C+tRISTTLIJK
J
Boeh VAN DE DAG
N.T.S. zendt in 1957 elf
vaste uren uit
De godsdienstige opvoeding van
onze kinderen
KANTTEKENING
Boeiende studie
over volkskracht
Medisch recht ondergeschikt aan
menselijke waardigheid
Conclusies intern, congres r.k. artsen
Het 7e Internationale congres, van
kath. artsen, vorige week ln Den Haag
gehouden, heeft z\jn besprekingen en
beraadslagingen in enkele conclusies
samengevat. Aan de besprekingen heb
ben doktoren, theologen en juristen deel
genomen.
Het congres heeft kennis genomen van
de definitie van het medisch-recht, dat
de Paus uitdrukkelijk heeft omschreven
als ..het geheel van normen, die in de
politieke gemeenschap, de persoon en de
werkzaamheden van de arts betreffen en
welker naleving door het recht dwingend
kunnen worden opgelegd". Het congres
spreekt zich uit voor de noodzaak een
dergelijk recht steeds verder uit te wer
ken. zowel op nationaal als op het inter
nationaal niveau.
Dit recht immers heeft zijn eigen
functie, die het onderscheidt van de
zuivere zedelijke verplichting en van de
uitspfaken van het geweten van de arts;
het dient hoofdzakelijk de juiste orde
van de menselijke gemeenschap, door
zowel aan zieken als aan artsen de eer
bied voor hun rechten te verzekeren
alsmede de voorwaarden, welke voor de
uitoefening van de beroepsplicht nood
zakelijk zijn.
De uitzonderlijke veranderingen, welke
onze tijd eigen zijn en zich uitstrekken
tot het terrein van de gezondheidszorg
en de geneeskunde, maken de juridische
regeling van de toestanden en problemen
De illusie van de tweede jeugd,
door dr. E. Eergier. Uitgave H. Mcu-
lenhoff, Amsterdam.
In het leven van de man pleegt er een
periode te zijn, een tijdelijke dus, die
men wel aanduidt als ,,de gevaarlijke
jaren". Zij liggen zo omstreeks de 45-
en de 55-jarige leeftijd, Ln welke jaren
de man, naar de ervaring leert, door
maakt een zgn. tweede jeugd. De mees
ten weten er aardig goed doorheen te
komen, maar er zijn er ook, bij wie
zich in sterkere mate neurotische ver
schijnselen voordoen, die het raadplegen
van een psychiater wenselijk en zelfs
noodzakelijk maken.
Over de psychiatrische benadering
van deze verschijnselen vertelt dit boek,
dat aanvankelijk in Amerika is ver
schenen en daar de typerende titel
draagt van ..The revolt of the middle-
aged man". Dr. E. Bergler gaat de eu
velen, die hier kunn^p optreden, tekeer
langs de weg van de psycho-analytische
methode, waarbij hij de slachtoffers
het begrip tracht bij te brengen, dat er
in feite een soort van behagen - in -
displezier in het spel is. waarvan men
los kan komen, wanneer men zich de
moed verschaft, het als zodanig te on
derkennen.
Het lijkt ons in het algemeen een
verantwoord boek, al kleven er enkel
bezwaren aan, waarvan er trouwens
door dr. C. van Emde Boas in zijn
woord - ter - inleiding bij de Ne
derlandse uitgave ook worden vermeld.
Wij zouden in overweging willen geven,
dit woord - ter - inleiding tweemaal te
lezen: éénmaal vóór de lezing van het
boek zelf en éénmaal er na.
Twee opmerkingen onzerzijds: In de
eerste plaats, dat de schrijver er in zijn
boek geen blijk van geeft, te staan op
een schriftuurlijk standpunt. Mede
daardoor ontbreken bepaalde elementen,
die belangrijk zijn en stellig zelfs be
slissend. Wij denken aan een begrip als
de plicht tot liefhebben en de plicht tot
trouw, die hier te weinig duidelijk uit
de doeken komen.
In de tweede plaats vragen wij ons af,
of het geen aanbeveling zou verdienen,
een onderwerp als dit op verantwoorde
wijze in onze mannenverenigingen te
doen bespreken. Misschien echter ge
beurt dit reeds. Dan des te beter.
voorvloeiend uit die veranderingen, heel
bijzonder noodzakelijk.
Zulk een regeling heeft slechts waarde
wanneer zij in de beginselen van de
natuurwet geworteld is, welke beginselen
opnieuw bevestigd en in een hoger licht
worden geplaatst door de katholieke leer.
En wanneer men uitgaat van de goede
opvatting van het beroep van de genees
heer. dat erop gericht is de ziekte te
voorkomen, de zieke te helpen en te ge
nezen, dan maakt het medisch recht ztch
ondergeschikt aan de onschendbare be
ginselen van de menselijke waardigheid
van iedere mens, welke in het redelijk
p bruik van diens vrijheid tot uitdruk
king komt, zomede in de afhankelhkheid
van de mens ten opzichte van de Schep
per, in het primaat van de geest boven
het lichaam en in het recht op het bezit
en de onaantastbaarheid van het leven.
Gedurende de werkzaamheden van het
congres (dat vijf dagen geduurd heeft)
hebben specialisten opnieuw met hun ge
volgtrekkingen aangetoond, dat deze
grondbeginselen allerminst onvruchtbare
hindernissen opwerpen, maar integendeel
vruchtbaar zijn zowel in hun toepassing
als in de garanties welke zij aan de een
lingen schenken, alsmede door de aan
sporing welke zij geleerde en de practici
geven, om niet met de gemakkelijke en
vaak schadelijke oplossingen genoegen te
Niet overhaast
Het congres is er zich ten volle van
bewust, dat zulk een recht niet overhaast
tot stand kan komen, dat in het bijzonder
vele vraagstukken nog veel studie en
overweging vergen, alvorens de codifi
catie ter hand kan worden genomen,
maar dat van de andere kant ook die
taak niet tot later kan worde uitgeteld-
Het congres dringt daarom met klem
aan op een onafgebroken en georgani-
seeerde actie van de katholieke artsen,
van hun organisaties en van de leden der
belanghebbende takken van wetenschap,
zoals juristen, sociolagen, filosofen en
theologen in een gezamenlijke inspanning
een zo breed mogelijke bijdrage te leve-
en aan de arbei den voorbereidingen,
welke ten doel hebben geleidelijk het
medisch recht vast te leggen.
Hongaars psalm- en liede
renboek verschenen
Nadat het Comité Hongaarse Lectuur
ten behoeve van de Hongaarse vluchte
lingen in binnen- en buitenland de Hei-
delbergse Catechismus in het Hongaars
heeft uitgegeven en gedistribueerd, heeft
bet nu een psalm- en liederenboek doen
drukken, dat ter verzending gereed
ligt.
Het is een keurig uitgevoerd .boekje
an 272 bladzijden, gedrukt op goed pa-
j 3r en gestoken in een smaakvol om-
lag. Zoals in onze Nederlandse psalm
boeken gewoonte is, is ook hier het
eerste vers onder de melodie gedrukt.
Wie het prachtige werk van genoemd
comité steunen wil, kan zijn bijdrage
storten op postrekening 13063 van de
Spaarbank te Hilversum met vermel
ding: t.g.v. No. 1825 Comité Hongaar
se Lectuur. Penningmeester van het co
mité is de heer L. W. J. van Hasselt,
Torenlaan 39, Hilversum.
Op donderdag 27 september a.s.,
avonds 8 uur, zal in de Grote kerk
te Zwolle het eerste officiële concert
gegeven worden op het geheel volgens
het oorspronkelijke bestek gerestau
reerde Schnltger-orgel (het grootste
4-klaviers-Barokorgel in ons land). Het
concert zal gegeven worden door de
heren dr. Ant. v. d. Horst, Adr. C.
Schuurman en George Stam.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
Beroepen. Te Dordrecht (vak.-L. A.
Bodaan, wijkgem. 4). S. L. Knottnerus
te Hillegom: te Dordrecht vak.-W. A.
Smit. wijkgem. 1), J. A. v. d. Meiden,
laatstelijk pred. te Paramaribo, die dit
beroep ook aannam; te Putten (Vel.).
J. C. Stelwagen te Hillegersbergte
Schettens en Longerhouw (toez.). kand.
W- Hogendoorn te Woerden.
Bedankt: Voor St. Maartensdijk, C.
Vos te Westbroek.
GEREF. KERKEN
Tweetal: te Zwolle (vak.-H. A. Mun-
nik); J. M. Bloemkolk te Ede en H. v.
d. Wey te Bmmen.
GHR. GEREF. KERKEN
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot onderwijzer aan; Chr,
Uloschool te Yerseke, de heer J. Sonne-
veld te Genemuiden; Geref. Uloschool te
Njjverdal, de heer J. Augusteijn te Vee-
n endaal.
Dr. J. W. van Petegem, predikant der
Vrije Evang. gemeente te Bergum,
heeft zHn ambt neergelegd, daar hij
de beginselen der Vrije Evang. Ge
meenten niet meer onderschrijft.
In de ouderdom van 64 jaar is, na een
langdurige ziekte, overleden ds. K. G.
Eckenhausen, hervormd predikant ln
algemene dienst (Rekkense inrichtin
gen). Daarvoor was hjj enige jaren
Gegarandeerd vast
In de hof van het Koninkrijk
der Hemelen groeien geen won
derbomen. Daar heeft Jezus Zijn
discipelen wel op voorbereid. Hij
vergelijkt dat Koninkrijk met
een mosterdzaadje en met een
zuurdesem. Heus geen dave
rende dingen. En de naar succes
jagende mens vraagt zich dan
ook af: Wat moet daar van te
rechtkomen?
In een nachtgezicht wordt Pau-
lus naar Europa geroepen. Hij
hoort duidelijk
de dringende uit
nodiging: Steek
over naar Mace
donië en help
ons! Geen won
der, dat de apos
tel gelegenheid
zoekt d a d e 1 ij k
naar 't donkere
werelddeel te
vertrekken. Maar geen grote
schare stond hem daar op te
wachten om hem als redder te
begroeten. Hij mag blij zijn, dat
enige vrouwen naar hem luisteren
willen. En enige dagen later werd
de apostel, na eerst gegeseld te
zijn, in de gevangenis geworpen.
Dat was de „bntvangst" in Europa.
Wij mogen Goc}s mede-arbeiders
zijn, maar we kunnen dat alleen
in 't besef, dat we slechts kunnen
planten en natmaken. De zegen
moet van Boven komen, van de
Heer des oogstes. Maar juist om
dat 't zo is, staat die zegen gega
randeerd vast. Het nietige mos
terdzaadje groeit uit tot een
machtige boom. De zuurdesem
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
Meer uitwisseling met België
N 1957 zal de Nederlandse tele
visie 11 vaste zenduren verzor
gen. Er zullen vijf avondprogram
ma's komen die elk twee uur du
ren. Verder zullen er nog twee
kinderprogramma's van een half
uur iedere week worden uitge
zonden Totaal staan dan 11 zend
uren vast, zodat per week slechts
één uur overblijft voor de Euro
visie. Het ligt eveneens in de be
doeling om volgend jaar ook zon
dagavond uitzendingen te verzor
gen.
De uitwisseling met België wordt
belangrijk vergroot. Mede onder druk
van de Belgische artistenorganisatie
zullen de besprekingen er wel toe lei
den, dat Nederland zich verplicht
meer Belgische programma's te accep
teren.
Er zullen minder uitzendingen wor
den overgenomen van de Eurovisie
met het oog op de beschikbare zend
tijd.
Zoals bekend is de N.T.S. ontevre-
»n over de medewerking van de re
gering. Maar dit betekent niet, dat
rust niet voor 't gehele deeg
doorzuurd is. En 't heidense
Europa zal God weldra brengen
aanbidding, eer en dankb're lof
gezangen.
Melodie en woord
der Ethergolven
I SEPTEMBER 1954
Hilversum I, «02
7.10 Gym; 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagope
ning. AVRO: 8.00 Nws: 8.15 Gram: 9.00 Gvm;
9 10 V d vrouw; 9.15 Gram; 9.35 Watérst;
9.40 Morgenwijding: 10.00 Gram; 10.50 V d
kleuters; 11.00 Lichte muz; lil.30 Sopr en
Klano; 12.00 Lichte muz; 12.30 Nws: 12.45
ep v d opening der Staten-Ger
ln de oudheid.
Act of gram;
muz; 19.45 T<
20.05 Herhaling Troor
20.55 Flitsen progr
Fonds voor de Kindei
ïrede door H.M. Koningin Jullar
ursm; 13.55 Koersen; 14.00 Grair
Schoolradio; 15.00 V d
14.40
5.45 Gram;
I Nws;
Puzzel mee
OPGAVE PUZZEL No. 18
Horizontaal: 1 Zweep. 6 mee, 7 per
fiost, 9 hoofdtelwoord. 11 vallei, 12 revo-
utie, 14 insekt, 15 hemellichaam, 17
klaarblijkelijk, 19 boomschors, 21 Fr.
N V.. 22 het Ram. rijk, 23 aangelegd
bos. 26 vogel.
Vertikaal: 1 Verblijf, 2 rijksmunt, 3
pers. voorn.woord, 4 stand der edelen.
5 voorzetsel. 7 gezinslid, 8 soort park.
10 jongensnaam. 11 aanw. voorn.woord.
13 schraperig man. 16 bei voorn.woord.
18 andere naam voor Perzië, 20 kippen-
produkt. 23 gezinslid. 24 rondhout, 25
vreemde munt.
OPLOSSING PUZZEL No. 17
Horizontaal: 2 Aubade, 7 laf, 8 olie,
9 Po, 10 GLO. 11 en, 12 rede. 14 ka,
16 kazemat, 19 ra, 20 amok, 22 Aa, 24
alk. 25 om, 26 dreg. 2fi eer. 29 eerder.
Vertikaal: 1 Kloek. 2 afgezaagd, 3
bookmaker, 4 al, 5 die, 6 eend, 9 Pr., 13
dar, 15 aam, 17 toorn, 18 wade, 21
K.M. 23 are, 27 er.
23.30—24.00 Gra
radio;
e Koningin; 13.45
15.00
Mil ork; 16.30 Metropol» ork; 16.00
ken; 16 30 Ziekenlof; 17.00 V d jeugd; 17.30
Gram; 17.40 Beursber; 17.45 Regerlngsv
Rijksdelen overzee: Mevr W van Elten M(
Steelbandmuziek ln de NederJai
Antillen;
9.00 Nws; 19.10 Gra
solist. I d pauze
20 40 Kar
gelukkige huwelijken".
plano; 22.25 Gram; 22 45 Avondgebed c
is; 21.55 Zang
23.15-24.00 Gra
Prinsjesdag 1956.
- dr. P. A. Elderenbosch in
de Herv. Kerkbode voor
Voorburg een artikel over
„Opvoeding tot geloof". Hij
deed dit naar aanleiding
van de studie „Kind en
religie" van de hand van
prof. dr. M. J. Langeveld.
„w-k is heengegroeid en
Een kind is van nature
niet gelovig
vertelt mij een moeder op
huisbezoek. Een andere
moeder vertelt vol trots
1 dat haar dochter
zondere rel;gieuze aanleg
strijd most weten waaruit hij De 8evol8e".bai
ls kiest en waar het om gaat de opmerkingen zijn gelijk:
De N.T.S. streeft in 1961
zendtijd van 24 uur per week. Dan
verwacht men 500.000 kijkers, die vol
doende kijkgeld zullen opbrengen oir
een redelijke televisiedienst te finan
eieren.
In Berg en Dal:
Bijeenkomst jeugdige
Christen-democraten
uit drie landen
In het culturele centrum „Ons Erf"
in Berg en Dal zijn de afgelopen dagen
jonge leden van de K.V.P. en de A.R.P
uit Nederland, de C.D.U. uit Duitsland
en de M.R.P. uit Frankrijk bijeenge
weest om te beraadslagen over de sa
menwerking in heden en toekomst tus
sen de christelijke politieke partijen in
West-Europa.
Op deze conferentie was de Neder
landse groep van de Unie van Christen
democraten gastheer van de ongeveer
zestig binnen- en buitenlandse gasten.
De bijeenkomsten waren besloten.
Van Nederlandse zijde werd gespro
ken door mr. J. W. van de Poel, be
stuurslid van de Internationale Unie
de Jongeren, mr. W Dirksen, voor
zitter van de Nederlandse groep van
Christen Democratische Jongeren en
dr. K. J. Hahn.
Verder spraken voor Nederland dr.
W. J. Schuyt, secretaris van de Inter
nationale Unie van Christelijke Demo
craten, en dr. A. Veerman, voorzitter
de Anti-Revoiutionnaire Jongeren
Studieclubs in Nederland. Aller betoog
gericht op internationale samen
werking in christelijke geest.
De woordvoerder der jonge Duitse
tn tt df Egon Klepsch, lande-
jongeren organi-
Hessen, betoog-
rijn EartikelbOSODmerktazen gaan verstaan wat he* be- bij deze keuze. De kinderen j?
wa„b, ongetwijfeld vel" $2 55?»,.?fh.,?ei..hïï....eLf!?
len.
in 71 In lezers helane-stel- ons wü onderhouden. Men weg gaan als
m zijn lezers belangstel Jate z,ch n,et door de 8ch|jn worden tenzij
misleiden.
beide gevallen
iun emeu de ouders iet« aa" de
volwassen godsdienstige opvoeding van
hij hen huJ kinderen. ---'
Hij wijst er op, dat
vader- of moederbin- ouderpaar omdat het toch
dina aaneekwpekt ic Hie dp nlets geeft, het andere om-
onze lijn een crisia is ont- KIND vaak ee' verhindering teweeg brengt ö'"'t het overbodig is.
VrT al lovig-aandoende opmer- zelfstandig mens te ziin °ver aanleg moeten wij
opvoeding V^ant de meer- W-gen-ten deste. rn.fr dat Ma„ er 8zij™ dingen, Te voorzichtig spreken zo
derheid van onze tijdgeno- correspondeert doorgaans re voor hun achttllnde jaar waarschuwt prof. Lange-
onze tijugeno aUermmst op hetgeen het gehad moeten hebben. Of ™1<J ons.Wat wij artistie-
het voleen- kind werkelijk beleeft. Prof. wacht u met de keuze van ke aanleg noemen kon ook
nei volgen Tanffpv„iri „,.Pf.
de geslacht te kunnen d5or- haiSe^'dhfJ'ït T" '7"®" 'cho<>1 eP .s°°rt van middel
geven. Het is de hoogste A?° ,h!n" bare opleiding ..ook tot
♦j-m mi* eeee e.neiie derd kinderen van de lage- 18 geworden zijn?
tijd dat dit
i christelijk onderwijs ge- blemen waar het alleen bonden werd.
noten, werd door bemidde- angsten door krijgt", zo Wij schrijven deze dingen
oproep
r anderen niet alleen als
ten heeft te weinig ontvan-
wel eens het prödukt zijn
van een omgeving die dit
hielp bevorderen. En nie-
dp orde cestoid wordt" re "hooi. die zonder uit- ma"d m.et „aanleg" be-
Vorr reer vefen idl on z°nclering uit kerkelijk-mea- „Je moet een kind niet reikte ooit iets als er geen
verschillieheid ten aanzien levende gezinnen kwamen belasten met allerlei pro- grondige opleiding
v«acmiugneia ten aanzien en christelijk onderwijs ge- blemen waar - bonden werd
het leven een bevrijdende "oten- werd door bemidde- angsten door kr
roJrtie 1 de (rSX ling van de eigen leer- horen wij het wee
tische kerkelijke opvoeding krachten een opstel opge- zeggen. Maar als men daar- aan degenen, die de o'pvoe-
van vroezer welke in he- geven over gevaarlijke aan de consequenties ver- ding van hun kinderen bui
laas maar al te veel eeval- situatie waaruit ze gered bindt dat het geloof een ten het geloof menen te
len niet verder kwam dan ™oest,e.n worden. Geen van dergelijk angst-verwekkend kunnen doen geschieden.
fnrmplp pn wpinie deze kinderen kwam op de probleem is, slaat men de Er zouden niet zovele dui-
op"hetI'evS.™ ffchte Self tg"*°
ling. De populaire psycho-
logie heeft het van de da- h 0phoH .-
élenstTweïên ïlvelmo5: di» Maar dat i, meec de zaak te raken.
raai is (Nietzsche) of een Ze lieteiJ z,ch °P alle mo* wijsbegeerte in min of meer iemand zijn kind tot de
neurotische storing (Freud) gel.^ke manieren redden be- primitieve vorm dan geloof, hoogste bestemming van
elk Beval een belem- halve op deze Geloof ls een reiatie. een het leven w:l leiden, blijft
mprinff om vrii mens te Kinderen hebben leiding vertrouwen, een beleven het maar al te vaak ste-
zijn nodig. Dat is nog iets an- van een absolute werke- ken in halfbakken wijsge-
m?pkdear5?'ioSrn"rmSï bS'heïSaVSteL^t
tegenover^ te etelien.dan ee» -ekenj* d.»
Angstverhalen zijn slechts De hoogste gaven die wij
hierbij te plank toch wel flink mis. zenden papieren leden
redding door Er is allerlei zogenaamd de Kerk zijn als niet aller
de kracht van geloof, dat bestaat in het lei godsdienstige opvoeding
proble- verzuimd had de kern van
bediscussiëren
zinloze gemeen-
ben het nodig zelf te mogen leven veilig verankerd is. taliteit
i ucu ecu zoeken en dan ook te vin- Dat geloof angsten voort- plaatsen,
verheerlijking van het sim- hen. Geloof wordt nooit ge- tewtt.
bSd^ffdïe fn'de iwnd "êpaeldê "'"g^dp'neüS atoeke^ het Chrie1 to het leven ontvangen kn»:
r."dk?d«,een'£i»,;*„VO»T. vmS'^lanvlardS"^
ture godsdienstig is en dat zjjn kinderen een kant
deze godsdienstigheid els enkele relatie staan tot "het- der iVTlijft"
stens tot een uiterlijke reli- ge®n de bijbel ^zegt over slappelingen, onder de i
neen. die los G°ds oordeel.
besluit dr. Elderen
bosch, worden slechts door
ui en satie-verhalen over hel en Inspanning, strijd en zelf-
ai; klaar godsdienstig stelsel verdoemenis, die in geen kritiek heen ons deel. Zon-
verloren paradijs wee- voorlegt kan hen hoog-
d^ d'oo^pe^"^!1 iiT de giosfteH brengen* die "os öods oordeel. Het" komt valeurs. "Ook in de zaken
harde strijd van hef voüe staat van hun werkelijke voor dat men God degra- yan het geloof. Opvoeding
leven rijn komen te staan levenspraktijk. deert ,\oi degene die de rol is zelfopvoeding, luidt een
leven zijn Komen ie siaan. vervult van de stok achter oud gezegde. Daarom zal
Niets is minder waar dan /~\NZE KINDEREN moeten de deur. Maar als er één er in de komende maanden
dit! Het kind is niet van zelf maar kiezen later, bevrijding uit de angst is meer nodig zijn voor onze
nature gelovig en het kin- zo hoort men het nog dan .is het wel het waar- kinderen dan dat wij hen
dergeloof is bepaald niet steeds van allerlei zijden, achtige geloof, de verbon- naar school sturen, ook ai
hoger dan dat van de vol- Dat is een prachtige stel- denheid met God in Jezus is dat een christelijke
die door veel twlj- regel, maar wie wil kiezen Christus. school.
Advertentie
SANOSTOL
C.D.U.-(
lijk voorzitter
satie van de C.D.U.
de, dat de Duitsers hun aandeel
ten leveren in het voeren van een ge
zonde christelijke politiek in het Europa
in morgen.
De woordvoerder van r'.e Fransen was
de heer Jacques Mallet, secretaris van
de M.R.P.die opmerkte, dat het chris
telijk geweten de nationale aspiraties
moet beheersen.
Kerken en Werelddierendag
De Ned. vereniging tot bescherming
'n dieren heeft een schrijven gericht
alle voorgangers en kerkeraden
protestantse kerken in Nederland.
Ailerwegen in de kerken zo wordt
i dit schrijven o,m. gezegd gaan de
ogen steeds meer open voor het
gelie als een boodschap van heil e
stel voor de ganse schepping er
halve ook voor de zo deerlijk ontwrich
te verhouding van mens en dier. Want
de prediking van de God, die mens
èn dier verlost, behoort legitiem tot de
kern der bijbelse boodschap.
In verband met de Werelddierendag
(4 oktober) worden de kerken verzocht
op de zondag vóór of nè deze dag in
de prediking te wijzen op het nog zo
i ui- -»• «--J de menselijke
Slag om Arnhem
herdacht
Tweehonderdzestig pelgrims hadden
zich zaterdagmiddag verzameld in Oos
terbeek in de Hervormde Kerk, waar
generaal Urquhart op 20 september 1944
na de heldhaftige strijc" der geallieer
de luchtlandingstroepen tegen de Duit
sers, het bevel tot de terugtocht o'
de Rijn gaf.
De commissaris van de koningin
de provincie Gelderland, jhr. dr. C. G.
C Quarles van Ufford, heeft de deelne
mers verwelkomd. Hij stelde met vol
doening vast, dat er ditmaal een groot
aantal nieuwe deelnemers was, een om
standigheid, waarin hij bevestigd zag,
dat de geest van deze herdenking jong
blijft. Een bijzonder woord van welkom
sprak jhr. Quarles van Ufford tot de
vertegenwoordigers van de Poolse lucht
landingstroepen. Luitenant-kolonel Jain
Murray, die de pelgrimage dit jaar
leidt, zou later op de dag in Oosterbeek
.ankomen. De commissaris van de ko
ningin kondigde aan, dat de plechtighe
den van maandag zouden worden bij
gewoond door generaal Sir Richard Gale,
de hoogste geallieerde militaire autori-
*~it in West-Dultsland, en zijn echtge-
>te.
Kolonel Holmes sprak de pelgrims
toe, evenals ds. Ph. W. Bergkotte Uit
Oosterbeek. Zij lieten met nadruk uit
komen, dat een hechte vriendenband ge
legd wordt met deze jaarlijks terugke
rende pelgrimage.
Na afloop van deze bijeenkomst werd
de thee gebruikt, waarna men naar Arn
hem vertrok voor het bijwonen ve
film „De slag om Arnhem.
Weerber;
"3.55 Int
13.00 Nw:
13.10 V
30 V d s
15.00
Crltieken; 15.45 Gram; 16.45 Vooi
V d Kind; 17.55 Weerber; 18.00 Nws; 18.15
Sport; 18.20 Lichte muz; 19.00 Gevar progr;
19.30 Ork muz: 20.15 Hoorsp; 20.30 Curlou-
ser and euriouser; 31.00 Nws: 21.15 Buitenl
overz; 21.45 Gewijde muz; 22.15 Gevar muz;
23,00 Nws. 23 08—23.13 Koersen
Engeland, BBC Licht Programme. 1500 en
247 m. 11.30 Ork conc; 12.15 Idem; 13.90
13.45 V d kind; 14.00 V d vrouw; 15.00 Nws;
en lichte muz: 15.30 Pianospel: 15.45 Lichte
muz 16.15 Mrs Dale's dagboek; 16 30 Or
gelspel; 17.00 Dansmuz; 17.30 Lichte muz;
18.15 Gevar muz; 18.45 Hoorspel; 19.00 Nws:
19.25 Sport; 19 30 Lichte muz; 20 00 Gevar
progr: 20 30 Discussie; 2100 Gevar muz;
22.00 Nws; 22.15 Act caus; 22.20 Toespraken:
16 00 Koersen: 16 02 Lichte
16 30 Symf-ork en soliste: 17.00 Nws;
"45 Boekbespr:
i sold; 19.00 Nw.
sel 484 m. 12.00 Gram; 13.00 Nws;
3evar muz: 14 45 Gram; 15.00 Omr
16 05 Lichte muz; 17.00 Nws; 18.30
19.30 Nws; 20.00 Gevar progr; 20.30
22 00 Nws; 22.15 Strijkkwarte' 22.35
Gram; 22.55 Nw*.
124.
Hij vuurde op een ervan en toen hij er langs
joeg zag hü een vlam uit de cockpit van de
vijand schieten. Hij vuurde op een tweede, die
recht op hem af kwam en zag de stukken van
de 109 vliegen toen deze onder hem door schoot.
Enkele seconden later schoot hij op een derde,
die met zwarte rookstreep en een straal glycol
achter zich aan omlaag dook. Daarna joeg hij
achter een vierde vijand aan, dwars door een
wolk heen, en hij schoot pas toen hij er vlak
achter zat. Een oranjekleurige steekvlam sprong
uit de cockpit en als een fakkel stortte het toe
stel omlaag. Dat was: één vernietigd en drie be
schadigd. Toch zette hij maar één sterretje in
zijn logboek, de aangeschoten vijanden telden
Toen hij een paar dagen later met Dundas en
Johnson van een raid terugkeerde, schoot hij
omlaag naar een eenzame 109. De Duitser zag
hem komen, dook weg en klom toen weer steil
omhoog Toen Bader hem de pas wilde afsnij
den, trok hij z'n toestel zo abrupt op, dat hij
een „black out" kreeg en, als een oud mannetje
in zijn cockpit hangend, enkele ogenblikken niets
meer kon zien tot hij de stuurknuppel naar vo
ren bewoog en de grijze waas voor zijn oger
wegtrok. Toen zag hij nog niets, want de Duit
ser was weg.
Maar na de landing op Tangmere kwamer
Dundas en Johnson op hem afgerend. „Nou
overste!" zei Dundas opgewonden. „Dat was
nog eens goed schieten!"
„Waar heb je 't over?" gromde Bader, die
geen notie had wat Dundas bedoelde en argwa
nend dacht dat ze hem op de hak wilden ne
men.
PAUL BR1CKHILL
DAN
MAAR ZO!
„Die 109 natuurlijk!" riep Dundas. ,,U was
zeker vierhonderd meter van hem vandaan toen
die mof eruit sprong."
„Wat?" Hij staarde de ander ongelovig aan
„Man, ik heb niet eens geschoten
Geen van de anderen had geschoten, want de
pleisters zaten nog altijd over de vuurmonden.
En toch was die Duitser eruit gesprongen!
Bader schreef toen in zijn rapport over het ge
vecht: „Een Me. 109 vernietigd Door hem aan
't schrikken te maken Bevestigd! Twee vlie
gers waren getuigen."
Groep bewaarde een akelig stilzwijgen, dat
wel een scherp contrast vormde met de pret.
die ze op Tangmere over het geval hadden.
De wing werd nu uitgerust met Spitfire Vb's
inplaats van de U's. De Vb was sneller, kon
hoger stijgen en had een 20 mm kanon in de
punt van elke vleugel Iedereen was er enthou
siast over, behalve Bader die er plotseling grote
afkeer voor ontwikkelde Hij was van mening
dat de kanonnen niet deugden, omdat ze de
vliegers er toe zouden brengen van grote af
stand te vuren in plaat? dat ze trachtten dicht
bij de vijand te komen Dit keer had hij het
bij het verkeerde eind, maar toegeven.... ho
Hij
als
knorrige, ouwe kolonel
foeterde eigenwijs tegen Holden, Turner, Dou
glas en tegen ieder ander, die kanonnen boven
machinegeweren prefereerde.
Toen de nieuwe toestellen arriveerden, telkens
een of twee tegelijk, gaf hij ze eerst aan Tur
ner's squadron, dat altijd boven in de formatie
zat, en derhalve de snellere Vb het hardst
dig had. Toen kreeg Holden's squadron ze
ten slotte 616 Squadron, waarmee hij altijd de
wing leidde. Koppig vertikte hij er zelf mee te
vliegen. Zijn manier van toewijzen was volko
men juist, want een formatie-leider behoort het
langzaamste toestel te vliegen omdat hij het
tempo bepaalt en de anderen in staat moeten
zijn hem bij te houden zonder te veel brandstof
te gebruiken doordat ze het hoogste toerental
moeten draaien. Niet alle leiders gingen op die
manier te werk, al zou Bader precies zo heb
ben gedaan als hij het kanon wél had willen
aanvaarden Ten slotte kreeg hij een Va.... met
machinegeweren
Het weer werd slechter en de vliegers kregen
weer 's tijd om in de naburige plaatsen wat
vertier te zoeken. Bader ging altijd met een
groep op stap en eiste dan van Holden. Turner.
Dundas, Johnson, Crowley-Milling dat ze met
hem meegingen, ook al hadden ze er geen zin
in. Hij vond het verschrikkelijk alleen te zijn
en was graag het centrum van een kleine hof
houding, zonder zich er voor te interesseren wat
anderen daarvan dachten Gewoonlijk waren ze
craag in zijn gezelschap: ze konden zich moei
lijk aan zijn sympathieke persoonlijkheid ont
trekken.
(WORDT VERVOLGD)
JN gehoorzaamheid aan onze
woonte om op deze plaats bij tijden
de aandacht te vestigen op een boek
dat zulks verdient, willen wij ditmaal
graag eens noemen de onlangs ver
schenen studie „Volkskracht
zelfwerkzaamheid en overheidszorg",
geschreven door de heer H. J. Bond;
(uitgave Zomer en Keuning te Wage
ningen).
De heer Bonda is een i
praktijk en van wetenschap. Hij kent
de economische en sociale Verschijn
selen, zoals zij zich te onzent en el
ders voordoen. Hij loopt daarin al een
aantal jaren mee, zodat hij beschikt
over historische kennis en ervaring.
Daarnaast is de wetenschap van dr
economie hem vertrouwd: hoezeer
staande midden in het drukke zaken
leven heeft hij de energie kunnen
vinden en ook benutten om te worden
doctorandus in de economie. Zo
zien liggen er in de studie, die hij nn
heeft gepubliceerd, ook mogelijkheden
van een proefschrift.
Man van de praktijk en van dr
wetenschap: stellig een ideale combi
natie, met name voor een verant
woorde aanpak van allerhande eco
nomische en sociale kwesties. Hier bij
uitstek immers kunnen praktijk en
wetenschap verdiepend en zo nodig
ook corrigerend op elkaar inwerken.
Praktijk en wetenschap kunnen hier
ook de nodige bescheidenheid bij
brengen.
jQAAROM was hier al dadelijk een
belangrijke voorwaarde geschapen
voor het welslagen van een studie als
deze. Zij heeft ons bij het lezen ge
troffen door de duidelijke begeerte bij
de schrijver, aan zijn uiteenzettingen
een bijbelse fundering te geven,
zijn economische studies neemt, naast
achter andere boeken, de bijbel een
eigen plaais in. Het christelijk geloo!
wordt er uit gevoed, maar daarbij be
vat de bijbel ook voor het economische
sociale leven lessen van een wijs
heid, die zich door niemand straffe
loos verwaarlozen laat.
Hiernevens was er meer, dat ons
bij het lezen van het boek van de heer
Bonda getroffen heeft. Dat was de
weldadige onbevangenheid van de
schrijver voor de ontwikkeling in de
economische denkbeelden. Hij durft
te zeggen, dat opvattingen, jarenlang
gekoesterd maar in de praktijk zwak
gebleken, ook werkelijk onjuist en
onhoudbaar zijn. Hij durft aan de
andere kant zaken te poneren, die ook
onder ons nog geen algehele instem
ming en zekerheid hebben. Typerend
is, dat, zoals de titel van zijn boek al
doet blijken, de schrijver de volks
kracht wil bevorderen zowel door
zelfwerkzaamheid als door overheids
zorg.
j^ATUURLIJK komt ook in dit boek
niet alles afdoende of zelfs maar
voldoende uit de verf. In zoverre kan
dit boek vooral een inleiding zijn op
een voortgezet gesprek. Om een voor
beeld te noemen: wat de schrijver te
berde heeft gebracht over de onder
neming, is naar onze mening in deze
nog niet geheel bevredigend te
achten.
Hij ontkent bepaald niet het recht
van de arbeiders op medezeggenschap,
maar in zijn beschouwingen over de
onderneming neemt hij tezeer zijn
uitgangspunt bij de figuur van de
ondernemer. Hij geeft toe, dat men
terecht kan zeggen, dat de onderne
ming een gemeenschap is, maakt ech
ter de restrictie, dat dit nog niet be
tekent dat kapitaal, leiding cn arbeid
gelijkgerechtigd zijn. Wat betekent
het wèl? De medezeggenschap, zoals
de arbeiders in Nederland bezitten op
grond van de wet op de ondernemings
raden valt z.i. toe te juichen, een
medezeggenschap, die hij wil beper
ken tot het sociale terrein.
£)IT komt ons, als gezegd, zo nog te
weinig uit de verf. Een criterium
behoort, menen we, te zijn: hoe maken
we van het bedrijf een gemeenschap?
Tot het wezen van het bedrijf behoort
de eerste plaats het sociale;
het behoort er slechts in afgeleide zin
toe. Tot het wezen behoort het econo
mische. En hoe bevorderen we hier
binnen de onderneming de gemeen
schapsgedachte?
De goede gevallen, die er gelukkig
zijn, daargelaten, leert de ervaring,
dat dit niet maar aan het goede ver
stand van de ondernemers als zodanig
mag worden overgelaten en dat de
wetgever geroepen kan zijn, een
handje te helpen. Ook dit kan een
zaak zijn van overheidszorg.
Wij begrijpen, dat in de realisering
van dit alles spanningen openbaar
kunnen worden. Hoe dit immers te
rijmen met eigen aard en positie van
de ondernemer? Intussen, het doel:
de onderneming een gemeenschap, is
het zoeken van een oplossing waard.
De behandeling ervan in deze waarde
volle studie van de heer Bonda moest
door omstandigheden uiteraard te
summier blijven. Maar dit is dan een
de punten, die zich voor een
voortzetting van het gesprek uitste
kend lenen.
