KLEERMAKER:
Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
het ideale type thuiswerker
C.A.O, beschermt deze
vorm van huisarbeid
DOLLARREGEN OP HET
MIDDEN-OOSTEN?
üii
li NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 12 JANUARI 1957
(Van onze speciale verslaggever)
MA ATKLEERMAKER die op zijn tafel klimt om daarop al dan niet
i-J de in zijn kringen klassieke Turkse zit aan te nemen levert, thuis
evenzeer als in het ateliereen huiselijk beeld op. Pas als de man zitting
neemt op de huistafel, of wat daarvoor doorgaat, pleegt hij huisarbeid. De
zelfde huisarbeid als die waarop de wet een verbodsbordje wil hangen.
Evenwel, een algemeen verbod, zoals het ligt opgesloten in het ontwerp
Huisarbeidswet waarover de Staten Generaal zich straks het hoofd zal
breken, baart de maatkleermakers weinig zorgen. Zij zijn, menen ze, al
bij voorbaat verzekerd van dispensatie. Hun bedrijfstak is niet voor niets
aangehaald als voorbeeld van wat goede huisarbeid vermag. De sociale
positie van de thuiswerker-maatkleermaker is volkomen gelijk getrokken
met die van de atelierwerker. Hier nu een type thuiswerker met een eigen
CAO, waarover ook een kritische instelling als de arbeidsinspectie met
veel lof spreekt.
Als de man op de (huis)tafél t.z.t.
nogeens het veld ruimt, dan is dit
niet vanwege de sociale narigheid
rond de huisarbeid, maar omdat zijn
opdrachtgever zijn bedrijf misschien
wil rationaliseren. Wat hem met
thuiswerkers, die aan een trapnaai-
machine, een ijzer en naald en draad
voldoende hebben, niet zo goed af-
THUISWERKERS
onder de loep III
gaat. Voorlopig staat de maatkleer
maker hoog genoeg aangeschreven
om, ook thuis, in ere te blijven.
Trouwens, de speciale geaardheid
van dit oude vak heeft deze vorm van
huisarbeid doen ontstaan. Want wat
ligt er meer voor de hand voor hem
die een trapnaaimachine onder zijn
bereik heeft gekregen en het vak
zelf als gezel bij zijn leermeester op
Lafel heeft geleerd, dan een enkel
'amertje in zijn eigen huis af te zon
deren voor zijn werk. Desnoods ruimt
moeder de vrouw immers de tafel ii
de huiskamer in om vader er schrij
lings op neer te laten. Waarom moei-
lijk als het ook makkelijk kan. Een
goed vakman verdient zijn brood zo
ook wel. En uit de tijd is het ook niet
daar woningnood juist van deze
ijd is.
Gebrek aan bedrijfsruimte is voo
kleermaker-natroon de voornaamste
zaak, dat hjj zjjn mensen nog steeds op
hun eigen erf naald en draad doet han
teren. Het eventueel aanwezige atelier
veelal te klein om er alle werknemers li
onder te brengenn.
Toch is ook deze thuiswerker geen eigen
baas. Hij krijgt van zijn opdrachtgever i
rolletje stof mee naar huis, gesneden
wel en in de grotere bedrijven doen de
eigen coupeurs het voorwerk reeds. Pas
wordt de kleermaker als zelfstandige aan
gemerkt als hij meer dan twee opdracht
gevers heeft of met meer dan vijf hulpen
werkt. Nu zijn er weinigen, die het hele
maal zonder hulpen klaarspelen.
In eigen huls ziin altijd wel een paar
Dit zijn wel geen thuisw erkertjes,
maar leerlingen van de kleerma
kervakschool. Jongere krachten
worden bij voorkeur in het atelier
geplaatst, terwijl de huisarbeid
veelal door de ouderen wordt be
oefend. Het is echter nieton
waarschijnlijk, dat deze jongens,
die hier zo keurig de Turkse zit
aannemen, t.z.t. óok thuis nog
weieens op tafel zullen plaatsne
men.. Zijn het zonen van kleer
makers, dan zijn ze dikwijls met
de huisarbeid (van huis uit) al
vertrouwd.
handen beschikbaar om de eenvoudige
werkjes op te knappen. De thuiswerker.'
werken op tariefloon en in hoeverre hulp
op hulpjes (naaisters bjjv.) er by betrok
ken zijn doet er niet toe. Daarom is de
veronderstelling onjuist, dat een man, die
60 uren werk aflevert per week, nu
van 7 uur 's morgens tot 11 uur 's avonds
onafgebroken aan zyn tafel zit geklui
terd. De vrouw van de kleermaker kan in
negen van de tien gevallen ook steken
inslaan of voeringen inzetten en vele
handen maken het werk zodoende licht.
Het geen by een overvloed van werk ook
wel noodzakelijk is.
Een gulden regel is, dat eenmaal
genomen werk ook op tijd de deur uit
moet. Geeft een patroon bijvoorbeeld wei
zestig uren in de week af en
thuiswerker zou dan in gebreke blyvi
die opdracht in het gestelde tijdvak uit
te voeren, dan kan hij in zijn loon gekort
worden. Dit is dan een zekerheid die de
werkgever door de collectieve arbeids
overeenkomst gegeven wordt. De v
nemer ontleent aan diezelfde CAO het
recht op achtenveertig uur werk per
week, en zo dat er niet mocht zijn op
een gelijkwaardige honorering. De tijd
..geen werk geen geld", een kwaad dat
in de meeste vormen van huisarbeid ligt
opgesloten, behoort in het maatkleding-
bedrijf voorgoed tot het verleden. En eer
dergelijke werkgarantie is iets wat de
ontwerpers van de nieuwe wet op de
huisarbeid ook voor ogen staat. De thuis
werker in het maatkledingbedrijf geniet
buiten de volledige gelijkstelling op het
sociale terrein met de zijn collega-atelier
werker, bovendien nog een kostenvergoe
ding voor de eigen werkplaats.
Nadelen
Hoe aanlokkelijk dit alles er op het
eerste gezicht mag uitzien, het lijkt alle
maal mooier dan het in wezen is. Een
matig mens mag dan zijn vrijheid waard
zijn, een matige thuiswerker verdient het
zout in de pap nog niet. „Geen kleer
maker beneden de dertig jaar die het kan
opbrengen nog thuis te gaan werken", al
dus een oude rot onder do thuiszitters. Zelf
toegevend, dat hy 't thuiswerk nooit
voor het atelierwerk zou opgeven, meende
deze man toch een waarschuwing te
ten laten horen voor de jongeren. En
zoals hij spraken ook anderen.
„Gezien vanuit het gezin kan
thuiswerk moordend zijn". Hij be
doelde er mee te zeggen, dat je eigen
lijk nooit klaar bent. De praktijk is
eenmaal, dat de beste vakmensen
van geen ophouden weten als ze de
verdiensten in eigen hand hebben.
„We pakken wat we krijgen kunnen
er gaan maar weinig dagen voor
bij dat we ook na het avondmaal niet
weer op tafel gaan zitten. Dat zit ons
ouderen nog in het bloed en door de
aard van het werk kom je er ook zo
gauw toe. Hoe vaak zeggen we niet,
zorg dat ik het werk zaterdag nog
huis heb. dan kan ik het fijn zondag
nna bijrichten- voorbewerken
Neen. het moeten sterke henen zijn die
de weelde van de huisarbeid kunnen dra
gen. Onze zegsman mocht er nog zoveel
tegen hebben, zijn vrijheid die deze huis-
rbeid toch ook geeft, wilde hij voor geen
geld prijsgeven. Al was het alleen i
ir zo nu en dan eens met zijn hengel
tussenuit te kunnen gaan
Lange werkweken
Juist nu, in de tijd van personeels-
schaarste zit de thuiswerker in de regel
om werk verlegen en dan 'vee
(met hulp van anderen) zijn 90 werkuren
in de week wel onder te brengen Aan z
week was hij juist begonnen. „K:jk",
de man, „de coupeur bracht me juist
voor zes broeken. Voor een broek
staat 15 werkuren, zoals vesten op 11
getaxeerd worden. Ik heb nu mijn naaister
mijn vrouw bij de hand om :e zorgen
dat de zaak weer voor elkaar komt en he
goed op tijd bij de patroon terug is. Maai
vervolgde hij, daar op dat hoopje ligt
nog wat ander werk te wachten Particu
lier werk, dat mag officieel wel niet, maar
ik pik ook graag nog een graantje extra
mee. Daar zit dus nachtwerk bij."
Thuiswerk is nu eenmaal ongere
geld, omdat er geen vaste werkuren
zijn. Eigenlijk is het alleen geschikt
voor mensen, die van ophouden we
ten. Daarom heeft deze kleermaker
zijn zoons dan ook naar het atelier
gestuurd. Daar leren ze regelmaat en
op tempo werken. Dat deze knapen
hem thuis zo nu en dan de helpende
hand reiken kan geen kwaad. Ze
horen wel van vader hoe het vroeger
allemaal toeging: „Dag en nacht
zaten we op tafel, jongen, voor een
schamel loon". Hetgeen op een jeugd
die bij CAO's groot wordt, minder
indruk maakt dan men wel zou
willen.
M. F. Vigeveno ambassa
deur bij het Deense hof
By Koninklijk Besluit is de heer M. F
Vigeveno, ambtenaar van de buitenland
se dienst tweede klasse, benoemd tot
buitengewoon ambassadeur en gevol
machtigd minister bü het Deense hof.
Thomas Magyar, de Nederlands-Hon
gaarse violist, is dezer dagen naar Ameri
ka vertrokken voor een grote concertreis,
waarop hy zowel met orkesten als in
recitals zal optreden.
Wat vrijgevigheid betekent
Weinigen krijgen zeer veel en
velen zeer weinig
(Van onze economische medewerker)
^RESIDENT EISENHOWER heeft het Congres voorgesteld, hem mach
tiging te geven strijdkrachten naar het Midden-Oosten te zenden, als
Ihem dat nodig lijkt. Maar hij heeft het Congres ook machtiging gevraagd
voor de jaren 1957/58 en 1958/59 in totaal 400 miljoen te verstrekken
aan het Midden-Oosten.
Dat eventueel militair mogen ingrijpen spreekt ongetwijfeld tot de
verbeelding. Maar toch zal die economische hulp ten slotte veel méér
zoden aan de dijk kunnen zetten, aangenomen dat zij aanvaard wordt en
het geld doelmatig wordt besteed.
Het Midden-Oosten behoort namelijk
tot de sterk onderontwikkelde gebieden,
waar weinigen zeer veel en velen zeer
weinig verdienen, waar nog altyd het
feodale stelsel heerst en de boer met pri
mitieve middelen zijn land bebouwt.
En al brengt de olie thans, dank zy de
royalities, nog veel meer miljoenen op.
ze komen toch in de zakken der macht
hebbers terecht Weliswaar trachten in
verscheidene gebieden meer verlichte
despoten hun land op hoger niveau te
brengen, maar dit gaat slechts uiterst
langzaam.
Armoede te schuld
van hel westen
Een neven-effect van die enorme stroom
oliegeld, die vooral wordt aangewend
voor de bouw van weelderige paleizen
en bioscopen, alsook voor dure auto's en
koelkasten, is de groeiende afgunst en
Toch is het zo
ANDERE JAARTELLINGEN
833) Voor ons heeft het er alle schün
van dat de Christelijke tijdrekening
overal ingang heeft gevonden, maar by
de eerste vleug bezinning die over ons
komt, beseffen we al direct dat ongetelde
miljoenen buiten Europa er niet aan
denken onze kalender te volgen.
Trouwens, we behoeven ons voor deze
waarneming niet spoorslags buiten
Europa te spoeden, want een ieder weet
dat de Joden hun eigen tydrekening
hebben die volkomen lunisolair is en
dus op eigen grondslagen berust. Tellen
wy het jaar 1957 na de geboorte van
Christus, de Joodse kalender zal hel
jaar 5718 aangeven. Hun kalender, die
met maan-maanden rekent, welke op
even praktische als geniale wyze aan
het zonnejaar zyn aangepast, dient in
Europa voornamelijk voor kerkelijke
doeleinden, maar wordt in de afzonder
lijke Joodse gemeenschappen en samen
levingen ook wel in het dagelijks leven
gebruikt en dan wordt de „vreemde"
kalender van anderen eigenlijk als lastig
ondervonden. De Joodse staat Israël
heeft de oude Joodse tydrekening aan
vaard die aanvangt op 6 oktober van
het jaar 3760 v. Chr„ welke dag volgens
n de schcppings
is. Hun jaar van 12
er 11 dagen korter
at het kan voorkomt
'an onze telling 2 nieuw;
i hun kalender vallen. Ii
n het jaar 1957 zal het
dat i
volken toch niet belet
rekening aan te houden
terse jaartelling bestaat in vele gebieden
van India byv. een eigen kalender van
de Hindoes, evenals in Tibet. Ingewik
keld is ook de jaartelling in het i
tclKng
indanks
i 1873 weliswaar de Chr.
doch
i tyd-
og twee ar
gehandhaafd blev
kent daar de doorlopende jaartelling die
,-en aanvang noemt by de stichting van
het Japanse ryk, die men in 659 v. Chr.
steeds
i bov«
dag v
de a
De grootst
eigen kalender
plaats onder de moslir
maan de belangrijkste r
beginpunt van de mohammedaanse
kalender by het jaar 622 van de Chr
tydrekening aanvangt.
In vele streken van Afrika en Asii
worden voorts weer geheel andere tyd
rekeningen gebruikt. Gemakshalve werd
hier en daar de Christelijke tydrekening
overgenomen, maar dit heeft tal van
beginnende jaartelling die
neemt by de ambtsaanvaarding van elke
ïieuwe keizer. Op het eind van 1957
:al keizer Hirohito 32 jaar hebben ge
egeerd, het Japanse keizerryk zal dau
•606 jaar geleden zyn gesticht, zodat
loor elkaar 3 jaaraanduidingen, van zeer
uiteenlopend karakter, kunnen worden
gebruikt. Dat is natuurlijk wel wat inge
wikkeld en daarom is bet maar goed,
lat we allerlei particuliere tellinkjes,
'.oals wè soms op postzegels kunnen
'waarnemen, geheel huiten beschouwing
hebben gelaten.
tydrekc-
ook i
maal in orde,
1963 of 1964
LEIDEN
Hervormde Gemeente: Pieterskerk 10 u
ds Van der Wiel; Hooglandse kerk 10.30
u ds Kloek viering heilig avondmaal;
Oosterkerk 10 u ds Groot viering heilig
avondmaal, 5 u ds Vossers viering heilig
avondmaal; Marekerk 10.30 u ds Otte-
vanger, 7 u dr Schoonheim („De Kerk
zingt"); Kooikapel 10 u ds De Wit; Mara-
nathakerk 11 u ds De Ruiter, 7 u ds. Van
Achterberg; aula Hervormde school Bos-
huizerkade 9.30 u ds De Ruiter; aula Her
vormde school Asserstraat 10 u ds Van
Achterberg; jéugdkerk aula gymnasi
Frumlaan 10 u de heer De Koning; Ver
eniging van vrijz.-Hervormden: Volkshui
10.30 u mej. ds Jongeling; Willem de
Zwijgerkerk Oegstgeest 10.30 u ds Huheek;
Waalse kerk Breestraat 10.30 u ds Cabanis;
academisch ziekenhuis 10 u dr Oppenhei-
mer; diaconessenhuis 10.30 ds" Vossers;
tehuis voor ouden vart dagen donderdag
7 ds Vossers; Lüxor 10.30 u dr Schoon
heim (onderwerp: „Ze kunnen me nog
meer vertellen").
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u dr Dron-
lcert, 5 u ds Koenekoop van Rotterdam;
Herengracht 10 u ds Streefkerk Den Haag,
7 u dr. Westering; ude Vest 10 u dr von
Meyenfeldt, 5 u dr Dronkert; Maranatha-
kerk (Herv, Lage Morsweg) 9.30 u ds Koe
nekoop, 5 u dr Westerink; openb school
Telderskade 10 u dr Westerink, 5
von Meyenfeldt.
Geref Kerk art 31: 8.30 en 5 u ds De
Vries.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Van der
Weele, „Het licht in de duistèrnis" en
„Evangelische vrijmaking".
Geref Gemeente: 10 en 5 u ds Molenaar.
Geref Gemeente in Nederland: 11.30 en
ï.30 u leesdienst. -
Evangelisch Lutherse Gemeente: 10.30
u ds Haan, eerste zondag na Epifanias.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u ds Ver-
Oud-Katholieke Gemeente: 9.45 u hoog
mis, woensdag 9 u heilige mis.
Evang Christengemeenschap: 10 ei
de heer Dikkes, onderwerp: „Het bloed
der verzoening", maandag 8 u jeugddienst,
dinsdag 8 u bidstond.
Baptisten Gemeente: 10 en 5.30 u de heer
Schouten, dinsdag 8 u Bybelbespreking,
vrijdag 8 u bidstond.
Pinkstergemeente: donderdag 8 u eva
gelist Van der Brugge van Den Haag.
Leger des Heils: 10 u heillgingsdien
7.30 u verlossingssamenkomst.
TER AAR
Herv Gemeente: 9.30 en 6.30 u ds Cats
van Beusichem.
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Heiner.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv Gemeente: grote kerk Julianasti
10 u ds Hanemaayer, 6.30 u ds Bogers;
kapel te Gouwsluis 10 u ds Lefeber; ge
bouw Jonathan 6.30 u ds Lefeber; kapel
Martha-stichting 10.30 u ds Bogers; Ouds
hoorn 10 u ds Cadee (Nutsgebouw), 11.15
u zondagsschool (in zaal achter kerk);
Kapel Hooftstraat 9.30 en 6.30 u ds
Jorissen.
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 en 6.30 u ds
Booij van Ierseke; Noorderkerk 10 en 6.30
u ds Mulder; aula 10 en 6.30 u ds Wijma
(viering heilig avondmaal).
Geref Kerk art 31: 10.45 en 4.45 u stud.
De Jong van Alblasserdam.
Chr Geref Kerk: 10 en 6 u ds Roos,
viering heilig avondmaal.
Oud-Geref Gemeente: 9.30 en 4 u lees-
ngelisatie IJsclubgebouw: 10 u vie
ring heilig avondmaal, 6.30 u de heer Pas-
ïan van Haarlem.
AARLANDERVEEN
Herv Gemeente: 10 u ds Boesenkool, 7
ds Verweij van Zevenhoven.
Geref Kerk: 10 u leesdienst, 6.30 u ds
Van Hoek.
li ds Alberts
Chr Geref Kerk: 9.30
te Vlaardingen.
HOOGMADE
Herv Gemeente: 10 u ds Honnef
Leiderdorp.
HAZERSWOUDE
Herv Gemeente: 9.30 u ds De Vos
Katwyk aan Zee, 6.30 u ds Van der Leeden.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Bouma
van Noordwyk aan Zee.
HILLEGOM
Herv Gemeente: 10 u ds Brouwe
ds Knottnerus.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Krabbe.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Schippers.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv Gemeente: 10 u ds Makkenze, 6
u ds Van Gosliga van Rijnsburg.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds De Valk,
•KATWIJK. AAN ZEE -
Herv Gemeente: Nieuwe Kerk 10
Hagen, 5 u ds Moerenhout; Oude Kerk 10
u ds Moerenhout, 5 u ds De Vos; kapel
Voorstraat 10 u ds Bouman, 5 u ds Hagen
Geref Kerk: 9 en 10.30 u ds Nawijn, 5 u
ds Pylman.
Geref Kerk art 31: 10.30 en 5 u ds Van
Tongeren Leeuwarder
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds De Jong.
Geref Gemeente: 10 en 5 u leesdienst.
Geref Gem. in Ned: 10 en 5 u leesdienst.
KOUDEKERK
Herv Gemeente: 10 u ds V d Leeden van
Hazerswoude, 7 u ds V d Most van Rot
terdam.
Geref Kerk. 9.30 en 7 u ds Zylstra.
LEIDERDORP
Herv Gemeente: dorpskerk 10 u ds Sep-
meyer van Den Haag, 6.30. u ds Meyering
van Voorschoten; aula Hervormde school
Zylkwartier 6.30 u ds Honnef; gebouw
Eikenlaan 10 u kinderdienst.
Geref Kerk: dorp 10 u ds V d Berg
Sassenheim, 6.30 u ds Dyk; Zylkwartier
10.30 u ds Dyk, 5 u ds Sweepe.
LISSE
Herv Gemeente: 10 en 5 u ds Jongeboer,
viering heilig avondmaal.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Schouten.
Chr Geref Kerk: 10 en 4 u ds Eerland.
Geref Gemeente: 10 en 4 u ds Kieboom,
donderdag 7.30 u ds Kieboom.
Geref Kerk art 31: 10 en 4.30 u lees-
dyk.
Ned Prot Bond: 10 u dr Noordhoff
Rotterdam.
LEIMUIDEN
Herv Gemeente: 9.30 u de heer Offringa
•an Alphen van den Rijn, 7 u ds Sirag van
Vlaard'ngen jeugddienst.
Geref Kerk: 9.30 en 2.30 u ds Oosterhoff.
NOORDWIJK AAN ZEE
Herv Gemeente: 10 en 5 u ds Cupedo.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Kuiper van
Sassenheim.
Herv. evang: 10 ds Goedhart
terdam.
i Rot-
Geref Kerk: 9.30 en 5 u ds Heinen.
NIEUWKOOP
Herv Gemeente: 10 en 6.30 u ds De Jong.
Geref Kerk: 9.30 en 2.30 u ds Zijlstra
an Aerdenhout.
NIEUW VEEN
Herv Gemeente: 9.30 u de heer V d Hoek,
2.30 u ds Schinkel van Woubrugge, 7.15 u
ds Engels van Zaandam.
Geref Kerk: 9.35 en 6.35 u ds Jongbloed
van Muiden.
NOORDEN
Herv Gemeente: 9.5
■an Heemstede.
u ds Van Hoek v
Geref Kerk: i
Aarlanderveen.
OEGSTGEEST
Herv Gemeente: zendingskapel heden
avond 7 u avondgebed; morgen: Groene
of Willibrordkerk 10.30 u ds Callenbach;
Pauluskerk 10.30 u ds V d Most van Rot
terdam jeugddienst, 7 u ds Hildering (zen
dingspredikant); Hoge Mors 10.30 u d:
Hildering; gebouw Irene 10.30 u de heei
J. Heijloo, kinderkerk; kerkzaal Ende
geest 8.30 u ds De Wit van Leiden.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Eringa, viering
hetfig avondmaal.
Geref Kerk art 31: 8.30 en 3 u ds Kap-
teijn van Nykerk.
Vereniging van vrijz.-Hervormden: zie
Herv Gemeente Leiden.
OUDE WETERING
- Herv Gemeente: 10 en 7 u ds Knottnerus,
viering heilig avondmaal.
Geref Kerk: 9.30 en 3 u ds Van Gin-
hoven van Westervoort, viering heilig
avondmaal.
RIJNSATERWOUDE
Herv Gemeente: 10.30 u ds Van Soest, 7
u ds Stehouwer te Alphen aan den Ryn.
Chr Geref Kerk: 8.30 en 5 u leesdienst.
RIJNSBURG
Herv Gemeente: grote kerk 10 u ds Van
Gosliga, 5 u ds Groenewoud; kleine kerk
J0 u ds Groenewoud, 5 u ds Makkenze
van Katwijk aan den Ryn jeugddienst.
Geref Kerk: Voorh.weg 9.30 u ds V d
Linde, 5 u ds Bijleveld; Rapenb. 9.30 u d:
Post, 5 u ds V d Linde; Mar.kerk 9.30 u
ds Byleveld, 5 u ds Post.
Geref Kerk art 31: 10 en 5 u ds Nyen-
huis van Overschie.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Kampman.
VALKENBURG
Herv Gemeente: 10 en 6.30 u ds Lekker-
kerker.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Langeler.
Geref Kerk art 31: 8.45 en 3 u ds Van
Tongeren Leeuwarden.
VOORHOUT
Herv Gemeente: 10 u ds Kalkman.
VOORSCHOTEN
Herv Gemeente: grote kerk 10 u
Meyering, viering heilig avondmaal, 7 ds
Saraber, viering heilig avondmaal; Ry:
dyk 10 u vikaris Fokkema; inrichting Hulp
en Heil 10 u dr Elderenbosch var
Voorburg.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Den Boer, vie
ring heilig avondmaal.
Geref Kerk art 31: 10.15 en 3.15 u ds De
Vries van Leiden.
WASSENAAR
Herv Gemeente: grote kerk 10 u dr
Honders, 7 u ds Ottevanger van Leiden:
Kievietkerk 10 u ds Wiersma, 7 u d.'
Geursen van Melbourne jeugddienst, on
derwerp: „Mens zyn is samen zyn mei
God"; Deylerkapel 10.15 u ds Beker, 6 u
ds Beker jeugddienst.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Feringa; Zuid
10 en 5 u ds Van Duinen.
Geref Kerk art 31: 10.15 u leesdienst,
3 u ds De Vries Den Haag.
Ned Prot Bond: 10.35 u dr Faber.
Doopsgezinde, Gemeente: 10.30 u prof
dr Van Hoik van Leiden.
Hervormde Evangelisatie: 10 u de heer
Van Teylingen Leiden, 7 u de heer Kruit
hof Monster.
WOUBRUGGE
Herv Gemeente: 9.30 u ds Schinkel, 6.30
u de herr Van den Hoek van Nieuwveen.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Hengeveld.
ZOETERMEER
Herv Gemeente 10 u ds Vergunst van
Ryssen, viering heilig avondmaal, 4 u ds
Sirag van Hillegersberg, 6.30 u ds Ver-
2 u de heer Smit I gunst.
Geref Kerk: 10
i ds Gerritsma.
verbittering by hèt vo-lk, dat nog steeds
gebukt gaat onder een bedroevend lage
levensstandaard. En de heersers buiten
die verbittering uit, door de massa tegen
het Westen op te zwepen.
Als het ons lukt, zo is het uitgangs
punt van de Amerikanen, het levenspeil
van de mens in het Midden-Oosten te ver
hogen. zal hy geleidelijk aan minder ge
voelig worden voor haatcampagnes en
zal hij het Westen waaruit die hulp
komt met andere ogen gaan zien.
Met dit buitenlandse geld kunnen er
kapitaalgoederen en technici door het
Midden-Oosten worden aangelokt en
kunnen in versneld tempo bevloeiings
werken worden aangelegd en wegen ge
bouwd. Voorts kan de landbouwproduk-
tie worden verhoogd, kunnen epidemi
sche ziekten worden onderdrukt, kunnen
onderwys en hygiëne worden aange
pakt en kan de hongersnood worden
bestreden. Tevens zal dan de koopkracht
van het Midden-Oosten toenemen En dat
is voor elk exporterend land en dus ook
voor ons land, een niet te verwaarlozen
factor. Hoe groter de koopkracht is in de
wereld en hoe beter zy is verdeeld, des
te meer kan de internationale handel
bloeien. Hetgeen op den duur ook de
landen van het Westen ten goede komt.
Toch geen goed geld
naar kwaad geld
De grote vTaag is natuurlijk of er
geen goed geld naar kwaad geld zal
worden gegooid. Die kans is niet bij
voorbaat uitgesloten, getuige het feit,
dat juist dezer dagen leden van het
Amerikaanse Congres een onderzoek
hebben geëist naar de besteding van
het aan Iran verstrekte geld.
Dat overigens economische hulp uiter
mate vruchtdragend kan zijn. bewijzen
Pakistan, Peru, Oostenryk, de Bondsre
publiek en.... ons eigen land. om maar
een aantal willekeurige voorbeelden te
noemen. Van 1948 tot en met 1956 hebben
wij in totaal -3150 -miljoen- ontvangen,
waardoor onze landbouw en onze indu
strie. ons militaire apparaat en onze pro-
duktivife-if een enorme duw omhoog
kregen. Zonder Marshallhulp (zoals ze
indertijd heette) waren wij de verwoes
tingen van de oorlog nooit zA snel te bo
ven gekomen.
Wat Amerika nog meer
weggaf
Die 3150 miljoen is voor Nederlandse
verhoudingen een spectaculair bedrag:
het is niet minder dan 1/6 van hetgeen
w(J gezamenlijk In een heel jaar voor
onze consumptie uitgeven. Maar dit be
drag valt weer in het niet bü wat de
Amerikanen na de oorlog aan alle landen
van de vr|je wereld te zamen hebben ge
geven. wy komen dan op het gigantische
bedrag van 142.000 miljoen, oftewel
acht maal onze jaarlijkse consumptie. En
dat geld Is voor het overgrote deel weg
gegeven zo maar. De Amerikaan be
taalt dat gewoon vla z|jn belastingen uit
z|jn eigen zak, jaar in. jaar uit. In 1945
begon de stroom te vloeien, in 1948 en '49
zwol h|j aan tot circa 25.000 miljoen,
waarna h|j geleidelijk weer tot ƒ10.000
per jaar afnam. In deze bedragen zitten
dan de economische en militaire hulp
beide.
Voor het lopende Jaar. dat zich voor
de Amerikanen uitstrekt van 1 juli 1956
tl m 30 jund 1957, Is de totade bystand
aan de vrye wereld gesteld op 14.500
miljoen, waarvan 7000 miljoen aan
militaire hulp. Als men nu weet. dat
het bruto nationale inkomen van de Ver.
Staten in 1956 circa 1.550.000 miljoen
bedroeg (bij ons 28.500 miljoen), dan
komt die hulp aan vreemde landen neer
op één procent van het nationale in
komen. Dit ïykt niet eens zo heel veel,
doch latere geschiedschryvers zullen pas
goed kunnen vaststellen, wat al die dol
lars hebben betekend.
Geref Kerk art 31: 9.30 u leesdienst,
u ds Janse van Zutfen.
Vereniging van vrijz-Hervormden: 10.30
de lieer Van Ouwerkerk van Boskoop.
Geref Gemeente: 10 en 6.30 u lees
dienst.
ZOETERWOUDE
Herv Gemeente: 10 u ds Van Embden.
ZWAMMERDAM
Herv Gemeente: 10 en 6.30 u ds V d
Eroeck.
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Wagenaar.
ZEVENHOVEN
Herv Gemeente: 9.30 u ds Verwey.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Wynia.
RADIO BLOEMENDAAL
9 en 10.30 u ds Toornvliet, 3.30 en 7.30
ds Popma van Amsterdam.
Pijnlijke
herinnering
