Er bestaan 200.000
typen lampen
Standaardisatie vordert
slechts langzaam
Evert Vermeer verstoord
over rede prof. Zuidema
Duitse liefdadigheid in plaats
van (onbetaalbare) aanspraken
Israël is gegrondvest
democratie
op
ware
MAANDAG 11 MAART 1957
O
in Eind-
tgelijke
N A RUIM ZESTIG JAAR weel heel Nederland wel. dat c
hoven lampen worden gemaakt. Grote en kleine, in alle
vormen en uitvoeringen, zodat er sprake is van ruime keus. Maar hoe
groot die keus nu eigenlijk precies is, weten toch maar weinigen. Een
willekeurig iemand zal het aantal variëteiten wellicht op honderd schat
ten en een wat beter geïnformeerde MTS'er misschien op duizend, maar
beiden zijn er heel ver naast. Alles, maar dan ook alles meegerekend
maakt men namelijk ongeveer tweehonderd duizend 200.000
verschillende typen lampen.
opstellen van bepaalde regels, zoals stan
daardisatie van de lampvoeten, vaststel
ling van een beperkt aantal wattages en
spanningen en standaardisatie van de
dimensies. Maar," aldus besluit dr. Gqiss,
„ook hier worden slechts langzaam vor
deringen geboekt."
Gigantische sommen
Bij dit alles mag niet vergeten
worden, dat de elektrische verlich
ting al driekwart eeuw oud is en dat
in die tijd gigantische sommen in
elektrische installaties zijn geïnves
teerd. In die periode heeft het elek
trisch licht zo'n vlucht genomen,
dat de gebruikte aantallen gloeilam
pen een duizelingwekkende hoogte
hebben bereikt.
Nu nog produceert men kooldraadlam-
pen, die voor normaal gebruik al tientallen
jaren geleden achterhaald zi.n door
nieuwere typen die meer licht voor minder
stroom geven. Voor sommige speciale
doeleinden worden echter nog kooldraad-
lampen gebruikt, zoals bijvoorbeeld in
bepaalde schakelingen waar ze als weer
stand worden toegepast. Ondanks de be-
dlt cijfe- enigszins geflatteerd is.
mige typen verschillen namelijk maar
weinig met elkaar. Zo moeten bijvoor
beeld in bepaalde landen ingevolge over
heidsvoorschriften normale lampen op bij'
zondere wijze worden gestempeld (o.a
met Arabische lettertekens!). Technisch
brengt zoiets geen problemen met zich
mee, in organisatorisch opzicht daaren
tegen uiteraard wel. Een ander voorbeeld
De Franse spoorwegen gebruiken in de
treinen lampen met een Swan huls, maai
om diefstal tegen te gaan heeft deze huls
drie in plaats van twee pennen. Dat i:
tuurlijk slim bedacht en voor een penne
tje meer of minder draait men de
niet om, maar jammer genoeg gebruikt
de spoorwegmaatschappij in het noo
van dat land weer andere pennen dan de
maatschappij in het zuiden. Ook di
verschillen hebben echter in wezen n
veel pm het lijf, maar ze vragen natuurlijk
w»l altijd extra aandacht.
Respectabel aantal
Zo zijn ér nog meer voorbeelden var
kliivè, in de grond der zaak niet-techni-
sehe verschillèn, waarmee ten gerieve var
de afnemers rekening moet worden ge
hóuden. Stelt mén deze kleine verschiller
echter terzijde, dan blijft er toch nog eer
zeer respectabel aantal verschillende
tgpèn lampen over. Typen, waarvoor
bepaalde berekeningen nodig zijn en u
voor bij dé fabricage meer nodig is
het verwisselen van een stempel. Met
deze factoren rekening houdend, komt
tot een totaal van nog maar liefst vijftig
duizend verschillende typen gloeilampen.
Het, overigens veel kleinere, aantal fluo
rescentielampen is hiérbij dus niet in
begrepen.
Een van de redenen van dit grote aan
tal 'is, dat bepaalde verlichtingen geheel
(jigeii eisên aan de lichtbronnen stéllen.
Ei' zijn bijvoorbeeld verschillende soorten
lampen voor, huisverlichting, voor fietsen
en motorvoertuigen, voor spoorwegen,
schepen en vliegtuigen, voor de industrie
en voor de mijnen, terwijl er daarnaast
nog talloze andere toepassingen van gloei
lampen zijn; Zo zit in de oorspiegel van
een arts een miniscuul klein lampje, ter
wijl de eenzame vuurtorenwachter een in
vergelijking hiermee monsterachtig grote
lichtbron tot zijn beschikking heeft.
Men maakt lampen geschikt voor span
ningen van een half volt tot 275 volt, met
daar tussenin een groot aantal waarden.
Lampen voor 100 volt worden niet veel
Erwt en strandbal
D? vermogens variëren van 1/10 watt
tot 20.000 watt en de afmetingen van een
erwt tot een heel grote strandbal. Er zijn
lampjes met kleine, snoezige lampvoetjes
en grote broeders met enorme lampvoeten.
Sommige lichtbronnen worden gefabri
ceerd om maar heel kort te branden, zoals
de' flitslampen met een levensduur van
150 seconde. Er is vraag naar heldere
lampen, maar ook naar gematteerde, ge
kleurde en inwendig' verspiegeïde. Kort
om, de variatie is welhaast onbeperkt en
|pen 'leverancier ter wereld heeft een
groter keus.
Ogenschijnlijk lijkt standaardisatie en
typebeperking niet >p het programma te
staan, maar het tegendeel is toch waar.
Dr.' H. W. Geiss, oud-directeur van de
Lichtgroep van Philips en tegenwoordig
nog als adviseur voor speciale vraagstuk
ken aan het bedrijf verbonden, heeft er
zibh intensief mee bezig gehouden en ook
nu nog hebben deze onderwerpen zijn
volle aandacht.
„Natuurlijk biedt typebeperking grote
voordelen,' zo zegt hij, „maar deze
valt in de praktijk niet zo gemakkelijk
door te voeren. Wat bijvoorbeeld de
netspanningen betreft, is Siam met 100
volt een witte raaf. zoals Australië
h?t mét 250 volt is. Wij van onze kant
zouden déze spanningen wel
volt
lillen
ndere
dez*
landen zelj niet. Op den duur zal men
er wellicht toch toe moeten overgaan
maar zo'n wijzitgng vergt natuurlijk
grote kapitalen."
Sprekende situatie
Bijzonder sprekend is ook de situatie op
hft gebied van autoverlichting. Een gara
gehouder in Europa, die op alles voor
bereid wil zijn en dus de verlichting van
alle merken auto's wil kunnen repareren,
dient 195 (honderd vijfennegentig) ver
schillende typen in voorraad te hebben.
Zijn Amerikaanse collega kan volstaan
met slechts vijfendertig verschillende
typen. De oorzaken hiervan? De Duitse.
Franse, Engelse en Amerikaanse lan
taarns vragen alle verschillende lamp
voeten qn verder werkt men in alle landen
met verschillende dimensies voor de lam
pen. Zo is de dikte van een lampje voor
een richtingaanwijzer gewoonlijk 9 mm,
mjar voor Fiat auto's dient de dikte 7
mrp te zijn. Er is de laatste jaren een
voortdurend internationaal overleg over
deze punten, maar resultaten kunnen
slechts langzaam worden bereikt.
Ten dele ïs dit alles historisch ge
groeid, maar ook tegenwoordig ontstaan
nog steeds zulke situaties. Voor alle mer-
kfrt bromfietsen ztfn al enkele licntallen
verschillende typen lampjes nodig.
Ook v
r de r
lalc v
ting i
i internationaal verband bezig mc-t het
produktie van deze soort lampen toch
altijd nog groter dan de gehele produktie
in 1905, toen alleen kooldraadlampen
den vervaardigd.
Trouwens, vergelijkingen met vroeger
geven in dit verband altijd interessante
beelden. In moderne auto's vindt
tegenwoordig meer lampen dan vroeger
in een gemiddeld huis met elektrisch licht,
waarbij de grote Amerikaanse wagens mei
tweeëndertig lichtpunten de kroon span
nen. Ook hieruit blijkt wel, dat de aloude
gloeilamp van Edison ondanks de kom!
van de fluorescentielampen nog lang niet
afgedaan heeft. Nog zijn grote delen
de wereld niet geëlektrificeerd, maar
daar zal de vooruitgang baan breken. In
sommige gevallen zal men daar ongetwij
feld direct tot de toepassing van fluores
centielampen overgaan, maar desondanks
zal de wereldproduktie van gloeilampen
nog aanzienlijk blijven toenemen.
Rekent men hier ook de zogenaam
de laagvolt lampen voor auto's en
andere voertuigen bij, dan zal, zoals
algemeen op statistische gronden
wordt aangenomen, de totale pro
duktie van alle gloeilampenfabrie
ken ter wereld over vijfentwintig
jaar ongeveer tienmaal zo groot zijn
geworden als thans. Hetgeen voof
wie van cijfers houdt, een getal van
25 a 30 miljard lampen per jaar
betekent.
Op het eerste gezicht een fleurig
bloemenmandje, deze verzame
ling voor het merendeels bran
dende lampen. De meèst ge
bruikte lampen kan men er in
terug vinden, maar al met al is
deze collectie toch nog maar een
héél klein deel van de waarlijk
gigantische sortering verschil
lende gloeilampen.
S/ocIt thorenden
Geervliet geeft f. 40.-, resp. f. 30.-
voor Uw oude hoorapparaat.
.X Ttideluk kun! U zich heel voordelig een van de
nieuwste typen Philips transistor-boorapparaten
aanschaften Als U n.l bij aankoop van zo n Philips
apparaat een oud Philips- of ander merk hoor-
V1 apoaraat inlevert, betaalt Geervliet U
E# daarvoor resp. f. 40.- of f. 30- terug.
'*v>V Profiteer dus van deze titdelitke aan- (AJ
bieding en kom eens vri|bliiveud ^^5
t;\;A |Sg praten bij:
N V INSTRUMENTHANDEL »/h Fa. P. GEERVLIET
k. KEIZERSGRACHT all TEL. 3Ï728 A DAM-Cj.
FiliaalNoordeinde 124a - Tel. 115257 - Den Haag
P.v.d.A.-congres gesloten
Gaitskells standpunt
bestreden
(Van een onzer verslaggevers
(AP DE LAATSTE DAG van het P.v.d.A.-
congres in de Haagse Dierentuin heb
ben zaterdag de Tweede Kamerleden dr
C. L. Patfjn en J. Bommer en de Lcidsc
hoogleraar dr. Banning gesproken ovci
resp. de buitenlandse politiek, de volks
huisvesting en de onderwijspolitiek. De
op deze onderwerpen betrekking hebben
de, door het partijbestuur ingediend
soluties, programs en voorstellen, alsmede
de resolutie betreffende sociaal-ccono
mische politiek, die vrijdag door de heci
J. J. A. Berger was ingeleid, werden dooi
het congres goedgekeurd. In zjj'n slot
speech uitte de P.v.d.A.-voorzitter Evert
Vermeer zjjn verontwaardiging over d<
rede. die prof. dr. S. U. Zuidema, hoog
leraar aan de V.U. donderdag op het 71ste
landelfjk congres van S.S.R. heeft ge
houden. De gereformeerde hooglcraai
heeft daarin dc mening verkondigd, dat r<
een tegenstelling bestaat tussen socialis
me en democratie en dat hel nco-socia-
lisme er in wezen niet anders over denkt
dan het communisme.
In de door het congres aanvaarde on-
derwijsresolutie wordt o.m. uitgesproken,
dat ér een principiële beslissing genomen
dient te worden over de structuur van het
onderwijsstelsel in de naaste toekomst.
Voorts wordt aangedrongen op maatrege
len ter voorziening in het fatale tekor'.
aan leerkrachten, zowel voor het gewoon
lager als voor het voortgezet onderwijs.
Ook wordt uitgesproken, dat een ver
nieuwde beheersvorm van het openbaar
lager onderwijs, met behoud van het
eigen karakter van de openbare school
en met inschakeling van leerkrachten
ouders, de steun verdient van de Partij
van de Arbeid.
Daden gevraagd..
Prof. Banning, die de resolutie inleidde,
meende, dat er op het ogenblik een
maat aanwezig is, waardoor belangrijke
beslissingen op onderwijsgebied mogelijk
zijn. Hetgeen minister Cals nnlangs had
geschreven, had bij hem de indruk ge
wekt, dat „er in de Kamer iets te berei
ken is". Het jarenlange geploeter van
HULP AAN NAZI-SLACHTOFFERS
(Van onze correspondent -in Bonn)
T-JET VERLENEN van schadcloosstel-
hngen aan de staatsburgers van
de landen, waarmede Hitler-Duitsland
log heeft gevoerd, die van de nutio-
geleden, zal wat de Westduitse Bonds
republiek betreft slechts in charitatie
ve zin mogelijk zijn. Tot deze conclusie is
de regering in Bonn gekomen, -na een
diepgaande bestudering van de eisen, die
band in juli van het vorige jaar
rm van nota's aan West-Duits-
land waren gesteld door Engeland, Frank-
België, Nederland. Luxemburg,
Griekenland, Denemarken en Noorwe-
Ook Zwitserland had later nog een
ngediend. De Bondsregering wil het
doen om de slachtoffers van hel.
door haar bfj herhaling als „misdadig"
betitelde naziregime, financieel schade
loos te stellen of op andere wijze te hel-
aldus Duitsiands schuld aan een
deel der Westelijke wereld te
delgen
In de boezem van de Westduitse Bonds
regering is ov?r de oplossing van het
probleem der schadeloosstelling aan bui
tenlandse slachtoffers van het nazi-regi-
overeenstemming bereikt. Daarbij is
zowel rekening gehouden met de zeer
ilijke internationale-rechterlijke situ-
als met zekere morele verplichtin-
die het Duitsland-van-thans dat
nfenis van het Duitsland-van-vroeger
t liquideren tegenover bepaalde
groepen buitenlanders heeft, die het
slachtoffer van de nazi's zijn geworden
(c.q. hun nabestaanden).
Volgens de Bonner correspondent van
J „Frankfurter Allgemelne Zeitung"
acht de regering in Bonn een algemene
schadeloosstelling, zoals die aan Duitsers
-ortd verleend, op basis van de speciaal
daarvoor gemaakte wettelijke regelingen,
buitenlanders onmogelijk. Aan de
andere kant acht zij het een morele plicht
langs charitatieve weg de buiten
landers. die ook heden ten dage nog lijden
de gevolgen van de op hen uitge
oefende naziterreur, op de een of anije-rc
helpen.
STICHTING
It aan gedacht tot dit doel een
stichting in tiet leven te roepen, waar
vooraanstaande Westduitse burgers
naam zullen verlenen en die haar
middelen zal betrekken uit donaties. In
king met de regeringen, die
hun staatsburgers aanspraken
op schadeloosstelling hebben doen gel
de stichting deze fondsen dan
perkte toepassingsmogelijkheden is dc
verdelen. Een gemengde
tot dit doel worden opgericht.
De regering in Bonn heeft zich moeten
stellen op basis van de Londense Schul
denovereenkomst, die ook wanneer
verschillende der vroegere geallieerden
die niet hebben ondertekend e«n reali
teit is. In deze overeenkomst is vastge
legd. dat de behandeling
staten en individuele personen, die voort
vloeien uit de tweede wereldoorlog, dient
te worden uitgesteld. Daarmede is voor
West-Duitsland de kwestie van de her
stelbetalingen definitief van de baan-
Ook jegens zijn andere verdragspartners
die niet behoren tot de acht geallieer
de landen, plus Zwitserland, die hun
eisen indienden moest Bonn zich daar
op wel baseren.
Ook de in totaal geëiste (hoge) som
heeft in het besluit, van de Bondsregering
een rol gespeeld. Uit een integraal
willigen van de gestelde eisen, zouden
voor West-Duitsland financiële verplich
tingen ontstaan, die het land zich op het
ogenblik (en ook in de toekomst) niet
kan veroorloven. De Noorse organisatie
van slachtofférs van het naziregiem bijv.
•f eiste. toen de Westduitse minister van
buitenlandse zaken. dr. von Brentano,
het vorige jaar in Oslo vertoefde, een
bedrag van 500 miljoen mark. De eisen
der andere landen zijn navenant en het
totaal zou een astronomische som zijn,
die West-Duitsland met geen mogelijk
heid zou kunnen opbrengen, aldus de
„Frankfurter AUgemeime Zeitung". On
geacht deze overweging is de Bondsrepu
bliek bereid op morele gronden te helpen
werkelijke nood onder slachtoffers van
het naziregime te lenigen.
allerlei organisaties gaat vrucht dragen.
„Er moet echter", aldus prof. Ban
ning, „een eind komen aan het indienen
van nota's over onderwijshervorming en
aan dc vrijblijvende discussie daarover.
De opinievorming is nu wel ver genoeg
gevordérd om tot daden over te gaan."
Spreker velangde van regering en volks
vertegenwoordiging een onderwijspolitiek
op lange termijnd.w.ztot 1970. Dat wil
overigens niet zeggen, dat tot 1970 een
K.V.P.-minister op O.K. en W. moet blij
ven zitten. ..De katholieke onder
minister zal de basis moeten leggen,
waarop een socialistische bewindsman
met meer ruimte kan voortbouwen'
dus prof. Banning
Sprekend over de grenzen van de
heidstaak ten opzichte van het onderwijs
wees prof. Banning erop. dat er allerlei
onderwijsonderwerpen aan de orde
die de socialisten zeer ter harte gaan.
maar geen partijzaak mogen worden. Hij
noemde in dit verband o.m. de methodiek,
de spellingskwestie, het onderzoek
de oorzaken van het zitten-blijven i
mogelijkheden van differentiatie binnen
het klassikals systeem.
Platteland
Meer aandacht moet volgens prof. Ban
ning ook besteed worden aan het onder
wijs op het platteland en het technisch
onderwijs voor de aanstaande werkers
in de industriële sector. Ten opzichte var
het technisch onderwijs is men in Neder
land nog te begrensd, te provincialistisch
ingesteld. Men verwaarloost nog ma
te zeer. wat Amerika, Engeland en
land op het gebied van onderwijs e
dustrialisatie presteren.
„De vraag." aldus prof. Banning, „of
ons volk in de naaste toekomst mei
blijven doen op de internationale mark
ten, d.w. dus zeggen, of wij ons
vaartspeil kunnen handhaven wordt
voor een belangrijk deel beslist door
het peil en het karakter van ons onder
wijs van laag tot hoog, het wetenschap
pelijk resëarchwerk inbegrepen. Daar
om is ons zoveel gelegen aan het ver
band van onderwijs en maatschappij."
Op het platteland moet, aldus spreker,
ernst gémaakt worden met de gedachte
van de scholengemeenschap, o.a. gezien
het feit, dat een deel van de plattelands
jongeren in de toekomst een werkkring
moeten vinden buiten de landbou\
de industrie.
Géén neutrale zone
In zjjn inleiding tot de discussies
de buitenlandse politiek wees dr.
Patjjn het denkbeeld van een neutrale
zone in Europa van de hand. Hij plaatste
zich daarmee tegenover de Engelse op
positieleider Gaitskell, die vrijdag op het
congres gepleit had voor onderhandclin
gen met Rusland over de instelling vai
zo'n neutrale gordel, waarvan behalve de
Russische satellietstaten ook een
enigd Duitsland deel zon kunnen uitma-
Douane legde beslag
op 1200 kg boler
Bij Maastricht is in de nacht van vrij
dag op zaterdag een Belgische vrachtauto
met 1200 kg Nederlandse koelhuisboter
aangehouden. Douane-beambten ontdek
ten de smokkelwaar in een geheime berg
plaats tussen cabine en laadbak. De Bel
gische chauffeur werd gearresteerd. D:
wagen reed geregeld van België naai
Duitsland met groenten. Nu was d<
'rachtauto voor het oog leeg. Een andere
lUto. die blijkbaar als voorwagen fun
geerde, is met grote snelheid doorgcre-
Toch is het zo
Het vasten valt vaak niet mee
die Vin de phy»i
sarbij bel lichgam
ledselonthouding,
,iid. de long»
ivnrdt hel r.
telf» l»ü zo'n
iring bonter heeft gekend,
Maar goed, r
dage.
et lichaam zich op liet vasten heeft i
esteld. Dat betekent, dat gedurende d
ele periode de reserves worden ai
esproken, het lichaam i» d»n Ijez
ichzelf op te eten, zodat degeen d
an het vasten is, tot zijn grool on,
oegen zal moeten horen dat h(j air
t de derde periode,
i de fatale grena v
sronkelijke lichaami
ii spoedig voedsel
i die gebieden, dat de
Dat zou uitge.lot
delen hetzelfde
krijgen gil <)e ai
ken. Dr. Pafijn noemde deze opvatting
„gevaarlijk en argeloos". Een „neut
Duitsland zou tot gevolg hebben, dat wij
de Russische troepen onmiddellijk
onze grenzen hebben.
HetTweede-Kamerlid Bommer lichtte
ten slotte het program Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening toe. In dit stuk
wordt o.m. uitgesproken, dat het voor
nemen van de regering om de helft var
de aangekondigde huurverhoging te blok
keren en de gelden slechts vrij te geven
als ze voor verniewing en verbetering
van de bestaande woningen worden
gewend, niet behoeft te worden afgewe
zen. als de uitwerking van dit denkbeeld
op bevredigende manier geschiedt.
Eén verhoging voldoende
In zijn inleiding verklaarde de heer
Bommer weinig te voelen voor kleine
huurverhogingen met korte tussenpozen.
Eén verhoging per kabinetsperiode lijkt
mij ruim voldoende", zo zei hij.
Krotopruiming, vernieuwing van ver
ouderde stadskernen, modernisering en
industrialisering van het bouwbedrijf re
kende hij tot de belangrijkste opdrachten
van de volkshuisvesting. Er wordt aan al
deze dingen wel wat gedaan, maar het
gebeurt nog te verspreid en te weinig
doelbewust. Er wordt te veel gepraat en
te weinig gedaan. Aan de hand van het
program gaf de heer Bommer een over
zicht van de door de P.v.d.A. voorgestane
maatregelen.
Nieuwe C.A.O. is nog
niet gereed
Journalisten willen er
meer van iveten
In een zaterdag gehouden gemeenschap
pelijke vergadering van de besturen van
de Ned. journalisten kring, de Kath. Ned.
journalistenkring en de Prot.-chr. jour
nalistenkring heeft men zich beraden over
de lange duur van de onderhandelingen
over een nieuwe c.a.o. voor dagbladjour
nalisten tussen een delegatie van de Ver
eniging De Nederlandse Dagbladpers (de
vereniging van dagbladdirecties) en een
delegatie van de journalistenkringen. Dit
beraad diende mede om de houding dezer
besturen te bepalen ten aanzien van het
verzoek van grote aantallen leden, dia
ingelicht willen worden waarom deze on
derhandelingen zoveel tijd in beslag
nemen, dat thans nog een overeenstem
ming is bereikt over een nieuwe c.a.o
die reeds 1 januari 1957 in werking had
moeten treden en enigermate tegemoet
had moeten komen in de achterstand van
de salarissen der journalisten.
Mede om tegemoet te komen aan het
verlangen der leden zal op korte termijn
een bijeenkomst van journalisten worden
gehouden, waarop zij zullen worden ge
ïnformeerd omtrent het trage verloop der
onderhandelingen en de oorzaken daar
van. De dagelijkse besturen der journa
listenkringen zijn met de organisatie van
deze bijeenkomst belast en hebben be
voegdheid gekregen daaraan het karakter
te geven, dat zij wenselijk achten.
Franse mijnwerkers staken
De Franse mijnwerkers zijn vanmor-
»n voor 24 uur in staking gegaan. Zowel
de communistische als de r k. vakbond
hebben de staking geproclameerd. Reeds
heeft de regering toezeggingen gedaan tot
herziening van de lonen voor ondergrond-
arbeid en tot onderzoek van de eisen
aanzien van de bovengrondse arbeid.
Dr. A. Klasens, de Leidse archeo
loog, in Egypte bij zijn jongste
vondsteen skelet uit een
eeuwenoud graf.
MOSHE SHARETT IN DEN HAAG
Arabieren moeten meer sociaal
bewustzijn gaan opbrengen
n een onzer verslaggevers)
i de Arabische landen om ons
een soortgelijke wijze ontstaan
als Israël, dan zou het conflict tussen
nooit zulke scherpe vormen hebben
i genomen." Aldus Moshe Sharett,
irmalip minister-president van Israël,
zaterdagavond in de Rolzaal van het Bin
nenhof, waar hij op de eerste openbare
gadering van het Koos Vorrink In-
uut ter bestudering van internationale
vraagstukken sprak. De minister-presi
dentdr. W. Drees, was hierbij o.m. aan-
wijl de Israëlische legatie ver-
■digd was door de zaakgelastig
de, de heer Smilan
Tot beter begrip van de huidige situatie
schetste de heer Sharett in korte trekken
historische achtergrond van Israël.
Uitgaande van het Oude Testament, dal
lij de gezamenlijke hoeksteen van Joden
:n Christenen noemde, sprak hij over de
trijd van het Joodse volk tegen het Ro-
nei-nse rijk. De Joden weigerden onder
het juk der overheersing gebukt te gaan
hebben zich in de loop der eeuwen
de gehele aarde verspreid. In die tijd heb
ei het patroon van hun scheppend
genie door de landen der wereld gewe-
ïigen geschiedenis als volk
hebben ze niet gehad. Het enige wat hen
amenbond was de godsdienst en de hoop
op terugkeer naar het eigen land.
Ze kenden geen heden, maar slechts
erinneringen aan het verleden en hoop
op' de toekomst. De gebeurtenissen, die
tot de terugkeer hebben geleid, waren de
hakels in een altijd bestaan heb
bende keten van verbondenheid aan hel
eigen land.
De oudste nederzetting werd reeds in
1878, zeventig jaar vóAr het ontstaan van
de staat Israël, gesticht. De duizenden
Joden, die in deze 70 jaar naar Palestina
gingen, kwamen in een bar land. zonder
ir en in een maatschappij, die hen
kon of wilde opnemen. Door de nood
gedwongen, groepten ze samen op de col
lectieve boerderij en hebben ze nieuwe
bestaansmogelijkheden geschapen.
Hun samenleving was gebaseerd op vrij
willige diensten en samenwerking. Di»
kon slechts op democratische wijze g»
daan worden: taakverdeling maakt de
•eel waard als de ander. Vandaar
ook, dat de emancipatie van de vrouw
zich ongemerkt voltrok, daar zij ever
•eel lasten en verantwoordelijkheid al-
man droeg en dus even veel waard was
„De periode van 1878 tot 1948 is eigenlijf
de aandacht van de wereld'
aldus de heer Sharett.
staat: de opbouw van een nieuwe econo
mie en maatschappij en begrip voor eco
nomische en sociale waarden van een
volk, afgescheiden van politieke".
Toen Israël een feit werd, werden deze
tradities zonder slag of stoot door do
nieuwe staat overgenomen en kreeg men
een democratisch bestel. De sociale en
economische binding der bewoners vorm
de tegelijkertijd een waarborg tegen bet
communisme, waaraan zoveel jonge sta
ten ten prooi vallen.
Spreker zag deze tradities als een on
vermijdelijk gevolg van de ontwikkeling
onder de heersende omstandigheden. Dit
in tegenstelling tot de omliggende Ara
bische landen, waar onafhankelijkheid
niet via een lang proces van ontwikke
ling tot uitdrukking kwam. Volgens de
heer Sharett hebben deze landen geen
sociale of economische aspecten van va
derlandsliefde opgebouwd. Hun staten
De bas
„Maar lot
zjln
zijn politiek. „Onze hoop echter", aldus
de heer Sharett „vestigen we op de ont
wikkeling van het sociale bewustzijn der
Arabische landen, waarvan we nu en dan
;n glimp kunnen opvangen".
Spreker besloot met te zeggen, dat Is-
iël voor alle Joden een taak heeft te ver
vullen en een dusdanig klimaat van be-
:ip in de wereld moet scheppen, om in
aat gesteld te worden zijn bestemming
Na afloop dankte de heer E. A. Vermeer,
jorzitter van het Koos Vorrink Instituut,
tc heer Moshe Sharett en sprak hij de
Hebreeuwse groet uit, die tevens 't woord
vrede is: „Shalom".
