Ik heb niet meer gedaan
dan ik schuldig u/as"
WALLSTREET: Nacht in de middag
PARODIE IN BLAUW
„Ik heb een juffrouw in
huis moeten nemen''
ZONDAGS
BLAD
BRIEVEN AAN DE
Hieuw? Cciterljc (Courant
ZATERDAG 26 JANUARI 1957
We j
de een niet weet, weet de ander
wel! Veel lezers en niet te ver
geten lezeressen herinneren zich
boeken of gedichten, die zij
vroeger gelezen hebben of lie
deren, die zij als kind zongen.
De naam of de titel zijn zij
meestal vergeten. Maar de krant
helpt wel!
TWEE BROEDERS
Abonnée L. van 't Hof, Dc Gheyn-
straat 63, Den Haag, vroeg liet ge-
dicht „Twee Broeders", dat begint
met- ,-t Was nacht, de maan be
scheen dc velden
„DE LAAGLANDEN"
Deel I van „Van de eeuwige
schoonheid des hemels" was onge
veer dertig jaar geleden „De Laag
landen", geschreven door G. Vale
■aid d.
Eeder
De lie
W. H.
Voorburg
bezitten.
i 360,
NOORSCUE ROTSKIND
B. Verdouw, Javastraat 35, Oegst
geest, vraagt wie de auteur it- vat
het hoek „Het Noorschc Rotskind"
Waar wordt het uitgegeven en i:
het nog te koop?
HARTELIJK BEDANKT
Mejuffrouw J. van Seters, Prin
seS Margrietstraat 7, Stellendam
dere eenzamen heeft mejuffrouw
Van Scter» een genoegen kunnen
doen met deze tekst.
DA RILS DE PERXER
C. v. d. Blom. Witgeweerd 20,
Rotterdam-Zuid, heeft vroeger in
ons blad het feuilleton „Darius de
Maar het boék
helpt? Wat
hjj r
Blom
lijk bes
lag he
die
ivoorder
ruller
mijnheer Van
we schriftc
GEDICHT NIET COMPLEET
Wij kunnen niet alle verzen, die
u zich herinnert van het gedicht
„Bij de dood van een kind", in
dit kleine rubriekje afdrukken,
mijnheer B. Albregts, Waterhoen-
straat 3, Dordrecht. Maar wel wil-
helpen zoeken naar het volledige
gedicht. Zoals u gelezen hebt. is
mejuffrouw Van Seters al aan een
wandspreuk geholpen. Dat geldt
ook voor de 82-jarige heer J Hem
mes, Atjehstraat 126, Den Haag.
WELKE KINDERBOEKJES
T. van Korlaar in Nijkerk vraagt
oin kinderhoekjes van vroeger, uit
gave Hövekrr, Amsterdam. Weet
u geen titels?
NOG EENS ..MOEDERLOOS"
Dc abonnees mevrouw L. Kloot
wijk, Middelweg, Nw.-Lckkerland
en P. J. Rgken. Raadhuisstraat
126, Sprang-Capelle (NB) zouden
ook zo graag liet boek „Moeder
loos" van Fannie Eden willen he-
ritten. Zü kunnen zich, evenals
anderen die daarvoor voelen, het
beste wenden tot mevrouw S. Vis
ser, Zuidelijke Du ars,i eg 6 te
Waddinxveen, die destijds veel
aanbiedingen kreeg.
WIE WEET HET?
Abonnee J. Bolland, Enschede-
laan 160, Den Haag, herinnert zich
nog vaag een gedicht, door prof.
Van Oosterzee gemaakt: Dc dood
heeft mjj een brief geschreven, ik
las hem op liet dorrend blad
Weet iemand de rest?
MET ZIJN ACHTEN
Hel gedicht waarnaar dc wed.
P. Wcemhoff, Hillevliet Tóa.
Rotterdam-Zuid zoekt, heel: Met
coupletten bezorgen?
99
Oorlogen en rampspoeden an-
derer aard hebben het Viissingen van
de zeventiende eeuw niet veel
gelaten en de stad in de zevende provin
cie, die werd uitverkoren om de geboor
teplaats te zijn van- de grootste vlootvoogd
aller tijden valt in baar huidige gedaante
moeilijk te reconstrueren. De tijd heeft
veel schoons verloren doen gaan en onnoe
melijk veel in de vergetelheid doen gera-
Op de Nieuwedijk
staat nog wel een van
de kapitale verblijven
der heren Lampsens,
groot kooplieden en
reders in hun eeuw,
dat strakke en statige
herenhuis met in het
deurraam het gebeeld
houwde raam. En de
St. Jacobskerk, date
rend uit de eerste helft
van de veertiende
eeuw, droomt nog op
de Oude Markt, maar
gerestaureerd en thans
een andere toren dra
gend dan die waarop
het vijfde kind van de
varensgezel Adriaan
Michielsz. tot ontstel
tenis van dc gehele
stad naar boven klom,
niet zozeer uit waag
halzerij, dan wel om
wijd te kunnen uitzien
over de zee. En het
museum in het Bel-
lamy-park herbergt
nog het touwslagers-
wiel, dat hij voor hel
loon van zes stuivers
's weeks enige tijd
heeft gedraaid.
Dat touwslagerswiel
heeft hij niet vrijwil
lig verlaten. Hij werd
weggestuurd omdat de
heren Lampsens genoeg had
den van die belhamel, die zijn
tijd meer doorbracht met
ken. Het geboortehuis van Michiel Adri-
de heren de vlag van de Staat
zo veil hebben". En als de he
ren hem verzoeken om in weer-
alles toch in zee te
laat zakken, antwoordt hij fier:
,,Ik héb mijn leven veil voor de
aansz de Ruyter kan men niet meer met Staat, maar het is mij leed^dat
zekerheid aanwijzen nadat de brand in het
stadhuis in 1809 de archieven heeft ver-
woest. Het moest ergens in de St. Jacob- S0?rlP .JJe her'en^hebben
straat hebben gestaan, maar niemand weet
het huisnummer. In de kerkelijke archie
ven, die wel ter beschikking zijn, wordt schip te
t zee --
net niet genoemd.
ij niet te verzoeken, maar te
gebieden, en al wierd mij bf«'o-
len 's Lands vlag op een enke'
ik zou daarmee
daar de heren
Staten hun vlag betrouwen, zal
mijn leven wagen".
verandering. Straks was hij zo
stil, zo naarstig en gehoorzaam
in 't scheepswerk, dat men in
hem met reden niets kon verwen
sen". Het water voltrekt een
grote verandering aan de woel
water hij voelt, dat hij is ge
komen waar hij zijn moet.
GODVRUCHTIGHEID
Zijn ongeveinsde godvruchtig
heid, schrijft Brandt, vertoon
de zich in al zijn bedrijf. ,,Geen
Christenheld kon God meer
vrezen, eren, liefhebben, be
trouwen en de godsdienst met
meer ijver behaffigen. Het ho
ren der predikatiën, dat hij niet
licht verzuimde, was zijn hoog
ste vermaak. En hij streed zo
wel met de gebeden als met de
Als hij gekomen is waar hij wapens: beginnende nooit zee-
DRIE TREKKEN
zijn moet, «roeit dat leven op
tot volle rijpheid. En in dat le-
springen drie trekken dui-
gevecht voordat hij God eerst
in zijn kajuit om Zijn hulpe en
zegen had aangeroepen. Als hij in
delijk naar voren: grote trouw zijn laatste zeeslag zwaar ge-
ordt, roept hij uit: „Aan
dit ellendig lichaam is weinig
gelegen als de kostelijke ziel
behouden wordt. Mijn pijn is
oniet te achten bij de onuitspre-
eerste komt tot kelijke smart en smaad, die on-
zijn optreden tegen de ze Heiland onschuldig leed, om
de eeuwige pijn te mea-
en aanhankelijkheid aan zijn op
drachtgevers en aan het vaar-
land, een diepgewortelde
liefde voor zyn naaste in
nood, en een groot Godsver-
voor zijn naasten. In een peri
ode van dertig jaar verlost hij
in 21 acties een 711 rampzali-
uiting
gevreesde maraboet Sidi Ali
ben Mohammed ben Moussa, de
Saut, die hem wil dwingen een
stuk Engels laken tegen lager lijdzaamheid moeten bezitten. ""dp'
prijs te verkopen, dan hij dit Geef mij Here t geen gij ge- «„neaa^se orïdikanten
biedt: geef mij de lijdzaamheid Hongaarse predikanten
De toren va
kerk.. Tot de
carillon worden
de St. Jacobs-
ten en smijten" en meer rumoer behoort ook, en hoe zou het
in het bedrijf bracht, dan dat
er werk uit zijn handen kwam,
reden waarom eerder de school
meesters hem de toegang tot de
school hado.en ontzegd. Eerlijk
bekent hy later „dat hij
van zijn opdrachtgevers mocht.
Het komt tot uiting in zijn ant
woorden aan een der ledeir van
een admiraliteitscollege als hij
opdracht krijgt met een zwak
ke vloot naar de Middellandse
Zee te gaan, v/aar eén sterkere
Franse vloot hem wachtte. Als
hij bezwaren maakt, wijzende
op zijn zwakkere positie en hem
wordt gevraagd of hij op zijn oude
dag bevreesd wordt en de moed
sterkte mijner ziele, op
dat ik mag volstandig blij'
tot den einde toe: nadien
lijdzaamheid toch meer o\
wint dan de kracht".
HONGAARSE
PREDIKANTEN
Op 24 maart is het 350 jaar
geleden dat Michiel Adriaansz.
de Ruyter, luitenant-admiraal-
generaal van Holland en West-
Friesland, grootburger van Am
sterdam. Ridder en Hertog,
werd geboren. In het gehele
land, maar vooral in Vlissingen,
zullen ter gelegenheid daarvan
ke eestalte kwamen "de Honga- feestelijkheden worden georga-
de w Schm Gereformeerden en sommigen niseerd. Men gaat de grote Mi-
T.ivthfircpn riin 7.ii 7f-:Hpn: Dat rhiol hprrlonton IVA-»-,— nnn 1.»,
tossen Here Jems, Gij hebt ge- ui d<, siavernij. Het spre.
zegd, dat wij onze ziele met f -
lijdzaamheid moeten bezitten, kendrt. van deze gevallen tS de
gevangen
Aan het begin van
boulevard, die zijn naam
draagt, staat het standbeeld
van de grote zoon van
Vlissingen, die als mens en
als vlootvoogd zulke uit
nemende kwaliteiten had.
boord
van de admiraal „daar zij hun
nen verlosser met onuitspreke
lijke vreugde voor hunne ver
kregen vrijheid bedankten. Hij
zeide daarop: dank uwen God,
hebt ge ondervonden dat de Pa- als zij geschiedt met als uit-
pisten uwe vijanden, u als ener- gangspunt bijv. de beschrijving.
ik heb niet meer gedaan dan ik S&handeld
lei volk en op een wijze hebben dje
En ten slotte: uit zijn gehele schuldig was. Maar ik heb i
plaagd. Wij zijn ook, zeide een Rr.njt
I 1Joomloi* 't
Ruyter gaf, en die door Gerard
angehaald, luidt:
en boeren uit Westkappel en
Zoutelande hadden zich tijdens
de grote oorlog in groten getale
CeKejll ny later „aai n-ij in zrjn ,f
jonkheid nergens toe dogt. dan 8 1 5
om ter zee. te varen, daar zijn
hart naar jookte". De zee had
van jongsaf aan zijn hart, en
zijn wieg had nergens beter
kunnen staan dan in de Schel-
destad. Een romantische stad
moet het voor een jongen als
Michiel Vlissingen in die dagen
zijn geweest, met een onrustige
vlottende bevolking van een
zesduizendtal zielen, groten
deels onverschrokken en niet
al te kieskeurige zeelieden of
wel zeerovers.
Ruw volk. aldus typeerde
wijlen prof. P. J. Blok de stad
genoten van De Ruyter eens.
Ruw volk, die „Zeeuwse
leven verkozen boven dat van
het vreedzame landvolk.
In die omgeving, zegt
Blok, groeiden uit scheepsjon
gens en matrozen kapiteins en
admiraals op als Ewout Worst
en Bouwen Ewoutsz., als Jan
en Joost de Moor, als de stam
vaders der Evertsen en Banc-
kerts, als Marinus Hollare, als
Maarten Thijssen en wie er meer
als zeehelden de Zeeuwse naam
geducht, ja beroemd hebben
gemaakt in de Noordzee en op
de Atlantische Oceaan, tot de
Kaap de Goede Hoop en Straat
Lemaire, Spitsbergen en Nova-
Zembla, tot de Indien toe.
In die omgeving moet Mi-
als een hart en ziel geweest; en
als wij enige aalmoes van geld
of onderstand kregen.
„In 't kort, hij was zulk een
eerlijk man, zulk een aandach
tig en godvruchtig Christen,
die na de wilde Lumey, chiel, wiens hart jookte naar de
zich hebben thuisgevoeld.
„Van het vroege voorjaar to«t
het late najaar, zelfs in de win
ter, zwierven de Vlissinger jon-
nnen op zee, bloot-
de gevaren van het
•erbonden moeste, kommervolle matrozen-
LUende Re- leven van die tJJd' kampend op
Calvinisten de Noordzee met de Duinkerker
eerst Louis de Boisot vermocht
te temmen en te gebruiken in
de woeste zeekrug op de Zeeuw
se wateren, op de galeien en
boten voor het belegerde Lei- §ens
den: door neiging en eigenbe- gesteiü
lang onafscheidelijk
aan de zaak der wordende Re
publiek, vurige
soms, felle haters van Spanj'
geestdriftige aanhangers
Oranje, van „prince Mouringh",
kapers, onbarmhartige water
wolven als dezen, die de vijand
zonder aarzeling of genade de
„voeten spoelden", zelf gelijk
do door het zeevolk aangebeden verwachp.end 0j v00r Jaren
leider in de krijg. Ook
Yves Klein heeft reden schilderijen vonden nog
tot lachen, want hij heeft
een geslaagde parodie ge
leverd
gezegd
bedrogen zijn'
grage koper ook. Ze
gingen voor 25.000 lire per
bekende stuk van de hand, oftewel
,De wereld wil een honderd en vijftig
Klein is galden. Als u dit plaatje
kunstschilder van beroep hebt bekeken, zult u nu
en hij zoekt het in dat zo langzamerhand wel
bijzondere abstracte. In de eens willen weten, wat die
Salon Apollinaire" te Mi- twee doeken eigenlijk pre-
Inan stelde hij twee van
zijn werken ten toon. De
ci.es voorstellen. Eigenlijk
niets. Met forse penseel-
kennersschaarden zich streken heelt de „kunste
rondom het tweetal doe
ken en er klonken uitroe-
naar" de beide doeken
egaal blauw geverfd. Hij
pen als: „Gedurfd", „Goed heeft thans reeds een
■offen", „Sterke uit- nieuwe serie op zijn ezel
Ditmaal geheel
wegkwijnend in harde gevan
genschap; of wel rondzwervend
op verre tochten naar de ha
ringvloot bij Schotland, naar de
Noordelijke zeeën en het ïjsge-
bied. waar de walvis zich
schuil hield, naar de tropische
gewesten in Oost en West, naar
de gevaarlijke roofkusten van
Barbarije en de Levant. Thuisge
komen, tuurden zij dagen ach
tereen van de hoge Vlissingse
strandmuur scherp in de wijde
watervlakke van de Schelde-
mond, tuk op buit, met geoe
fend zeemansoog spiedend naar
vriend en vijand. In de winter
waren die „varende" mannen
meest aan wal, ronddolend
langs de havens en kaden hun
ner stad, genietend met
de hunnen, in hun veel
al armelijke huisjes,
van het zuur verdiende
loon of de behaalde
buit, vertellend van
hun gevaarlijke avon
turen op de wijde zee,
af en toe nog op een
zoet winstje uit, hun
schepen en scheepjes in
de Vlissingse havens en
op de werven aldaar
voorbereidend voor het
goede jaargetij".
Zo was de tijd van
Michiel de Ruyter, ten
voeten uit getekend.
Een moeilijk leven met
de zee als middelpunt.
De zee. die op sommi
gen een invloed ten
kwade had, op anderen
een invloed ten goede.
Op Michiel de Ruyter
een invloed ten goede.
Gerard Brandt, zijn bio
graaf, vertelt: „Hij (Mi
chiel) kwam zodra niet
op het schip of men
zag in hem een gehele
Het touwslagerswiel,
waaraan Michiel in
zijn jeugd, zeer tegen
zijn zin draaide.
Minuyt kocht het eiland Manhattan van de
voor een partijtje goederen ter waarde van
zestig gulden. Hij deed dat in het belang van
Amsterdam en van de West-Indische Compagnie,
n hij in de Nieuwe Wereld de drager van het hoogste
Nu is de prijs van één vier
kante meter grond in Manhattan
niet meer te betalen. Peter Stuy-
vesant. de man met het houten
SLAGADER
Wall Street is de slagader
van Amerika's geldwezen, hier
stroomt iets anders dan water,
hier vloeit het geld. Maar tegen
woordig gebeurt dat in geleide
banen. In 1929 kwam de ontzag
wekkende krach, gevolgd door
diepe depressie. Er was ge-
been, die de Nederlandse kolonie speculeerd, gegokt, vermogens
met ijzeren hand regeerde, liet stegen huizenhoog en vielen te-
in 1653 een wal opwerpen, die rug minder dan niets. Ban-
het zuidelijke puntje van Man- ken gingen te gronde en hon-
hattan van de rest afsneed. Hij derdduizenden mensen waren
deed dot om veilig te zijn tegen bun Seld kwijt,
aanvallen van Engelsen en In- Om dergelijke excessen in de
dianen. economie te voorkomen trad de
Waar vroeger deze begrenzing Amerikaanse regering streng op.
lag, ligt thans Wall Street, in banken moesten voortaan in
het oog der mensheid het han- jaarverslagen opening van zaken
dels- en geldcentrum van de Ver- geven (voordien behoefde dat
enigde Staten en van de gehele volgens de Amerikaanse wet
wereld niet) en de vrijheid om te spe-
Op dit stukje Nederland uit uSL"0/:
een roemruchte seschiedenis, en Rockefeller konden de
klein deel slechts
dienst uitmaken, maar de rege
ring in Washington. Zo is Wall
«..„....a, s„,,e,.Be- Street eigenlijk niet meer die
Wall Street Is de strfat machtige burcht van het geldwe.
metropool New York. zijn tien
bankgebouwen samenge-
groept. Wall Street is de straat
van het geld en van de handel.
Het is slechts een nauwe sleuf
op de zuidpunt van Manhattan
en naast de bankgebouwen van
wijlen J. Pierpont Morgan en an
dere geldmagnaten vindt men er
de New York Stock Exchange,
de beroemde effectenbeurs,
waar per dag het grootste geld
bedrag van de hele wereld
aandelen
die het vroeger was. Het be
zit is trouwens ook anders ko
men te liggen. Natuurlijk, er
zijn nog tientallen onmetelijk
rijke mensen in de Verenigde
Staten, die tezamen een mon
sterachtig dik aandelenpakket
bezitten, maar er zijn tegen
woordig ook tal van werkende
zoals li en ik, di
ons. Op welke woorden de raai en zulk een trouw t
heer De Ruyter hun met deze Hjk liefhebber van zijn vader-
nodige en nuttige vermaning |alld da, hij met rech, verdic„.
S"e nakomelingen gepre-
zijnen. dat gij, thuiskomende. "n le «orden, als een sieraad
één moogt zijn of worden, en zijner eeuw, de voedsterling
ik zal nooit aangenamer dank van de zee en 't vermaak en
TUSSEN WAL EN SCHIP (II)
„Ja, ik heb inwonirg moeten nemen, en daarom heb ik
nu een juffrouw in huis. Misschien moet ik er nog een bij
nemen, maar daé is altijd nog beter dan een jong gezin."
Een uitspraak als deze zijn wij op onze lange tocht langs
vele hoofdbewoners van te ruime huizen tegengekomen.
Jawel, zult u zeggen dat is uit angst voor gezinsvermeerde-
ring bij jonggetrouwden. En dan zult u net zo verbaasd
zijn als wij: die gedachte speelt over het geheel een tweede
of nog helemaal geen rol.
Het argument is: „Als je een echtpaar in huis neemt,
ben je je vrijheid kwijt."
Opnieuw stellen wij, in het eigen grenzen wie geeft zich
kader van deze artikelenreeks, daarvan rekenschap?
het hieruit voortvloeiende pro- In feite doet men dat juist hele-
bleem vopr jonggebuwdep o, gJ-JST t, ïSMi icTeVrï
hen, die willen trouwen, ter- heid niet zo te zijn.»
zijde, zij het dan met vol be- Die schrijf je, vriendelijk of za-
grip voor hun teleurstelling, kelijk maar het komt op het-
Wij leggen de vinger op een zelfde neer de wet voor. Mis-
andere, niet minder wonde schien is het wel het ergste, dat
plek: de wijze, waarop veelal het gewoonlijk onbewust gaat.
„...jz j Een zeer beschaafde, vriende-
wordt gesproken en geoordeeld !ijke dame VCTtelde ons heal gc.
over alleenstaande werkende woon het volgende,
vrouwen.
De uitdrukking „ik heb een „Huisvesting zei, dat ik de bo-
juffrouw in huis", ondoordacht ven-voorkamer en de zijkamer
maar erg veel gebruikt, is al verhllr®n' met gebruik van
even deniererend als .nic badka,»er en keuken, omdat ik al-
denigrerend als „mis- leen woon Maar daar heb ge_
schien moet ik er nog een bij lukkig met een heleboel gepraat
nemen verandering in kunnen krijgen.
t Mijn zoon komt af en toe week-
Men beseft niet, dat men met enden en dan wil ik hem niet op
huisvesting te verlenen aan een die dooie achterkamer laten sla-
werkende vrouw. een bepaalde en pen. Dat heeft-te i-n hele leven al
belangrijke stap in het leven van moeten doen. want toen mijn man
neemt"UW ware mee nog leefde, sliepen wij natuurlijk
Het schenden van het eigen ko- tehuis, o, een^eefrusttee'vTouwï
nmkrijkje, het tehuis voor het hoor. ik merk maar weinig van
eigen gezin, is alles, wat men ziet. haar. Nou ja, 't is net met die
iü ELkkÜÜÏ 3nder' evenveel rech- vrije dag... dan wil ze wel eens
ten hebbend mens, hiermede de veel in- en uitlopen, dat is wel ver-
gelegenheid geeft ook een eigen velend. Ze heeft de achterkamer
het zijkamertje, eigenlijk be-
koninkrijkje te vestigen binnen
pieren omgaat
reeds in de middag. De fotose
rie bij dit artikel geeft daarvan
een frappant beeld. De foto
graaf nam 's morgens om tien
uur zijn eerste foto. De linker-
neie wereio in -- - lcant van Wal1 stl"eet baadde in
indere waardepa- lang hebben bij de New Yorkse het zonlicht. Om 10.25
Effectenbeurs, omdat zij
hun spaargeld enkele aandelen
in een solide maatschappij heb
ben g»kocht of van plan zijn te
Peter
En boven het altija durend
geroezemoes van een in ei
tussen ie steenklompen de
wolkenkn obers samenge
brachte mensenmassa klinkStreet
nooit hei geruis van hel ^hiyvesant.
water van de Hudson en van
de East River, die maar KOR' DAG
enkele horderden meters ver- Het is siechts k0rt dag in
der stromen. Wall Street. De nacht begint
het centrum van die acti-
!t nog altijd in Wall
de grond va
de aarde zo gedraaid, dat
de hele straat tussen de wolken
krabbers van het daglicht deed
genieten, om elf uur had alleen
de rechterhelft nog een beetje
lalf
het
werkelijk ..Da kness at Noon"
Nacht in de Middag in Wall
Street. De kantoren stroomden
leeg voor het lunchuur en in een
diepe schaduw trokken de men
sen naar hun vaste restaurants,
of naar Battery Park, dat vlak
bij Wall Street ligt.
lachelijk, want waarvoor heeft z.
twee kamers nodig? Maar ja, ik
moet ze verhuren. Dat gebruik van
keuken en badkamer heb ik zelf
maar geschrapt. Alsjeblieft geen
vreemden Inm'n keuken! Ik zeg:
eet u maar in de stad, zuster, en
als u niet in het ziekenhuis kunt
baden, zijn cr wel badhuizen, hoor.
Ik wil bepaald niet hebben, dat ze
boven gaat kokkerellen, dat is me
te gevaarlijk, ik ben bang voor
brand."
„En had de zuster er geen be
zwaar tegen?"
„Tja, ze zei dat in de stad eten
zo duur is en dat ze na haar dienst
dikwijls te moe is om ergens te
gaan eten. Maar dan ben je net zo
j w om te koken, zei ik en
niet tegenspreken, wat
dat kon
u? En dan zijn die diensten
Zie verder volgende pag.
