CHRISTELIJK
1
KANTTEKENING
De middelbare scholier vraagt
overtuiging vanuit het hart
rt
Tweede lustrum der V.V.S.V.U.
HE
.r'SJ'i sis
l'MM
Dokumenten
2
Conferentie op De Witte Hei
School en jeugdwerk
Dag van boete
en bede
De ontwikkeling in het onder
wijs naar de kant van buiten
schoolse aktiviteiten dreigt van
de scholieren zoveel tijd en ener
gie te vragen, dat gezin en jeugd
beweging daardoor in het nauw
komt. Boven het ontstaan van al
lerlei schoolclubs, dient daarom de
voorkeur te worden gegeven aan
een schoolgemeenschap, waarbin
nen beperkte mogelijkheden be
2kunes^ZiZ
staan voor incidentele ontspanning
en ontwikkeling.
was een der grondgedachten van
stellingen, die dr L. J. P.
Brants, uit Emmen toelichtte in een
conferentie met gereformeerde leraren
uit het voorbereidend hoger en middel
baar onderwijs, gehouden op het Gere
formeerd Jeugdcentrum De Witte Hei te
Huis ter Heide.
School en jeugdbeweging hebben een
verschillende taak ten aanzien van de
jeugd De leidende functie van de school
ls net bijbrengen van kennis, waarbij
onopzettelijke opvoeding mogelijk en ge- De stand op 1 november van de ope-
boden is. Jn^de jeugdbeweging is ken- ratie EV 200, de landelijke collecte in de
jj.i i i w-. Gereformeerde Kerken voor de evange-
Op de 24ste dag van de zevende
maand zie het opschrift van
Nehemia 9 werd een „dag van
.boete" gehouden. De omstandig
heden dwongen daartoe, de nood
was hoog gestegen. In het schone
gebed, dat in genoemd hoofdstuk
is opgenomen, wordt niet alleen
gesmeekt om uitredding. Maar
Beroepen te Elri (toe*.>:"jac."piomp eerst buigt de bidder zich diep
te Gouderak; te IJsselmuiden (toez.): J.lneer voor de Here God om namens
£ld4,n.heel het volk schuldbelijdend te
te Hardenberg; vik L K Bos te Kum- doen. Hoe durft hij dat,- na op-
dWlijke bei.oernin«lsomming van a, dje zonden? Het
Beroepin»sicerk
NED. HERVORMDE KERK
te Alphen aan
ikt vcx
Leiden
den Rijn bedankte.
GEREF. KERKEN (ond. art. 31)
Beroepen te OegstgeestValkenburg
(Z.-H.): R. Brands te Bergentheim.
Operatie EV 200
Boek
VAN DE DAG
Enkele belangrijke besluiten van de
Generale Synode der Gereformeerde
Kerken In Nederland gehouden te
Leeuwarden in 1955 en 1956. 64 bis.
lngen. l.ZS. Uitgave van Kok te
Kampen.
Het beslultenboekje van de Leeuwar
der synode staat vol met belangrijke
d n» n Het oriënteert de leden dier ker
ken. die niet aan aanschaf en lezing
der volledige Acta toekomen, in ruime
mate over breedte en diepte van het
werkterrein der synode, dat is van de
gezamenlijke kerken. Hiermee is de uit
gave van dit beiluitenboekje gerecht
vaardicd. Intussen lijkt het ons toe. dat
verschillende zaken beter tot haar recht
hadden kunnen komen. Wl) achten het
n gemis, dat de briefwissel.ng tKÊÈÊ
Nederlandse Hervormde Kerk.
doel jongeren mede te vormen tot ge
reformeerde mensen De leiding van het
gereformeerde jeugdwerk bestrijdt dan
ook Intellectualistische ontaarding.
In de discussie, die op de inleiding van
dr. Brants volgde, kwam onder meer naar
voren, dat de taak van een leraar niet
I af is. wanneer schoolgemeenschap of
i jeugdbeweging buiten zijn interesse
sfeer liggen. In zijn onderricht kan de
leraar blijk geven van warme waarde
ring voor het Jeugdwerk. Het jeugd
werk dient er dan voor te zorgen, dat
teleurstellingen bij de scholier worden
voorkomen. Het jeugdwerk zou daartoe
de scholier in zijn belanstellingssfeer
kunnen benaderen Zeker 13 dit geen
ideale toestand, maar de praktijk kan dit
ongeveer tegelijk met het verschijnen
vsn dit boekje is ..vrijgegeven" (een
merkwaardig woord), niet !s opgeno-
voorts stelt teleur, dat de herziene
formulieren en de tekst van de voorlo
pige uitbreiding van de gezangenbundel
niet in dit boekje staan. Zij staan even
zeer in de kerkelijke belangstelling als
de besluiten over de verhouding diaco-
nie-overheid. Beslist onjuist achten wij
het, dat het ontwerp-kerkorde. dat in
het komende jaar in de kerken moet
worden besproken, ontbreekt. Inderdaad
zou het boekje dan twee m/al zo dik
geworden zijn. Maar zou het nut en
waarschijnlijk ook het debiet niet nog
veel groter geweest zijn' De verwijzin
gen 1
ta storen.
llerlei artikelen
de Ac-
Een al te
niet komt
Zowel van
Jeugdwerk
beschouwende instelling, die
»l een positief doen en ge-
t met name de scholter af.
de documenten als van het
verlangt h|j een overtuigd
•preken en handelen van het hart uit.
op Uw
ontbijttafel
Melodie en woord
der Etheraolven
TONDAG 4 NOVEMBER
HUvfMum I. tot m. KRO 8 00 Nw
IS Gram. 8 35 Hoo«ml* NCRV 9.» Nw
•n walmt; 9 40 Geestelijk# liederen; 101
Oereformeerde I
Xooroouc. 11.15
Lichte mui. 12 33 Zonnewijzer; 1101
katn nw», 13.10 Radio Danscoocoi
Boekbeapr. 14 00 V d kind; 14»
en piano. 13 08 De kertc van hedi
»ereM van morsen, caus: 15 3:
Ned Herv Kerkdienst. IKOR: 19.00 Klnder-
dienat. 19.30 ..De Open deur", eau» AVRO;
i-ork; 20 33
rence-Myste-
30.00 Nwi; 20.03 (?o»mopolltali
Vlaanderen en het Law
>or»p; 21.10 Wereldkamp
145 Pianoreci
330 Gram; 2
23.15 Meded
MAANDAG 3 NOVEMBER
IS 45 Muzikala
Hilversum I. 402 tn NCRV? 7 00 Nwi er
IKOR 17 00 De betekenis van de SOS-ber; 7.10 Gewijde mui; 7 30 Gram;
Hervorming nu. eau»; 17JS De Papoese 7.48 Een woord voor de dag; 8.00 N*
Kerk In Nieuw-Gulnt
De vlucht uH 1
Sportultsl. 8 23 Gram; 9.04
9 40 Mastkllmmen.
logische etherleerg
Gram. 1130 Ge\ai
KRO: 19.45 Nws; 30.00 Ge- 11» Meisjeskool
var programma v d »old. 30 30 Act. S0 4S Nwa; 13 15 Planoduo.
De gewone man. 20 50 Cabaret; 2130 U; Schoolradio; 14.30 Gt
bent toch ook van de partij', caus. 2130 15 15 Insti
het Heelal, hoorvp: 22.10 Grai
1; 22 45 Avondget h
23.13—34.00 Grai
Gram. 10.30 Theo-
ceuaerletn: 11.10
r; 12 25 Voor boer
Land- en tulnb meded;
12.51 Gram of act; 13 00
13 35 Gram; 14.05
1: 14 45 V d vrouw;
ïram. 18 00 Bljbel-
lisatie-noodgebieden. die tot doel heeft
twee ton bijeen te brengen, was op 1
november f 166 149.18. Hiervan kwam
bedrag van f 6 122.85 bijeen uit gif-
De collecten in 581 van de 802 ker
ken bracht f 100 026.33 op.
Conferenties
De Nederlandse Hervormde Klndenorg-
bond houdt op 8 en 9 december zU»
jaarlijkse conferentie
berg te Oosterbeek. Ditmaal wordt
Ondencijsbenoemingen
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
we in het 17de
vers: Maar Gij
zijt een God van
vergeving, gena
dig en barmhar
tig, lankmoedig
;n groot van
goedert ierenheid.
In het bewust-
zijn van deze
heerlijke waarheid gaan we mor
gen naar de kerk. We gaan bidden
voor Hongarije, voor Israël, En
geland, Frankrijk, Rusland en
Amerika. We gaan God voorleg
gen de nood van de wereld, van
Zijn wereld, die in angst en zor
gen tot Hem roept. En we scha
kelen daarbij onszelf in. We gaan
oelijden onze zonden als volk en
dit£liplïïï3; <erk- als p"sonen en r"'""en;
onderwerp centraal gesteld. Here, vergeef ons onze scnuiaen!
r,"rr^lül^"d,"«t«un^rronnd Alleen in waarachtige solidariteit
de kinderbescherming aan de orde. jmet heel de wereld kunnen wij
•oor die wereld bidden.
J 1 De nood is Zo groot en ook in
Benoemd tot onderwUseres aan de
Prinses Marijkeschooi, Nassaustraat onze kerkdiensten mogen.wij mee-
Amsterdam mevrouw b. Kobes—Meijei helpen die nood te lenigen. In de
'naam van onze Heiland durven
frouw t Hogenes te Amsterdam Iwij morgen een beroep te doen
r.in?:n Julianaschool "te Hete ren: KJ |JP Gods barmhartigheid. De Op-
Beetsen te Woerden; aan dc chr u l o rechtheid daarvan moet blijken
Wind te
juit de grote barmhartigheid, die
Centraal Bond in conferentie
Welke betekenis heeft vorming
in werk en vrije tijd?
Een nauwelijks omlijnd begrip, de vorming van de mens dient de
Centraal Bond voor inwendige zending en christelijk maatschappelijk
werk ditmaal als onderwerp voor de (37ste!) jaarlijkse conferentie, welke
als gewoonlijk drie dagen in beslag neemt.
Gisteravond kwamen de conferentiegangers tezamen in de Pieters
berg te Oosterbeek en weldra was men druk aan het uitwisselen van
ervaringen en inzichten over „het werk", dat zoveel facetten heeft binnen
de beslotenheid van de Bond.
Wanneer de conferentie Maandagochtend weer uiteengaat, hoopt men
dat het begrip „vorming" in vele opzichten duidelijker is gewordi
Het ligt niet direct in de bedoeling,
om tijdens de besprekingen vooral het
accent te laten vallen op de functie van
de jeugdorganisaties als zodanig, hoewel
moet worden uitgegaan van de gedach
te, dat de jongeren tegenwoordig niet
erg toegankelijk blijken te zijn
vorming.
Allerlei takken van jeugdwerk hebben
de ervaring, dat steeds minder jongeren
zijn te boeien met all-round vorming"
In hun vrije tijd, hetgeen nogal wat pro
blemen oproept.
Gaat men wat dieper In op het begrip
„vorming", dan doen zich allerlei vra
gen voor, zoals: „Hoe voltrekt zich In
feite de vorming van de mens? In hoe
verre gaat het dan om Idealen? Hoe
Advertentie
Huidgenezing
Huldzuiverhe.d - Huidgezondheid
F» U ROL
Houdl de winter uit handen en voeten.
wij tonen voor 't westelijke lot
van zovelen onzer medemensen.
Zo kan zondag 4 november 1956
een dag van rijke zegen worden.
God roept ons, broeders en zus-
sters, tot de daad! Tot waarach
tige schuldbelijdenis. Tot smeken
3m uitkomst. Tot eenswillendheid
met Zijn gang door de wereld,
Tot mild en overvloedig offeren
God heeft de blijmoedige gever
lief!
18 30 In«tr trio
d kleuter»; 17
17 40 Beur» ber.
10OO Vlooi
omslag: .0
Cabaret AVRO
SSTT
Geestelijk
cel'
SO Mui
18.30 Sportuit*!. 18 40 Engi
et en *or.<ler Nwa en weerber. 19 10 Hui»
inustr; 1120 ^emenUlr commentaar. 19 45
Orgelspel;
les. 19.00
19» Par-
mux: 12 30 20 00 Rac
13 30 Voetbalwed- I
20 30 Lichte
ten. hoorap. 3140 Vocaal
23 45 Avondoverden-
Idkampioenjchap
19» Boekbe*pr: 1
en »o|, 14 45 Sport
nerork. 17» V
^wrtuiUl. 18 05 Sport J our n t PRO. 18» LI1
:v angel Ie In Eapera
Puzzel mee
723 Grar
VARA:
7.00 Nwa;
vrouw VPRO 10 00
1008 Morgen-
11.10 Ritm
mur. 1135 Cello en piano; 12 00 Lichte
mur. 12» Lend- en tulnb meded: 12 33 V
h platteland. 12.» Gram. 13.00 Nwa; 13.13
V d Middenstand. 13» Orgelspel en tang:
13 45 V d vrow. UOO Literair-muzikaal re
cital. 14 30 Josephine antwoordt, hoorsp;
13 28 Zestig minuten boven de zestig; 18»
Gram. 17 00 Zigeunerrnuz: 17.23 Lichte mui;
17 50 Militair comm. 18 00 Nw» en comm;1
18» Denamur. :|50 Pari oven: 19 05 Wie'
weet hoe1; 19 15 Strtjkkwart; 19» Act:
19 45 Regerlngsultz La ndbouw rubriek 1
Tien jaren met een voorgeschiedenis
(Van een onzer
redacteuren)
op deze plaats lanceerde, logse verwarring
onderwijs kunnen gebruiken
VOLGEN van
hoger
door vrouwen Strijdt Academische" g'i
me. de aanleg en de
bestemming der vrouw, a|s decoratie; haar
wereld. Bijna alle studen
tenverenigingen daar héb
ben de vorm aangenomen
van een soort federatie van
disputen, betrekkelijk klei-
verenigingen
;e", 'VP SSrmlAdt onderlinge bend, die
gefranjerde reld, die zich ln de S.S.R «terkpr liikt dan
meensehep. MMtntserd. ln een prin. .in de «rot™
de band aan de „grote"
vereniging. Dat is intussen
schijn: dispuutsriva-
hpfpkpnt pen nntwrich- klinkt aan de universiteit
oeteKent een oniwricn mujlek op nlet vreemd geweest.
ten der maatschappij en de achtergrond. Zij ver- Gelukkig is men weer
ppn incaan tepen de wierf zich een vanzelfspre- met behoud v
een ingaan tegen ue (|J wordtFfe_ standigheid - .naar elkaar
geen domper zetten op de
ordeningen GodsKERS.' 7n T nS"
Dit principiële" woord door tot de orde der docen- sltaire raden en instanties.
i t a \it ten. in de culturele
sprak prof. dr. W. Gee-
sink in 1898, toen d«
*-• weraen ons ingegeven aroe
eerste meisjessiudenten door het dat de enjge
sportvereniging,
toen de rtEZE BESPIEGELINGEN N.C.S.V. en in de Horizon- j h, H
jaLI werdén ons ingegeven arbeid onder buitenkerke-
trum bezocht de redactie
Blad Zij zo'n huis. Ze
vertelt ervan in het Zon-
studenten werken Jlt11-JaaF tijds heeft de
i WSVU of hun le- V.V.S.V.U. zich
haar plaats vonden aan reformatorische vrouwelijke corps
i univargj studentenvereniging in Ne- den 1-
de openöare universi- derjand dezer dagen jubi- de vroegere animositeit uit bevredigend samenspel
teiten. Aan de Vrije leert. De Vereniging van zich thans slechts u-'
Hf»l. Vrouwelijke Studenten aan de grapjes
de Vrije Universiteit be-
Universiteit,
werk van beginselen, staat vólgende week tien Een uitnemend ontmoe-
JOU zo iets toch nooit i.ar Dat is - wij schre- tlnzapubt hebbe^ m.bnallj-
ven het onlangs niet erg
kunnen voorkomen
verkregen tussen het „spel
element" (het woord dreigt
een gemeenplaats te wor
den i van het studentenleven
en de typisch vrouwelijke
vronwelljke studen- toets, die bewaart voor
ln de zondagochtendkof- overdreven „academisch
gevormd geëmancipeerd-
het onlangs
veel. Maar reeds
werd het meisjesdispuut fie. Wanneer de kerk af-
Het is natuurlijk Jammer p a. L. L. L. A. S. opgericht gelopen ls, trekken de stu- zijn" (wij
in zulke „eeuwige" be- (voor die tijd woonden de denten die niet het weekeln- Tussen geforceerd
einige vrouwelijke studen- de naar huis sljn, niet dl- doen omdat
bij sommige dispu- rekt
het V.U.-corps)
i lid),
jolig
voren gebracht Daarmee had de studente ken het „goed kerkelijke geforceerd
de V U zich zelfstan- kopje koffie
georganiseerd, zij
binnen een breder
de preek", een-afstand
studenten zo
formalisme-op-
anderzijds
eigenlijk dig georganiseerd, zij het op de club MANSIO, het neemt de vereniging
imme-,iJU
genoemd mag worden
gezellige trefcenti
de V.V.S.V.U. aan de Paii-
kunnen natuurlijk lua Potterstraat. Het Is er
rije Univer- niet de hele ontwikkeling meestal erg gezellig, al kan
nagaan. Laat het voldoen- het net zo uitkomen, dat
prof. de zijn, te vermelden dat men als enige man temld-
de oorlog de (inmiddels) den van een tiental gratiën
meisjesdisputen zich ztt.
eigen koers.
siteit.
Niet vele j
Geesinks boude uitspraak
trad de vrouw de kring der drie
universiteit binnen: be- afscheidden van het corps
worden en gaan Jube
len over het mooie
ze situatie
maatschappij, verzacht
verfraaid:
DE LAATSTE
maakt de V.V.S.V.U.
Waarom1 Het behoort te- onstuimige en dus ei
lyrisch kun- genwoordig tot de goede lijk aan haar
schroomd. zoals dat in die
tijd hoorde, maar vaztbe- gin,
raden.
spreken
de- „noodzakelijke ontwikke- puten
mannen- ling", die thans
v.v alle thans,
kanten toegejuicht wordt, jaar opgericht werden,
zelfs Maar in 1946 lag dat
ders. Men is»|~
medewerkers onlangs elkaar gegaan. De
Met deze woorden heb
ben we haar wezen nog
maar oppervlakkig bena
derd; dat wezen ls ten slot
te typisch-vrouwelljk, dus
wat mysterieus. Toch Is het
mogelijk Iets meer te zeg-
JAREN gen. Het belangrijkste en
een meest kenmerkende ln het
gen- karakter van de V.V.S.V.U.
;em- ls ten slotte wat wij uitge-
groei door. Acht dis- drukt vinden In haar zin-
telt de vereniging spreuk: Progrediamur fa
twee dit vente Deo laten wij
voorttrekken onder Gods
gunst. Daar gaat het om.
Ook bij het feeat van vol-
jr- de Amsterdamse studenten- gende week.
houden zich onopzettelijke en opzettelijke
Invloeden en gaat het vooral om
dragen van bestaande levensvorm»
om bereidheid tot vormgeving te
ken?"
Vragen
Dr. J. Haveman, socioloog te Gronin
gen. stelde daarom gisteravond in eer
inleiding over wat wij verstaan onder
vorming, te beginnen met de verschil'
lende voorstellingen betreffende vorming
te vergelijken en nader te omlijnen, als
aanloop tot de behandeling van het veel
omvattend begrip.
Hij stelde daartoe verschillende vragen
en gaf discussiegroepen gelegenheid
zich daarover later op de avond te be
zinnen.
Een belangrijke vraag ls, wat de ver
schillende groepen en verbanden, waar
binnen de mens leeft, tot zyn vorming
mogen en kunnen bijdragen.
De conferentie, welke onder leiding
ds. M. Grocnenberg uit Amsterdam staat,
zal zich beperken tot twee van de be
staande verbanden, nl. het werk en de
vr(je tijd. Men hoopt, dat de conferentie
verheldering zal brengen In de vraag hoe
de vorming van de mens wordt beïn
vloed door ons beeld van wat de mens
is en moet zijn.
Vandaag
Voor vandaag stonden twee inleidin
gen op het programma, nl. „Vorming
als facet der samenleving" door dr. J.
Haveman en „Vorming en werk" door
dr. J. H. Scheurer te Den Haag.
Uitgangspunten zijn o.m. de feiten,
dat de mens. om aan de samenleving te
kunnen deelnemen, een zekere vorming
nodig heeft. Hiertoe zijn zelfs speciale
instellingen werkzaam. Door deze actie
doen zich problemen en tendenzen voor.
Voorts: de mens besteedt een belang
rijk deel van zijn tijd om zijn brood te
verdienen. Hij gaat daarbij om met ma
chines en materialen, maar wordt tevens
samengebracht met een groot aantal
mensen en is onderworpen aan de disci
pline van de produktie. Van belang is
het dus. na te gaan hoe vorming en
werk zich tot elkander verhouden.
Zondag zal speciaal aandacht worden
besteed aan „vorming en vrije tijd", als
mede aan „vorming en mensbeeld
Nijkerkerveen
Plannen voor een
nieuwe pastorie
De kwestie van de kerkelijke inkoms
ten en de pastorie van de hervormde
gemeente te NIjkerkerveen krijgt
de pastorie betreft een geheel ander
aspect, nu bekend wordt, dat de kerk
voogdij van NIjkerkerveen reeds enige
tijd geleden besloten heeft tot bouw van
een nieuwe pastorie, omdat de oude
weinig comfortabel en tochtig ls.
Zoals men weet, zou aan het gebruik
van deze pastorie de testamentaire voor
waarde zyn verbonden, dat ln de her
vormde kerk in iedere dienst ten minste
één evangelisch gezang gezongen
worden. De nieuwe predikant zal deze
voorwaarde niet kunnen vervullen, om
dat hij de opvattingen van de Gerefor
meerde Bond huldigt.
Indien inderdaad enige bepalingen
van het testament overtreden zouden
worden, dan komt de rente van een
aan de gemeente geschonken legaat te
vervallen. Dit bedrag is echter een frac
tie van het eindcijfer der kerkelijke
begroting.
t ware te wensen, indien de strijd
tussen de Inmiddels gereformeerd ge
worden kerkeraad en een ander deel
der gemeente, dat sinds kort een t
geilsatie ter plaatse heeft opgericht
(men noemt haar confessioneel; ook
wel midden-orthodox), met open vizier
werd gestreden en niet vanachter tes
tamenten en legaten. Het testai
sprak overigens naar wij menen
evangelische gezangen, die echter
genoeg bulten kerkelijk gebruik gesteld
iljn.
De raad der gereformeerde kerk
Woufct-ugge had aan de hervormde
gemeente ter plaatse voorgesteld
gezamenlijke herdenking van de kerk
hervorming te houden. De hervormde
kerkeraad heeft dit verzoek, tot te
leurstelling van de nitnodlgende ker
keraad, afgewezen.
Adverten*i
voor hen die meer eisen
RADIO
TELEVISIE
48 Hi
Caus. 3115 Gev:
Hoorsp. 33» Gi
17» Lichte mur. 13 00 1
•ber. 19 00 Nw», 19 1
ip: »0O Ork
progr: 23 00 I
ouworga- i6i).
iis^nTe Om de glider vaart te geven, wilden ré gaten
„De Fa- dwars door alle vloeren maken; van het dak
....ïus mui; I zouden ze dan een enorme steen aan een touw
tocht" d'« «ntiitn werpen en de ont-
solist23 oo Nwa, 23 13 Lichte mui: 2340— zaglijke ruk, wanneer het touw aldus gespannen
24.oo Gram werd, zou de glider met geweld van de borst-
Enseiand. bbc hom» service mo tn 1 wering sleuren en vaart geven. Het zou een
12 00 v rt scholen1300 Gram. 13» Gevar twee-zitter worden en Bader hoopte maar dat
mui; 13.55 Weerber. 14 00 Nw»; i4 io Gram; hij een der plaatsen zou kunnen boeken. Het feit
14 40 v a a<-hnian i«on n-fc dat het een nachtvlucht moest worden, gaf het
Gavar pl#n no8 een extra charme. Ze hoopten dat het
c; 2100 toestel zo'n 400 meter ver zou zweven, al zou het
S™ in werkelijkheid nooit meer dan 100 meter en
oos—0 13 K->er»ën dan loodrecht naar beneden hebben gehaald.
ifiand. bbc Li«ht Programme 1500 en Gelukkig kregen ze geen gelegenheid het waag-
da«b<wk N'i2»nMiTr4fk D*~ stuk te ondernemen
13 45 Órk conc, 14 40 Ber 14 44 Vd Toen °P een keer van een hongertpcht te-
:soo v d vrouw. :«oo Nw» en iich- rugkwam. gleed Bader's linkervoet uit. Opeens
noruotiwa. i nu». sw^n 'f*® '7'5 J*" D,le s was de voet verdwenen en viel hij voorover op
6 scheur 8 gr et, 11 lidw.iord. 12 plan- ]9v-d ho^*d jo^o Nw^1 "ïn handen. Hij zag tot zijn verbazing dat het
tengeslacht, 13 zangnoot. 14 uitgestrekt. 23 Sport, .m weditr tussen scholen; been vlak boven de enkel was gebroken. Toen hij
15 ongebonden. 16 binnen. 17 beset. 2100 Oevar progr. 21 30 Our day and age; de sok omlaag trok, zag hij dat het metaal vol-
19 onderwh». 20 rijksdaalder. 22 krul- 72 00 Gevar m ar noo Nw. 2315 Act knm.n dftoreemest vermoedelijk tenflevolee
lend. 24 vruchtvliesje. 25 hoofddeksel 22» Gevar mui. MA0 Voordr; 013 Gevar was do<>rI«n>esi vemnoeaeiijk tengevolge
Vertikaal- 1 Speklaag 2 kleurstof J -V1 Progr-overr. 055—1.00 Nwa. van het zweet, dat zich in het holle been had
opbergplaats. 4 oppervlaktemaat. 5 na- .m: "J* Ormm. 12» Weer- verzameld. Er zat niets anders op dan een be-
schrift onder brieven. öloeiwyze. 9 !rT' if? waker naar het kasteel te sturem om zijn reser-
slo4woord. 10 maat. 13 wapen, 14 vogel. Gram 14 00 Schoolradio. 13 43 Pianorecital; I ve-been te halen.
15 goed hoorbaar. 17 Inboedel. 18 Kocr»e- 16 03 v d Heken; noo Nw».: Dollar zei hardvochtig; „Dat komt er van als
8 0° Franse 1 je niet vaak genoeg schone sokken aantrekt
Mp i»oo rTi bewaker kwam terug met de trouwe Ross.
I 1840 Gr.- 1143 AiBui möx:'»oo Kamer- die het been droeg, maar ook met een Duitse
Hnriiontaal- 1 Roest. 7 op 9 adieu, mui 2100 Kun.tkajajgwcwp; 21IS Gram; officier. Toen de officier zich zorgzaam naar
19 «?a 20 k t*'21 ode ~3 Jliï' 23 "tal ast-»» j?»x Orgelre- hem over bQOg om hfm blj he, verwiS5e|en var
'0 n.k, 'ji .pelt' M U. II kaker Omn. li» Jfw: 14. ^bCTMI Khoot HM Bader plotseling
DAN
PAUL BRICKHILL
MAAR ZO!
KRUISWOORDRAADSEL
OPGAVE PUZZEL No. 01
Hortsontaal: 1 Plui». 3 koepon stof.
mer. 19 beu.. 21 ineeuwachoen. 23 Utel.
OPLOSSING PUZZEL Ne. 59
17 43 Gr a
r lederen. 18» Protes-
snel; hij zei „Nein, nein" tegen de officier en
deed zijn uiterste best als een verlegen meisje te
blozen. Nagestaard door de verraste Duitser,
kroop hij achter een bosje, verwisselde daar heel
kuis van been en toen was ook die crisis voorbij
Eindelijk werd het voorjaar en stormden de
geallieerde troepen over de Rijn. De illegale ra
dio volgde hun vorderingen in de nieuwsuitzen
dingen en binnen de muren van het oude kasteel
was het ongeduld nauwelijks meer te dragen.
Op 13 april hoorden ze dat een Amerikaanse
speerpunt tot op slechts enkele kilometers van
het kasteel was doorgedrongen, en die avond gin
gen ze opgewonden naar bed, wetend dat de el
lende nu bijna voorbij was, maar nog niet in
staat het zich te realiseren. Het duurde uren eer
iemand kon slapen.
Al vroeg werd Bader gewekt door geronk van
motoren. Hij bond rijn prothesen onder en keek
naar buiten, waar hij Thunderbolts in de nabij-
I 18 08 Lichte
Vertikaal I R -r 3 na. 4 edel.
•Ik. 0 te. 8 Paradys. 10 uitstel. 12 tule,!
15 kat 17 ia. 18 Sten. 19 gom. 20 kl.. 22, Gev ai
volk. 24 Dee. 2« kaf.28 p K
te binnen dat zodra hij zijn broek liet zakken—
i oJ* :".V\ de mar. de gevulde graanzakken in de gaten zou
heid van het kasteel een doel zag mitrailleren
Na een tijdje verdwenen ze, maar toen hoorde
hij andermaal motorgeronk. Hij meende dat de
de ramen in de buitenmuren en ze zagen,
zo'n twee kilometer achter de rivier en aan de
rand van een bos, mondingsvuur en even later
de tanks. Een fascinerend en verrukkelijk ge
zicht. Daar waren ze dan eindelijk!
De S.B.O., Willie Todd, verscheen in de deur
opening en eiste hun aandacht: „Luister even,
allemaal! De kommandant heeft zo juist het be
vel gegeven dat we om tien uur het kasteel
moeten verlaten. Hij zegt dat we tot achter de
Duitse linies moeten marcheren."
Meteen viel er een verslagen stilte. Niemand
had aan de mogelijkheid gedacht dat ze gedwon
gen zouden worden af te marcheren, al had het
gerucht de ronde gedaan dat Hitler van plan was
gijzelaars achter te houden.
Woedend barstte Bader uit: „We vertrappen 't
om mee terug te trekken."
„Kalm aan maar," zei Todd. „Dat ga ik hem
nu zeggen, ik wilde jullie eerst even waar
schuwen. Dan kun je je gereed houden als hij
mannen op je afstuurt om jullie naar buiten te
drijven." Vo] spanning wachtten zij, terwijl Todd
met de kommandant sprak. Het scheen dat een
S.S.-divisie voornemens was stellingen te verde
digen achter een heuvelrug in de buurt;
het kasteel daarbij m de vuurlinie zou komen
te liggen. De divisiekommandant was bang dat
de burcht en zijn inwoners hem bij deze opera
tie last zouden bezorgen. Todd wees de komman
dant er met nadruk op dat een evacuatie van
het kamp hem door de geallieerden uiterst kwa
lijk genomen zou worden en de kommandant trok
zich terug om hierover na te denken en contact
op te nemen met de divisiekommandant.
De gevangenen waren juist van plan zich ach
ter barricaden terug te trekken, toen de kom
mandant hun bericht zond dat ze op eigen risico
konden blijven, mits niemand seinen uit de ra
men gaf.
(wordt vervolgd).
pjET leven gaat snel en er gebeurt
veel. Daarom lopen we spoedig
gevaar te vergeten wat niet vergeten
mag worden.
Er is nu ook in Nederlandse ver
taling het jongste boek verschenen
over wat het Hitler-regime de Joden
heeft doen wedervaren. Het is het
boek „Het Derde Rijk en de Joden",
een verkorte uitgave van een reeds
in Duitsland uitgekomen werk. De
Nederlandse bewerking is van H.
Wielek en het boek is uitgegeven
door Scheltema en Holkema N.V. in
Amsterdam.
Het merkwaardige van dit boek is,
dat het geheel is opgebouwd uit
dokumenten, voornamelijk dokumen
ten afkomstig van de bedrijvers dezer
ontstellende en schokkende misdrij
ven zelf. Daarom is het een boek, dat
onzegbaar moe maakt.
Hoe heeft dit alles toch mogelijk
kunnen zijn? Men zoeke niet naar
een verklaring. Hier valt in feite niets
te verklaren. Hier valt alleen maar
te erkennen dat het ls gebeurd zoals
net in deze dokumenten en in dit
boek zwart op wit staat opgetekend:
een langzame moord op zes miljoen
mensen. Een gemechaniseerde moord,
zo wordt het ergens in een van de
stukken genoemd. Een geïndustriali
seerde moord, zo heet het in de in
leiding tot dit boek. In de uitroeiing
van de Joden werd de massamoord
tot een doei in zichzelf.
Er zijn van dit boek in Duitsland
zelfs zesduizend exemplaren ver
kocht. De uitgevers zijn niet onte
vreden, wij wèl. Het is te weinig. De
uitgave van het boek is door de Duit
se autoriteiten bepaald niet In alle
gevallen bevorderd. Er zijn officiële
bibliotheken, waar men het heeft ge
weerd.
Daarom is de verschijning ervan
wellicht, des te wenselijker. Daarom
ook willen wij hopen, dat de Neder
landse uitgave in elk geval in vele
nanden komt. Want wij leven snel
en wij vergeten veel. Maar er rijn
dingen, die wij niet mógen vergeten,
ook wanneer de herinnering er aan
ons onzegbaar moe maakt.
J£R heeft zich voor de Nederlandse
uitgave een comité gevormd van
personen, 'die onderscheidene gods
dienstige en politieke overtuigingen
zijn toegedaan. Het volgende schrij
ven zij in hun voorbericht:
„De dokumenten en getuigenissen
brengen heel wat in herinnering dat
volgens het oordeel van velen beter
aan de vergetelheid kan worden
prijsgegeven. Deze vergetelheid vormt,
naar hun mening, een waarborg tegen
herhaling, draagt bij tot afneming
van de behoefte aan verdelging en
bevordert daarmee de vrede.
„De ondergetekenden zijn van een
tegenovergesteld gevoelen. Een zo
groot mogelijke bekendheid van de
feiten, die door het nationaal-socia-
listische Duitsland zijn bedreven, lijkt
hun geboden. Uit deze feiten blijkt
immers pas hoe gevaarlijk het is te
peculeren op bestaande of vermeen
de tegenstellingen tussen bevolkings
groepen en waartoe de uitbuiting
iaarvan ter wille van politieke doel
einden kan leiden.
„Juist omdat de behoefte aan ver
volging van bepaalde groepen steeds
weer nu hier, dan daar blijkt
op te komen en moeilijk kan worden
onderdrukt, is het inzicht in de aard
dier vervolging en de mogelijke con
sequenties daarvan onmisbaar.
„Dit inzicht nu kan alleen op grond
van feitenkennis worden opgebouwd.
Wij bevelen dit boek dan ook gaarne
Het heeft niet ten doel rancune-
gevoelens hoe begrijpelijk soms
ook te verdiepen, maar, integen
deel, door documentatie omtrent de
verwording der samenleving als ge-
olg van groepsvervolgingen een bij
drage te leveren zij het indirect
tot verbetering van de menselijke
verhoudingen".
Wij onderschrijven deze woorden
teheel en achten het gerechtvaardigd,
deze trieste verhandeling van het
geen miljoenen Joden uit zovele lan-
gruwelijks ervaren is onder
het bereik komt van zovelen als
slechts mogelijk is.
Meeting geref. J.V.'s
in Oud-Beijerland
De afdeling Zuid-Holland-Zuid van de
Nederlandse Bond van Jongelingsvereni
gingen op gereformeerde grondslag
houdt op 1 december in Oud-Beijerland
een meeting. De organist Dirk Zwart
heeft zijn medewerking toegezd.
Amersfoort? militair
tehuis 75 jaar
Hoewel het bestuur er gezien de finan
ciële omstandigheden geen ruchtbaar
heid aan heeft willen geven, heeft een
comité van oud-bezoekers het plan opge-
het 75-jarig bestaan van het pro
testants militair tehuis, waar zovelen in
hun diensttijd gezelligheid hebben ge
vonden. niet ongemerkt voorbij te laten
Het comité is voornemens een cadeau
in te bieden ter verfraaiing van het
terieur of vernieuwing van het spel
materiaal
Helaas zijn de adressen van bezoekers
uit de tjjd voor 1940 verloren gegaan.
Hun wordt verzocht zich in verbinding
te stellen met het comité; secretaris is
de heer J. Groeneveld, Gasthuislaan 30b,
Amersfoort: het gironummer is 813.23
majoor ds. L. Dorst te Hardenberg.
