Mcuuie£dhscl|e (fourant den afgetreden - Butler nieuwe premier? Masjoemi-ministers lopen uit het Indonesische kabinet Binding van Europa en V. S. in debat JK KAN MIJN PLICHT NIET MEER VERVULLEN' Koningin vraagt advies aan Churchill Speculaties over opvolging Labour eist verkiezingen nis op betere relaties met Amerika Premier wil verder regeren met steun der communisten OOK NASSER IS ZIEK Geen premier had met zoveel tegenslagen te kampen Zal de K LM. binnenkort Caravelles bestellen? T.V. via distributiedienst is goed mogelijk 9 JANUA DAG 10 JANUARI 1957 S: Steenstraat 37. ctie. Redactie. Abonnementen- en ertentie-afdeling: Tel. 31441. EMENTEN: 7.— per kwartaal; 35 per maand; 0,55 per week. TENTIES: 0.20 per millimeter, liliebenfchten 0.18 per millimeter, contract belangrijke korting). Irekening 58936. Directie: F. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken Staotvaiticfi li gfctbltora nyn hert In tcyhenspaet" Zevenendertigste jaargang No 10852 ZIE PAGINA 5 ^/"ETENDE, dat ik niet volledig mijn plicht tegenover mijn soeverein en het land zal kunnen vervullen, heb ik besloten de Koningin mijn ontslag aan te bieden. De Koningin heeft het behaagd dit ontslag te aanvaarden. Met deze verklaring van Sir Anthony Eden, tot gister avond 7 uur minister-president van Groot-Brittanië, is een nieuwe fase ingetreden, zowel voor de binnenlandse poli tiek van Engeland als voor de wereldpolitiek. Als een vroeg oud, dodelijk vermoeid man is de Britse politicus, die eens de „Golden Boy" werd genoemd, heen gegaan. In spanning wacht Engeland, het Gemenebest, ja heel de wereld op het besluit, waarbij Koningin Eliza beth II zijn opvolger zal aanwijzen. Onmiddellijk na de eenzame tocht, die Eden van Downingstreet 10 naar Buckingham Palace maakte, vermoeid achteroverleunend in zijn auto, is een stroom van commentaar en speculaties losgebroken. Engeland verdiept zich in de mogelijkheden van de opvolger. De Londense ochtend bladen geven zijn plaatsvervanger tijdens zijn ziekteverlof, de leider van de conservatieve fractie, tevens voorzitter van het Lagerhuis, Richard A. Butler, de beste kans. Maar ook Harold MacMillan, minister van Finan ciën, en Selwijn Lloyd, minister van Buitenlandse Zaken, worden genoemd. Koningin Elizabeth is de enige aan wie de beslissing is. Echter is het gebruikelijk dat de afgetreden premier de Kroon adviseert. nthony Eden, vermoeid en ontroerd, verlaat zijn ambtswoning in lingstreet 10 te Londen, op weg naar Buckingham Palace, waar hij koningin Elizabeth II zijn ontslag zal aanbieden. Hoe de wereld reageerde De Labourbladen eisen nieuwe ve zingen, wat ook de leider van Lal Hugh Gaitskell, die in de Harvardun siteit in de Verenigde Staten een :onferentie hield, onmiddellijk geopperd heeft. In c leider de Kri nservatieve kringen wordt gemop- vant de nieuwe premier zal ook van de partij zijn, zodat in w on deze partijbeslissing In ha: IDENT EISENHOWER heeft de ip uitgesproken, dat Eden weer gezond zal zijn. Hij noemde de den Britse premier „een goede e vriend,-die de zaak van de vrij- lad verdedigd". Verder commen- p het aftreden als een politieke af Eisenhower niet. Lmerikaanse minister van buiten zaken, Foster Dulles, ech- de het diep te betreuren, dat Sir ly zich genoodzaakt heeft gezien zondheidsredenen af te treden, flf heb Sir Anthony vele jaren ge- aldus Dulles, en wij onderhielden betrekkingen, toen hij minister ^itenlandse zaken was. Wij hebben vele internationale conferen- ijgewoond en altijd zeer hecht sa- werkt. Ook nadat hij premier 1, heb ik verscheidene malen de eid gehad hem te ontmoeten er l te werken. Deze vriend je verbondenheid is een voor- - mij geweest en daardoor ben ndering en ontzag gaan koeste zijn bekwaamheid en voo ende wijze, waarop hij i de zaak van de vrijheid den en van de eenheid tussei i het bijzonder tussen d Koninkrijk en de Verenigde R. A. BUTLER ..opvolger?. In gezaghebbende Amerikaanse kringen wordt het aftreden van Eden een gelegenheid genoemd „de schade van het verleden" te herstellen. Men verwacht, dat een Engels-Amerikaan- se topconferentie nu eerder mogelijk ïisenhower achtte door Edens besluit, ypte aan te vallen een gesprek met hem mogelijk. FRANKRIJK De Franse premier M o 11 e t heeft geen mmentaar op Edens aftreden gegeven, aar Eden zelf onmiddellijk een persoon- ke brief geschreven, waarin hij uiting ieft aan zijn warme gevoelens van nendschap voor Sir Anthony. P i n e a u verklaarde, dat het aftreden hem niet verraste, ornaat hij wist hoe v moeid Eden was en hoezeer zijn gezond heid te wensen overliet. Het Franse communistische blad l'Hu- manité, zegt dat Mollet nu zijn enige steun verloren heeft. In de kringen van het Gemenebest i men van mening, dat het aftreden va Eden „een reusachtige overwinning" be tekent voor Nasser. VREUGDE IN EGYPTE Radio-Kairo onderbrak gisteravond e uitzending met de mededeling van Edens aftreden en voegde daaraan toe: „Volgens berichten van nieuwsagentschappen i: een gevolg van de ongelukkige politiek, die de Britse minister-president ten aan zien van het Suezkanaal gevoerd heeft". De telefoons in Kairo stonden van dat ogenblik af niet meer stil. HAROLD MACMILLAN heeft. Bjj de opvolging van Churchill speelde dit probleem niet. omdat Cl chili Eden reeds lang als zjjn „kri prins" had aangewezen. De meningen in Engeland verschillen aanmerkelijk van elkaar over de vraag of het aftreden van tfón de golf anti-Amerikanisme, die. het land o spoelt, zal aanwakkeren of doen weg- De conservatieve Daily Sketch vraagt zich af. of de druk of vijandigheid va de Amerikaanse regering tot dit aftri den geleid heeft. De conservatieve Daily Mail had een bericht van zijn co pondent in Washington, dat daar verwacht, dat het aftreden de weg zal banen voor snelle verbeteringen i Engels-Amerikaanse betrekkingen. De conservatieve Daily Telegraph waarschuwde zijn lezers te begrijpen dat „we niet van premier verand* op last van de Amerikanen". De Liberlale New Chronicle sprak het vertrouwen uit, dat de taak van herstel van het verloren vertrouwen bij sommige bondgenoten aanzienlijk vereenvoudigd zal worden door het feit, dat een nieuwe man aan het roer komt. Hoe hard de Labourkranten ook om verkiezingen roepen, deze worden niet waarschijnlijk geacht. De ambtsperiode van dit parlement duurt tot mei 1960. De nieuwe premier, wie het ook moge zijn, zal liever de gemoederen eerst tot rust willen laten komen en de zaken weer wat op orde hebben gebracht, voordat hij een beroep doet op de kiezers. Komt Eden, zoals verwacht mag wor- Zwaai naar links in Djakarta uit het Indonesische kabinet teruggetrokken. Te verwachten is, dat de twee protestants-christelijke ministers en het rooms-katholieke kabi netslid dit voorbeeld zullen volgen, doch de premier is voornemens met steun van de communisten de regering voort te zetten, omdat hij dan nog steeds een meerderheid in het parlement heeft, doch de kans is groot, dat ook de Nahdatoel Oelama uittreedt, waarna de val van het kabinet zeker is. zaken Sunarjo (N. Oe), justitie, de onder minister van verbindingen Rozari (r.k. verbindingen, de minister van agrarische zaken prof. Suhardi (r.k.) openbare Kort nadat premier Ali Sastroamidjojo et uittreden van de Masjoemi had be kend gemaakt, verlieten de Masjoemi-mi- rs vice-premier Roem, minister van justitie, prof. Muljatno, van openbare werken Mohammed Noor, van verbindin gen Suchjar Tedjasukmana van financiën Jusuf Wibisono de vergaderzaal van hel kabinet en begaven zich naar het huis de Masjoemi-voorzitter Mohammed Natsir. Deze, een Sumatraan, zeide. dat de regering de bevolking van Sumatra getergd en geprikkeld had door geen be grip te tonen voor de ethnologische pro lemen van Sumatra. De partijloze minister van ontwerpen i transmigratie Djuanda zal financien beheren, de minister van binnenlandse De premier meent, dat hij op 189 v de 273 parlementszetels kan rekenen het verlies van de 57 aanhangers der Mi joemi, maar ook de Christelijke partij heeft na een spoedvergadering verklaard, dat het kabinet plaats moet maken voor een ander. De rooms-katholieke partij moet beslissen. Ook dan nog zal het ka binet eeiV meerderheid hebben, daar het zeker is van de steun der communisten, die zelf niet in het kabinet zitten. Echter overweegt ook de Nahdatoel Oelama ern stig uittreding en dan acht men de val van Sastroamidjojo zeker Sukarno heeft in een vergadering aan gedrongen op nationale eenheid. Door inspanning PRESIDENT NASSER lijdt aan A een maagkwaal. Zijn artsen zouden verontrust zijn over zijn toestand. Ook hij heeft de spannin gen van de laatste maanden niet kunnen verwerken. Tot in de vroege morgenuren werkte hij dikwijls door, waardoor zijn gestel onder mijnd is. Nu Egypte onderhandelingen me Frankrijk en Engeland over het Suez kanaal heeft afgewezen, heeft de Britse vertegenwoordiger bij de V.N. een be spreking gevoerd met Dag Hammars- kjöld, over een mogelijke regeling, waar door het gesprek toch op gang gebracht kan worden. Amerika heeft zijn bezorgdheid uitge sproken over het lot van de Joden in Egypte en de regering van Nasser ge vraagd, een gematigder politiek te vol gen -ten aanzien van deze bevolkings groep. Zondag zijn ongeveer duizend Jo den uit Egypte in Napels aangekomen. Velen van hen verklaarden, dat in Egypte neg 40.000 Joden te lijden hebben van H p EEN ENKELE premier heeft sedei mensenheugenis met zoveel op 18 tegenslagen te kampen gehad als Sir Anthony Eden. Dat hebben zelfs ziin politieke vijanden toe moeien geven. De moeilijkheden begonnen al op het ogenblik dat Win ston Churchill zijn premier- schap aan hem overdroeg. Toen, 6 april 195b. was een dagbladstaking in het ge hele land aan de gang. Ach teraf bleek dit een slecht voorteken te zijn. TWELISWAAR werden an- di derhalve maand later en verkiezingen gehouden, die sti ene grote conservatieve m meerderheid opleverden, ve maar drie dagen daarna gin- wi Britse ring gaat niet heen", zo zei grote politieke rede i. 1956 te Bradford. lakte Eden jyE BREUK met Amerika ontstond en verschil lende landen van het Ge- EERSTE er ontstemming Midden-Oosten 26 juli van menebest oefenden ernstige binnenlands het vorige jaar nationaliseer- beleid van Eden, op interna- de Nasser het Suezkanaal kritiek uit. In eigen land ha- tionaal gebied toonde pre- Maanden van onderhande- nierde de oppositie op Eden mier Eden zich vooral een lingen volgden. topconfereui formaat. Op verergerde i Gent irkle 20 Moeilijkheden in eigen land, mislukking in Midden-Oosten e ontspanning tussen Oost Maar Eden bleef de volmaak- i West in het vooruitzicht te gentleman, modieus en elde, speelde de Britse pre- elegant gekleed als altijd, ier een belangrijke rol. De Alleen zijn gezicht verried rhoudingen met Rusland de spanning, waarin h\j ver arden beter. In april van keerde, De crisis losDe veroordeling door de Verenigde Naties deed de oppositie toenemen. Door dreiging van buiten af en de enorme kritiek was Eden genoodzaakt het bevel te geven het vuren te staken. Maar de premier bleef zijn optreden verdedigen. ..Wij verontschuldigen ons niet en zullen dit nooit doen voor de beslissing die wij en onze Franse geallieerden genomen hebben verklaarde Eden. de noodtoestand afkondigen, ganin iilijkheden werdei de B: tweede helft van 1 de kritiek op f'den toe ook van conservatieve zijde. Deze kritiek werd zo ernstig, dat de premier gedwongen was te ontkennen, dat hij af zou treden. „Het land gaat niet bergafwaarts cn deze rege- rscheen. Toen op 5 november t gelukkig op het De ontvangst door de Engel- hield de adem In de se bevolking was demon- dat mogelijk? Was het bele- 5 nam stratief koel en de verdwij- digde nationale trots of toch i de Engelse kik- het diep besef, dal de vrede onder het Russi- »n het Midden-Oosten gered sche oorlogsschip, waarmee moest worden? Of waren er de Sowjetleiders waren ge- nog andere motieven die dit komen, wierp een schaduw besluit rechtvaardigden? Hoe over deze toenaderingspoging het ook zij, de Erits-Franse tussen Engeland en Rusland, actie mislukte. A/JAAR HET einde i premierschap was in zicht. Gejaagd en vermoeid, wetende dat de Britse in- roesjtjsef Engeland. Erg het bevel gegeven Egypte vloed m het Midden-Oosten bezoek niet binnen te vallen. De wereld vooriopig was geliquideerd. buiten het land. op Jamaica. Toen hij terug kwam leden Engeland en West-Europa aan een tekort aan olie. De uitnodiging van Eisenhower voor een gesprek bleef uit. Eden heeft nu de strijd op- den, als graaf in het Hogerhuis, dan zal er wel een tussentijdse verkiezing moe ten plaats hebben in zijn kiesdistrict Warwick, waar hjj sinds 1923 de afgevaar digde in het Lagerhuis is. De Britse mi nisters worden namelijk gekozen uit de parlementsleden, dus Eden is nog lid van het Lagerhuis. Zou hjj de verheffing tot graaf niet aanvaarden. dan kan hij als Lagerhuislid op de banken der con servatieven blijven zitten. Maar zeer waarschijnlijk wordt dit niet geacht. Koningin Elizabeth II heeft vanmorgen Sir Winston Churchill op Buckingham Palace ontboden. Men neemt aan, om de oude staatsman advies te vragen voor haar keuze van een nieuwe premier. Men zie ook pagina 5. Eden verlaat Buckingham Palace in zijn auto, nadat de Koningin zijn ontslag als pre mier had aanvaard. Straalvliegtuigen voor 70 personen (Van een onzer verslaggevers) TN LUCHTVAARTKRINGEN praat men op het ogenblik druk over ge- ruchten, die vertellen, dat de K.L.M. van plan is binnenkort vliegtui gen te bestellen van het type Caravelle, een zeventigpersoons verkeers vliegtuig van zeer moderne lijn en constructie, dat wordt aangedreven door twee straalmotoren. De twee reactie-motoren zijn niet, als gewoonlijk, in de vleugels ondergebracht maar vonden een plaats in twee gondels, die even voor de staart van het toestel P.T.T.-TECHNICI BEWIJZEN (Van een onzer redacteuren) TTET IS niet onmogelijk, dat er nog eens via het radiodistributienet televisieprogramma's worden uitge zonden. Dit is de voornaamste con clusie van een rapport, dat de inge nieurs van het Dr. Neherlabora- torium in Leidsendam. op verzoek van de directeur-generaal van de P.T.T., hebben opgesteld. De hieraan verbonden technische bezwaren zijn niet bijzonder groot en zeker te overwinnen en ook financieel-eco- nomisch verwacht men geen onover komelijke bezwaren. Zelfs zal het mogelijk zijn via hetzelfde net kleuren-t v te brengen Dit alles heeft langdurig en nauwgezet onderzoek aangetoond, waarvoor men onder meer en net had aangelegd dat met de praktijk vcreenstemde Het bleek, dat het nodig is op verschil- terwijl in de te kunnen blijvi lende plaatsen eer sterkers te bouwen gen extra kastjes r net ook voor radio bruiken De voordelen van het voorgestelde zijn: 1. Lagere kosten (de ontvangtoestellen kunnen goedkoper zijn dan de thans in gebruik zijnde); 2. Storingvrjje ontvangst, door het on mogelijk worden van atmosferische i de vrij on- Of de plannen ooit verwezenlijkt zullen worden is nog de vraag. VCast staat al leen, dat er technisch geen onoverwinne lijke bezwaren zijn. Hoge investeringen zullen echter wel nodig zijn en daarom verwacht men niet dat op zeer korte ter mijn tot verwezenlijking der plannen zal worden overgegaan. aan weerszijden buiten de romp hangen. Reden van deze geruchten is het feit, dat een groep vlieg- en technisch personeel van de K.L.M. dezer dagen van Schip hol is vertrokken voor een bezoek aan de Franse fabriek van de Caravelle, met de opdracht, zich met dit type toestel vertrouwd te maken. Op 27 september van het vorig jaar verscheen een Cara velle voor demonstraties op Schiphol. Juist toen de deelnemers aan het tweede Europese congres voor luchtvaarttech niek, dat in Den Haag gehouden werd. daar een excursie maakten. Insiders ver telden toen, dat de demonstratie van de Caravelle op de technici veel indruk had gemaakt en dat men het besluit van de Air France, de Franse luchtvaartmaat schappij, om twaalf van deze toestellen te bestellen, een bewijs voor gebleken betrouwbaarheid van het prototype vond. Toch Friendships Enkele insiders menen uit het werkbe zoek van een groep K.LL.M.'ers aan de Caravelle-fabriek ook op te maken, dat |H' eventuele bestelling van Je Fokker Friendship „niet zo vlot zal gaan als men wel gedacht had". Dat deze veronderstelling uiteraard geheel rekening van deze zegslieden blijft, spreekt vanzelf, en de K.L.M. zal op dit moment niet kunnen zeggen, of de be stellingen van Friendships die eind 1959 plaats zouden hebben wel door gang kunnen vinden. Fokker heeft voor het type Friendship reeds 101 bestellin gen gekregen, en de Amerikaanse Fair- childfabriek die de licentiebouw van Fokker's nieuwe verkeersvliegtuig heeft n, noteerde reeds 31 bestellin gen. De veronderstelling dat de bestellingen m de Caravelle voor de K.L.M. in de plaats zouden komen voor bestellingen Friendships vindt haar oorzaak in het feit, dat beide toestellen geschikt zijn om bestaande en bij de K.L.M. in gebruik zjjnde toestellen van die klasse te ver vangen of op'te volgen. 102-jarige overleden. In Stadskanaal (gem. Wildervank) is gisteravond over leden de 102-jarige weduwe G. Trip Niks. Zij werd op 3 februari 1854 te Drou- wenermond, in de Drentse gemeente Bor ger geboren. WEERBERICHT 't Wordt kouder De Bilt verwacht tot mor- mtf genavond: fcMp Opklaringen, maar aan- vankelijk nog enkele buien, voornamelijk aan de kust. Tot matige of zwak afne- mende wind, ruimend naar noord. Verdere daling van temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN 11 januari zon 8.47—16.54 maan 12.40—3.27

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1