€sso
ASPRO'
Reken niet te veel op de
sociale wetten
met melk meer mans obbZTb
STRAATBURGSE „KLAAGMUUR'
ZONDER ZELFS EEN ECHO
BIJ HET HEENGAAN
DIRK COSTER
VAN
Ook in tweede proces te Poznan
zijn milde vonnissen geveld
Begrafenis van
Dirk Coster
Spaarbanken krijgen
concurrentie
DE
\W///
/.1*S
ZATERDAG 13 OKTOBER 1956
Wat wacht emigrant in Zuid-Afrïka
/"NOK ZUID-AFRIKA kent sociale voorzieningen. Voor emigranten vi
men zij natuurlijk een zeer belangrijk aspect van het leven hier
dit vreemde land. Er is een werklozenwet, een ongevallenwet en een ziekte
wet. Hoe zij precies zijn ingericht en hoe zij werken, is mij nog niet hele
maal bekend, maar zij zijn er.
Vakbonden in de Unie
niets waard
Ik onderstreep: ze zijn er. Door voor
beelden uit de praktijk zijn ze mij bekend
geworden en daarom wil ik u enige van
deze voorbeelden noemen.
Als b.v. een werknemer een ongeval
overkomt tijdens zijn werkzaamheden
krijgt hij gratis medische verzorging in
ziekenhuis of anderszins, maar van een
uitkering om tijdens zijn ziekte te leven
is geen sprake. Blijft de werknemer
levenslang ongeschikt of heeft het onge-
crant woordelijkheid!
het doen dan is het
voor al deze dingen
Brief van een
emigrant 3
irzekcrcn en ik zou iedereen aanr
iiierheen komt dit zo gauw mogelijk
te doen. Vakorganisaties, zoals elders ter
'ereld, bestaan hier niet. De vakbondci
die nog bestaan hebben niets te betekenen
val de dood ten gevolge' dan bestaat e
een uitkering, maar deze is nooit hoger
dan 3, tot 5 p. week. Deze uitkering be-
jjjjj staat ook voor ziekten en werkloosheid.
:en Deze uitkering is natuurlijk veel te laag
om in 5e meest noodzakelijke levenshe
il hoeften te voorzien. In deze gevallen mo
ge. de vrouw dan wel gaan werken en i
D, kinderen worden aan hun lot of een ka
aui fermeid overgelaten.
In deze situatie wordt veel armoede g
da: leden en is het leed schrijnend. Als m
hier om zich heen ziet en je bent zelf
staat je werk te blijven doen dank je God
voor je gezondheid en het werk dat je nog
g doen. Als de mensen hier beschikken
dat
1
Er is weer goud gevonden en
naturel en ossewa staan al klaar
om een nieuwe plaats uit de
grond te helpen stampen. Op de
Odendaalsrus.
Wat de economische toestanden aangaat
wil ik zij het oppervlakkig, ook iets zeg
gen. Deze lijken mij, vergeleken met
Europa, beter en gezonder. Het komt mij
voor dat de basis van de economie beter
gefundeerd is. dan in Europa en niet zo
kwetsbaar. De industrialisatie breidt' zich
ook hier uit en neemt grote proporties
aap. De bodemontginning die door de
regering zelf ter hand wordt genomen
dwingt respect af. De rijkdommen die de
bodem biedt worden met alle kracht ter
hand genomen. De levensstandaard in
Afrika is niet veel hoger dan in Nederland.
De prijzen van voedings- en genotmid
delen zijn lager, kleding en meubelen wat
hoger, maar de huren zijn drie maal hoger.
In 't kor.t samengevat, komt het hier op
neer dat sociaal-economisch gezien er veel
aantrekkelijks te vinden is in Z.W.-Afrika
en wat dit betreft behoeft het voor de
toekomstige emigrant geen waagstuk te
zijn om hier naar toe te komen.
Volgende maal:
De apartheid
i Godgeleerdheid
NIJMEGEN. 13
Nijr
President Sukarno van Indonesië heeft
zijn plan om over Honkong naar Indo
nesië terug te keren laten varen in ver
band met de daar heersende onlusten. Hij
zal nu over Rangoon reizen
Nina schuldig, maar
kreeg volle vrijheid
(Vervolg van pagina 1)
'aar mantel had gestopt en toen twee
lassen opnam, waartussen de vier andere
loedjes geklemd zaten. De Russin had de
tassen tegen zich aan gedrukt toen zq van
|e toonbank wegliep.
Grote verleiding99
Rechter Wilson achtte de schuld van
ïina bewezen. „Ik ben mij de feilbaarheid
'an de menselijke natuur bewust", zei hij
ien ik geef mij er ook rekenschap van.
tat de uitgestalde hoeden een grote ver-
tiding betekenen voor heel veel leden
"an het zwakke geslacht". Nana moest de
losten van het geding betalen: een em-
'loyé van de Russische ambassade voldeed
|et bedrag: drie guineas (ongeveer 33).
Een zwarte auto van de Sowjet-
Imbassade stond bij de ingang ge
parkeerd, maar de menigte wachtte
Vergeefs want Nina ging de achter-
leur uit en werd rechtstreeks naar
let Russische schip Molotov gereden,
lat anderhalf uur later naar zee ver
trok. De zaak Nina, die zoveel stof
lad doen opwaaien, is daarmee ge-
Boten
burg met bijna algemene
voorgestelde richtlijnen van de defensie-
nissie, zoals deze door de Nederlan
der Fens naar voren waren gebracht, ir
aanbeveling aan de raad van rrunis-
aanvaard. Dit houdt dus in: de spoe
dige beslissing over de reorganisatie der
westelijke defensie, geen afzonderlijke be
slissingen zonder internationaal overleg
n duidelijke leiding van de regeringen
an de publieke opinie inzake de defensie.
Een tweede aanbeveling vroeg aan de
linisters het parlement van de W.E.U.
leer gedocumenteerde gegevens te ver
strekken over de plannen van de minis
terraad.
Bij de behandeling van dit punt zijn gis
teren scherpe woorden gevallen. De Ne
derlander Goedhart klaagde over de nut
teloosheid van de parlementsvergaderin-
nu de leden zelfs niet op bescheiden
wijze worden voorgelicht door de minis-
ers. Hij zeide: „De Straatburgse klaag-
nuur levert niet eens een echo op".
De echo, die gisteren gehoord werd,
kwam van minister Beyen, die namens de
ministerraad sprak en niet veel meer zei-
de, dan dat de besprekingen van de mi
nisters der landen, van de W.E.U. ver
trouwelijk waren en dus niet voor publi-
katie vatbaar. Hij wees de opdracht tot
In Singapore
Drie scholen dicht na
opstand der leerlingen
De regering van Singapore heeft drie
middelbare scholen laten sluiten, omdat
5000 Chinese leerlingen een opstand heb
ben ontketend tegen het feit, dat hun ver
eniging werd ontbonden. De leerlingen
en zich nu opnieuw laten inschrijven,
leer zij hun studies wensen voort te
De minister van onderwijs, Chew Swee
Kee, heeft voor de radio een beroep ge
daan op de ouders van de leerlingen om
hun gezag uit te oefenen en hun kinderen
te krijgen, dat zij de regering zullen
gehoorzamen.
Japanse premier in
Moskou aangekomen
Istjiro Hatoyama, de premier van Japan,
is gistermiddag op het zwaarbewaakte
vliegveld van Moskou geland. Hij werd
verwelkomd door Boelganin, die zijn
vakantie aan de Zwarte Zee heeft onder
broken. In een korte toespraak vroeg
Hatoyama om veel begrip en medewer
king van de Sowjet-regering Het doel
het bezoek is een einde te maken
3e technische staat van oorlog tussen
belde landen, die nu al elf jaar heeft
bestaan.
verantwoording aan het parlement van
de W.E.U. af en zeide, dat de ministers
slechts verantwoording hebben af te leg
gen in hun nationaal parlement.
Snuif en wrijf
Uw verkoudheid van neusT
keel of borst
Zware gevechten
in Alger
ije
In Algerije zijn bij operaties in het
heuvelgebied aan de kust 120 kilo
meter ten oosten van Algiers 120 op
standelingen gedood. Tevens is eer
hoeveelheid wapens in beslag geno
men en er zijn drie personen gevan
gen genomen. De Franse troepen
werden gesteund door tanks, artille
rie, vliegtuigen en geschut van oor
logsschepen.
De KLM heeft de luchtlijn naar Nieuw-
Guinea volledig opgenomen in het ver
keer met Super-Constellations. Tot nu
toe werd de route AmsterdamBiak met
gewone Constellations onderhouden en
de lijn Amsterdam—Sydney, die ook via
Biak gaat, met Super-Constellations.
D'RK COSTER is heengegaan. Voor vele
jongeren zal dit weinig zeggen. Hij
is al heel lang geen actuele figuur
in de letterkundige wereld. Zijn erebur
gerschap van Delft, en het doctoraat
honoris causa, hem in 1954 door de Ste
delijke Universiteit te Amsterdam ver
leend, waren eerbewijzen min of meet
achteraf. Ze waren er niet minder ver-
Coster (geb. 1887) was een vroegrijpe
jongen. Op zijn zestiende jaar schreef hij,
onder leiding van De Koo, al in „de Groe-
Toen hij zeventien was, wilde hij,
Brussel en Parij6, naar Italië. Maar
Parijs kocht hij te veel boeken. Bij ge
brek aan geld moest hij naar huis terug.
De beschouwende inslag v
van zijn ondernemingslust. Toen
volgden jaren van lectuur en 6tudie, be
geleid door vertaalwerk en eigen schrijf-
poglngen. Ook heeft Coster enkele jaren
Leiden Nederlandse letteren gestu
deerd. De lectuur van Auguetinu6' Confes-
(zelfbelijdenissen) wekte Costers be
langstelling voor de evangeliën. Ook ont
dekte hij voor zichzelf Dostojefsky. Jo-
han de Meester ontraadde hem journalist
te worden. Toen kwam al spoedig Costers
glorietijd: de jaren 19131919.
buitengewone activiteit ontwikkelde
als spreker over literaire onderwerpen.
Door het gehele land behaalde hij grote
i met deze lezingen. In 1919 ver
scheen net eerste deel van zijn spreuken
bundel „Marginalia". Dit werk behaalde
1926 zijn zesde druk en werd in
door een tweede deel gevolgd. Grote
vloed heeft Coeter vooral uitgeoefend
door de bundel „Nieuwe Geluiden" (1924),
verzameling in poëzie van na de
ete wereldoorlog, voorafgegaan door
uitvoerige inleiding. Van deze bundel
scheen nog in 1945 een vijfde druk. Ook
zijn bloemlezing „De Nederlandsche Poë-
in Honderd Verzen" (1927, 3e dr. 1953)
at een zeer overwogen inleiding.
Reactie
QMSTREEKS 1920 was men rijp vooi
een reactie op de eenzijdige schoon
heidsverheerlijking van de Tachtigers er
hun navolgers. Die reaotie was al inge-
>t toen Coster op het toneel verscheen.
Socialistische auteurs zoals Gorter, Hen-
riëtte Roland Hotet en Adama van Schel-
tema bestreden de éénzijdige verheffing
het schone met argumenten, ontleend
de leer van Marx. Die schoonheids
idealen achtten zij burgerlijk. Anema er
handjevol andere orthodoxe protes
tanten ontwikteelden principiële gods
dienstige bezwaren tegen de tachtiger
schoonheidscultus. Albert Verweij met
zijn tijdschrift „De Beweging" en zijn
geestverwante jongeren vormden in de
correctie op Tachtig een soort centrum,
Dirk Coster wel niet rechtstreeks,
ar zijn ligging" toch wèl behoor
de. Alleen sprak bij hem de behoefte
aan goedheid, religieus gevoel
menselijkheid heel sterk mee. „Van de
schoonheid door de goedheid weder tot df
schoonheid" schreef hij in zijn Marginalia
In 1912 had hij Kloos reeds de hand
schoen toegeworpen. Met de oprichting
van het tijdschrift „De Stem" in 1921
verkreeg hij, gesteund door Just Havelaar.
.een leidende positie in het letterkundig
j leven.
„De Stem" streefdé naar een verbinding
jvan het chone met het (ondogmatisch)
goede, onder afwijzing van de kunst-om-
de-kunst. Ook tegen de overheersing van
het dorreverstand ging de strijd. De
grote „heilige" was de Russische auteur
Dostojefsky. Cosbers studie over deze fi
guur (1920) he<m veel tot de verering in
ons land van de Russische meester bijge
dragen.
Costers geschriften worden gekenmerkt
door geestdrift en vaagheid. Wie de „Mar
ginalia" herleest, zal er nauwelijks één
volzin in tegenkomen, die de men6 van
1956 iets zegt. Zijn religieus humanisme
is zó zwevend en opzettelijk onhelijnd ge
houden. dat het reeds in de dertiger jaren
de ergernis van jongeren als Ter Braak,
Greshoff en anderen gaande maakte. Niet
omdat dezen een belijnde religie
omdait ze een hekel hadden
s. laat staan aan de blikken
plaren van het genu6. Evenals vandaag
Sartre wensten ze in hun afwijzing van
de religie consequent te zijn. Het is dan
ook de Forumgroep geweest, die aan Cos-
tere leiderschap een einde heeft gemaakt.
Ter Braak en Marsman c-s. wensten zich
bovendien niet door de Nederlandse ver
tegenwoordiger van Dostojefsky te laten
„bevaderen", zoals zij het uitdrukten.
Zakelijk en nuchter
elke jongere ge-
i veranderd. Voor
geen plaats
volutionaire drang i
neratie. De tijdgeest
romantisch gedweep
Tot in de vrouwenmode toe was men
zakelijk en nuchter geworden. De mo
derne bouwkust zette onweerstaanbaar
door. Ook de reactie: fascisme en natio-
naal-sooialisme, brute utilitaire machten,
stonden gereed de leiding in Europa aan
zich te trekken. Het ntme en de klank
van fraai gestyleerde volzinnen, zonder
een duidelijk omlijnde boodschap, sloeg
Van die tqd af Sateert Costers vereen
zaming. Toch is het al veel gedurende
een zeker aantal jaren een leidende po
sitie te hebben ingenomen. Costers naam
zal niet spoedig vergeten worden. Hq
was eigenlijk een groot lezer en keurder
van literatuur, die zqn tekort aan eigen
scheppend vermogen onbewust trachtte te
vergoeden door de kritische beschouwing
tot een soort kunstvorm te verheffen. Ja,
meer nog: omdat de letterkundige kunst
voor hem de religie moest vervangen,
zweepte hq zijn gevoelens op tot een
soort adoratie.
Het volk zegt hier zo treffend: opheme
len. Dit was echter niet zozeer persoons
verheerlijking, ais wel de verheffing van
de artistiek, nader literair begaafde, goed
willende en hoogstrevende mens in het
algemeen. Ten diepste werd Coster ge
dreven door een religieus verlangen, dat
hij heeft zoeken te bevredigen langs de
wegen die hem niet aan het doel brach-
Costers werk behoort tot de historie,
maar dat zegt niet zoveel. Wij leven steeds
sneller. Letterkundige reputaties komen
en gaan. Wat alleen blijft zijn de woorden
van de Heer, ook als aarde en hemel
voorbijgaan. Een literatuur die daarmede
niet rekent i6 in de diepste grond on
zakelijk, niet ter zake dienende, al heeft
zij ongetwijfeld in verscheidene opzich
ten haar betekenis, o.a. in formeel op
zicht en als kristallisatie van een aspect
van de tijdgeest dn een zefeere periode.
C. RIJNSDORP.
/"VOK IN HET tweede proces te Pozn;
zijn de vonnissen aanzienlijk milder
uitgevallen, dan op grond van de hoge
eisen werd gevreesd. Van de negen jonge
lieden. die volgens de aanklager veroor
deeld hadden moeten worden tot straffen,
variërend van tien jaar tot de dood. wer
den er twee voorwaardelijk veroordeeld,
hoorde er één tot zijn giote opluchting,
dat hij was vrijgesproken en wat de ove
rigen zes betreft, dezen kregen straffen,
variërend van anderhalf tot zes jaar.
Op de begraafplaats Jaffa te Delft is
gistermiddag het stoffelijk overschot ter
de besteld van de letterkundige dr.
Dirk Coster. Voordat de kist en vele
bloemstukken in de aula waren binnen
gedragen, speelde de organiste, mej. Bep
Geevers, het Largo van Handel. Prof. dr.
N. A. Donkersloot sprak als voorzitter
de vereniging van Letterkundigen en
van het Ned. P.E.N.-centrum. Na-
het bestuur van het Ned. P.E.N.-
voerde Kitty de Josselin de Jong
het woord en de 6Chiider Otto B. de Kat
Overveen sprak namens de Haarlemse
sooiëteit „Teisterbant". Ten slotte werd
nog 4>et woord gevoerd door mr. W. v. d.
Ohij6 uit Delft. De plechtigheid in de aula
werd besloten met „Ases To-t" van Grieg,
op het orgel gespeeld. Alle sprekers
schetsten de vele verdiensten die Dirk
Coster voor het culturele en in het bij
zonder voor het literaire leven van ons
land heeft gehad. Onder de aanwezigen
merkten we op de loco-burgemeester van
Delft, de burgemeester van Rotterdam,
de rector-magnificus van de TJL in Delft
prof. dr. O. Bottema, de gemeente-archi
varis van Delft D. P. Oosterbaan, de se
cretaris van de K. v. K. voor Delft dr C.
Visser, de letterkundige Jeanne van
Schaak-Willink uit Amsterdam, de schrij-
kunstkenners Corn. Veth, Jan
Men6, mej. dr C. Serrurier en P. A.
Scheen, de portrettekenares mevr. Roland
Holet-de Meester uit Amsterdam en de
litograaf Aart van Dobbenburgh. Het
stoffelijk overschot is bijgezet in het
familiegraf.
Koningin reikt prijs
Ned. letteren uit
Koningin Juliana zal op 27 oktober in
de Ridderzaal in Den Haag de prijs van
de Nederlandse letteren uitreiken. Deze
onlangs ingesteld bij gemeenschappe
lijke beschikking van de Nederlandse en
Belgische ministers van onderwijs, kun
sten en wetenschappen.
De Belgische jurist en voorzitter van
de juridische afdeling van de Belgische
Liga voor de rechten van de mens, Jules
Wolf. heeft na terugkeer uit Pcznan ge
zegd. dat alle beschuldigden, getuigen en
verdedigers tijdens de processen leefden
onder de heerschappij van de angst. Deze
heerschappij was echter gedeeltelijk op
geheven door de volkomen eerlijkheid van
de presidenten.
Ernstig bezwaar moet volgens de Belgi
sche jurist gemaakt worden tegen de
wijze waarop de beschuldigingen zijn op
gesteld en tegen de willekeurige keuze
van beklaagden. Men heeft volgens hem
niet kunnen waarnemen, dat hei beginsel,
de onschuld van de beklaagden bij het
begin van het proces aan te nemen, werd
toegepast.
niet de nieuwe
ESSO EXTRA
MOTOR OIL
verdubbelt U
de levensduur
van Uw motor
Met Esso
bent U beter uit
Lorenzo Perosi (84)
overleden
Op 84-jarige leeftijd is gisteravond in
Vaticaanstad overleden de beroemde com
ponist en grootste rooms-katholieke auto
riteit op het gebied van gewijde muziek,
mgr. Lorenzo Perosi. Hij leed sedert drie
maanden aan een hartaandoening. Mgr.
Perosi was directeur van het koor van de
Sixtijnse Kapel van het Vaticaan. Tevens
hij ere-president van de commissie
het Vaticaan voor gewijde muziek en
•president van het pontificale instituut
r gewijde muziek. Lorenzo Perosi heeft
van kerkelijke werken gecomponeerd.
Franse élêgance.
Amerikaans comfort
Duitse degelijkheid
Alle lijnen van deze elegante
wagen spreken van
sierlijkheid, snelheid, soliditeit
Neem eens het stuur in handen
en voel, hoe rustig de
Borgward Isabella U voortdraagt
in soepele vaart
3BBST
IMP. F.a^ ROSIER-ALEX AN DERI AAN 23-RIJSWIJK (Z. H.) TEL. Z-7 49 9 0 - 1 1 5 i 5 5
Steeds sterker beroep op goklust
van publiek
(Door onze économische medewerker)
STROOM van besparingèn
naar de spaarbanken, welk'e in
de eerste 8 maanden van dit jaar met
in totaal 327 miljoen ruwweg 75
miljoen hoger was dan in de over
eenkomstige periode van 1955, is in
september plotseling kleiner gewor-
Hierdoor was bij een aantal
banken zelfs van een ontsparing
sprake.
Er is echter wel degelijk ook in die maand
gespaard doch een deel van de besparin
gen is eenvoudig een andere richting uit
gegaan. Er werken hier verschillende
krachten: de berichten over ongunstige
oogsten hebben menige huisvrouw geprik
keld o.a. blikgroenten te hamsteren. Doch
op z'n minst even belangrijk is 't feit dat
de obligatierente thans op een peil
beland, waartegenover een spaar
bankrente van in de meeste gevallen
2,4"/# wel schriel afstèekt.
Daarnaast is er nog een andere kracht
aan het werk, die bij veel Nederlanden
heel diep in hun borst aanwezig is: de
belangstelling voor het kansspel of, om
maar man en paard te noemen, de lust
om een klein gokje te wagen. Wie de rijen
ziet staan voor de huizen van de ver
kopers van de staatsloterijbriefjes, weet
dat vele Nederlanders heel graag vrouwe
ia achterna lopen. Hierop is trou-
ook de reclame-activiteit van
nige ondernemer en charitatieve
stelling afgestemd.
Er zijn echter nog anderen die deze
viool hebben leren bespelen:' div<
meentebesturen hebben een fijne r
had i
goklust. Reeds vóór de laatste oorlog
kwam de gemeente Amsterdam
premielening voor de dag doch de grote
bloei hiervan dateert toch van de laatste
jaren. De eerste golf spoelde
de spaarders, in 1954 was er
golf, terwijl wij dit jaar verrast werden
derde hausse in de uitgifte
premieleningen. Vodfal de laatste
Amsterdam in september jl. heeft de druk
op de spaarbanken vergroot.
Deze gemeente spant met 4 naoorlogse
leningen de kroon (waarvan 3 in dit jaar).
Dan komt Rotterdam met 2 leningen, Den
Haag met 2 stuks en vervolgens Alkmaar,
Breda, Dordrecht, Eindhoven, Enschede
1 Utrecht elk met 1 lening.
Tonnen op tafel
De rente is betrekkelijk bescheiden:
De clou zit dan ook in de prijzen,
hoogte berei
ken. Amsterdam b.v. gooit de eerste 5 jaar
naast prijzen van 100.000 en lager, een
hoofdprijs van 250.000 op tafel en daar-
elk jaar tot 1996 een premie van een
ton. De winnaar kan overigens de bnit
niet helemaal in z(jn zak steken, aange
zien de fiscus niet alleen meeluistert maar
Van alle premieleningen zijn er coupu-
:s van 100, zodat menige kleine spaar
der zijn hart kan ophalen. Dit doet hij dan
ook bij de inschrijving, terwijl uit de da
gelijkse omzetten op de beurs blijkt, dat
de belangstelling nog steeds niet verslapt
zelfde aantrekkelijke prijzen en voor
waarden. Ten dele komt dit in de koersen
tot uiting. In het begin van deze week no
teerden Alkmaar, Breda, Dordrecht, Eind
hoven en Enschede beneden de 100; daar
entegen lagen Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam en Utrecht er boven (er zijn
dit jaar zelfs ogenblikken geweest dat er
een notering van 140 en hoger uit de bus
De koersvorming ondergaat echter ook
de invloed van de trekkingsdatum. Naar
mate die nadert, willen de koersen nog
wel eens aantrekken. De spreiding van de
trekkingsdata voor de 14 leningen is in
dit verband wel erg gunstig: op de maand
mei na vindt er elke maand van het jaar
een loting plaats.
Ongetwijfeld zijn de premieleningen
aantrekkelijker dan de loten van de
staatsloterij. In de eerste plaats zijn de
prijzen hoger maar belangrijker nog is
geen nieten zijn, waarmee men zijn
geld kwijt zou zijn. Te allen tijde heeft
een „eigen geldje", blijft het stuk
waarde behouden en ontvangt de
spaarder een rente van 2Wo.
Die waarde kan inderdaad enigszins
schommelen, waardoor bij gedwongen
verkoop een verlies van 5 tot 10 kan
worden geleden (volgens de huidige koer
sen). Een nadeel is ook, dat men minstens
100 moet uitleggen, terwijl men voor
een „twintigje" in de staatsloterij voor
4 klaar is.
In de klem
Wij hebben met dit overzicht zeker geen
pleidooi willen leveren voor de premie
obligaties. Hoogstens er op willen wijzen,
dat de belangstelling hiervoor groot is en
dat de gemeentebesturen de aantrekkings
kracht hebben uitgebuit om geld aan te
trekken in tijden, dat een gewone obliga
tielening minder kans van slagen maakte.
Dat de belangstelling nn zó groot is ge
worden, dat zelfs de spaarbanken er de
concurrentie van ondervinden, zal menig-
;n bedenkelijk vinden.
Sociaal-economisch gezien Is het echter
niet zó belangrijk tn welke kanalen de
spaarpenningen terecht komen, mits het
geld maar voor produktieve doeleinden
dient en de spaarders de zekerheid heb
ben, dat zij altijd hun geld terug kunnen
krijgen. Bij de premielening is dit be
houdens een eventueel koersverlies, zoals
wij hebben laten zien inderdaad het ge
val.
De spaarbanken zitten met dit al
les in de klem. De marge tussen de
zelf gekweekte rente op de ontvan
gen spaargelden en de 2,4°/o, die zij
moeten betalen, is niet bijster hoog,
vooral gezien de stijgende kosten ook
voor deze banken. Toch zullen zij
als de huidige zuigkracht van de
premieleningen en de 4 1/4% obliga
tierente blijft bestaan, iets moeten
Niet alle leningen hebben echter die doen. Wat, dat zal de toekomst leren.
