bedie
nende Russische meisje voor de
zoeven bedreigde krijgsgevangene
een overvloedig maal en een groot •„„""ToT
glas goede thee, alles heel duur e"
'ie of van wat men houdt,
i ook willen kennen. Ken-
de kinderlijke ziel en van
de leeslust van "de kinderen. Als wat voor kinderen geschreven is,
er in ons land zo'n 700 kinderboe- zal de noodzakelijke eis zijn, die
ken per jaar kunnen verschijnen, te stellen is, wil men een bondge-
die gemiddeld een behoorlijke af- nootschap tot stand brengen tus-
dat alleen J
iaus ciavecimDei, ciavicnora of ne concertvleugel is gebruikt. Bltia ee' dlieb neei auui en mii wel Bplperrf hppft Hat
spinet) en de 3e band voor orgel Want het instrument wordt zo vol- vo°r de Duitser onbetaalbaar. Die gezinnen zijn, waarin'het
jeugd c
00 eerder te Zonder van elke ouder een kin-
letten op het beter lezen, dan derpsycholoog of een letterkundi-
middelen te verzinnen die het £e willen maken, zal het dui-
meer lezen in de hand werken. delijk zijn, dat, nu de mogelijk-
Hoewel we ook moeten vaststel- beid bestaat een gedeelte van de-
ervaring anderen en ze kennis te verwerven, dit niet te
(twee klavieren i
elde
pedaal)
In onze tijd is er nog wel
een streven merkbaar geweest de cimbeTof*
klavierwerken van Bach op de
oorspronkelijke instrumenten
(voorzover dit nog mogelijk is,
want een moderne clavecimbel
klinkt heus weer anders) te spe
len. Maar bij een juiste stijlop-
komen in Bach's stijl bespeeld,
dat de klank even helder en even
doorzichtig is als bij een clave-
clavic-hord.
deel 1
hoven.
HIS MASTER'S VOICE heeft
dit Vierde Pianoconcert in G-
gelooft eerst
maar daar wordt een reusachtige
zwartbehaarde hand op zijn schou
der gelegd: „Jij eten, jij honger,
rme krijgsgevangene!" Het
de matroos van het station!
Een gevangene mag in enkele
eenvoudige hutten om eten vragen.
De kinderen halen hun moe-
der. die aan een halsketting een
leerlinge. Agi Jambor maakte 8root crucifix bevestigd had.
kennis te
veel doen, een tarten is van de toe-
het kind de komst der kinderen,
zich bezig te F.A. DE LEEUW.
Agi Jambor werd in Boedapest
geboren, waar ze de Kon. Muziek
academie bezocht en later bij Ed
win Fischer in Berlijn studeerde.
In deze rubriek heb ik vandaag
dus opnaipen van een leraar
IK ZOU WEL WILLEN
i de opera „Fidelio", het dur Op. 58 een muzikaal i
Vierde Pianoconcert in G-dur,
Is het een wonder dat dit Vier-
kunstwerk de Pianoconcert
worden aangebracht van de voorgaande en o<
hand van de Belg Auguste Vijfde, een zeer poëtische
Clnisnpt een relief voorstellend heeft' soms schuchter zelfs als Fischer heeft hier en de pianopar-
Gaunet, een reuej voorsieuena wer(J Beethoven OVCrweldigd door tij èn de orkestpartij een wonder-
die schone natuur. H'icr spreekt
niet de held. niet de tita
opname gemaakt, waar
bij Edwin Fischer zowel pianoso
list als dirigent is bij het Philhar-
monia Orchestra. (25 cm. lang-
dan het speelplaat BLP 1067). De thans
70-jarige Zwitserse pianist Edwin
schoon reliëf gegeven en hij is
...tv deze vertolking tot een bijzondere
den heeft namelijk ook deze de dichter Beethoven. Direct al homogeniteit gekomen. Het
het hoofd- rijpt
voorstelling geschilderd, welk
kunstwerk zich bevindt in het thema
Museum te Boston. Volgens een
legende uit de 6e eeuw zou
Lucas ook schilder zijn geweest
en naast Rogier van dzr Weyden
hebben ook Jan van Eyck, Hans
met de piano
ook verder in de geniale gaat de poëzie van de Beethoven
kestpar- van de Mölkerbastei in Wenen.
Memlinc
tij. Het 2e deel is een rijke dia
loog tussen solist en orkest en
hier is het alsof de toch altijd iet-
■vat opstandige Beethoven (orkest
partij) in toom wordt gejiouden
Technisch is de opname niet hele
maal ideaal, daar er een lichte
ruis is waar te nemen (althans op
de plaat die ik ter bespreking
fualsmede een lichte
Jan Gossaert de door'de natuur-genictende Beetho- ving van de pianoklank. Muzikaal
kan men van Fischer's interpreta
tie genieten.
evangelist afgebeeld, terwijl hi
de maagd Maria schilderde. Men
kan zich nu terecht afvragen in
hoeverre nu juist Rogier van der
Weyden met het boven afge- dé'
beelde kunstwerk is geëerd.
solopartij) De piano be
zweert als het ware het orkest en
de dichter Beethoven wijst hier
a.h.w. met de vinger uit venster
wijzend, de titaan Beethoven
•mantische rust
het land- de klaviermuziek van Bach is dat
schap. Het slotdeel met het spran- niet, met uitzondering 7
grote concertreizen door Europa
en is thans Amerikaanse van na
tionaliteit. Niemand minder dan
„Verheugd
vroeg haar
Russisch i
ik op het kruis
een mengeling
Duits: „Hebt
Bruno Walter heeft zich enthousi- Christus?" En spontaan kwam het
haar uitgelaten
1954 speelde zij op het Bach-Festi-
val in Bethlehem.
Dit spel is inderdaad van een
puurheid en een klaarheid, zoals
we eigenlijk maar te zelden horen.
spel, want haar vertolking is
een barokke beweeglijkheid. Er is
spanning in haar toucher, er is
bewogenheid in haar vertolking.
Een uitzonderlijk Bach-spel en een
rijk bezit voor de vele Bach-lief-
hebbers. De toelichting op de hoes
is van de hand van de grote Bach-
kenner prof. Karl Geiringer uit
Boston, die in Wenen werd gebo
ren en studeerde bij Guido Adler
en Curt Sachs. Deze thans 57-jari-
ge muziekgeleerde heeft prachtige
boeken geschreven over Haydn,
Brahms en de familie Bach.
CORN. BASOSKI.
haar lippen: „Ik heb Chris-
Ik zei haar: „Thuis in Duitsland
hebben zij óók Christus".
„Tranen van vreugde liepen
over haar wangen en in een zel
den beleefde hartelijkheid probeer-
Ik had e
reldwijde g
beleefd, ve
stuk van de we-
ieente van Christus
r.igd door de éne
geen land een bij
zondere vertaling nodig heeft en
over alle gienzen hun een ge
meenschap doet leven, die alleen
door de liefde Gods kan wor
den gevestigd."
J. H. SCHOUTEN.
DM 12,80. Kre
Ik zou wel willen dat ik duizend gulden had
dan kon ik alles kopen wat mijn hart begeerde.
Ik had geen zorgen meer althans voorlopig niet.
Ik wou maar dat er iemand was
die mij wat zakenmensenkunstjes leerde
lk zou wel willen dat mijn man minister was
dan zou een ieder vliegen op ons beider wensen
lk had geen zorgen meer althans voorlopig niet.
lk wou maar dat er iemand was
die hem een beetje ophief boven and're mensen.
Ik zou wel willen dat ik een beroemdheid was
dan zou een ieder zeggen: „Kijk, ZIJ wist het
wel te fiksen.
Ik had geen zorgen meer althans voorlopig niet.
ik wou maar dat er iemand
nee! dan kon ik nooit meer 's lekker rustig niksen.
Ik zou wel willen dóódgewóón mezelf te zijn
want dót is altijd werklijk! toch nog maar
het beste!
m'n zorgen gaan wel over nou ja, voorlopig
niét
maar met TEVREDENHEID ben je toch RIJKER
MAAIKE KHYLASH °P 'l l"te--
