Diesels naam leeft voort oenen motoren in mi lji Tragisch eind van uitvinder met grote technische aanleg Kritiek op voorgestelde woonplaatsbelasting /ueme baby-piano's BEURSBAROMETER', Om wat land en veel miljoenen 931 - ZATERDAG 23 FEBRUARI 1957 UIT THEORIE GROEIDE EEN PRODUKT ■eld nodig hebben. Riet in het minst Duitsland, dat bezig was. de achterstand ?n gezapige eerste helft van de eeuw (Van een onzer redacteuren) |E 28STE FEBRUARI 1892: een Duits octrooi wordt verleend op een aanvrage, getiteld „arbeidsproces en wijze van uitvoering van n verbrandingsmotor". Het octrooi kreeg het nummer 67207. Het doet u Rudolf Diesel gedurende jaren van moeizame arbeid beschermen, rwijl hij werkte aan de praktische uitvoering van de Dieselmotor, de 9 it am, «lie hijzelf voor het eerst in 1895 gebruikte en die wij vandaag u» Bteed89 zonder hoofdletter, bezigen. Het zou ook een vele malen htig< ngevochten octrooi blijken, waar vele patentprocessen om werden voerd, die Rudolf Diesel geestelijk zware slagen toebrachten. f uerleninp van het octrooi ligt nu :ie» 65 jaar achter ons. Het is zeker datum om te herdenken. Want in een CoJJ Iperk, dat de mensheid nog voorname- m dacht, schonk Diesel de nieuwe, veel zuiniger, een- •idiger, compacter krachtbron, die zo- aoor stationair als mobiel gebruik op plaatsen de stoommachine met zijn rendement zou verdringen. Waarom deze datum? Misschien alleen idat zij nauwkeurig vast ligt. Want I jouden ook de maand augustus 1893 bben kunnen kiezen: toen namelijk gaf eerste motor van Diesel een eerste, irverdovende knal en liep daarna orlopig niet meer. Maar die knal was st bewijs, dat Diesels theorie juist was iveest, dat brandstof, welke ingespo- wordt in sterk verdichte en daarmee heet geworden zuivere lucht, spon- verbrandt, het principe dus van de ieselmotor. Misschien hadden wij ook, vorige maand, kunnen herinneren aan luari 1807 toen Rudolf Diesels ver- randingsmotor een zodanige vorm had ekregen, dat men van een bedrijfszekere, fabricage op grote schaal bruikbare, rachtbron kon spreken. IJzeren geliefde Toch zou men, door deze latere data te kiezen, het karakter van de uitvin der Diesel verloochenen, ondanks de slo pende, vaak ontmoedigende vijf jaren na 1892. Ondanks de tranen van zijn vriend Linder, toen deze op 17 februari 1894 plot- wling zag, hoe het strak gespannen deel de drijfriem, die de motor moest star ten, slap ging hangen, terwijl het tevo- nog slaphangende deel ineens strak staan. Met andere woorden, toen Under zag, dat de motor zelf energie ging ontwikkelen, zelfstandig draaide. Het en triomf over het „ding" dat ichertsenderwijs wel Diesels „IJzeren Ge- hefde" werd genoemd en het vergroot te nog zijn liefde voor zijn vinding. Toch durfde hij haar pas in 1895 Dieselmotor Zelfs als we de verlening van het oc trooi tot uitgangspunt nemen en niet de «erste bruikbare motor zelf, dan nog lo pen we het gevaar, de uitvinder Diesel Biet te leren kennen. Want dat octrooi was het uitvloeisel van een jeugd in Frankrijk, van jaren werken als koel- technisch ingenieur, van een heel tijds beeld. Wereldstad Rudolf Diesel werd op 18 maart in Parijs geboren. Zijn vader was kundig, zelfs begaafd leerbewerker. Een kunstenaar. Maar hij was tegelijkertijd wat irreële fantast. Eerst nog sym pathiek, in zijn latere leven een nogal onmogelijke man. als we in de biografie, die Eugen, de zoon van Rudolf Diesel, over zijn vader schreef, diens verhaal over de grootvader mogen geloven. De moeder was een intelligente, ontwik kelde, maar ook praktische en vaak harde vrouw. Het lot was de ouders van Rudolf gunstig. Beiden hoorden zij tot de eerste generatie van Jonge mensen, •bet door de zich snel ontwikkelende «poorwegen mogelijk werd, verder dan bet eigen land te komen. Vader Diesel aar Parijs, zijn moeder was al jong naar Londen en later ook Parijs gereisd ondanks die wijdere gezichtskring liep het hun niet mee. Toen het beleg 1870 dreigde, werden zij als Duitsers uit gewezen en kwamen in Londen terecht. Rudolf werd alleen naar Duitsland ge zonden om daar later te kunnen stude- aan de technische hogeschool van München. Maar de eerste twaalf jaar van zijn leven bracht hij door in Parijs. Met Londen de enige wereldstad van toen. Engeland was weliswaar het land. dat eerst de stoom op grote schaal toe paste, maar Parijs had zijn gasverlich ting, zijn boulevards, zijn in die dagen adembenemende verkeer. Parijs gebruik te de luchtballon als communicatiemid del, Franse geleerden werkten op leder gebied der techniek. Dat alles heeft die pe indruk gemaakt op de zeer intelligente jonge Rudolf, die uren placht zoek te brengen in het eerste technische museum tea- wereld aan de Boulevard Sébasto- pol. En later bezocht hij in Londen het Technische South Kensington Museum. Hij had een technische instelling, hij was een knap student, die ondanks ziek ten zijn examens voortreffelijk aflegde. En hij bracht het beeld van Frankrijk, n technisch opzicht toen hoogst nn- was, mee naar een nog helemaal In het Biedermayer levende, uiterst bur gerlijke Duitsland. Maar tevens 'n Duits land, dat begon in te zien, dat het zo niet langer ging. Nationale trots begon er het bedrijfsleven te beïnvloeden en juist toen dit proces op gang kwam. studeerde de praktische, niettemin zeer gecultiveerde Rudolf af. Koude en warmte Wij leken kennen koude en warmte De natuurkundige kent alleen warmte dat is alles, wat boven het absolute nul punt ligt. In menige lexiccon zal men tevergeefs naar koude zoeken. Onder koti- de wordt men verwezen naar warmte Rudolf Diesel begon als koeltechnisch in- •ur in Parijs, waar hij werkte in het filiaal van de „Gesellschaft für Lindes laschinen". Het klinkt paradoxaal, dat deze man uiteindelijk de schepper werd van een motor, welke zijn bestaan ontleent aan enorm hoge temperaturen. Toch is het minder paradoxaal, dan men denkt. Want koude wordt immers opge wekt door decompressie van ammoniak- dampen! En stijgt niet omgekeerd de tem peratuur, wanneer men een gas samen perst? Bovendien: de koelmachines had den Diesel vertrouwd gemaakt met pom pen, zuigers, cylinders, met alle zware machines van zijn tijd. En met de con structie van machines. In de jaren na 1879, toen hij afstudeerde en in de praktijk aan het werk ging, liet de gedachte hem niet meer los, dat het mogelijk moest zijn, een machine te ont werpen. die géén ketel nodig had, geen vuren, die een hoger rendement zou heb ben dan de stoommachine. Een machine, die zich door z(jn omvang ook beter zou lenen voor de kleinere industrie. Zo'n machine zou de snel Industrialiserende Anti-revolutionairen contra Wim Kan (Van onze parlementsredactie) De leden van de A.R.-fractie spreken ir het voorlopig verslag van de Eerste Ka mer over de begroting van oorlog en marine terloops hun misnoegen uit ovei het optreden van de cabaretartist Wim Kan op oudejaarsavond 1956, via de V.A.R.A.-microfoon. Zij achten de pro paganda, die van deze uitzending uit ging en waaraan „De Derde Weg" adhe sie heeft betuigd, ondermijnend. De „morele defensie", die het rechtsbe sef versterkt, de kennis der historie be vordert cn de volksvrijheid bevestigt, moet, aldus de anti-revolutionaire i toren, aan de „materiële defensie" sterke positieve inhoud geven. Slechts met een zodanige achtergrond is het mo gelijk weerstand te bieden aan denigre rende, negativistische kritiek en propa ganda als die van de oudejaarsavond- uitzending. Academische examens AMSTERDAM. V.U.. 23 februari. - Gesla DELFT, 23 februai Doet. psychologie: H. O jm laude). Geslaagd voor lnge- i ingenieur: C. van den G. de Cock, Utrecht-, H 1. W. Gelissen. Hocns Imelo; J. de Groot, Eind- luren; W. J. M. Qulk, and. Delft; J. Schippe ichol. Delft; F. Staudt, Leeuwarden; J. H J. van der Wegen. 1 irlem; J. P. Zonderv; Zo'n lachim i zijn.' Hij kwam er ook. Op papier. Jarenlang ipeelde Diesel met de gedachte, dat hij :en ammoniakmachine zou kunnen ma ten, die op het omgekeerde principe van de koelmachine berustte. Later liet hij dit los. Hij meende, dat brandstof hij dacht aan benzine, later werd dit petro leum spontaan zou verbranden, wan neer zij werd gebracht in sterk verhitte lucht. Dit principe werkte hij uit tot Patent 67207, daarna in een boek „Theo rie und Konstructlon eines rationellen Wërmemotors". Pas daarné ging hij bou wen. De grondslagen van zijn theorie wa ren juist. In de details heeft hij veel moe ten veranderen. Zo heeft hij ondeT andere - en zeer tot zijn verdriet zijn motor in een koeling moeten voorzien Schopenhauer De tijd was rijp voor deze motor. Diesel heeft er een vermogen aan verdiend. Maar hij heeft het slecht beheerd. Hij leed bovendien aan zeer zware hoofdpijnen. In de laatste jaren van zijn leven wa zeer zwaarmoedig. Na 1897 was de diesel motor geen glorie meer voor hem. Al: zakenman heeft hij gefaald. Zijn einde was tragisch; hij zou voor zaken België ?n Engeland bezoeken. Op 29 september 1913 vertrok hij uit Frankfort. Tot ver bazing van zijn zoon Eugen nam hij niet altijd de D-trein, maar een eerste klas zoals altijd de D-trein, maar een eerste klas kaartje opee n gewone trein. Later heeft Eugen begrepen, dat zijp vader al leen wilde zijn; niemand reisde immers eerste klasse in zo 'n gewone trein! Hij is in de avond van de 29e september te Ant werpen aan boord gegaan van de Har- wichboot ook iets, wat hij anders nooit deed. Met twee zakenvrienden heeft hij nog tot in de nacht gepraat. Hij was opgewekt en normaal. Toen het schip ter hoogte van Vlissingen was, zijn zij naar bed gegaan. De volgende morgen was Diesel verdwenen. Zijn bed was onbesla- >en. Later heeft een betonningsvaartuig :ijn lijk gezien en er.ige zich daarop be vindende voorwerpen meegenomen. Het lijk heeft men vooral omdat men niet op de hoogte was van het verdwijnen van de grote uitvinder weer aan de golven ijsgegeven. Het is nooit meer gevonden. Zowel zijn zwaarmoedigheid als een vol komen bankroet wijzen op zelfmoord. Als reislectuur had hij Schopenhauer bij zich. Een leesteken lag bij een ver handeling over het beheer van geld .Een vermaning was dit voor mU", zegt zijn zoon en biograaf Eugen, „om geldza ken anders te behandelen, dan hjj zelf gedaan had." In Putten woonde koningin Juliana gistermiddag de viering van de Baden-Powelldag der padvinders bij. Zij nam o.a. de door een van de „blauwe vogels", de 16-jarige Alie van Eek, zelf geplakte en getekende denkdagwens in ontvangst. Vergadering Ver. v. Ned. Gemeenten Discussie over het rapport van de commissie-Oud' Vereniging van Nederlandse Gemeenten is donderdag en vrijdag in Utrecht uitvoerig gesproken over de regeling van de financiële verhou ding tussen Rijk en Gemeenten naar aanleiding van het rapport van d< „Commissie-Oud". Het ligt in de be doeling, de opmerkingen, die in de vergadering zijn gemaakt, te verwer ken tot aanbevelingen voor het be stuur van de vereniging. Dit zal daar. het door de regering gevraagde advies uitbrengen. Na een toelichting van het rapport dooi prof. dr. P. J. Oud, leidde burgemeester Haspels van B u s s u m de discussie in Hij legde er de nadruk op dat er ner gens stemmen zijn opgegaan, die pleiten voor het behoud van het stelsel van nood- regelingen, waaronder de gemeenten nu ïl lang jaren gebukt gaan- Uitvoerig ging de Bussumse burcemees- ster in op de voorgestelde gemeentelijke woonplaatsbelasting, een (emeenteljjke Inkomstenenbelastlng met een beperkte draagwijdte. Door deze belasting wordt voor de gemeenten een eigen inkomsten- gebied ontsloten en het voordeel Is, dat een concrete mogelijkheid wordt gescha pen om namens de bevolking eigen offers af te wegen tegen het nut van bepaalde voorzieningen. Kritiek Burgemeester M. W. Schakel van Noordeloos daarentegen bad kri tiek op de gedachte van een woon plaatsbelasting. Het belastinggebied was volgens hem zo zeer instrument, plaatsbelasting. Het belastinggebied was volgens hem zo zeer Instrument Van de sociale economische politiek van de centrale overheid geworden, dat een derge lijke belasting of te beperkt wordt om een wezenlijke verbetering te berei ken, of, indien een uitgebreidere op zet wordt gekozen, deze geen enkel, kans heeft om te worden verwezen lijkt in verband met de risico's var een doorkruising van het centrale beleid. De burgemeester van Noordeloos voer ie nog aan, dat vooral de kleim VraagI prijslijst van 150 voorradige piano's en orgels Huurkoop 15°/o contant restant in 4 jaar. Izeeé&c BODEGRAVER tel tui u imi Meta en Appeltje gestolen, maar Merries van de schillenboer ivaren snel achterhaald Voor de Amsterdamse rechtbank heeft zich gisteren het slotbedrijf afgespeeld van een drama, waarin belangrijke rollen ver vuld werden door Meta en Appeltje, twee trouwe bejaarde merries van een schillen boer uit Amsterdam-noord. Hoofdpersonen waren echter twee jongelieden, wier toe rekeningsvatbaarheid volgens de psyehia- laat. De 21-jarige boerenknecht L. M. P wiens buitenlandse achternaam in het Nederlands „veulen" luidt en zijn 24- jarige maat, de chauffeur A. L. W. G. hadden de merries meegenomen uit een stille weide aan de Buiksloterdijk en ze vastgebonden aan het hek van een ver derop gelegen fabriek. Daar had de boerenknecht ze de vol gende dag opgehaald met een veewagen. s> m wrwvy I -4 /or/ TË% l sf U Zó boeiend is nu PANORAMA Op de Utrechtse veemarkt gingen Meta en Appeltje over in handen van een maarse veehandelaar, die er f 900 contant plus een blinde hit met wagentje voor De jeugdige paardendief ontdekte de validiteit van zijn inruilpaard echter toen maakte de veehandelaar de zaak w gezond door de blinde hit terug te nei en de jongen nog eens f 250 in handen te drukken. Sufferd9 Met dit geld vermomde deze zich als heer door zich een tweedehands Ameri kaanse auto (voor f 750) en een nieuw kostuum aan te schaffen. Zo reed hij naai Zaandam om zijn vriend voor sufferd ui' te maken, daar deze een van de gestolen paarden zo slecht zou hebben vastgemaakt, dat het dier de benen had genomen. Het vriendje geloofde dit niet. maar liet zich meenemen naar een Amsterdams café. vanwaar hij al spoedig weer met lege handen vertrok, net op tijd om de politie mis te lopen, die niet veel moeite had ge had bij het opsporen van Meta, die nog op de Utrechtse markt had gestaan en haar baas met vreugde had besnuffeld. Op veediefstal staat in ons land een zware straf, want men kan nu eenmaal van de boer niet verwachten, dat hij dag en nacht bij de weide de wacht houdt De eis was dan ook twee jaar en een jaar aftrek, resp. tegen de boerenknecht e chauffeur. Maar de rechtbank deed e helft af en maakte van die helft nog resp. twee maanden voorwaardelijk. De schillenboer had de auto en de rest van het geld teruggekregen en had de paarden van de Alkmaarder teruggekocht Het nieuwe pak was hem ook aangeboden, maar daarvoor had hij bedankt. landelijke gemeenten in moeilijkheden komen door het stelsel van de doeluitke- Ook wethouder W. Tak van Arnhem had kritiek op de woonplaatsbelasting. De gemeenten willen, zo argumenteerde wethouder Tak, hun rechtmatig aandeel in de algemene belastingopbrengst, waar uit zij een omvangrijke deel van hun eigen overheidstaak kunnen bekostigen. Juist op grond van dit beginsel keerde de heer Tak zich tegen de woonplaatsbelas ting. Deze belasting is inconsequent als een doorbreking van het geldende belas tingstelsel en van te geringe betekenis om de aangevoerde psychologische motieven aanvaardbaar te maken. Voor een nieuw belastingbiljet kan men bovendien alleen maar een afwerende houding verwachten van de individuele burger. Het hoofd van de afdeling financiën van de gemeente Utrecht, de heer W. Th. van der Meer, wijdde bijzondere aandacht aan de voorgestelde vooruitkering voor de kosten van het lager onderwijs. Hier dreigt afremming van het gemeentelijke Initia tie/. Bovendien zyn de normen nog niet bekend, zodat nog geen verantwoord oor deel is te geven. Snelle indiening Prof. C. W. de Vries wees op de nood zaak van snelle indiening van het wets ontwerp, waartoe de voorstellen van di commissie-Oud beogen te leiden. Van de regering worden een belangrijk aantal principiële beslissingen gevraagd en mede daarom is het van belang, dat de Ver eniging op spoed aandringt. Best rij rlin gscommissie mond- en klauwzeer naar Den Haag Onder voorzitterschap van de Ier J C. Nagle komt op 27 en 28 februari het uit voerende comité van de Europese mond en klauwzeerbestrijdingscomml8sie van de V.N. in Den Haag bijeen, waar de voor bereidingen zullen worden besproken van de in april te houden plenaire zitting van deze commissie in Rome. De Nederlandse regering zal de direc teuren de gelegenheid bieden zich van gunstige resultaten op de hoogte te stel len, die in ons land zijn bereikt met de voorkoming en bestrijding van mond- en klauwzeer. Markt slecht te spreken over de bestedingsnota D E NOTA inzake de krperking der bestedingen werd deze week druk ter beurze besproken en de kritiek erop ontbrak niet. Koninklijke Olie gaf deze week een solo-partij weg in de vorm van een snelle prijsstijging wegens buitenlandse aankopen. De rest van de markt bleef onbetekenend. de dirt Financieel overzicht Het heeft geen wonder gewekt, dat de nota inzake de bestedingen op de beurs vrij kritisch beoordeeld werd, omdat de voorgestelde maatregelen voor het be drijfsleven van een pijnlijk karakter zijn. Allerwegen hoort men „au" roepen: de industrie acht zich veronachtzaamd we gens de betekenis der werkgelegenheid voor de toekomst van ons volk. de be stuurders der gemeenten klagen steen cn been over „het rode potlood" van Den Haag, de vakbonden kijken met argus ogen naar de stijgende kosten van het levensonderhoud. Het begrip „aanpassen" is ongetwijfeld een pijnlijke aangelegen heid, omdat er dan offers moeten worden gebracht en het is een uitermate moei lijke taak, om die offers zo rechtvaardig en zo verstandig mogelijk over de ganse gemeenschap te verdelen. Op de beurs was men slecht te spreken over de verhoging der vennootschapsbe lasting met 4 punten inplaats van mei 2 punten, zoals de S.E.R. had geadviseerd en betreffende de opschorting der ir teringsaftrek (zonder uitzonderingen) met 75 miljoen inplaats van 50 miljoen, zoals de S.E.R. ook had voorgesteld. On miskenbaar is het gevaar aanwezig waar der Ned. Credietbank ge waagde, nl. dat men bij de conjuncturele maat regelen op korte termijn onvoldoende gewicht toe kent aan de structurele ontwikkeling op langere termijn. Voor het behoud van he' welvaartspeil in ons land op langere ter mijn zijn, mede gelet op de waarschijnlijke bevolkingsgroei, steeds grotere investe ringen in het bedrijfsleven onvermijdelijk. Dat de regering b.v. de Investerings aftrek voor de scheepvaartmaatschap pijen niet wenst te handhaven, In tegenstelling tot een suggestie va S.E.R., is wel kenmerkend voo kortzichtige politiek, welke nage streefd wordt, zonder dat men aldus voldoende let op de handhaving der toekomstige positie van ons land ah zeevarende natie, zo redeneert mer Geen goed woord had men over voor dc zeer beperkte werkelijke terugbrenging der overheidsuitgaven, welke lang g< 200 miljoen beloopt. Op een budget, dat de laatste jaren zo sterk gestegen (sedert 1953 met meer dan 30'/»), moet toch meer versobering mogelijk zijn, aldus sprak men op de beurs en men vond, dat de regering te gemakkelijk „riemen snijdt van andermans leer". Kon. Olie TAE BEURSHANDEL bleef ook deze week van beperkte omvang. Het hoofdfonds maakte een flinke uitschieter tengevolge van belangstelling uit het bui tenland, o.a. Parijs. De fluctuaties in d« prijs waren nogal groot, want men steeg van ƒ156'per stukje van nom. 20 tot 167 om daarna terug te vallen tol geveer 164.50. Een prijs van 167 komt overeen met 835*/» voor de oude notering. Men bracht de toegenomen belangstelling voor Royal Dutch in verband me stijgende olie-leveranties aan Europa door Amerika. De grote internationale petroleumconcerns varen onmiskenbaar niet slecht bij de stremming van Suezkanaal en de opvallende prijsverho gingen voor ruwe olie in de Ver. Staten zijn wel symptomatisch. De overige ternationale aandelen konden niet i komen. Het lampenfonds en AKU w per saldo lager genoteerd, Unilever wist enig koersavans te boeken. Her kapitalisatie De z.g. herkapitalisatiefondsen trokken op sommige dagen enige aandacht. Cert Kon. Hoogovens wisten tot 305'/* te mon teren, vooral vanwege het bericht betref fende een dividendverhoging door de Duitse dochteronderneming Dortmunder Hörder van 5 tot 6'/». Ook fondsen als Rott. Droogdok, Draka ontmoetten soms enige kooplust, welke overigens beperkt bleef. De aand. Ver. Blik waren hoger genoteerd tengevolge van het bericht in zake een samenwerking met een Ameri kaanse onderneming, American Can Company. Nieuwe perspectieven kunnen aldus voor de Blikfabrieken geopend wor- Y"AN SCHEEPVAARTWAARDEN was Van Ommeren beter gestemd. Het be reft een „binnnevetter" met herkapitali- satiemogelijkheden. Het jaarverslag der Holland Amerika Lijn bleef zonder uit werking, ondanks het feit, dat het een goede indruk ter beurze maakte. De aan kondiging van 10*/» stockdividend en 2Vi ZETHAMETAN.V. BRUIKBAAR IJZER VLAARDINGEN Academische examens J. M. C. Nolei Beroemde Miss Ella bleek verklede jongen tn de ren de perfecte rui- het circus precies *.o internationaal beroemd als vandaag de filmsterren. Vooral de amazones, de oaardrijdsters dus, werden toegejuicht door het publiek, bezongen door dichters, door schilders uitgebeeld- Er was natuur lijk veel naijver onder de schone rijdsters. Zo wekte omstreeks 1852 een zekere Miss Ella grote sensatie. Zij reed „panneau". en presteerde het daarbij om vlug en vlinderlicht achtereenvolgens door vijftig dichtgeplakte hoepels te springen en in het maken van salto-mortale's niet onder te doen voor de meest ervaren ruiter- acrobaat Alle andere vrouwelijke be roemdheden. die het nooit verder dan twintig hoepels hadden gebracht, ver bleekten bij dit bericht. En ziet. de afgunst deed wonderen: na korte tijd presteerden i'> dimes hetoeen tot dan toe onmogelijk werd geacht, sprongen door meer dan vijftig hoepels, draaiden salto's alsof het liets r Pas t beroemde Miss Ella tje was geweest Dit is ook een van de tientallen kijkji achter de schermen, waarover u kunt leze. In het circusalbum „De Bonte Droom van het Circus". Een boeiend en afwisse lend verhaal met talloze pentekeningen, vele prachtige kleurenplaten en plaatjes; geschreven door de circuskenners bij uit stek J. van Doveren en Fred Thomas. Voor slechts 2.50 kunt u dit boekwerk kopen bij uw roomboterleverancier of direct bestellen per brief of briefkaart bij het Kantoor „Roomboteralbum". Post bus 47, Den Haag. U krijgt het album dan per omgaande toegezonden onder rem bours. Vermeld vooral duidelijk uw naam en volledig adres. De bijbehorende plaatjes ontvangt u gratis voor de rijksbotermerken. U vindt zo'n merk op elk pakje roomboter Natuurlijk ook op koelhuisboter). Neem een pakje extra voor de zondag! contant dividend wekte de vrees voor aanbod van veel stocks straks. Ook de Vaart is ongetwijfeld in guldens uit gedrukt een „binnenvetter". Het eigen vermogen bedraagt ruim 191 miljoen bij een aandelenkapitaal van 60 miljoen, terwijl de werkelijke waarde van de vloot natuurlijk veel hoger is dan de balanscijfers aangeven. De grote zorg van de directie der H.A.L. blijft de vlootver- nieuwing in de komende jaren en daarom wordt van de winst van ƒ38 miljoen slechts een klein gedeelte in contanten uitgekeerd. De rest is voor zelffinancie ring bestemd. Het jaarverslag van de Ned. Midden- standsbank toonde een voortgezette uit breiding in het afgelopen jaar, maar ook een neiging der kosten om verder te stij gen. De positie der middenstand wordt als volgt door de directie geschetst: De indruk bestaat, dat 1956 voor de meeste cliënten een jaar is geweest met bevredi gende tot gunstige bedrijfsultkomsten. De stijging der omzetten veroorzaakte voor tal van bedrijven een omvangrijke vraag naar bankkrediet. De eert. Twentsche Bank waren op het deze week uitgekomen jaarverslag luier gestemd. De winst dezer bankinstelling liep in het afgelopen jaar zes ton terug, terwijl het dividend van II tot 10*/« wordt verlaagd. moeilijk geworden, omdat vele inschrij vers een aanzienlijk hoger bedrag hebben ingeschreven dan werkelijk gewenst wordt. Men zou verkeerd doen om uit Je grote overtekening der spoorweglening af te leiden, dat het met de kapitaalschaarste wel losloopt. Inmiddels is er al weer een gemeente, welke een z.g. burgerzinlening heeft gelanceerd, teneinde op deze wijze aan noodzakelijke liquiditeiten te komen. Een uitgifte van 5pandbrieven Rotter- damsche Scheepshypotheekbank met 10- jarige looptijd 99'/» zonder vervroegde aflossing trok de aandacht. Dergelijke in stellingen kunnen veel leningen op bui tenlandse schepen tegen flinke rente plaatsen. De Duitse obligaties als Dawes en Young waren opnieuw vaster gestemd, nu minister Luns met zijn Duitse ambts genoot gaat overleggen. XJET INTENSE overleg te Brussel en Parijs van de ministers van buiten landse zaken der zes landen van Klein Europa heeft nog meer resultaat gehad van Euratom en Euromarkt alleen. Daar wijst het onverwacht aangekondigde be- >ek van minister Luns aan Bonn op. Nu de landen op multilateraal terrein zoveel nader zijn gekomen, is ook de neiging de bilaterale moeilijkheden te overbruggen sterker geworden. Oude kwesties moeten nu eindelijk tot een op lossing komen. Tussen Nederland en Wèst-Duitsland zit nogal wat oud zeer. En dan denken we werkelijk alleen aan het zakelijk gedeelte. Daar zijn de Auslandbonds, de grens correcties en de tractaatboerderij. De Bondsrepubliek heeft dergelijke proble- niet alleen met Nederland; een feit dat de oplossing bemoeilijkt. Nederland immers berekent de 'f Verklaarde vergoeding via de uitzicht Auslandbond op basis van algeheel gedwon gen verkoop van Duitse aandelen door Nederlanders. West-Duitsland zegt, dat deze verkoop slechts gedeeltelijk gedwon gen is geweest, met name van het Joods» it. De vergoeding zou dus slechts voor gedwongen deel gelden, een goede zes miljoen gulden. Nu wil de Bondsrepu bliek niet kinderachtig zijn tegenover Nederland als het om wat miljoenen gaat, daar staat tegenover, dat andere landen dan naar evenredigheid hun eisen en en ook zeker zullen stellen, t is een groot risico voor West- Duitsland. Zou Nederland echter de vraagstukken koppelen en bijvoorbeeld stellen, dat het wel bereid ls de grens- •ecties ongedaan te maken mits er genoegdoening wordt gegeven voor in deze gebieden geïnvesteerde kapi talen, dan kan West-Duitsland de andere landen wijzen op de bedragen, die daar door de vergoeding ten aanzien van de Auslandbond doorkruisen en zo het zui vere bedrag minder omlijnd maken. TAIT is een principiële kwestie en het zal van de onderhandelingen te Bonn volgende week afhangen, wie de ander naar zijn standpunt kan overhalen. Ongetwijfeld heeft Nederland een be hoorlijk belang bij oplossing van deze kwestie, maar anderzijds zal er ook de Bondsregering Iets aan gelegen zijn. Het zou op het Duitse volk, dat nu eenmaal zeer gevoelig is op het punt der grens correcties, een zeer goede indruk maken indien op dit terrein voor de Bondsrepu bliek een succes werd behaald. En daar heel de Duitse binnenlandse politiek op het ogenblik wordt beheerst door de spoedige verkiezingen weegt dit zwaar. uit de wereld moet worden geholpen. Met België is dit pas na moeizame en lang durige onderhandelingen gelukt. Ditmaal echter heeft West-Duitsland niet zoveel tijd, want voor september zou het In orde moeten zijn, wil de regering er nog. althans voor deze verkiezingen, baat bij vinden. Het is niet te verwachten, dat minister Luns in Bonn tot een volledig akkoord zal komen. Hij kan slechts met zijn Duitse collega von Brentano de ba sis leggen, waarop de deskundigen ver der kunnen bouwen Maar zoals bij leder bouwwerk is deze basis wel beslissend voor de gehele structuur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 15