C+tRISTFLIJK
1
Van officiéél contact tussen
Moskou en Rome geen sprake
Kritiek in Oost-Duitsland op
atheïstische propaganda
Kleedt de hervormde vrouw zich met
minder smaak dan een ander?
Spelling of spel
2
KANTTEKENING
Vaticaan ontkent Russische berichten
De kerkelijke situatie in de Oostelijke landen
geeft daartoe geen aanleiding
Het bericht, dat wij zaterdag in een gedeelte van onze oplaag opnamen, als
zou de Sowjetunie haar eerste officiële contact met het Vaticaan hebben ge
zocht, wordt in Vaticaanse kringen zeer afwijzend ontvangen. Een woord
voerder van het Vaticaan deelde mede, dat het overhandigen van de Russische
oproep tot ontwapening aan een pauselijk diplomaat geen „officieel contact"
betekent. De boodschap is trouwens niet aan het Vaticaan zelf aangeboden: de
zaakgelastigde te Rome heeft de oproep aan de pauselijke nuntius bij de
Italiaanse regering ter hand gesteld. Men beschouwt dit uitsluitend als een
ontmoeting van twee diplomaten, die bij dezelfde regering zijn geaccrediteerd.
AI geruime tijd houden diplomatieke
kringen in Rome zien bezig met ge
ruchten over een op hanaen zijnd ver
gelijk tussen de pauselijke stoei en de
regeringen aer Uosteuropese satelliet
staten. Deze geruchten schenen hun
oorsprong in het ivremin te vinaen, want
in het Vaticaan geioott slechts een klei
ne en onbetekende minderheid, dat de
Kerk van Rome inderdaad tot een ver-
geiyk met de communistische regimes
zuu Kunnen komen.
Hoe is op het ogenblik de religieuze
situatie acnter het IJzeren Gordijn?
In Albanië, Bulgarije en Roemenie is
oe R-K. Kerk piactisch weggevaagd en
in TsjechoslowaKye auurt de vervolging
van r.-katholieke geestelijken nog steeds
voort. Zoals men weet, werd aan de
aarisoisschop van Praag. mgr. Beran, in
lcH9 een gedwongen verdiyipiaais
buiten oe hooiustad aangewezen, isr zijn
geen aanwijzingen, dat er in de naaste
toeKomst verbetering in zijn lot zal ko-
in Hongarije daarentegen is de druk
op de KerK verminderd. Een aantal
priesters is in vrijheid gesteld, o.w.
vijl geestelijken, die inuertijd in hel
Minuszenty-proces werden veroordeelu.
Volgens door het Vaticaan ontvangen
benemen zijn onlang* ook mgr. Bere-
stoczy, naasie medewerker van de kar
dinaal, en prins Paul Esterhazy, de ge
wezen leider van de Katholieke Actie
in Hongarije, uit de gevangenis ontsla
gen.
Eterk de aandacht getrokken heeft de
vrijlating van mgr. Groesz, aartsbis
schop van Kalocsa, die in 1951 tot vijf
tien jaar was veroordeeld. Hij heeft de
leiding van zijn diocees weer op zich
kunnen nemen en gaf een conciliante
verklaring uit, waarin hij van „een po
sitieve verandering in de betrekkingen
tussen Kerk en staat" sprak. Naar aan
leiding hiervan constateerde de Osser-
vatore Romano, dat de situatie van de
Kerk in Hongarije nog steeds zeer pre
cair is ondanks de schijnbaar tegemoet
komende houding van het regime.
In Polen, waar de bevolking voor
meer dan 95 pet. katholiek is, staat de
Kerk betrekkelijk sterk. De regering
in Warschau tracht een atmosfeer van
„coëxistentie" tussen Kerk cn staat te
scheppen en heeft kardinaal Wyszynski
aangeboden, dat hy in vrijheid zou «or
den gesteld op voorwaarde, dat hij ter
stond het land verlaat, welk aanbod
door de kardinaal van de hand werd
gewezen.
Hoewel Zuidslavië niet tot de satel
lietstaten behoort, heeft de Rooms-Ka-
tholieke Kerk het ook daar zwaar te
verduren. Kardinaal Stepinac houdt nog
steeds in zijn geboortedorp verblijf. In
Oost-Duitsland is de toestand niet min
der ernstig.
Het Vaticaan heeft pogingen in het
werk gesteld om de bedoelingen van
de Russische machthebbers te peilen,
waarbij het Foreign Office zyn goede
diensten verleende. Naar de correspon
dent van La Libre Belgique meent te
weten, overhandigde premier Eden aan
Chroesjtsjef en Boelganin bij hun be
zoek aan Londen een lijst van gevangen
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders,
met het verzoek deze in vrijheid te
stellen in het belang van een ideologi
sche ontspanning tussen Oost en West.
De démarche van de Britse premier
viel echter niet in goede aarde
Men moet hierin een bewfjs zien, dat
- geen vergelyk mogelijk is tussen de
Kerk en de mannen, die naar het woord
Pius XII „een nieuwe wereld wil
len bouwen op de ontkenning van God".
Op 14 juli richtte de Paus zich in een
schrijven tot de geestelijkheid in Oost-
Europa en spoorde haar aan voor geen
enkel offer terug te deinzen, „teneinde
het heilige erfdeel van het geloof aan
de toekomstige generaties over te dra-
Met dit schrijven heeft de paus
de geruchten over een a.s. vergelijk
n de Kerk en de communistische
regimes gelogenstraft. De bijna onmid
dellijke ontkenning van het Russische
bericht omtrent „officieel contact" door
het Vaticaan vemag dan ook geen ver
bazing te wekken.
Zuidafrikaanse predikanten
in ons land
Ds. A. J. V. Burger, secretaris van de
federale raad van Ned. Gereformeerde
Kerken in Zuid-Afrika en scriba vs
generale synode dei Ned. Gereformeerde
Kerk ii^ Transvaal, heeft samen met ds.
A. J. van Wijk uit Kaapstad een bezoek
ons land gebracht om kennis
;n van het Nederlandse kerkelijke
leven en vooral van de arbeid van de
Nederlandse Hervormde Kerk. Beide
predikanten zijn dezer dagen door het
moderamen der generale synode ont
vangen.
Studiepatroons te Leiden
Reeds enige jaren heeft men aan
Rijksuniversiteit te Leiden getracht at
iedere eerstejaars student een „studie-
patroon" toe te wijzen, een ouderej,
in dezelfde studierichting, die hen ir
eerste tijd te Leidt, zal helpen en
weg wijzen. Door verscheidene oorzaken,
zoals een tekort aan ouderejaarsstuden
ten, die hiervoor beschikbaar waren, is
men er tot nu toe niet in geslaagd dit
streven volledig tot uitvoering te bren
gen. Dit jaar zal echter aan allé eerste
jaars studenten een dergelijke studie
patroon worden toegewezen.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Birdaard: kand.
P. H Borgers te Apeldoorn, die be
dankte voor Dorkwerd, Leimuiden (toez.)
i Roswinkel (toez.).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Lemmer: B. vay Oeveren
te Vries, die bedankte voor Zuidhorn.
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31)
Beroepen te Drogeham en te Noord-
bergum: kand. P. Kingma te Echte-
nerbrug.
Dr. Kinsey overleden
aan hartkwaal
Dr. Alfred Kinsey, de Ameri
kaanse bioloog, die vooral bekend
geworden door het onder zijn
leiding ingestelde onderzoek naar
het sexuele gedrag van de mens,
zaterdagochtend op 62-jarige
leeftijd te Bloomington overleden.
Hü leed reeds enkele maanden aan een
hartkwaal, waardoor hU zyn werkzaam
heden had moeten beperken. Woensdag
werd hjj In het ziekenhuis van Blooming
ton opgenomen. Zün toestand, die zich
aanvankelijk niet ernstig liet aanzien,
verergerde vrfjdag echter snel doordat bij
ook longontsteking kreeg.
Dr. Kinsey was buiten wetenschappelij
ke kringen vrijwel onbekend, totdat in
1948 zijn boek „het sexuele gedrag van de
man" verscheen, dat bij het publiek een
geweldig succes had. Vyf jaar later pu
bliceerde hij een werk over het sexuele
gedrag van de vrouw.
Dr. Kinsey stond aan het hoofd van een
instituut voor onderzoek naar het sexu
ele gedrag van de mens, welk instituut
onderdeel vormt van de universiteit
de staat Indiana te Bloomington.
Onderunishpnopmingen
noemd tot hoofd van de chr. u.l.o.- en
l.o.-school (tijd.)H. J. van Druten te Zetten.
Drijf de onzuiverheden
uit Uw bloed.
Daarmee verlost ge Dzell
van Rheamatische Pijn.
ruschen Salts Is daartoe tiet aange\
tddel. Dat komt omdat de stimulerende
ïrking van Kruschen de bloedzuiverende
jeugdig-krachtiger wer-
EEN
WOORI»
VOOR
VAN
DAAG
der Hooftschool te Rotterd:
Juffrouw T Schoonfeld te
de School met de Bijbel t
Maassluis: J. Meyer
Maar Abraham bleef
nog staan
Wat kan de Bijbel met een
enkel woord de meest aangrijpen-
gebeurtenissen weergaloos
scherp tekenen. Dat kan u ineens
opvallen, en dan vergeet ge 't uw
hele leven niet meer.
In Genesis 18 22 lezen we'
,Maar Abraham bleef nog staan
voor de Here". Lees eens met
aandacht wat er aan deze mede
deling vooraf gaat. De Here heeft
de belofte her
haald: volgend
jaar zal Sara
moeder zijn.
Maar Zijn komst
heeft nog een
ander doel. Hij
wil (om 't echt
menselijk te zeg
gen) zien hoe de
toestand in So
dom en Gomorra is. Ik wil 't
weten, klinkt 't kort en dreigend.
De twee engelen begeven zich
naar Sodom Doch Abraham blijft
voor de Here staan, als wil hij
Hem tegenhouden. En dan begint
zijn voorbede voor de goddeloze
stad. Als er eens 50 rechtvaar
digen gevonden werden, 45, 40
en zo komt hij tot 10. Deze voor
bidder wordt niet moede een be
roep te doen op Gods barmhar
tigheid. Telkens verstout hij zich
er op aan te dringen, dat de Here
Zijn eis nog lager zal stellen. En
hij bewerkt daardoor dat gedurig
weer 's Heren barmhartigheid
triomfeert over het oordeel.
Abraham is ook hier het type
van de grote Advocaat Jezus
Christus, die bij Zijn Vader pleit
voor een wereld verloren in
chuld. Maar tevens is hij een
exempel voor alle geestelijke
zonen en dochteren Abrahams om,
tijdig en ontijdig, met grote be
wogenheid des harten te worste
len en aan te houden voor de
troon der genade.
Opvallend artikel in de Neue Zeit
Kwetsend
De anti-godsdienstige propa
ganda heeft in de (Oost-)Duitse
Democratische Republiek zulk
een omvang aangenomen,
zelfs de Christen-Democratische
Unie de partij van vice-premier
Nuschke, die tot dusver steeds
de communisten heeft gesteund,
zich genoodzaakt voelt, zich te
keren, tegen „bepaalde methoden
van de philosophische-atheïstische
propaganda zoals die bij voor
beeld door de Vereniging ter Ver
spreiding van Wetenschappen in
Tuchtunie komt op
voor de jeugd
De tucht-unie, een federatie vai
honderd en elf corporatieve en ruim
vijfhonderd persoonlijke leden, die de
tuchteloosheid tracht te bestrijden en
waarvan luitenant-admiraal bd. C. E.
L. Helfrich voorzitter is, heeft aan de
besturen van alle gemeenten met
20.000 en meer inwoners een adres
gericht, waarin suggesties worden ge
daan ter bestrijding van de baldadig
heid en van een groot aantal ver
keersongevallen.
Hierbij is uitgegaan van de gedach
te dat er ogenblkken zijn, waarop de
jeugd in volle vrijheid haar drang
naar daden op gepaste wijze moet
kunnen -uitvieren. Daarom vraagt de
tucht-unie in plannen voor de uitbrei
ding c.q. herbouw in grote mate ruim
ten te projecteren, die dienst moeten
doen als speelplaatsen, speelweiden,
sportvelden e.d.
Waar dit niet meer mogelijk is
vraagt de tucht-unie uit daartoe ge
schikte straten gedurende de „tussen-
schoolse en naschoolse" uren alle
verkeer te weren, opdat deze dan
dienst kunnen doen als z.g. speel
straten. Voorts vraagt de tuchtunie
de speelplaatsen van de diverse in
richtingen van onderwijs op zon-,
feest - en vakantiedagen voor de re
creatie van de jeugd open te stellen.
ispoort. Zodra
mpt afge
Melodie en woord
der Ethergolven
DINSDAG 28 AUGUSTUS
sum I 402 m. AVRO: 7.00
.20 Gram. VPRO: 7.50 Da
8.00 Nws; 8.15 G:
Waterst; 9 40 Morgenwijding:
1050 V d kleuters; 11.00 Liet
Sopr en plano: 11.50 Gram;
I De Schipbreuk, cantat
stokpaardjes; 15 45 Gra
rws; 7.101 17.20 De dierenwereld
[opening I Mil kapel: 18.00 Nws;
Gym v Amus muz; 10.00 Act
15 Gram. 9.35 19 40 Amus muz: 20.00 Nwi
Puzzel mee
'1
21.30 Amus muz; 22 00
22.30 Gitaarspel; 22.55 Wereldkam-
J Kopenhagen:
Nws: 23.15 Koe
Hilvi
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 3 Beleefdheid. 5 onher
bergzaam. 6 gezonde bezigheid. 9 vreem
de munt. 12 voorzetsel. 13 duw, 14 stoom
schip, 16 zin. 18 een vierde deel. 20
strijdperk. 21 vaartuig.
Vertikaal: 1 Kleur. 2 kledingstuk. 3
naaldtekening. 4 poetslap. 7 drank. 8
kleur. 10 tijdperk. 11 naaldboom. 15
Duits kaartspel, 17 schoorsteenzwart 18
vogel. 19 gedwee.
OPLOSSING PUZZEL No. 498
Horizontaal: 1 Zwendel; Ka, 2 Wals;
Eland. 3 Aas; Bes; Kea. 4 Arsenicum.
5 Naaf; Ora; A.P., 6 Bars; Bocht. 7
Aar; Pon; Tot, 8 Ara; Ooi; Urk, 9 Lest;
Les; Na
Vertikaal: 1 Zwaan; Baal, 2 Waar;
Aa: Are, 3 Els; Sarras. 4 N S Bef;
Spot. 5 Deen; Obool. 6 Els; Ironie,
Morgengebi
8.15 Gram: 8.50 Idem; 9.00
de huisvrouw; 9.40 Lichtbaken; 10.00 V d
kleuters; 10.15 Gram; 10.45 Idem; 11.00 V
d vrouw; 1130 Gram, 11.50 Als de ziele
luistert; 12.00 Angelus; 12.03 Gram; 12.30
12.55 Zonnewijzer; 13.00Nws en kath nws!
13.20 Metropol e ork; 13.50 Gram; 14.00 Koor-
conc: 14.25 Gram; 15 20 Pianoduo; 15.45
Gram; 16.00 V d zieken; 16,30 Ziekenlof;
17.00 V d jeugd; 17.30 Gram; 17.40 Beurs-
ber; 17.45 Regeringsuitz.: Rijksdelen Over
zee: Kroniek van overzee door J J van
der Laan: 18.00 V d jeugd: 18.20 Sport-
praatje; 18.30 Lichte muz; 19.00 Nws; 19.10
Gram; 19.15 Uit het Boek der Boeken; 19.30
Gram; 20 20 Act; 20.35 De gewone man;
20.40 Strijkkwartet en altviool; 21.20 Pelleas
ct Mélisande. opera; 22 45 Avondgebed en lit
"00 Nws; 23.15—24.00 Gram.
NTS: 20.00 Journ en
14.10 Sport; 15.00 Krlt,
Schots ork; 17.00 V d
-. 1 F, on Nws; 18.15 Sport;
19.00 Gevar progr; 19.30
r progr; 21.00 Nws: 21,15
'ianokwart; 22.15 Klankb;
muz; 13.45 V d kind; 14.00 Voc
Interv. en gram; 14.45 Voordr;
Sd"rt; 15 45 Mil ork; 16 15 Mrs. Dale's
16 30 Gevar muz; 16 45 Sport;
muz; 17.30 Sport; 18
.00 Dl
'.8.45 Hoon.
19 25 Sport; 19.30 Ge-
20 30 Ther
he sky; 21.00 AU the I
Sport; 22.20 Lichte i
m. 12.00 Gram; 12.30 Weer-
am: 13 00 Nws; 13.15 Gi
16.02 Orgelspel; 16.30 Gi
7.10 Gram; 17.45 Boekbc
lal; 18.20 Balalaikaspel; 18.30
„Van fijn linnen en purper is haar gewaad"
DE hervormde vrouw
kleedt zich slecht;
de rooms-katholeike en
de gereformeerde vrou
wen kleden zich veel
beter, aldus een boute
bewering, die bijna als
een uitdaging klonk,
uit de mond van een
jong, kerkelijk man
tijdens een gesprek, dat
ik met hem had.
Deze zeer stellige
uitspraak was mij niet
helemaal vreemd. Ik
had déze in allerlei
vormen, mild of min
der mild, al vaak ge
hoord van mensen uit
eigen milieu en daar
buiten. Een enkele keer
was het tot een wat
diepgaander gesprek
gekomen, zo vertelt
mevrouw W. de Ru
Schouten in De Her
vormde Kerk.
Over het algemeen was
men het er dan wel over
eens en ik kon mij daar
wel bii aansluiten dat dit
verschijnsel ontstaan was.
omdat in de verschillende
kerken de opvattingen over
in hoeverre de christen de
goede gaven van het aardse
leven mag waarderen en ge
nieten, uiteen liepen. Bij de
hervormden, zo oordeelde
men, was een zekere schroom
Schuldgevoel?
en een zeker schuldgevoel
op te meiken ten opzichte
van dit gebruik maken en
genieten van het aardse en
één van de gevolgen daarvan
zou zijn, dat de hervormde
vrouw weinig aandacht had
voor kleding en uiterlijk. Al
les was natuurlijk schoon en
netjes, maar daar bleef het
by: uiterste eenvoud, waarbij
fantasie en smaak geen kans
kregen, was het kenmerk.
Op zichzelf zijn eigen
schappen als helderheid, net
heid en eenvoud voortreffe
lijk. Daar is niets tegen in te
brengen en alles voor te zeg
gen. Maar wat wil het ge
val? Deze schroom van de
hervormde vrouw en van de
Nederlandse vrouw in het
algemeen (Nederland heeft
nu eenmaal tenminste boven
de rivieren, een typisch pro
testants stempel) leidde tot
treffelijke eigenschappen.
Kleding en verzorging van
het uiterlyk, vooral van de
vrouw des huizes, werden
(mede door haar eigen toe
doen) stiefzusjes van de to
tale gezinsverzorging.
Ze kwamen altijd helemaal
achteraan, «aardoor helder
heid, netheid en eenvoud
vervielen tot smakeloosheid
en verwaarlozing (van kap
sel en uiterlyk), zo dat me
nig huisvrouw- in haar goed
verzorgde en heldere woning
temidden van haar goed ver
zorgd gezin, de enige was, die
uit de toon viel.
U zult zeggen: zo erg is het
nu ook niet! Neen, gelukkig
is het niet overal zo, maar
M*
vergeet u ook niet, dat ons
oordeel niet helemaal zui
ver meer is, want we raak
ten er aardig aan gewend.
AAR gelukkig is er een
andering ten goede te
bespeuren. Het inzicht groeit
dat kleding en uiterlijke ver
zorging (en denk dan daar
bij niet in de eerste plaats
aan make-up, want uiterlijke
verzorging omvat een veel
groter terrein en raakt nauw
de zorg voor de gezondheid)
belangrijker is dan men vaak
meende Belangrijk, omdat
een goed verzorgde vrouw,
die eenvoudig maar met
smaak gekleed is, zichzelf
reeds een eind opgeheven
heeft boven de dagelijkse
sleur en zorgen, zodat ze
voor haar gezin een veel op
gewekter middelpunt
heid naar voren te brengen.
U kunt daar de schouders
over ophalen en de mannen
kunnen zeggen: dat is nu ty
pisch vrouwelyk. Toch is het
zo en de mannen hebben vol
komen gelijk: het hoort bij
rdort iets i
ze die kant
van haar wezen niet ontwik
kelt.
Wie heeft
zegd: Klere
■rigens ge-
plez
kijkt. En dat
lijk geen schande!
Word ik daardoor s
een betere huisvrouw, rr
der en echtgenote? Dat i
veel gezegd.
dat het
aandacht bi
zelf en dat is geen egoïs
me als het binnen redelijke
grenzen blyft ontspannend
is en het gevoel van eigen
waarde versterkt. En dat kan
iemand beter geschikt ma
ken voor haar taak.
TEDERE vrouw, met enig
A gevoel voor deze zaken,
weet hoe verfrissend en sti
mulerend het dragen van
goede kleren kan zijn en
hoe het meewerkt de beste
kanten van de persoonlijk-
maken de i
Ook hy is meestal niet onge
voelig voor het goed gekleed
zijn, al hebben ook hier
schroom en schuldgevoel hun
werk gedaan.
Wel staat in de lof der
degelijke huisvrouw, de
laatste der Spreuken: „Be-
driegelijk is de bevallig
heid en ijdel de schoon
heid, maar een vrouw, die
den Here vreest, die is te
prijzen" en aan deze waar
heid is niet te tornen,
maar .dat sluit toch niet
uit, dat „van fijn linnen
en rood purper is haar ge
waad", waaruit duidelijk
blijkt, dat de degelijke
oud-testamentische huis
vrouw bij al haar drukke
bezigheden en zeer gro
te verantwoordelijkheden
zichzelf niet vergat, be
wust als zij zich was van
haar waardigheid als gees
telijk en technisch leid
ster van het gezinsbedrijf.
Tevens blijkt uit dit laat
ste ook, dat de Spreuken
dichter haar gewaad op
merkte en zo belangrijk
achtte, dat hij dit in de op
somming van haar voor
treffelijke hoedanigheden
opnam-
de laatste tijd met grotere kracht
zijn uitgevoerd."
Het orgaan van de Oostduitse C.D.U.,
Neue'Zeit stelt vast, dat „niet wei
nig christenen in hun godsdienstige ge
voelens ernstig zijn gekwetst". De Neue
Zeit wijst erop, dat de laatste jaren in
Oost-Duitsland talrijke boeken, brochu
res en artikelen zijn verschenen, ,,die
uit Marxistisch-Leninistisch oogpunt stel
ling nemen in godsdienstvraagstukken
en wereldbeschouwelijke propaganda".
De schrijvers „zijn al te gemakkelijk
gekomen tot hun afkeurend oordeel be
treffende godsdienst, christendom
De Christen Democratische Unie in
Oost-Duitsland verlangt een „ernstig
en vruchtbaar gesprek van het Marxis
me met nieuwe theologische leerstel
lingen, met een moderne richting in
de christelyke dogmatiek en ethiek er
met de jongste kennis van de bübel-
wetenschap en de kerkgeschiedenis. Zo
lang dit niet geschiedt, zal men e
als voorheen het gevaar, dat beide
stromingen langs elkander heen praten,
f^EEDS GERUIME TUD verblijden
de organen der verenigingen van
onderwijzers ons met de allernieuwste
spelling. Blijkbaar zijn de redacties
van oordeel, dat de wet en de konink
lijke besluiten te dezen niet conse
quent genoeg zijn.
Aanvankelijk verkeerden wij in de
mening, dat bij voorbeeld het „Corres
pondentieblad De Christelijke Onder
wijzer" zich er op toelegde, binnen
de grenzen van het wettelijk toe
gestane de Nederlandse onderwijzers
stand aan die schrijfwijze te wennen,
die het meest van de voorheen ge
bruikelijke afwijkt. Wij VToegen ons
daarbij wel af, waarom dit in de naam
van het blad niet tot uitdrukking
kwam, maar wij prezen bij ons zelf
dit blijk van loffelijk conservatisme
temidden van zoveel progressieve
woordvormen.
Het is ons niet erg euvel te duiden,
dat wij in goed vertrouwen meenden,
dat onderwijzers de voor het onder
wijs voorgeschreven spelling zouden
volgen; dat zij daarvoor de meest
bizarre wettelijke schrijfwijze zouden
bezigen leek ons hun goed recht, ook
al hebben wij daartegen bezwaren.
QNLANGS VERSCHEEN in het
C(k)orrespondentieblad een hoofd
artikel „Over de kunst van het
siteren." Met dat vreemde woord bleek
het aanhalen van anderen bedoeld te
zijn, het zgn- citeren. Dat maakte onze
argwaan wakker. Het werd al snel
duidelijk, dat de redactie hier haar
•groene boekje" te buiten ging, het
groene boekje, waarin de spelling van
onze moedertaal zo uitvoerig wordt
beschreven: wij bedoelen de Woorden
lijst van de Nederlandse taal, samen
gesteld in opdracht van de Belgische
de Nederlandse regering.
Het woord „siteren" komt in het
Nederlands niet voor; het woord
„tans" evenmin; „spesiaal" is ons
vreemd; een „dosent" is wellicht
iemand die een dosis aspirine vast
stelt, maar zeker niet een „leer
kracht"; „ekspressie" en „effisiënt"
zijn woorden, die, hoewel ons geheel
onbekend, vage visioenen van Kolle-
wijn te voorschijn toveren. Toch lijkt
hier geen opleving van het Kollewij-
nisme te constateren te zijn: het woord
„logisch" blijft tenminste de verbaste
ring tot „logies" bespaard.
Eerstejaarsdagen
Te Leiden
Op dinsdag 4 september zal te Leiden
de gebruikelijke eerstejaarsdag worden
gehouden. De civitas academica zal dan
haar nieuwe burgers begroeten en wel
kom heten en de eerstejaars zullen ken-
maken met het milieu waarin zy de
eerstkomende jaren zullen vertoeven. De
dag wordt geopend om 10.30 in de Pie
terskerk met een plechtig? bijeenkomst.
De rector magnificus, prof. dr. A. E. van
Arkel, zal daar een welkomstrede uit
spreken.
Omstreeks 12 uur zal faculteitsgewijze
lunch worden gebruikt, waaraan de
•stejaars, verschillende hoogleraren, de
besturen der studentenfaculteiten en
'enkele ouderejaars zullen aanzitten. Een
der hoogleraren zal met een enkel woord
de studie nader toelichten.
In de loop van de middag zal de rectoi
magnificus recipiëren en persoonlyk
iedere aankomende student begroeten.
Voorts zullen de studentenfaculteiten een
middagprogramma verzorgen dat erop
gericht is. de eerstejaars de sfeer van hef
studie-milieu te tonen. De Christen-stu
dentenraad en de confessionele vereni
gingen zullen, evenals de humanistische
■tudentenvereniging, een thee organi
seren, waar gelegenheid is met de stu
dentenpastores en het confessionele stu
dentenleven kennis te maken.
De gezelligheidsverenigingen, zullen Se
euwe studenten ont'vahgen bij de
mensamaaltijd, die omstreeks 6 uur zal
worden gebruikt. De dag wordt besloten
met een filmvoorstelling, een woordje van
de Studentendecaan en een slotwoord
-voorzitter van het Consilium.
Te Rotterdam
VTEN ZOU hier een grote liefde voor
Op diezelfde dag zullen studenten, die j de taal ln kunnen speuren. Maar
ch voor. het eerste jaar aan de Neder-
landsche Economische Hoogeschool te waar<>m worden wij dan vergast op
een germanisme als „Hebreeënbrief",;
op een vergeten naamvals-n en een
opvallende grammaticale fout? Juist
als men zo hevig consequent wil zijn,
vallen de inconsequenties des te meer
Rotterdam hebben laten inschnj'
het hogeschoolleven worden geïntrodu
ceerd. De rector-magnificus zal hen op
deze dag om half twaalf toespreken. Om
half een wordt een koffiemaaltyd aange
boden. Na deze lunch, omstreeks half
twee, zullen de nieuw aangekomenen
groepsgewijs voorlichting ontvangen van
hoogleraren en studenten over problemen
die de studie en het studentenleven be
treffen. Tevens wordt gelegenheid ge
geven vragen te stellen. Op deze dis
cussie zal een rondleiding door de afde
lingen der hogeschool aansluiten.
Inschrijving te Kampen
De inschryving van nieuwe studenten
aan de Theologische Hogeschool der Ge
reformeerde Kerken zal blijkens een ver
beterd bericht geschieden op vrijdag 28
september, om helf elf in het hogeschool
gebouw, Oudestraat 6. Kampen. Er wordt
prijs op gesteld, dat zy. die zich voor
wensen te laten inschrijven, daarvan
reeds nu mededeling doen aan het col
lege van hoogleraren.
Ds. J. P. Enklaar
75 jaar
Donderdag 30 augustus viert ds. J. P.
Enklaar emeritus predikant der Neder
landse Hervormde Kerk, woonachtig te
Delden (O.) zijn 75ste verjaardag. Ds.
Enklaar studeerde aan de Universiteit
van Amsterdam wis- en natuurkunde. In
1901 werd hij officier der artillerie. Hij
doceerde aan de Koninklyke Militaire
Academie te Breda wis- en natuurkunde.
In 1921 verliet hij de actieve dienst en
trad op als leraar aan het christelyk
lyceum te Arnhem. Hierna ging hy theo
logie studeren aan de Utrechtse universi
teit en in 1927 werd hij kandidaat in
Zuid-Holland Twee jaar later werd. ds
Enklaar te Kattendyke in het predik
ambt bevestigd. In 1932 vertrok hij vs
daar naar Delden, waar hij werkzaam
geweest tot aan zijn emeritaat op
april 1948.
106.
Er spoot iets donkers uit de 109 en het was
alsof een zwarte schaduw hem pal in het ge
zicht sloeg Hij voelde niets en zag alleen maar
dat zijn windscherm en persplex kap bedekt wa
rnet een zwarte, ondoorzichtige laag olie uit
het vijandelijke toestel, die er door de slipstroom
gespoten. Heel flauw kon hij zien dat
de 109 opzij draaide en hij ging er achter aan,
verrast dat de schroef van de Messerschmitt
langzamer begon te draaien. Het was alsof de
achterste voren op hem toe kwam; hij min
derde snel gas en de vijand kwam in zijn vi
zier een volmaakt doelwit. Hij drukte op de
vuurknop en hoorde het hatelijke gesis
samengeperste lucht in de lege kamers van z 11
machinegeweren. Weer geen munitie!
De schroef van de 109 draaide in een laat
ste stuiptrekking en stond toen stil. met één blad
als een stijve vinger omhoog wijzend. Ze waren
nu op 3000 meter boven zee en de rokende 109
gleed kalm omlaag in het Kanaal. Toen verloor
hij het toestel uit het oog.
De buit van de wing in dat gevecht was twaalf
109's, waarvan 242 de helft voor zijn rekening
had genomen. Een Spitfire en twee Hurricanes
keerden niet terug en een ervan werd bestuurd
door Homer, van 242. die reeds het D F C. had
gewonnen toen hij bommenwerpers vloog en die
dag zijn eerste operationele vlucht in een Hur
ricane had gemaakt
Bader von het verschrikkelijk als hij een man
verloor, want hij voelde dit hoe zinloos ook
als een persoonlijke tekortkoming Hij had het*
r iedere m;
DAN
PAUL BRICKHILL
HAAR ZO!
de piloot zonder
der zijn agressief optreden ging een grote ge
voeligheid schuil. Toch werd de schok van een
verlies altijd min of meer verzacht door de hoop
de op een telefoontje van de vermiste Er kwam
z'n geen telefoontje van Homer, want hij was omge
komen, maar er was nu eenmaal geen tijd om
te treuren, want om vier uur 's middags patrouil
leerde de wing al weer boven Londen. Er ge
beurde niets, maar toen het squadron 's avonds
op Coltishall terugkeerde, was er een radiogram
van het ministerie van Luchtvaart met de ver
heugende mededeling dat Turner en Stansfeld
het D.F.C. hadden gekregen en Willie McKnight
een gesp op zijn D F C.
Leigh-Mallory belde uit Hucknall op het be
gon al een echte overwinningstraditie te worden
en ze hadden een langdurig gesprek over tactiek
Bader maakte de opmerking dat de Hurricanes op
3000 meter traag waren Konden ze geen Hurri
cane II's krijgen?
Leigh-Mallory antwoordde; ,,Ik zal m'n uiter
ste best voor je doen, maar 11 Groep heeft voor-
rang wat matpriaal hptreft
over, maar in hun plaats verschenen 109'
met kleine bommen in geïmproviseerde rekken
onder hun slanke rompen vluchtige aanvallen
op Londen en andere doelen uitvoerden. Ze
ren snel en vlogen zeer hoog door de wolken
banken, die hu het herfst begon te worden, steeds
dikker werden Vergeleken bij de furie van een
paar weken tevoren, hadden deze aanvallen niet
zoveel te betekenen; want de 109's bombardeer
den maar in het wilde weg en het aantal afge
worpen bommen was gering. Ook de R.A.F-ver-
anderde van tactiek Daar de Hurricanes boven
de 8000 meter te traag waren om de snelle
109's te kunnen achterhalen, moesten de Spitfi
res het meeste werk doen. Ze werden tijdig naar
boven gestuurd, waar ze de 109's opwachtten.
Niét veel 109's zagen kans door het cordon der
Spitfires heen te breken en wanneer in Londen
de sirenes jankten, namen de mensen nauwelijks
de moeite naar de schuilkelders te gaan. En zo
was het ook in andere steden. Wel was er na de
waarschuwing der sirenes een oorverdovend la
waai, doch niet van bommen maar van het
luchtdoelgeschut. Behalve dit lawaai was er nog
maar één aanwijzing dat de Luftwaffe zich boven
Engeland waagde, nl. de fantastische condensa-
tiestrepen in de lucHt, waar de jagers van
de grond af onzichtbaar het met elkaar uit
vochten.
Een paar weken nog verzamelde 12 Groep
Wing zich op Duxford om patrouilles, doorgaans
tweemaal per dag, boven Londen uit te voeren;
wel waren ze nog altijd even fel, maar hun fel
heid verminderde naarmate de Luftwaffe zich
minder vaak boven Brits grondgebied waagde
WUKD1 VEKVULÜDi
op.
Intussen schrijven wij dit niet om
grapjes te maken. Wij zien zelfs geen
reden, waarschuwend de vinger op te
heffen tegen wetsovertreding, want de
nieuwe (dus niet deze allernieuwste)
spelling is alleen voorgeschreven voor
het onderwijs en voor de overheid.
Hierbij stellen wij direct, dat het goed
zou zijn, indien zoveel mogelijk in
publicaties één schrijfwijze gevolgd
werd. Maar ieder heeft het recht te
schrijven op zijn eigen wijze.
Y^AT ONS het meest aan het hart
gaat, is het onderwijs, dat hier
de gevolgen van moet dragen. Want
zomin de onderwijzer om halfvier
met het sluiten van de schooldeur zijn
onderwijzer-zijn achter zich laat, zo
zal de redacteur, die een stukje
over „siteren" schrijft, even later
wettelijke spelling doceren, zonder
zich geweld aan te doen.
Dit geforceerde progresslvisme lijkt
ons nadelige invloed op het taal
onderwijs te hebben. Is de consequen
tie eigenlijk niet, dat men zegt: Zo
moet je dit woord schrijven, maar
meester schrijft het liever zo; of dit
niet zegt, maar het in zijn correspon
dentie bewijst?
Wij achten de allernieuwste spel
ling, die de onderwijzersbladen ons
voorzetten, als geste ongelukkig, als
taalkundig experiment rondweg akelig
en voor het onderwijs nadelig.
Reünistencongres der
S.S.R.
De reünistenorganisatie der Societas
btudiosorum Reformatorum zal van 30
augustus tot 1 september op De Pieters
berg te Ocsterbeek gehouden worden.
Na de oorlog is de reünistenorganisatie
meer dan eens betrokken geweest by
crisisverschijnselen in het confessioneel
gereformeei de studentenleven, die naar 1
de mening van de organisatie slechts
verklaard kunnen worden vanuit de al-
gemene toestand van het gereformeerde i
leven in zijn breedste zin.
Daarom bevat het programma van
het congres naast het verslag van de
commissie inzake de verschraling van
het studentenleven, een lezing van prof.
Riessen over Hedendaagse
studentenproblematiek en van prof. C.
Veenhof over Gereformeerde Vroomheid.
Enige huishoudelijke zaken zullen even
als de schoonheid van de Veluwezoom
verder de aandacht vragen.
Minderjarig predikant
Vier dagen voor zijn 21ste verjaardag
op 5 november, zal kand. J. Brons te
Ermelo zijn intrede doen bü de Christe
lijke Gereformeerde Kerk van Ermelo.
De bevestiging zal geschieden door de
aanstaande schoonvader van de minder
jarige predikant, ds. M. S. Roos uit
Zwyndrecht.
Kand Brons heeft de normale oplei-
de