Getuigenis van afschuw
over rood geweld
Woedende betogingen tegen
communistische instellingen
Vol van afschuw
en van deernis
Laatste woord heeft God
die de wereld regeert
In de grootste steden braken
onlusten uit
NI
-* V-v
v.-
VERKLARING VAN POLITIEKE PARTIJEN
Verontwaardigingen a fgrijzen
spreken uit alle reacties
„In een «tcrk gevoel van verbondenheid heeft de gehele mensheid meege
leefd met het gehele volk van Hongarije in zijn strijd voor de vrijheid
zelfstandigheid. Het Russische verraad dreigt de zo zwaar bevochten
vrijheid opnieuw te vernietigen. In felle verontwaardiging en gekwetst i:
haar heilige gevoelens protesteert de mensheid tegen de moordaanslag op
het dappere Hongaarse volk, dat welhaast weerloos en machteloos staat
tegenover de nietsontziende overweldiger. In dit tragische uur willen de
Nederlandse politieke partijen, staande op de grondslag van geestelijk*
vrijheid, gemeenschappelijk het Nederlandse volk oproepen, eensgezind te
getuigen van hun afschuw voor het communistisch geweld'.
Aldus luidt de verklaring, die alle democratische partijen in Nederland
gisteravond hebben uitgegeven als reactie op het vreselijk gebeuren i
Hongarije.
Deze eensgezinde verklaring van
onze politieke partijen weerspiegelt
de diepe verontwaardiging en het
grote afgrijzen, dat het Russische
verraad in Hongarije onder ons volk
heeft verwekt. Talrijk waren
reacties, die ons in de loop van de
nacht bereikten.
Minister-president Drees had met
bijstering kennis genomen van de berich
ten uit Hongarije en sprak desgevraagd
zijn diepe verontrusting uit over het lot
van het Hongaarse volk. Dr. Drees
zeer verontwaardigd te zijn over de wijze
waarop door de Russen wordt opgetredei
Op het ogenblik, dat we dit schrijven
groeit nog steeds het aantal telegrammen
waarin allerlei organisaties hun ve
waardlging uitspreken over het brute
Russische geweld.
Op verschillende plaatsen in ons
land kwam het gisteren tot felle
betogingen tegen de Russen en
het communisme. Agenten moes
ten soms. zoals hier op de Prin
segracht in Den Haag. hard
handig optreden, om al te grote
wanordelijkheden te voorkomen.
(Vervolg van pag. 1)
volk. Wij hopen, dat het ons en alle
vrije volken overal ter wereld de
eer wil gunnen, zich zijn broeder
volk te mogen noemen.
Wij hebben gisteren in stomme
smart toegezien en vooral ook toe
geluisterd. En al hebben wij nu nog
zo ontstellend weinig kunnen doen.
dit kunnen wij zeggen tot het volk
van Hongarije: wat u gisteren is
aangedaan, zullen wij nooit en nim
mer vergeten. Het is ons. als werd
het ons aangedaan.
T¥7ftnt in het Hongaarse volk heeft
het Sowjetcommunisme niet
alleen Hongarije, doch gans de vrije
wereld op het hart getrapt. Daar
waren er die zich zand in de ogen
hadden laten strooien door dat wal
gelijke communistische vertoon met
vredesduiven. Daar waren er die het
spel niet doorzien hadden van het
geleur met handtekeninglijstcn. Wij
weten het nu: veranderd is er nog
altijd niets. Wij weten het óók: er is
geen derde weg, geen weg van be
middeling. Want met verraad kan
men niet bemiddelen. Bemiddeling
is voor verraad alleen een gelegen
heid. een kans. zich dieper te neste
len.
Er vélt niets te bemiddelen. Indien
de dag van gisteren dan al enige
dienste heeft gehad, dan deze: dat
het sowjetcommunisme eens temeer
alle maskers heeft laten vallen.
Een trieste zondag. Men bedenke
het wel: een zondag. De dag
dus, door God bestemd opdat
dit aardse leven ons bijzonderlijk tot
Hem zouden wenden. In zijn niets
ontziend cynisme heeft het sowjet
communisme juist op deze dag zijn
slnff geslagen.
Waaraan ook het sowjetcommu
nisme intussen niets veranderen
kan is dat de zondag zondag blijft:
de dag van God en dus ook de dag
van Zijn genade.
De grenzen naar Hongarije zijn
gisteren hermetisch afgesloten. Er
is een grenslijn, die juist gisteren
door niemand afgesloten kon
den: de weg naar Jezus Christus, die
gekomen is om het leed van heel de
wereld en ook dat van het diepbe-
proefde Hongaarse volk te dragen.
De Stichting Activeringswerk Geeste
lijke Weerbaarheid, heeft het volgende te
legram aan de Verenigde Naties gezonden:
,.WIJ eisen onmiddellijke interventie van
de Verenigde Naties In Hongarije. Pleeg
geen verraad aan de vrijheid"
De rectores magnifld van de rijksuni
versiteiten te Lelden, Groningen
Utrecht hebben zich eveneens telegrafisch
gewend tot de minister-president Zij
gen de uni"ersiteiten in te schakelen bij
alle mogelijke hulp, die ons land Hon
garije kan verlenen.
Senaat «taf en studenten bieden asyl
aan voor studerenden. Medici stellen zich
beschikbaar voor uitzending en eventuele
andere hulp.
Politieke jongeren
politieke Jongeren contactraad.
waarin vertegenwoordigd zijn de
A.R.J.O.S de r.C.HJ.G., de JOK. VP
de J.O.V.D. en de Nieuwe Koers dringt
in een telegram aan de minister-presi
dent met klem op aan dat onverwijld
wordt overwogen welke morele, materiële
diplomatieke maatregelen getroffen
Radio Boedapest terug
in de ether
Nadat de vrije zender van Boedapest
krakend uit de ether was verdwenen, zijn
de uitzendingen in de afgelopen nacht
onder Russisch toezicht hervat. Er werd
terstond veel Sowjetpropaganda gespuid
Vanochtend voor vijf uur moesten alle
wapens worden ingeleverd. Ieder, die
daarna nog wapens In zijn bezit had, zou
speciale Sowjet-krijgsraden worden
gedaagd. Er is een uitgaansverbod van
drie uur 's middags tot vijf uur 's morgens
uitgevaardigd. Samenscholingen van meer
dan drie personen zijn verboden.
Radio-Moskou heeft officieel verklaard,
dat de „orde" in Hongarije is hersteld.
Twee contrasten: naast de felle
demonstraties tegen het brute
Russische optreden in Hongarije,
trok et ook een grote stoet in
een stille omgang door Amster
dam ,op deze wijze een waardig
saluut brengend aan de Hon
gaarse vrijheidsstrijders die het
hoogste offer brachten.
kunnen worden om het Hongaarse volk
te steunen en de Russische agreMie on
gedaan te maken. Onmiddellijke verbre
king van de diplomatieke betrekkingen
wordt in een telegram geëist door de Na
tionale Garde. Gesproken wordt over de
..misdadigers, die de Sowjetunie bestu-
Herv. jeugdbeweging
Het hoofdbestuur van de Nederl. Herv.
Teugdbeweging heeft telegrammen gezon
den aan de Generale Synode en aan de
ministerraad. Gevraagd wordt een krach
tige hulp voor de Hongaarse vluchtelin
gen. en waar mogelijk aan het Hongaarse
volk.
Aan de Generale Synode wordt ge
vraagd erbij de Wereldraad van Kerken
op aan te dringen, dat elke kerk bij haar
eigen regering de meest radicale stappen
onderneemt om rich te houden aan de
Internationale rechtsorde en om aan elke
vorm van ombuiging of verkrachting
daarvan een einde te maken.
De Jongerenraad van „De nieuwe koers"
vraagt de regering om alles ln het werk
te stellen, dat de „Russische barbaren"
niet ongehinderd d- resultaten van de
Hongaarse vrijheid zullen vernietigen.
Hulp op no. 999
Het nationale comitë hulpverlening
Hongarije heeft nogmaals een beroep op
het gehele Nederlandse volk gedaan zo
veel mogelijk financiële steun te verle
nen aan het comité (Postrekening 999).
Het hoofdbestuur van de vereniging van
hoofden der scholen, dat diep geschokt is
door het afschuwelijke bericht, dat Boe
dapest gebombardeerd wordt door fos-
forbommen en ln het bijzonder begaan
met het lot van de Hongaarse kinderen
vraagt de minister president ln een tele
gram er bij de Verenigde Naties op aan
te dringen, dat aan deze massale moord
een halt wordt toegeroepen.
Hongaarse oproep
„Uit naam der tien miljoen Hongaren
vragen wij u, tien miljoen Nederlanders,
ons te willen helpen door een bewogen
Zó zag het kantoor van het
communistische dagblad „De
Waarheid" aan de Prinsegracht
in Den Haag er uit, nadat een
verontwaardigde menigte er
haar woede op had gekoeld.
protest bij de Verenigde Naties en bij de
Unie van Sowj et-republieken. Moge God
ons arme Hongaarse volk redden en moge
Hij, u, edel Nederland, zegenen voor uw
solidariteit".
Deze zinsneden staan in een oproep van
de Hongaren in Nederland, die verklaren
zich aaneen gesloten te hebben tot een
eenheidsfront, dat niets wil nalaten mo
rele hulp te verlenen aan hun vaderland'
Verder hebben de Hongaarse vereni
gingen in ons land een telegram verzon
den aan premier Nehru van India, waarin
men de premier vraagt bij de Russische
regering stappen te ondernemen teneinde
het bloedvergieten en de wreedheden in
Hongarije te staken.
Bewogen toespraken voor de radio
Wij staan hier in het vrije Wes
ten. Onze handen zijn gebon
den, al zijn onze vuisten gebald. Wij
kunnen niets doen. Wij kunnen hen,
die in Hongarije het grootste offer
brengen voor alles wat ons allen het
dierbaarst is, voor de menselijke
vrijheid, alleen op een enkele wijze
bijstaan.
Wij kunnen voor hen bidden.
Want wij weten, dat het laatste woord
niet in het Kremlin, noch in de Verenig-
Demonstraties voor Russische ambassade
A HET VERNEMEN van hei nieuws over het Russische verraad en
bloedig geweld in Hongarije, zijn gisteren in de grootste steden
ons land duizenden de straat opgetrokken om te betogen tegen de
communisten. Had er gistermiddag reeds een demonstratie plaats voor
de Russische ambassade in Den Haag, gisteravond moesten vooral in
Rotterdam. Amsterdam Utrecht en Den Haag de gebouwen van het
communistische dagblad „De Waarheid" het ontgelden. Vele ruiten
werden ingegooid. Met moeite kon de politie in sommige gevallen de
woedende menigte in bedwang houden. Verscheiden personen werden
gewond.
Den Hang
De hele zondag was het onrustig ln
Den Haag. Omstreeks het middaguur ver
zamelden zich demonstranten voor de
Russische ambassade Een ruit werd inge
gooid. doch de politie greep in en het hele
circuit rond de ambassade aan de Andries
Bickerweg werd afgezet. De hele verdere
middag en avond is het druk geweest om
bij het ambassadegebouw, doch kans
het huis dicht te naderen, kreeg nie
mand. Anders was dat bij het gebouw
De Waarheid aan de Prinsegracht
Een woedende menigte jonge mensen trok
klinkers uit de straat, klopte ze stuk en
wierp de brokken door de ruiten van het
gebouw. De neon-verlichting was weldra
uitgeschakeld en van de krantenvitrines
bleef weinig over. Eerst nadat vrijwel
geen glas meer in de ramen zat. lukte
het de politie de menigte van het gebouw
weg te drijven, doch dat ging niet zon
der dat gummistok en blanke sabel erbij
te pas kwamen. De hele avond is het roe
rig gebleven op de Prinsegracht. Er
sneuvelden deze avond meer ruiten: de
etalageruiten van de communistische
boekhandel Pegasus in de Hobbemastraa:
werden aan diggelen gegooid, evenals die
van de E.V.C. in de Koningstraat. Enkele
demonstranten en een agent van politip
werden bij de betogingen licht gewond
Amsterdam
In de hoofdstad moest de spiegelruit
van de boekwinkel „Pegasus" het ont
gelden evenals de ruiten van de Russi
sche handelsvertegenwoordiging.
De lichtzuil met foto's van Hongarije
op het Leidscheplein is zodanig vernield,
dat nog slechts de naam van dit land in
groen neonlicht gloeit boven het metalen
geraamte, dat staat in een plas glassplin-
De G.G.D. moest onverwacht uitrukken
omdat er gewonden werden gemeld. Van
een der hoger gelegen etages van het ge
bouw Fellx Meritis. waar men bezig wa
de vensters met planken te dichten, wer
den plotseling stenen naar de demonstran
ten gegooid. Een van de betogers kor
niet snel genoeg ontwijken en de steen
bezorgde hem een gat in z|jn hoofd Hij
moest naar het ziekenhuis worden ver-
Uiteraard kreeg de wind In het gebouw
van „De Waarheid" vrij spel. De be
togers gooiden, terwijl ztf hardlopend
voorbij het gebouw liepen, grote klinker*
door de ruiten van de benedenverdieping
Toen de betogers aan de voorkant nie'
veel succes meer hadden probeerden zii
het aan de achterkant van het gebouw
Nadat de ruiten waren gesneuveld gooide
iemand «n brandend voorwerp naar
binnen om zo te trachten de zaak in brand
te steken. Er werd echter weinig schade
aangericht.
Vannacht moest ook het gebouw van de
communistische Jeugdbond het ontgelden
Het meubilair werd verbrand. Van het
E.V.C.-gebouw werden de ruiten Inge-
Rotterdam
Ook de Rotterdammers gaven uitlni
van hun woede. Na de nieuwsberichtei
van één uur, is een Rotterdamse metaal
bewerker in felle verontwaardiging naai
het gebouw van „De Waarheid" aan d«
Heemraadssingel gerend, waar hU glazei
vitrines en een spiegelruit vernielde. D«
man is door de politie geverbaliseerd.
Om kwart over elf gisteravond were
het ernst met de ongeregeldheden in Rot
terdam. Een menigte van enkele duizen
den mannen en vrouwen begaf zich drei
gend naar de Heemraadssingel, waa
voor „De Waarheid" samendromde. Keien
en stenen werden uit de straten gepluk'
en door de ruiten gegooid De politl»
drong de betogers meter voor meter te
rug. tot zij een grote, mompelende kring
vormden waaruit nu en dan kreten al<
„Moordenaars" en „Steek de boel ln
brand!" opstegen.
De woede van de menigte steeg ten top
toen zij uit een poortje een man zag ko
men. Men vroeg hem wat hij er deec
en hij antwoordde „Bemoei je er nie'
mee", wat voor enkelen aanleiding was
hem te grijpen. De man rukte zich los ei-
rende een zijstraat in. achtervolgd doo-
betogers. Gelukkig greep de politie ook
hier bijtijds ln. waarna de man verklaar
de. niets met het hele geval te maken t«
hebben I
Utrecht
In Utrecht was het ook het gebouw var
.De Waarheid", waarvan de ruiten sneu
velden. Doch terwijl de politie met vele
manschappen de orde rond dit gebouw
bezig was te herstellen dromden ongeveer
150 jongelui naar het gebouw van de
Eenheidsvakcentrale. Zij zagen zelfs kans
naar binnen te komen en daar een ra
vage aan te richten die tvperend Is von*
de verontwaardiging, welke zich van d»
bevolking had meester gemaakt Tn hue
«nthousiasme om de ruiten van dit ee-
>uw te verpulveren een actie die uit-
•mend is geslaagd gingen er tegelij
kertijd de ruiten van de woning van een
erboven wonend gezin aan
Men heeft later kans gezien op de
voorkant van dit gebouw een bord te
olaatsen, waarop stond' „Wij eisen
verbod van de communistische par
tij" Dezelfde tekst was te lezen op
de spandoeken, waarmee jongens en
meisjes en ook enkele ouderen door
de overvolle straten van Utrecht pa
radeerden.
de Naties en zelfs niet in de uitgemoorde
straten van het brandende Boedapest
wordt gesproken. Het laatste Woord is bij
God onze VaderDie èn het Kremlin èn
de Verenigde Naties èn de strijdende
zwakke mens in de straten regeert. Wij
kennen zijn wegen niet. Wij kunnen alleen
vertrouwen op Zijn Genade, dde Hij ons in
Jezus Christus aan het kruis heeft ge
toond. In deze genade is ook het Hongaar
se volk opgenomen. Voor hen, die voor
de vrijheid he<t grootste offer, het leven
hebben gebracht is deze Genade de groot
ste werkelijkheid geworden. Zij zijn bij
Hem, die de Weg, de Waarheid en het
Deze bewogen, ontroerende en diep ern
stige woorden sprak de Hongaarse predi
kant ds. Tuschy gistermiddag voor de
radlo ln een gezamenlijk programma via
Hilversum II. Met hem spraken nog vier
Nederlanders, die uiting gaven aan de ge
voelens. die ons allen bezielen.
Dr. WDrees
De eerste spreker was dr. Drees. De
minister-president zei o.m.: „Het verlan
gen doortrilt ons volk om tegenover dit
alles iets te doen. Talrijk zijn de bewijzen,
die ik daarvan vandaag heb ontvangen.
Wij zijn helaas niet bij machte het Hon
gaarse volk bij te staan om zich aan de
greep van de overweldiger te ontworste
len, al kunnen wij ln de Verenigde Naties
mee onze stem doen horen. Niets anders
is mogelijk dan uiting te geven aan onze
diepe verontrusting en een hartstochtelijk
orotest te doen horen tegen wat zich in
Hongarije voltrekt over een volk. dat een
ogenblik licht zag en waarover nu weer
de duisternis van de onderdrukking valt."
De heer Th. D. J. M. Koersen, lAd van
de Tweede Kamer voor de K.V.P., sprak:
,Een laatste bericht, een S.O.S.-bericht
dat doorkwam: Helpt het Hongaarse
volk. helpt ons. helpt ons moet iedere
Nederlander door de ziel zijn gegaan, als
een doodskreet, een stervenskreet van
duizenden Hongaren, mannen, vrouwen en
onschuldige kinderen, d*ie thans hun leven
'even voor de vrijheid van de mensheid,
ook voor onze vrijheid
Een gebed
En hij bèsloot met:
„Maar boven alles zal van alle christe
nen een gebed uitgaan voor het Hongaar
se volk om kracht en sterkte, een gebed
ook met het Hongaarse volk. waarin het
met de Psalmist vraagt: „Heer handel
met ons. met de Volheid van uw ontfer
ming, opdat z|J die op U vertrouwen niet
beschaamd worden".
Prof. Oud, leider van de V.V.D.-fractde,
sprak over een protest dat door de gehele
vrije wereld moet klinken En hij besloot
zijn toespraak met: „Diep uit ons hart
komt de bede, dat het licht der vrijheid
">ok in Hongarije weer eenmaal moge
doorbreken door de diepe duisternis waar-
n land en volk zijn gehuld. Want de vrij
heid is de adem Gods en het leven der
mensheid."
Over de duisternis, die over Hongarije
valt, sprak ook Evert Vermeer, de voorzit-
'er van de PvdA. Hij zei o m.:
„De nacht valt over Hongarije, de nacht
van de dictatuur. Voor goed? Neen, dui
zendmaal neen De vrijheid kan niet
terven. ze is onuitroeibaar. En wij. wat
doen wij? Wij hebben de plicht de slacht
offers te helpen. Maar helpen is niet ge
noeg. Het westen moet nu de weg vinden
naar een eensgezinde politiek. Verdeeld
heid in het aangezicht van het gevaar is
misdadig."
De radio-uitzending werd besloten met
Vf spelen van het Hongaarse volkslied.
Indonesië nog zonder
standpunt
De leiders van bijna alle politieke par-
'ijen In Indonesië, met uitzondering van
de communistische, hebben de Sowjet-
Russische aanval op Hongarije als agres-
*ie veroordeeld De Indonesische regering
echter heeft haar standpunt nog niet be-
oaald. De officiële woordvoerder noemde
de berichten te „vaag en tamelijk onnauw
keurig" Indonesië heeft geen diploma
tieke vertegenwoordiging in Boedapest
beschikt alleen maar over persberich
ten, zeide hij.
