VERRAAD KNAKTE VRIJ HONGARIJE
Negentien Sow jet divisies tegen
weerloze patriotten ingezet
Dreiging groeide van uur tot uur
Mindszenty veilig
bij Amerikaanse
legatie
Contra-revolutie
onderdrukt
Aanvallen van luchtmacht en
tanks niet te stuiten
Hartverscheurende tonelen
bij Oostenrijkse grens
Hymne der Hongaren
KREET OM HULP
VUIG VERRAAD Een liederlijke vertrapping van de
eigen eer, die zogenaamd nog op het spel stond,
dat was de mensonterende daad, waartoe het mach
tige Sowjet-Rusland zich het verleiden in een vertwijfelde
poging de vrijheidsvlam, die van het moedige Hongarije
op de overige aan handen en voeten gebonden satelliet-
landen dreigde over te slaan, te doven. In het bloed van
duizenden Hongaarse vrijheidsstrijders is die vlam ge
doofd.
Slechts luttele dagen heeft het dappere Hongaarse volk tussen
hoop en vrees een kortstondige vrijheid mogen smaken. Langzaam
verdween de hoop en de vrees vergrootte zich, tot de angstwekkende
zekerheid kwam: We zijn verraden! We worden opnieuw geknecht!
De dreiging van de steeds dichter rondom Boedapest naderende
Russische legers was met het uur groter geworden. De schier ondraag
lijke spanning werd verlicht door de tijding, dat in het parlements
gebouw te Boedapest tussen Russische militaire leiders en Hongaarse
vrijheidsstrijders onderhandelingen waren begonnen.
Het
grote
ver
racicl
Pal Maleter, die zich in de strijd
om de Maria Theresiakazerne en
kele dagen tevoren de naam „Held
van Boedapest" verwierf en daarna
minister van defensie werd in het
kabinet-Nagy, is onder de mannen,
die tijdens de besprekingen met de
Russen op zo verraderlijke en laag
hartige wijze gevangen werden
genomen.
RUSTIGE ZATERDAG
Het Is moeilijk de dramatische ge
beurtenissen van de afgelopen dagen in
Kardinaal Mindszenty, de rooms-ka-
thollcke primaat van Hongarije, die vo
rige week werd bevrijd, heeft zondag
morgen met zijn secretaris een toe
vlucht gezocht in de Amerikaanse lega
tie te Boedapest.
Dit deelde Cabot Lodge, de Ameri
kaanse afgevaardigde bij de Verenigde
Naties te New York mee tijdens een
spoedvergadering van de Veiligheids
raad over de Hongaarse kwestie.
Radio Vaticaanstad meldde later, dat
dit op Pauselijk advies was gebeurd.
De staf van de Amerikaanse legatie
zocht met de kardinaal een veilig on
derkomen in de schuilkelder van het
gebouw.
Zaterdagavond had de kardinaal nog
voor Radio-Boedapest gesproken en in
een bewogen toespraak aangedrongen
op een spoedig vertrek van de Russen
uit Hongarije, op vrije verkiezingen on
der internationaal toezicht. Hij zei, dat
Hongarije vreedzaam wilde leven naast
Amerika en Rusland.
Tijdens die besprekingen sloegen de Sowjets verraderlijk toe. Hongarije
ging onder in een ongelijke strijd voor een vrijheid, die slechts kort duurde-
En de wereld keek in vertwijfeling, spanning en verontwaardiging toe-
Vijftien Russische tankdivisies in totaal 6000 tanks en vier
gemotoriseerde infanterie-divisies smoorden de vrijheid van Hongarije
in bloed. Met fosforgranaten werd de bevolking bestookt. Tegen deze
overmacht hielp zelfs de heldhaftigste moed niet. En zo kon, Radio-
Moskou triomfantelijk melden, dat de reactionairen „verpletterd"
waren. Wanhopige vluchtelingen vertelden, dat hun hoofdstad aan alle
kanten brandde.
Verbijsterend volgden de gebeurte
nissen elkaar op. Bommenwerpers en
artillerievuur bestookten Boedapest en
andere Hongaarse steden, terwijl de
besprekingen nog aan de gang waren.
Tanks rolden grommend en dreigend
door de tot ruïnes geworden straten,
waar angstige, doch verbeten mensen
zich schuil hielden. De delegatie der
Hongaren werd gevangen genomen en
dat deed de Russen voor eens en voor
altijd de geschiedenis van deze wereld
ingaan als verraders, zoals die slechts
zelden in de historie worden voort
gebracht.
Nagy gevangen
Maar nog was de schandvlek niet
voldoende. De Russen drongen het
parlementsgebouw te Boedapest bin
nen en arresteerden de ministerraad
der vrije Hongaren. Premier Imre
Nagy was onder de gevangenen.
De grens met Oostenrijk en de andere
buurlanden werd al spoedig bezet door
de Russische troepen. Slechts kleine ge
deelten konden de vrijheidsstrijders in
bezit houden en daarmee werd het laat
ste contact met de buitenwereld gehand
haafd. Radio-Boedapest was al in de
vroege zondagmorgenuren uit de ether
verdwenen. Langs onbegaande wegen
dwars door het heuvelland in een he
vige sneeuwstorm trokken duizenden
Hongaarse vluchtelingen voort naar de
Oostenrijkse grens. Vele vrouwen en kin
deren en moeders, die hun babies in de
armen meevoerden trachtten de grens
te bereiken, waarachter de vrijheid
wachtte.
Velen werden door de Russen gegre
pen. Mensen, met niets anders bij zich
dan de kleren die zij droegen, werden
teruggewezen naar het land, dat werd
gebeukt door de vuist van een bezetter,
die eindelijk het masker had afgewor-
DE AANVAL
Zondagmorgen in de vroegte
(het was nauwelijks 2.30 uur) ont
ketenden de Russen een groot
scheepse aanval op vrijheidslie
vend Hongarije. De berichten, die
de vrije wereld opving, volgden
elkaar in een dramatische reeks.
Tot de nieuwsvoorziening zweeg.
In Wenen ontving Ass. Press in dc
vroegte een telegram van M.T.I., het
vrije Hongaarse persbureau. „Russische
gangsters hebben ons verraden. Zij ope
nen het vuur op geheel Boedapest. Stelt
Europa en de Oostenrijkse regering
hiervan alstublieft in kennis. Ons ge
bouw ligt onder zwaar Russisch vuur.
Het land is plotseling aangevallen. Op
iedereen is het vuur geopend. Janos
Kadar (de partij-secretaris), Gyoergy
Marosan en Sandor Ranoi hebben een
nieuwe regering gevormd. Zij zijn be
gonnen de contra-revolutie te vernieti
gen Zij staan aan de zijde van de Rus
sen. De laatste uren hebben enkele hon
derden tanks Boedapest en Dunafoldvar
aangevallen. Er woedt een zware strijd.
Wij liggen nu onder vuur van zware
machinegeweren. Ik blijf aan de lijn en
zal u het nieuws blijven zenden Nagy
zal onmiddellijk tot het volk spreken."
NAGY SPREEKT
Weinige minuten later sprak Nagy.
De Hongaarse premier zei in het Engels
voor Radio-Boedapest: „Hier is Imre
Nagy. In de vroege uren van deze och
tend zü« Sowjettroepen een aanval be
gonnen op de Hongaarse hoofdstad,
klaarblijkelijk met het doel de democra
tische regering van de Hongaarse volks
republiek omver te werpen. Onze troepen
zjin in gevecht met de Sowjet-strljd-
krachten. Het Hongaarse leger is op zRn
pest. Dit is mijn boodschap tot het Hon
gaarse volk en de gehele wereld."
Even tevoren had Nagy de verklaring
In het Hongaars afgelegd. Hij riep Male
ter en dc andere onderhandelaars op
terug te keren. De premier wist toen nog
niet, dat zij op zo^n laaghartige en mis
dadige wijze verraderlijk gevangen ge-
Zo werden de Hongaren van hun voor
naamste militaire leiders beroofd.
En terwijl de boodschap van Nagy
(onderbroken door het volkslied) enkele
malen werd herhaald deden zwaar ge-
schutsvuur en granaatontploffingen do
stad Boedapest schudden. Hongaarse
tanks dreunden door de straten om ver
dedigingsposities in te nemen.
Als een bloedvlek verspreide de Sow-
jetaanval zich over geheel Hongarije.
Vertwijfeld herhaalde premier Nagy
zijn verklaring, ditmaal als een drin
gend beroep op interventie van de Ver
enigde Naties.
„SCHIET NIET"
Radio-Boedapest riep In het Russisch
een oproep voor de Sowjetsoldaten om
..Schiet niet. Laten wij bloedvergieten
verhinderen. De Russen zijn onze
vrienden en zij zuilen dat blijven".
Maar de Russen bleven die vrienden
Tegen 12 uur 'i
de vrijheidsstrijd
bloedig de kop ingedrukt.
Steeds schaarser werd het nieuws.
Om tien over negen was Radio-
Boedapest uit de ether verdwenen,
eerst klonk nog luid gekraak. Toen zweeg
de zender.
Nog
i had
het kort samen te vatten. Zaterdag kon
Associated Press nog meldden: „Boeda
pest was vandaag kalm. De mensen pro
beren hun normale leven te hervinden.
De winkels waren open en er werd zelfs
ijs bezorgd. De bussen liepen, maar wa
ren zo vol, dat de mensen er als vlie
gen aanhingen. De hele nacht heeft het
gesneeuwd. Vandaag was het warmer."
En Reuter meldde, dat de bevolking
van Boedapest zaterdag, de twaalfde
dag na het begin van de revolutie, met
de wederopbouw van de zwaar geteis
terde Hongaarse hoofdstad was begon-
RING STEEDS NAUWER
En intussen sloot He ring van Russi
sche tanks en Russische legers zich steeds
nauwer rondom de stad Boedapest. En
ergens in die stad werd gesproken over
de mogelijkheid om tot een vergelijk te
komen. Van Hongaarse zijde nam aan die
conferentie deel Pal Maleter. de man.
die zich de erenaam „Held van Boeda
pest" had verworven en nu minister van
defensie in het kabinet van Imre Nagy
was geworden en voorts minister van
Staat Ferenc Erdei en generaal-majoor
Istvan Kovacs. Zeven Russische officie
ren verschenen in het parlementsgebouw
aan de Donau. Het was niet duidelijk
wat de Sowjets wilden. De Hongaren
verklaarden, dat de besprekingen be
perkt zouden blijven tot gedachtenwis-
selingen over de positie der troepen.
De Hongaren hadden met klem gepro
testeerd tegen de drastische verster
kingen, die de Russen naar Hongarije
hadden gehaald.
Nog zaterdagavond maakte de rege
ring Nagy bekend, dat de Russische en
Hongaarse militaire leiders in de loop
van de dag een bemoedigend begin had-
t de regeling van de te-
alle Russische troepen
Enkele dagen geleden was het nog
feest. Burgers en vrijheidsstrijders
reden in triomf op een tank door
Boedapest. Nu heeft het Russische
monster toegeslagen en andere tanks
zijn binnengerold, moord bedrijvend
op een weerloze bevolking.
RadioMoskou
Radio Moskou maakte zondagmiddag
om één uur bekend dat de „contra
revolutie der fascisten volledig onder
drukt" was. Een uur tevoren was een
Russisch ultimatum aan de Hongaarse
vrijheidsstrijders afgelopen.
De Moskouse „Prawda" schreef zon
dag. dat de weg van de reactie in Hon
garije zonder verwijl belemmerd moet
worden. Dc gebeurtenissen in Honga
rije eisen dat. De „Prawda" noemde
premier Nagy een medeplichtige aan
rdketionsire krachten. De bloedige ter
reur tegen de arbeidersklasse bereikte
een ongekende omvang. Er ontstond
chaos in het land en een toestand van
nettigheid. Zo trachtten de Russische
zich schoon te praten.
HET IJZEREN GORDIJN DAALDE WEER
„Wees geen held, maar wees evenmin laf"
De Sowjets hadden hun actie tegen Hongarije kennelijk zorg
vuldig voorbereid. Onder het voorwendsel, dat de mogelijke aftocht
Oer Sowjettroepen uit Hongarije beveiligd moest worden, hebben zij
eerst alle Hongaarse vliegvelden en belangrijke spoorwegknooppunten
bezet en het „IJzeren Gordjjn" weer neergelaten aan de Oostenrijkse
grens, alvorens op te treden tegen de duizenden, die alles inzetten om
de pas verworven vrijheid van hun vaderland te behouden.
Nadat de verraderlijke aanval in de
prille ochtenduren was begonnen, trok
ken de Russen overal de bolwerken der
patriotten binnen. AUereerst werden
Hongaarse grenswachten bij de grens
met Oostenrijk met geweld verdreven.
Slechts enkele punten bleven ln handen
der vrijheidsstrijders.
Daarna rolde de oorlogsmachine over
het land der Magyaren.
Het stadje Györ, een bolwerk van het
nieuwe Hongarije, waarover Alfred van
Tienduizend mensen vluchtten
In Wenen werd omstreeks die tijd een
zwakke zender beluisterd, die smeekte:
Stel de Russen een ultimatum. De Ver
enigde Naties zijn te langzaam. De Rus
sen vernielen ons land. Zij richten een
bloedbad aan. Wij doen een beroep op de
Verenigde Staten ons te helpen." Ook
van andere Hongaarse zenders werden
dergelijke oproepen gehoord.
Er werd om parachutisten gevraagd
boven Dunantal, de vallei van de Donau,
die zich vain Boedapest tot Zuidslavië
uitstrekt.
In het district Retsag waarschuwde een
zender: „Russische tankcolonnes naderen
Wcest voorzichtig. Verspilt geen munitie.
Wacht tot ze dichtbij zijn."
Om half zes zondagavond was het koor
der om hulp smekende radiozenders bijna
verstomd. Slechts één station van de vrij
heidsstrijders was nog in de lucht.
den al omstreeks zes uur in de morgen
verbroken. Van het Boedapester dagblad
Szabad Nep werd nog een kreet om hulp
ontvangen en later kwam MTI nog door
met de mededeling, dal zes communisten,
die op 1 november uit de regering-Nagy
werden gestoten een eigen blijkbaar pro-
Russische regering hadden gevormd te
Szolnok. 80 km. ten zuidoosten van Boe
dapest. Die verraders waren Kossa, Mu
nich, Ronai, Dogei, Antal en Marosan.
En dan Janos Kadar, de eerste secreta
ris van de Hongaarse communistische
partll. die een week lang het program
van Nagy voor soevereiniteit, neutrali
teit en onafhankelijkheid steunde, en
daarna zich verkocht aan dc Russen om
het hoofd te worden van de nieuwe ma
rionettenregering.
Deze nieuwe leiders presteerden
het de ministers van het kabinet-
Nagy te doen arresteren. De pre
mier zelf onderging ook dit lot.
Het parlementsgebouw werd inge
nomen en Imre Nagy en zijn
ministers waren gevangenen der
Russen.
Ferenc Kölcsey (1790—1838) gaf de Magyaren hun volkslied. Vorige week
zongen zij het in vrijheid. Nu gaan hun gedachten slechts uit naar deze
hymne, waarvan wij hieronder drie strofen afdrukken:
Noodlot vervolgt hem te lang
Breng hem 'een gelukkige tijd
Want dit volk heeft reeds geboet
Voor toekomst en verleden.
den gemaakt rr
rugtrekking va
uit Hongarije.
God, zegen de Hongaar
Met voorspoed en geluk
Reik hem Uw helpende hand
Als de vijand hem belaagt.
't Noodlot vervolgt hem te lang
Breng hem een gelukkige tüd
Dit volk heeft reeds geboet
Voor toekomst en verleden.
Hoe vaak heeft uit Turkse mond
Een zegekreet geklonken
Bij de lijken onzer voorouders
Voor 't vaderland gevallen.
Hoe vaak stonden eigen zoons
Op tegen het moederhart
En zijt ge voor uw nazaten
Het stof der aard geworden.
Heb deernis God, met de Hongaar
Door rampen zo beroerd
Reik hem uw helpende hand
Op de zee van zijn ellende.
Anna Kethly naar
New York
Anna Kathly, de Hongaarse socialist*,
die tot minister van Staat in het coa
litiekabinet van Nagy was benoemd,
vertrok naar New York om de zitting
der V.N. bij te wonen. Zij zou aanvan
kelijk naar Boedapest terugkeren, maar
in Wenen drong men bij haar aan, de
belangen van haar land in de volkeren
organisatie te gaan bepleiten.
Bg de Oostenrijkse grens speel
den zich de meest schrijnende
tonelen af. Terwijl de sneeuw in
een storm joeg, kwamen duizenden
mensen te voet de grens over.
Vrouwen en kinderen. Moeders
met babies. Mensen, die schamele
bezittingen met zich meevoerden.
Mensen, die alles achter hadden
gelaten in een poging het vege lijf
te redden.
Steeds meer gedaanten doemden uit
de sneeuwjacht op. Zij zagen kans
langs onbewaakte en ongebaande
paden de vrijheid te bereiken.
De Oostenrijkse regering had alle
maatregelen genomen om het pas
seren van de grens mogelijk te
maken. Hartverscheurend was de
aanblik van de wanhopige vluch
telingen. En steeds nauwer werden
de laatste kieren in het opnieuw
gedaalde IJzeren Gordijn.
Meer dan tienduizend mensen zagen
kans hun geliefde vaderland te ver
laten. Hoevelen zullen door de
Russen zijn tegengehouden?
Het Internationale Rode Kruis en
het Oostenrijkse verrichtten in deze
jammerlijke situatie bewonderens
waardig werk. Vrijwilligers helpen
in de strijd tegen ziekte en
kwetsuren.
Per trein zijn ook nog honderden
vluchtelingen bij Oostenrijkse grens
stations aangekomen.
De Oostenrijkse regering heeft de
Verenigde Naties van de vluchte
lingenstroom op de hoogte ge
bracht. De Oostenrijkse spoorwegen
begonnen op verschillende punten
pendeldiensten om de refugé's ver-
Sprang enkele dagen geleden schreef,
werd het eerst onder de voet gelopen.
Later namen de Sowjets bezit van So-
pron, bij de Oostenrijkse grens. Dat
was het laatste punt, waar nog vluchte
lingen ongehinderd konden passeren.
ASYL
Bij Nickelsdorf kwamen twintig Hon
gaarse soldaten over de Oostenrijkse
grens. Zij werden ontwapend en vroe
gen asyl. Elders Y-erschansten «ich tien
Hongaren met machinepistolen en hand
granaten. Zij wilden tot het laatste
stand houden.
Magyarovar viel na verbitterde ge
vechten in Russische handen.
Ook in het Zuidslavische grensgebied
zagen nog Hongaarse strijders kans
over te wippen en asiel te vragen.
Boven Boedapest vlogen dreigend hon
derden Sowjet vliegtuigen en door de
straten denderden de grote tanks. Er
gingen geruchten, dat dc Russische mi
nister Zjockow
in Hongarije 1
Tegenover de massale tot da tanden
gewapende aanval konden de Hongaren
slechts lichte machinegeweren, Russi
sche geweren en wat karabijnen stel
len. ZIJ waren verbeten genoeg om
zelfs hun vrijheid met de blote vuist
te verdedigen. Met zelfgemaakte Molo-
tof-cocktalls en handgranaten bonden
zij de strijd aan. Een Hongaarse sol
daat kreeg van zijn moeder de bood
schap mee bij hun afscheid: „Weee
geen held, maar wees evenmin laf."
En langzaam maar zeker verpletter
de de Russische oorlogsmachine het
verzet van een moedig volk.
In de hoofdstad werden trams
omvergekanteld om een barricade
tegen de oprukkende tanks te
vormen, granaten sloegen in,
machinegeweren knalden mensen
neer, bloed, warm, kostbaar men
senbloed vloeide in de kleffe
sneeuw van de straten van Boe
dapest. Vergeefs?
der te vervoeren. „De hete tranen,
die hier geschreid zijn, zouden de
sneeuwhopen doen smelten", zo
schreef Ass. Press-correspondent
Peter Hoffer.
Duizenden zijn nog aan de wurgende
greep van de Russen ontkomen,
maar zondagavond laat verschenen
Russische tanks aan de Oostenrijks-
Hongaarse grens. Er was geen door
komen meer aan.
Officieel is te Wenen verklaard, dat
Oostenrijk tot elke prijs de neutra
liteit zal handhaven. Het Weens
communistische blad „Volksstimme"
is in beslap penomett, wegens een
artikel tegen het Oostenrijkse be
lang.
Dc oproepen om hulp van de verschillende zenders waren ver
twijfeld. Zondagmiddag werden te München nog steeds uitzendingen
ontvangen van een zender te Boedapest, die herhaaldelijk omriep:
„Attentie. Attentie, luistert allen. Helpt de Hongaarse revolutie. Hon
derden Sowjetrussische tanks vallen de Hongaarse hoofdstad aan. WIJ
vragen de gehele wereld om hulp".
