CttRISTFLIJK
c
Vakschool voor detailhandel
veelbelovend experiment
Hartelijke huldiging van
journalist Scheps
Stap terug
Luthers huishoudboekje
i
t
Qnpa: KNEEDBAAR HOUT van Ceta Bever
2
KANTTEKENING
Chr. handelsonderwijs beraadde zich
Al. 1 11speciaal over de handelskennis. Spreker
Achter schermen ook luer
opleiding stuit, hoewel de eenheid van
~t 1 1 1 vorming uiteraard voordelen heeft. In
een schoolstrijd gaande üt,E:.ï
J C ches echter uitgesloten zijn.
EEN sterke positie van de middenstand is een volksbelang. Maar ispre^^^L^hwTVr B^er^oor"^'^
de zo nodige versterking van de positie van de Nederlandse mid-!der v*n meer samenwerking met han
denstand laat nog veel te wensen over Het ontbreekt aan leiding- uïiW^!^»5*7dLSi"ïaï*^
gevende krachten, er is gebrek aan offerbereidheid en ook het orga- aparte middenstandsklas. die opleidt
nisatiebesef is onvoldoende voor het gelijknamige examen
I Daarnaast xou dan nog plaats kunnen
Um tot meer begrip voor eigen positie en tot meer activiteit te;zijn voor in het rapport genoemde twee-
kon*n li ongetwyfeld g(*de vakopleiding een van de m«st j&utaSiaK
fundamentele en belangrijke aspecten. Zij zal meer de nadruk leren schoolgeld per jaar. Het rapport meent
leggen op het werk ais roeping en op de verantwoordelijkheid tegen- J»1 t^MwoordiJe cnrMMchïïs Tegen
over eigen groep en volk.
Dit geldt uiteraard ook voor de detailhandel, die zulk een uiter
mate groot deel van de middenstand uitmaakt. Van de Nederlandse
handelsbedrijven is 93% kleinbedrijf: de groothandel heeft slechts
22 van de totale handclsomzet en de helft van ons nationale
inkomen komt uit de detailhandel
Een goede vakopleiding voor de detailhandel zal zo grote diensten
kunnen bewijzen aan onze middenstand en de kwalen waaraan hij
lijdt voor een groot deel kunnen genezen.
Il men in Nederland reed» zover? Ja.L
Inderdaad. In het aan de regering uit
gebrachte rapport over het midden
«tandsonderwijs. dat kortgeleden li ver
ichenen. wordt ruime aandacht besteed
aan da vakopleiding voor de detailhan
del Maar dit n nog niet alles. Er be
staan ln Nederland reeds vijf van der
gelijke scholen, namelijk in Groningen.
Enschede. Eindhoven, Den Haag en Am
sterdam In Groningen. Eindhoven en
Enschede is het toegepaste onderwijs
systeem geheel nieuw cn eigenlijk nog
in het experimenteerstadium. Amster
dam en Den Haag beschikken reed» ge
ruime tijd over (oudere) scholen-voor-
winkelpersoneel. die waarachijnlijk in
de toekomst ook zullen overgaan tot een
breder# opzet van het leerplan.
Over de moderne deiaiUiandelsvak-
teholen heeft de heer F. H. Ozinga,
directeur uan de school te Groningen,
enige bijzonderheden verteld op de
jaarvergadering van de Vereniging
van Leraren voor chr. handelsonder
wijs te Oosterbeek.
In de eerste plaats is de grote toe
loop van leerlingen zeer verheugend.
Voorts geniet men krachtipe steun van
het bedru/zleuen. Volperus een door
ie Kamers van Koophandel ingestelde
enquête juichen de bedryven de op
leiding toe.
Over de werkmethode deelde de
heer Ozinga mede. dat het streven er
Xpencht is. vanuit de praktijk de
torie te benaderen. Zo zou er in
edere school een schoolwlnkel en een
praktijklokaal behoren te z\jn. Een
ichoolu'inket waarin werkelijk ver
kocht wordt en een praktijklokaal,
waar de te verkopen artikelen wor
den pebruikt om rich een juist oor
deel over de kwaliteit te kunnen vor-
Tot de vskken van de school beho
ren o a verkoopkunde. reclamekennis,
etaleren. warenkennis. voorraadvor-
ming, magazijnadmlnistraUe, moderne
talen. Nederlands, spreken etc. Het on
derwijs gaat dus verder dan de hand-
vaardigheid, omdat men eveneens de
vorming van de toekomstige bedrijfslei
der en ondernemer beoogt. De heer Ozin-
.irak
opleiding
denstandsexamen overbodig zal maken.
Hij achtte het onjuist, dat het nijver
heidsonderwijs voor meisjes zich ook in
laat met de opleiding tot verkoopster.
Wat betreft de duur van de opleiding
prefereert de heer Ozinga een vier-jari-
ge dagschool. De jongelui zouden ech
ter na de lagere school eerst enkele ja
ren naar een u.l.o. of v.g.l.o.-school
moeten om zich een leermethode eigen
te maken en rijper te worden voor de
vakopleiding. Het rapport middenstands-
onderwijs stelt daarentegen een aan
eengesloten zesjarige opleiding voor.
Evenals ln elke schoolgeschiedenis
van ons land ontbreekt ook hier de prin
cipiële schoolstrijd niet. Zowel van r.k.
alt van socialistische zijde, zijn reeds
acties gaande om zoveel mogelijk de-
tallscholen naar eigen principiële over
tuigingen te richten. De Groningse
school zou als een prot.chr.-neutrale
school betiteld kunnen worden. Eindho
ven is r.k. en de overige drie zoge
naamd neutraal. De r.k. hebben nog
een school (niet-gesubsldleerd) ln op
richting ln Den Bosch en plannen voor
scholen te Maastricht. Breda. Haar
lem. Nijmegen of Arnhem en Utrecht.
In het rapport mlddenstandsonderwljs
De Vereniging van Leraren bij het
chr. hkndelsonderwijs.' die binnenkort
rechtspersoonlijkheid zal' aanvr-agenr be
sloot in haar jaarvergadering een stu
diecommissie te benoemen, die bij de
telt bijna 200 le-
Handelskennis
Van niet minder belang, hoewel meer
onderwijs-technisch van aard dan de re
de van de heer Ozinga, was het refe
raat. dat de heer De Boer (Den Haag),
inspecteur van de Centrale voor chr.
handelsonderwijs, gisteren op de con-
Sresdag van deze Centrale onder lei-
Ing van prof dr F L. van Muiswinkel
eveneens te Oosterbcek hield.
(De Centrale belast zich met het er
kennen van opleidingen en cursussen,
het mede ontwerpen van examenopga
etc.)
het
De heer De Boer
van het rapport i
(handelskennis et
vakbekwaamheid)
Melodie en woord
der Ether golven
ZATERDAG 1 NOVEMBER
an Ut kal. 00 N»« en I
over het lage schoolgeld staat echter
o.m. de langere cursusduur, die weer
een ongunstige Invloed zal hebben, al
dus de heer De Boer.
Beroepingstverk
NED. HERVORMDE KERK
Aangenomen het beroep tot predi
kant voor buitengewone werkzaamheden
i luchtmachtpredikant): A. Pijnacker
Hordijk te Buurse (Ov.).
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Tjjnje: kand. D. Engel
te Woerden.
Drietal te "s-Gravenhage-Oost (vak.
B. Timmer): L. J. Boeijnga te 's-Gra-
veniande, F. Vroon te Groningen en M.
Wilschut te Amsterdam-West.
Examens. De classis Alkmaar heeft
praeparatoir geëxamineerd en beroep-
baarverklaard de heer J. Schelhaaas.
thëol. kand. aan de Vrije Universiteit.
Kand. Schelhaas. Dorpsstraat 39. Broek
op Langendijk. zal gaarne een eventueel
beroep in overweging nemen.
De classis Amsterdam heeft praepara-
told* geexamineerd en ocroepbaarver
klaard de heren A. J. Jelsma. D. van
Keulen. R Petersen en H. A. Starren
burg. theol. kandidaten aan de Vrije
Universiteit, die gaarne eventuele
Wat moet ik doen?
Op de weg naar Damascus I
werd Paulus door de Here Jezus
gearresteerd. In een ogenblik)
werd de vervolger omgezet in een
discipel. De man, nog even te
voren „dreiging en mond blazen
de", smeekte als een boeteling:
Here, wat moet ik doen? (Hand.
21 10).
Die vrdag verwondert ons niet.
Bij Luther niet en ook niet bij
Paulus. Deze apostel was bezield
door een onblus
bare drift tot
arbeid. Dat had
hij getoond als
vervolger, dat
zou hij ook als
discipel bewijzen.
Later zou hij
kunnen zeggen:
Ik heb meer ge
arbeid dan al de
andere apostelen.
Wat Paulus moest doen? Voor
lopig niets. Na drie dagen blind
te zijn geweest in Damascus, ver
trok hij voor drie jaren naar
Arabië. De hartstochtelijke wer
ker werd tot werkloosheid ge
doemd. In strenge afzondering
werd hij voorbereid tot zijn
geweldige levenstaak.
Gods weg met ons. is meestal
neel anders dan wij ons hadden
voorgesteld. Vaak begint de Here
met af te breken wat wij hebben
opgebouwd. Dat is pijnlijk en
smartelijk en kan tot vertwijfeling
brengen. Maar deze kastijding
wordt toegediend door de hand
van onze hemelse Vader. De „oud
ste Zoon" in ons moet dikwijls
Bij veertigjarig jubileum
(Van een onzer verslaggevers)
In een met tal van bloemstukken versierde zaal van het Parkhotel
in Den Haag is de heer W. C. F. Scheps gistermiddag ter gelegenheid
van zijn veertigjarig jubileum als journalist gehuldigd. Een stroom Iten de kenmerken droeg van de goede
van waarderende en van dankbaarheid getuigende woorden is over trouw, maar die niet geheel en al op
de jubilaris gegaan. Een hulde, waarin zowel door de sprekers, als de realiteit was gebaseerd,
door de jubilaris zelf, ook mevrouw Scheps, de mede-redactrice van jNDIEN men dan 00k VIndaae stett
jyjEN kan stellen, dat het beginsel
van de internationale samenwer-
'king in deze dagen geduchte knauwen
krijgt. Engeland en Frankrijk hebben
het niet willen laten aankomen op een
uitspraak van de Verenigde Naties,
maar zijn zelfstandig gaan optreden.
Hieruit ontspringt ook de kritiek van
de Engelse socialisten tegen de poli
tiek van de Engelse regering.
Wanneer de internationale samen
werking te wensen overlaat, is dit
inderdaad te betreuren. Men moet
echter niet vergeten, dat deze samen
werking tot dusver niet dan een zeer
betrekkelijk karakter droeg. De naties
waren beslist niet zó verenigd als de
naam van hun samenwerking het
wilde doen voorkomen.
Er werd binnen de Verenigde Na
ties niet één bepaalde politiek gevoerd.
Het kollege droeg nog veelszins het
karakter van een parlement met een
ruime verscheidenheid van meningen.
Die meningen waren bovendien sterk
politiek bepaald.
De Russen spraken er anders over
dan de West-Europeanen, de West-
Europeanen weer anders dan de In
diërs, en de Amerikanen bepleitten er
hun politiek, die stellig in alle opzich-
kerknieuws, werd betrokken.
De zaal van het Haagse Parkhotel
was gedurende twee uren het trefpunt
van theologen en journalisten, het
geen een bewijs mag zijn van de stel
ling, dat collega Scheps als journa-
door Zijn genade.
eerst worden de „verloren Zoon".
Dan pas zijn we volop kind. Dan U
kunnen we weer iets, ja veel gaan j kerkelijke encyclopedie, maar daar-
doen. Niet in eigen kracht, maar naast een man met sociale bewogen-
daartoe geroepen en bekwaamd I held, welke vooral door zijn werk
voor de drankbestrijding, de christe
lijke vakbeweging en de evangelisa
tie-arbeid tot uiting komt.
„Veertig jaren journalist betekent
veertig jaar een dienende functie", al
dus de voorzitter van de Protestants
Christelijke Journalisten Kring, dr. E.
Dlemer, welke organisatie het initiatief
had genomen de heer Scheps te hul
digen. ..Kerkelijk Nederland heeft veer
tig jaren van u geprofiteerd", aldus
de heer Dlemer, die de jubilaris prees
om rijn grote activiteit, zijn betrouw
baarheid en vrijmoedigheid. Spr. her
innerde er voorts aan, dat de diepe
roepen ln overweging zullen nemefl
Kand. Jelsma is woonachtig Vlietstraat
14 II; kand. Van Keulen Blancefloor-
straat 12 I; kand. Petersen De Rijp-
gracht 49 I; kand. Starrenburg Paul
Scholtenstraat 9, allerf te Amsterdam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Artesia (Ver. St.): A.
Vergunst te Corsica (Ver. St.), die be-
'oor Rotterdam-Centrum.
Gram; 10.30 Ben
nwi: 13 J0 Lichte
10.13 lulden de rondeg ln.
7n het Eoanpeltsch-
Luthers Weekblad geeft
prof. dr. W. J. Kooiman
de volgende aardige bij
zonderheden o 1
huiselijk leven.
Zorg en rijmpjes
r „there bonen, rijst, gierst, snlker,
fruit, groente, kool, papa-
lie, komijn, eieren, boter, geld betalen,
die het helemaal niet
verdienden vaak met
het laatste wat hij bezat,
de "kost." Ze Gelukkig, dat zijn vrouw
j van aard was en
aanpakken wist. Ze
wel een klein kost- zuinig
dig een merkwaardig boek
je. Het is een huishoud
boekje met een stuk of wat
aantekeningen over inkom-
gezin in de 16e i
gezin van Maarten Luther,
de grote Hervormer.
lerlel gebruiksvoorwerpen:
„spijkers, haken, ijzerwa-
waren, talk. garen, was."
En dan al- kwam gewoonlijk niet veel spraken vaak
den we alle handwerks-
het lieden, die het hunne moe
hebben. Daar midden ders,
en in worden posten
u'tgetrokken voor bedelaars, buis.
de zorgen. Luhter wees haar
Luther dan op het woord, dat hij
- "jn Kleine Cate-
had geschreven,
liet bezorgd zijn,
•I want God zal ons dage
eer- lijks geven wat we nodig
Het hebben. Hij is een groot
open tafel in zijn huisvader, die alle vogels
Bovendien __J8P
telkens weer familieleden, zelf
die zichzelf niet konden red- chismus
den, op ln zijn gezin. En
dan waren er elke dag
gasten, vrienden, vei
vrcemdelingei
In Luthers eigen hand- dieven, huwelijkscadeautjes.
i uitgaven,
en worden.
doopgeschenken en Sinter
klaassurprises! Midden tus-
de cijfers staat
T UTHE
L. blad
..Wie
typisch voor deze
der de kolom staat:
kan me zeggen, waar ik in dit rijmpje: n
dat geld vandaan moet ha- 1<
len. Dat loont mis. ik moet Nu heb ik alles opgeteld, jj
schulden maken" En dan 't Mankeert
volgt nog een lange lijst
leid i
geeft dat kost
dan het hele in-
de koning van
wij zijn
0, ;r waard
levensmidde- dan die vogeltjes." Maar
500 gulden Këthe wist hem, toen het
gezin gestadig groeide, toch
zover te krijgen, dat hij
bereid was wat hoger sala-
im daar geen komen va
blad voor de mond. Hij Frankrijk
vertelde bijv. rustig, dat Hem heel wat
ïkomen als hoog-
400 gulden per
hem dan vroeg,
het geld hij geen geld nam
benodigdheden, inge- Voor dat het uitgegeven boeken en hem voorreken- stevig in handen
de woorden: Geld
wordt de dat hij gemakkelijk rijk
Men ziet. hoe Heb ik al zevenmaal te- kon worden alleen door
En dat is geen wonder.
Luthor heeft zitten piekeren
om de eindjes
te knopen.
Geen wonder! Wat was het Idooster kw
kort. pen. terwijl nu de drukkers En
ten slotte ook behoorlijk
elkaar te knopen.
erd op onder-
dus geen cent bezaten.
Had het gezin
De levens- utt eigen kindere
beslaan een gro- dan had moeder Kathe, die
huishouden
al niet nodig
huishouding als hij had.
laten man 1
middelen
te plaats: ..rogge, gerst,
de winst gingen strij- scheidene wijze ln dit ge-
bedenkt. dat hij ken. antwoordde hij: ..Wat zin bewaarheid het woord,
beiden uit ik om niet gekregen heb. dat Luther onder de reke-
geven; 1 -
ning in het bovengenoem-
wil ik ook
ik mag het evangelie niet de huishoudboekje schreef:
u alleen verkopen." ",J 1
bestaan.
J£RGER WAS, dat hij
wijn, bier. erwten, nog wel gered. Maar er vrijgevigheid leed. Hoe
In deze wereld is alleen
huisvader werkelijk
~'n held en alleen een
werkelijk geniale hulsmoeder ln volle zin
heldin."
V d Jeugd; 14 30 Engelse les; 14 40 B^ek- .'tjtclub. 9 00 V a i
bespr. I4 JO T.»iif.re-ork; 1310 Kron v ,c..c- Itjk uitgeschakeld
ren en kunsten 18-35 Zangver 18.00 De dmg
schoonheid v h Gregoriaans. 10 30 V i Jeugd;
8.18 De Ont-,"
F HO. 10 Ou Ty-c-
M05 Morgen -IJ-
VARA 10 30 Strijkens in 30 Buitenl
erz; 11.05 Densmur. 11 33 Barltor
Puzzel mee
12 00 Promenade-ork. 12 30 Land- en tulnb!
meded 1233 Gram. 13 00 N»t; 13 13 VARA-
18 13 Jour-'Varia; 13.20 Fanfarc-ork 13.43 Sportpraatje;
,14 00 V d Jeugd; 14.33 Vocaal dubbelkuar-
'in 14 33 Gram. 15 20 Streekultz; 13.45 Omr
A ork en solist. 18 35 Adoptie In ons land nu'
17-19 week-
8 00 Nwa en
iteger.ngsultz:
VOOR DUfZEHO
levensovertuiging en gezonde humor
beer Scheps altijd zijn bij gebleven.
,,Ik eer u als journalist en waardeer
u als collega", aldus dr. Diemer, die
voorts memoreerde, dat de heer Scheps
mede de stoot gaf om tot de oprich
ting van de P.C.J.K. te komen.
Mede namens de heer C. van Oor
schot, die ook aanwezig was, bracht
dr. Diemer de felicitaties over van
Federatie van Nederlandse Journal»
en zegde hij namens de Prot.
Journalistenkring een blijvend aanden
ken toe.
,,U hebt aan de Gereformeerde ker
ken met uw arbeid een grote dienst be
wezen", zo getuigde ds. P. N. Kruis
wijk namens het moderamen va
Gereformeerde kerken.
De heer E. Alderse Baes, secretaris
van de sectie free lance journalisten
huldigde hierna de heer Scheps als voor
zitter van deze sectie, er op wijzende,
dat de jubilaris steeds voor zijn colle
ga's op de bres staat.
De heer Scheps sprak hierna een
dankwoord, zoals alleen hij dit kan
doen. In een eigen stijl, ernstig, maar
ook weer tintelend van humor. Van
zijn vrienden en relaties, die reeds
heen waren gegaan, herdacht hij in
het bijzonder wijlen de heer Wilden
berg. in vroeger jaren parlementair
redacteur van ons blad, die hem op
het journalistieke pad de eerste schre
den had leren zetten en de heer Q
A. de Ridder, in leven redacteur
„De Nederlander".
Sympathiek door de warmte w
mede zij waren gestemd klonken de
dankwoorden toen hij zich richtte tol
zijn hoogbejaarde vader, die persoon
lijk aanwezig kon zijn. De heer Scheps
was zijn jubileumdag begonnen met
een bezoek te brengen aan zijn moe
der. die reeds enige maanden in een
Haags ziekenhuis wordt verpleegd
maar in het bijzonder toen hij zijn
vrouw met „het goud van zijn tri
huldigde waarna hij zijn dank s;
vatte in het brengen van lof aan God.
die hem veertig jaren voor zijn ar
beid en gezin had gedragen en ge
spaard.
Op de foto: onze hoofdredacteur dr.
E. Diemer feliciteert de jubilaris.
Help Hongarije
W(j vestigen de
rzoek
i het Adr
aandacht op he
liraal De Ruyter-
van alle protcs-
n giften voor
op gironummer
an dat fonds te
raai De Ruyter-
fonds aan de lede
tantse kerken, hu
Hongarije te storten
31.64.30 ten name v
Utrecht. Het Admii
fonds fungeert als
gehele protestantse hulpverlening aan
Hongarije. Het secretariaat is geves
tigd Koningslaan 7, telefoon K 30-
14721, Utreeht.
In de stichting Admiraal De
Ruvterfonds werken samen de
Federatie van Diaconieën m de
Nederlandse Hervormde Kerk, het
Centraal Bureau van de Diaconieën
der Gereformeerde Kerken, het
Comité Centrale Diaconale Confe-
MT" de Christelijke Gerefor
meerde Kerken en het Com.
trale Diaconale Conferenl
Gereformeerde Kerken
i Cen-
der
OPGAVE PUZZLE no. 58
KRUIS - PAS - RAADSEL
Onderstaande woorden zo in het dia
gram passen dat een goed sluitend kruis
woordraadsel wordt verkregen.
Beer bundel, druk. ent. etui. flater,
is. ks. mi. mus. N T. oost, P.Sprei. rek.
rose, rijst, reptiel, sop. spijs, sprits,
•trikt. 11. turf. torpedo, unie.
OPLOSSING PUZZLE no. 57
HorltonUal: 1 Premier 6 adelaar 9
UJn 10 ul. 11 na. 12 sul. 14 snugger 16
netelig.
Vertikaal: 2 Eel. 3 eerlang 4 parasol
5 bongerd 7 emulsie 8 as, 13 pu. 19 gul
AtlanUsch Pac
19 40 Het
19») Deie week e-»- ''ARA *0
30 08 Gevar progr 2200 Soc com:
Latijnse klanken: 22 40 Samen
23 1 5— 24 00 Gram
Sterren falen c
164.
„West u wel zeker dat u zich goed voelt?" De
verraste doctoren hadden al heel wat krijgsge
vangenen meegemaakt, die hun kwalen over
dreven. maar nog nooit een die zich als Bader
gedroeg. Een hunner scheen van mening te zijn
«r«m. dat Bader °m mentale redenen gerepatrieerd
jeugd:'j diende te worden, maar Douglas wist hen er ten-
-»o«. lij slotte van te overtuigen dat hij tot het laatst bij
edie, 20.30 Film- <jc anderen wilde blijven. De andere twee wer
den echter wel gerepatrieerd. En toen kwam de
icrric», 33» m. j dag, waarop Vliegende Forten over Kolditz vlo-
nHMT,- W,rJ gevangenen hadden al een vreemd, on-
30, wezenlijk geronk gehoord en opeens gaf iemand
53 op de binnenplaats een schreeuw en zagen ze
fr: I»w nwi; i* ij Town *nd Coun-j de slanke vliegtuigen hun evenwijdige conden-
nterv it Gn-ir proer: 38j00°ï»ws: satiestrepen over het blauwe stukje hemel tussen
H>5rsp: 23 43 Avondrcbedcn 24 oo-^ de hoge muren trekken Bader schreeuwde met
een: „Wo ist die Luftwaffe?" en de anderen rie-
pen het hem in koor na, want er waren geen
30 Duitse jagers te bekennen Het was een ontroe
rend ogenblik toen ze voor de eerste maal de ge
allieerde luchtmacht ongemolesteerd bover
Duitsland zagen vliegen-
Maar de geallieerde legers werden opgehouder
aan de grenzen van de moedig vechtende vijand
en toen de laatste bladeren vielen, beseften de
krijgsgevangenen, die het verloop van de oorlog
met grotere bewogenheid volgden dan ieder an
der. aat ze nog een winter achter de zware mu
ren zouden moeten blijven
En toen kwam er een einde aan de toezending
van voedselpakketten en deed de honger zijn in
trede in Koïditx.
HOOFDSTUK XXVII
wandel rgen. welke Bader en Pe
week mochten maken,
met de boeren uit de omgeving
DAN
PAUL BRICKHILL
MAAR ZO!
Oe l*ventg«iehl»d«nli
de piloot tond#f benen
ind. BBC Licht
13 30 Lichte
Oreelcpel. 14.45 V d ktnd; 15.00
Lichte mui Kinderkoor; 18 30 Vo^tb»)-
reo: 17 30 Ml) «rk 18 00 8nori 19 00 Grim:
1D4» Vreeen be-—-« 20 no Nw» er i^m:
jn 24 krwrtultil: 20 30 Lichte
33 13 Ver]
nandel te drijven. Ze ruilden sigaretten voor
tarwe, gerst en eieren (die Dollar in zijn of
ficierspet verstopte) en voegden hun oogst bij
de gemeènschappelijke voedselvoorraad. De
Duitsers hadden deze ruilhandel ten strengste
verboden, maar het was niet moeilijk de sol
daten, die hen op hun wandeling begeleidden,
net een paar sigaretten om te kopen.
Ofschoon ze maar weinig het kasteel binnen
tonden smokkelen, betekende dit voedsel zó veel
•'oor de gevangenen, dat Dollar een kussensloop
om zijn nek en onder zijn overjas hing. dal
vol-graan stopte en dan met een verdacht dikke
buik terugkwam Alle gevangenen vermagerden
zichtbaar, maar nooit kwam een Duitser bij de
poort op de gedachte Dollar te fouilleren.
Bader was op de lange wandelingen langs de
V"! "i' ^nh.mbiTd. bröw emTn
smalle zakken, die hij in zijn broekspijpen kon
hangen. Daarmee ging hij op pad, in de over
tuiging dat de Duitsers het van hem niets bij
zonders zouden vinden dat zijn benen er vreemd
uitzagen. Zo gingen dan tweemaal per week
twee schrale gestalten de poort uit en keerden
dik en vet terug De veertig tot vijftig pond
graan, die ze op deze wijze veroverden, wa
ren hard en hard nodig Die winter verloren
sommige gevangenen veertig pond aan gewicht
en enkelen waren zo uitgemergeld, dat ze geen
trap konden lopen zonder halverwege te rusten
Het was de vreselijkste winter die ze door
maakten. Wel had Bader de voldoening dat hij
door voedsel te halen iets voor zijn vrienden
kon doen, maar die lange tochten vergden het
uiterste van hem. Zijn stompen vermagerden en
het was ontzaglijk lastig met de graanzakken
door de sneeuw en over de glibberige straatkei
en te lopen. Zijn trots deed hem deze moeilijk
heden voor de anderen verzwijgen, maar Dick
"3g verscheidene keren hoe hij na zo'n
Howe zag I
'ocht volkomen uitgeput op zijn"bed'lag.
(begonnen
iad evenals Dollar wel een jas willen aantrek
<en. om ook een kussensloop om zijn nek tr
kunnen hangen, maar dat zou verdenking heb
ben gewekt omdat hij, ongevoelig voor de koude
als hij altijd was. nooit een jas droeg. Het
voedselcomité wilde dat dan ook per se niet
want hij hoefde maar één keer bij terugkomst
gefouilleerd te worden en de voedseihalerij was
afgelopen Toen maakte °cn vindinzrijke ma
joor, Andy Anderson, voor hem een paar lange
Een der R.A.F.-gevangenen, Lorne Welch, een
expert op het gebied van gliders, kreeg een waar
lijk fantastische inval. Hij ontwierp een fweef-
toestel om daarmee van de hoge burchtwal te
vliegen. Twee van z'n vrienden. Monson en Best,
ij de bouw ervan en Bader werd
als hoogste R.A.F.-officier in het kamp als
adviseur in de arm genomen. Uit beddeolanken
bouwden ze een houten skelet dat ze met la
kens dachten te bespannen: het hele geval moest
!n elkaar worden gezet met liim. die ze uit aard
appelen zouden maken. Zodra een onderdeel
klaar was verstopten re dat *»r on vertrouwend,
dat door het optreden van Engeland
en Frankrijk het vertrouwen ln de in
ternationale samenwerking een schok
heeft gekregen, dan klinkt dit op zijn
minst overdreven. Dit vertrouwen im
mers was tot dusver betrekkelijk van
aard. Het had niet kunnen verhinde
ren, dat er op verscheidene punten ter
wereld grote spanningen optraden, die
binnen afzienbare tijd tot uitbarsting
dreigden te geraken.
Het onder deze omstandigheden ge
heel en al te laten aankomen op een
beslissing van de Verenigde Naties
moest helaas wel bijzonder grote risi-
in zich bergen. Bovendien zou
zulk een uitspraak, aangenomen dat
zij nog krachtig genoeg uitviel, enige
tijd op zich laten wachten. Intussen
echter verloopt iij de dagen onzer ja
ren de tijd zelf bijzonder snel. In zulk
een situatie behoort men zich af te
vragen, of beperking van een uitge
broken konflikt niet op andere en
tevens doeltreffender manier kan
worden bereikt.
J^IT waren de overwegingen, welke
bij Engeland en Frankrijk hebben
voorgezeten, toen zij hun besluit na
men tussenbeide te komen. Men ver-
gete niet: het konflikt zelf was er
reeds. Er waren reeds de maanden
lange snel oplopende bedreigingen
tegen de jonge staat Israël. Er was nu
ook het Israëlische handelen uit res-
pektabele overwegingen van zelfver
weer en zelfbehoud. Dat konflikt was
Onder zulke omstandigheden te
gaan theoretiseren over mogelijkheden
van internationale samenwerking zou
niet alleen onvruchtbaar, doch zelfs
gevaarlijk kunnen zijn, gevaarlijker
dan het optreden van Engeland en
Frankrijk zelf.
Dat door deze geschiedenis: door de
Egyptische dreigementen, door het
Israëlische verweer, door het ingrijpen
Engeland en Frankrijk, de inter
nationale samenwerking, in de be
scheiden vorm waarin zij bestond, een
stap achteruit is gekomen, is onmis
kenbaar. Het bedenkelijke was intus-
dat zij nog zo weinig was gevor
derd en dat zij dus ook maar weinig
f-erug kon zonder in het niet te ver-
Iwijnen.
JNTERNATIONALE samenwerking Is,
oolc in de betrekkelijk korte duur
an de wereldgeschiedenis waarin men
epoogd heeft haar te beoefenen, een
moeilijke en tegelijk een moeizame
zaak gebleken. Haar korte levensgang
as tot dusver een gaan met vallen
t weer opstaan.
Echter, zoals vandaag In Oost-
Europa de volken tonen, dat men hen
wel lange tijd onderdrukken kan,
naar dat zij de menselijke fierheid en
'rijheldszin toch in wezen niet kunnen
verliezen, zo ook mag men aannemen,
dat de drang naar samenwerking ter
bereiking van grote goederen als
vrede en recht het uiteindelijk winnen
al- i
Dit doel Is vandaag nog nauwelijks
te realiseren. Vandaag moet men nog
naar andere middelen grijpen. Maar
doel blijft het en als doel is het tel
kens weer nieuwe pogingen ter ver- c
werkelijking waard. Zo zal er toch
een overwinning moeten ko- D
men, nu eens een overwinning waarbij n
ieder wint en niemand verliest. T
Het zou wel eens kunnen zijn, dat
de stap terug van vandaag daar uit- d
eindelijk dienstbaar aan is. n
Advertentie
