CftRISTFLIJK
Massale geloofsbelijdenis
in de open lucht
Bespreking van centrale
levensvragen
De zes artikelen aangaande
christelijk huwelijk
het
Politiek tumult
2
Impressies van de Duitse Kerkdag II
(Van een onzer verslaggevers)
FRANKFORT, 10 augustus.
Wie geconfronteerd wil worden met een aantal centrale
problemen van deze tijd, behoeft slechts kennis te nemen van het
program, dat voor de Kerkdag, die thans te Frankfort aan de Main
gehouden wordt, is samengesteld, zo schreef ik in mijn vorig verslag.
Het ligt in onze bedoeling, in de eerstkomende dagen een
breder verslag te geven van enige belangrijke referaten, op de
Kerkdag uitgesproken. Daartoe is alle aanleiding, wanneer men
bedenkt, dat het hier inderdaad centrale vragen betreft, benaderd
bovendien door zeer vooraanstaande theologen, in het bijzonder uit
Duitsland, maar ook uit andere landen.
Een opsomming van een aantal titels
van referaten geeft reeds een indruk
Zo werd aandacht geschonken aan dt
vragen rondom het huwelijk. De behan
deling van dit onderwerp door dr. Bovet
uit Lausanne moest wel zeer aanspreken,
zoals ook onze lezers zullen bemerken
uit de bredere samenvatting die wij op
deze pagina van zijn uiteenzetting geven
Een andere groep hield zich
bijzonder bezig met de moderne
die onder de organisatie begraven dreigt
te worden, zózeer dat men zich moet
afvragen, wat er van het mens-zijn zelf
nog overblijft. „De georganiseerde
luidde de titel van dit referaat.
Voor onze tijd weinig minder typerend
was het onderwerp „De vrouw tussen
mensen en machines" alweer een onder
werp, onder meer door een vrouw be
handeld, waarvan dezer dagen een breder
verslag op deze pagina verschijnt.
„Wat moet men aan met de zondag'
zo luidde weer een ander onderwerp,
waarvan al dadelijk een der belangwek
kende kanten was, dat het onder meer
door een ..leek" werd behandeld. En
bijzonder actueel in de problematiek
onze tijd. waarin wij ons allen zo nM
door onze medemensen omgeven weten,
was het onderwerp onder de titel „Komt
onze naaste ons niet al te na?". Inder
daad, het heeft er in onze dagen de schijn
van, alsof we niet meer behoeven te
vragen, wie onze naaste is. Eer hebben
i deze tijd zichzelf
hun verhouding
velen behoefte
te hervinden, ook 0
tegenover God. Dan heeft het er zeker
iets van, alsof onze naaste ons al te
Ik schreef, dat deze onderwerpen In
groepen van deelnemers aan de orde
worden gesteld. Daarvan make men zich
alweer een niet al te simpele voorstelling.
Want die groepen bestaan elk weer uit
duizenden en nog eens duizenden deel
nemers. Als behuizing van zulk een
werkgroep dient een Jaarbeurshal, die
werkelijk stampvol is met deelnemers,
ló vol, dat meermalen luidsprekers inge
schakeld moeten worden om de honder
den, die buitengesloten moesten worden,
toch nog lets van het gesprokene te laten
opvangen. Het Is duidelijk, dat op deze
manier de discussies een betrekkelijke
waarde hebben, al kan men het als
luisteraar treffen, dat er aardige opmer
kingen tussendoor lopen.
Nog enkele interessante onderwerpen
die aan de orde kwamen wil ik opnoe
men. Zo de vraag, welke houding wij als
Protestanten moeten innemen tegenover
het vraagstuk van de biecht. Hebben
wij de biecht niet te veel als een rooms-
katholieke aangelegenheid gezien en de
biecht te veel aan de Rooms-Katholieken
overgelaten, terwijl wjj uit de Bijbel kun
nen weten, welk een bevrijdende werking
ervan kan uitgaan, zo wij ons tegenover
onze broeder uitspreken?
Een ander onderwerp: „Wie heeft ons
wat te zeggen?" Of nog een ander, dat
vooral de Duitsers moet toespreken, doch
zeker hen niet alleen: „Hoeveel mag de
vrede ons kosten?" Weer een ander: „De
jeugd in het beroep en in de vrije tijd".
En: ..Mensen die verzoend zijn, leven
anders". Een in de moderne stad met
haar gemengde bevolking wel uiterst
actueel onderwerp: „De moed die men
behoeft om nieuwe contacten te leggen".
Ziehier slechts een oppervlakkige en
nog niet volledige opsomming. Genoeg
echter om te doen zien, dat de problemen
van vandaag hier volop benaderd zijn,
problemen van kerk en gemeente, van
gezin en opvoeding, van volksleven en
politiek, van arbeid en bedrijf, van stad
Deze referaten werden in de morgen
uren voor een zestal werkgroepen uit
gesproken, die elk, als gezegd, meer ge
gadigden tot zich trokken dan zelfs de
zeer ruime jaarbeurshallen bergen
konden.
Daaraan vooraf gingen in dezelfde jaar
beurshallen bijbelstudies, verzorgd door
theologen van naam. Zelf woonde ik een
bijbelles bij van pastor Lüthi uit Bern
over de betekenis van het Avondmaal ln
ons leven. Het trof mij, dat er door de
zeker tien- tot vijftienduizend luisteraars
deze schriftverklaring, die ln haar
eenvoud trouwens buitenmate boeiend
was, niet alleen met de grootste aandacht
geluisterd werd, maar dat bovendien
duizenden voor zichzelf uitvoerige
tekeningen zaten te maken.
Zoals ik in mijn eerste artikel schreef,
er op deze Kerkdag in ruime mate
gelegenheid, aan het Avondmaal aan te
zitten. Pastor Lüthi noemde het merk
waardig, dat wij in onze tijd het Avond
maal tamelijk spaarzamelijk bedienen,
*-:jvoorbeeld dan in de dagen van
;oen het immers wekelijks werd
aangericht.
Het program vermeldt voorts nog
tientallen mogelijkheden voor
meer intiem gesprek, voor belijdenis
van zonden ten overstaan van predi
kanten, straatpredikingen, bijeenkom
sten voor jongeren, uitvoeringen van
koren, gelegenheden tot gemeenschap
pelijk zingen, gebedsuren enzovoort.
Ook verdienen zeker nog genoemd
te worden de zeer vele tentoonstel
lingen, uitvoeringen van muziek
werken en ook de oproeringen van
toneelstukken van modern karakter.
Voor belangstellenden is er namelijk
gelegenheid geschapen, nader kennis
n van hetgeen onze tijd ook
aan toneelkunst biedt, een middel
temeer immers om van het karakter
onze tijd op de hoogte te komen.
Bij deze opvoeringen vallen de pogin-
op, in de inhoud de boodschap
de Bijbel te doen doorklinken.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar 's-Gravenhage-West:
van der Linden te Rotterdam-Kra
lingen.
Oecumenisch werk
kamp gesloten
Het door de Wereldraad van Kerken
georganiseerd oecumenisch werkkamp,
dat vanaf 12 juli te Kapelle-Bieze-
linge is gehouden, is zaterdag officieel
gesloten met een afscheids- en dank
dienst in de plaatselijke veilinghal.
Een groot aantal inwoners en in deze
periode nieuw-verworven vrienden
namen hieraan deel. Gedurende deze
vier weken hebben de achttien jonge
werkkampers, afkomstig uit negen
verschillende landen, zich verdienste
lijk gemaakt met werkzaamheden in
de boomgaarden en het binnenhalen
de fruitoogst. De hiermee ver
diende gelden komen gedeeltelijk ten
goede aan het protestantse jeugdwerk
België.
Vergeving en
vrees
Als een kind ondeugend geweest
is moet het straf hebben. En
het moet merken dat vader en
moeder het vergeven hebben. Er
moet niets meer „blijven hangen",
want dan is het fout. En omge
keerd moet het kind weten dat
het niet meer gebeuren moet! In
psalm 130 staat
„Maar bij U
EE N
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
vergeving, opdat
Gij gevreesd
wordt!" Precies
dezelfde gedachte
ligt hieraan ten
grondslag: God
is een gaarne ver
gevend' God,
maar juist door-
dat Hij een vergevend God is,
moet ons hart met ontzag, ja met
vrees voor Hem vervuld zijn. We
moeten uit die vergiffenis lering
trekken en dan is alles tussen
God en ons in het reine.
Laten we eerlijk zijn met ons
zelf: er ontbreekt op dit punt
nogal wat aan ons. We bidden
o zo gemakkelijk: „En vergeef ons
onze schulden gelijk ook wij ver
geven onze schuldenaren!"
maar we realiseren ons heel wat
minder gemakkelijk dat Gods
vergiffenis een taak op onze
schouders legt: voortaan onze
zonden, onze misdaden jegens God,
met te groter kracht te bestrijden.
We moeten bang zijn om iets fout
te doen. Als die angst er is, dan
is Gods vergiffenis een des te i
groter wonder! j
Een half millioen gelovigen op een vliegveld
,De broeders gezien hebbende
grepen zij moed
(Van onze correspondent te Bonn)
FRANKFORT, 13 augustus
Ongeveer een half millioen Protestanten uit alle delen van de
wereld, maar voornamelijk uit Duitsland onder wie twintigduizend
uit de Oostelijke zone woonden gistermiddag op het vroegere
militaire vliegveld Rebstock de massabijeenkomst bij, het slot van
de zevende Duitse Evangelische Kerkdag, die woensdag in Frankfort
aan de Main, de hoofdstad van het Duitse land Hessen is begonnen.
Onder de honderdduizenden bevonden zich ook tegen de ver
wachting in de wnd. minister-president van de Duitse Democratische
Republiek, Otto Nuschke en de voorzitter van de Oostduitse volks
kamer, Dieckmann, die vrijdag al afgereisd was. Hierdoor is een
openlijke breuk voorkomen, hetgeen zeer te betreuren zou zijn ge
weest; het programma van de Kerkdag is ondanks het politieke tus
senspel, waarvan elders gewag gemaakt wordt, zonder noemens
waardige stoornis verlopen.
zes arbeidskampen is in de afgelo-
vier dagen over de belangrijkste
problemen van de Christenmens gedis
cussieerd. elke groep onder een hoofd
thema: Kerk en gemeente. Gezin en op
voeding. Volk en politiek (welke at
meeste belangstelling trok). Arbeid er
economie. Dorp en land. Stad en woon
wijk. Binnen elk dezer groepen werd
over talloze met deze hoofdthema's ver
bonden onderwerpen gesproken.
Alleen uit het Christendom
laat zich verstandelijk ver-
Melodie en woord
der Ether golven
DINSDAG 14 AUGUSTUS
Hilversum I. 402 m. AVRO 7 00 Nvt; 7.10
Gym; 7.20 Gram. VPRO: 7.30 Dagopening
AVRO: 8.00 Nwi; 8.15 Gram: 9 00 Gym v
d vrouw; 9.10 V d hulsvr; 9.13 Gram: 9.35
Waterit; 9 40 Morgenwijding. 10 00 Gram:
10 50 V d kleuters: 11.00 Lichte muz; 11.30
Planorecital: 12.00 Mil ork; 12.30 Land-
tulnb meded; 12 33 Gram; 13 00 Ni
Meded
15.00 Ma
Gram: 18.35 Gev-ar progr;
13.25 Lichte
14.00 Omr ork en pli
stokpaardjes:
lezing;
P H Valentgoed Eerste
parle; 19.05 Grt
20.05 Lichte muz;
progr. 22.05 Cabi
23.15 Beursber
illing; 23 30
20.00 1
lanorecital; 23 00 N\.„.
York en New York
gram; 23.30—24.00 Gram
Radio Volksunlvi
17J0 Lichte I 12 03 Gra
18.15 Pianospel; 18 30 12-33 In-
Moderne Inzichten«u - «-
ming bij de
I Lichtbaken caus:
im; 1100 V d vrou
luistert
Boek VAN DE DAG
Het Nieuwe Testament Nieuwe j
Vertaling). Uitgave van het Neder-1
lands Bijbelgenootschap.
Het merkwaardige van deze uitgave
is, dat de tekst niet in kolommen is ge
drukt, maar als in een gewoon boek
over de hele pagina. Daarenboven is
verdeling in teksten weggelaten, zodat
men dóórleest. Wel is de verdeling in
pericopen gehandhaafd, met de cursieve
(niet-canonieke) opschriftjes.
Het voordeel van deze vorm is duide
lijk. Hij stimuleert het lezen van grote
re stukken of van hele bijbelboeken.
Speciaal voor mensen, die voor het
eerst met de Schrift in aanraking ko
komen, die vaak afgeleid worden aoor
de cijfertjes en last hebben van de
kolommen, is deze uitgave zeer ge
schikt. Aan buitenkerkelijke vrienden
kan men eigenlijk niets beters ten ge
schenke geven, ook al omdat de ver
zorging door drukkerij Meinema te Delft
uitnemend is (niet foutloos: de Franse
titel ontbreekt).
Men vraagt zich af. of trouwe Bij
bellezers wel behoefte hebben aan de
ze uitgave: zij zullen immers een tekst
willen opzoeken of een bepaald gedeelte
willen nalezen. Door het ontbreken van
alle uit de gewone uitgaven bekende
hulpmiddelen is dit onmogelijk, zodat
hij dit boek ten hoogste als curieus
fraai bandje in zijn boekenkast zal:
hebben staan. Voor de aanvankelijke
bijbellezer zal deze uitgave zijn dienst
doen.
14 00 MU kapel i
iz: 14 55 Gn
16 00 V d z
)00 V d kind;
11.30 Gram: 11.5ÖI
aus; 12.00 Angelus;
I- en luinb meded:
Zonnewijzer; 13.0C
10 Chansons; 13.50
1530
15.00 Amus
16.30 Ziekenlof; 17.00
17.40 Koerse
V d Jeugd. 17.30 Grt
Reeerinesultz: Rijksdelen Ovi
g: Onbekende papoea's ln het Ml-
1: 18 00 Du ij leven caus. l&.lj
18 20 V d jeugd; 18 35 Pianorecital:
19 10 Gram; 19.15 Uit het boek
19.30 Gram: 20.20 Act; 20.35
20.40 Gram (In de pauze:
S Lagerbe
mikagebie
Gram;
19.00 N'
der Boekei
De g<
-24.00 Gl
Televlslcprogr: NTS: 20.30 Journ en weer-
AVRO; 20.45 Filmpremières; 21.00—22.30
m. NTS: 22.30—22.45 Ronde v Nederland,
Service. 330 t
Aagb: 13.55 Sport: 14.00 Ha\
Sport: 15 00 Crltleken; 15.45 Orkestcon
Caus: 17 00 V d kind. 17.55 Weerbei
18.15 Sport; 16.20 Revue ork; 19.00 Ge-
"9 30 Symf ork en so"
progr: 21.00 Nwi;
22.15 The Travelier
3.13 Koersen
BBC Light Pre
tork; 15.45 Fabrleks-
dabg
spel; 17.00 Dansmuz; 17.30 Ider
muz; 18 45 Hoorsp; 19.00 Nws. ïsza
19.30 Calling all Sportsmen; 20.00 Gevai
gramma. 20.30 Hoorsp. 21.00 Lichte
ussel. 324 m. 11.45 Gram: 12.15 Pianore-
12.30 Weerber; 12.34 Planorecital; 13 00
13 15 en 14 00 Gram: 14.30 Hiawatha's
16.00 Koersen; 16 02 Orgel
spel; 18 30 Gram; 17.00 Nw;
15 Verz pro-
19 30 Nws;
Dr. Bovet uit Lausanne sprak te Frankfort
(Van een onzer verslag
gevers)
FRANKFORT, lOaug.
,Het gevaarlijke
huwelijk
Artikel 6: Wat God samen
gevoegd heeft, schelde de
mens niet.
de huwelijksacte
Beide zijn
ontbeerlijk.
zal zijn Tenslotte: het beeld
EEN HUWELIJK is „tikei t
geen contract tussen naleven
twee personen, maar het Artikel 3: De ma
is een instelling, waar- vrouw aanhangen. „het lichaam des huwelijks'
voor God zélf de acte Deze bijbelse waarheid ^.ev^ niets over kinderen,
heeft opgemaakt. Zo g-*-*
begon donderdag dr. zodat christelijke gehuwden 00,1
Bovet uit Lausanne zijn bang ^zijn, ujting te geven
referaat over „Het
over
moeilijke huwelijk".
De instellingsacte van
het huwelijk, aldus dr.
Bovet, telt zes artikelen
en men kan gerust
hun tedere gevoelens
jegens elkaar en de „lust,
die zij in elkaar vinden" niet
als een gave Gods aan
den. Vaak spreken zij
ontrouw, of verschil in ka
rakter. of tegenslag en even
min kinderloosheid of sexu-
ele teleurstelling. Men kan
een huwelijk evenmin schei-
den als men een levend or-
blijft zinvol, ganisme in tweeën snijden
/ij om drin- kan. De zgn. „scheidings-
ende redenen, die we voor gronden" van het burgerlijk
Jod kunnen verantwoorden, wetboek staan op
tijd of voor altijd P'er, T
Jezus kent
geen kinderen kunnen krij- niet. Ieder, die van nabij
gen. Dit is de basis voor ons een scheiding meegemaakt
,ii IIUBS(- antwoord in het veelomstre- heeft, weet. dat het
'het woord den vraagstuk van de ge- bloedige verminking is.
r o s* heeft voor hen een boorteregeling. Wij willen Heeft God dan ieder hu-
mdige bijklank bier geen Ikheid verdedi- welijk samengevoegd? Zijn
De tegenwoordig algemeen gen; .j.ed?.r di? trouwt, moet er geen huwelijken, die door
zeeeen dat alle huwe- verbreide bandeloosheid van *freid z«n- kinderen te heb- onze eigen wil'gesloten zijn.
^moeilijkheden g, "ie, dit wil „ie. zeggen, SS S g^Sf^t
voortkomen uit veren- W £tE2?SSt'
achtzaming van een of huwS haar waarde «eboren moet worden, tegen God „ja" over een huwelük
meer van deze artikelen, verloren heeft. Wanneer wij SiL ^eid.-en.Hil I5e,t
de moed hebben, de sexuall- vnn
vooruitziende liefde, ja mis- Zijn zegen als wij tot Hem
.eu het huweliik weer schien tegen Gods leiding in. bidden,
volledig tot haar recin te
Artikel 1: Weest vracht
kar en vermenigvuldigt u sexueii
Het is niet het enige, en ik doen komen, dan wordt haar
•<1 willen TPOtren: ook niet aantrekkingskracht buiten nanK®JU* .11",""'Hen-
kinderen hun betekenis den-
i hun zegen.
Artikel
zUn huwelijken. -
dit wonder niet geschiedt;
waar belde gehuwden elkaar
Gfj zult geen letterlijk te gronde richten
en waar de kinderen ernstig
onder deze situatie te lijden
hebben. Hier doet als „schel-
dingsgrond" niets ter zake,
dan alleen het feit, dat het
huwelijk dood Is. Als het
zover komt is dat altijd bei
der schuld. Wanneer dan
wiÜên zeggenV oök niet aantrekkingskracht buiten
het hoofddoel van het huwe- het huwelijk krachteloos.
ük„: niSv'Awimi f. r belanr-Uk-
ShiwlllikUwSo£ e?h- l« »™en Ist-™".: «oh,-
Wr varkfXr^ Sénïï- P-lto T«mH»f heet.,
gezien wordt, omdat men dat tereent. tot een Velen beschouwen de ab-
„zlch niet veroorloven kan" ,,cnaani>. solute echtelijke trouw als
dan kan er geen goed huwe- Dit slaat niet alleen op ouderwets. Anderen erken-
lijk ontstaan. Als men de de sexueel-lichamelijke ge- nen de eis tot trouw als
last, die kinderen met zich meenschap maar op gemeen- rechtmatig alleen voor
meebrengen niet aanvaarden schap van het gehele leven anderen; ze houden zichzelf ook gescheiden perso*nen"ïa"
wil, verwerpt men tegelijk in lichamelijk, geestelijk en voor een uitzondering. ter een tweede huweliik
de zegen, die aan de ouders economisch opzicht. Nader Wij blijven bij ons beeld zullen aangaan, dan kunnen
beloofd is. gezegd: één vlees dat van het „lichaam des huwe- ze dit niet doen op grond
is één levend wezen, één lijks": het is een levende van „onschuld" of „goed
Artikel 2: De mens zal organisme Het huwelijk is persoon, die onder Gods recht", maar alleen op grond
vader en moeder verlaten. een levend organisme, dat hand leeft. Iedere ontrouw van de vergeving door het
Dit is een zin van groot uit de vereniging van man verwondt deze persoon en bloed van Jezus Christus,
gewicht. De man moet be- en vrouw ontstaat. Deze ver- randt God aan. Zo heeft dr Bovet de
wust beslissen zijn vroegere eniging verandert ten diep- Maargeen-overspel-doen" x
familiekring te verlaten en ste man en vrouw. In het is meet: ik sta zonder reser- instellingsacte van het
een nieuw gezin te stich- ..lichaam van het huwelijk" ve tegenover mijn man of huwelijk getracht uit te
ten. Dit geldt ook voor de krijgen man en vrouw een vrouw en ik zorg voor zijn iannar, j
vrouw, die bovendien het nieuwe en specifieke taak: of haar welzijn, of hij nu *e8Sen en een idee te
beroep, dat zij tot aan haar „de man is het hoofd der vriendelijk of onvriendelijk, geven van de ware be-
huwelijk uitoefende, moet vrouw", zegt Paulus. Dit is gezond of ziek. aantrekke- Hnolintr iron Bot kmira.
opgeven. Wie zich niet kan vaak verkeerd begrepen, als lijk of afstotend is, trouw of
losmaken van ouders en zou de man regeren en de ontrouw. lijk, zelfs als Zij ver-
broers en zusters, mag rustig vrouw de onderdaan zijn. Er Onvoorwaardelijke trouw borgen blijft achter
klaren, hoe het mogelijk is,
dat een half millioen mensen
de slotbijeenkomst bijwoon
den, een getal, dat zelfs een
Hitier op het toppunt van zijn
macht en met de gummiknup
pels van zijn knokploegen niet
wist bijeen te brengen en dat
slechts overtroffen wordt
door dat van de vorige Kerk
dag in Leipzig.
De Duitse Evangelische Kerkdag is in
toenemende mate een realiteit geworden.
Hoewel de voornaamste kerkelijke lei
ders er zijn, is hU geen theologisch se
minarium; ondanks de aanwezigheid var
politieke prominenten geen politiek con
gres; en evenmin een conferentie van
sociologen, hoewel sociologische proble
men een voorname plaats in de discussies
De Kerkdag is dit jaar bijzonder zake
lijk geweest, zakelijk in die zin, dat de
positie van de moderne mens in nuch
tere eerlijkheid werd beschouwd: in zijn
kerk. in zijn gezin, in de politiek, in het
bedrijf, in de stad en op het land.
Ook dit jaar is de Kerkdag de span
ningen. die ontstaan door de verdeling
van Duitsland, niet uit de weg gegaan,
ifeardoor is de Kerkdag dit jaar onver
mijdelijk ook tot een politieke demon
stratie geworden van het verlangen, dat
in het Duitse volk leeft naar een blijvend
samenzijn, langer dan de vier dagen van
de Kerkdag zelf. „Wij willen te
Kerkdag in het kort
Ter gelegenheid van de Kerkdag heeft
het gemeentelijk historisch museum
van Frankfort een tentoonstelling in
gericht van Kunst en cultuur van de
Reformatie tot aan de Verlichting.
In ze* Frankforter bioscopen draaien
goede films (wij zouden zeggen: Cefa-
films, maar dfe niet alleen). Voor
iedere voorstelling wordt een korte
inleiding gegeven. Na de laatste voor
stelling is er een bespreking.
Speciaal voor de Oostduitsers zijn
het filmmuseum besloten vertoningen
van films, die ln het Westen uit de
roulatie zijn maar die zij (nog) niet
hebben kunnen zien. Ook hier gaat
een inleiding aan de voorstelling
vooraf en wordt zjj gevolgd door een
uitvoerige discussie.
In een tentoonstelling laat het Verband
van Duitse christelijke bibliotheken
Iets zien van het werk, dat het ver
richt. Er z(jn in Westduitsland 2500
va«i deze bibliotheken. Men richt nu
speciale bibliotheken ln voor bijv.
ontheemden en patiënten in zieken-
In het dagprogramma was ook opgeno
men twintig minuten zingen tussen
de bijbelstudie en de referaten ln.
Een driestemmige kerkdag-canon is
daar enthousiast ingestudeerd en ge
zongen. Uit alle jaarbeurshallen klonk
zo het „Laat u met God verzoenen".
Op het station zong een groep deze
oproep, telkens wanneer
in Frankfort aankwam.
fort aan de Main gekomen", zo spraken
en dachten vele duizenden broeders en
zusters, die uit Midden- en Oost-Duits-
land naar de Bondsrepubliek waren ge
reisd.
De Evangelische Kerkdag is echter
veel meer geworden dan een demonstra
tie van het verlangen naar eenheid.
Wie in de dagen van Duitslands ne
derlaag zou hebben voorspeld, dat ruim
tien jaren later een half millioen mensen
samen zouden zijn om onder de blote
hemel in een stormachtige wind te zamen
met de voorzitter van de Raad der éne
Evangelische Kerk in Duitsland, bis
schop dr. Otto Dibelius van Berijjn het
„Onze Vader" te bidden, zou waarschijn
lijk voo- ifl
Desondanks is deze utopie elke twee
jaren meer tot een realiteit geworden.
De „leken"kerk wat de Kerkdag in
feite is trok de officiële „doipinees"-
kerk in haar kring, omdat duidelijk werd
dat duizenden en nog eens duizenden
Christenen zich hun geloof willen belij
den, zich willen verheugen ln het samen
zijn en dankbaar willen zijn voor de be
moediging van het Evangelie.
Zo is de Kerkdag steeds meer het bin
dende element geworden in een onzeke
re, politiek en moreel bedreigde wereld.
Dat is tevens de boodschap van Frank
fort.
NuscMre. vice-premier
'9°st-)Duitse Democratische Re-
Sn™rieKVT!tter is van de Christen
democratische Unie (een van de partijen
die het door communisten overheerst zgn!
Nationaal Front in de D.D.R. vormen), en
de Oostduitse voiks-
C.D.U.'er, zijn
de voorzitter w
kamer, Dieckman, ook
als leden van de Evangelische"Kerk
wezig geweest in Frankfort.
Vrijdagochtend heeft Nuschke in de
werkgroep Volk en politiek, die de vraal
besprak „Hoeveel mag de vrede ons kos-
Yerzekerd. dat in Oostduitsland het
facultatieve godsdienstonderwijs is ge-
kerke? door de staat wor-
en Boe christen-studenten
een sPreker o't Berlijn
Sft-S, h.Jj a.ls evangelisch Christen de
trein
Advertentie
Znif er Uw bloed
•n bavrQd Usel! >6
fan Bhenmatlsche Pijnen.
Als die ondragelijke pijnen een «gevolg
zijn van onzuiver bloed, brengt een
bloedzuiverende kuur uitkomst. Kru.
schen, de beproefde combinatie vai
minerale zouten, wetenschappelijk sa
gesteld, is al jaren het reddende middel
voor generaties van lijders aan Rheuma-
tiek. Neem voortaan ook Kruschen De
aansporende werking op lever, nieren
en ingewanden doet Uw bloed sneller
stromen. Onzuiverheden en die
oorzaken de pijn zetten zich niet r
vast. maar worden afgevoerd langs
tuurlijke weg.
94.
De volgende dag kreeg 242 Squadron, nog al
tijd uitgelaten over zijn successen, driemaal de
opdracht boven Noord-London te patrouilleren,
maar telkens leverde dat een teleurstelling op:
er was geen spoor van de vijand te vinden.
Het scheen dat 242 er alleen maar op uit werd
gestuurd wanneer het tijd was voor lunch of
tea, om 11 Groep gelegenheid tot uitblazen te
geven, wanneer er geen Duitse vliegtuigen in de
buurt waren. Dat was een teleurstelling, maar
Bader was in de wolken, toen Leigh-Mallory
avonds opbelde en zei:
„Morgen wil ik dat idee van jou met die gro
te formatie's proberen. We hebben 19 en 310
Squadron op Duxford. Breng jouw jongens daar
heen en zie eens wat je met drie squadrons te
gelijk kunt doen."
Dankbaar voor Leigh-Mallory's resolute manier
van handelen oefende Bader drie dagen met de
drie squadrons in het opstijgen en formatie-vlie-
DAN
PAUL BRICKHTLL
MAAR ZO!
Verder naar het Zuiden beukte de Luftwaffe
nog steeds op Zuid-Engeland en 11 Groep scheen
de strijd geheel voor zich te reserveren. Dat was
geen stijl! zei Bader herhaaldelijk.
Op verzoek van het hoofdkwartier van de
Groep schreef hij een verhandeling over het uit
een slaan van een vijandelijke formatie. „Zij kun
nen uiteen worden gedreven wanneer de voor
ste sectie jagers midden tussen hen in duikt,
zo dicht er op als maar enigszins mogelijk is.,
gen. Het 19e Squadron vloog met de snellere Wel bestaat er kans op botsingen, maar het
Spitfires en daarom hield hij" hen boven de
dere als dekking. De Hurricanes van 310 volg
den die van 242 op gelijke hoogte- In die drie
dagen voerde hij met 242 Squadron ook nog ver
schillende patrouillevluchten rondom Noord-Lon-
den uit, maar weer zagen ze geen spoor van de
vijand. Om dol te worden!
feit dat juist de kans op botsing de Duitse
piloten er toe brengt heftige, ontwijkende manoeu
vres te maken, hetgeen natuurlijk het einde be
tekent van elke hechte formatie Dit biedt dan
niet alleen de jagers een kans, maar belet bo
vendien de vijand accuraat te bombarderen."
Deze opvattingen bleef hij er bij de vliegers
Eenmaal dacht Powell-Sheddon dat hij iets van alle drie squadrons inhameren. Hij voegde
2a6- Ze hoorde zijn stem door de radio:,,D-d- er aan toe: „En nu nog iets: kijk zo lang het
duizenden! Links.
Even was het stil terwijl alle ogen die kant
uitkeken; toen zei een kille, verwijtende stem:
„Dat zijn beschermingsbalonnen, jij sufferd!"
gevecht duurt altijd met één oog in je spiegel
tje Zodra je er een mof in ziet, breek je elke
actie af en wel direct!" Op 5 september had
hij slechts goed drie minuten nodig om bij een
„scramble" al zijn zes en dertig -jagers in de
lucht te krijgen. Eenmaal in de lucht, was er
van enige vormelijkheid geen sprake meer; dan
was het „Hallo, Woodie," en „Hallo, Douglas."
Leigh-Mallory kwam overvliegen om de squa
drons gezamenlijk te zien oefenen en zei:
„Goed dan, Bader. De volgende maal dat 11
Groep je oproept, neem je ze alle drie mee."
De volgende dag zond Goering, voor de eer
ste maal, zijn Luftwaffe naar Londen.
Sinds het aanbreken van de dag hadden de
bommenwerpers zich door de Britse verdediging
in de lucht heen gevochten en Bader met
zijn squadrons voortdurend in staat van gereed
heid hoorde de berichten en kon zijn onge
duld niet bedwingen.De hele dag schimpte hij
op Groep 11, op Ops. en op de onverstoorbare Wood-
hall en eiste dat ze hun een kans zouden geven.
Maar pas om kwart voor vijf belde Ops. en gaf
hem een schok met het bevel „Scramble!"
In de lucht hoorde hij Woodhall's rustige stem:
„Hallo, Douglas. Er komt wat verkeer over de
kust. Koers North Weald. Drieduizend meter.
Als ze jouw kant uit komen, ga je je gang maar."
Ze wonnen snel hoogte en andermaal negeerde
Bader zijn instructies en ging naar 5000 inplaats
van 3000 meter om er toch maar vooral voor te
zorgen dat hij royaal boven alles zou komen,
wat hij in zicht kreeg.
Toen ze in de buurt van North Weald waren,
rapporteerde Woodhall: „Hallo Douglas. Zeven
tig plus komen de Theems over Oostelijk van
London tp Noordelijke koers."
(WORDT VERVOLGDl
jinsicn ae
Christenheid „in de rug had aangevallen"
en He theïstische Jugendweihe,
kerkelijke „aanneming moest
vervangen, piet genoeg had bestreden.
Dieckmann had bij het begin van de
Kerkdag een interview toegestaan en
daarin ojn. gezegd, dat zo het ooit tot
ernstige onderhandelingen over de her
eniging van Duitsland komt. een „goed
en passend compromis" nodig zou zijn.
Dit is tamelijk wel in strijd met het
officiële Oostduitse standpunt, dat er op
neer komt. dat de communistische in
stellingen bij een hereniging ook in
Westduitsland moeten worden ingevoerd.
Tijdens de studievergadering nu stond
een Oostduitse arbeider temidden van
10.000 deelnemers op en riep uit: „Wij
willen de vertegenwoordigers van onze
regering, die hier aanwezig zijn, vertel
len, dat wU arbeiders in de Duitse
Democratische Republiek een heel an
dere opvatting hebben van vrije ver
kiezingen dan die welke we in de
Oostelijke pers kunnen lezen".
„Lafaard", riep Nuschke terug.
„U hebben ze zeker uit Maagdenburg
hierheen gestuurd", riep een verslagge
ver van een communistisch dagblad,
blijkbaar doelend op het verzet, dat
vooral in Maagdenburg schijnt te heer
sen tegen de gang van zaken in Oost
duitsland. Maar de Oostduitse arbeider
liet zich niet uit het veld slaan.
,Jk vraag broeder Nuschke hier op de
eerste rij, of hij de complete tekst van
het interview (van Dieckmann) in onze
kranten in Oostduitsland durft te publi
ceren en of hij er ons in onze kerken
over durft te laten discussiëren. In dat
geval behoeven wij geen zorgen te heb
ben over het tijdstip der vrije verkie
zingen."
Oost- en Westduitse afgevaardigden
antwoordden met een donderend applaus
en de leiders van het debat moesten ten
slotte de deelnemers tot de orde roepen
en verdere demonstraties verbieden.
Nuschke moest zijn weg door het pu
bliek banen met behulp van een politie-
escorte, woedend beschuldigingen uitend
tegen de honderden Duitsers uit beide
delen van het land die hem buiten voor
de jaarbeurshal omringden. Hij kon de
verwijten niet weerleggen, doch zeide
al van te voren van plan te zijn ge
weest op dit tijdstip de vergadering te
geenszins ontsteld te
uc viye meningsuiting die er heers
te. De voorzitter van de volkskamer,
Dieckmann, is kort na deze incidenten
uit Frankfort vertrokken.
Zaterdaga\ond deelde minister Nusch
ke, die die hele dag niet aan het werk
van de Kerkdag had deelgenomen, me
de, dat h(j gisteren niet op de slotsamen-
komst aanwezig zou zUn. „omdat de Oost
duitsers met opzet van de Westduitsers
gescheiden worden gehouden".
Hü is echter, zoals uit de berichtge
ving van onze correspondent te Bonn
blijkt, van gedachten veranderd en ook
Dieckmann Is teruggekeerd voor de
grote bijeenkomst ter sluiting van de
Kerkdag.
Hoogleraarsbenoemingen
Tot hoogleraar in de afdeling der
soheikundige technologie aan de tech
nische hogeschool te Delft, om onder
wijs te geven in de algemene en toe
gepaste micro-biologie, is benoemd dr.
T. O. Wiken, thans hoogleraar aan de
technische hogeschool te Zurich.
Torsten Olof Wiken werd 8 augustus
1921 te Söderham, in Zweden, geooren.
Hij studeerde te Uppsala en te Lund.
In 1?38 was hij gedurende vier maan
den onder leiding van prof. dr. ïr.
Kluyver werkzaam.
Ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het aan prof. T. Keuzen
kamp. hoogleraar voor de accountancy,
verleende emeritaat zjjn benoemd tót
buitengewone hoogleraren de heren A.
Goudeket en A. de Jong.
De heer Goudeket is sedert 1926
werkzaam bij de accountantsdienst van
de N.V. Philips gloeilampenfabrieken
Eindhoven.
De heer De Jong, geboren te Rot
terdam in 1907, studeerde aan de Ne
derlandse Economische Hogeschool cn
legde in 1939 het accountantsexamen af.
Sedert 1947 is de heer Dé Jong firmant
bij het accountantskantoor Jonkers en
De Jong. Reeds van 1950 af is de heer
De Jong aan de hogeschool verbonden
als lector voor de accountancy.
