Via
een onheilspellend
eiland naar Kreta
BOLS
Spanjaard toont mode met
gevoel voor t draagbare
Koffieweek geeft ergenis op
plezierige wijze lucht
Cycladisehe vlueht
liep
uit op
ontmoeting met Kretenzer boer
DE
VAN HAARLEM BEGINT DE VICTORIE
Zó wordt het
5
DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1956
Griekse archipel in vogelvlucht
onvoorstelbare vloedgolven die er
het gevolg van moeten zijn geweest,
richtten niet alleen de zeemacht van
Kreta ten gronde, maar teisterden er
ook de kusten én zijn bewoners. Zo
kan de zo hevig bewogen geschiede
nis van Griekenland en zijn schone
archipel zich tot in deze dagen haast
huiveringwekkend herhalen.
(Van onze speciale verslaggever.)
TNE SPRONG LIJKT GEWAAGD. Van het ezeltje in het vliegtuig. Antie-
U ker en moderner kan het al niet. Beide vervoermiddelen zijn in Grie
kenland in trek. Voordelig zijn ze ook nog. En van het vasteland over
springende op de Griekse archipel is de overstap van het grauwtje naar de
Douglas niet eens zo schokkend. Tenslotte wil ik de eilanden in vogelvlucht
doen. Zulks ook alweer omdat we recht aanvliegen op het voor Kxeta ge
legen eilandje Dia, waar, zoals het oude verhaal wil, Daidalus en Ikarus
eens met hun vleugels pionierden.
Ik was in mijn jonge jaren een driftig
model-vliegtuigbouwertje. Dus doet de
omstandigheid, dat ik nu dezelfde lucn
doorkliefde als eens Illuster voorbeeld
Ikarus, me wellicht meer
ander. Met Ikarus liep het( naar ge zult
weten, slecht af. De mythologische lucht-
maniak nam een te hoge vlucht, waar
door de zon de was, waarmee de veren
vleugels bijeengehouden werden, deed
smelten. De hedendaagse Douglas is be
ter doortimmerd en houdt zich goed ten
overstaan van Helios.
Het is een klein uur vliegen naar Kreta,
maar juist lang genoeg voor de piloot
om de voornaamste delen van de antieke
archipel even aan te stippen. En de be
vallige stewardes is bijdehand genoeg
om bij de hand te zijn als haar om uit
leg gevraagd wordt. Tot mijn grote
vreugde was deze gastvrouw nog in het
bezit van een klassieke Griekse neus ook.
Iets waarnaar ik tot dan toe tevergeefs
bij de (levende) Grieken gezocht had,
merkwaardig genoeg.
Boven Santorini
'"PUSSEN Athene en Iraklion, de hoofd-
stad van Kreta, ligt een menigte
eilandjes, bijna alle waard nader bezien
te worden. Twee van deze zijn belangrijk
genoeg er boven te verwijlen: Milos en
Santorini. Over de laatste heeft kortge
leden nog de noodklok geluid.
Want niet alleen de geschiedenis van
de Griekse archipel is bewogen, de uit
eenvallende eilanden zyn het in de loop
der t(jden meer dan eens geweest. Maar
Santorini lag er tijdens ons overcirke-
len nog ongeschokt bij. Weinige weken
later zouden de verpletterende gebeur
tenissen op dit vulkaaneiland de wereld
in opschudding brengen.
Niets wees er op dat de vulkaanbodem
op uitbarsten stond en een nieuwe puin
hoop zou voegen bij die waaronder het
Griekse land gebukt gaat, sinds mensen
heugenis.
Mijn buurvrouw, die een paar dagen
tevoren dit rond zijn vulkaan zo vredig
sluimerende eiland bezocht wijst me, als
we heel laag overvliegen, de bron van
al het kwaad; de rondom in het water
stekende vuurkegel. Ze schuift me de
veelkleurige vulkaanstenen toe, die ze
daar nog warm geraapt heeft. Ze wa
ren nu afgekoeld, maar de zwavelstank
zat er nog aan. Deze Griekse Vesuvius
Griekenland slechts zestig minuten lang
en al die andere parels in Cycladisehe
uitvoering van deze gordel van smaragd
moeten wel onbesproken blijven. Kreta
is al een mond vol en daarom hierop
in de eerste plaats verder de aandacht
Het valt de luchtvaartenthousiasteling
bar tegen, dat er niet eens een airstrip
is op Dia, het pal voor Kreta's hoofdstad
gelegen eilandje. Ikarus had beter
diend en de Dianen zullen dus nog altijd
met ezel of muilezel genoegen moeten
Kreta in zicht
TZ'RETA ZELF LIGT dan even later
aan onze voeten, wat weggedoken
tussen zijn hoogruggige bergketens
ingekapseld door een melkig permanent
van witte wolkjes. Een door
omspeeld Kreta, in zijn door bergen
loodzware langwerpigheid onoverzich
telijk, maar in zijn volle breedte smal
en daar dus wel zeer overzichtelijk.
De stad Iraklion of Heraklion lijkt
van de lucht uit gezien, als verscholen
liggend tussen de plooien van uitwijkende
heuvelrugjes, wat klein en eng behuisd.
Een knaap van een Venetiaans fort lag
er in gebed tussen de ver vooruitgrij
pende havenhoofden en trekt de aan
dacht.
Van de landing op het natuurlijke
Kerk van Cyprus vraagt
rechtvaardigheid
De Grieks-orthodoxe kerk van Cyprus
heeft gisteren een aantal vooraanstaande
personen, onder wie president Eisenho
wer, de Engelse oud-premier Attlee en
de aartsbisschop van Canterbury verzocht
hun invloed aan te wenden ten einde
rechtvaardigheid voor Cyprus te verkrij-
vliegveld niets dan goeds. Men heet u er
hartelijk welkom op Kreta of Kriti, zo
als ze daar zelf zeggen. De Kretenzers
zijn terecht trots op hun zwaar omstreden
eiland, dat het grootste van de Griekse
archipel is. Veel, ik zeg het op voorhand,
herinnerde me er aan Cyprus, dat ik nog
geen twee jaar geleden bezocht en dat
de Grieken nu zo graag als kroon op hun
archipel zouden zetten. Eilanden hebben
echter dikwijls de hebbelijkheid (of on
hebbelijkheid) ligplaats te kiezen op stra
tegische punten.
Zo ook Kreta trouwens, dat met net
verder gelegen Rhodos ligt op een kruis
punt van handelswegen tussen Azië en
Europa, Egypte en de Hellespont. Het
geen dan weer meebrengt, dat het graag
bezeten en bezet wordt. De Kretenzers
kunnen er van mee praten. Nog maar
zo betrekkelijk kort geleden, kort voor
de eerste wereldoorlog, werden ze be
vrijd van de Turken. Een wereldoorlog
later moesten deze mensen, samen nog
geen half miljoen, de Duitse parachutis
ten over zich heen laten gaan met die
hele nare nasleep van dien. Een volk
dat zoveel bezettingen over zich moest
laten komen, kan eigenlijk maar twee
kanten uit: of tot slaaf verworden of tot
fiere vrijheidsstrijders uitgroeien. Gf
behoeft er de Kretenzers, vooral die uit
de bergachtige binnenlanden, maar op
aan te zien om het antwoord te kennen.
Kreta en de Kretenzers zijn van vreemde
smetten vrij.
Originele boer
liep, was een typische vertegenwoordiger
van dit ras. Een breedgeschouderde boer
uit de verre bergen; vergrijsd in het
haar, verrimpeld in het door de zon
bruingeschroeide gelaat, maar fel de
ogen en fiere houding. Hij moest voor
zaken naar Athene.
Zijn muilezel had hem tot aan de
rand van het vliegveld gebracht en
werd daar zolang gestald. Zijn baas
stapte, in vol ornaat, in de originele
kretenzische dracht over in het vlieg
tuig. De plooibroek met de rijke en
ontelbare vouwen viel hem ruim om
het achterwerk en rijkte tot in de
knieholte. Het hangt er allemaal
minder flodderig bij dan men op het
eerste gezicht wel denkt. De knieën
blijven bloot en de benen steken in
zachtleren laarzenOver het linnen
hemd droeg hij een fraai geborduurd
vest en het haar ging gedeeltelijk
schuil onder een zorgvuldig gewon
den hoofddoek. Dat was de oude
Kretenzer ten voeten uit. De pijp was
misschien het enige dat aan hem naar
de Turken riekte
Toch is hel z
ZIJN EB OLIEANTENKEBKHOVEN?
I dieren hebben, deze ver-
naar al te goed, de hond of
voelt dat het afgelopen is,
in een donkere schuilhoek
listig te sterven. Alle senti-
wil ook
r gaat het gewonde of
verbergen om te kun-
Het valt anderen niet lastig
niet 1
ryn.
dat van anderei
maal, dan lcgge
bij neer, noch i
heeft ook lev
tot zelfbehout
i elke vyand
irdrietig, noch bly. Zy
yensdaad met dezelfde
eit als de koe, die zich
kalven, of de kip, die
kudde
volgt has
iondert zich stilletjes van de
en geen van de kuddegenoten
:n hem te weerhouden, of zal
ieuwsgierigheid of uit „kudde-
iterna lopen. De kudde ver-
weg en het oude, afgeleefde
it het zyne. Wèl zal hel
aftandse dier by een ontmoeting met
vyanden nog trachte
en zich by
dat is geen
De kans c
lijfsbehoud
niet groot, omdat ook de roofzuchtige
wolven weten dat het dier zyn einde
nadert en behoudens bijzondere om
standigheden liever zullen wachten
tuurlyke einde is gekomen,
/eg te vluchten,
erdedigen. Maar
erzet tegen de dood.
p een dcrgclyk gevecht om
plaz
zich
zagen
zy voelt, dat het daarbinne
is. Zó tydig krijgen zy het
dood Ic gaan of om te ban
de tyd hebben om hun (ini
te veel. Het dier dat erg aan on
is, mag ons dan nog eens ee
blik gunnen, maar er ligt geen
of strijd in. Alleen berustinj
onvermijdelijke, waarvan hy
het komen gaat.
tachtig kunnen slaan
zo lang het dier op de benen is.
Met dat al hebben we nog steeds niet
betoogd, dat er géén olifantenkerkhoven
bestaan. Begrijpende lezers zullen echter
wel vermoed hebben dat het voorgaande
;en noodzakelijke inleiding was.
Das
rolgende keer.
(Nadruk verboden)
Lanvin-CastilloV-motief
Parijs, donderdagochtend
SPANJAARD Castillo ont
werpt voor het Parijse mode
huis Lanvin en hij doet dat met de
allure, zijn landgenoten eigen. Maar
bovendien heeft hij gevoel voor
draagbare, voor stijl en voor wat bij
de confectiefabrieken in een later
stadium mogelijk zal zijn. Daarom
hebben de inkopers van deze fabrie
ken bij Lanvin keus genoeg om tus
sen de extravagante modellen een
serie eenvoudige, goede toiletten uit
te zoeken.
Castillo heeft het V-teken als motief ge
nomen. Telkens weer zien we het in zijn
mantels en japonnen herhaald.
Vader en zoon op Kreta. De va
der, op de voorgrond, draagt nog
de originele Kretenzische dracht.
Let op de tot aan de knieën rei
kende en van achter uitzakkende
plooibroek, die de knieën vrij
houdt.
Achter deze schone fagade sluimert de gevaarlijke vulkaan van San
torini. Dit vulkaaneiland in de Griekse archipel werd onlangs zwaar
getroffen door een aardbeving, die veel puin en slachtoffers maakte.
zijn geweten.
scheen t
Toen ik naderhand, na de aard- J hun wiji
bevingen, vernam van de metershoge
vloedgolven die ook de noordkust
van Kreta besprongen, dacht ik even
terug aan wat me in Iraklion, bij een
bezoek aan de geweldige konings
burcht Knossos was gezegd over het
hadden kennelijk al
irbouwd en keken de hoog
vliegers maar zowat aan. Zij weten w:
het betekent op een vulkaan te leven.
sche cultuur. Dit einde ligt ongeveer
1250 jaar v. Chr. en wordt algemeen
uitgelegd als een gewelddadig einde.
Hiervoor worden dan twee mogelijk
heden aangegeven: door oorlogen of
door natuurrampen.
Een oude Kretenzer bezwoer me
dat die zo bloeiende cultuur met zijn
dragers in verval geraakt is door een
ontzettende uitbarsting van deze zelf
de vulkaan Thera op Santorini. De
de Cycladen, de witgepleisterde
platgedakte kubusachtige hutzen.
De Venus, zei mijn buurvrouw ten
overvloede, Dit is immers de geboorte
plaats, de standplaats zo ge wilt, van de
Venus van Milo, van hier naar het Pa
rijse Louvre versleept en verscheepc,
waar dit schone Aphroditebeeld nu dan
alle wereldse ogen die van de gehele
wereld dus tot zich trekt. En terecht,
ze is het aanzien nog steeds ten volle
Evenwel, een uur vliegen is ook in
Na Bloemeniveektraditie wilde
men nu eens wat anders
(Van onze verkeersredacteur)
KUNT U ZICH OOK zp KWAAD MAKEN over het kwalijke vocht, dat
men u in zoveel Nederlandse restaurants en lunchrooms durft voor te
zetten, als u om koffie hebt gevraagd? Wel, dan dient u te weten, dat de
Haarlemmers die ergernis voelen en dat zij hun kwalijke gevoelens een al
lerplezierigste uitweg hebben gegeven: de koffieweek, die de gebruikelijke
Haarlemse Bloemenweek dit jaar vervangt. Dat is er geworden van een
idee, om een „koffiekeurdersgilde" in het leven te roepen, dat schilden zou
uitreiken, die bevestigd zouden kunnen worden op de gevels van de zaken,
waar de koffie naar het oordeel van het gilde de toets der kritiek kon
doorstaan.
Men liet heit plan
dat er van deze zaken noch van de han
delaren of de Horeca medewerking te
verwachten viel, integendeel. Maar het
uitgangspunt bleef: in maar al te veel
zaken in ons land wordt u een drabbig
vochit voorgezet, dat slechts de kleur met
koffie gemeen heeft.
Het ergerde de Haarlemmer Wirn le
Ree. Koffie is een nationale drank, vond
hij, omdat hij had becijferd, dat
Nederland p. jaar 'n tachtig miljoen kop
jes koffie (of wat daarvoor doorgaat) wor
den geschonken. Hij stapte met zijn
ideeën naar de stichting Haarlems Bloei,
waar d'ireoteur W. van Willigen, onder zijn
vrienden als 'n notoir koffiedrinker en
-kenner bekend, er meteen zéér warm
voor liep.
Idee geboren
Hij was het die met de koffieweek-
gedaehte kwam, toen bleek, dat
oorspronkelijke idee niet zo veel bijval
te verwachten was van de mensen va
wie men het toch moest hebben. Ja
renlang heeft Haarlem een Bloemen-
toen bleek, week gehouden met een Bloemenko-
n-ingin en iedereen wilde eigenlijk
wel eens wat anders. Dat „andere"
is tot werkelijkheid gekomen, het is
op het moment in volle gang.
Want wie Haarlem per trein binnen
komt, kirij-gt er in de meest letterlijke zin
al direct een voorproefje van. Tegenover
Regen geen beletsel
voor koffieweek
CL ECHT WEER?
van!" De direct
1 ems Bloei" wuift
meteen weg. Storm,
mogen een belemmt
het strandleven of
bezi
en openlucht
pen koffieweek
als de Haarlemse steken zij in geen
enkel wiel een spaak.
Integendeelkoffie drinken gaat
misschien nog beter binnen dan
buiten. Niemand klaagt hier. de
zaken zitten stampvol en als het
een regenachtige dag is, is Haarlem
's avonds bepaald drukker dan na
een dag van zonneschijn. Alles zit
hier dan stampvol."
maar. dat er over de kwaliteit hiervan
eeen klacht wordt geuit!
Op de Grote Markt wordt ook 's avonds
een koffiefilm vertoond en in de prachtige
oude vleeshal wordt de koffiecantate
Bsch uitgevoerd, met ecn op huidige
grippen afgestemde tekst.
Maar dat is nog niet alles- Iedere
rijdt een wagen met verjaarsmuziek-per-
lüidspreker de jarige Haarlemse huis
moeders af om ze met een feestelijke toe
spraak in het bezit te stellen van een half
pond vers gebrande koffie. Het zijn ei
ongeveer 850. die deze week bezoek heb
ben gehad of nog krijgen. En ten slotte
opereert in het stadhuis tijdens de trouw
plechtigheden een soort „Turk", die iede
re nieuwbakken bruid een half pond kof
fie overhandigt en de bruidegom een
pakje sigaretten, om het evenwicht een
beetje te bewaren.
En in a-llf établissementen in Haar
lems binnenstad wordt de koffie gekeurd,
Zo komen de koffiekeurders deze
week in de Haarlemse établissementen
in de kostuums en converseren als in
Hlldebrands tijd. Dan is de koffie wel
goed'. In het Zweedse restaurant kreeg
het keuringsgilde een complete
Zweedse koffietafel voorgezet.
koffie zoals
het station wordt wie c
kopje koffie aangebodei
moet zijn. allicht.
Heilige ernst
En wie langer in Haarlem blUft, zal
ervaren, dat het de bewoners van de
Bloemenstad, althans in deze week, dc
meest heilige ernst is met bet „streven
verbetering" van de koffie. In een
muziektent op de Grote Markt wordt ook
koffie geschonken voor de voorbijgangers.
De meeste winkeliers van de drukke win
kelstraat, de Anegang schenken 's mor
gens koffie voor hel publick en rekent u
door een commissie, die, gekleed als in
de tijd van Hildebrand, met een oude
mailcoach arriveert. Godfried Bomans
heeft het gezelschap zaterdag geïnstal
leerd.
Niet geheel ontkwam men hierbij aan
modernismen: de mailcoach heeft ook een
Surinaams orkestje aan boord, dat mu
ziek maakt als de commiss.eleden hun
ernstige taak vervullen. De keurders be
waren onderling alle stijl, door elkaar
slechts met ..oom". ..neef" en ..nicht" aan
te spreken
A] deze gekheid zai zaterdag weer ver
eden tijd worden. De koffieweek zal
trouwens alleen blijven, omdat de heer
"jVTu de voornaamste Parijse
modeontwerpers hebben
laten zien, wat zij voor winter
1956—1957 de vrouw voor
schrijven kunnen we de vol
gende modevoorschriften ge-
STOFFEN:
weel tweed in ruiten en Shet
land weefsel. Verder ruige
wollen stoffen, crêpe, fluweel
en voor 's avonds satijn, bro
kaat en mousseline.
KLEUREN:
Eerst paars, van heel donker
tot heel licht. Dan een hele tijd
niets en dan wat zwart, écru,
bruin, grijs soms even felblauw
of rose.
LENGTE;
Zoals het u, mevrouw, het bes
te staat. Volgend jaar zullen de
rokken naar de experts verze
keren langer worden.
MODELLEN:
Capes, in alle variaties. Wijde
rokken (Dior) of kokerrokjes.
Het lijfje van voren glad en de
rug blousend, zodat het weer
een cape-effect geeft.
HOEDEN:
Bol, hoog, van zwaar materiaal
of bont.
SCHOENEN:
Spits en plat van voren, met
hakjes, die een tendens hebben
steeds hoger te worden.
V-vormig de stiksels, die zyn
dellen versieren.
V-vormlg de capuchons, die op 1
nikenkappen lUken.
Bijzonder fraai zijn de aangeknipt© of
ingezette sjaal6. dde ofwel vrij afliangen
of met nonchalante élégance over d<
schouders en ook wel over het hoofd ge
slagen worden
De cape van huize Lanvin is de mooi
ste van Parijs. Het is geen lompe zwan
cape, maar een pracht-exemplaar dat
rond om de schouders valt en soms
voren twee punten heeft, die over elkaar
geslagen kunnen worden. Kleine coquette
zakjes in die puntpanden en dergelijke
grapjes verhogen nog het effect.. Deze
cape reikt tot de bailie en is van dezelfde
stof als de bijbehorende tailleur of japon,
mantels zijn recht en wijd met een rui-
hals, waardoor de kraag even afstaat.
Een wit kraagje of boordje „piept" er
onder uit. Strikjes op de eohouder of op
de rug breken de lijn. Een ander belang-
Van Willigen er niets voor voelt, et een
tradibie van te maken, die misschien toch
ik weer aan futloosheid zou gaan ïabo-
Hoop op resultaten
En al realiseert hij zich, dat er ook
i deze week in Haarlem wel weer
eens een bijzonder kwalijk kopje
koffie zal worden gedronken, hij
hoopt toch, dat de actie blijvende re
sultaten zal afwerpen. Dat is niet zo
onwaarschijnlijk, omdat in bepaalde
zaken de koffie al merkbaar beter
werd, toen de kojfieweék alleen
maar werd aangekqndigd. Als dan
andere steden eens mochten volgen,
dan kan men met récht zeggen, dat
Haarlem de victorie is begonnen.
Want de koffie in Alkmaar kennen
wij niet.
rijk detail is de blousende rug, die uit
holt boven de kokernauwe rok. Van voren
i6 de ruimte weer verdwenen in het lijfje.
In zijn avondtoiletten kan Castillo zijn
Spaanse aard geheel uitleven. Het is als
heeft hij uren zitten turen naar de por-
en door de Spaanse grootmeesters der
schilderkunst van de Infantes gemaakt.
daarbij, want zij weet de kostbare toilet
ten te dragen met een houding, die niet
te evenaren is.
Haar hoofdje ongenaakbaar trots geheven,
schrijdt ze de zaal in, een heel mooi, heel
verwend, te vroeg rijp geworden kind.
Eerst droeg zij een toilet, bestaande uit
een wijde rok van paare moirée met een
witte orèpe blouse en een brede groen-
Toen een zwartfluwelen japon, stijf van
het Spaanse goudborduursel en dan een
lila kanten creable met een fichu, welke
ook als capuchon over het hoofd getrok
ken kan worden en die bezet was met
minuscule satijnen strikjes.
Ten slotte kwam Danny zedig en stil
ails bruid vn een wit sober toiitet els een
kloosterkleed. En ze liep daar door de
rijen kritiserende blikken met misschien,
een gedachte aan haar eigen trouwdag,
die nog maar een maand geleden was,
toen zij met een Parijse schilder in de
echt verbonden werd.
Zulke hoeden, complete halve bollen,
wil de jonge Parijse modeontwerper
Pierre Cardin ons in de komende win
ter laten dragen. De Frangaises zullen
bovendien zich. tooien met sieraden,
geïnspireerd op militaire rangen. Ter
verduidelijking diene, dat deze dame
zich de rang van luitenant-kolonel
heeft aangemeten, vijf strepen om pols
en hals bij gebrek aan manchet en
kraag.
Rapport over Surinames
welvaart
Een aantal vooraanstaande personep,
verenigd in de studieclub G-65, hebben
een rapport aangeboden over Surinames
welvaart. De naam G-65 is gekozen met
het oog op het feit, dat de uitvoering van
het Surinaamse welvaartsplan in 1965 zal
zijn afgelopen. Het rapport is van me
ning, dat het land in 1965 op eigen benen
moet kunnen staan, waartoe de vorming
van een nationale band tussen de ver
schillende bevolkingsgroepen noodzake
lijk is. Volgens de mening der rappor
teurs zal het opgehoopte begrotingstekort
in 1965 100 tot 200 Nederlandse guldens
bedragen. Bezuiniging alleeq, is niet vol
doende om dat te voorkomen, men zal
volgens de rapporteurs de overheidsbe
drijven in particuliere handen moeten
brengen. In de G-65 zitten drs. J. Groot,
H. Weisfelt. K. Coleridge, L. Lichtveld,
A. J. Morpurgo, D. Samson, ir. G. Tiggel-
man, prof. dr. E. Eykemans en dr. D.
Renooy
Zcic/di^ toc/i pittug
