VRIENDEN, die we verbren
lieten gaan
Abigails illusies verdwenen
Dertig jaar lang in de ether zonder
jazz en bonte avonden
Oud:
en jong:
Kandy voor de Wereldraad
en een schop voor Graham
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 9 MAART 1957
Als de drie studenten niet in dezelfde gang
hadden gestaan, had ik me in een Nederlands
seminarium als het Eyckmanhuis in Driebergen
kunnen wanen. Nu verried hun studenten-mode-
borstel-haar-snit (waardoor ze meer weg hadden
van imbecielen dan van toekomstige dominees)
dat Western Seminarium een echte Amerikaanse theologische school
is. Overigens was alles Nederlands. De professoren heten Mulder,
Eenigenburg, Oudersluys, Mennega, Kuyper en Osterhaven, en
slechts de laatste naam waaruit een „o" is verdwenen, geeft iets weer
van de invloed van de Engelse taal. Overigens is er niet veel contact
met Nederland. Prof. Osterhaven staat in briefwisseling met prof.
van Unnik van de Utrechtse universiteit en daar houdt alle contact
met Nederland vrijwel mee op. Jammer, want hier is een school die
in geest heel dicht bij onze Hervormde kerk staat.
Western Seminary in Holland
(Michigan) ademt nog steeds
een Hervormde geest
Western' Seminary is het theologisch
opleidingsinstituut van de Reformed
thurches in het midden-westen van
Amerika en het ligt in Holland (Michi
gan). Er is een oudere school in New
Brunswick, die zich altijd meer op het
oostelijke gedeelte van Amerika heeft
georiënteerd. De school heeft zijn negen
tigjarig bestaan achter de rug en onder
de namen van de oprichters is die van
ds. Van Raalte, beroemd door zijn
emigrantenreis naar Amerika, de stich-
tei van de stad Holland. Van Raalte. die
niet in de Hervormde
Kerk in Nederland tot
predikant bevestigd kon
worden, omdat hij tot de
..Scholte-Club" en de
groep van het „Reveil"
behoorde, werd in 1836
door de Synode van de
afgescheidenen beves
tigd. Bij zijn aankomst in
Amerika voegde hij zich
met zijn groep echter
bij de Reformed Chur
ches. die reeds een eigen
'geschiedenis van bijna
twee honderd jaar ach
ter zich hadden. Toen ve
len van zijn volgelingen
in 1857 zich van hem afkeerden en zich
afscheidden tot de Christian Reformed
Church keerde hij zich tegen de breuk. In
de classisvergadering van 8 april 1857 zei
hij zelfs volgens de statuten, dat de clas-
_si. niets anders kan doen dan de brieven
van afscheiding aanvaarden, omdat ze
de vrucht zijn van een lust tot scheiding,
die zich reeds sedert lang bij een paar
leiders heeft geopenbaard, waar niet te-
ger te vechten is en die ons minder
scl ade zullen berokkenen buiten de kerk
UIT ELKAAR
De geest van de Hervormde kerken ir
Amerika heeft naar een snelle en volle'
dige veramerikanisering gestreefd, er
Nederland heeft lang niet altijd voldoen
de belangstelling in de kerken ove
getoond. Toch is er de laatste jaren
nieuwd contact ontstaan door de
aar Canada emigreerden om een nieu
we toekomst op te bouwen. Daar is bij
•oorbeeld Jan Hoekstra. Hij bracht het
al spoedig tot ouderling van de emigran
tengemeente. maar hij voelde dat er
r nodig was, predikanten die wisten
het was om als emigrant volkomen
opnieuw te moeten beginnen en Jan, die
toen al vier en dertig was en heus niet
zoveel van zijn Mulo meer af wist, ging
terug naar de schoolbanken. Hij
sloeg zich er doorheen, ondanks zijn
groeiend gezin van nu vier kinderen.
Over een jaar hoopt hij, de vroegere
emigrant, als predikant zijn eigen men
sen te gaan dienen.
jaar op het seminarium in Driebergen
doorbrengen, voor verdere studie maar
had maar een zeer flauw idee van de j
taak van dat seminarium, die zo geheel
anders is als die van een Amerikaans j
seminarium dat een theologische oplei- j
ding geeft.
De meer dan honderd studenten van
Western Seminary studeren in een
school waar men met „Dordt" de groot
heid en de majesteit van God belijdt, in
een theologisch klimaat dat warm aan
doet. Een gehele wand van de studeer-
kamer van prof. Osterhaven is bedekt
met boeken, voor een zeer groot gedeel
te boeken die ook in een Nederlandse
studeerkamer te vinden zijn: Bavincks
Dogmatiek, Van Rulerum over de wet,
werken van Van Niftrik, en Berkouwer,
van prof. Kraemer en Schilder, oude
bekende en voor iedere predikant ver
trouwde namen. Volgende maand zal
prof. Hendrik Kraemer, zoals hij hier
wordt aangekondigd, een week lang col
leges geven. Hij komt echter meer als
een man van de Wereldraad dan als Ne
derlander. Wanneer zullen Nederlandse
Hervormde professoren ook hun aandacht
geven aan dit „Hervormde Nederland
met een Amerikaans accent?"
Ik vroeg hem of de emigranten uit
de Hervormde kerken dan geen contact
konden opnemen met de Gereformeer
den. Sommigen doen dat zeer zeker.
Maar het mentalitèitsverschil tussen Her
vormd en Gereformeerd blijkt vaak nog
grinten in Canada Oorspronkelijk raad-jin Ca„ada struikelblok. Niet de theo-
den veel Hervormde predikanten in Ne- b scheldi„g, maar de geesl
derland hun gemeenteleden aan zo spoe- s e 6
dig mogelijk contact te zoeken met de|a" men van huis uit mee brengt. Men-
Verenigde kerk van Canada. Deze raadjsen> d'e met elkaar voor geld werken,
was over het algemeen desastreus. Men'vinden het moeilijk om met elkaar
voor God te bulgen. We
kunnen hier ons „foei!"
over uitroepen. We kun
nen spreken over de
noodzakelijke eenheid
van het Lichaam van
Christus, maar we kun
nen de feiten van elke
dag niet wegcijferen en
we moeten rekening hou
den met de zaken zoals
zy staan, meende Jan
Hoekstra.
Jan Hoekstra hoopt
zijn bijdrage te leveren
de Nederlandse emigranten te helpen
ook in de vreemde voor God te
ging naar de kerk. verstond één van
iedere tien woorden, voelde zich niet
thuis en al spoedig behoorde het gehele
gezin tot de grote menigte van onkerke-
lijken. De emigranten grepen zelf in en
vormden groepen die een beroep deden
op de Reformed Churches in Amerika,
omdat die het dichtste bij waren. Men
zond oude Nederlands sprekende predi
kanten, die een paar oude prekenbundels
uit 1857 op hadden gedoken om hun Ne
derlands weer wat „op te frissen" en die
de taal van 1957 niet spraken.
het oosten
De twee kerken zijn sindsdien uit el
kaar gegroeid, zoals in Nederland in en
kele jaren tijds ook de Hervormde en
Gereformeerde kerken uit elkaar ge
groeid zijn In de -Christian - Reformed
C> urch.- vindt men de strenge woorden
van Paulus telkens weer opnieuw terug,
al. hij schrijft aan de Corinthiërs: „Ga
weg uit het midden van hen en scheidt
u af." Het is de kerk, die zijn kracht
zoekt in het isolement. In de Reformed
Churches vindt men de woorden van de
zelfde Paulus: „Ik ben de Joden een
Jood, en de Grieken een Griek". Daar
staat het woord ..synthese" op de voor
grond Ik vroeg, hoe de Reformed Chur
ches theologisch stonden, en dr. Oster-
ha en vertelde, dat het Western semi
narium altijd een zeer orthodoxe theolo
gie had verdedigd. Er w
waarin het seminarium ii
enigszins vrijzinnig getint
laatste tien jaar zijn slechts zeer ortho
doxe, en hoogstens rechts neo-orthodoxe
aanstellingen verricht. De nieuwste pro
fessor in New Brunswick, die in septem
ber zijn werk zal beginnen, zou zelfs ge
classificeerd kunnen worden als een fun
damentalist, als men tenminste dat
woord niet al te nauw wil nemen.
„ETIKETTEN"
De „etiketten" uit de vorige paragraaf
moeten niet al te serieus genomen wor
den, zij werden slechts gebruikt om een
algemeen inzicht te geven in de nieuw-
stt ontwikkelingen in de kerken in Ame
rika. Merkwaardig is dat de Hervormde
kerken weerspiegelen wat in alle grote
en bekende zeer vrijzinnige scholen ook
gebeurt. Union Theological Seminary
heeft jarenlang bekend gestaan als het
bolwerk der vrijzinnigheid, in de laatste
tien jaar is dit sterk veranderd. Volgens
prof Osterhaven is de invloed van Rein-
hold Niebuhr op de studenten zelfs zeer
sterk geslonken en de leiders onder de
professoren behoren meer en meer tot
de volgelingen van Barth. Aan de meest
extreem vrijzinnige Universiteit, die van
Chicago, is nu de zoon van Barth, Mar
cus Barth verbonden, die een zeer or
thodoxe positie inneemt, als het gaat om
de grote fundamentele leerstellingen
van de kerk, en ook daar klinkt zijn stem
niet als van een roepende in de woestijn.
WEINIG CONTACT
MEER CONTACT
Ik ontmoette nog een Nederlander,
ook een Jan. Hij emigreerde zes
geleden met zijn ouders uit Abcoude. Ook
hij heeft nog een jaar voor de boeg, en
hoopt dan een jaar naar Nederland te
komen om nog wat colleges te volgen.
Weer bleek dat het wenselijk is, dat er
meer contact is met deze Amerikaanse
kerken, die zo dicht bij onze Hervorm
de kerken staan. Hij wilde graag een
Straatbeeld in Holland-Michigan. Veel herinnert hier nog (vaag)
Een p\jl wijst de bezoeker de weg naar het ,JVetherlands Musi
vindt men ook het Western Seminary, waarover op deze pagin
W.M.B.L
de N.C.R.V. van Amerika
alles nu maar goed zou gaan! Alles ging
goed en een nieuw radiostation kwam in
de ether, een radiostation, dat van het
begin af aan gewijd was aan het Evan
gelie. Het heeft nimmer ook maar éér
minuut tijd gegund aan de reclame.
WAT iedereen verwachtte is niet gebeurd: de televisie heeft wel de
Amerikaanse woonkamers veroverd, maar de radio is nog steeds
favoriet en ieder jaar komen er steeds meer radiostations in de
ether. De -grote, dure „salon" radiotoestellen zijn verdwenen uit de
Amerikaanse woning, maar de handige kleine radio van tien tot vijf
tien dollar is vaak op iedere verdieping, soms in^iedere kamer te
vinden. De programma's echter hebben wel geleden onder de op
komst van T.V., want de best betalende industrieën (in de V.S. wor
den veel programma's door ondernemingen verzorgd) zijn allen op de
camera overgeschakeld en bij gebrek aan beter brengen de meeste
stations urenlange gramofoonplaten-programma's, onderbroken door
slechte vervolg-hoorspelen De christelijke radiostations hebben ech
ter een grote winst geboekt, omdat hun programma's op peil gebleven
zijn of zelfs beter dan ooit worden en menige Amerikaan vindt een
ogenblik rust uit het huidige Rock en Roll lawaai
disqjockies, bij gezang of een geestelijk lied.
De Verenigde Staten bezitten onge
veer 25 stations die geheel of gedeeltelijk
gewijd zijn aan de verkondiging van
het Evangelie. De pionier van christe
lijke radio is de WMBI, de Amerikaan
se NCRV. Ieder station in de USA heeft
de tientallen
„Zes dagen van de week is hij
onvindbaar en op de zevende is hij
onbegrijpelijk" was het commen
taar van
predikant
oude dame op haar
zijn werk.
Een zevenjarig meisje werd ge-
gevraagd om het verschil tussen
„trots" en „ijdelheid" aan te
geven. Na even nagedacht te heb
ben antwoordde zij: „Trots is: Ik
zie niet veel in jou. IJdelheid is:
Wat zie je in mij?"
mannen falen
gebruikt (§od naak een vrouw
DE BIJBEL IS NIET DOR
Nabal zou hebben kunnen dienen voor een spotprent op het
kapitalisme in de Prawda. 'Hij was de rijkaard uit het feodale
stelsel, die de mens in zijn slaven nog niet had ontdekt. Als zijn
knechten over hem spraken, dan vloekten ze en spuwden op de
grond. „Een man van niets", gromden ze tegen zijn eigen vrouw
en Abigail wist, dat ze de waarheid spraken. Alle vrienden en
buren wisten, hoe de knechten over hun heer dachten, alleen
Nabal zelf wist het niet en als hij het te weten was gekomen,
had hij een bloedbad aangericht. Nabal was een ruwe bruut,
die zelfs het spreekwoordelijke gouden hart miste onder de
harde korst. Nabal was hard tot in het diepste van zijn wezen.
Abigail kan onmogelijk een ge
lukkige vrouw geweest zijn. Als
meisje heeft ze haar dromen ge
droomd; als jong bruidje trad ze
de tent van Nabal met verwachting
binnen. Haar ouders meenden, dat
ze een goede partij hadden gevon
den. Nabal was rijk en Abigail zou
ook rijk zijn. Heerseres zou ze zijn
over een groot leger slavinnen en
meisjes. Alles zou ze kunnen krij
gen, wat ze wilde hebben. Maar de
materie werd Abigails constante
obsessie. Haar leven werd een sterk
geconcentreerde 'teleurstelling. Tij
dens de wittebroodsweken leerde
ze haar man kennen als een bruut.
Na het eerste jaar van hun huwe
lijk was hij verschrompeld tot een
dwaas in haar ogen. De slaven wa
ren bang voor hun heer, Abigail
minachtte hem slechts. Abigails
leven was verworden tot een ver
loren illusie.
STERK KARAKTER
Toch was ze allesbehalve een ver
lepte bruid. Haar innerlijke strijd
had haar schoonheid niet geschaad,
slechts verdiept. Het kinderlijke
uit haar trekken was misschien
verdwenen, maar daardoor juist
was ze vrouw geworden. Haar
spreekwoordelijke schoonheid was
bovendien geen lege huls afhanke
lijk van poederdons en lippenstift,
maar de echo van een sterk inner
lijk karakter en van een goed ver
stand.
Zo begint het Bijbelverhaal van
Nabal. Abigail en David, dat opge
tekend staat in I Samuel 25 met
twee wel zeer verschillende karak
ters: de bonkige bruut en de ver
standige schone. Eigenlijk verwach
ten we een dergelijk verhaal niet
in de Bijbel. Het is. alsof de schrij
ver de karakters wel wat heel sterk
heeft aangedikt, maar wat we he
lemaal niet verwachten is de rol
die de hoofdpersoon, David, in dit
verhaal speelt. Hij is niet de held,
die de verdrukte schone komt be
vrijden. Hij is niet de man die de
draak verslaat. Neen, hij is Gods
gezalfde, die een maar weinig ver
heven rol vervult, die bijna een
moordenaar wordt. David heeft een
jaar lang de herders van Nabal
beschermd tegen de invallen van de
diefachtige nomadenfamilies die
het land afstropen. Nabal had zich
veel geld bespaard door de be
scherming van David en zijn man
schappen te aanvaarden: en de toe
komstige koning rekent dan ook op
een goéd loon.
SLECHTS SPOT
In plaats daarvan drinkt Nabal
zich dronken en heeft voor David
slechts spot over. Hij is een echte
kapitalist en David is voor hem
slechts een weggelopen knecht, die
als een slaaf behandeld moet wor
den. Gods zalving heeft voor Nabal
geen waarde. Een knecht is een
knecht en moet altijd een knecht
blijven, een heer is een heer, hoe
hij zich ook gedraagt en moet altijd
blijven heersen; dat is Nabals le
vensfilosofie. Nabal gelooft in
standsverschil, omdat niemand bo
ven hem staat, die hem kan trap
pen, terwijl hij kan trappen wie hij
wil.
Gaat David na de weigering van
Nabal tot zijn God? Leeft de jonge
koning op koninklijke wijze? Alle
oude boeken schilderen de heersers
van hun tijd in de mooiste, gulden
tinten der glorie, maar de Bijbel
doet dat nergens. Daarom verschilt
de Bijbel van al de boeken van de
oudheid. De andere geschriften spre
ken over helden; de Bijbel te
kent ons mensen in al hun men
selijkheid. David wordt kwaad; hij
wordt woest en.dreigt met moord en
doodslag. En de woorden die David
spreekt zijn geen ijdele woorden, zij
zullen in vervulling gaan als God
hem niet tegenhoudt.
God houdt David tegen, en toch
zijn de gevolgen van deze woede
uitbarsting vreselijk. David raakt
niet gewikkeld in een bloedbad,
maar zijn woede eindigt wel in de
dood. Abigail houdt David tegen
met haar geschenken en geeft de
jonge leider, wat hij toch wel ver
diend heeft, maar als zij de volgen
de morgen haar man vertelt, wat
zij heeft gedaan, wordt hij zo
kwaad, dat hij een hartaanval
krijgt en tien dagen later sterft. Zo
heel gemakkelijk zeggen we: Het is
zijn verdiende loon en zijn eigen
schuld. Daar is geen woord tegen
in te brengen, maar achter dit
„verdiende loon" staat de woede
uitbarsting van Gods gezalfde, die
de bal aan het rollen bracht. Hoe
we deze geschiedenis ook draaien,
David is niet volkomen vrij te plei
ten van schuld, en de Bijbel pro
beert dat ook niet, maar leert ons
juist, dat, hoewel David niemand
vermoord heeft, de haat in zijn
hart eindigt met de dood van Nabal.
Dacht Johannes misschien aan deze
geschiedenis, toen hij schreef: Wie
ILLUSIES VERLOREN
Het hoofdstuk eindigt inet een hu
welijksaanzoek door een' getrouwde
man. Michal, Davids vrouw moge
dan uitgehuwelijkt zijn aan een an
der, zij is toch de vrouw van David.
Maar als Davids eerste huwelijk
zelfs voor God ontbonden was,
wen? Was Abigail niet genoeg?
Waarschuwde de wet van Mozes
David niet, die toch immers reeds
in de wildernis de toekomstige ko-
"nlng waarschuwde met de woorden:
„Ook zal hij (de koning) zich niet
vele vrouwen nemen, opdat zijn
hart niet afwijke". (Deut 17 17).
Is Abigail haar tweede huwelijk
met een grote verwachting tege
moet getreden? Er wordt in de Bij
bel niets van gezegd, wel spreken
haar eigen woorden boekdelen:
„Zie uw dienstmaagd wil de slavin
zijn, die de voeten van de knech
ten mijns heren wast." Een erg
grote verwachting van haar toe
komstig huwelijksgeluk schijnt Abi
gail niet te hebben. Hoe oosters en.
poëtisch deze woorden ook mogen
zijn, uiteindelijk komen zij van de
lippen van een vrouw die haar il
lusies heeft verloren.
Abigail schitterde even aan het
firmament der Bijbelse geschiede
nis als ze de gezalfde des Heren
van moord weerhoudt. Als zijn
vrouw raakt ze in het vergeetboek.
Nog eenmaal wordt ze genoemd als
de moeder van zijn zoon, dan ver
dwijnt ze uit het verhaal van de ge
wijde geschiedschrijver, maar ze
blijft de vrouw die God geloofde,
die wist dat David de toekomstige
koning was, want ze zei immers:
„Als nu de Here mijn heer doet
naar al het goede dat Hij U heeft
toegezegd en U tot vorst over Israël
aanstelt. Abigail verwachtte
weinig meer van mensen, maar haar
geloof was geen illusie. God was
voor haar werkelijkheid, Zijn woord
was waarheid daarom bleef ze een
verstandige vrouw.
een aantal roepletters. De W geeft het
district aan, de volgende drie letters het
station zelf. Dertig jaar al is dit station
in de ether en in al die tijd heeft ei
geen jazzplaat op de gramofoon gelegen,
en het station is er in geslaagd om hel
gehoor te blijven boeien zonder bonte
dinsdag avondtrein, showboat of ster
avond, zonder amusementsmuziek. Van
zonsopgang tot zonsondergang brengt het
een serie van psalmen, gezangen e-
geestelijke liederen, jeugdprogramma"
evangelisatie-uitzendingen, kerkdiensten
en hoorspelen die meestal de levensge
schiedenis van bekende christenen be
helzen. Ter afwisseling wordt zo n
dan een mars gedraaid.
Reeds heel vroeg in de morgen rollen
de tonen van „Voorwaarts Christen
Strijders" de huizen binnen. Een omi
per wenst iedereen goede morgen
begint een gezellig praatje. Dit wordt
muzikaal onderbroken met platen van
Bev. Shea en andere soli, koorzang en
tussen al de muziek door leest hij een
kort gedicht, waarschuwt hij de automo1
bilisten toch vooral voorzichtig „en als
een christen" te rijden. Hij vertelt de fo
rensen dat het tijd is voor de trein en
duizenden luisteren geïnteresseerd naar
dit programma, dat een echt Ameri
kaanse schotel is van een gezellig en
geestelijk „menu". Kerkorganisten die
Bach nog te licht vinden en „Johannes
de Heer" verfoeien, mogen hun neus
ervoor ophalen, maar menige Ameri
kaan gaat naar het werk met de woor
den van een geestelijk lied op de lippen.
Het station bereikt een gebied,
o meer dan elf miljoen mensen
„en. Toen we de directeur van het sta
tion vroegen hoe groot het gemiddeld
gehoor was, antwoordde hij: „Dr*
moeilijk te zeggen. Wij hebben
programma's nooit afgestemd op de
smaak van het publiek en in zekere zin
hebben wij dezelfde moeilijkheid als de
onderwijsstations van de universitei
ten: wij bereiken niet de grote m
Naar schatting luisteren echter onge-
200.000 mensen naar een gemiddeld
programma en soms denk ik dat dit wel
an de lage kant is. Deze week,
brievenweek", was. waarin we
luisteraars vroegen om ons te schrijven,
ontvingen we bijna twintig duizend brie-
Op het bureau lagen acht brieven
luisteraars, die schreven, dat ze in het
afgelopen jaar door de radio tot de
kerheid van het geloof waren gekomen.
Zij behoorden tot geen enkele kerk,
maar hadden de weg naar de kerk ge
vonden. Daar was de dokter, die niets
de kerk en van christendom wilde
weten. Op een morgen draaide hij aan
de knop van de radio en hoorde de
ziek van „ochtendklassieken", een pro
gramma van melodieuze klassieke
ziek, één van de weinige niet geestelijke
programma's. Hij luisterde en de vol
gende dag opnieuw. Al spoedig luister
de hij iedere dag en soms vergat hij
zijn radio af te zetten, binnen een jaar
deed hij belijdenis in een kerk.
Directe geestelijke uitzendingen (gees
telijke muziek, kerkdiensten, radio Bij
belstudie. evangelisatie-uitzendingen en
programma's voor zieken) beslaan 68
pet. van de tijd. De nieuwsberichten
vragen om ongeveer 7 pet., speciale stu
dieprogramma's 3 pet. en de rest wordt
gebruikt voor twee programma's van een
half uur klassieke muziek per dag en
voor hoorspelen, die meestal een christe
lijke achtergrond hebben. De leiders zijn
Brievenweek
Het station in Chicago ontstond i
dagen van de Model T Fords, toen
overal nog het geklap van zwepen i
straten kon horen. De „verloren genera
tie" van die tijd danste op de maat van
de nieuwe jazz en hier en daar spitste
een amateur-radiobouwer zijn oren
via zijn kristalontvanger het geluid
een Pittburgs station te horen. Enkele
„dwazen" in het Moody Bible Institute
droomden (en baden) van een eigen sta-1
tion, maar de meesten lachten hen ir
hun gezicht uit.
Op een middag in oktober 1925 speel
den twee studenten een trompetduet op
de Illinois beurs waar de Bijbelschool
ook een afdeling had geopend om
werk van de school verder bekend te
maken. Plotseling kwam de overbuur
man binnenvallen. Hij was de standhou
der van het eerste Chicago radiostation
WGES en moest een uitzending vanuit
de beurs verzorgen maar zijn musici v
ren niet komen opdagen. Wilden de ji
gens niet komen en hem helpen?
minuten later gingen de geestelijke lie
deren de ether in, twee dagen later
stroomde de post binnen. Dit program
ma bracht meer brieven dan enig ander
uit dié tijd, en de twee studenten in de
theologie kregen hun eigen uitzending
van een uur op zondagavond-
Een jaar later veegde een technicus
zich het zweet van het hoofd in één
de kleine kamertjes op de bovenste
dieping van de school. Voor hem stond
de 500 Watt zender, en ieder ogenblik
kon de eerste uitzending beginnen. Als
Gods wil
Tante was druk bezigen de keuken en
Marietje zag eindelijk haar kans. Ze
sloop naar de deur van de voorkamer
op weg naar de koekjeskast. Maar
Tip, de hond, die het stil zitten in de
kamer al lang moe was, kwam achter
haar aan. „Ga weg, beest," hoorde
tante haar nichtje mompelen, „het is
al erg genoeg om God de hele dag ach
ter mijn rokken aan te hebben," en
tante wist dat het falikant verkeerd
was gegaan in Marietjes godsdiensti
ge opvoeding. Marietje echter bracht
onder woorden, wat heel veel mensen
denken.
od is, in hun ogen, een oude man, die
op de troon van Zijn hemel zit en
door een soort verrekijker naar bene
den zit te staren, om te zien wat wij
nu weer verkeerd doen; Zijn wil is een
verschrikking, die ons met dwang
wordt opgelegd. En zelfs vele Chris
tenen hopen, als zij: „Uw wil geschie
de", bidden, diep in hun hart, dat Gods
wil 'toch maar niet zal geschieden.
Wat hebben we Gods schepping toch op
zijn kop gezet. God is souverein en
dus een dictator, voegen we er aan
toe. God is heilig en dus moeten we
voor Hem in het stof kruipen, exege-
tiseren we voorts.
In de theologie hebben de geleerden ja
renlang met elkaar gestreden over de
vrije wil. Dit begrip is op zich onzin.
Wil is nooit vrij, zelfs Gods wil is niet
vrij. Als iemand zegt „Ik wil!" dan
komen die woorden maar niet zo, los
van alles, in zijn geest binnen vallen.
Er is een reden. Hij wil omdat
en zijn wil staat onder invloed van dat
„omdat". Ook voor Gods wil is er een
omdat.
Zijn wil wordt bepaald door twee din
gen „Liefde" en „Licht". De Bijbel
zegt immers „God Is liefde" en „God
is licht". Het licht spreekt van het in
zicht van God in de dingen, spreekt
van Zijn wijsheid. We noemen een be
paalde eeuw de „Tijd der verlichting"
en we bedoelden daarmede, dat de
mensen zo vreselijk knap waren ge
worden en beter inzicht gekregen had
den in de gang van zaken.
God is nu Licht, dat wil zeggen Zijn in
zicht in de gang van zaken is vol
maakt en bovendien wordt Hij beheersd
door een volmaakte liefde. Het vol
maakte licht en de volmaakte liefde
scheppen dan een volmaftkte wil: Gods
s bestwil!
En onze wil
steeds op uit c
verbeteren, maar
niet altijd toe.
Omwenteling
Toch bevindt de christelijke radio ir
Amerika zich in een tijd van omwente
ling. Terwijl de andere programma's
snel aftakelen zoeken zij naar steeds
nieuwe programma's en methodes en
enkele weken geleden werd er een con
ferentie gehouden waarin men een stap
verder kwam om de vijfentwintig chris
telijke radiostations op de één of an
dere manier in een unie onder te bren
gen. zodat men gezamenlijk bepaalde
programma's zal kunnen gaan ontwik
kelen en uitzenden. Vier stations hebben
zich reeds aaneen gesloten onder de
naam „America's Family Network" en
in de toekomst zullen de verschillende
stations elkaar zeker vinden.
De meeste christelijke radiostations
zenden uit van zonsopgang tot zonson
dergang in verband met de verdeling
van beschikbare golflengten. Sinds Pearl
Harbour zijn er drie maal zoveel sta
tions in de ether gekomen en het is een
Als je sommige mensen zou geloven,
dan zou God maar één verlangen ken
nen om onze wil te breken. Hij wil ons
zo in Zijn macht hebben, dat we ons
als een willoos werktuig door Hem la
ten leiden en gebruiken. Dit is een
leugen van de hel. Dit juist wil de
Satan. Hij stormt op ons af om onze
wil te breken, zodat we ons willoos
aan hem zullen overleveren en we ons
zelf zullen laten drijven op de kolken
de maalstroom, die hij zelf in bewe
ging bracht.
God is er niet op uit om onze wil te
breken. Hij zoekt juist het tegenover
gestelde. Hij wil, dat we onze wil ge
bruiken, maar ook dat we leren in
zien, dat Zijn wil onze enige mogelijk-
ledere stuurman aan de helm en iedere
piloot aan de knuppel, weet dat water
en wind de boot en het vliegtuig uit de
koers willen gooien. Als hij willoos op
zijn plaats zit. regeert de wil van de
zee. of de wil van de wind de arm
van de man. Hij is een werktuig in
hun macht en dat wil Satan. Maar wee
de stuurman overgeleverd aan de nuk
ken van de zee. wee de piloot die het
slachtoffer wordt van de gierende
Maar iedere levende piloot weet wat hij
wiL Niet de wind beweegt zijn arm,
maar zijn hand omklemt de knuppel
en iedere windstoot wordt opgevangen
en geneutraliseerd. Hij is een man
met een wil en het vliegtuig volgt de
weg die het moet gaan.
Maar als het mistig is, dan wordt alles
anders. Nog is zijn hand aan de knup
pel, maar hij luistert in zijn koptele
foon naar de raadgevingen van de be
gane grond. Hij wil, wat zij willen,
want zijn leven hangt er van af. Hij
is dan geen willoos werktuig, zijn wil
werkt voor de volle honderd procent,
maar het is een wil overgegeven aan
de wil van hen, die zijn leven willen
redden. En zo komt Gods wil tot ons,
niet om ons te dwingen om ons te be
heersen, maar om ons veilig thuis te
brengen.
geweldig probleem om de verschillende
zenders uit elkaar te houden. Dat er
geen programma's in de avond worden
uitgezonden is voor een station als de
WMBI gelukkig, want nu is het moge
lijk om een betere werkdag en werk
week voor de medewerkers op te bou
wen en bovendien Is in de avond de
televisie heer en meester. Overdag kan
men echter juist de hulsvrouwen en zie
ken bereiken en menige radio staat de
hele dag afgestemd op WMBI in Chi
cago, of KTIS in Minneapolis of c
Dat de volgende wereld vergadering van de Wereldraad van
Kerken in Kandy op het eiland Ceylon gehouden zal worden is bijna
even zeker als de belastingen. Zoals men weet, gaf Evanston in de
Verenigde Staten gastvrijheid aan het vorige congres. Ceylon is
een eiland, dat vrijwel geheel in de macht van een ontwakend Boe-
disme is. Daar het congres slechts eens in de zes jaar gehouden
wordt is 1960 vastgesteld als het jaar van de vergadering.
Kandy is een mo
derne stad tussen thee-
I en cocosplantages. Er
Evangelische uitzending in gevaar
kilometer buiten de stad schijnlijk hetzelfde lot
in een buitenwijk is ondergaaneer dit jaar
s werelds mooi- ten einde is.
Het
■adinhestel -
de Vei
kerk, r
gen in dit grote land van duizend en één wonderen.
De vrijzinnige theologen, dia verenigd zijn in de Wereld
raad, zijn het niet met hen eens. Gevolg: een koude
oorlog tussen orthodoxie en vrijzinnigheid. De Raad
van Amerikaanse Kerken (voor het overgrote deel vrij
zinnig) heeft een beroep gedaan op de grote radio-
maatschappijen om de kerken gratis zendtijd te geven,
en niet langer tijd tc verkopen aan alle mogelijke
(orthodoxe) uitzendingen. Onmiddellijk heeft het evan
gelisch christendom van de V.S. gereageerd. Men zag
in de „vrije tijd voor godsdienstige uitzendingen" een
gevaar, omdat men wist dat do radiostations de plaatse
lijke, kerkelijke raden voor de uitzendingen zou in
schakelen. De orthodoxe kerken zijn doorgaans niet
georganiseerd in locale raden en deze vorm van radio-
tijdverdeling zou een einde maken aan de uitzendingen
van Billy Graham, Charles Fuller, Theodore Epp, de
Christian Reformed „Back to God Hour" en honderden
3^" andere plaatselijke uitzendingen. De actie van de ©van-
Naast de vijfentwintig christelijke radiostations heeft
iedere stad zijn eigen uitzendingen. Om kwart voor
negen 's zondagsmorgens kan men alleen al in Grand
Rapids negentien kerkelijke uitzendingen beluisteren,
terwijl slechts acht uitzendingen niet godsdienstig van
aard zijn. Later op de dag verandert de verhouding
weinig. Doordeweeks is er ieder uur van de dng wel
een geestelijke, kerkelijke of interkerkelijke uitzending
te horen, ook als men zich niet in de actieradius van
de christelijke stations bevindt. Al met al heeft men in
het commerciële Amerika meer kans om als kerk voor
de radio te komen dan in Nederland met een eigen
christelijke omroepvereniging.
Als protestanten mogen wij in Nederland trots zijn
op ons systeem, de orthodoxe christen in Amerika zou
voor geen geld ter wereld zijn commercieel radiobestel
willen ruilen voor de staatsradio van Engeland of het
systeem van Nederland.
sfe botanische tuinen
de universiteit van Cey- geheel
Ion, waar het congres reqerinj
gehouden zal worden.
De premier Banda
dat
Het radiostation,
handen van de
is, beweerde
dat Billy Graham in een
preek anti-communisti-
kingsbeweging, heeft dr. gegeven op Rusland
Visser 't Hooft,
taris van de Wereld
raad verzekerd, dat men
hartelijk welkom is.
Volgens C. R.
Dodd, hoofd van de
commerciële afdeling,
had hij de organisatoren
wil zeggen zijn radio
uitzending is dat niet.
Reeds jaren lang kocht
waarom men in een
godsdienstige uitzending
op het gebied
commerciële radiosta- werd, had r
tion voor zijn uitzen- antwoord ontvangen.
