"Continuering van de huidige
politiek van Mansholt
Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
asms
Consument zal bijna 2 procent
meer moeten betalen
Landbouwstructuur zal
verbeterd worden
7
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1957
Landbouwbeleid op korte termijn
|"ET LANDBOUWPRIJSBELEID, zoals dit in de laatste jaren is gevoerd, zal in
grote lijnen worden voortgezet, aldus de memorie van antwoord van minister
lolt. Het zal erop gericht z|jn de landbouw de grootst mogelijke bijdrage te doen
.n het nationale produkt en het zal de voorwaarden moeten scheppen
redelijk bestaan van de in deze bedrijfstak werkzame personen. Voor de
isprodukten, nl. die produkten waarvan de voortbrenging als een belangrijk ele-
de bedrijfsvoering van de landbouw in het algemeen of van bepaalde typen
wbedrijven moet worden beschouwd, zal de regering een minimum prijspeil
basis van de gemiddelde kostprijs nastreven dan wel door andere maatregelen
- bijv. het geven van toeslagen een garantieregeling op basis van de gemiddelde
effectueren. Voor het geval, dat niet met het vaststellen van een minl-
mprijs wordt volstaan, doch een vaste prijs bepaald wordt, zal m de garantie-
5 bovendien evenals in het verleden een zeker bedrag aan ondernemers-
t worden opgenomen.
Wat de gevolgen van de maatregelen
le consument betreft, wijst de mi-
erop, dat behalve de wijziging van
richtlijnen ook andere kostenverhogen-
elementen een belangrijke rol spelen,
de in het afgelopen jaar gestegen
zen en de stijging van de lo-
De loonsverhogingen zullen dit jaar
invloed ten volle laten gelden. De
affing van de subsidies overigens
gunste van de landbouw zal
op de prijzen van Invloed zijn
De gevolgen voor de consument van de
J de richtlijnen voor het ga-
eprijsbeleid zijn in globale bedra-
1. eigenaarslasten f 5 miljoen, 2. be
de boer f 45 miljoen, in totaal
f 50 miljoen.
De verhoging der landarbeidersionen
^^het vijf procent maakt prijsverhogingen
■loodzakelijk tot circa f 10 miljoen, ter-
rMyijl de kostprijsstijgng over het algemeen
n e prijzen met ongeveer f 35 miljoen ver
vloog! Samen met de verlaging van de
lubsidies met f 75 miljoen komt men dus
—jan f 170 miljoen
De verhoging van de broodprijs met
11 0,4 cent per brood komt voor een ge
zin van vier personen neer op 4 cent
per week, waardoor de kosten van
levensonderhoud een twintigste punt
stijgen. De prijsverhoging van suiker
met 3,5 cent per kg heeft hetzelfde
(v.lgevolg, die van melk met tien cent per
echter ernstiger. Hierdoor
leven 1,9 punt duurder.
Desondanks zullen de belangrijke
produkten tarwe, melk en sul-
In Nederland in vergelijking met
Omringende landen in prijs gunstig
Financiële aspecten
Het beleid heeft uiteraard aanzienlijke
gevolgen voor de schatkist en voor de
verbruikersprijzen. Ze zijn echter nog niet
nauwkeurig te noemen voor alle details
in gemeenschappelijk overleg met het
Landbouwschap zijn uitgewerkt.
De wijziging der richtlijnen voor het
vaststellen van de garantieprijzen be
tekent bij het huidige prijs- en kosten
niveau een inkomensstijging voor de
bedrijfshoofden in de landbouw van
rond 125 miljoen, voor de eigenaren
van de gebouwen van 50 miljoen
Hierbij moet in aanmerking worden
genomen dal deze wijzigingen i
kostprijsberekeningen een belangrijk
groter effect hebben indien door het
ongunstiger worden van kosten ei
brengsten voor meer produkten de
garantieprijs effectief wordt.
Melkprijs garantie
De minister meent dat de melkprijs
garantie voorshands zal moeten gelden
voor alle in Nederland geproduceerde
melk. In het advies over het melkprijs-
beleid van de S.E.R. is weliswaar vast
gelegd, dat men de garantieprijs moet
doen gelden voor een deel van de melk
plas, vast te stellen aan de hand van dc
gemiddelde melkproduktle in een bepaal
de basisperiode, doch de minister achi
thans geen aanleiding aanwezig derge
lijke beperkingen op te leggen. Het ver
loop van de melkproduktie doet namelijk
geen aanzienlijke produktiestijging ver
wachten.
Voorts acht hij bet gevaar aanwezig,
dat een opgelegde beperking een econo
mische bedrijfsvoering in het individnele
veehouderijbedrijf ernstig zou bemoei
lijken. Wel is de minister van oordeel,
dat het denkbeeld van de S.E.R. om aan
prijsgaranties van de overheid een pro-
duktiebeperking te verbinden, steeds In
gedachten moet worden gehouden.
Maatregelen op lange termijn
„Met inspanning va
gestreefd moeten woi
dere versterking, va
positie van het land- c
zo schrijft minister
memorie van antwoo
Eigenaarslasten
de eigenaarslasten zegt de minis-
onder meer er bezwaar tegen te heb-
bijhet landbouwbeleid gebruik te
taken van kostprijsberekeningen waarin
t eigenaarslasten op basis van de sped-
ttCfeke vervangingswaarde zijn gecalcu-
lerd. Dit zou nl. meebrengen, dat deze
|er hoge lasten, die zich slechts bij
ng deel van het agrarische gebou-
kapltaal voordoen, door middel
kostprijsberekeningen voor het totale
uwenkaptaal in aanmerking zouden
genomen. Op grond hiervan stelt
bewindsman zich op het standpunt.
bepaling van de hoogte der aan
gebouwenbezit verbonden eigenaars-
uitgegaan moet worden van d<
vangingswaarde, zoals dezi
het Landbouw-economisch instituut
voorlopig onderzoek is berekend,
de rentestand voor eerste hypo-
voor staatsobligaties zich thans
•gt op een niveau, dat hoger is
procent, is de minister van mening,
meteen lager percentage kan worden
namelijk van 3%.
afschrijvingstermijn van 100 Jaar
d vtht de regering aanvaardbaar, het af-
nciijhrijvingssysteem van het L.E.I. echter
■staaet, daar een meer realistisch beeld
andi waardedaling ten grondslag ligt
•vei» door de minister voorgestane metho-
tsntf der progressief dalende annuiteiten.
Verder dient de pacht ook een vergoe-
ig in te houden voor de beschikbaar-
de grond voor agrarische
iwending, de z.g. grondrente. Minister
nsholt zou niet willen volstaan met
vaststelling van een minimum grond-
>r de minst waardevolle gron-
eou in afwijking van het stand-
de S.E.R. tevens voor de betere
inden een grondrente (nettopacht) wll-
vaststellen, die door middel van de
'antieprjjzen, zonodig met behulp van
maatregelen, zo dicht mogelijk
Sen benaderd.
ering heeft besloten rekening te
met de volgende bedragen voor
f«l minimum grondrente, die ongeveer de
ft bedragen van de door het Land-
chap voorgestelde: voor de zand-
onden f 30, zeekleigebieden f 70, wei-
ebieden f 45 en veenkoloniën f 45.
de kostprijsberekeningen ware reke-
te houden, aldus de minister van
ibouw, met een verhoging van de
en voor de weide- en gemengde be
ven van plm. f 40 per ha en voor de
ierbouw- en veenkoloniale bedrijven
t een verhoging van resp. f 20 en f 10
ha. Voor de verhoging der lasten
rdt derhalve voor de weide- en de
idgebieden een gelijk bedrag aange-
daar het beleid ertoe dient bij
dragen, dat ook voor de zandgebieden
de duur met de in de kostprijsbere-
ingen begrepen bedragen voor gebou-
nkosten kan worden volstaan,
eeds thans zullen de pachten een
rlopige aanpassing moeten ondergaan,
wijziging van de pachtnormen zal
alle krachten
i de economisch)
n tuinbouwbedrijf"
Mansholt in zijn
d aan de Tweede
Kamer over de landbouwbegroting. De
bewindsman acht het noodzakelijk, dat in
de huidige regeringsperiode voor een aar
tal urgente vraagstukken in de landbou'
een oplossing wordt gevonden, wat bc
langrijke gevolgen zal hebben Voor de
structuur van de landbouw. Het zijn ir
de eerste plaats een aantal produktle-
omstandigheden, die dringend verbete
ring behoeven.
De minister denkt deze verbetering te
effectueren door een aantal maatregelen-
op-lange-termijn, waarvan de belang-
Opheffing van de te kleine landbouw
bedrijven, zowel in als buiten ruilver-
kavelingsverband; herziening van het erf
recht; regelingen, die voor oudere land
en tuinbouwers een stimulans vormen on
hun bedrijf te staken; instelling van vesti
gingseisen t.a.v. de persoon en de be
drijfsomvang; bevordering van de migra
tie uit de landbouw naar andere sectorer
van het economisch leven; verdere uit
bouw van het landbouwonderwijs
betering van vakopleiding en voorlich
ting; verbetering van niet-planwegen z<
wel in als buiten ruilverkavelingsvei
band; bevordering van elektrificatie va
onrendabele gebieden; verbetering der
waterhuishouding; verdere verhoging van
de produktiviteit per landarbeider per ha.
Te kleine bedrijven
Als grondslag voor een structuurbeleid,
waarin bedrijfsvergroting een belangrijk
element zal vormen, zullen objectieve
normen ontwikkeld moeten worden om te
bepalen welke bedrijven nu eigenlijk als
„te klein" moeten worden beschouwd en
dus dienen te worden opgeheven, zo
schrijft de minister in de memorie. Het
zal zijns inziens niet wel mogelijk zijn
zulke normen te vinden, dat daarmee een
exacte afbakening van een in het alge
meen na te streven minimum-bedrijfs-
grootte mogelijk is. Bij het bepalen van
die grootte zal immers in belangrijke mate
rekening moeten worden gehouden met
het bedrijfstype, de aard van de bedrijfs
voering en de rationalisatiemogelijkheden,
alsook met de ontwikkeling van de tech
niek. Uiteindelijk zal het prestatievermo-
;en van het bedrijf in zijn geheel als
taakstellend element" doorslaggevend
noeten zijn. Dit onderwerp is al in studie,
zodat de regering haar toekomstig land
bouwbeleid in al zijn onderdelen zal kun
nen afstemmen op de gemeente struc
turele sanering.
Herziening erfrecht
-olkingsdruk in de agrarische
sector heeft samen met het Nederlandse
erfrecht belangrijk tot de huidige struc
turele situatie in de landbouw bijgedra
gen. aldus de minister. Hij stelt zich voor
overleg met de minister van justitie te
onderzoeken in hoeverre het mogelijk is.
vooruitlopend op de totstandkoming van
het nieuwe Burgerlijk Wetboek, wette
lijke voorzieningen te treffen op het ge-
het erfrecht. Deze voorzieningen
zullen dan het ontstaan van te kleine be
drijven langs de weg van vererving moe
ten tegen gaan.
:al| wegen te verbeteren en het landbouw-
r- wegennet zoveel mogelijk uit te breiden.
Want behalve de bedrijfsgrootte vormen
ook een onvoldoende ontsluiting en een
ongunstige verkavelingstoestand van de
afzonderlijke bedrijven een belemmering
voor de zozeer gewenste rationalisatie ln
de bedrijfsvoering. Circa 60 procent van
de Nederlandse landbouwwegen is onver
hard, wat een totale lengte van 40.000 km
betekent. Hiervan liggen 36.000 km, of 90
procent in de oostelijke en zuidelijke pro-
In verschillende delen van ons land is
verbetering van de bestaande wegen dan
ook noodzakelijk, zo schrijft de minister
Daarenboven hebben sommige gebieden
een te ijl wegennet. Deze gebieden liggen
zowel in het oosten van het land als ln
het gebied van de grote rivieren en
Westelijke provincies.
MEER BLANKEN DAN INDIANEN
tiger le>
late
de Verenigde Staten
waardige fahel. En elke
'echlen tussen Indianen
beeld brengt, draagt er
om die fabel krach-
e blazen. Die films im-
iek
ol blanken niet
rijker Indianen, maar boi
ziet de wilde horde hetzij <>P
te drijven, hetzij tot de lat
af te slachten.
Wat het legendarische eb
dergelijke geschiedei
meesten wel ontgaar
k „The win-
het Westen
i hehhrn uitgerekend, dat de Indiu-
«rdige
864.000 zijn ge-
>ed ah
in"'de" e<
zij de
inthullei
plaats t
Laten we daai
de deur in hui
dat Amerika ni<
srd dan
het
prezen vuurwater) maar dank zij de
numerieke meerderheid der blanken.
De voorstelling van een handjevol
blanken, door rode horden aangeval
len en in het nauw gedreven, is vol
slagen in strijd met de werkelijkheid.
Zeker, in verscheidene ontmoetingen
tussen Indianen en blanken, zijn de
roodhuiden in de meerderheid ge
weest, maar in verreweg de meeste ge
vechten overtrof het aantal blanken
de Indianen.
Theodore Roosevelt, die toch waar
lijk niet de eerste de beste was en als
president van de Verenigde Staten in
heit begin van deze eeuw een uiter-
kom
niets van de binnenlanden van Ame
rika bekend was. En een ander kan
die schutting van 864.000 natuurlijk
lompweg in twijfel trekken. Dat is
allemaal goed en wel, maar hoe de
deskundigen zich ook vergist mogen
hebben, we kunnen toch in ieder ge
val wel aannemen, dat Noord-Amerika
uiterst schaars door Indianen werd be
woond. En daar gaat het maar om.
Enkele c
althar
later wa
in de
i de blan-
erderheid.
Verschillende Indis
in de J7de en 18de eeuw zó gering in
lantal, dat zjj zich nauwelijks het ver
lies van een stuk of 10 krijgers kon
den veroorloven, eenvoudig omdat re
anders zouden uitsterven. Dat de In
dianen zo Isng weerstand hebben ge
boden, bewijst niet hun numerieke
sterkte, maar uitsluitend en alleen hun
moed en vrijheidszin. Toen in de „In-
dianenoorlog'" het dappere opperhoofd
1843
ïrgaf, ha.
■enbevolking van de Verenigde Staten
n Canada 864.000 zielen (zo heet dat)
noeten hebben geteld in de tjjd dat
le Franse zeevaarder Jacques Cartier
le Sint-Laurens ontdekte. Dat was in
Nu kan
ragen, hoe deskundiger
tatuurlijk
hij welgeteld 70 krjjgslieder
waartegen de Verenigde Staten met
1735 generaals, officieren en soldaten
waren opgetrokken
En weet u, dat de Indianen zich hier
en daar vermeerderen, maar dat zjj
desondanks geringer in aantal worden?
Daar
Elektrificatie
De minister hoopt, dat in de huidige
regeringsperiode een wetsontwerp tot be
vordering van de elektrificatie var
rendabele gebieden zal kunnen worden
ingediend. Wat betreft de waterleiding
de elektriciteit worden reeds thans in het
kader van de ruilverkaveling maatregelen
getroffen, die de aansluiting van ot
dabele gebieden mogelijk maken.
W aterhuishouding
Ca. 47 pet. va
land behoeven
verbetering
Gelijktijdig
i de gronden in Neder-
meer of minder urgent
'an de waterhuishouding,
de verbetering van het
stelsel van kanali
lopen, hoopt de minister ook die water-
hüiehoudingswerken te bevorderen, die
noodzakelijk zijn in verband met steeds
•komende moeilijkheden. Daarbij
dienen die gebieden voorrang te hebben,
die blijkens de ervaring in de laatste
in tijden van overvloedige reger
ernstige schade van waterlast ondervin-
Onderzoek
Het onderwijs, het onderzode er
voorlichting zullen het fundament me
blijven vormen voor maatregelen ter
hoging van de produktiviteit. Daarbij zal
•king tussen overheid en be
drijfsleven grote aandacht moeten wor
den besteed. Het onderzoek zal zich in
het bijzonder moeten richten op die as
pecten, die door de structurele ontwikke-
de laatste tijd op de voorgrond
treden. Vooral zal aandacht besteed moe-
worden aan de „ontvolking van het
platteland", welke uitdrukking de minis-
echter voorlopig nog niet wil over-
Landbouivwegen
In huidige regeringsperiode zal er
ernstig naar worden gestreefd om de
kleine, maar voor de boer belangrijke
Produktiviteitsverhoging
In de toekomst zal meer dan tot dus
verre het geval was aandacht moeten
worden besteed aan de vraag hoe de pro
duktiviteit per werker is op te voeren.
De minister aoht dit op het ogenblik be
langrijker dan de opvoering van de pro
duktiviteit per ha. Naast een benadering
van de toekomstige behoefte aan betaal
de arbeidskrachten in de landbouw zal
dienen te worden nagegaan op welke
wijze voor hen, die in de landbouw nodig
zijn, het werken aantrekkelijk kan wor
den gemaakt, om zodoende het concurre
rend vermogen te verhogen. Het pro
bleem is echter volgens de minister zeer
gecompliceerd. Vele vraagstukken zijn
reeds in studie. Er is een commissie in
gesteld voor bestudering van de moge
lijkheden om jonge landarbeiders meer
aan het landbouwbedrijf te binden.
LEIDEN
Herv Gemeente: Pieterskerk 10 u ds
Ottevanger, vrijdag 7.15 u avondgebed;
Hooglandse kerk 10.30 u ds Kloek; Ooster-
kerk 10 u ds Groot, 5 u de heer Kooien.
te Delft; Marekerk 10.30 u ds v d
Wiel (gezinsdienst), 7 u ds De Wit; Kool
kapel 10 u ds De Ruiter; Maranathakerk
ds Van Achterberg; aula Hervormde
school Boshuizerkade 9.30 u ds Vossers;
aula Hervormde school Asserstraat 10
ds De Wit, 7 u ds Vossers; Vereniging
vrijz.-Hervormden: Volkshuis 10.50
ds Kruijt van Den Haag; Waalse kerk
Breestraat 10.30 u ds Wit van Nijmegen;
academisch ziekenhuis 10 u de heer Sierat;
diaconessenhuls 10.30 u ds Petn; jeugdkerk
de heer Lagerwerf van Leiderdorp;
Luxor 10.30 u dr Schoonheim (onderwerp:
.Geef me de ruimte"); tehuis voor ouden
an dagen donderdag 7 u ds De Ruiter.
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u dr Weste
rink, 5 u dr von Meyenfeldt; Oude Vest
ds Maaskant, 5 u dr Westerink;
Herengracht 10 u dr Dronkert, 7 u ds Riet
veld van Den Haag; Maranathakerk
(Herv., Lage Morsweg) 9.30 u dr von
Meyenfeldt, 5 u dr Dronkert; school Tel-
derskade 10 u ds Rietveld, 5 u
Geref Kerk art. 31: 8.30 en 5 u ds De
Vries.
Chr. Geref Kerk: 10 en 5 u ds V d Weele
(„Wie is de weerhouder?" en „De her
nieuwing van het beeld Gods").
Geref Gemeente: 10 en 5 u ds Molenaar.
Geref Gemeente in Ned: 11.30 en 5.30 t
leesdienst.
Evang Lutherse Gemeente: 10.30 u di
Haan, zondag Sexagesima.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u ds Ver-
heus, gezinsdienst.
Remonstr Gemeente: 10.30 u prof dr
Oud-Katholieke Gemeente: 9.45 u hoog
mis, woensdagmorgen 9 u heilige
Baptisten Gemeente: 10 en 5
heer Schouten jr, dinsdag Bijbelbespre
king, vrijdag bidstond, 8 u pinkster
gemeente (in Prediker): donderdag 8
evang V d Brugge Den Haag.
Evang Christengemeenschap: 10 en
u de heer Dikkes, onderwerp: „Alleen met
Jezus en Jezus alleen", maandag jeugd
dienst, dinsdag bidstond, 8 u.
Leger des heils: 10 u heiligingsdienst,
6.45 u openluchtwerk Gangetje, 7.30 u
verlossingssamenkomst.
AARLANDERVEEN
Herv Gemeente: 10 en 7 u ds Boesen-
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds V Hoek.
Chr Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u lees
dienst, donderdag 7 u ds Alberts te Vlaar-
dingen.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv Gemeente: grote kerk Juliana-
.traat 10 u ds Hanemaaijer, 6.30 u ds Van
Heerden van Scheveningen jeugddienst;
gebouw Jonathan 10 u ds Lefeber; kapel te
Gouwsluis 10 u ds Bogers; kapel Martha-
stichting 10.30 u ds Meijer; Oudshoorn 10
u ds Cadee (in Nutsgebouw), 11.15 u zon
dagsschool. 11.30 u zondagscatechisatie (in
openbare school); kapel Hooftstraat 9.30
ds Jorissen, 6.30 u ds Van Soest van
Rijnsaterwoude, jeugddienst, onderwerp:
,Uw deel in dit leven".
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Feen-
stra Scheveningen, 6.30 u ds Wijma; Noor-
derkerk 10 u ds Mulder, 6.30 u ds Feen-
stra; aula 10 u ds Wijma, 6.30 u ds Mulder;
Oudshoorn 10 en 6.30 u ds Tom.
Geref Kerk art 31: 10 en 4.45 u stud.
Hendriks Rotterdam.
Chr. Geref Kerk: 10 en 6 u ds Roos,
woensdag 7.30 u idem.
Oud-Geref Gemeente: 9.30 en 4 u lees
dienst, donderdag 7.15 u ds V d Breevaart
sn H. I. Ambacht.
Evangelisatie IJsclubgebouw: 10 u vie
ring heilig avondmaal, 6.30 u. rev. Küne-
Naarden.
l 6.30 u ds Van
Amstel.
Geref Kerk: 10 en 6.30 i
Meulen Landsmeer.
HILLEGOM
Herv Gemeente: 10 u d:
ds Sirag Vlaardingen.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Buitink t
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Schippers.
HAZERSWOUDE
Herv Gemeente: 9.30 u ds V d Most van
Rotterdam, 6.30 u ds V d Leeden.
Geref Kerk: 9.30 u ds Pouwels van
Wommels, 7 u ds Leene van Boskoop.
HOOGMADE
Herv Gemeente: 10 u ds Honnef,
Leiderdorp.
DE KAAG
Herv Gemeente: 10 u ds V Leeuwen, 5
u ds Steenbeek van Wateringen jeugd-
K AT WIJK AAN DEN RIJN
Herv Gemeente: 10 u ds Makkenze, 6 u
ds Bouman Katwijk Zee.
Geref Kerk: 10 en 5 u prof Attema
KATWIJK AAN ZEE
Herv Gem: Nieuwe Kerk 10 u ds Hagen,
5 u ds Makkenze Katwijk Rijn; Oude
Kerk 10 u ds Moerenhout, 5 u ds De Vos;
kapel 10 u ds Bouman, 5 u ds Hagen; zee-
hosp. 6.45 u ds Offeringa.
Geref Kerk: 9, 10.30 en 5 u ds Pijlman.
Geref Kerk art 31: 10.30 en 5 u ds Knoop
Rotterdam.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds De Jong.
Geref Gem: 10 en 5 u leesdienst.
Geref Gem: Ned: 10 en 5 u leesdienst.
LEIMUIDEN
Herv Gemeente: 9.30 u ds Gijsbers.
Geref Kerk: 9.30 en 2.30 u ds Oosterhoff.
LISSE
Herv Gemeente: 9 en 10.30 u ds Jonge-
boer, 5 u kand 't Hooft van Alkmaar.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Schouten.
Geref Gemeente: 10 en 4 u ds Eerland.
Geref Gemeente: 10 en 4 u ds Kieboom.
Geref Kerk art 31: 10 en 4.30 u ds Ver
leur.
Oud-Geref Gemeente: 9.30 en 3 u lees
dienst, maandag 7.30 u ds De Jong van
Kralingscheveer.
Ned Prot Bond: 10 u mej ds V d Voort
Heemstede.
LEIDERDORP
Herv Gemeente: dorpskerk 10 u prof dr
Rasker van Oegstgeest, 6.30 u ds Honnef;
aula Hervormde school Zijlkwartier 6.
u ds Kwant van 's-Gravenzande, gebouw
Eikenlaan 10 u kinderdienst.
Geref Kerk: dorp 10 u ds Sweepe, 6.30
u ds Dijk; Zijlkwartier 10.30 u ds Dijk,
5 u ds Sweepe.
Vereeniging van vrijz-Hervormden: 7 u
ds Snaaijer van Hahrlem.
NIEUWKOOP
Herv Gemeente: 10 u ds De Jong, 6.30
ds Verweij Zevenhoven.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Heimer
Ter Aar.
NOORDEN
Herv Gemeente: 9.30 en 2 u ds V d Kooij.
Geref Kerk: 9.30 en 2 u ds Wynia
Zevenhoven.
NIEUWVEEN
Herv Gemeente: 9.30 en 2.30 u de heer
V d Hoek, 7.15 u ds Heidinga van Haarlem.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u kand. wouters
an Amsterdam.
NOORD WIJKERHOUT
Herv Gemeente: 10 en 7 u ds De Jong.
NOORDWIJK AAN ZEE
Herv Gemeente: 10 u ds Cupedo, 5 u
vicaris Kamman.
Herv evang: 10 u de heer Van Teijlingen
an Leiden.
Geref Kerk: 10 u ds V d Linden Den
Haag, 5 u ds Bouma.
Geref Kerk: 9.30 en 5 u ds Heinen.
OUDE WETERING
Herv Gemeente: 10 u ds Knottnerus.
Geref Kerk: 9.30 en 3 u ds Kornet.
Remonstr Geref Gemeente: 10.15 u ds
Van Goudoever van Leiden.
OEGSTGEEST
Herv Gemeente: Groene of Willibrord-
kerk 10.30 u ds Visser; Pauluskerk 10.30 u
ds Gramberg (met verlof uit Ceylon), 7 u
ds Callenbach; Hoge Mors 10.30 u ds Cal-
lenbach; Zendingskapel hedenavond 7 u
avondgebed, morgen 10.30 u dr Maan jeugd-
st; gebouw Irene 10.30 u de heer
Braakhekke kinderdienst; kerkzaal Ende
geest 8.30 u ds De Wit van Leiden.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Eringa.
Geref Kerk art 31: 8.30 u stud Meyer
van Oldenhove, 3 u ds Bruning van
Rijnsburg.
RIJNSATERWOUDE
Herv Gemeente: 10.30 u kand Noorder-
graaf van Noorden, 7 u ds Jorissen van
Oudshoorn.
Chr Geref Kerk: 8.30 en 5 u leesdienst,
woensdag 7.30 u ds Bijleveld van Noorde
loos.
RIJNSBURG
Herv Gemeente: grote kerk 10 u ds Van
Gosliga, 5 u prof dr Van Niftrik van Am
sterdam; kleine kerk 10 u ds Groenewoud,
5 u ds Van Gosliga.
Geref Kerk: Voorhouterweg 9.30 u ds
V d Linde, 5 u ds Bijleveld; Rapenburg
9.30 u ds Post, 5 u ds V d Linde; Mar.kerk
9.30 u ds Bijleveld, 5 u ds Post.
Geref Kerk art 31: 10 en 5 u ds Bruning.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Kampman.
SASSENHEIM
Herv Gemeente: 9 en 10.30 u ds Wal-
vaart, 5 u ds Moerenhout.
Geref Kerk: 9.30 u ds Kuiper, 5 u ds
V d Berg.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Wijnsma
van Broek op Langendijk.
VOORHOUT
Herv Gemeente: 10 u ds Kalkman.
VALKENBURG
Herv Gemeente: 10 en 6.30 u ds Lekker-
Geref Kerk; 10 en 5 u ds Langeler.
Geref Kerk art 31: 10.15 en 5 u student
Meyer van Oldehove.
VOORSCHOTEN
Herv Gemeente: dorpskerk 10 u ds
Meijering, 7 u ds Saraber jeugddienst;
Rijndijk 10 u ds Saraber; Hulp en Heil 10
u ds Lugtigheid van Den Haag.
Geref: 10 en 5 u ds Den Boer.
Geref Kerk art 31: 10 en 5 u student Kooi
van Driebergen.
WASSENAAR
Herv Gemeente: grote kerk 10 u ds
Beker, 7 u ds Veldkamp van Den Haag
jeugddienst; Kievietkerk 10 u dr Honders;
Zuiderhout 5 u ds Wiersma; Deylerkapel
10.15 u ds Wiersma, 7 u ds Beker.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Feringa; Zuid
l en 5 u ds Van Duinen.
Geref Kerk art 31: 10.15 en 3 u ds Van
Veelen Zeist.
Ned Prot Bond: 10.35 u mej ds V d
Slooten.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u mej ds
Wiardi Beekman Den Haag.
Herv evang: 10 u ds Van Rootselaar
Delft, 5 u de heer Van Teylingen.
WARMOND
Herv Gemeente: 10 u de heer V d Berg
Valkenburg, 7 u dr Zandee; jeugdkerk ('t
Trefpunt) 10 u de heer Vink van Katwijk
an Zee.
WOUBRUGGE
Herv Gemeente: 9.30 en 6.30 u ds
Schinkel.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Hengeveld.
ZEVENHOVEN
Herv Gemeente: 9.30 u ds Verweij.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds De Ruig
an Haarlem.
ZWAMMERDAM
Herv Gemeente: 10 en 6.30 u ds V d
Broeck.
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Wagenaar.
Delft, 11 u ds Sirag van Hillegersberg,
30 u ds Van Harten van Delft.
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Moll Berkel.
Geref Kerk art 31: 9.30 u leesdienst, 3
u prof Doekes Kampen.
Herv evang: 10 en 6.30 u ds Zandt van
Delft.
Vereniging van vrijz-Hervormden: 10.30
ds Van Mullem van Rotterdam.
Geref Gemeente: 10, 2.30 en 7 u ds Rijk-
in Vlaardingen, donderdag 7.15 u ds
Molenaar van Leiden.
RADIO BLOEMENDAAL
Mannetjeseend en woerd
Onder dit opschrift heeft de heer Hel
mut Weigert in de N.L.C. van 9 dezer een
opmerking gemaakt die ik graag wil be
antwoorden. Het stukje werd mij eerst
heden toegezonden, vandaar mijn laat
antwoord.
Of ik een vriend van de nieuwe spel
ling ben of niet, doet m.i. niet ter zake.
zijn bij mij geen gevoelsargumenten in
het spel. Maar de praktijk, blijkende uit
moties van hoofdenvereniging en
onderwijzersfederatie, beide met algemene
stemmen aangenomen, heeft bewezen, dat
met deze spelling niet te werken valt in
de school.
Weer vind ik in het stukje van de heer
Weigert het oude misverstand. Er moest
eenvoudiger spelling komen. Wat De
n Te W. in 1863 geschikt oordeelden,
is dit nu niet meer. En het steeds maar
beweren dat we zonder de spelling
aan die van De V. en Te W. vast-
heeft geen zin meer, daar zo goed
als niemand zich aan De V. en Te W.
hield. Officieel zelfs waren de buigings
uitgangen al vervallen verklaard.
Dat de Noordnederlandse schooljeugd de
vrijheid zou hebben mannetjeseend als v.
te beschouwen, ls al eveneens een
misverstand. De voorkeurspelling geeft v.
i. In de scholen moeten we ons daar-
1 houden, want op de departementen
is deze voorkeurspelling de enige die
wordt toegelaten. Vele van onze leerlin
gen. die later op een regerings-bureau
komen, zouden dus gedupeerd zijn als ze
deze voorkeurspelling niet kenden. Bo
vendien mag de andere spelling alleen
worden gebezigd, als dit consequent
gebeurt nl. met alle woorden in die spel
ling Daarvan kan natuurlijk geen sprake
:ijn. omdat de leerlingen dat niet kunnen.
Het intrekken van de nieuwe woorden
lijst betekent niet, dat we naar De V er
Te W. terug moeten, voordat de wal hiei
het schip keert, want ook de onderwij-
kennen de geslachten niet meer D»
dwaasheden en inconsequenties van d<
spelling 1955 zijn zo groot in aantal, dat
geen sprake van kan zijn, ze in de
praktijk te handhaven. Ik noem b.v
hoofdletterregeling, de regeling van
i in samensellingen. die niemand kent
noch kan onthouden, de hij- en zij-aan
duiding. die evenmin iemand kent
De heer Weigert moest maar eens de
ipstellen van een klasse krijgen na te
ien en daarbij ervaren dat hij telken* de
voordenlijst moet raadplegen, evenals dit
hij mij het geval is. dan zou hij beter van
de praktijk op de hoogte komen dan nu
het geval blijkt te zijn. Honderd
brieven kreeg ik uit alle streken des
lands over deze aangelegenheid en alle
ondertekenaars (meestal docenten) zeggen
als ik: „Onbruikbaar, nóch te leren, nóch
te onderwijzen". Dit is de praktijk. Wat
heb ik nu aan mooie theorieën?
Dr. F. C. Domlnlcus.
Bestedingsbeperking
De regeringsnota over de bestedingsbe
perking is verschenen, waaruit dan moet
blijken, dat het leven 6.8 procent duur
der zal worden. Ik voor mij geloof echter,
dat dat cijfer wat aan de lage kant is. De
consument wordt niet weinig belast en
vooral de kleine man krijgt het flink te
verduren.
Het is wel eens nuttig na te gaan, wie
het zwaarst door de maatregelen van de
regering worden getroffen. Om dit te be
zien volgt hier een voorbeeld uit de prak
tijk.
Mevrouw A. heeft twee kinderen, één
van acht jaar en één van vier jaar. Zij
ontvangt elke week 285 aan huishoud
geld. Huishuur en dienstmeisje worden
door haar man betaald, zodat genoemd
bedrag alléén voor consumptie is bestemd.
Mevrouw B. daarentegen krijgt weke
lijks 72,50 in handen. Zij heeft een ge
zin van vier personen, oudste kind zeven
en de jongste vijf jaar. en moet 8 aan
huur betalen.
Voor mij nu staat vast, dat het gezin B.
geen offer kan brengen. Als de melkprijs
vijf tot tien cent per liter wordt ver
hoogd. worden de kinderen de dupe.
Maar de overheid gaat eveneens bezui
nigen: onder meer geen uitkering bij be
vallingen. Ook door deze maatregel wordt
de kleine man getroffen. Men behoeft
hierover echter werkelijk niet in te zitten
De bezitsvorming is er immers ook nog.
Met een loon van 75 per week kan men
goed sparen; vraag dat maar eens aan de
huismoeders.
Noordwijk D. P.
De ware Speidel (2)
Met genoegen las ik zaterdag in uw
blad het ingezonden stuk van de heer
Nolles, getiteld: De ware Speidel. Gaarne
zou ik hieraan nog één en ander toevoe
gen.
Waar blijft de storm van protesten in
onze pers inzake de benoeming van deze
nazi-generaal tot hoofd van de Navo-
strijdkrachten? Wat zijn ook wij in Neder-
land diep gezonken. Want inplaats van
heftige verontwaardiging over de benoe
ming van de heer Speidel worden de zo
genaamde goede eigenschappen van deze
heer tot en met uitgemeten en gepubli
ceerd. Straks komt het nog zover, dat
men er hier in Nederland spijt van krijgt,
dat de grote baas van Speidel, Hitier,
dood is.
Men probeert nu op allerlei manieren
nazi-figuren naar voren te schuiven om
ons zogenaamd tegen de Russen te be
schermen. Hierop past echter slechts één
antwoord: neen, neen en nogmaals neen;
vooral voor de Christenen hier in Neder
land. Het lijkt erop, of ook wij steeds
meer de moraal toepassen van het doel
heiligt de middelen.
Hoe durven wij het in vredesnaam be
staan, een beroepsmoordenaar aan te stel
len als waker over onze belangen; men
spreekt zelfs van onze hoogste geestelijke
goederen. Worden wij dan zó gedreven
door angst, dat wij erdoor worden ver
blind? En wat dan nog te zeggen van het
feit, dat onze jongens straks bevelen heb
ben af te wachten van deze generaal; jon
gens, onder wie er verscheidenen zijn, die
hun familieleden door deze nazi-heren
hebben zien vermoorden.
Ik schrijf dit laatste zeker niet, omdat
het nogal sentimenteel klinkt en er wel
zal ingaan. Ik schrijf het, omdat God hier
over in Zijn woord een'duidelijk oordeel
velt. Wij moesten meer met God leven,
dan zouden wij niet zo bezeten zijn door
de angst. Wij moeten wel alles vergeven,
maar mogen niet alles vergeten, ook al
probeert men ons steeds van het tegen
deel te overtuigen.
Hitler is wel dood, maar uit tal van din
gen blijkt, dat zijn geest nog springlevend
is. Dit alles moge dan misschien passen
in de huidige bewapeningswedloop, het
past zeker niet in een wereld, die met
Gods geboden rekening wil houden.
J. HOEK
Noordwijk Schoolstraat 4
Ingezonden stukken zonder onderteke
ning of zonder bekendmaking van adres
kunnen niet ln behandeling worden ge
nomen Redactie N. L. C.
