CHKISTFUJK
RODENT
Wordt de kleuteronderwijswet
een bron voor schoolstrijd
Boek
RUGPIJN
Thermogene,
Chr. Emigratie Centrale
gaat films vertonen
Geestelijke volksgezondheid
nog onduidelijk begrip
VERDELG
KANTTEKENING
De spaardag
3
C.H. gemeentebestuurders
te Rotterdam bijeen
cv»
i onzer verslaggevers)
DE protestanten zullen met het oog
op het kleuteronderwijs en in ver
band met de wettelijke mogelijkheden
om dit onderwijs te kunnen geven een
eenheid moeten vormen. Daarom is het
te betreuren, dat de kleuteronderwijs
wet geen gelegenheid opent tot overleg
tussen de verschillende groeperingen in
ons volk.
Tot deze uitspraak kwam het Zuid
hollandse statenlid, de beer S. H, van
Eijbergen, toen hij tijdens een zater
dagmiddag in Rotterdam gehouden ver
gadering van de kring Zuidholland van
de vereniging van Ch.. Historische Ge
meentebestuurders een referaat hield
over de kleuteronderwijswet.
De heer Van Eijbergen, die hoofd
van een christelijke school in Katwijk
aan Zee is, zag in deze jongste on
derwijswet een gevaar, n.l. een op-
VAN DE DAG
Het Engelse blad „Punch" bestaat nu
115 jaar. Op zichzelf dus al voldoende
om te spreken van „A century of
Punch". Dit is de titel beworden van
een boekwerk, thans uitgekomen, waar
in 1000 tekeningen uit „Punch" zijn bij
eengebracht. Een bescheiden keus nog.
leving van de schoolstrijd. Vooral ii
plaatselijk verband. Hij betreurde dit.
omdat het in wezen toch om het
kind en zijn opvoeding gaat. De
heer Van Eijbergen vjorzag, dat de
ze schoolstrijd ook binnen de Her
vormde Kerk repercussies zal laten
zien, naar aanleiding waarvan hij een
waarschuwend woord wilde laten ho
ren en een oproep wilde laten uit
gaan tot eenheid onder de protestan
ten.
Enige aspecten van de kleuteronder
wijswet belichtend, vroeg de heer Van
Eijbergen zich af of F et niet beter
was geweest, indien er geen speciale
wet was gekomen, mat r ten behoeve
van het kleuteronderwijs enkele bepalin
gen aan de bestaande lager onderwijs
wet waren toegev ?gd. Hierdoor ztouden
de besturen vr; schoolverenigingen
als het ware o .it voorbereidend lager
onderwijs geduwd zijn. Bovendien had
een aanvulling van de lager onderwijs
wet met enkele bepalingen ten behoeve
van het kleuteronderwijs dit voordeel
gebracht, dat een onderwijsvernieuwing
veel spoediger tot stand was gekomen.
Na deze toespraak van de heer Van
Eijbergen volgde een geanimeerde dis-
De Oostfranse Kerkdag
weet dat „Punch"
deze 115 jaar een 90.000 heeft gepubli
ceerd. Maar voldoende om een uiterst
interessant overzicht te geven van de
tekenkunst in deze periode. We zien uit
dit overzicht, dat aanvankelijk de po
litieke prent in trek was. dat tal van
andere onderwerpen de politiek van j
haar plaats hebben verdrongen, en dat
in de laatste tijd de politiek het weer
is. die de tekenaar boeit. We zien erl
ook uit, dat de tekening zelf in de loop
van de tijd aan waarde en aan zeggens
kracht gewonnen heeft. Gedurende lan
ge tijd vallen de tekeningen op door de
uitvoerige onderschriften, blijkbaar no
dig om de zin van de tekening te ver
duidelijken. Beter gezegd: tekst en te
kening moeten dan samen een zeker
effect bewerken. Maar tegenwoordig
moet de tekening het alleen doen. Een
kort onderschrift en, als het kan, zelfs
geheel geen onderschrift.
Het is een prachtig boek geworden,
omdat het zo geheel en al staat „in
het teken" van dit unieke Engelse blad.
Is er een beter methode om het Britse
karakter te leren kennen, dan door te
bladen in dit door-en-door Britse blad
met zijn door-en-door Britse humor, vol
van spot die tegelijk zelfspot is? Ge
lukkig een volk dat zich dit weet te
veroorloven. Een blad als „Punch" kan
het daar doen. Het kan daar een op
laag bereiken van 150.000 exemplaren.
De inleiding die redacteur R. E. Wil-
liams bij dit verzamelwerk schreef is i
als de produktie van „Punch" zelf: I
voortreffelijk. Gevaarlijke lektuur: deze
verzamelstof. Want wie met bladeren
begint, gaat door, en ontdekt te laat
dat de tijd geen mededogen kent.
De uitgave is fraai verzorgd door Wil-1
liam Heinemann Ltd., 99 Great Russell,
Street, London W.C.l. Zeer aanbevolen.
snmupMppH
gevaardigden van protestantse gemeen
ten in Oost-Frankrijk en vijftig verte
genwoordigers van protestantse kerken
in Zwitserland. België, Nederland, Zwe
den en Finland hebben deelgenomen.
Het thema van de Kerkdag, die vrij
dag begon, was „God spreekt: Waar
broeder?". Verdeeld in vijftien
vraagstukken.
den elke politiek te steunen die pacifica
tie en een algemene verzoening tussen
Mohammedanen en Fransen tot doel
heeft.
die door 55.000 personen werd bijge
woond. Des ochtends hadden duizenden
een kerkdienst in de open lucht bijge-
Maakt de kou uw spieren
onwillig, dan kunt u ze héérlijk
vertroetelen met de weldadige oJk/
STILT PIJN DOOR WARMTE
Melodie en woord
der Ethergolven
DINSDAG 18 OKTOBER
Hilversum I 402 m. KRO: 7.00 Nws; 7.10
Gewijde muz; 7.15 Gram; 7.45 Morgengebed
en Ut kal; 8.00 Nws en weerber; 8.15 Gram;
8.50 V d hulsvr; 9.35 Waterst; 9.40 Licht
baken. caus; 10.00 V d kleuters; 10.15 Gram;
10.30 Schoolradio: 11.00 V d vrouw; 11.30
Lichte muz: 11.50 Als de ziele luistert, aus;
12.00 Angelus; 12 03 Gram: 12 30 Land- en
tuinb meded: 12.33 Instr oct; 12.55 Zonne
wijzer- 13.00 Nws en kath nws; 13.20 Dans-
muz. 13.50 Gram; 14.00 Schoolradio; 14.20
Gram; 14 30 V d plattelandsvrouwen; 14.40
Gevar progr; 16.00 V d zieken; 16.30 Zle-
kenlof. 17.00 V d Jeugd. 17.40 Beursber:
17.45 Regeringsuitz: Rijksdelen overzee: drs
hied bij papoea's; 18.00 Instr kwart; 18.20
C S I J Lagerberg: FanUsie en werkelijk-,
Sportpraatje; 18.30 Mamliederen; 18.50,
Gram; 1900 Nws ;19.10 Gram; 19.15 Uit het'
Boek der Boeken, caus: 19.30 Gram; 20 30
Act: 20.45 Gram: 20 50 Instr kwart; 21.25
Kampvuren langs de evenaar, caus: 21.45
Pianorecital: 22.10 Kamerkoor: 22.45 Avond
gebed en lit kal: 23.00 Nws: 23.15-24.00
Hilversum II 298 m. AVRO: 7.00 Nws.
7.10 Gym: 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagope
ning AVRO: 8.00 Nws; 8.15 Gram; 9.0C
Gym v d vrouw; 9.10 V d vrouw: 9.1!
Gram; 9.40 Morgenwijding;
10.50 V d kleuters; 11.00 LI.
Pianorecital; 12.00 Lichte muz; 12.30 i^ana-
»n hiinh meded; 12.33 Twee plano's; 13.0C
Meded of gram; 13.20 Metropole
wenk oor; 15.50 Gram; 16.00 Dansmuz; 16.30
Vd jeugd; 17.30 Dlscotaria; 18.00 Nws;
18.15 Pianospel; 18.30 V d jeugd; 18.40 Lichte
muz; 18.55 Paris vous parle; 19.00 V d kind;
19.05 Amateursprogr; 19.45 Toneelbeschou
wing; 20.00 Nws; 20.05 AVRO's Bonte Dins-
i 22.30
23.00
„i New York cal
ling. 23.35-24.00 Gram.
Televisieprogramma. NTS: 20.30 Jo'urn en
weerber; 20.45—22.20 Filmprogr.
Engeland, BBC Home Servioe, 330 m. 12.00
Gram; 16.10 Sport; 16.25 Critieken; 17.10
Gram; 17.45 Caus; 18.00 V d kind; 18.55
Weerber; 19.00 Nws; 19.15 Stad en land; 19.45
Amus muz. 20.00 Hoorsp; 20.30 Gram; 21.15
Caus: 21.30 The Laughtermakers; 22.00 Nt
22.15 Caus; 22.45 Recital; 23.15 Writing
Sound. 24.00 Nws: 0 08—0 13 Knersen.
BBC Light Progr, 1500 en 274 m
12.15 Mrs Dale's Dagb;
Nwi
Puzzel mee
'1
PUZZEL No. 42
De schijven zo n<.ar links of rechts
draaien dat van links naar rechts en
van boven naar beneden gelezen dier
kundige namen ontstaan.
OPLOSSING PUZZEL No. 41
Horizontaal: 1 weg 4 bus 7 bazar.
I bij, 11 lek. 12 zak. 13 e.o.. 15 vat.
Vertikaal: 2 eb. 3 gal. 4 bak. 5 Ur.
6 wiik. 8 zebra. 9 batik. 19 beo. 12
zat, 14 ovaal. 15 vadem. 17 erf. 18
gat 21 lam, 22 mes. 23 tel. 25 ha.
12.00
12.30 Mil Ork; 13.15 Orkestconc; 14.00 Ai
muz; 14.45 V d kleuters; 15 00 V d vrouw;
16.00 Nws en Amus muz; 16.45 Mil ork;
17.15 Mrs. Dale's Dagb; 17.30 Varlété-ork
en sol: 18.00 Dansmuz. 18.30 Vragenbeantw;
19 00 Revue-ork en sol; 19.45 Hoorsp; 20.00
Nws: 20.25 Sport: 20.30 Have a Go; 21.00
Gevar progr; 21.30 Discussie; 22.00 Fanny
Elssler, operette (23.00—23.15 Nws); 23.4"
Muz uit Canada; 24.00 Voordr; 0.15 Swin.
Session; 0.50 Progr-overz; 0.55—1.00 Nws.
Brussel, 324 m. 1145 Gram 12.30 Weer
oer; 12.34 Gram; 13.00 Nws; 13.11 Omr ork
i. 22.11 Kamermuz; 22.55—23.00 Nwi
russel, 484 m. 12.00 Gram; 13.00 Nws;
Lichte muz; 14.45 Omr ork; 16.05 Licht»
GRAM PROGRAMMA DRAADOMROEP
I. Jules Massenet: 1. Ouverture Phèdre
j de L'Opéri
i Cluytens. 2. Les Eri
(hobo solo: L. G:
chesini). Finale (Saturnales).
Théatre National d» I.'Opéi
Cluyten*.
II. Emmanuel Chabrler. Espana, L'Orches-
tre de la Suisse Romande olv. I"*-
III. Claude Debussy; 1. Ibert
E. Inghelbrecht. 2.
veux de lln; b. Mln-
:atti. viool. Max Lan-
Ravel: 1. Ma Mère
inse du Rouet, Pavane de Ia
dormant. Petit Poucet. Lai-
Impératrice des Pagodes. Les
Belle et de la Béte. L*
L'Orchestre de la Suisse
jnde olv." Ernest Ansermet. 2. La Valse
L'Orchestre de la Société des Concerts du
Conservatoire de Paris olv Ernest Ansermet.
V. Darius Mllhaud. Ipanema
Martzy viool, Jean Antoniettl. plane
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Amsterdam-West
(wijkgemeente Slotermeer-Geuzenveld)
W. M. Maas te Vlissingen.
Benoemd tot hulppred. te Utrecht
(wijkgemeente 8): P. F. van Noort, e
riteus predikant te Hilversum.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Lemmer: J. H. Binnema te
Oude-Pekela; te Rotterdam-Delfshaven
(evangelisatiepredikant): H. J. Kouwen-
hoven te Heinkenszand (accl.).
GEREF. GEMEENTEN
huizen, Dordrecht, Hendrik Idoambacht,
Katwijk aan Zee, Leerdam, Middelhar-
nis, Ridderkerk, Scheveningen, Tricht,
Veen, Wagenlngen, Werkendam en voor
IJsseimonde.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot hoofd van de Herv.
school te Someren: G. Snoek te Berkel.
Benoemd tot onderwijzeres aan de Dr.
H. Colijnschool te Scheveningen: mejuf
frouw T. Compaan te Musselkanaal; aan
de Nassauschool te Haarlem: mejuf
frouw A. van Ingen te Steenwij k.
Benoemd tot onderwijzer aan de chr.
school te Wolverga: R. F. A. de Veer te
Meppel; aan de Chr. u.l.o.-school te Fra-
neker: D. Herder te Oostermeer; aan de
chr. nat. school te Schoonebeek; A. J.
Hummel te Nijverdal.
Zolang ik nog ben
Een dame bezocht eens een
prachtig park. Zij wandelde door
de lanen, genoot van het spel van
licht en schaduw en niet minder
van het gezang der vogels. Dat
oark werd voor haar een paradijs,
waar alles sprak van rust en
schoonheid. Op de wandeling naar
de uitgang vond zij echter een
dode vogel. En daarmee was voor
haar aan alle glinstering een eind
gekomen. Te mid
den van het f
heerlijke leven
was zij toch weer
aan de dood her
innerd.
Aan dit ver
haaltje moest ik
denken bij 't
lezen van Psalm
146, die begint en
eindigt met de juichkreet Halle
lujah! Die psalm is één lofzang.
Alsals er die laatste vier
woordjes van het tweede vers
maar niet waren. Ik zal, zo lezen
we daar, mijn God psalmzingen,
zolang ik nog ben.
Is 't niet vreselijk jammer, dat
die vier woordjes er staan? Altijd
weer is daar de herinnering aan
de vergankelijkheid van ons leven,
aan de waarheid, dat er slechts
één schrede is tussen ons en de
dood. Buiten zien we de bladeren
vallen, die naar het bekende ge
dicht „brieven van de dood" zijn.
Wat zou ons leven somber zijn
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
Initiatief afdeling Amsterdam
O
Voorlichting is geen ronselactie,
maar tonen van mogelijkheden
(Van onze sociale redacteur)
Is emigratievoorlichting nog wel nodig? Is het verstandig, die te
geven? De heer A. Warnaar, voorzitter van de Christelijke Emigratie-
Centrale, stelde deze vraag eind vorige week in een bijzondere samen
komst, welke de afd. Amsterdam van de C.E.C. had belegd. Hij be
antwoordde de vraag bevestigend. Doch hij legde er de nadruk op:
het is voorlichting, geen propaganda. Er is alle reden om voort te
gaan met emigratie, gezien de toeneming van onze bevolking. De
voorlichting is echter geen ronselen voor de emigratie, doch richt
zich op de mensen, tfie meer ruimte en vrijheid wensen dan zij in ons
overbevolkte land kunnen vinden Het is met. het oog op deze mensen
goed, iets te laten zien van de lij kh eden, die Gods rijke wereld
biedt.
als we Hem niet kenden, die het
Leven is Want als wij (schrijft
Paulus) toen wij vijanden waren,
met God verzoend zijn door de
dood Zijns Zoons, zullen wij veel
meer, nu wij verzoend zijn, be
houden worden doordat Hij leeft.
(Rom. 5 10) Jezus' dood ons
leven. Ik zal, zolang ik 't licht
geniet, Hem verhogen in mijn
lied!
HET, begrip „geestelijke
volksgezondheid" is in
de laatste jaren zo popu
lair geworden, dat iedereen
meent, wel te weten, wat
hiermede wordt bedoeld.
Maar naarmate de zorg
de bemoeienis op dit
Ned. Gesprekcentrum ivil
juist inzicht zoeken
grip geestelijke volksgezond
heid. De een meende zonder
scherpere definitie niet tot
voldoende praktische volg-
dadenfte kunnen komen, de
Io de woestijn der
i daarnaast de genoem- kerheden werd wel V3stge-
zorg in zoveel facet
ten Uiteen te vallen, dat centr*um heeft, door" het
het nauwelijks mogelijk is. benoemen
deze alle op te
de voorwaarden nog ge-
Het Nederlands Gesprek- hee' moe' ™P'u>"n.
méde'^s'
Maar moet
jommis- Herv.) psychiater te Utrecht,
steld, dat
lijk gezond is,
in harmonie leeft met zich-
God.
dit te
sie voor geestelijke volks- gaf
Het geestelijk welzijn vari gezondheid, welke, onder waarop de geestelijke volks.
volk behoeft nl. niet voorzitterschap van prof. dr. gezondheid en de zorg daar-
G. Brillenburg Wurth, reeds voor gestalte heeft gekregen
anderhalf jaar gestudeerd Bij de grote arbeid op dit w
op het begrip en de bedoe- gebied ontmoeten elkaar de door de commissie gevoerd,
ling van dit onderwerp,
voorkomen van geestelijke
ziekten en stoornissen,
maar ook zielszorg, me- u
disch-opvoeduundige be- benaderen
moeienis, een grote m.ati
van maatschappelijk werk
gezinszorg, en nog vee
meer.
maar moei men, om
bevorderen, zich niet
tot het individu richten dan
tot de volksgemeenschap?
Bij het podiumgesprek
ioor de commissie gevoerd,
meest verschillende beroe- kwam o.m. de zondagsheili-
pas gevorderd tot het pen: verpleegsters, sociale ging ter sprake. Is deze
de
In deze tijd,
bevorderen van de geeste
lijke ""lksgezondheid
schappelijke definitie van
de aanduiding „geestelijke
volksgezondheid". f
In zijn 19e jaarlijkse con
ferentie. vrijdag en zaterdag
het jl. te Oosterbeek gehouden,
psychologen, sociologen, Van der Ploeg,
thans de beleving - echt is
en de christelijke zondags
viering niet een gewoonte-
Langzamerhand manifes- handeling is geworden. In
de
lei terreinen langs en door ties enkele
elkaar wordt gewerkt. De bespraken
verwarring neemt toe. naar- het ultbre:
mate zich meer verschij- porten der secties, de
ningsvormen van geeste- missie een podiumge
lijke zorg voordoen, temeer,
heeft het Gesprekcentrum teert zich naast de daad. sommige streken heerst ech-
- *- ter een verziekte zondags
viering, welke een druk legt
Een ander commissielid,
verschillende dr. zijlstra, trok die „ver-
reeds zieking" sterk in twijfel: het
drie leden
bijzond- veel aandacht sle gelegenheid gegeven be- voorlichtende
wordt besteed, komt men schouwingen te h
tevens tot de ontstellende het onderwerp,
ontdekking, dat er op aller- talrijke toehoorders in
heeft.
juist bij deze zorg de
levensbeschouwing zulk een
voorname rol speelt en de wijsgerig betoog
invloed der zuilen onlosma- geestelijke prof. dr.
Niet eenvoudig
stelde vragen piaatsen kent
tenslotte, na commissies of
-de r j?" de overheid telkens
advies dienen bij het nemen
van allerlei maatregelen.
Uiteraard heeft het werk
contacten met tal van an-
organisaties nodig.
de r.k.
kenen zelf voelen dat zeker
niet zo in- hun geloofsover
tuiging.
Om te voorkomen dat door
het verzet van de jeugd de
J. P. Over de grote noodzaak Waarlijke zondagsheiliging
kelUk daarmede^ Uv£b*n- EÏÏerbëek S.J. uit Nijmegen van het werken in team- wordt aangetast, hebben dan
j.J (psycholoog) die uiteen zet- verband sprak drs. J. G. de plaatselijke geestelijke
hoeverre de commis-
de definitie van het be-
Ook de toenemende spe
cialisatie heeft ten gevolge,
dat. zo er niet in evenwich-
tig en wélverstaan team- heid had benaderd,
verband wordt gewerkt,
ware chaos dreigt
der Ploeg,
aic uc w"u.uc - de «cbool voor maat-
eripUgeesteHjke volksgezond- schappelijk werk te Rotter- wjjze te herzien.
----- De heer Van de> wij moeten er echter te-
de plaatselijke geestelijke
directeur leiders tot plicht, de ver
ouderde traditie op juiste
De commissie kwam tot
ontstaan op het arbeidsveld, de conclusie, dat geeste-
energie en jjjjjg volksgezondhr:j jj"
kosten en door levensoveri
geïnspireerde idee
au eve. j, te weging, de wetenscl
komen6op het levensgebied de techniek van alsmede bezinningscentrum te
waar psychiaters, psycho- de zorg voor het scheppen
logen, medici, sociologen, van de meest gunstige
gen waken, aldus prof. Br 1-
lenburg Wurth, dat wij bij
de term „geestelijke volks
gezondheid" niet zover gaan,
dat wij alles maar „ziek"
noemen en aldus grote fei
len trachten te ontleden,
geestelijken,
sociale
kers(sters), opvoedkundigen dig zijn
vele andere specialisten,
en veie auucic aen
elkander ontmoeten, niet
alleen in curatieve arbeid,
maar ook in het research-
werk, het preventieve en
het nazorgwerk.
Bij deze ordening zal het toren.
eerst nodig zijn om te ko
men tot de wetenschappe-
lijke definitie
dam. De heer Van de'
Ploeg wilde zelfs economen
en politici bij de reeds ge
noemde krachten voegen. Be
halve door hun raad en in
zicht dienstbaar te zijn ?a:-
elkander en aan de over
weging, de wetenschav en medé ten^doel1 hebben een het °D beer
tonhr,ioir nkmede k„.;nnjngscentrum te vor- daar5u„ dan het ,gr P
..reu wat befaS^het zoeken £onde' maar verwaarlozen-
naar wegen voor de meest
gunstige voorwaarden
vinden op curatief en i
ventiel teireta, ulsmede
centrum te zyn, dal de ln het gczln
.•-"""•"•"'■en schap er Ho
daarbinnen
voorwaarden, welke
gemeenschap-
nensen daarin
staat te stellen zich te volksgemeenschap
ontplooien en weerbaar- groepen
In het algemene gesprek
werd aandacht besteed aan
de figuur van de moeder
ln het gezin en de samen-
de leving, als steunpilaar voor
het streven naar geestelijke
heid te ontwikkelen tegen trouwd maakt met de ider volksgezondheid. Zij toch
mogelijke ontbindende fac-
der geestelijke volksgezond
heid.
De secties dacht jn ver-
Toch bevredigt deze de- schillend over de wetenschap-
het be-finitie niet geheel, omdat pelijke definitie van het be
komt in de eerste plaats In
aanraking met de proble
men. welke zich ontwikke
len in de zich ontplooiende
Deze laatste zin was afgestemd op het
bijzondere karakter, dat de samen
komst had: de opening van een „emi
gratiecineac", waarmee de Amsterdam
se afdeling van de C.E.C. een loffelijk
initiatief nam. De naam zegt reeds wat
de bedoeling is: voorlichting door film
voorstellingen. Op drie plaatsen in Am
sterdam zullen als proef telkenr
d: ie avonden achtereen filmvoorstellin
gen over emigratie en alles wat er aar
vast zit en over de emigratielanden
ven worden, waaraan verdere vo--lich
ting wordt verbonden.
De commissaris voor de emigratie,
ir. B. W. Haveman complimenteerde de
oudste emigratievereniging in ons land,
de C.E.C. en in het bijzonder de
sterdamse afdeling en haar directeur, de
heer R. G. van der Haar. met dit initia
tief.
Hij stipte echter aan, dat dit
nieuwe problemen oproept. „Cineac
houdt in: continuïteit in de
stellingen. Maar dat roept weer de
vraag op: hoe krijgen we de goedi
films daarvoor. Intussen is dit
tiatief belangrijk, omdat het v
lichting geeft aan a.s. emigranten
maar ook omdat het hun, die hier
bleven, een blik geeft op de lan
den, waar hun verwanten ver
toeven.
Hij geloofde in het welslagen van dit
initiatief, doch vroeg zich af, of voor de
voortzetting daarvan geen samenwer
king tussen de maatschappelijke organi
saties nodig zou zijn.
Uiteraard werden op deze avond reeds
films vertoond: „Canadian Pattern", eer
kleurenbeeld uit Canada cn een kleuren
film over Zuid-Afrika. Hierbij bleek wel,
dat het vinden van goede films aparte
eisen stelt. De eerste was, ondanks zijn
titel, niet meer dan een reeks van
eeygeplakte bewegende "beelden.
van de combinatie geen zuiver beeld
bracht. De tweede film was in dit op
zicht veel beter. Het geheel had echter
een aantrekkelijk karakter en kon de
vele genodigden voor deze eerste avond
zeer voldoen.
Classis Heusden:
Geen aanleiding tot
de Oproep
De classicale vergadering van Heus
den der Nederlandse Hervormde Kerk
heeft de Generale Synode verzocht,
haar Oproep inzake Nieuw Guinea al:
met juist zijnde in te trekken. De clas
sicale vergadering SDrak uit. dat de
synode geen aanleiding had., over de
status van Nieuw-Guinea tot bezinning
op te roepen en dat zij een tekst uit de
Bijbel onjuist heeft gebruikt.
„In deze aangelegenheid ware
beter geweest, indien de synode, al
vorens zich te wenden tot overheid
volk, voor het geval zij oordeelde dat
deze zaak in de Kerk niet genoeg leefde,
een vertrouwelijke Oproep tot bezinning
had doen uitgaan naar de grondvergade
ringen der Kerk (kerkraden en classi
cale vergaderingen), opdat de Kerk
eerts op presbyteriale wijze tot
meningsvorming had kunnen komen.
Waarschijnlijk zou dit stuk geheel
ders zijn uitgevallen", aldus de classi
cale vergadering.
Advertentie
rat en muis
met *1
148.
De verhuizing brak de verveling en wekte hoop
op een betere behandeling. En ook was er een
mogelijkheid uit de gegrendelde veewagons te
ontvluchten: althans voor de behendigen, doch
niet voor mannen zonder benen, 's Nachts sne-
een paar officie'ren van de landmacht met
gekarteld mes een gat in de bodem van een
der wagons en toen de trein stilstond, lieten ze
zich op de spoorbaan zakken en renden in de
duisternis weg. Bader benijdde hen, tot een der
officieren het tijdstip van zijn ontvluchting ver
keerd koos; de trein kwam in beweging en reed
man beide benen af. Kort daarop stierf hij.
Warburg was een enorme kooi van vierhonderd
meter in net vierkant. In dertig barakken, even
smerig en somber als die in Oflag VIB, waren
3000 gevangenen ondergebracht. Maar Warburg
kreeg ten minste Rode Kruispakketten, voldoende
om de gevangenen elke dag een behoorlijk maal
te geven. Bovendien hadden ze nog het Duitse
voedsel en ook chocolade en sigaretten. Wat het
betekende elke dag behoorlijk te eten te krijgen
valt moeilijk onder woorden te brengen; hel
maakte een einde aan iets ellendigs, dat niet al
leen de maag aantastte, maar ook de geest. Ei
een open ruimte in het kamp, waar de ge
vangenen rugby speelden en Bader bemerkte da:
het hem niet langer pijn deed te moeten toekij
ken, terwijl anderen speelden. Ongemerkt had
den de jaren deze smart verzacht en hij werd
zelfs een enthousiast en lawaaiig critisch toe
schouwer.
DAN
IILL
MAAR ZO!
D» levensgeichledonlf
da piloot tonder benen
Anderen konden hun energie afreageren door
ontvluchtingstunnels te graven, rugby te spelen,
te stoeien of kilometer na kilometer te wande
len langs de waarschuwingsdraad rondom het
kamp. Maar voor Bader was dit niet wegge
legd- De gevangenschap had zijn stompen geen
goed gedaan. Door de hongerperiode waren ze
vermagerd, ze schuurden gauw stuk en er was
maar weinig poeder en kleefpleister. Hij kon
zijn overtollige energie niet kwijt. Hij bracht
veel tijd met een boek op bed door in het hok
je aan het einde van de barak, dat hij deelde
met Lubbock en Gardner, die hem hielpen als
hij corvée had.
Eindelijk kwam er een brief van Thelma. (De
post kwam met grote vertraging aan.) Ze
schreef natuurlijk niet veel over de wing, behal
ve dan dat „ze" hem erg misten, maar ze had
een brief van Woodhall gekregen, waarin deze
schreef: ,,Ik ben erg blij je te kunnen vertellen
dat Douglas een gesp op zijn D FC. heeft ge
kregen. De aanbeveling daartoe was getypt op
dezelfde dag dat hij vermist werd en daarom
moest ik haar een tijdlang vasthouden tot ik wist
dat hij nog leefde; maar toen werd ze verstuurd
en er is nu gunstig op beschikt."
En dan was er een brief van Norman Row
ley, de jongen uit Yorkshire „Ik vind het erg
naar dat ze uw benen hebben weggenomen zodat
u niet kunt ontvluchten. Mijn moeder zegt dat
ze met mij net zo zal doen als ik ondeugend ben
en niet op tijd thuiskom. Ik heb nu één been en
oefen er goed mee, zoals u-me hebt gezegd. Ik
krijg binnenkort ook het andere. Veel liefs
Norman."
Warburg had een ontsnappingscomité onder
leiding van een majoor van het tank corps en
Bader praatte uren lang met het comité over de
mogelijkheid van ontvluchting, maar hij ervoer
met bitterheid dat zijn benen hem voor de mees
te plannen ongeschikt maakten. In tegenstelling
tot de anderen, kon hij onmogelijk in vermom
ming het kamp uit gaan, want zijn zwaaiende
manier van lopen was te bekend. Hij was ten
volle bereid, maar niet lenig genoeg, zich aan
andere riskante ondernemingen te wagen zoals
met ladders over het prikkeldraad klimmen of
zich opgevouwen onder een der vrachtauto's
te verstoppen, die de levensmiddelen in het kamp
brachten. Dergelijke pogingen bleven voorbehou
den aan hen, die ze met meer kans op succes
konden doen. Hij kon geen tunnels graven, maar
wel er door heen kruipen De moeilijkheid was
een tunnel te vinden, die buiten de afrastering
uitkwam. Hij had zich bij ettelijke complotten
aangesloten. Altijd waren ijverige ploegen ze aan
het graven, maar nu werden ze voortdurend
door de scherp uitkijkende Duitsers ontdekt en
verwoest.
Het was om wild te worden, vooral toen de
?erste sneeuw viel en het ontsnappingscomité de
gevangenen van verdere pogingen af moest hou
den, tot het weer voorjaar werd. Het had geen
zin goede plannen uit te voeren, wanneer de
vluchtelingen vrij zeker gepakt zouden worden
terwijl ze nog zo'n 800 kilometer van de naaste
bevriende natie verwijderd waren. Want het
moest mogelijk zijn in de openlucht te overnach
ten. Met dit al vond Bader het uitermate moei
lijk zijn rusteloosheid te bedwingen.
(WORDT VERVOLGD)
yOOR ons is de 31ste oktober r
Hervormingsdag, een dag waar^,
wij in het bijzonder mogen ten^
denken aan de trouw van God oij
Zijn kerk Daarom hebben wij er
steeds tegen verzet, zo men poginjj
deed deze dag aan andersoortige
heurlijkheden te verbinden. T
Dit laatste was het geval, toen nj.
de 31ste oktober in verband gi|je
brengen met de op zichzelf nuttige jjj
nodige bezigheid van het sparen.
31ste oktober werd de spaardag L
de wereldspaardag.
Oit had zijn ontslaan hierin, dat
1924, te Milaan, een groot internal
naai spaarbankcongres werd gel
den, dat zijn slotzitting had op
oktober. Men heeft toen maar teg(
de 31ste oktober gemaakt tot een
jaarlijkse wereldspaardag. Maar
zag daaj-bij over het hoofd, dat op
jaarkalender de dag
oktober, juist als Hervormingsi
reeds een eigen karakter draagt.
Het is vreemd, dat men dit destii
op die conferentie te Milaan niet h«
ingezien Zo men op het feit opmen
zaam is gemaakt, is het te verwi)
derlijker. In elk geval: de 31ste ok»
ber werd wereldspaardag. Maar ei)-
zeker is, dat tegen de keuze van du'
datum tegelijkertijd verzet moest et
staan.
heeft toen in de landen, wi>
in nog waarde wordt gehecht a
de Hervormingsdag als zodanig, a
oplossing gezocht in deze richting,
men zich een afwijking van de dati
van de wereldspaardag ging verw
loven. Men ging deze dag houden
de 30ste oktober en, zo dit een zonq
was, zelfs reeds op de 29ste.
Van dit laatste, deze keuze van i
30ste of 29ste oktober, is in ons
nu zelfs een officieel advies gem;
Wij verheugen ons daarover.
Het houden van een spaardag
op zichzelf wenselijk zijn
en betekenis van het sparen
klemtonen. Maar dan moeten aan
houden van deze dag ook gi^a
belemmeringen ln de weg worèra
gelegd. Het samenvallen met HervA®f
mingsdag was zulk een belemmei
Intussen, zal de spaardag inden
wereldspaardag zijn en blijven,
zal de viering ook metterdaad al!
wege op één bepaalde dag
worden geconcentreerd. Daarom
het streven erop gericht moeten
dat niet alleen in ons eigen land
in andere landen, waarin de Hei
mingsdag in ere Is, maar ook dai7®
buiten de keuze elders komt te liggfoj
dan juist op de 31ste oktober. (na
Dit zal te gemakkelijker kunnjjri
geschieden, omdat men de laat»?'
jaren zelfs al bezig is, aan de wereL
spaardag een uitbreiding te geven fcva
niet minder dan een wereldspaarweP01
Het moet worden erkend: een w«^a
sparen zet meer zoden aan de dij
al zal het resultaat afhankelijk
van de vraag, wat er te sparen v^r
an i
hei
lag luc-i
Trouwe dienst beloon^
met ANWB-insigneE
De afdeling Zuid-Holland vi
riinklijke Nederlandse Toeristenbafr
A.N.W.B. heeft zaterdag in Café-Rest»
rant Engels te Rotterdam, de jaarlijks
vergadérmg gehouden. De bijeenkorf
werd gepresideerd door de heer P. t
Zimmerman, voorzitter van het Das
lijks Bestuur van de A.N.W.B.. die, I
traditie getrouw, bij deze gelegerd
een aantal chauffeursinsignes u,
bijbehorende diploma's heeft uitgereikl -
Deze onderscheiding „Trouwe Dien'r<
verleent de bond aan chauffeurs, die p ui
durende 12^ en 25 jaar onofgebrokt_
m dienst zijr. geweest van firma's, 3
stanties of particulieren, allen bond -
Het insigne
25 jaar
de he
ma
Th. Waas
Vaten-
G. L.
J. Jochm
lische Installat
van Leeuw....
Kooy, bij V.A.G.)
schappij
en „Out
Vries
leiden
exploi
Haselkam
bij
Kaa
„Öud-Hoilar
:n H. Doorn bij N.vTscï
u int Zooi
Hoeijer
Vliet, p. Middel0kop,"l.°
a _TT-..„ej j Terlouw j VJ,
der Gre
E. J.
kalkbranderij
--n den rijl
L- Ke'derop, C. Groenendijk'
P. Mic1',~'~'--
d. Hei
Kwakerna;
'e dienst
"f ;;eer i\. van Galen
an?6 Modemagazijnen I
VAN HER EN DElf
In Würllembe,, blitkh... d.
•ctneel. wie een sleuiel ven de kerk ik,
rijn berlt mes hebben. De laatste vertoe
ïaderinj van deze Duitse landekelfce,
heeft zich althans met deze vraag ernV
stig bezig gehouden en ze zal daar wt,
met 7omaar op gekomen zijn.
knoop is in ieder geval doorgehakt: d
predikant, de organist en de koster mo«n
gen een sleutel hebben, anderen niekelj
Ais die anderen zich toch toegang vertoli
schaffen, zonder Ausweis van de kerf°0i
keraad. zo klinkt het dreigend, dan f01
dat'eigenlijk huisvredebreuk en besi*""0
van een sleutel kan strafrechterlijk verCLl
volgd worden. Vrede en aangenam^^
rUstBee
De vraag of autobussen en vrachtauto'^'1'
op sabbat in Israël mogen rijden. beelfcfl
aanleiding gegeven tot hevige strjjdfleo
die niet alleen met woorden, maar ook*'01
