Mcuuie£dhscl|e (fourant
den afgetreden - Butler nieuwe premier?
Masjoemi-ministers lopen uit
het Indonesische kabinet
Binding van Europa
en V. S. in debat
JK KAN MIJN PLICHT NIET MEER VERVULLEN'
Koningin vraagt advies
aan Churchill
Speculaties over opvolging
Labour eist verkiezingen
nis op betere relaties
met Amerika
Premier wil verder regeren
met steun der communisten
OOK NASSER
IS ZIEK
Geen premier had met zoveel
tegenslagen te kampen
Zal de K LM. binnenkort
Caravelles bestellen?
T.V. via distributiedienst
is goed mogelijk
9 JANUA
DAG 10 JANUARI 1957
S: Steenstraat 37.
ctie. Redactie. Abonnementen- en
ertentie-afdeling: Tel. 31441.
EMENTEN: 7.— per kwartaal;
35 per maand; 0,55 per week.
TENTIES: 0.20 per millimeter,
liliebenfchten 0.18 per millimeter,
contract belangrijke korting).
Irekening 58936.
Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Staotvaiticfi li gfctbltora
nyn hert In tcyhenspaet"
Zevenendertigste jaargang No 10852
ZIE PAGINA 5
^/"ETENDE, dat ik niet volledig mijn plicht tegenover
mijn soeverein en het land zal kunnen vervullen, heb
ik besloten de Koningin mijn ontslag aan te bieden. De
Koningin heeft het behaagd dit ontslag te aanvaarden.
Met deze verklaring van Sir Anthony Eden, tot gister
avond 7 uur minister-president van Groot-Brittanië, is een
nieuwe fase ingetreden, zowel voor de binnenlandse poli
tiek van Engeland als voor de wereldpolitiek.
Als een vroeg oud, dodelijk vermoeid man is de Britse
politicus, die eens de „Golden Boy" werd genoemd, heen
gegaan. In spanning wacht Engeland, het Gemenebest, ja
heel de wereld op het besluit, waarbij Koningin Eliza
beth II zijn opvolger zal aanwijzen.
Onmiddellijk na de eenzame tocht, die Eden van Downingstreet 10
naar Buckingham Palace maakte, vermoeid achteroverleunend in zijn
auto, is een stroom van commentaar en speculaties losgebroken. Engeland
verdiept zich in de mogelijkheden van de opvolger. De Londense ochtend
bladen geven zijn plaatsvervanger tijdens zijn ziekteverlof, de leider van
de conservatieve fractie, tevens voorzitter van het Lagerhuis, Richard A.
Butler, de beste kans. Maar ook Harold MacMillan, minister van Finan
ciën, en Selwijn Lloyd, minister van Buitenlandse Zaken, worden genoemd.
Koningin Elizabeth is de enige aan wie de beslissing is. Echter is het
gebruikelijk dat de afgetreden premier de Kroon adviseert.
nthony Eden, vermoeid en ontroerd, verlaat zijn ambtswoning in
lingstreet 10 te Londen, op weg naar Buckingham Palace, waar
hij koningin Elizabeth II zijn ontslag zal aanbieden.
Hoe de wereld reageerde
De Labourbladen eisen nieuwe ve
zingen, wat ook de leider van Lal
Hugh Gaitskell, die in de Harvardun
siteit in de Verenigde Staten een
:onferentie hield, onmiddellijk geopperd
heeft.
In c
leider
de Kri
nservatieve kringen wordt gemop-
vant de nieuwe premier zal ook
van de partij zijn, zodat in w
on deze partijbeslissing In ha:
IDENT EISENHOWER heeft de
ip uitgesproken, dat Eden weer
gezond zal zijn. Hij noemde de
den Britse premier „een goede
e vriend,-die de zaak van de vrij-
lad verdedigd". Verder commen-
p het aftreden als een politieke
af Eisenhower niet.
Lmerikaanse minister van buiten
zaken, Foster Dulles, ech-
de het diep te betreuren, dat Sir
ly zich genoodzaakt heeft gezien
zondheidsredenen af te treden,
flf heb Sir Anthony vele jaren ge-
aldus Dulles, en wij onderhielden
betrekkingen, toen hij minister
^itenlandse zaken was. Wij hebben
vele internationale conferen-
ijgewoond en altijd zeer hecht sa-
werkt. Ook nadat hij premier
1, heb ik verscheidene malen de
eid gehad hem te ontmoeten er
l te werken. Deze vriend
je verbondenheid is een voor-
- mij geweest en daardoor ben
ndering en ontzag gaan koeste
zijn bekwaamheid en voo
ende wijze, waarop hij
i de zaak van de vrijheid
den en van de eenheid tussei
i het bijzonder tussen
d Koninkrijk en de Verenigde
R. A. BUTLER
..opvolger?.
In gezaghebbende Amerikaanse
kringen wordt het aftreden van Eden
een gelegenheid genoemd „de schade
van het verleden" te herstellen. Men
verwacht, dat een Engels-Amerikaan-
se topconferentie nu eerder mogelijk
ïisenhower achtte door Edens besluit,
ypte aan te vallen een gesprek met hem
mogelijk.
FRANKRIJK
De Franse premier M o 11 e t heeft geen
mmentaar op Edens aftreden gegeven,
aar Eden zelf onmiddellijk een persoon-
ke brief geschreven, waarin hij uiting
ieft aan zijn warme gevoelens van
nendschap voor Sir Anthony.
P i n e a u verklaarde, dat het aftreden
hem niet verraste, ornaat hij wist hoe v
moeid Eden was en hoezeer zijn gezond
heid te wensen overliet.
Het Franse communistische blad l'Hu-
manité, zegt dat Mollet nu zijn enige
steun verloren heeft.
In de kringen van het Gemenebest i
men van mening, dat het aftreden va
Eden „een reusachtige overwinning" be
tekent voor Nasser.
VREUGDE IN EGYPTE
Radio-Kairo onderbrak gisteravond e
uitzending met de mededeling van Edens
aftreden en voegde daaraan toe: „Volgens
berichten van nieuwsagentschappen i:
een gevolg van de ongelukkige politiek,
die de Britse minister-president ten aan
zien van het Suezkanaal gevoerd heeft".
De telefoons in Kairo stonden van dat
ogenblik af niet meer stil.
HAROLD MACMILLAN
heeft. Bjj de opvolging van Churchill
speelde dit probleem niet. omdat Cl
chili Eden reeds lang als zjjn „kri
prins" had aangewezen.
De meningen in Engeland verschillen
aanmerkelijk van elkaar over de vraag
of het aftreden van tfón de golf
anti-Amerikanisme, die. het land o
spoelt, zal aanwakkeren of doen weg-
De conservatieve Daily Sketch vraagt
zich af. of de druk of vijandigheid va
de Amerikaanse regering tot dit aftri
den geleid heeft. De conservatieve Daily
Mail had een bericht van zijn co
pondent in Washington, dat daar
verwacht, dat het aftreden de weg zal
banen voor snelle verbeteringen i
Engels-Amerikaanse betrekkingen.
De conservatieve Daily Telegraph
waarschuwde zijn lezers te begrijpen
dat „we niet van premier verand*
op last van de Amerikanen".
De Liberlale New Chronicle sprak het
vertrouwen uit, dat de taak van
herstel van het verloren vertrouwen
bij sommige bondgenoten aanzienlijk
vereenvoudigd zal worden door het feit,
dat een nieuwe man aan het roer komt.
Hoe hard de Labourkranten ook om
verkiezingen roepen, deze worden niet
waarschijnlijk geacht. De ambtsperiode
van dit parlement duurt tot mei 1960. De
nieuwe premier, wie het ook moge zijn,
zal liever de gemoederen eerst tot rust
willen laten komen en de zaken weer wat
op orde hebben gebracht, voordat hij
een beroep doet op de kiezers.
Komt Eden, zoals verwacht mag wor-
Zwaai naar links in Djakarta
uit het Indonesische kabinet teruggetrokken. Te verwachten is, dat
de twee protestants-christelijke ministers en het rooms-katholieke kabi
netslid dit voorbeeld zullen volgen, doch de premier is voornemens met
steun van de communisten de regering voort te zetten, omdat hij dan nog
steeds een meerderheid in het parlement heeft, doch de kans is groot,
dat ook de Nahdatoel Oelama uittreedt, waarna de val van het kabinet
zeker is.
zaken Sunarjo (N. Oe), justitie, de onder
minister van verbindingen Rozari (r.k.
verbindingen, de minister van agrarische
zaken prof. Suhardi (r.k.) openbare
Kort nadat premier Ali Sastroamidjojo
et uittreden van de Masjoemi had be
kend gemaakt, verlieten de Masjoemi-mi-
rs vice-premier Roem, minister van
justitie, prof. Muljatno, van openbare
werken Mohammed Noor, van verbindin
gen Suchjar Tedjasukmana van financiën
Jusuf Wibisono de vergaderzaal van hel
kabinet en begaven zich naar het huis
de Masjoemi-voorzitter Mohammed
Natsir. Deze, een Sumatraan, zeide. dat
de regering de bevolking van Sumatra
getergd en geprikkeld had door geen be
grip te tonen voor de ethnologische pro
lemen van Sumatra.
De partijloze minister van ontwerpen
i transmigratie Djuanda zal financien
beheren, de minister van binnenlandse
De premier meent, dat hij op 189 v
de 273 parlementszetels kan rekenen
het verlies van de 57 aanhangers der Mi
joemi, maar ook de Christelijke partij
heeft na een spoedvergadering verklaard,
dat het kabinet plaats moet maken voor
een ander. De rooms-katholieke partij
moet beslissen. Ook dan nog zal het ka
binet eeiV meerderheid hebben, daar het
zeker is van de steun der communisten,
die zelf niet in het kabinet zitten. Echter
overweegt ook de Nahdatoel Oelama ern
stig uittreding en dan acht men de val
van Sastroamidjojo zeker
Sukarno heeft in een vergadering aan
gedrongen op nationale eenheid.
Door inspanning
PRESIDENT NASSER lijdt aan
A een maagkwaal. Zijn artsen
zouden verontrust zijn over zijn
toestand. Ook hij heeft de spannin
gen van de laatste maanden niet
kunnen verwerken. Tot in de vroege
morgenuren werkte hij dikwijls
door, waardoor zijn gestel onder
mijnd is.
Nu Egypte onderhandelingen me
Frankrijk en Engeland over het Suez
kanaal heeft afgewezen, heeft de Britse
vertegenwoordiger bij de V.N. een be
spreking gevoerd met Dag Hammars-
kjöld, over een mogelijke regeling, waar
door het gesprek toch op gang gebracht
kan worden.
Amerika heeft zijn bezorgdheid uitge
sproken over het lot van de Joden in
Egypte en de regering van Nasser ge
vraagd, een gematigder politiek te vol
gen -ten aanzien van deze bevolkings
groep. Zondag zijn ongeveer duizend Jo
den uit Egypte in Napels aangekomen.
Velen van hen verklaarden, dat in Egypte
neg 40.000 Joden te lijden hebben van
H
p EEN ENKELE
premier heeft sedei
mensenheugenis met zoveel op 18
tegenslagen te kampen gehad
als Sir Anthony Eden. Dat
hebben zelfs ziin politieke
vijanden toe moeien geven.
De moeilijkheden begonnen
al op het ogenblik dat Win
ston Churchill zijn premier-
schap aan hem overdroeg.
Toen, 6 april 195b. was een
dagbladstaking in het ge
hele land aan de gang. Ach
teraf bleek dit een slecht
voorteken te zijn.
TWELISWAAR werden an- di
derhalve maand later en
verkiezingen gehouden, die sti
ene grote conservatieve m
meerderheid opleverden, ve
maar drie dagen daarna gin- wi
Britse ring gaat niet heen", zo zei
grote politieke rede
i. 1956 te Bradford.
lakte Eden
jyE BREUK met Amerika
ontstond en verschil
lende landen van het Ge-
EERSTE er ontstemming Midden-Oosten 26 juli van
menebest oefenden ernstige
binnenlands het vorige jaar nationaliseer-
beleid van Eden, op interna- de Nasser het Suezkanaal kritiek uit. In eigen land ha-
tionaal gebied toonde pre- Maanden van onderhande- nierde de oppositie op Eden
mier Eden zich vooral een lingen volgden.
topconfereui
formaat. Op verergerde
i Gent
irkle 20
Moeilijkheden in eigen land,
mislukking in Midden-Oosten
e ontspanning tussen Oost Maar Eden bleef de volmaak-
i West in het vooruitzicht te gentleman, modieus en
elde, speelde de Britse pre- elegant gekleed als altijd,
ier een belangrijke rol. De Alleen zijn gezicht verried
rhoudingen met Rusland de spanning, waarin h\j ver
arden beter. In april van keerde,
De crisis losDe veroordeling door de
Verenigde Naties deed de
oppositie toenemen. Door
dreiging van buiten af en
de enorme kritiek was Eden
genoodzaakt het bevel te
geven het vuren te staken.
Maar de premier bleef zijn
optreden verdedigen. ..Wij
verontschuldigen ons niet
en zullen dit nooit doen voor
de beslissing die wij en onze
Franse geallieerden genomen
hebben verklaarde Eden.
de noodtoestand afkondigen, ganin
iilijkheden werdei
de B:
tweede helft van 1
de kritiek op f'den toe ook
van conservatieve zijde. Deze
kritiek werd zo ernstig, dat
de premier gedwongen was
te ontkennen, dat hij af zou
treden. „Het land gaat niet
bergafwaarts cn deze rege-
rscheen.
Toen op 5 november t
gelukkig
op het De ontvangst door de Engel- hield de adem
In de se bevolking was demon- dat mogelijk? Was het bele-
5 nam stratief koel en de verdwij- digde nationale trots of toch
i de Engelse kik- het diep besef, dal de vrede
onder het Russi- »n het Midden-Oosten gered
sche oorlogsschip, waarmee moest worden? Of waren er
de Sowjetleiders waren ge- nog andere motieven die dit
komen, wierp een schaduw besluit rechtvaardigden? Hoe
over deze toenaderingspoging het ook zij, de Erits-Franse
tussen Engeland en Rusland, actie mislukte.
A/JAAR HET einde i
premierschap was in
zicht. Gejaagd en vermoeid,
wetende dat de Britse in-
roesjtjsef
Engeland. Erg het bevel gegeven Egypte vloed m het Midden-Oosten
bezoek niet binnen te vallen. De wereld vooriopig was geliquideerd.
buiten het land.
op Jamaica.
Toen hij terug kwam leden
Engeland en West-Europa
aan een tekort aan olie. De
uitnodiging van Eisenhower
voor een gesprek bleef uit.
Eden heeft nu de strijd op-
den, als graaf in het Hogerhuis, dan zal
er wel een tussentijdse verkiezing moe
ten plaats hebben in zijn kiesdistrict
Warwick, waar hjj sinds 1923 de afgevaar
digde in het Lagerhuis is. De Britse mi
nisters worden namelijk gekozen uit
de parlementsleden, dus Eden is nog lid
van het Lagerhuis. Zou hjj de verheffing
tot graaf niet aanvaarden. dan kan hij
als Lagerhuislid op de banken der con
servatieven blijven zitten. Maar zeer
waarschijnlijk wordt dit niet geacht.
Koningin Elizabeth II heeft vanmorgen
Sir Winston Churchill op Buckingham
Palace ontboden. Men neemt aan, om de
oude staatsman advies te vragen voor
haar keuze van een nieuwe premier.
Men zie ook pagina 5.
Eden verlaat Buckingham
Palace in zijn auto, nadat de
Koningin zijn ontslag als pre
mier had aanvaard.
Straalvliegtuigen voor 70 personen
(Van een onzer verslaggevers)
TN LUCHTVAARTKRINGEN praat men op het ogenblik druk over ge-
ruchten, die vertellen, dat de K.L.M. van plan is binnenkort vliegtui
gen te bestellen van het type Caravelle, een zeventigpersoons verkeers
vliegtuig van zeer moderne lijn en constructie, dat wordt aangedreven
door twee straalmotoren.
De twee reactie-motoren zijn niet, als
gewoonlijk, in de vleugels ondergebracht
maar vonden een plaats in twee gondels,
die even voor de staart van het toestel
P.T.T.-TECHNICI BEWIJZEN
(Van een onzer redacteuren)
TTET IS niet onmogelijk, dat er nog
eens via het radiodistributienet
televisieprogramma's worden uitge
zonden. Dit is de voornaamste con
clusie van een rapport, dat de inge
nieurs van het Dr. Neherlabora-
torium in Leidsendam. op verzoek
van de directeur-generaal van de
P.T.T., hebben opgesteld. De hieraan
verbonden technische bezwaren zijn
niet bijzonder groot en zeker te
overwinnen en ook financieel-eco-
nomisch verwacht men geen onover
komelijke bezwaren.
Zelfs zal het mogelijk zijn via hetzelfde
net kleuren-t v te brengen Dit alles heeft
langdurig en nauwgezet onderzoek
aangetoond, waarvoor men onder meer
en net had aangelegd dat met de praktijk
vcreenstemde
Het bleek, dat het nodig is op verschil-
terwijl in de
te kunnen blijvi
lende plaatsen eer
sterkers te bouwen
gen extra kastjes r
net ook voor radio
bruiken
De voordelen van het voorgestelde zijn:
1. Lagere kosten (de ontvangtoestellen
kunnen goedkoper zijn dan de thans
in gebruik zijnde);
2. Storingvrjje ontvangst, door het on
mogelijk worden van atmosferische
i de vrij on-
Of de plannen ooit verwezenlijkt zullen
worden is nog de vraag. VCast staat al
leen, dat er technisch geen onoverwinne
lijke bezwaren zijn. Hoge investeringen
zullen echter wel nodig zijn en daarom
verwacht men niet dat op zeer korte ter
mijn tot verwezenlijking der plannen zal
worden overgegaan.
aan weerszijden buiten de romp hangen.
Reden van deze geruchten is het feit, dat
een groep vlieg- en technisch personeel
van de K.L.M. dezer dagen van Schip
hol is vertrokken voor een bezoek aan
de Franse fabriek van de Caravelle, met
de opdracht, zich met dit type toestel
vertrouwd te maken. Op 27 september
van het vorig jaar verscheen een Cara
velle voor demonstraties op Schiphol.
Juist toen de deelnemers aan het tweede
Europese congres voor luchtvaarttech
niek, dat in Den Haag gehouden werd.
daar een excursie maakten. Insiders ver
telden toen, dat de demonstratie van de
Caravelle op de technici veel indruk had
gemaakt en dat men het besluit van de
Air France, de Franse luchtvaartmaat
schappij, om twaalf van deze toestellen
te bestellen, een bewijs voor gebleken
betrouwbaarheid van het prototype vond.
Toch Friendships
Enkele insiders menen uit het werkbe
zoek van een groep K.LL.M.'ers aan de
Caravelle-fabriek ook op te maken, dat
|H' eventuele bestelling van Je
Fokker Friendship „niet zo vlot
zal gaan als men wel gedacht had". Dat
deze veronderstelling uiteraard geheel
rekening van deze zegslieden blijft,
spreekt vanzelf, en de K.L.M. zal op dit
moment niet kunnen zeggen, of de be
stellingen van Friendships die eind
1959 plaats zouden hebben wel door
gang kunnen vinden. Fokker heeft voor
het type Friendship reeds 101 bestellin
gen gekregen, en de Amerikaanse Fair-
childfabriek die de licentiebouw van
Fokker's nieuwe verkeersvliegtuig heeft
n, noteerde reeds 31 bestellin
gen.
De veronderstelling dat de bestellingen
m de Caravelle voor de K.L.M. in de
plaats zouden komen voor bestellingen
Friendships vindt haar oorzaak in
het feit, dat beide toestellen geschikt zijn
om bestaande en bij de K.L.M. in gebruik
zjjnde toestellen van die klasse te ver
vangen of op'te volgen.
102-jarige overleden. In Stadskanaal
(gem. Wildervank) is gisteravond over
leden de 102-jarige weduwe G. Trip
Niks. Zij werd op 3 februari 1854 te Drou-
wenermond, in de Drentse gemeente Bor
ger geboren.
WEERBERICHT
't Wordt kouder
De Bilt verwacht tot mor-
mtf genavond:
fcMp Opklaringen, maar aan-
vankelijk nog enkele buien,
voornamelijk aan de kust.
Tot matige of zwak afne-
mende wind, ruimend naar
noord. Verdere daling van
temperatuur. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
11 januari zon 8.47—16.54 maan 12.40—3.27