Alle fracties keurden beleid
van regering sterk af
LUISTERT
U
Noordwijker moet zomerhuisje
voor badgasten ontruimen
Minister Zijlstra gaf orders
en orders moeten...
TELEVISIE
Kardinaal Mindszenty, leider
van geestelijk verzet
NIEUWE LETDSCHE COURANT
3
DINSDAG 12 FEBRUARI 1957
N EEN UITVOERIGE NOTA, die we een week geleden voor een aanzien
lijk deel publiceerden, hebben B. en W. van Leiden de gemeenteraad
u" ingelicht over de buitengewoon grote budgetaire en financieringsmoeilijk-
«I, heden, waarmee de Nederlandse gemeenten in het algemeen en de gemeen
te Leiden in het bijzonder hebben te kampen. De landsregering immers had
zich genoopt gezien, een aantal noodmaatregelen te nemen en zij had en
kele „missives" doen uitgaan met allerlei aanwijzingen op financieel ge
bied. Het college van B. en W. was van mening, dat de inhoud van de cir-
:ulaires een sterke inbreuk op de gemeentelijke zelfstandigheid betekent
pzic en dat de wijze, waarop dit geschiedt, niet in overeenstemming is met de
st< wet. Unaniem bleken de raadsleden gisteren de opvattingen van B. en W.
te delen. Van alle zijden zelfs van die van de Partij van de Arbeid
nam iprak men zijn sterke afkeuring uit over deze sector van het regerings-
d ni jeleid.
Jve»<k
Nota over financiering in Leidse raad
Bestedingsbeperking - maar:
koppen koel en kruit droog
C Namens de VVD-fractie 6prekend, ver-
laarde de heer H a g e n 6 zich een te-
wjjenstander* van dit beleid. In öorlogs-
ijd werd ons land ook per missive gere-
;eerd. en 6oms krijgt men de indruk, dat
)en Haag 6teeds „een tikkeltje" in deze
jee6t door leeft. Op deze wijze kan er
gemeentelijke autonomie geen
son prake zijn. Het rijk bemoeide zich al
jjjnet de inkomsten van de gemeenten, en
Hi wil Den Haag ook nog met betrek-
bng tot de uitgaven gaan voorschrijven,
gebeuren moet. Dit betekent een
doofteeds voortsohrijdende centralisatie.
Waar gaan we op die manier naar toe?
elk geval naar een zich steeds 6terker
»n geldende bureaucratie. En daardoor
ar vertraging in de gang van zaken.
lO^Iisschien is dat ook wel de bedoeling,
spreker kon dit allerminst waar-
De regering doet nu net of de fout bij
de gemeenten zit. Dat gaat spreker toch
tikkeltje" te ver. Laat Den
Haag eerst maar aangeven, wat het zélf
plan is te doen met de „bestedings-
«perking" een mooi woord voor be-
uiniging. Een paar maanden geleden
'Vrak men nog rustig over „welvaart",
co' ju ineens hoort men van bestedingebe-
jo* perking. Een gemeente als Leiden be
is, ichikt over voldoende verantwoordelijk-
leidsbesef. Er past hier grote voorzichtlg-
Het is zeer de vraag of Den Haag wel
>p de goede weg is met het vasthouden
het rentegamma. In het buitenland
aoT?3" men momenteel veel voordeliger be-
;en en daardoor is de kapitaalmarkt in
eigen land veel te krap. De gemeenten
iiftunnen bijna geen leningen meer sluiten
komen dus met de rug tegen de
ur te 6taan. St>r. hoopte, dat college
raad kans zouden zien, baas in eigen
s te blijven.
Ieriné
bitf1'
Pijtf
Rentegamma
n een tamelijk uitvoerig betoog wilde
heer Knol (Prot.-Chr.) duidelijk on-
ieli (lerscheid maken tussen de budgetaire
t noeilijkheden (die er altijd zijn geweest)
de financieringsmoeilijkheden, waar
thans om gaat. De laatste zijn in de
ite plaats een gevolg van de huidige
omstandigheden.
Bij het lezen van de nota
mr. dr. Knol de zeer gematigde toon
het college opgevallen. Hij vond de
„nota te „geciviliseerd" en had liever
"porser geluid gehoord.
In de circulaire van de minister
snd binnenlandse zaken wordt gesproken
wanverhouding tussen besparin-
ivesteringen. Maar wie heeft die
wanverhouding tot 6tand gebracht? Stel-
n 1 e t de gemeenten, althans niet de
ij gemeenten in het algemeen.
Spr. achtte het overigens zeer de vraag
of de situatie wel juist getekend is en
of de toestand wel zo ernstig is als het
rijk doet voorkomen. De heer Knol
ret roemde enkele lichtzijden: de tussenhan-
de deviezenpositie mogen zeker niet
;e ongunstig worden genoemd.
verantwoordelijk, als er teveel
geïnvesteerd wordt? „De gemeenten",
zeggen de bankverslagen, ,en ze praten
elkaar na. Maar 't zijn de gemeenten in
elk geval niet; die kunnen het in 't
algemeen ook niet zijn, want de centrale
overheid immers heeft de gehele econo-
lie in handen genomen.
Had men de rente vrijgelaten, dan
zouden de moeilijkheden niet zijn ont
staan, aldus de heer Knol. Het buiten
land biedt veel hogere rente Duits
land zelfs acht procent! en trekt
daardoor kapitaal aan. Maar ook de
regering zelf zuigt geld weg: voor de
Spoorwegen bijvoorbeeld zijn twee
leningen tegen vijf procent aange
gaan, terwijl de gemeenten een gamma
van 414 procent moeten aanhouden.
Leiden geen schuld
Door haar economische en financiële
politiek heeft de centrale overheid zélf
geldmarkt dus verstoord. De gemeenten
eft geen 6chuld, in elk geval een ge-
ieente als Leiden niet. De gemeenten
hebben altijd een goede politiek gevoerd
het rijk hield ze trouwens wel kort!
lar als de gemeenten in moeilijkheden
kwamen, was dat door toedoen van het
jk, en dat heeft ernstige gevolgen ge-
ad, met name met betrekking tot de
•oningbouw.
Opnieuw wilde mr. dr. Knol be
klemtonen, dat epn goed bestuurde
gemeente als Leiden stellig geen
schuld kan worden aangewreven.
Lelden heeft steeds een uiterst nauw
keurige leningspolitiek gevolgd en de
liquidatiepositie van de gemeente Ss
steeds nauwgezet uitgestippeld. Soms
zou je wensen, dat Leiden maar wat
royaler had geleefd!
Er zal hier nog heel wat moeten'wor
den geïnvesteerd. Zou Leiden, als ge
meente die steeds zuinig is geweest, niet
wat extra-uikering uit het gemeentefonds
kunnen krijgen?
We leven, aldus besloot de heer Knol,
in een tijd van cijfers, 6taten, grafiekeVi
en statistieken. Alles zegt, dat het goed
gaat tot het kaartenhuis in elkaar valt.
Dit wijst op de beperktheid van het men-
ilijk kunnen. Moge de Almachtige ons
wijsheid en inzicht gevenl
„De nachtegaal" van Alahjew.
(KRO 19.30 uur)
De Russische componist Alexander
Alexandrowitsj Alabjew leefde van 1787
tot 1851 en net zoals de meeste Russische
componisten begon ook hij zijn carrière
d els officier. Hij diende bij de huzaren en
in de oorlog met Napoleon onderscheidde
hij zich door grote dapperheid. Op dit ge
bied heeft hij vermoedelijk meer moed
getoond dan als componist, daar hg in zijn
werken beslist geen wegbereider is ge
weest, noch in zijn opera's, noch in zijn
liederen. Tijdens zijn diensttijd schreef
Alabjew salonromances, waarbij de volks
toon zeer geromantiseerd werd. Ongetwij
feld had Alabjew talent, maar wellicht
ontbrak het hem aan de geniale vonk. In
de adellijke kringen was hij erg geliefd,
tot hij bv een woordenwisseling slaags
raakte met een vriend, die hij dodelijk
letsel toebracht. Alabjew werd
Siberië verbannen en in zijn afzondering
hij verloor ook zijn adellijke titel
hij veel gaan componeren, speciaal mili
taire marsen en kerkmuziek. Na 13 jaai
afzondering mocht hij naar Moskou terug
keren en toen kwam eerst zijn grote roem
vooral met zijn opera „De gevangene in
de Kaukasus" naar Poesjkin. Zijn wereld
faam kreeg Alabjew echter door één var
zijn 111 liederen, nl. zyn salonlied „De
nachtegaal", een bekoorlijk, Russisch lied
in de volkstoon met coloratuurvariaties.
Welke coloratuursopraan heeft dit lied
niet gezongen? Pauline ViardotGarcia.
Jenny Lind, Adelina Patti, Désirée Artót
en Mado Robin. Liszt bewerkte het lied
voor piano en vele zangeressen lasten het
lied in bij de zanglesscène in Rossini's
opera „Barbier van Sevtlla". De jonge,
befaamde Duitse sopraan Rita Streich,
leerlinge van Erna Berger, zingt het lied
vanavond met orkestbegeleiding o.l.v
Kurt Gabel, nadat Beia's Lustspiel
Ouverture is uitgevoerd.
Werk onmogelijk
Nadat de heer Ten Broek (KVP)
ad geïnformeerd, of onder de noodzake
lijk geachte investeringen ook de vuil-
verbanding zal vallen, wees de heer
(PvdA) erop, dat de re
gering bezig is de democratie om hals te
brengen en de gemeenten in een keure-
n. Het rijk zegt, dat de ge-
een te grote voet leven.
Geldt dat voor alle gemeenten? Leiden
heeft in elk geval 6teeds zo zuinig moge
lijk geleefd.
Zoals de regering de gemeenten nu
de wet wil voorschrijven, wordt het
werk van de gemeenten onmogelijk
gemaakt. De centrale overheid heeft
zich gehaast, de gemeente-kraan, die
toch al bijna dicht zat, heiemail dicht
te draaien, terwijl de centrale over
heid zelf nog niet weet, hoe haar
bestedingen te beperken! Als het volk
een offer moet brengen, moet het volk
ook weten waaróm.
Ook de heer Van Weizen was het
lang niet eens met Den Haag, en de heer
Stolp (Prot.-Qir.) had door de nota
veel stof tot nadenken gekregen. Hij
sloot zich allereerst aan bij de heren
Hagens en Knol.
Men kan zich afvragen, aldus de heer
Stolp, waarom B. en W. zo uitvoerig aan
de raad hebben laten weten, hoe de zaken
>or 6taan. Temeer omdat B. en W.
hebben kunnen aangeven, wat de
gemeenten in dit geval nog kunnen doen.
Spr. noemde het een goede manier van
handelen van B. en W. om de raad zo
diepgaand in te lichten. De raad kan nu
:ijn mening uitspreken, al zal dit geen
oplossing brengen.
De heer Stolp stelde B.
tal vragen, die voor een belangrijk deel
op financieel-techni6ch terrein lagen, en
concludeerde dat op een gemeente als
Leiden geen schuld rust.
Laten wij rustig en geleidelijk, als
tot nu toe. onze eigen weg gaan! Het
verzorgingspeil in Leiden is stellig
niet onredelijk opgevoerd en aan effi
ciency wordt hier grote aandacht be
steed. Het enige, wat Leiden doen kan,
is nu nog: bepleiten, dat de uitvoering
van werken niet al te zeer wordt af
geremd.
Zure dingen
In zijn antwoordspeech memoreerde
wethouder Van der Kwaak, dat hij
bij de laatste begroting dieper op de fi
nanciële zaken was ingegaan dan anders,
wegen6 de verontrustende factoren, met
name inzake de deviezenreserve en de
ontsparingen Spr. had niet verwacht,
dat het zo snel bergafwaarts zou gaan.
dat de regering nu met zoveel maatrege
len en aanwijzingen zou komen.
Er waren twee „zure dingen", die de
wethouder zwaar op de maag lagen. In
de eerste plaats, dat het rijk de gemeen
ten de schuld geeft van de imt
waarin ons land geraakt is. De schuld
rust beslist niet bij de gemeenten! Zij
investeren per jaar rond 1500 miljoep
Maar daartoe behoort 1100 miljoen, dus
het leeuwenaandeel, voor woningbouw
bijkomende werken. Er blijft dus slechts
400 miljoen gulden per jaar over vooi
alle andere investeringen door alle ge-
Met doorbreking van het rentegamma
heefi het rijk voor 1957 slechts 150
joen en voor 1958 slechts 250 miljoen
kunnen lenen (tegen 43/a procent)
I wil het dan die 1100 miljoen voo:
woningbouw door de gemeenten doen
lenen, als het rentepercentage niet hoger
mag liggen dan de toegestane 414 pro
cent? Het gamma moet hoger, aldus
de wethouder.
Het tweede zure ding was de rjj
eisen, door de minister gesteld. De
heer Van der Kwaak achtte het uitge
sloten, dat de gemeenten aan deze
eisen kunnen voldoen, zolang ande
ren wél tegen een hoger gamma kun
nen lenen. Maar Den Haag zal ons
voortaan wel decreteren en met onze
bewegingsvrijheid is het gedaan. Wel
ke consequenties de nieuwe maatrege
len meebrengen, valt nog niet te
V ertraging
Voor Leiden is deze gang van zaken
echter wel bijzonder vervelend. Onze
gemeente verkeerde, wat het lenen be
treft. tot nog toe in een gunstige po
sitie. en dat is nu afgelopen. Als alle
gemeenten over één kam worden ge
schoren. zal het invesïeringeprobleem
voor Leiden een harde zaak worden.
Bovendien zal het nu maanden gaan
duren, voordat een plan kan worden
verwezenlijkt. En dat geldt ook voor
de woningbouw. De plannen, die een
bedrag boven de f 100.000 vragen,
moeten immers eerst naar Ged. Sta
ten, daarna naar Binnenlandse Zaken
en tenslotte nog naar het departement
van Financiën. Voor wegen en water
bouwkundige werken zelfs boven de
f 50.000. Dat zal heel wat vertraging
geven!
B en W. zullen samen met de raad de
urgentielijst van uit te voeren werken
opstellen. Over plannen als dat van de
vuilverbranding is nog niets te zeggen,
aldus spr. tot de heer Ten Broek.
Conclusies
Wethouder Van der Kwaak kwam ten
slotte tot de volgende conclusies:
1. De nationale economie is verstoord.
2. De gemeenten worden gedrongen
of gedwongen, de kapitaalsinveste
ringen zwaar te beperken.
3. Leiden wil meewerken, maar dat
betekent, dat er offers moeten
worden gebracht.
4. B. cn W. zullen alles op alles zet
ten, dat de woningbouw onge
stoord voortgang kan vinden.
5. Raad en college zullen hun ver
langens moeten beperken.
6. Door haar ingrijpen heeft de rege
ring de gemeenten haar initiatief
en verantwoordelijkheid voor een
groot deel ontnomen.
De raad zal zelfbeperking moeten tonen,
aldus de wethouder. Maar we houden de
koppen koel en ons kruit droog!
Benoeming
De discussies over de nota duurder
ongeveer vijf kwartier: van kwart ovei
vijf tot half zeven. Van twee tot vijf uui
had de raad in het geheim vergaderd, uit
gezonderd de theepauze van een half
Na de geheime zitting werd ge
stemd over de benoeming van een direc
teur van dc reinigmgs- en ontemettings-
dienst. De heer H. Hoorn te Dordrecht
werd gekozen met 22 tegen 13 6temmen-
Niet minder dan 13 6temmen waren na
melijk blanco, maar de persoon van de
heer Hoorn bleek daarvan de reden niet
ijn. Nummer 2 van de aanbeveling,
de heer J. Th. L. de Hair te Helmond,
had zich trouwens teruggetrokken.
Vóór de stemming had de heer Mees-
e r (PvdA) namens de meerderheid van
lijn fractie bezwaar gemaakt tegen een
door B. en W. aan de directeur toege
dachte toeslag. Hij stelde voor, dat B. en
W.de voordracht zouden terugnemen en
met een nieuw voorstel komen op basis
van de geldende salarisregeling. De heer
Meester had zijn gehele fractie echter
H. Hoorn (Dordrecht)
directeur reinigings-
en ontsmettingsdienst
De Leidse raad heeft gistermiddag be
noemd tot opvolger van de heer J. H. de
Jong als directeur van de gemeentelijke
reinigings- en ontsmettingsdienst de heer
H. Hoorn, thans directeur van deze dienst
te Dordrecht.
De heer H. Hoorn, die tevens comman
dant van de Dordtse brandweer is. werd
op 7 febr. 1905
te Amsterdam
geboren. Hij be-
hoofdstad
HBS en na twee
middelbare ak
ten tekenen te
hebben behaald
en enige tijd als
HBS, ging hij
in februari 1928
naar de MTS. In
'32 verwierf hij
't einddiploma.
Ongeveer anderhalf jaar was de heer
Hoorn daarna werkzaam bij Amsterdam
se vuilverbranding. Met ingang van 1 ja
nuari 1938 werd hij benoemd tot opzich
ter-tekenaar van het reinigingsbedrijf te
Dordrecht, om daarna de technische lei
ding van de vuilverbranding, bij bouw en
gebruik, op zich te nemen. Op 1 januari
1939 werd hij directeur van de Dordtse
reinigings- en ontsmettingsdienst en later
tevens commandant van de Dordtse brand-
Uitspraak Leidse kantonrechter
Nieuwe uitleg van begrip „dringend voor
eigen gebruik nodig hebben"
ET LEIDSE KANTONGERECHT heeft in een bijzonder geval een
nieuwe uitleg gegeven van het begrip „dringend voor eigen gebruik
nodig hebben". Men heeft daaronder namelijk thans ook begrepen een
dringende behoefte aan het huurobject voor zomerverhuur aan badgasten
als een bron van inkomsten. Personen waren een Noordwijks gezin en een
bejaard Haarlems echtpaar.
HE
Het echtpaar had onder drang van
meentewege vlak na de bevrijding
zomerhuisje verhuurd aan een Noordwijks
gezin. De huursom bedroeg aanvankelijk
2.80, later verhoogd tot 4,20 per week.
Het zomerhuisje was eigendom van d<
Haarlemmers en zij waren door de ge
meente Noordwijk tot verhuur gedwon
gen, omdat de gemeente aan een Noord
wijks gezin toegang tot het huisje had
verleend. Hun meubilair werd verwijderd.
Levensonderhoud
Nadat zij de huur hadden opgezegd,
derden de Haarlemmers thans ontruiming
daarbij aanvoerende, dat zij voor levens
onderhoud op de huuropbrengst waren
aangewezen en door ziekte met tal van
financiële tegenslagen hadden te kampen.
Voor de kantonrechter
stra's orders zijn orders en orders moeten worden opgevolgd. En het
loont niet net te doen of je neus bloedt en dan maar een zijweg in te rijden,
als je door de voorruit een uniform ziet en je bent er vast van overtuigd,
dat je geen zondagsrijvergunning hebt.
weg opreed. Je moet de politie niet tarten,
dacht hij misschien. Laten we diplomatiek
Dit ondervond een Haagse vertegen
woordiger, die op de 23ste december van
het verstreken jaar enige deining had
veroorzaakt op de Valkenburgseweg te
Voorschoten, door daar met een snelheid
van 80 kilometer per uur en de politie
in zijn kielzog langs te komen jagen en
dat terwijl niemand daar op „snelverkeer"
rekende.
Op de Leidsewcg had de vertegenwoor
diger het al gezien. Er zaten geen mazen
in het politionele motorrijtuigennet. Het
was wachtmeester P. Hoorn, die gebie
dend zijn hand opstak. Het was toen, dat
de vertegenwoordiger de Valkenburgse-
niet mee kunnen krijgen, want prof. Gos
lings en de heer Sommeling stemden te
gen. Vóór het vooretel-Meester stemden
slechts de PvdA (uitgezonderd genoemde
twee) en de twee CPN-ers, de heer Van
Weizen en mevrouw Vijlbrief, die door
haar tweede huwitfijk thans mevrouw
Van der Blom heet. De verhouding 22
tegen 13 voor verklaart tevens de bo
ven aangeduide blanco 6temmen.
De rest van de agenda ging er vlot door.
Nog slechts driemaal werd het woord
gevoerd. De heer Van Itersoi
(Prot.-Chr.) was dankbaar voor het huisji
voor de verkeerspolitie bij de De Gijse-
laarbank (hij had er al lang geleden
gevraagd); de heer Van der Ho
(PvdA) handhaafde zijn bezwaren tegen
de hondenbelasting, maar was toch vóór
ieuwe verordening, hetgeen wethou-
Van der Kwaak uiteraard
dankbaar stemde; en de heer Kno
(Prot-Chr.) vond, dat de nieuwe verorde
ning voor de accountantsdienst vaktech
nisch goed in elkaar zat, hetgeen de
heer Van derKwaak niet minder-
tot dankbaarheid stemde. Om dès tijds
wille stelde de heer Schüller (PvdA)
zijn interpellatie inzake de promoties van
het gemeenteper6oneel uit.
straatje omrijden.
Maar de politie volgde het spoor
dus werd het „wild" gevonden. En gister
morgen voor de kantonrechter gebracht,
waar de substituut-officier van justitie
boos bleek te zijn en 100 of 20 dagen
eiste en waar de rechter nog bozer bleek,
want hij veroordeelde de Hagenaar tot
75 boete of 20 dagen, maar hij zei erbij,
dat als zoiets binnen een jaar
voorvallen, dat dan het rijbewijs
jaar wordt ingetrokken. En als de rechter
zo spreekt, kan men beter maar eens gaan
denken aan het spreekwoord, dat zegt
„Voorzichtigheid is de moeder
porceleinkast".
Kleingoed
Fluit, viool en klavecimbel
Telemann-trio concerteerde
in de Lakenhal
VOOR HET EERST in dit jaar werd gisteravond een concert gegeven in
de Grote Pers van de Lakenhal. Voor een klein, doch aandachtig pu
bliek concerteerde het Telemann-trio, dat bestaat uit Janny van Wering,
klavecimbel, Frans Bruggen, dwarsfluit en blokfluit, en Jaap Schroder,
viool. Zijn naam ontleent dit ensemble waarschijnlijk aan het feit, dat Te-
lemann, eens een der meest gevierde componisten uit Bachs tijd, voor deze
samenstelling van fluit, viool en klavecimbel een groot aantal sonates e.d.
schreef.
Het programma vermeldde trouwens
twee triosonates van deze meester, een in
c en een in a. Verder beluisterden we een
triosonate in G van J. S. Bach, een trio
in G van Carl Stamitz, een fluitsonate van
Loeillet in F en een vioolsonate van Fran
cois Duval in g, terwijl de klaveciniste
solieerde in de variaties over „Est-ce
Mars" van Sweelinck. De avond stond dus
overwegend in het teken van de late
barok, met een uitstapje naar de vroege
barok van Sweelinck en een naar het
rococo van de Mannheimer Carl Stamitz,
zoon van de beroemde Johann.
Het ensemble maakte op ons een uit
stekende indruk. De afzonderlijke spelers
hebben zich in hoge mate zowel op elkaar
als op de klanksfeer en stijl van de 17de
en 18e ecuwse kamermuziek gericht, zo
dat een homogene voordracht en een goed
geproportioneerde klank mogelijk werden
Bovendien bewezen de musici afzonder
lijk tot uitnemende prestaties in staat zijn:
Frans Bruggen wel in de eerste plaats in
de virtuoos uitgevoerde dwarsfluitpartijen
in Bach en Stamitz (een gelukkige keuze,
dit trio!), en in de minstens even virtuoos
voorgedragen blokfluitsolopartij in Loeil-
lets sonate.
Voortreffelijk
Jaap Schroder toonde zich een voor
treffelijk violist, wiens streekbeheer«ing
en klankvorming geheel ten dienste ston
den van een fijnzinnige, discrete voor
dracht. Wellicht hield hij zich zelfs in de
triosonates iets te veel op de achtergrond.
•vaarschljnlijk om te vermijden dat de
moderne briljante viooltoon het 18de
■euwse klankideaal geweld zou aandoen
'.ijn voordracht van Duvals sonate gaf
blijk van grote technische beheersing.
Duval was een der voornaamste grond
leggers van de zgn. Franse vioolschool
der 18de eeuw, die sterk onder Italiaanse
invloed stond, al bleven Franse kenmer
ken bewaard.
Janny van Wering, een van onze beste
klavecinisten, droeg Sweelincks bekende
variatiereeks fraai, doch wat onrustig en
gejaagd voor; wellicht was het feit, dat
zij niet een van haar eigen instrumenten
bespeelde, hieraan schuld. De variaties
hadden in tempo en registratie wel iets
meer kunnen contrasteren, terwijl de in
gewikkelde passages van de vierde varia
tie enige moeilijkheden veroorzaakten.
Matige belangstelling
Over het algemeen stond deze avond op
een hoog peil. Natuurlijk zijn de mogelijk
heden van een dusdanig samengesteld en
semble beperkt, doch het repertoire dat
men hier dient, is deze extra belangstel
ling zeker waard.
Jammer, dat dergelijke concerten zo
matig in de belangstelling staan. De
directie van de Lakenhal wordt daardoor
niet aangemoedigd bij haar toch zo prij
zenswaardige streven de fraaie concert
ruimte van de Lakenhal dienstbaar aan
het muziekleven te maken. Wellicht zou
het aanbeveling verdienen reeds aan het
begin van het concertseizoen een abonne
mentsserie te projecteren. Wanneer men
zich daarbij min of meer richtte tot enigs
zins verwaarloosde repertoires, zowel
oude als moderne, speciaal van vocale en
instrumentale kamermuziek, zou hiervoor
waarschijnlijk wel een publiek te vinden
zijn. De toehoorders dankten het Tele-
nann-trio met hartelijk applaus.
Dr. J.
der Vc«
Bij het kleingoed, dat het gerecht be
handelde, was een zaakje tegen een on
voorzichtige landbouwer-chauffeur uit
Leidschendam, die nogal roekeloos bij het
Kort Rapenburg een jongen onderste
boven had gereden, toen het licht op
groen sprong. Het kostte hem ƒ25 of 10
dagen. En verder was daar een Sassen-
heims bloemist, die even een bromfietser
omver had geworpen door in de Hoofd
straat van zijn woonplaats achteruit te
rijden met zijn auto en door dat
achteloos te doen, zodat hij op het rijwiel
pad terecht kwam. 30 of 10 dagen, v
de prijs, die de kantonrechter uit na:
der gerechtigheid vroeg.
De televisie vindt wel snel ingang, m.
men doet er goed aan, haar toch niet
snel ingang te laten vinden, dat de
eenmaal noodzakelijke vergunning nog
niet in huis is, terwijl het beeld al op
het matscherm siddert. Orde moet er zijn,
eerst de vergunning, dan kijken. Dat ook
dit een waarheid is, die de overheid be
reid is te onderstrepen met een bestraf
fende vinger, ondervond een Leids winke
lier. 30 of 10 dagen, zei de substituut
officier. De rechter, mild gestemd, deed
er de helft af, 15 of 6 dagen. De winke
lier wierp hem eenzelfde blik van waar
dering toe als hij waarschijnlijk zijn
beeldscherm doet, althans wanneer daar
op
is.
ADMINISTRATIE-EN
ARCHIEFSYSTEMEN
Demmemc
Haarlemmerstftat 169
Amateurfotografen
bespraken werk
De amateurfotografenvereniging ver
gaderde gisteravond in De Doelen, waar
de inzendingen voor de derde ronde onder
het oog van een kritische jury bestaande
uit de heren J. C. Gompelman, K. Huls
bos en P. J. v. Mullem doorging. De heer
K. Hulsbos besprak de foto's later op de
Een collectie foto's van amateurfoto
grafen uit de Verenigde Staten, die door
de Bond naar de verschillende afdelingen
was gestuurd werd door de leden be
sproken, die tijdens een pauze gelegen
heid hadden gekregen deze foto's nader
te bezien.
F.r werd overwogen een collectie samen
te stellen voor de foto-expositie in Polen,
die zal worden gehouden onder auspiciën
van de „FIAP".
Het echtpaar verwachtte bij zomer
huur van het huisje aan badgasten
extra-inkomen van 600 per jaar en
van oordeel, dat zulks een ontruiming wel
rechtvaardigde.
De Noordwijker betoogde, dat het
zomerhuisje voor hem, zijn vrouw en
vier kinderen eigenlijk te klein is. Hij
verlangde het huisje prijs te geven,
maar kon dit niet doen, omdat geen
andere huisvesting in Noordwijk is te
vinden. Een vertegenwoordiger van
het Noordwijkse gemeentebestuur ver
klaarde evenwel, dat men bereid is
het gezin in 1957 aan een nieuwe wo
ning te helpen.
Vonnis
Na wikken en wegen besloot de kanton
rechter, dat de behoefte van de huis
eigenaar om weer de vrije beschikking
over het zomerhuisje te krijgen, boven het
belang van de huurder gaat, vooral
kwam vast te staan, dat deze in 1957
andere woning krijgt. De huurder werd
dan ook veroordeeld tot ontruiming bin
nen een termijn van zes maanden. De pro
ceskosten behoefde hij niet te betalen.
De uitspraak is gebaseerd op de op
vatting, dat de term „eigen gebruik" ir
de huurwet niet zo eng behoeft te worden
opgevat, dat daaronder alleen
soonlijk gebruik mag worden
Het feit, dat het huisje niet voor perma
nent woonverblijf bestemd is en slechts
door de woningnood als zodanig werd
gebruikt, heeft natuurlijk ook een rol bij
de totstandkoming van dit vonnis ge
speeld.
Demonstratie van liet
Leger des Heils
Morgenavond om acht uur heeft in het
Leger des Heilsgebouw aan de Hooigracht
een bijzondere samenkomst plaats. Onder
leiding van majoor Van Eeijgen uit Am
sterdam zullen de padvindstersvendels
van het Leger des Heils uit Haarlem
Amsterdam tezamen met die van Leiden
een demonstratie geven.
Het programma vermeldt het spel Het
ontstaan van de berken, gezamenlijke
zang en een film over het padvindsters-
werk. De sluitingsceremonie is getiteld
Kruis en wet.
Iedere belangstellende is hartelijk wel-
AGENDA VOOR LEIDEN
Dinsdag
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: Engelse
film „Top Secret" van Mario Zampi.
Zoölogisch laboratorium (Kaiserstraat,
Ingang Sterrewachtlaan), 8 uur: afdeling
Leiden Kon. Ned. Natuurhistorische Ver-
niging, C. Bas over: Vormenrijkdom in de
zwammenwereld (met projectie).
Rijksmuseum van oudheden. 8 uur: prof.
B. van de Walle (Brussel) over: Certains
aspects du règne d'Aménophis III.
Kantine Doelenkazerne, 8 uur: Haags
Toneel met „De barbier van Sevilla"
Voorschoten. Cultureel Centrum,
8.15 uur: pianorecital door Janine van
Mever.
Oegstgeest, Patronaatsgebouw, 8
uur: feestavond buurtvereniging „Ons
Genoegen". Sassenheimse toneelvereniging
„Elckerlyck" met „De tante van Charlie"
door Rosita Peters.
Oegstgeest, Irene, 8 uur: leerlingen
van de Kon. Julianaschool met operette
„Als kinderen dromen" voor ouden van
dagen.
Woensdag
Schouwburg, 8 uur: K. en O., toneel
groep Theater met „Het bezoek van de
oude dame".
Oud-Hortuszicht, 8 uur; Ned. Chr. Be-
ambtenbond, familie-avond afdeling Lei
den.
Stadsgehoorzaal, 8.15 uur: Gemengd
Toonkunstkoor, Requiem van W. A. Mo
zart en Te Deum van A. Bruckner.
Middelste gracht 3, half 8: afdeling Lel
den van „Jong Nederland voor Christus",
de heer C. Vanderbreggen van De Maaiers
over: De toekomende dingen.
Grote Burchtzaal. 8 uur: Fryske joun,
opfiering fan „Hert sunder haven" fan
K. Woudstra, troch leden fan de toaniel-
ploech.
Leger des Heils, 8 uur: padvinderede
monstratie voor jongeren (maar ook voor
ouderen).
Oegstgeest, gemeentehuls, half 8:
raadsvergadering.
Donderdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: concert door de
Wiener Sangerknaben, met o.a. opera
„Der Apotheker* van Haydn.
Lakenhal, 8 uur: Vereniging Oud-Lei
den, drs. E. Peldnck over historie en heral
diek op roemer en kelk (half 8: algemene
ledenvergadering).
Rehoboth, 8 uur; VERON, Om. Weeriee
over draadloze bediening van zenders op
afstand (met demonstraties).
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: reisbureau
Cebuto, kleuren- en geluidsfilms.
Casino, 7 en 9.15 uur: Cefa, kleurenfilm
„Hij, zij en de auto".
Tentoonstellingen
Academisch historisch museum (Rapen
burg 73), kunstzinnig werk door hoog
leraren. stafleden en studenten (tot 14
februari).
Lakenhal, 10—5 uur: schilderijen van
Kees Bol (tot 4 maart).
Rijksmuseum voor Volkenkunde: „Het
leven van Buddha in de kunst" (tot 14
februari).
Rijksmuseum Geologie en Mineralogie,
(Garenmarkt lb), 10-12 en 2-4 uur: Geo
logie in Nederland.
Nachtdienst apotheken
Doeza-apotheek. Doezastraat 31, tel.
21313; apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn
18, tel. 20523, en apotheek Oeg6tgee«t,
Wilheliminapark 8, tel. 26274.
PRISMA-het veilige horloge
Hongarije vocht voor christendom
Pater Keulaerds besloot lezing in Harmonie
met gebed voor een geknecht volk
IN DE LAATSTE dagen van 1948 werd te Boedapest een vrij kleine man
met een weinig imponerend uiterlijk door de Russische machtshebbers
gevangen genomen. Deze kleine man stond in de rooms-katholieke kathe
draal van Boedapest in het ornaat van een kardinaal een dienst te leiden
en enkele tientallen geestelijken assisteerden hem aan het altaar. Kardinaal
Joseph Mindszenty werd met alle tekenen van zijn waardigheid wegge
voerd en de geestelijken aan het altaar met hem. De strijd voor geestelijke
vrijheid had in Hongarije een kritiek, wellicht definitief stadium bereikt.
Nooit vrijwillig
Gisteravond vertelde de Franciscaner
pater S. Keulaerds voor een groot aantal
leden van Expogé, afdeling Lelden in de
bovenzaal van „De Harmonie" enkele fei
ten uit 't leven en de strijd van deze gees
telijke leider, die na een monsterproces
acht jaar geleden in de gevangenis ver
dween, door de verzetsstrijders in novem
ber jl. bevrijd werd en na het Russische
verraad zich genoodzaakt zag een toe
vlucht te zoeken in de Amerikaanse am
bassade, waar hij thans nog verblijft.
Hongarije, dat door alle eeuwen heen
burcht van, het christendom is geweest
tegen aanstormende horden uit het oosten,
heeft door deze strijd zijn geestelijke lel-
ook als wereldlijke leiders leren zien.
Hoewel het hoofd van de rooms-katho
lieke kerk in Hongarije, de kardinaal, een
grote politieke macht was toebe
deeld in het verleden, heeft kardinaal
Mindszenty hier nooit gebruik van ge-
aakt. omdat hij zich op dc allereerste
plaats geestelijk leider wist.
Ten strijde
was om die- reden, dat hij zich
tegen de Duitsers verzette, die de geest
'an het Hongaarse volk geweld wilden
landoen De Duitsers namen hem ge
vangen en het duurde tot de Duitse neder
laag, voordat het rode leger hem uit de
gevangenis bevrijdde. Deze bevrijding
bleek slechts van vrij korte duur.
Toen de Russen, na een vrij ge-
atigd begin, de kerken van Honga
rije zowel de rooms-katholieke als
•rotestantse onder hun con
trole trachtten te brengen, gorde de
kardinaal zich wederom ten strijde.
Ook nu liet hij zich niet verleiden
tot een politiek spel, dat velen wel
licht van hem verwacht hadden,
hij bepaalde zich tot de verde
diging van de christelijke waarden,
die Hongarije bezit.
De Duitsers hebben hem zonder vorm
van proces „uit de circulatie" genomen;
de Russen voerden een tragische klucht
op. Eenentwintig dagen lang onthielden
zij de kardinaal de slaap; hij werd ge
slagen met rubberslangen en gedwongen
walgelijke obsceniteiten te aanschouwen.
Daarna presten zij de man, die de controle
over zichzelf verüoren had, tot een „zelf
beschuldiging", die hoogverraad, spionage
valutasmokkel behelsde. De kardinaal
had dit echter voorzien en vlak voor zijn
gevangenneming had hij openlijk ver
klaard: „Ik zal nooit vrijwillig een be
kentenis afleggen, want ik heb niets te
bekennen; mocht ik dit ooit toch doen, dan
is dat een gevolg van menselijk onver
mogen."
Pater Keulaerds, die de persoons-
schets van kardinaal Mindszenty om
gaf met situatiebeschrijvingen van
Hongarije onder de rode terreur, be
sloot zijn lezing met een gebed voor
het geknechte Hongaarse volk.
Naar de haaien
Initiatiefnemer P. Drijver zet zijn plan-
en met de Nederlandse haaienvissersclub,
die onlangs is opgericht, door. In Enge
land is een voormalig marinescheepje
gekocht, dat ruimte zal bieden aan 10 tot
15 sportvissers. De club wil uiterlijk in
met driedaagse tochten op de Noord-
beginnen. Men vermoedt na de zachte
winter op veertig mijl uit de kust goed
iswater aan te treffen. Vooras wordt
overwogen na afloop van het haaien-
sn het avontuur verder op te zoeken,
door in de omgeving van de Doggersbank
jacht op tonijnen te gaan maken. Aan de
voorbereiding van een proefreis wordt
gewerkt.
