CHRISTELIJK
van de kerk door
ernstig geschaad
Het gezag
Oproep
"1
Spraakverwarring over
de liturgie
Overweldigend bezoek op
de landdag te Doorn
Naar inhalen van
achterstand
2
KANTTEKENING
Open brief aan de Generale Synode der Hervormde Kerk
Aanmoediging tot woordbreuk
NAMENS het landelijk actie-comité van bezwaarden wegens de
Oproep der Generale Synode van de Nederlandse Hervormde
Kerk tot bezinning op de verantwoordelijkheid van het Nederlandse
volk inzake de vraagstukken rondom Nieuw-Guinea, hebben mr.
J. W. de Jong Schouwenburg, dr. H. Jonker, mr. G. J. de Lint, prof.
dr. J. Prins, jhr. W. de Savornin Lohman, dr. J. J. R, Schmal en dr.
W. Volger een Open brief gericht tot de synode. Op verzoek van
de opstellers besteden wij eerst heden aandacht aan hun schrijven,
dat hier en daar reeds enige bekendheid geniet ten gevolge van
voortijdige publicaties.
Met erkenning van de bevoegdheid der synode „met en voor de
kerk" te getuigen voor overheid en volk, om hen op te roepen, het
leven naar Gods beloften en geboden in te richten, achten de onder
tekenaars als getrouwe lidmaten het hun recht en plicht, openlijk
de synode tegen te spreken, wanneer zij menen, dat de synode niet
met en voor de kerk spreekt, of zich op een andere wijze te buiten gaat.
Opportunisme
I worden staten
Het uitgangspunt der gynode tg, dat "^Arabigcjie liga: Israël,
de politieke verantwoordelijkheid 'o.
mensen gezien moet worden in het lic.it
van Gods gerechtigheid. De synode t -
kent de zedelijke ernst van het gan,-
bare Nederlandse standpunt bij dit licht
maar stelt dan de vraag of we er met
dit antwoord in het huidige tijdsbestek
wel uitkomen en of het niet berust op
een gevaarlijke blikverenging.
Dit is een zuiver opportunistische
vraag. Opportunisme kenmerkt bijna
alle zinsneden van de Oproep, aldus de
open brief. En dat is iets anders dan
het aanleggen van zedelijke maatstaven
van de hoogste orde.
Goa;
Met verbazing constateren de sehrij
vers, dat de synode, terwijl zij haar blik
richtte op de ..wereldhistorische bewe
ging van wat men vaak noemt het ont
waken der volkeren van Azië en Afri
ka" (zelfs tegenover dergelijke bewe
gingen past de Christen der twintigste
eeuw reserve I, kans gezien heeft over
het^ communisme geen woord te laten
„Als gij spreekt over de vraag of
wij zouden kunnen volhouden in ons
recht te staan, dan beantwoorden wij
deze vraag bevestigend, zolang het
over het recht gaat. Het gewone men
selijke recht zou kunnen wijken voor
het Boven-rechtelljke, maar niet vrij
willig voor de sfeer van het beneden-
rechtelijke. de sfeer der gevoelens
hartstochten, kansen opportuniteit,
waarmee gij u ln deze bladzijden be
zig houdt."
op het revolutionaire feit, dat op 17
augustus 1945 de soevereiniteit der re
publiek werd uitgeroepen „van Sabang
tot Merauke."
Alleen in een internationale rechtsor
de kan een klein land als het onze leven.
Een van de grondslagen daarvan is het
feit. dat verdragen moeten worden na
gekomen. Niettemin tast de Indonesi
sche regerifl'gspolitiek deze rechtsorde
in haar wortels aan. ..Het verontrust
ons, hoezeer uit. geen woord uwerzijds
blijkt, dat dit grondbeginsel
vergadering belangrijk is en ook geldt
voor een ..veranderende wereld." Wii
kunnen niet
De synode gispt de „zelfzucht", di
zicht richt op het najagen van hoge
idealen. Daarmee schuift zij de door
haar erkende „zedelijke ernst" van hei
gangbare standpunt onder tafel.
Het natuurlijke nabuurland van de
Papoea's is niet de Soenda-eilanden-
groep, zelfs niet Oost-Indonesië, maar
Oostelijk Nieuw-Guinea en Melanesië.
Het onderwijs in het Nederlands, be
treurd door de synode, achten de on
dertekenaars niet betreurenswaar
dig. Bovendien wordt daardoor geen
scheiding gemaakt met Indonesië,
want er wordt ook Maleis onderwe
zen (als in Indonesië) en de eerste
eeuw is Indonesië nog wel aangewe
zen op de Nederlandse wetenschappe
lijke literatuur, zoals wij dat nog op
het Latijn zijn.
Benarde Vrijheid
De enge band tussen gouvernement
en zending zou volgens de synode de
christelijke vrijheid der Papoea's niet
ten goede komen, Maar zou deze vrij
heid beter gediend worden door het sla
ken van die band? „Wij begrijpen niet,
dat gij u geroepen acht, wijzer te we
zen dan de Heer der kerk. die (waarom
weten wij niet) toegelaten of
heeft, dat eeuwenlang via de koloniale
gebieden en in de koloniale orde het
Evangelie verbreid werd." zodat vele
kerken juist in koloniale landen ge
sticht zijn. terwijl in onafhankelijke of
half-onafhankelijke landen de Zending
op rotsen ploegt.
Daarenboven: is het Christendom
Nederland niet op de door de synode
bedenkelijk geachte wijze gebracht, na
melijk door vreemdelingen, onder de
druk der "buitenlandse Frankische konin
gen?
Het antwoord der synode op de vra
gen, die zij oproept, is weinig bezon
ken. Er wordt gesproken zonder dat is
uitgegaar van de Schrift, zonder dat
degenen om wier belangen het gaat,
om zo'n uitspraak gevraagd hebben.
Woordbreuk
De oproep gaat uit
vergeten zijt."
Zelfzuchten natuurlijke
banden
Inderdaad is ons beleid niet vrij te
pleiten van eigenbelang. Niettemin heeft
het God behaagd in de juist vervlogen
eeuwen langs deze weg veel zegen over
Zuidoost-Azië uit te storten. Hoe weinig
doet het er tegenover deze machtige feiten
toe. of onze motieven ten opzichte van
Nieuw-Guinea werkelijk van zelftucht
vrij zijn. En waarom bezint de synode
zich
de onzekere
dat ge Adolf Hit-1 situatie, maar hij verzuimt aan te "J
zen. wie deze situatie veroorzaakt. Het
optreden van Indonesië (want de rege
ring van dit land veroorzaakt de onrust)
vergoelijkt de synode met haar „het is
niet te verwonderen."
De oproep tot bezinning
antwoord zijn, indien zij had aange
toond, dat het Gods gebod Is, de poli
tieke status van Nieuw-Guinea te ver
anderen en dat naar Zijn belofte Nw-
Guinea eerlang aan Indonesië moei
toevallen.
het feit, dat de vrijge-l voor. hoewel zij verklaart, dat het de
Melodie en woord
der Ethergolven
Puzzel
HORIZONTAAL: 2 dier, toe
stand, 7 telwoord, 8 naschrift onder
brieven, 9 ruw stuk, 10 staatsgreep, 12
kuisheid, 13 verwisseling, 16 vruchte
loos, 17 dominee, 18 dozijn, 19 razen,
21 muziektekens.
VERTIKAAL: 1 grondtoon, 2 hoe
veelheid, 3 zuignap, 4 bestaat, 5 pau
ze, 6 vis, 8 Chin, maat, 10 loven, 11
vertrek, 14 gemeente in Noord-Bra
bant, 15 bestaat, 18 aanw. voornaam
woord. 19 geheel de uwe, 20 kippen-
produkt.
0 OPLOSSING PUZZEL NO. 2
HORIZONTAAL: 1 voeling, 6 karos,
8 leg, 9 smal. 12 steil, 13 ik, 15 Lea,
16 R.O., 17 kapot, 20 knot, 21 val, 23
plaid, 24 liniaal.
VERTIKAAL: 1 vrek, 2 oog, 3 es,
4 ieme, 5 gallon, 7 al, 9 sta, 10 air.
11 sikkel. 12 set, 14 kan, 15 'ot. 18
poon, 19 zaal, 21 vla, 22 li, 23 pa.
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1956
I, 402 m VARA: 7.00 Nw;
7.10 Gyi
8.50 V
v d jeugd. VPRO
Gram: 8.00 Nwi.
9.35 Waterst; 9.40 Gram
'1.00 Morgenwijding.
Fluit, re
port heeft de synode over
zien, dat Nederland volstrekt niet „al
leen op eieen gezag" Nieuw-Guinea be
stuurt. Nederland doet dit op grond van
artikel 73 van het handvest der Verenig
de Naties, Daarmee heeft Nederland o.m.
het „beginsel" erkend, „dat de belan
gen der bevolking alles overheersend
zijn" en heeft het de ontwikkeling
het zelfbeschikkingsrecht „als een
lige vertrouwensopdTacht" op zich ge
nomen.
Als de suggesties der synode enige
zin hebben, staat zij als mogelijke
oplossing een „trusteeship" voor. De
ze oplossing is nauwelijks bevredi
gend, zeker niet voor Indonesië. Een
andere oplossing is een mandaat
Australië, waartoe Nederland dan zijn
beloften moet breken. Ook dat zal de
regering in Djakarta niet bevredigen.
Blijft over: Indonesië wordt mandata
ris. „Gij moet toch inzien, dat uw voor
slag slechts leidt tot een toenemend
..aanvechtbare en onzekere situatie.
De belangen der bevolking, die de
synode slechts zijdelings noemt, heeft
Nederland beloofd tc bevorderen.
„Wie zich verbindt, zoals Nederland
zich verbonden heeft, mag alleen voor
overmachtig geweld wijken. Dit is wat
wij menen af te leiden uit Godsgeboden
wat wij zien als een eis van Gerechtig
heid.
Mitsdien verwerpen wij als ongeoor
loofd de gedachte dat gU, Hoogeerwaar
de Broeders, „het gehele Nederlandse
volk," tot hetwelk uw „Slot" zich richt,
zoudt willen Influisteren, dat één of an
dere elegante „woordbreuk" profijtelijk
zou zijn. Dit volk is overigens, juist op
dit punt, niet vrij van zonden.
De Zending
kleuters; 10.40
8.00 Nws; 18.15 Act; 18.20 Gr
de deur ln huis. caus; 19.00 V c
Lichte muz. VPRO: 19.30 ..Konv.
19-45 Op bezoek bij anderen, c
NAAL PROGRAMMA: 20.00 Nv
verjaarsbezoek": 20.15 Promena
„Op verjaarsbezoek"; 21 10 Mil
„Onze vriend de vijand",
Jn°l
derlandse Zending op dezelfde wijze
ageren als soms het „grootkapitaal
doet en zeggen: zie Nieuw-Guinea
kwijt te raken, want het brengt onze
beleggingen in gevaar." Want zo is
het in duidelijk Nederlands te zeggen.
Gij zult toch zeker niet menen, dat
de zaak der kerk naar regelen van
politiek spel moet worden behartigd?
De synode zou de kerk van Indone
sië moeten uitnodigen zich eens te be
zinnen op de redenen, waarom daar
hard geroepen wordt om Nieuw-Guinea
en op de redenen, waarom Nederlandse
Christenen er zo weinig voor voelen,
Indonesië daarin tegemoet te komen, on
danks het gevaar voor de beleggingen.
Conclusies
De open brief eindigt met de
volgende conclusies:
Uwe vergadering heeft zich
door kennelijk eenzijdige po
litieke voorlichting tot haar publi
catie laten verlokken.
2. zij heeft daardoor in onze
ogen de weg van Gods gerech
tigheid lichtvaardiglijk vereenzel
vigd met de gedachtengang van
bepaalde politieke kringen. Een
treffend euvel van vereenzelvi
ging, waartegen zij zelf uitdruk
kelijk heeft gewaarschuwd in het
herderlijk schrijven: „Christen-
zijn in de Nederlandse samen
leving"
3# Zij heeft door de inhoud van
haar stuk het beroep op de
Heilige Schrift in begin en slot
daarvan voor velen onaanvaard
baar gemaakt.
Uw vergadering heeft, tot ons
aller nadeel, alvorens Uw op
roep afkwam, de mindere verga
deringen noch geraadpleegd, noch
ingelicht. Evenmin heeft zij blijk
baar de Raad voor Kerk en Theo
logie welks taak het toch is,
over theologische èn ethische
•vraagstukken te adviseren daar-
Indien God met
mij zal zijn
In benauwde ogenblikken hebben
wij allen wel eens plechtig iets
voorgenomen. Toen we erg ziek
waren. Toen we in de honger
winter bijna niet te eten hadden.
Toen we ondergedoken waren en
niet naar de kerk konden gaan.
O, als we weer eens beter mochten
worden. Als 't weer eens vrede
zou zijn. Dan zou alles radicaal
anders worden. We zouden vrien
delijker en behulpzamer voor onze
medemensen zijn.
Dankbaar voor 't f'
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
eenvoudigste
maal. En onze
kerkgang zouden
we nooit over
slaan. Die goede
voornemens wa
ren ons wellicht
volle ernst. Maar
wat is er van
terecht gekomen?
Toen Jakob op zijn vlucht naar
Mesopotamië te Bethel God had
ontmoet, was hij diep ontroerd. In
Gen. 28 20 kunnen we lezen wat
hij allemaal van de Here ver
wachtte: bescherming op de reis,
brood en kleding, behouden terug
keer naar zijn vader. En dan
„dan zal de Here mij tot een God
zijn". Wat heeft God deze man
rijk gezegend. De arme vluchteling
werd een voornaam herdersvorst.
Maar hoe is het met 't nakomen
van zijn belofte gegaan? Later
moet de Here hem bevelen naar
Bethel terug te keren. (Gen.
35 1). En Jakob moet zich dan
haasten eerst de „vreemde goden"
weg te doen.
„Indien God met mij zal zijn
Herinnert dit woord ons niet aan
een of andere belofte, die nim-
Impressies van een familiedag III (slot)
Het gesprek
op gang
(Van t
i correspondent)
De conferentie van de Gereformeerde
Wereldbond was een familiedag: ook daar.
In, dat in de referaten iedere kerk zich
zelf presenteerde. Wellicht was het pro
gramma overladen met referaten de dis.
cussie kwam meer dan eens in het ge
drang. Verschillende malen werd ze af
gebroken. En wellicht zou het ook goed
zijn geweest, de conferentie te doen voor
bereiden door een theologische commissie.
Nu werd de discussie vaak zeer verward
Het bleek, dat het woord „liturgie" ln dé
éne taal en voor de éne kerk anders
klinkt dan voor de andere. De Duitse Ge
reformeerden moesten niet veel van het
woord hebben, het bracht hen te dicht
bU de mis. De Griek wilde liever niet
thuis komen met dit woord: zijn landge
noten zouden denken, dat de Protestanten
bezig zijn over te gaan naar de heilige
liturgie van de Grieks-orthodoxe Kerk.
Anders lagen het woord en de zaak
de liturgie bijv. voor de Schotten.
nemen, dat het getuigenis van een Hon
gaarse predikant over de macht van d«
prediking (indien zij waarachtig verkon.
het Woord Gods is!) diepe
de weten-
mer werd ingelost? 't Kan nog.
Maar laten we niet langer uit
stellen. En hoe staat 't met ónze
..vreemde goden"? Dat kan voor
ons betekenen, dat we iets anders
in de plaats van God hebben
gesteld.
Er is helemaal geen reden om
laatdunkend op Jakob neer te
zien. Wij hebben vaak eenzelfde
zonde te belijden. Gelukkig is er
dezelfde God, die niet verwijt
maar mild vergeeft.
Honderden Zoeklichtlezers namen een snipperdag
(Van een onzer verslaggevers)
Vijf-en-dertighonderd Zoeklicht-lezers uit geheel het land vulden de grote
tent op het terrein van „Het Brandnunt" te Doorn. Leden uit een zeer groot
aantal verschillende kerKgemeenschnppen luisterden aandachtig naar de
boodschap van het chiliasme. Het „Profetisch Woord" stond ln het middel
punt van de belangstelling, en op de consequenties van een spoedig te ver
wachten wederkomst van Christus werd ernstig gewezen.
„Deze onverweldigende opkomst, gaa* ^00 meer by heel goed weer." Het i
boven onze verwachtingen uit. W
durfden eerst deze grote tent in het ge
heel niet te nemen. Later schatten we d.
opkomst op ongeveer 2000, hoogstens noi
bij betrokken. Daarenboven ont
hield zij ons kennisneming van
de opinie der minderheid in 'haar
midden. Het is voor ons twijfel
achtig, of Uw vergadering, na
zulk een ondeugdelijke voorberei
ding in zulk een voor Nederland
moeilijke zaak, kan volhouden,
waarlijk namens de Kerk te
ipreken.
5. Uw vergadering heeft haar
eigen gezag, ja, dat van de
Nederlandse Hervormde Kerk zelf,
dientengevolge in veler harten
geschaad.
fa Zij heeft voorts de rechts
zekerheid der inwoners van
Nieuw-Guinea aangetast en de
positie der Nederlandse Regering
geschaad en voor het zelfbeschik
kingsrecht der Papoea's weinig
eerbied betoond.
1% In dit alles is zij een weg op
gegaan, welke al diegenen
onder haar leden, die de Her
vormde Kerk niet geregeerd wen
sen te zien op grond van partij
politieke inzichten, grondig van
haar dreigt te vervreemden. Daar
bij zal zij zeker niemand win
nen
inderdaad heel goed. Eerst weifelde
-• dag tussen regen en zonneschijn,
e zon brak weldra door en vele hon-
erden, die in de tent met 2500 zitplaat-
en geen plekje zelfs voor hun voeten
neer vonden, maakten het zich gemakke
lijk in het droge gras.
Een groot aantal sprekers werkte deze
dag mee. Daar waren de jongeren, de
nieuwe generatie, zoals evangelist J. Klein
Haneveld en Jan Bruyn. De laatste i
de plaats in van zijn onlangs overle
vader, een zakenman uit Den Haag,
overal de Maranathaboodschap heeft ge
predikt, en grote bekendheid genoot. Zijn
zoon treedt nu in zijn voetstappen.
Joh. de Heer
Daar was ook de middelste generatie,
die vertegenwoordigd werd door de
evangelist Jan Kits. ds. Mietes en de be
kende Belgische predikant ds. Servaas,
die de leiding had. Maar ook waren er
nog de oudgedienden, zoals de emeritus
predikant uit Brussel ds. Knecht en
natuurlijk Johannes de Heer zelf. Tegen
aller verwachting in sprak de laatste
toch nog enkele minuten, „Hij is wel oud
geworden", zei iemand, „maar wat een
sterke stem heeft hij nog!" Geflankeerd
door ds. Knecht en de heer Kits om hem
zo nodig te steunen, vertelde de negentig
jarige grijsaard hoe hij tot geloof ge
komen was. Hij memoreerde zijn gang
naar de opwekking van Wales en hoe h(j
daar vooral de visie voor evangelisatie
werk ontvangen had- In het bijzonder
stond hij stil bi) de woorden uit het
evangelie van Lucas: Zalig zijn de ogen,,
die zien hetgeen gij ziet. Natuurlijk wees
hij op de tekenen der tijden vooral in
verband met de recente ontwikkelingen
in het nabije Oosten. Iedereén was ont
roerd over de eenvoudige woorden, zij
kwamen kennelijk uit het hart van een
man, die zijn leven heeft gegeven voor
de prediking van een direct Evangelie,
regelrecht op de man af, dat gebracht
werd zoals hij het had leren zien, zonder
zich te bekommeren om de opinie van
schappelijke referaten dat van prof. E.
Schweizer uit Zürich insloeg. Prof.
Schweizer betoogde, dat in het Nieuw
Testament de gemeente veel meer actief
betrokken was in de „eredienst" dan
thans het geval is: alle gaven van d€
Heilige Geest kwamen hierin tot open
baring. De nieuwtestamentische gemeente
oefende de gemeenschap in de eredienst.
Prof. Schweizer vroeg daarom ruimte
voor een gemeenschappelijk eten en drin
ken en voor het wederzijdse gesprek als
gemeenschapsoefening van de gemei
De conferentie was het er over
dat de gereformeerde eredienst bevrijd
moet worden van de zgn. eenmansbedie-
ning. De gemeente zal veel actiever be
trokken moeten worden in het gebeuri
van de kerkdienst. Maar hoe Door e<
gemeenschappelijke voorbereiding van <_w
prediking Door liturgische vernieuwing
als de responsies (gezongen antwoorden
als „Amen", „Halleluja")?
Duitse theologen waarschuwden met
ernst tegen de liturgische beweging als
zou de vernieuwing van de erediei
daarvan te verwachten zijn.
Nederlandse, Schotse en Franse afge
vaardigden namen het. met alle bezwarer
die ze tegen de liturgische beweging had.
den. dan toch op voor de goede dingen
die deze beweging had gebracht: meer
aandacht voor het Avondmaal, onderstre
ping van het element der aanbidding
de eredienst.
De Zwitser prof. Thurneysen verwacht
te alle vernieuwing alleen van de predi
king. De Franse ds. Bourget. voorzitter
van de Franse kerk vertelde met verve
van de liturgische beweging in zijn land
en kwam tot een voorzichtige waardering
De stemmen ter conferentie klonken
zeer verschillend, zó verschillend zelfs
dat de theologische commissie aan h<
slot van de conferentie een resoluti
moest voorstellen, die eerder uitgangs
punt is voor een voortzetting
gesprek dan resultaat van een conferentie
waarop hard is gewerkt.
In de conclusie worden de volgende
dingen gezegd
1. De eredienst van de gemeente
hangt ten nauwste samen met
dienst in het dagelijkse leven
2. De prediking heeft een centrale
plaats in de eredienst, zij moet -echter
meer zijn dan een theologische ver
handeling; zij heeft te zijn egn levend
woord voor het heden.
3. In het leven van de gemeente zal
broederschap, gemeenschap moeten
worden getoond. De verschillende gaven
des Geestes zullen hun uitdrukking
moeten vinden ook in de eredienst
de gemeente.
Tenslotte wordt nog de aandacht ge
vraagd voor het zingen van de Psalmen
«i.Üi "er4v®rwf.a«'loosd in het gerefor
meerd Protestantisme!)
Ten aanzien van de „liturgische bewe
ging wordt gezegd, dat de meningen hier
V£ e waren Verder wordt nog
5 °Yer de kerkt)ouw, inzonder
heid de structuur van kerkgebouwen voor
de gereformeerde eredienst.
Met deze resolutie, die door de meer
derheid werd aanvaard (een minderheid
had veel meer willen zeggen) gingen
naar huis; verder met een aanta!
andere resoluties ten aanzien van Span.
"i Griekenland. Ze hebben vorige wee
i de krant gestaan.
Menig afgevaardigde was teleurgesteld,
dat op het punt van de „liturgie" de
conferentie niet tot verder eaande
clusies had kunnen komen Deze dingen
hebben echter tijd nodig, temeer omdat
het de eerste maal is dat Presbvteria-
nen uit Schotland en Duitsland. Honga
rije en Nederland elkaar in deze zaak
ontmoeten.
Het gesprek is aan de gang. De le-
der^van de grote presbyteriaanse fa
milie hebben „bijgepraat". Ze waren
verbaasd, zoveel nieuwe dingen
elkaar te horen. En ze hebben het vas
te plan, in ieder geval de hoop, el
kaar nog vaak te ontmoeten. Zeker is,
dat deze familiedag een lange nawer
king zal hebben in de vele presby
teriaanse kerken, kerken „issues de
Calvin", alle voortgesproten uit de
beweging die haar uitgangspunt nam
in het Genève van Calvijn.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Kockengen: A. G. Haring
te Loon op Zand.
Bedankt voor Berkhout (toez.):'J. A.
Labrie te Oostwoud-Westwoud.
CHR. GEREF. KERKEN
EVANG. LUTHERSE KERK
Drietal te Nijmegen: prop. J. Blase
te Amsterdam, J. P. Boendermaker te
Eindhoven en P. Estie te Zaandam.
109.
1 „Drie," antwoordde Bader. „Ikzelf, Ball en
Turner."
i, „Start dan zo gauw je kunt." beval de ver-
iersleider. „De mof
Ei stord een volle i
DAN
PAUL BRICKHILL
MAAR ZO!
ié ork; 21.00. mei toen hij snel tot
•lankb' s*eee en er B'ne een
steeg en er ging een schok door hem heen toen
Nws;*"j de vlammenzee beneden zich zag.
Hllv»
298
NCRV: 7.00
.10 Gewtjze muz. 7.30 Gram; 7.45 Een
woord voor de dag: 8.00 Nws en weerber;
8.15 Gram: 9.00 V d zieken. 9.25 V d vrouw;
9.35 Gram; 10.30 Morgendienst; 1100 Piano
recital. 1130 Gram; 12.05 Lichte muz: 12.30
Land- en tuinb meded; 12.35 Lichte muz;
12.55 Gram of act: 13.00 Nws; 13.15 PIT-
tlgheden; 13.20 Metropole-ork; 13.50 Gram;
14.05 Kamcrork en soliste; 15.15 Voordr;
15.35 Lichte muz; 16.00 Tuinb praatje; 16.15
Gram: 16 30 Blaas-ens: 17.00 Voordr: 17.20
Vocaal ens: 17.40 Beursber; 17.45 Gram; 18.00
Stemmen van overzee, 18.15 Gram; 18.30
Kon Mil kapel; 19,00 Nws en weerber: 19.10
Regeringsuitz: Rubriek Verklaring en toelich
ting. De scholing van volwassenen, door J
C Visser: 19 20 Regeringsuitz: Emigratieru
briek Het emlgraticpraatje van H A van
Luyk; 19.30 Gram; 19.45 Muzikantencongres;
Engeland, BBC Hom
Caus; 12 25 Gevar mu:
Nws: 13.10 Gev
13.55 Sport; 14.00 Haw.
12 15
•agen; 15.30
sp: 17.00 V d
18.15 Sport;
19 30 Ork c
n: 2145 1ÏMV
22 30 Caus; 23.00 Nwi
■23.13 Koersen
ssel, 484 m. 12.00 Gevar muz;
13 15 Licht ork; 13.45 Gram: 15
is. koren en «ol. 16.05 Lichte
Nws; 17 15 Gram; 19.30 Nws; 20.00
22.00 Nws; 22.15 Vrije tijd; 22.55
lang cirkelde hy verbeten boven de
stad, maar zelfs een volle maan was niet vol
doende en de bommenwerpers flitsten onzicht
baar hoog door de duisternis. Toen zijn brand
stof bijna verbruikt was, keerde hij terug en hij
zag juist de aanvlieg-verlichting 400 meter
beneden hem toen zijn motor plotseling haper
de en even later afsloeg.
Een noodlanding in de nacht met een jager
zonder motorisch vermogen is zelfs bij wijze van
sport een hachelijke onderneming. Een ogenblik
dacht hij er over zich met zijn parachute te red
den, maar de uitdaging welke deze situatie
betekende, fascineerde hem en hij besloot een
landing te proberen. Terwijl de propellor door de
win! ron-'ceduwd werd. richtte hij de neus om
laag en gleed geruisloos in een serie S-bochter
omlaag, daarbij de startbaanverlichting scherr
in de gaten houdend Dat waren eenzame ogen
blikken, die aan z'n zenuwen vraten, maar hi-
haalde het, bracht zijn toestel in lijn met d'
startbaan, liet zijn wielen zakken en hoefdf
zelfs de laatste meters niet bij te sturen. De
Hurricane kwam netjes neer en een vrachtautr
sleepte hem naar de hangar De hele geschiede
nis was een trieste anti-climax, behalve één ding
hij begon een steeds sterker wordende persoon
lijke haat tegen de Duitsers te koesteren.
Op een dag belde Leigh-Mallory hem op:
Douglas we hebben een conferentie ovpr de
I jagers, in het ministerie van Luchtvaart. We
gaan onze geveohtservaringen bespreken. Ik wil
je er bij hebben."
Toen hij naar Londen ging en daar Leigh-
Mallory ontmoette, zei deze: „Ja, ik weet nog
niet of ik je mee naar binnen kan nemen, 't Is
een bespreking op hoog niveau. Maar ik wil 't
toch proberen, want jij bent de enige die wer
kelijk grote formaties heeft geleid."
In het ministerie van Luchtvaart in King Char
les Street, vlak bij Downing Street, volgde Ba
der de brede gestalte naar een rustige conferen
tiezaal en hij voelde zich niet bijster op z'n ge
mak toen hij de hoge officieren rond de tafe)
zag, niet één beneden de rang van luitenant
generaal. Leigh-Mallory zei tegen Portal: „11
heb majoor Bader meegebracht, excellentie
Portal boog hoffelijk.
Bader zat zwijgend te luisteren toen de dis
:ussi« begon over de omvang van de formatie?
jagers en over de aanvalstactiek welke gevolgd
moest worden wanneer de vijand zijn formatie.'
boven het Nauw van Calais bijeenbracht. Park
wees er zeer terecht op dat. wanneer hij squa
drons naar het Nauw van Calais zond, de Duit
sers spoedig van tactiek zouden veranderen Z(
zouden zogenaamd hun formaties opbouwen, dit
dan waarschijnlijk uit jagers zouden bestaan
ten einde de Britse jagers naar zich toe te lok
ken Dan pas zouden ze hun bommenwerpers
sturen, die het rijk alleen zouden hebben omdat
de Britse jagers reeds elders in zware strijd
ren gewikkeld, en onvoldoende brandstof en
nitie hadden om de bommenwerpers te onder
scheppen. En wat grote formaties betrof: in
een crisis kreeg 11 Groep eenvoudig geen tijd
grote wings te laten opstijgen.
Leigh-Mallory betoogde dat het werk van de
Duxford wing had aangetoond dat grote forma
ties hun geld opbrachten, wanneer het mogelijk
was ze te formeren. Hij begreep de moeilijkheid
grote formaties snel te laten opstijgen wanneer
de vijand dichtbij was. Maar dat kon wanneer hij
nog op een afstand was of zodra de opbouw der
vijandelijke formaties werd ontdekt. Dat was
het ogenblik om een grote formatie naar boven
te sturen (b.v van Duxford uit), die dan snel
kon stijgen om op de Duitse formaties neer te
duiken, zodra deze boven de kust verschenen-
De squadrons die Zuidelijker waren gestation-
neerd konden dan later opstijgen om zich op de
uiteengedreven bommenwerpers te werpen.
Sholto Douglas onderbrak de discussie: „Ik
zou wel 's willen horen wat majoor Bader te
'-eggen heeft over het leiden van grote formaties."
Alle ogen waren op hem gericht en hij voelde
zich plotseling onzeker Hij stond op Portal zei:
.Je kunt gerust blijven zitten. Bader," maar
hij schraapte z'n keel en zei: „Nee, dank u,
excellentie, 't Gaat zo best." Allerlei stokpaard
jes renden in verwarring door zijn hoofd. Dow-
ding scheen hem dreigend aan te kijken, maar
Stuffy keek immers altijd zo. Toen schoot een
andere gedachte hem door 't hoofd: „Of ik nu
deze kamer als een luitenant verlaat of niet
ik moet hier de opvatting van de jachtvlieger
weergeven.... zoiets is nog nooit eerder voor
gekomen..." Heel snei flitste dit alles door
zijn hoofd. Portal aankijkend, begon hij op kal
me toon:
IWUKU'I VERVOLGD.
jqET advies, dat de Stichting van den
Arbeid, het samenwerkingsorgaan
van werkgevers- en werknemers
organisaties, dezer dagen aan de
regering heeft uitgebracht, zal oök
buiten de kring der rechtstreeks er
bij betrokkenen instemming vinden.
Het advies komt hierop neer: ver
hoog, regering, een aantal Sociale
uitkeringen met een bedrag van om
streeks 10 procent en pas zo deze
uitkeringen weer aan aan de inmid
dels gestegen lonen. Het geldt hier
de uitkeringen uit de ongevallenwet,
de invaliditeitswet en de noodwet
ouderdomsvoorziening. Met betrek
king tot de kinderbijslag bestond er
binnen de Stichting van den Arbeid
niet voldoende eenstemmigheid; hier
zal de regering zelf de knoop moeten
doorhakken
De voorgestelde hogere uitkeringen,
liggen in de rede. Zij volgen geheel
op de toegepaste loonsverhogingen,
ook voor zover deze het gevolg zijn
van een duurder leven en voor zover
zij tot een duurder leven hebben
geleid.
Dat het blijkbaar niet gemakkelijk
is, de uitkeringen steeds met het
duurdere leven gelijke tred te doen
houden, wordt eens te meer bewezen,
doordat nu plotseling een verhoging
met 10 procent moest worden gead
viseerd.
|N ons land zijn wij in het gelukkig
bezit van een goed verzorgde en
goed uitgewerkte sociale wetgeving.
Er is bij ons volk een voldoende
inzicht, dat het ook als volk de zorg
heeft te dragen voor wie speciale
zorg behoeft. Wanneer er pogingen
worden ondernomen om onze sociale
wetgeving technisch te herzien, dan
bedoelt men bepaald niet om de
sociale zekerheid te ondergraven, doch I
uitsluitend om deze anders te fun- 1
deren.
Wat is het sociale vraagstuk? Wij r
zijn lange tijd gewoon geweest, het 1
sociale vraagstuk te vereenzelvigen n
met het arbeidersvraagstuk. Dat is
het stellig ook nog lang geweest. Maar n
minister Zijlstra zei er nog niet zo n
lang geleden in de Tweede Kamer
dit van en zeker op goede gronden:
,Het sociale probleem is niet per
definitie het arbeidersprobleem. Het
sociale probleem behoort te zijn het \r
probleem van de achtergeblevene, van ts
de zwakke, van de hulpeloze. En dat
zijn in onze maatschappij veel meer
en, die niet meer werken, en ct
groepen van kleine zelfstandigen is
dan de werknemers, die zich op doel-
treffende wijze door organisatie en is
met behulp van sociale wetgeving
grotendeels aan de positie van het
zwak en achtergebleven zijn hebben
weten te ontworstelen. Ik ben intus-
sen verheugd dit laatste te kunnen de
constateren". F
kl,
£)IT is het inderdaad, wat onder h-
sociale politiek, onder doeltref
fende sociale verzorging behoort te
.orden verstaan. Zij zal zich nimmer
mogen laten verleiden tot verstar
ring. Zij zal, met de beweeglijkheid
de barmhartigheid, heel het
terrein moeten blijven overzien, om
te gaan, waar en in welke mate
hulp nodig is. En zij zal met dubbele
aandacht moeten toezien, of er moge- BC
lijk ergens armoede geleden wordt fc
niet met gerucht, maar in stilte.
Sociale politiek zal er zo altijd op
uit zijn, de leemten in een doeltref- fta)
fende sociale verzorging, mei inacht-ielj
neming en aanscherping overigens >ce
van de menselijke vrijheid en ver-
antwoordelijkheid, op te vullen. jan
Wij prijzen het in het thans demis-1en
sionaire kabinet, dat het, zij het laat,Wn
met een definitieve voorziening voor^
de oudedag is gekomen. Wij betreuren tou
het, dat nog altijd achterwege bleef 'erl
een doeltreffende voorziening voor r®'
weduwen en wezen cn zien hierin ym
een der eerste sociale plichten van'ert
het nieuwe kabinet. Sefc-
1itz<
£)E christen in zijn politieke belang-
stelling en activiteit heeft ook K*
hier een goede traditie op te houden, ede
Om één voorbeeld te noemen: wij d<
mogen er wel aan herinneren, dat^£d
reeds in 1895 dr. Kuyper aandrongj„
op een sociale verzorging, die zou elir
omvatten: toereikend pensioen vooreid'
de oude dag; toereikend weekgeld in
geval van ziekte; toereikend levens-én.
onderhoud bij verminking door dé'eci
arbeid; toereikend daggeld bij werk-iar'
loosheid; toereikend handgeld voor de eeft
weduwe van de arbeider; toereikend i ar.
pensioen voor onverzorgd achterge- r
bleven wezen. j* ,h
lak
Het volgende schreef reeds in Wst
i895 Kuyper er van: „Eerst waar PSI
in die volle omvang zekerheid zal
ontstaan zijn, dat die stand der maat- ïste
schappij, die van alle het talrijkst is, tme
en het hardste arbeidt, ook over de ia
middelen beschikke, om onder alle »e/t
omstandigheden zich de mond open rctii
te houden, onderdak en gekleed te :her
zijn. kan aan het jammerlijk voort- L1®7
woekeren van het gebrek en aan het resti
nodeloos insluipen van honger en !tü0'
kommer een einde komen".
