en Gereformeerd
eeuw tot elkaar
»TIERT
U
S. van Weesel recipieerde bij
75-jarig bestaan van zaak
Wiener Sangerknaben verwekten
stormachtige geestdrift
Gastspelers lieten Annemarie
ook wat zeggen
Interessante lezing voor de
vereniging „Oud Leiden"
Leidse jongens stonden terecht
voor tal van inbraken
EU WE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1957
Prof. Van Ruler in ^Staalwijl^
nog deze
dan i
vormen één gezindte
religie en één kerk
een
een bijeenkomst van de Hervormde wijkgemeente „Staalwijk" heeft
f. dr. A. A. van Ruler, hoogleraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht, gis-
Kuite avond gesproken over de verhouding tussen Gereformeerden en Her-
n'an 1 mden. De wijkpredikant, ds. P. Kloek, verwees in zijn openingswoord
kunn ir een artikel van dr. Berkhof in „Wending", waarin deze de nood-
elijkheid beklemtoont van een gesprek tussen Hervormden en Gerefor-
dat erden, niet alleen aan de top van de pyramide maar ook op het grond-
n k. Hij zei, dat deze avond met dit artikel had te maken, alsook met het
prek tussen de Hervormde en Gereformeerde kerkeraden in Leiden,
enige tijd geleden is begonnen.
jzen,
ian d(r0*' Van RuIer sPrak achtereenvolgens
de ernst, de aard en de motivering
de verscheidenheid, de wijzigingen
wel k zich de laatste tijd daarin hebben
er bl( rokken, en tenslotte over de over-
ing v n'n® van versche'denheid.
e ernst van de verscheidenheid maak-
Eü vnor de aanwezigen duidelijk aan
vijf punten. Ten eerste stelde
taf hoogleraar, dat in het algemeen de
aI] deeldheid van de Christelijke Kerk
enorme ondermijning van het gezag
het Evangelie voor de mensen bete-
want de mensen komen toch met
verhil Evangelie en met Christus in aan-
jj0 ing via de Kerk.
inhh 'or*s dienen wij de gescheidenheid te
i als schuld voor God. In het sacra-
est dr lt kiemt <}e zaajj van gescheiden-
iten t i het allerernstigst, omdat daarin de
d rkelijkheid en de presentie van Chris-
zichtbaar worden. Prof. Van Ruler
ook op de ambten, waardoor Chris-
Zelf Zijn lichaam regeert,
de derde plaats mag niet veronacht-
ïd worden, dat door de gescheiden-
ze za i Rome des te meer kans krijgt om
hebbt 'e dringen en het reformatorische
npel van ons volksleven weg te ne-
aa n. Als vierde punt noemde de spreker
:t kalf de gescheidenheid meewerkt aan de
lig bij velen om terug te keren naar
>nwaa
i katholieke Kerk van Christus.
nof)e verdeeldheid zoals wij die in Neder-
as d' men haar zet in de oecumenisehe^er-
idingen. Waar twisten wij in Neder-
stellil d nóg over, als wij zien, wat in de
eel J*."®" Christus
GELIJKHEID
prekende over de aard van het pro-
em, zei prof. Van Ruler, het merk-
in oi ardig te vinden, dat wij als Hervorm
en Gereformeerden één gezindte en
religie zijn. De wijze waarop wij
j, de wereld en onszelf beleven, is bij
rvormden en Gereformeerden precies
erkei Ük. Ook ontbreekt een echte confes-
staai ne^e verscbeidenheid. Wij zijn dan ook
vezen één Kerk, zei prof. Van Ruler,
zijn één in het wezen van de liturgie.
k is er gelijkheid terzake van de vraag
nindi n de verhouding van Kerk en wereld.
jeg( leen, dat willen wij op verschillende
tnbei be™ik«»-
laar de mening van de Utrechtse hoog-
aar gaat de twist in eerste aanleg over
vraag, hoe wij het moderne verschijn-
de vereniging en van de partij
ibeurl"en gebruiken. Een tweede verschil-
nt betreft de vraag, hoe wij de Kerk in
a moderne tijd naar binnen willen laten
dat indelen; hoe functioneert de belijdenis,
londl e wordt de belijdenis gehandhaafd en
jkiieie wordt de leertucht beoefend?
MOTIVERING
proOp de veelzijdige motivering van de
rscheidenheid ging prof. Van Ruler
Ivoerig in. Van Gereformeerde zijde
•Hbrdt als eerste punt de aanwezigheid
vrijzinnigen in de Hervormde Kerk
mi ar voren gebracht. De spreker vroeg
t werkelijk tevreden zijn, als de vrij-
ïigen er uit waren? Hoe moet het dan
oorbeeld met de ethischen en de Bar-
inen? Neemt men werkelijk genoegen
een overschot van de Hervormde
'k, dat alleen uit Geref. Bonders be
lt? Terwijl toch de bevindelijke pre-
j king aan Geref. zijde
verscheidenheid zag de inleider de kwes
tie van de Schriftbeschouwing, het
Schriftgezag en de Schriftkritiek. Hij
vroeg zich af. of het werkelijk naar de
maat en de aard der dingen is om het
Schriftbeginsel zo te hanteren, dat de ge
meenschap der Kerken daarop blijft
stranden. Het gaat toch in eerste instantie
om het wezen van de inhoud van de
Schrift.
Ten derde voerde spreker de kwestie
van de doorbraak en de christelijke
ganisabie aan. Er wordt wel gezegd, dat
deze geen intrinsieke reden kan zijn voor
het voortbestaan van de gescheidenheid,
maar de werkelijkheid wijst hier en daar
wél in die richting.
Tegenover dit alles bepaalde prof. Van
Ruler de Hervormde positie. De moeder
was in de negentiende eeuw knap ziek.
Ze lag in de bedstee te ijlen en de gor
dijnen werden dichtgeschoven. De moe
der is nu wat beter geworden. Maar als
Kerk van Christus heeft zij toch die hele
erfenis van de laatste tweehonderd jaar
te aanvaarden. Daarmee moeten we toch
op geestelijke en kerkelijke wijze in
reine zien te komen. Wij staan op de
schouders van de vaderen, maar wij
ken de waarheid in de twintigste
opnieuw; wij kunnen ons niet vastzetten
op de zestiende esuw.
ontmoet.
Als tweede factor
ilotl
i de motivering der
da
tho^Die Schwarze Spinne" van Burk'
hard. (NCRV 20.50 uur)
De Zwitserse componist Willy Burkhard
i op 17 april 1900 in Leubringen bp
geboren en studeerde muziek in Bern.
jjieipzip (o.a. bij Karg Elert). Miinchei
Parijs en werd daarna leraar com-
itie aan het Conservatorium te Zurich
>P 18 juli 1.955
gevarieerd oeuvre nalatend
|-v der sterkste vertegenwoor-
lipers van de nieuwe muziek in Zwitser
endien een der beste beheer-
i lie muzikale vorfnen. Zijn
schwarze Spinne" geeft zeer
vggestief gestalte aan de gelijknamige
Vmbolische novelle van Jeremia
Gotthelf en verbindt toneel, solo
koorzang, pantomime en
is een uitzonderlijk sterk
geworden. Burkhard heeft tal van werken
"oor koor geschreven, o.m. een „Herbst-
intate" naar Morgenstern, motetten op
Bijbelse tekslen, het. koorwerk ..Das Jahr'
het oratorium „Das Gesicht Jesajas'
De uitvoering vanavond over de inhoud
rig verhaal in de Om-
'oeppids van de NCRV geschiedt
Marinus Voorberg
NCRV-Vocaal-ensemble en het Omroep
Harp er koor.
WIJZIGINGEN
Wat de veranderingen betreft meende
prof. Van Ruler, dat de Gereformeerden
beginnen in te zien, dat de handhaving
van de belijdenis en van de leertucht niet
zulke eenvoudige zaken zijn als wel wordt
voorgesteld. Ook breekt aan de V.U. in
Amsterdam en in Kampen het besef dobr,
dat Schriftgezag en Schriftkritiek niet
zo simpel tegenover elkaar te stellen zijn.
Een tweede wijziging zag spr. hierin,
dat de Gereformeerden niet meer zo'n
belangrijke rol spelen als vóór de oor
log. In dit verband wees hij op de be
scheidener plaats van de anti-revolutio
naire partij en op een zekere „verkleu
ring" daarin. Het feit. dat men in Gere
formeerde kring terzake van dé c
mene nog niet tot een beslissing- is geko.-
men, betreurde prof. Van Ruler.
Een andere factor van betekenis noe
de hij het feit, dat de Hervormde K<
er nog steeds is en dat zij is toegerust
met oen nieuwe stuwkracht. Zij heeft
nieuwe Kerkorde gekregen, ze beschikt
over een dienstboek en ze spreekt publiek
tot het volk door middel van herderlijke
brieven. In dit alles is de Hervormde
Kerk belijdend. Ze probeert te zeggen,
wat de waarheid Gods in het heden is.
Prof. Van Ruler stelde vervolgens de
vraag, of er nog een invloedrijke moderne
theologie is. Zijn antwoord formuleerd'
hij vragenderwijs: i6 dit niet het wonder,
dat de Bijbel, met name het Nieuwe Tes
tament, als boodschap van God ontdekt en
erkend wordt; moeten er op de linker
vleugel in 1961 werkelijk martelaars wor
den gemaakt; kan men dat voor Gods
aangezicht verantwoorden?
OPTIMISME
Het professorale betoog liep uit
op een optimistische apothese. Naar
de mening van prof. Van Ruler ko
men Hervormden en Gereformeer
den nog in deze eeuw tot elkaar.
„Want onze huishoudelijke twist is
kerkelijk en oecumenisch te bela
chelijk dan dat we die in de 21ste
eeuw zouden kunnen meenemen. Het
lijkt mij onmogelijk, er langer dan
honderdvijftig jaar over te doen.
Misschien gebeurt het door de Rus
sen, maar in ieder geval zal de mo
derne tijd met zijn ontkerstening ons
ertoe dwingen, elkaar van harte te
vinden. Ondanks teleurstellingen
zullen we zoveel mogelijk met el
kaar moeten blijven praten. Want:
hebben wij de verschillen en over
eenkomsten wérkelijk wel dóór?"
De toenadering zal enerzijds van boven
af moeten geschieden, omdat de Kerk
nooit alleen maar plaatselijk is georga
niseerd. Anderzijds zal de toenadering
even wezenlijk van onderop moeten ko
men, want in de plaatselijke Gemeente
is de Kerk van Christus pas helemaal
zichtbaar en werkelijk. De stuwkracht
van onderop zal onweerstaanbaar moe
ten worden; anders komen de synodes er
GEKKE DINGEN
In het slot van zijn betoog zei prof. Van
Ruler, dat in het stuk van de toenadering
en de hereniging (de toenadering kan
alleen maar de hereniging als doel heb
ben) nast bedachtzaamheid persé gekke
dingen moeten gebeuren, aangezien de ge-
deeldheid ook iets dols. iets geks en iets
onredelijks is.
Als praktische punten voor de toe
nadering noemde de hoogleraar de
gesprekskringen tussen kerkeraden.
leden der gemeenten en jongeren, een
gezamenlijk praten over de Bijbel, de
belijdenis en alle mogelijke dingen,
die ons als Christenen Interesseren,
de ontmoeting der Kerken in bredere,
oecumenische verbanden (aan de Ge
ref. kant is dat nog niet mogelijk), de
evangelisatie en de sociale en diaco
nale arbeid vanuit de Kerk. Ten laat
ste wees de inleider op het gezamen
lijk vieren van het heilig avondmaal.
„Dit moeten wij domweg doen! Is het
wel helemaal verantwoord? zo zul
len we vragen. Ik dacht, dat we nooit
op een punt komen, dat we kunnen
zeggen: ja. nu is het waterdicht ver-
Na de pauze konden tien vragen wor
den gesteld. Bij de beantwoording gaf
prof Van Ruler als zijn mening te ken
nen. dat de moeilijkheden in de toekomst
niet alleen van Geref. zijde, maar stellig
ook van Hervormde kant zullen komen.
Een vraag over de leiding der theologen
deed de professor opmerken, dat in onze
kerken de theologen een te grote rol spe
len, dat wij ons te zeer onder de druk
van de theologie stellen en dat we te wei
nig beseffen, dat de Kerk een mystieke
werkelijkheid is. die geleefd wil worden.
Alléén de theologie is niets; de Kerk
vraagt het leven.
De 6ynode heeft echter haar eigen spe
cifieke verantwoordelijkheid. Deze drie
instanties zullen op elkaar moeten in
werken: de Gemeente, de theologen en de
synode. Prof. Van Ruler wilde de wezen
lijke verantwoordelijkheid van de Ge
meente beklemtonen.
De avond werd gesloten met een korte
dagsluiting, die geleid werd door ds.
Kloek.
De heer Meerpoel wenst hier namens de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Rijnland de heer Van Weesel geluk met het 75-jarig-
bestaan van zijn zaak.
Foto N. van der Horst
TAE HEER S. van Weesel heeft gistermid
dag onder grote belangstelling gere
cipieerd in Oud-Hortuszicht aan de Witte
Singel ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van zjjn zaak aan de Hogewoerd.
Onder de aanwezigen waren de heer
J. H. van der Kloot, secretaris van de
afdeling Leiden van de Kon. Ned. Mid
denstandsbond. de heer D. van de Kwaak
namens het gemeentebestuur, de heer
V oorlichtingsavond
Met kleur en geluid
door Europa
ren in de foyer van de Stads
gehoorzaal een voorlichtingsavond,
waarvoor grote belangstelling be
stond.
De propagandachef
heer H. Willems, nam
land. Oostenrijk en i
n reisleider, de
het gezelschap in
eizen naar Duits-
e Franse Rivièra.
waarbij kleuren en geluidsfilms werden
vertoond. Speciale aandacht wijdde de
heer Willems ook aan de psychologische
kant van met een aantal mensen, die
dien hun eigenaardigheden hebben, op
eis te gaan. Als inleiding op de films
werden aan het begin van het eerste en
het tweede gedeelte van de avond dia's
vertoond, die de veelzijdigheid van het
sprogramma deden uitkomen. De films
accentueerden voornamelijk het natuur-
Toch wercl indruk gevestigd, dat vorige
keer de perfectie iets groter was
ZOALS STEEDS bestond ook gisteren een overweldigende belangstelling
voor het optreden in de Stadsgehoorzaal van de „Wiener Sanger
knaben" o.l.v. Gerhard Lang. De cultuur van de jongens-koorzang is eer
specialiteit van de Zuidduitse en Oostenrijkse landen en dit Weense jon
genskoor behoort wel tot de beroemdste voorbeelden. Men is steeds op
nieuw verbaasd te hóren tot welke prestaties op vocalistisch gebied deze
knapen zowel tezamen als solistisch in staat zijn.
Bosboom namens de Leidse Duinwater-
Maatschappij, de heer G. A. de Vries na
mens het instituut voor preventieve ge
neeskunde, de heer J. Wondergem, voor
zitter van de voetbalvereniging U.V.S.. de
heren J. van der Vlist en N. D. Kret na-
schoon in de verschillende landen,
mens de afdeling Leiden van de bond var
loodgieters- en fitterspatroonsverenigin-
gen in Nederland, de heren C. F. Meer
poel, mr. dr. P. G. Knibbe en mr. A. J.
Branderhorst, die de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland
tegenwoordigden en verder tal van v
den en zakenrelaties van de familie Van
Weesel.
De heer Meerpoel zei in een felicitatie
toespraak, dat in deze tijd van de leden
der middenstandsorganisaties veel
passingsvermogen wordt gevraagd. Hij
toonde zich er verheugd over. dat de heer
Van Weesel zijn middenstandsbedrijf
krachtig heeft weten te ontwikkelen. Het
is voortgekomen uit het ambacht en ging
van detail- naar technisch bedrijf. „De
zaak van de heer Van Weesel heeft
sprekend verleden, maar dat sluit niet
uit, dat de blik van de leiding altijd op
de toekomst gericht is geweest".
De familie Van Weesel mocht deze mid
dag enkele tientallen bloemstukken
vangen. Er waren ook vele schriftelijke
gelukwensen.
KORS
VAKKLEDINC
LEIDEN'S GROOTSTE
SPECIAALZAAK
(sinds 1901)
HAARLEMMERSTRAAT 241-243
Filiaal Haarli
Natuurlijk wisselt de samenstelling van
zulk een koor zeer vaak, zodat elk nieuw
optreden ons nieuwe gezichten en dus
ve stemmen brengt. Het niveau is
dan ook niet altijd hetzelfde. We hadden
de indruk, dat de perfectie van de koor-
:ang de vorige maal iets groter was. al
vielen diverse hoogtepunten te constate-
Er werd een zeer gevarieerd pro-
DESKUNDIGE ADVIEZEN
Oom Theodoor (Jac. Buis) gangmaker
VOOR DE TWEEDE MAAL binnen vier weken zagen we een opvoering
van Hans Vesma's „Annemarie zeg jij het maar!", deze keer van de
R.K. toneelgroep „De Gastspelers". Er is blijkbaar nogal belangstelling
voor Annemarie. We kunnen dat wel een beetje begrijpen, want de bele
venissen van tante Eveline en oom Theodoor zijn in hun soort niet onaar
dig. Er zijn niet zo verschrikkelijk veel behoorlijke kluchten.
Temidden van veel zouteloosheid is dit
stuk een gunstige uitzondering. Niet dat
het allemaal nu even geslaagd is. maar
met een behoorlijke vaart gespeeld valt
het allemaal veel mee. Van belang is ook.
dat men de goede typen heeft.
Wat de vaart betreft, dat ging vrij goed.
In het begin trok het een beetje, maar
toen oom op het toneel verscheen kwam
de gang er in. Jac. Buis, die deze rol
speelde, diende echt als gangmaker en hij
deed voortreffelijk werk. want de dames
Nel Reizevoort (Marion), Janny v. d.
Kwartel (Elly) en Hamey Reizevoort
(Annemarie), speelden niet slecht, maar
in de scènes met oom Theodoor ging hun
spel ineens omhoog. Het spel van Riet
Vink als tante Eveline, was niet kwaad,
maar voor dit type, dat we ons robuster
voorstellen, een beetje te slap. De heer
N. Bosman, speelde de rol van Frits van
Doorn, eigenaar van het huwelijksbureau,
niet soepel genoeg. In het zeggen van zijn
tekst, zowel als in zijn spel, was hij te
stijf. De bonhomie die zo iemand hebben
moet om dat bedrijf met succes te leiden,
miste hij volkomen.
De heer Jac. Ouwerkerk, zette een goed
geslaagde Exavier. een oplichter, vals
speler, enz. op de planken. Hij wist het
type goed vol te houden.
Het resultaat was toch bevredigend zo
dat het succes niet onverdiend was. De
regisseur, die zelf zijn tekst heel goéd
weet te zeggen, moet wat meer op dit
belangrijke onderdeel letten bij zijn
onderhorigen". Er werd te vlak gesproken,
waardoor veel aardigheden niet die reac
tie van de zaal kregen, waar men bij de
repetities mischien op gerekend had.
A. C. Bouwman.
gramma uitgevoerd, met werken o.a. van
Buxtehude, Naninus, Aichinger, Mozart,
Verdi, Bruckner, Schubert en Joh. Strauss.
Een moeilijkheid bij een dergelijk koor
is uiteraard het ontbreken van bassen
tenoren, terwijl ook de alten in volume
achterstaan bij de sopranen; deze laatsten
zijn evenwel overwegend van uitzondei
lijke kwaliteit. Waarschijnlijk was het dit
gemis aan lage stemmen, waardoor de
capella gezongen werken van Naninus i
Aichinger ons niet zo bevredigden. Mi
schien vraagt bovendien de polyfone
schrijfwijze meer muzikaal inzicht dan
van deze kinderen mag worden verwacht.
Mozarts „Sancta Maria" (met piano-be
geleiding) werd in het eerste deel van de
avond reeds een groot succes
Het grootste succes van de gehele avond
vormde echter stellig de opvoering
Lortzlngs kleine opera „Die Opernpro
Het waren wellicht minstens evenzee
theatrale talenten als de vocale gt
der spelers, die tot dit succes in hoge
mate bijdroegen. Welk een sterk drama
tisch talent bezitten deze Weense k\
deren, vooral in het komische. Een fc
zondere lofprijzing verdienen zeker 1
„kamermeisje" en de dienaar Johann.
Ongekend
Van het gedeelte na de pauze vermelden
e speciaal Schuberts „La pastorella" en
joral het zeer mooi gezongen „Urn Mit-
ternacht". Vóór de pauze hadden we reeds
solo van een der sopranen -beluis-
in een aria van Handel (jammer dat
lankenkoorts de solist enigszins rem
de); later vielen twee solisten bijzonder
een bewerking door Drechsler van
„Brüderlemi fein", een overigens nogal
zoetelijke bewerking. Natuurlijk steeg de
geestdrift van het publiek, die reeds
lachtig begon te worden, ten top na
Joh Strauss' „Kaizer-Walzer". Drie toe
giften volgden nog. waaronder een bewer
king van ..Sarie Marijs", hetgeen de geest
drift tot ongekende proporties deed
stijgen.
We hopen intussen, dat bij een volgend
iptreden van de „Wiener Sangerknaben"
de toehoorders de eenvoudige beleefdheid
acht zullen nemen niet te roken in een
concertzaad, waar nog wel een koor op
treedt! Ook het applaudisseren na elk
ner werkt storend; evenals het ge
rinkel met lege koffiekopjes. Tegenover
»n gedisciplineerd koor past zelfdisci-
line bij het publiek!
Dr. J. van der Veen
Eervol ontslag
Aan prof. dr. J. de Zwaan te Leiden
op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als lid van de onderwijsraad, met
dankbetuiging voor de vele door hem in
deze functie bewezen diensten. i
Federatiedag
1957 Leiden
Zaterdag en zondag wordt de federatie
dag Leiden 1957 gehouden. Zaterdagmid-
gen om v(jf uur zal de rector-magnificus,
prof. dr. P. A. H. de Boer, in het acade
miegebouw een welkomstwoord spreken,
waarna de heer L. J. R. Ort, praeses van
het C.N.A.W. de opening verricht.
Vervolgens houdt de heer Maxwell de
A3 wis uit Ceylon een lezing over het on
derwerp: And who is my neighbour? A
consideration of life in Asia today and its
challenge to the West. Daarna is er ge
legenheid tot discussie. De avondsluiting
•rzorgd door de heer R. Oerip
Hartoji
Het programma voor zondag begint met
een kerkdienst in de Pieterskerk. Verder
staan op de agenda een lunch in het club
gebouw van de V.V.S.L. aan het Rapen
burg. poppenspel: Het groot abuis, door
Guido van Deth in de zaal vari Den
Burcht, warme maaltijd en een gebeds
dienst, die om half acht begint, in de
Lutherse kerk.
Historie op roemer en kelk
O
Na vijf jaar secretaris te zijn geiveest
nam de heer J. Hennes afscheid
HOEVEEL er wel in een leeg glas kan zitten, werd gisteravond in 'de
„Lakenhal" duidelijk gemaakt door de heer E. Pelinck, die voor een
groot gezelschap van de vereniging „Oud Leiden" een lezing hield, getiteld
„Historie en heraldiek op roemer en kelk". Aan deze interessante causerie,
die rijk geïllustreerd werd met lichtbeelden, ging de jaarvergadering van
de vereniging vooraf, tijdens welke o.m. versoheidene bestuursmutaties
goedgekeurd werden.
Dr. A. Kessen, de voorzitter, die de ver
gadering leidde, zag zich tijdens deze ver
gadering in zijn functie herkozen, even
als de heren Pelinck en Bicker Caarten.
De bestuursplaatsen van ir. Boogerd, me
vrouw Terwen en secretaris J. Hennes,
werden bezet door resp. ir. Lem, ir. Van
Oerle en de heer Gillissen. Het vertrek
van de heer Hennes als secretaris ging
met een hartelijk dankwoord van de voor
zitter gepaard. Vijf jaar lang heeft de
heer Hennes de administratie van „Oud
Leiden" gevoerd en als herinnering aan
deze arbeid ontving hij de door Anton
Pieck geïllustreerde jubileumuitgave van
de Camera Obscura.
De overige agendapunten van de jaar
vergadering bleken „hamerstukken" te
zijn: het aantal bedraagt 989, de financiën
geven geen reden tot onrust en de kas-
commissie had slechts woorden van lof
voor het beleid van mej. Van der Poole.
Schets
De heer Pelinck begon zijn lezing over
het bewerken van drinkglazen met een
korte historische schets van het bewerkte
glas in Europa. In het begin van de 16de
eeuw beleefde deze kunst in West Europa
een bloeiperiode, die zich uitstrekte tot
ver in de Gouden Eeuw. Uit de vroegste
tijd van deze Europese bloei buiten
Europa kwam deze vorm van kunst bij
vroegere cultuurvolkeren al tot een hoge
graad van ontwikkeling is vooral het
beschilderde glas bekend. Deze beschil
derde glazen hadden tot doel een histo
rische gebeurtenis, of een belangrijk feit
uit de geschiedenis van een vooraanstaand
geslacht doop, huwelijk of rouw voor
het nageslacht levendig te houden. Tevens
wilde men niet volstaan met een dronk
te wijden aan de gebeurtenis, men wilde
ook het kristal, dat het feit glans ver
leende, hieraan wijden.
Na het beschilderen van glazen en
het inbranden van kleuren, ging men
de glazen met diamanten graveren.
Deze bewerking werd gevolgd door
„het rad", een snel ronddraaiend
wieltje, waartegen het glas gehouden
werd en ten slotte is men gekomen tot
het glas-prikken: ontelbare kleine
puntjes vormden de gewenste afbeel
ding en het opschrift.
Goedkoop
Niet altijd heeft men deze kunstuiting
en haar produkten even hoog aangesla
gen. In de dertiende eeuw werden Franse
glasbewerkers in de adelstand verheven
en Venetiaanse glazeniers werden met
ernstige straffen bedreigd, als zij hun
kunst in het buitenland uitoefenden
tegenprestatie voor deze beperking moch
ten de dochters der Venetiaanse glaskun
stenaars met patriciërs huwen, hetgeen
een hele onderscheiding was.
In de 18de eeuw is hier in Nederland
de waardering voor deze tak van kunst
ernstig gedaald. Begin vorige eeuw
de „Klikspaan" in Leiden een uiterst
zeldzaam glas voor 25 kopen, terwijl uit
oude geschriften blijkt, dat men enkele
eeuwen daarvoor, toen het geld veel
waard was, gaarne 70 en meer voo
bewerkt glas op tafel legde.
Begerenswaard
Thans is over de gehele beschaafde
wereld het bewerkte glas wederom
een begerenswaardig bezit. Voor zijn
glas zou de „Klikspaan" thans 12.500
Benoeming
Prof. dr. Th. J. G. Locher, hoogleraar
i de algemene geschiedenis aan de Leid-
universiteit, is benoemd tot 'lid van de
commissie tot onderzoek naar de ge
schiktheid en de bekwaamheid voor de
buitenlandse dienst, tevens tot lid van de
>r het afnemen van het
benoembaarheid tot amb
tenaar van de buitenlandse dienst der
vijfde klasse.
Haagse rechtbank
„Het is diep treurig, dat jongelui uit behoorlijke gezinnen zich als gangsters ge
dragen. Kort geleden stonden uit Delft vijf jongens terccfyt en binnen een maand
krijgen wij weer vijf jongens, die door inbraken en roverijen de kans lopen hun
carrière voor hun hele leven te bederven". Deze verzuchting slaakte de president
toen vijf kcuriggcklede jongens uit Leiden op een rijtje terechtstonden voor de
Haagse rechtbank. Het waren een kantoorbediende, een jongen uit Oegstgcest, een
jongen die nog studeert, een fabrieksarbeider uit Leiden en een leerling-monteur uit
drie hadden o.m. in de nacht geval van de bromfiets verweet d(
dent de verdachte, dat deze misbri
gemaakt van de omgang met een
door wie hij te weten was gekom
haar vader een bromfiets had.
De offiei
De
an 7 op 8 juli ingebroken
sumptietent aan het Oosteinde te War
mond, waar een pinda-automaat met 10
12 gulden, chocolade, banketstaven, worst-
'erden ontvreemd. Ze hadden
gelegenheid een auto gehuurd,
hoewel ze gewoonlijk aan het joyrijden
jingen.
In Leiden werd op 10 augustus een si-
larettenautomaat van R aan de Haarlem-
nerweg geplunderd. In de nacht van 30
eptember keerde de eerste verdachte met
de laatste twee terug en opnieuw werd de
geroofd. De eerste keer was de
buit 53 pakjes sigaretten en de tweede
keer 65 a 70 pakjes. Twee hadden boven
dien een bromfiets gestolen en verder
nog tal van inbraken in con
sumptietenten e d. gepleegd.
Het rapport over de eerste vertelde, dat
de ouders diep geschokt waren. De pres-
ies op school waren niet zo best ge
est. De Oegslgeestenaar vertelde, moei
lijkheden over school te hebben gehad en
erschillig te zijn geworden. De presi
dent wees hem erop. welk een verdriet
hij zijn ouders had aangedaan. Hij is nu
in militaire dienst Ondanks de feiten was
het de student gelukt, student te blijven
economische hogeschool. In het
gens zelfs
het v
dat de jon-
r en In de gc-
r olijke
kant hadden opgenomen. Blijkbaar
waren ze er van overtuigd, dat ze al
leen voor hun genoegen in de wereld
waren. Zjj voelden het niet als een
schande, maar als een sensatie, die zjj
ook eens moesten hebben meegemaakt.
Doordat de verdachten nu op vrjje
voeten waren voelde de officier zich
in een moeilijke positie. De officier
van justitie meende dat het voorarrest
niet voldoende is geweest.
De officier eiste tegen de kantoorbedien
de tien maanden gevangenisstraf met af
trek. waarvan vijf maanden voorwaarde
lijk met drie jaar proeftijd .tegen de twee
volgende elk acht maanden gevangenis
straf m.a. waarvan vier voorwaardelijk
met drie jaar proeftijd, tegen de vierde
maanden met aftrek en tegen de laat-
vier maanden met aftrek van twee
maanden voorarrest en waarvan twee
maanden voorwaardelijk
Uitspraken 28 februari,
moeten betalen en grote musea onder
nemen dagelijks speurtochten naar
nieuwe vondsten.
De Leidse Lakenhal heeft een rijke
verzameling glaswerk en dit is niet zo
erg verwonderlijk, wanneer men weet, dat
vooral in Leiden veel bewerkt glas ver
vaardigd is in vroeger eeuwen.
Na een hartelijk applaus en dankwoor
den van de heer Kessen aan het adres
van de heer Pelinck benutten de aanwe
zigen de pauze om een kijkje te nemen
bij de Lakenhal-collectie. Na de pauze
werden een aantal kleurendia's van Lei
den vertoond.
AGENDA VOOR LEIDEN
Vrijdag
Schouwburg, 8 uur: K. en O., Ned.
Comedie met „Van de brug af gezien"
door Arthur Midler.
Rehoboth, 8 uur: Ned. Christen-Vrou
wenbond, ds. G. Meynen van Utrecht
over: Chr. levensstijl en vrijetijdsbeste
ding.
Kantine Smit (Herengracht 34), 8 uur:
Leidse Smalfilmliga, algemene ledenver
gadering.
Pieterskerk, 7.15—7.45 uur: Avondgebed.
Levendaal 1, 8 uur: Commissie voor
Huishoudelijke en Gezinsvoorlichting,
lezing over verzorging van kamerplanten.
Oegstgeest, Willem de Zwijger-
kerk, 8 uur: Vereniging van Vrijzinnig-
Hervormden Leiden-Oegstgeest, ds. J. M.
de Jong. conrector seminarie Driebergen,
over: Eenheid en verdeeldheid in de Ned.
Hervormde Kerk.
Academiegebouw, 5 uur: opening stu
denten federatiedag, welkom van prof.
dr. P. A. H. de Boer.
Academiegebouw, 5.20 uur: studenten-
federatiedag, lezing van Maxwell de Al-
wis van Ceylon over „En wie is mijn
naaste?"
Oud-Hortuszicht, 8 uur: Vereniging van
Gerepatrieerden voor Leiden en Omstre
ken, gezellige avond.
Hal Leidse groenteveiling Zoeter-
woudseweg, 7 uur: eerste wedstrijden ze
ven-handbal toernooi.
Den Burcht. 8 uur: „Ons Grunneger-
laand" voor Leiden en omstreken, H. Zout
man te Groningen draagt voor uit werk
van bekendste Groningse schrijvers.
Schouwburg, 8 uur: Kon. Vereniging
„Litteris Sacrum" met opvoering van
„Spoken" van H. Ibsen (familiedrama in
3 bedrijven).
Stadsgehoorzaal, 8 uur: populair con
cert door Res.-Orkest met solist Theo
Olof, viool, voor K. en O.
Zondag
Pieterskerk, 10 uur: studenten-federa
tiedag. kerkdienst Herv. Gemeente, voor
ganger dr. K. E. H. Oppenheimer.
Lutherse kerk, 7.30 uur: studenten-fe
deratiedag, gebedsdienst, voorganger ds.
M. H. F. Witteveen, secretaris N.C.S.V.
Marekerk, 7 uur: „Kerkdienst voor ge
heel Leiden", prof. dr. K. H. Miskotte
over: „Er is ook altijd wat!"
Tentoonstellingen
Academisch historisch museum (Rapen
burg 73), kunstzinnig werk door hoog
leraren. stafleden en studenten (tot 14
februari).
Lakenhal, 105 uur: schilderijen van
Kees Bol (tot 4 maart).
Rijksmuseum voor Volkenkunde: „Het
leven van Buddha in de kunst" (tot 14
februari).
Rijksmuseum Geologie en Mineralogie,
(Garenmarkt lb), 10-12 en 2-4 uur: Geo
logie in Nederland.
Nachtdienst apotheken
Doeza-apotheek, Doezaetraat 31. tel.
21313; apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn
18, tel. 20523, en apotheek Oegstgeest,
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
(Advertentie)
Non-Iron hemden
Niet meer strijken
Grote sortering in atlle bekende merken.
Kerko Fablo T renco
14.90-/17.90-ƒ19.75
C. H. NOLET
Haarlemmerstraat 206
Botermarkt -89.
Zilveren jubilea bij
fa. Beuth
Bij de N.V. vJi. R M. Beuth en Zonen
an de Kaiserstraat herdachten vandaag
de heren B Hoef en S. v. d. Berg de dag
waarop zij vóór 25 jaren bij deze firma in
enst traden. Ter gelegenheid van i t ju-
leum had vanmorgen een hartelijke hul
diging plaats.
De jubilarissen werden met hun echt
genoten in de directiekamer ontvangen,
werden toegesproken door de
directeur die in een van grote waarde
ring getuigende toespraak hulde bracht
deze werkers hen prijzende voor het
grote plichtsbesef en de betoonde toewij
ding en ijver. Namens de firma bood spre
ker beide jubilarissen een enveloppe met
nhoud aan, terwijl zij verder werden ver
eerd met het getuigschrift van de Neder-
landsche Maatschappij voor Nijverheid en
handel en de hierbij behorende draagpen-
ing. De dames mochten een fraai boeket
loemen in ontvangst nemen.
Nadat men enige tijd in genoeglijke
stemming bijeen was gebleven waarbij nog
ele oude herinneringen werden opge
haald, werd de jubilarissen gelegenheid
gegeven de verdere dag in huiselijke kring
door te brengen, waar een delegatie van
het jubiieumfonds haar opwachting maak
te en de gaV.heren. bij monde van de heer
Anneeze, namens het personeel en het ju
bileumfonds, van harte werden gelukge
wenst en verrast met enige fraaie ge
schenken.
