Een zu/ervend jongetje in LondenI j3allonópor\ Kinderbeschermingswerk in Engeland Groet een vrind en help een kind ZATERDAG 13 OKTOBER 1956 THOMAS BARNARDO VOND IN 1866 BRIEVEN AAN DE Hieuw? Ccitefljc (fourant Enige jongere lezers met grote belangstelling voor de lucht vaar! hebben genoten van het artikel „Reclame in de lucht". Za vragen om „meer dergelijke stukken". Wij hebben reeds meermalen meegedeeld, dat we met wensen van onze lezers zo veel mogelijk rekening houden. Maar vooral ook in ons Zondags blad trachten wij „elck wat wils" te geven. BILDERDIJK J. W. de R. Ie W. vraagt hoe hy aan verschillende geschriften kan komen, die in 1906 over de dichter Willem Bilderdijk zijn verschenen. In de grote bibliotheken zijn ze wel aanwezig, denken we. In Leiden of Den Haag zult u zeker REMBRA.NDT In het vorige Zondagsblad werder OP een duistere, natte avond in liet jaar 1866 scharrelde de zevenjarige Jimmy Jarvis langs de wallen van de Theems in Londen. Een klein, grauw, thuisloos jongetje, huiverend in zijn vuile lompen en met een maagje, dat trok en stak van de honger. Zo kort en iel was zijn schaduw op de glimmen de keien in het gele licht van de spaarzame gas lantaarns, zo geluidloos en gewichtloos zijn stap, dat geen avondwandelaar ook maar enige aan dacht aan hem schonk. O neen. dit is geen frase uit een van Dickens' beroemde boeken over verloren kinderlevens in het beroete Londen van een eeuw geleden Jimmy Jarvis was daar werkelijk en God zelf leidde hem, omdat Hij dit overgeschoten kind no dig had om een mensenleven af te buigen in een nieuwe richting. Want toen Jinmiy Jarvis een „mooie jonge mijnheer" zag aankomen, en de honger hem zó plaagde dat hij overwoog om zijn handje uit te steken voor een aalmoes, keek hij recht in de ogen van de medische student Thomas John Barnardo, een jonge Ier uit Dublin. En de blik uit die kinderogen heeft een wonder baarlijke geschiedenis teweeggebracht. H EMELV A A R TSDA U Mevr. R. L. v. M.—V. igt of welke datum dag valt. Ja ONSTERFELIJKHEID De lectuur over dit onderwerp zeer uitgebreid, hr. J. v. H. te U moet de grote Winkler Pi maar eens raadplegen, 't Zal i wel een poosje duren eer de C Encyclopedie verschenen is. grote werk zal by de firma F te Kampen het licht zien. Jimmy werd de eerste van 149.000 kinderen in de Dr. Barnardo Homes ..Het kind keek mij aan," ver- Het jongetje knikte: „Yes, sir!" telde Thomas Barnardo later dik- Maar waarom ga je dan niet wijls. ,.en het was, of God tot mij na'ar huis?" SPDenkt u nu vooral niet aan een ■It heb «een huis' meneer." plotselinge bekering, o neen want Geen huis! Een kind van zeven Thomas John Barnardo. toen 21 jaar geen thuis! Maar hoe jaar oud. leefde heel dicht bij leeft dat jongetje dan, hoe komt God. Zo zelfs, dat hij allang had het aan voedsel, waar slaapt besloten, zijn leven geheel aan God het te wijden. Hij was meer een heel eenvoudige jongen, niet knap op Zonder mee' school, tenger, geen uitblinker bij Barnardo het kind mee naar sport en spel. Maar op zijn ze- j ventiende jaar was het hem. als- z'ln karr>er, gaf het daar een of hij_ in veelvuldig gebed sprak stevig maal en keek met schrik gegaan en uitgebreid door bekwa me, handen en warmvoelende har ten Het aantal kinderen, dat ge profiteerd heeft van Thomas Bar na rdo's prachtige instelling ligt nu al boven de 149.000. KINDERVRIEND Elk Home heeft zijn eigen kleu terschool en dit welvarend stelle tje amuseert zich best in het speel uur t je. met God en hij zag zijn levens taak: als medisch zendeling wilde hij naar China gaan. Nu was in die tijd. een eeuw gele den. de medische zending nog lang niet zo'n ..begrip" als nu: wat Thomas wilde was iets heel bijzon- In Londen maakte lesgeven zijn studie mogelijk en Barnardo. met zijn groot doel voor ogen, werkte bijna dag en nacht, sliep naüwe- lijks enkele uren en droomde van zijn toekomst in China, zijn zen- dingstaak. Tot, op die natte avond, twee kinderogen hem aankeken. •.Wat doe jij hier. m n iongen? Het is toch veel te laat voor jou om nog buiten te zijn?" toe, hoe hongerig Jimmy daar den. op aanviel. Toen ging hij vragen en Jimmy vertelde hem, dat hij heus niet het enige kind was, Heel Engeland kent de dr. Bar- Thomos nardo Homes, de grootste instel ling op Kinderbeschermingsgebied ie naar en^eel Engeland geeft gul trouw voor dit enorme werk. naam van dr. Barnardo is die de grote kindervriend gewor- Wij hebben gestaan in het klei ne huisje, waarin hij zijn eerste „gevonden kinderen" onderbracht; In het eerste dr. Ba me- in Londen, staat bronzen gedenkteken stichter, dat o.m. zijn beeltenis, het smalle, fijne gezicht met de martiale Engelse snor en de knijpbril, weergeeft. Onder deze beeltenis drie meis jesfiguurtjes, die vertrouwelijk als zusjes bij elkaar zitten. Naarmate de activiteit in de kin derbescherming toenam, is ook het werk van de stichting uitgebreid: kinderen, die lichamelijk of gees telijk tekortkomen, zijn in specia le tehuizen ondergebracht en hier doet men met volgens moderne methoden alles, wat hen door op- )f Strijd van twee eeuwen voor niets? DREIGT ONDER TE GAAN dat thuisloos rondzwierf, door het is een klein beetje gemoder- bedelarij of kleine diefstallen niseerd met wat grotere ramen, aan voedsel trachtte te komen en ergens aan de oevers van d$ Theems, aan de havens of onder bruggen een slaapplaats moest zoeken, soms onopgemerkt, dan het is nog net zo In gebruik als to> n Barnardo zijn taak begon. Alleenhet nu één van de 63 huisjes die. met een kerkje en wat werkplaatsen, rond grote ga- elkaar schijnen toé te knik- weer verjaagd, een enkele maal ken van gezelligheid. Er lopen geduld. zes, zeven honden met krulstaar ten te rennen over het gras, er EEN THUIS klinken vrolijke kinderstemmen en een kleutertje scharrelt er tussen de bloemen. vxH- ballonvaart als sport dreigt ten onder te gaan. Het leiding en verzorging ten goede steeds intensiever wordende luchtverkeer laat geen *Natu°S lx het EMeUe volk ru'mte meer over voor de schoonste aller sporten, het heel wat groter dan Hfet Neder- zeilen met een aerostaat. Het sensationeelste en meest landse. Maar toch 20 mil- romantische, de nachtvlucht, is in ons land reeds verbo- joen gulden alleen voor de dr. TX7 Barnardo Homes uiteraard niet den. Wat zal de volgende stap Zijn. slheeS«sgl'bUd"i E^nd - k Nu Ballonclub deze week haar twintigjarig prachtige hand met bestaan vierde, en de toekomst voor deze vereniging wei nig perspectieven biedt, is er alle aanleiding aandacht te geld. ..Laat me ze zien," zei de stu dent en Jimmy, aan zijn hand, leidde hem door allerlei sluipwe gen naar plaatsen, waar kinderen vuil en verlaten, lagen te slapen in He vochtige nacht. „Het was, alsof God tot mij sprak. Niet China had mij nodig, maar de straatkinderen van Lon den. de thuislozen, de verschop ten riepen om mijn hulp, zowel li chamelijk als geestelijk." Zo boog God Thomas Barnar- do's weg om. Mid den in Londen, in een smal, dood eenvoudig huisje, bracht Barnardo elf jongens-van- de-straat bijeen. Daarmee werd hij een der pio niers van het En gelse Kinderbe- schermingswerk. Overal waar hij zocht in duistere wijben van de enorme wereldstad, vond hij kinderen- die niet wisten van een normaal leven en hij nam ze mee en gaf hen de zon van een tehuis. Bij rijken bedrJde hij met vasthou dendheid geld los voor zijn snel groeiend gezin en het lukte hem, ook al was er he.el wat moed en vastberadendheid voor nodig. Het huisje werd overvol. Tho mas, die zijn medische studie be ëindigd had en trouwde, kon het enorme gezin alleen niet meer EEN KIND KEEK MIJ AAN i 't Is er vooral niet erg mooi of duur of modern, o neen, maar net is er huiselijk en genoeglijk. In alle huisjes wonen gezinnen met kinderen van verschillende leeftijden, zo tot zestien jaar. De jongens en meisjes leren een vak. en- hebben zij een stu diehoofd. dan wordt er. omgezien naar een beurs, die het studéren mogelijk maakt. Heel merkwaar dig is ook, dat telkens groepjes jongens emigre ren naar Austra lië. Daar, over zee, zijn ook dr. Barnardo Homes gesticht en de jongens worden daar opgevoed in een nieuw va derland met n» uwe kansen. In totaal zijn er in de loop der ja ren al 29.000 jongens op deze wij ze geëmigreerd. Natuurlijk kunnen al die duizen den kinderen niet worden onderge bracht in de 108 Homes en daar om worden de kinderen zo gauw mogelijk ondergebracht in pleeg gezinnen buiten de Homes. Bij het kiezen van die pleeggezinnen gaat men heus niet over één nacht ijs: er wordt veelvuldig en deugdelijk geïnformeerd. Dikwijls worden ook kinderen De mogelijkheid tot geven wijden aan de geschiedenis van de ballonvaart. Bijna twee via het kopen van kinder- eeuwen is voor deze sport gestreden. Tientallen hebben postzegels, kent Engeland hun leven gewaagd en soms verloren voor experimenten, niet: de oude postwet ver- die de ballonvaart nu tot een veilige sport hebben ge biedt daar het uitgeven van niaakt Mogen we dit alles geruisloos annuleren? postzegels met toeslag. Het jaar 1783, de vierde juni: Wij kennen die Kinder- -Op een groot vexa in Annonay, in postzegels wel.... en U weet het Franse departement Ardèche toch, dat we dit jaar de der- staan honderden nieuwsgierige en i groot veld in Annonay, Statig stijgt de bal lon steeds hoger tigste serie krijgen? Een jubi- °?haïrndsa"ondbde'eerste luchtbal- leum dus. Laten we er een jubileumgift van maken voor onze eigen tekortkomende Ion aller tijden. Een papieren bal lon met aan de onderzijde een periment beschikbaar te stellen. ,IIn opening, waaronder een vuurtje die g weest. Hij moet enkele maten heb- Ae,"chl._met i.aU°"s i de hete-Iucht- zijn ge werd gestookt: de schepping ieued Joseph én Etienne Montgolfier. Het Twee jonge Franse avonturiers 1 j. vuurtje wordt nog eens extra gen in een opstijging echter geen ivoop dit jaar wat meer opgestookt en., de ballon stijgt gevaar en vroegen de koning toe- Kinderpostzegels dan andere h°ger en hoger, tot de wind het stemming. Op 21 november 1783 r nnhprr jarendenk daarbij eens aan het ontzaglijke werk, dat de pioniers in de Kinderbe scherming verzetten! Ht) wist het huisje, teren het geadopteerd en dan krijgen zij zijne aangebouwd, ook 1 ren en zocht een tweede paar pleegouders. Wat later bouwde hij. van ge kregen geld, weer een huisje en nóg een en zo groeide lang zamerhand een wondervriendelijk, als een hofje zo besloten Home midden in de grote stad. „echte" ouders. KEURIG VERZORGD onbemande gevaarte in zijn greep stegen deze dappere krijgt en het meevoert. De menig- latre. de Rozier en de markies van Montgolfier, heeft de ballonvaart te juicht en met hen de gebroe- Arlandes onder enorme belangstel- in zeer korte tijd een enorme ont- ders Montgolfier. Het experiment, ling op van het Pare de la Muette wikkeling doorgemaakt. Charles hun experiment is geslaagd. in Parijs. De ballon steeg tot een maakte tien dagen na Rozier een Joseph en Etienne Montgolfier. hoogte van bijna duizend meter, opstijging met een ballon, gevuld zoons van een papierfabrikant, na- De tocht duurde twintig minuten met waterstofgas, dat zeer licht men in 1782 proeven met kleine en werd gevolgd door een fraaie is en dahrom bij uitstek voor dit ballons van papier. Ze hebben met landing. Tijdens de vaart stookte doel geschikt. Deze ballon was ge- een openbare opstijging wijselijk men stro in een soort komfoor, dat maakt van linnen, gewacht tot zij zeker waren van met kettingen onder de ballon hun zaak. De eerste onbemande hing. De markies van Arlandes OVER HET KANAAL En Dr. Barnardo heeft het zichzelf en dus zijn instelling, niet gemak kelijk gemaakt. Een eenmaal op genomen kind wordt wel heel goed verzorgd. We zagen de uitzetjes. die kinderen, als ze naar een later staan pleeggezin gaan, meekrijgen. Al- Ssr~l- les keurig in orde. tot regcnkle- met bij- brug tót de vrede opstijging werd dan ook slaand succes. Het nieuws verspreidde z ioh snel. Het Franse koningspaar, Lo- dewijk de Zestiende en Marie An toinette wilden een demonstratie. De gebroeders Montgolfier trok ken dus naar Versailles met een nieuwe papieren ballon die. be mand met een schaap, een eend en een haantje het luchtruim koos. De drie passagiers maakten een kilometer verder een geslaag de landing. „ECHTE" BEMANNING De gebroeders wilden echter meer. Een opstijging met een waren ten siotte geen mense had opdracht het t eens op te rakelen en werd daar- Twee jaar later maakten Blan- de ..chauffeur genoemd. De chard en dr. Jefferies de eerste tocht over het Kanaal. Een vaart van twee uur met een zeer goe de landing in Dover. De ballon heeft tijdens het be- Zoals gezegd waren deze eerste leg van Parijs in de jaren 1870- ballons gevuld met lucht, die ver- 1871 een grote rol gespeeld als warmd werd en dus opsteeg. Het blokkadebreker. In vier maanden merkwaardige is echter, dat de tijds verdwenen 167 vluchtelingen ontdekkers van dit verschijnsel letterlijk en figuurlijk geruisloos niet wisten, waarom hun ballon uit de Franse hoofdstad. Drie van opsteeg- Zij namen aan, dat dit deze ballons kwamen in Nederland kwam door de eigenaardige pa- terecht. Evenals Frankrijk heeft grote rol ge- twee pioniers hebben zich met de ze ballonvaart een eerste plaats in de rij van beroemde ballonnisten veroverd. piersoort, die zij onder de ballon ook Nederland verbrandden! Een van onze redactrices be zocht op uitnodiging van het Nederlands Comité voor Kinderpostzegels een aantal instellingen op Kin derbeschermingsgebied in Engeland. Zij vertelt u in enkele arti kelen van hetgeen de Brit ten voor hun verwaarloos de, verweerde, en lichame lijke of geestelijk tekort komende jeugd doen. In Engeland staan 60.000 kin deren onder bescherming Velen van hen vinden een thuis in of door bemidde ling van de Dr. Barnardo Homes, waarvan u in hei eerste artikel een en andei wordt verteld. Ook in Engeland komt he meeste geld voor hei Kin derbeschermingswerk ui particuliere beurzen, maa: de Kinderpostzegel, welk' in ons land. evenals ir enige andere West-Europe se landen het geven med> mogelijk maakt, is daai onbekend. Drie meisjes, die elkaar als zusjes in een Dr. Bar nardo Home vonden, af- eebeeld op het monument ter nagedachtenis van de grote Engelse kinder vriend. iedere Engelsman bekende dr. o__. Barnardo's Homes, waar talloze behoort kinderen, verwaarloosde, verwees de. lichamelijk gebrekkigen, va derloze- een veilig en verzorgd thuis vinden bij toegewijde pleeg ouders. die hen opvoeden tot be hoorlijke leden van de maatschap- PU- In 1905 stierf dr. Barnardo op 60-jarige leeftijd en in zijn tehui zen waren toen reeds 16000 jongens en meisjes verpleegd. En nog altijd is het werk voort- Wat een geld moet dat kosten, zult ge zeggen. Wel, laten we u vertellen, dat er in de Dr. Bar nardo Homes 2 millioen pond per jaar, d.l. 20 miljoen gulden, om gaat. Maar dat geld komt voor namelijk bij elkaar uit vrijwilli ge giften: uit collectes, van fa brieken, zaken en scholen, uit le gaten en losse giften en door chèques met Kerstmis. Natuurlijk zijn het nu niet meer kinderen-van-onder-de- bruggen, die in de dr. Barnardo Homes worden opgenomen, daar voor is er teveel geordend in de samenleving. Maar wel dikwijls zijn het kinderen uit gestrande In de laatste tijd is men begon- ten. zich ook te bemoeien met on gelukkige gezinnen, waaruit de vinderen tijdelijk zijn weggeno- nén. Van de Homes uit probeert .nen, deze gezinnen opnieuw op e voeden en te herstellen. Zelfs ïeeft men hier en daar in de ho nes speciale woningen gebouwd, vaarin a-sociale gezinnen het ,,wo- ien" weer wordt geleerd. Zo gauw het mogelijk is, gaal en aan het gezin onttrokken kind /eer naar huis. Ook ziet men er ip toe. dat de kinderen zo mo- jelijk met weekends en met va- cantie naar huis of naar familie ;aan. Ook in Engeland heeft men Devonden, dat de familieband zo sterk mogelijk dient te worden ge houden. Evenals het vorig jaar zal UNICEF, het kinderfonds van de Verenigde Naties, een se rie nieuwjaarskaarten uitge ven, waarvan de opbrengst hü< voor het fonds bestemd is. De kaarten zijn ontworpen door Joseph Low, Saul Stein berg' (beiden uit de Ver. Sta ten) en Jamini Roy (India) speeld in de ontwikkeling ballonvaart. Reeds op 1 december 1783 liet de Rotterdamse „stads- medicinaaldoctor" de eerste onbe mande vrije ballon op het buiten goed Rozenhof, bij het IJsselmon- dese Veer opstijgen. Abraham Hopman was de eerste Nederlan der die de moed had in de bal- lonmand plaats te nemen. Met de gemaakte ..Lust tot Onderzoek" steeg hij van de plaats Concordia te Rotterdam op, om in Schiedam te landen. Steeds weer werden nieuwe ontdekkingen gedaan, die de ballon veiliger en bestuurbaar der maakten. Naast de vrije bal lons verschenen de kabelballons, die een grote militaire waarde hadden, de bestuurbare ballons uitgerust met een luchtschroef voor de opening van de ballonnet en. in de twintigste eeuw, het luchtschip, de Zeppelin. Deze ballontypen hebben echter niets meer met sport te maken. De grootste waarde van de ballon of aerostaat schuilt immers in het vrije, stille zeilen over landen cn iteden, waarbij men zich, zo hoog Malaria maakt jaarlijks 300 joen slachtoffers en eist evcneen jaarlijks 3 miljoen levens. In vie lan.lcn heeft hel kinderfonds D.D.T. fabrieken opgericht, zodat de bevél king zelf dc bestrijding, die dooi UNICEF begonnen *erd. kan voort Er zyn nog veel, veel i met of zonder tekst plus de bijbehorend- enveloppen. De pryi per doosje is 4. Men kan dc kaarten bestel len by het Nederlands comité UNICEF, Stad- houdcrslaan 148, Den Haag, gironummer 7515. gebroeders Montgolfier i 1783 In Parijs uerd nog eens gedemonstreerd, hoe in hun fraai versierde ballon het luchtruim nU«.i i uovenste toioJ en in het A ijmeegse Goffertstadion kon enige tijd geleden een foto worden gemaakt van een mauWa opMjf.ng. té. ua, aI dt grond. D, and,,, |mr», é-ehlKn nog op hun beurt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 15