Jlicutue £eiJtsrt|e GTourant
Boycot kanaal eerste stap
der westelijke landen
Ingrijpende wijzigingen in de
regering van Hongarije
Logboek Doria
is terecht
Romme werkt het program van
dr. Drees verder uit
Distributie olieprodukten in
>a te verwachten
Europe
Kanaalgelden op elke wijze
te betalen
DINSDAG 31 JULI 1936
BUREAUS: Steenstraat 37.
ABONNEMENTEN: J 7.— per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
Postrekening 58936
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Familieberichten 0.18 per mlllimetet
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel 31441
zevenendertigste jaargang No 10716
Directie: F Ü1EMER
Hoofdredacteur: Dr E. DIEMER
Chef-red.: H W I. ENSERINK
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stant»a«tlcfi l< gfiebleoeti
"myn htrt ia legt)enspoct
Olieboringen gaan
in zandstormen door
ZIE PAGINA 5
NAAR westelijke waarnemers aan
nemen met het doel de commu
nistische partij populairder te maken
bij het volk, is de regering van Hon
garije ingrijpend gewijzigd.
Als opvolger van Emoe Geroe. thans
eerste secretaris van de communist!
partij, is Istvan Hidas, een der vice-
miers, benoemd tot eerste vice-premler
van Hongarije. Gyoery Matoson. een voor
malige socialistische leider, die in 195(
werd gearresteerd en onlangs is gereha
biliteerd. wordt plaatsvervangend pre
mier. Hij werd kortgeleden eveneens ge
kozen in het centraal comité van de com
munistische partij en in het politiek
bureau.
Minister van buitenlandse zaken wordt
Het logboek van het gezonken Italiaanse
passagiersschip Andrea Doria is behouden
Dit werd gisteren door de Italiaanse
scheepvaartmaatschappij bekend gemaakt.
Het logboek is een document van vitaal
belang, waarin van uur tot uur de koers
van het schip e.d. bijgehouden wordt.
De New York Post heeft „betrouwbare
zegslieden van beide schepen" geciteerd,
die verklaard zouden hebben, dat de An
drea Doria en de Stockholm zichtbaar
waren op eikaars radarschermen en waar
genomen werden enige tijd voordat zij
met elkaar in botsing kwamen.
Een goed ingelichte zegsman aan boord
van de Stockholm zei, dat de radar aan
boord van dat schip de Andrea Doria had
waargenomen tenminste een half uur voor
de botsing, aldus de Post „en het beeld
bleef op het scherm tot het ogenblik van
de botsing
De eerste van. naar verwacht wordt een
lawine van schadevcrgoedingseisen in ver
band met de scheepsbotsing, is maandag
ingediend bü het federale hof. Mejuffrouw
Nancy Leo uit Miami eist een schadever
goeding van 200.000 dollar van de Italia
lijn en de Zweeds Amerikaanse scheep
vaartmaatschappij.
Men heeft thans het wrak van de An
drea Doria kunnen localiseren. Het schijnt
dat het schip op een hoogte van twintig
meter boven de zeebodem is blijven han
gen door de opgesloten lucht. Boven het
wrak zou zich dus een veertig meter
water bevinden.
Romme even spreken?'
Imre Horvath, die wegens deelneming aan
de opstand van Beda Kun In 1919 tot tien
jaar gevangenisstraf werd veroordeeld,
werd uitgewisseld voor Hongaarse offi
cieren die in de SowjetünieAgevangen wa
ren genomen, in 1984 illegaal naar Hon
garije terugkeerde en daar in 1944 door
de Russen werd bevrijd. Hij is ambassa
deur geweest in Moskou. Oost-Berlijn,
Washington, Londen en Praag.
Dc vroegere minister van verdediging,
generaal Mihaly Farkas, die onlangs uit
de Hongaarse arbeiderspartij werd gesto
ten, heeft zijn volmacht als afgevaardigde
van de Natidnale Vergadering beschikbaar
Voorts zijn vijf andere ministers ver
vangen. Over eventuele benoemingen van
de aftredende ministers ds niets bekend
gemaakt
Jungschlagers rechter
rooms-katholiek
Rechter Maenwkom. de landrechter te
Djakarta, die de zaak-Jungschlager be
handelde. doóh niet tot een openbare uit
spraak is gekomen, daar de beklaagde
overleed. Is rooms-katholiek geworden,
aldus meldt net Kath. Ned. Perebureau.
Gelijk men weet. was tegen de heer
Jungschlager de doodstraf geëist. Later
meldde de openbare aanklager, dat rech
ter Maengkom Jungschlager tot 20 jaar
gevangenisstraf zou hebben veroordeeld.
Vrij verhuizen Huybergen kent geen
Radio Boedapest maakte bekend, dat i
woningnood meer
Hongaren voortaan zonder vergunning
binnen de landsgrenzen van woonplaats
mogen veranderen en dat, om dronken-1
schap tegen te gaan, de prijs van sterke 1
drank zal worden verhoogd.
Bij het bekendmaken van de verande- Huybergen nog mag bouwen, zal het wo-
ringen zei de premier Andreas Hegedues ningtekort volledig zijn opgeheven. Er
dat niet te veel van de bevolking zou kunnen dan militairen op het vliegveld
warden geëist bij de vervulling van het Woensdrecht worden gehuisvest. De bouw
vijfjarenplan. Belastingschulden van klet- van deze twaalf woningen is onderhands
ne particuliere boeren zullen worden ge- opgedragen voor een bedrag van 67.900
schrapt. gulden.
Geen opheffing processieverbod
Voorbespreking P.v.d.A. ongunstig voor
de formateur
(Van onze parlementaire redacteur)
De ministers Drees, Suurhoff en Mansholt hebben gisteravond in het
gebouw van de Tweede Kamer met het dagelijks bestuur van de socialis
tische Tweede-Kamerfractie een voorbespreking gehouden over het ont-
werp-regeringsprogram van formateur Romme. In politieke kringen nam
men aan dat deze voorbespreking voor prof. Romme niet erg gunstig is
uitgevallen. Dit is dan geheel overeenkomstig de publikaties, die de laatste
de socialistische pers zijn verschenen.
den zijn, op grondslag van het program,
geestverwanten te adviseren zitting te
nemen in het kabinet, heeft de V.V.D.
kennelijk de nodige hoofdbrekens gekost.
Zij stonden voor de vraag wat de heer
Romme met deze mededeling precies heeft
bedoeld. Deze gang van zaken k*.»ft op
de V.V.D. een enigszins vreemde indruk
gemaakt. En wat ligt meer voor de hand
dan dat zij de formateur daarover nadere
opheldering heeft gevraagd?
Gisteravond heeft de C.H.-fractie ver
gaderd. Men kan aannemen dat ook in
deze kring het program over het alge
meen niet ongunstig is ontvangen. Het zal
de C.H. en A R. ongetwijfeld een genoegen
doen dat de heer Romme in zijn program
pleit voor een herziening van de rechts
vorm der onderneming, een gedachte, die
in het christelijke kamp sterk leeft.
Requisitoir-Scbmidt
uitgesteld
Het landgerecht te Djakarta heeft het
requisitoir in het proces tegen de heer
Schmidt uitgesteld van 31 Juli tot 20 au
Kustus. Dit uitstel is het gevolg van de
vervanging van de openbare aanklager
Sunarjo door Jusuf Suwondo. die de dos- j
tiers nog niet volledig heeft bestudeerd.
Heden, als de P.v.d.A.-fractle bij el
kaar komt, valt echter pas de eindbeslis
sing. De fracties hebben overigens de han
den vol aan het ontwerpprogram van
de heer Romme. Het is nl. elf gestencilde
ellen lang, departementsgewijs opgesteld.
De kabinetsformateur heeft dus een groots
program ontworpen. Hoofdzakelijk komt
het neer op een uitwerking in details
het program-Drees. De bekende K.V.P.-
eisen, waarop dr. Drees is gestruikeld
komt men uiteraard In het program Rom-
ie weer tegen. Ook het verlangen naar
:n algemene grondwetsherziening.
Prof Romme heeft voorgesteld in de
komende parlementaire periode de gehele
grondwet op de helling te zetten, echter
met ter zij delating van de Codserkenning
(of de naam van God als de bron van
alle recht in de grondwet genoemd moet
worden) en van de opheffing van het pro
cessieverbod. Wel worden in het voorstel-
Romme andere K.V.P.-stokpaardjes be
reden. Zo wordt b(j». in overweging ge
geven om revolutionaire vertegenwoor
digers uit de Kamers. Staten en Raden te
verwijderen.
Het program-Romme heeft in het al-
meen op de liberale fractie geen ongunsti
ge Indruk gemaakt, al blijft er natuurlijk
nog wel het een en ander te wensen over
Het feit dat de heer Romme niet aan de
liberalen heeft gevraagd of zij bereid zou-
De storm is voorbij. De zte is
weer kalm geworden. Toch
brengen wij nog deze foto, om
dat hij zo mooi is. De harde
wind, die zondag over ons land
raasde, heeft veel moeilijkheden
veroorzaakt en schade berok
kend. Vakantiegangers speciaal
hebben gemopperd, omdat zij
„hun geld in armoe verteerden".
Maar als men oog heeft voor de
schoonheid, die de natuur onder
alle omstandigheden biedt, be
hoeft de koude en stormachtige
dag toch niet verloren te zijn.
Een aanblik vah de Schevening-
se haven zoals op deze foto ver
geet men zijn leven lang niet.
Willem Mudde naar Zweden
De Lutherse organist Willem Mudde is
naar Zweden vertrokken om deel te
nemen aan een vergadering van de in-
kerkmuziek. die van 31 juli tot 6 augustus
te Ransater gehouden wordt. In Oslo,
Stockholm en Helsinki zal hij bovendien
enkele orgelconcerten geven.
De kersverse directeur van de
genaaste Suezkanaalmaatschap-
pij, kolonel Mahmud Yunes,
staat triomfantelijk bij een kaart
van het Suezkanaal in het bu
reau van de maatschappij te
Ismalia. Het zojuist aangebrach
te portret van president Nasser
ziet tevreden glimlachend op de
brave dienaar neer.
Wapenleveranties aan Egypte stopgezet
Royal Navy worden uitgerust. Eden ant
woordde „dat hem over hun verblijfplaats
niets bekend was doch dat de Britse ma
rine wel in staat zou zijn deze voor haar
rekening te nemen waar zij zich ook zou
den bevinden". In admiraliteitskringen is
men blijkbaar tot 't inzicht gekomen, dat
het vertrek der beide oorlogsschepen ju
ridisch niet kan worden verhinderd, daar
zij door de Egyptische marine reeds van
de Royal Navy waren overgenomen en
Londen, dinsdagmorgen als Egyptische oorlogsbodems in dienst
6 6 gesteld.
TTOEWEL premier Eden weigerde het Lagerhuis nadere inlichtingen te BUjkens u„ Kair0 atkomslige be.
7 verstrekken over de besprekingen, die gisteren te Londen gehon- richten yindt het scheepvaartver.
den rijn tussen Selwyn Lloyd, de Britse minister van buitenlandse raken, keer normaal v00rtgang, doch sche.
pen van de Britse Middellandse-Zee-
(Telefonisch van onze correspondent)
Pineau, zijn Franse collega en Murphy, de Amerikaanse onderminister
buitenlandse zaken, schijnt er toch tussen Groot Brittannië en Frankrijk
vloot hebben opdracht gekregen zich
een grote mate van overeenstemming te rijn bereikt over de beleidslijn, d te houden Qm z0 „odi Britse
die inzake het Suezkanaal moet worden toegepast. Eden kon het Lagerhuis
niet meer meedelen dan dat alle wapenleveranties aan Egypte zijn stop
gezet en dat de Britse regering onder geen voorwaarde zou toestaan, dat
het S'"*zkanaal in handen komt van één enkele mogendheid.
Doch zo niet officieel dan toch offici
eus, is er het een en ander vast te stel
len. Het schijnt, dat het in Londen bespro
ken plan van actie twee fasen zal on
ten. Tijdens de eerste fase zullen Enge
land en Frankrijk en zo mogelijk ook de
V.S. en de overige Westeuropese zeeva-
rende naties (waaronder dus ook Neder
land) zich voornamelijk ertoe bepalen
Egypte ondfr diplomatieke en economi
sche druk te zetten. Men wil via de V.N
de Westerse landen verzoeken geen gevolg
te geven aan Nassers eis de verschuldig
de tofgelden voor de doorvaart door het
Suezkanaal te voldoen aan de door Egypte
genaaste Suezkanaal maatschappij. Nasser
zal dan waarschijnlijk reageren door de
betaling weigerende schepen de vrije
doorvaart te ontzeggen. In antwoord op
deze uitdaging zullen de westerse landen
dan hun schepen verzoeken de route via
Kaap de Goede Hoop te nemen. Door deze
boycot zal Nasser ius niet het inkomen
passagegelden kunnen toucheri
waarop hij gerekend had, zodat hij ge
dwongen wordt met het westen tot een
rgelijk te komen.
Van lange duur
Men moet er evenwel op rekenen, dat
deze boycotperiode lang kan duren, zodat
West-Europa zich er op moet voorberei
den een vrij strenge distributie van pe-
oleumprodukten toe te passen. Er zijn
nmers niet voldoende tankers in de vaart
m ook vla de lange Kaaproute de olie-
voorziening van West-Europa zo gelijkma
tig te doen verlopen als thans het geval
is. Pas als deze eerste fase Egypte niet op
de knieën kan brengen zal men eraan
gaan denken de tweede fase in werking
stellen waarbij de wapenen mee moe
ten spreken. Al heeft men te Londen de
mogelijkheid van gewapende actie ter
dege onder ogen genomen, toch zijn noch
Engeland noch Frankrijk en zeker niet
Amerika er bijster op gesteld wapenge-
eld toe te passen, bevreesd als men is
oor de repercussies, die dit in de Arabi
sche wereld zou opwekken.
Militair gezien is de herbezetting der
Suezkanaalzone niet zo moeilijk, doch de
politieke gevolgen hiervan kunnen
overzienbaar zijn. Vooral Amerika is voor
de gewapende actie allerminst geporteerd
en ook voor de door Engeland voorge
stelde economische sancties kunnen de
V S. weinig enthousiasme opbrengen.
Men verwacht, dat Murphy eerst n
Washington zal overvliegen om de Britse
voorstellen met zijn chef Foster Dulles
en president Eisenhower te bespreken.
Amerika zou voorlopig een houding van
welwillende neutraliteit willen aannemen
in afwachting van de uitwerking, die de
Brits-Franse maatregelen op Egypte6
houding zullen hebben. Ook Pineau is
Met spanning wacht men af wat er
morgen zal gebeuren als het 28000 ton
gisteren n-aar Parijs teruggekeerd, om het metende passagiersschip Himalaya het
te Londen besprokene aan zijn collega's kanaal moet invaren
voor te leggen Vier troepenschepen, die vanuit het
In het Lagerhuis is voorts nog de vraag Verre Oosten op weg waren naar Enge-
gesteld of het tegen Egypte uitgevaardigde land, kregen eerst opdracht de route via
wapenembargo ook van toepassing is op Kaap de Goede Hoop te nemen in plaats
de beide torpedobootjagers, die op het van die via het Suezkanaal, doch deze or-
ogenblik in een Britse haven door de der werd laten ingetrokken.
\E EGYPTISCHE regering heeft de order Amerika
de Egyptische handel
tot contante betaling van de door-
vaargelden voor de schepen in het Suez
kanaal Ingetrokken. De schepen mogen
op iedere gewenste wjjze de betaling ver
richten. Ook het verbod van uitvoer van
sterling goederen is opgeheven. Egypte zal
cheques op Londen. Parijs of Kairo aan
vaarden als steeds Er is nadrukkelijk
verklaard, dat de Engelse en Franse
activa in Egypte niet geblokkeerd zijn.
Wel heeft het Fgyptische ministerie van
financiën bepaald, dat zonder vooraf
gaande toestemming van een centrale
raad van toezirht op het geldwezen geen
rekeningen meer mogen worden gebruikt
betalingen in Egypte of overmakin-
ïaar het buitenland Dit voorschrift
geldt in het bijzonder voor rekening van
nlet-ingezetenen
De Britse ambassade vroeg een toestem
ming aan voor het opnemen van gelden
om de salarissen van het personeel uit te
betalen. Deze werd gegeven.
De Egyptische minister van financiën
heeft met de directeuren van de Frans
en Engelse banken in Egypte de finan
ciële aangelegenheden besproken.
Barclay's bank te Port Said heeft mede
gedeeld van de Egyptische regering op
dracht te hebben gekregen alle handel in
buitenlands ge'd te staken. In handels
kringen verwai.lt men dat de gehele aan
voer van buitenlandse goederen nu mei
een paar dagen zal zijn afgelopen. De
directeur van een Britse scheepvaartmaat
schappij reageerde met de opmerking, dat
Egypte zo gek niet zou zijn en dat spoedig
ook hier een tegenorder verwacht kon
worden. Scheepvaartmaatschappijen bui
ten het sterlinggebied is verzocht kanaal-
gelden in Amc/:kaanse dollars of Zwit-
franken et, zoveel mogelijk recht
streeks naar Kairo te betalen.
De Westberliinse banken hebben maan
dag de aankopen van Egyptische ponden
gestaakt omdat de koers op de vrije
markt gedaald is tot f 8.68 tegen een offi
ciële koers van f 10.90. terwijl bij aanvra-
Nederlsnd, Zwitserland en West-
Duitsland de waarde bleek te schommelen
in f3.60 tot f5.60.
Op de Londense effectenbeurs verloren
de oliewaarden gisteren ongeveer een
miljard gulden in koers, terwijl de
liezen van zaterdag reeds f750 miljoen
beliepen Sommige oliemaatschappij'
overwegen ha*** tankers om de Kaap
laten varen. Te Singapore ©teeg tin 5Vi
dollar de pikol
•schaduwen.
Over het algemeen wordt een beheers
raad van het Suezkanaal uit de Verenigde
Naties onmogelijk geacht, daar behalve de
Grote Drie ook de Sowjetunie daarvan
deel zou uitmaken.
Indonesië
De Indonesische minister van buiten
landse zaken. Ruslan Abdulgani, heeft na
een onderhoud met premier All Sastroa-
midjojo gisteren te Djakarta medegedeeld,
dat Indonesië voorbereidingen treft voor
conferentie van Colombolanden te
Djakarta ter bespreking van het vraag
stuk van het Suezkanaal, welke voorge-
Zo zijn onze
manieren
Wie dacht dat president Nas
ser het druk had met zijn
Suezkanaal, heeft het mis. Hij
houdt nog tijd over om het
protocol te veranderen. De
handkus, die barbaarse wester
se gewoonte, moeten de diplo
maten afschaffen. De Egypti
sche dames mogen de handkus
in geen geval aanmoedigen.
Voorts moeten de dames
hooggesloten en soepelvallende
kledij dragen en dan nog in ge
dekte kleurdt. Egypte zal al
leen nog alcoholvrije dranken
serveren op recepties, de bui
tenlandse ambassades is in
overweging gegeven zo zij de
spiritualiën niet willen uitban
nen. dan toch voor tomatensap
en limonade te zorgen.
Maatschappij-vergadering
Nog deze week zal te Parijs een buiten
gewone vergadering worden gehouden var
raad van bestuur van de Suezkanaal-
latschappi). Nederland is daarbij ver
tegenwoordigd door mr. D. A. Delprat, di
recteur van de MU Nederland.
De Egyptische ambassade in Parijs heeft
gewaarschuwd, dat de houding vai
vroegere Suezkanaalmaatschappij, aange
moedigd door regeringskringen, slechts
schade kan toebrengen aan de belangei
der aandeelhouders door vertraging in de
regeling van hun aandelenbezit. De ver
klaring gaat verder met de waarschuwing,
dat het wenselijk zou zijn teneinde ook
beursmanoeuvres te ontmoedigen niet te
trachten een goede bedrijfsvoering van de
genaaste maatschappij te belemmeren.
De Franse resident-minister in Algerije.
Robert Lacoste. is naar Parijs gevlogen
de regering te waarschuwen, dat een
Egyptische overwinning in het geschil
Frankrijk in Afrika zeer ernstio zou
Lacoste wil met premier Mollet spre
ken vóór de Franse kabinetszitting. welke
moroen te Parijs gehouden wordt. De Brit
ten storen de uitzendingen van radio Kal-
de Griekse taal. waarnaar op Cy
prus geluisterd wordt.
Radio Moskou heeft gezegd, dat het
•cht aan Nassers kant is Als Grootbrit-
:nif dit had gedaan nldsu Moskou, en het
erd door een andere mogendheid betwist
in zouden toe aar» de Engelse zijde ttaan
De Amerikaanse pers dring' aan op
lerleg De New York Times schrift dat
Nasser als zfcn eerste overwinningsroes
iorbf) is. misschien toil luisteren.
De Herald Tribune voelt veel voor vlag-
rrtoon «n het Suezkanaal. en wil scher
en met het enorme katoenoverschot tn
steld is door premier Bandaranaika van
Ceylon. Woordvoerders van de Ceylonse
regering verklaren echter, dat Bandara
naika op dit ogenblik niet naar een spoedi
ge conferentie streeft, omdat interventie
in dit stadium de verwarring waarschijn
lijk groter zou maken.
De Bank van Engeland heeft aan de
Nederlandsche Bank bericht, dat Egypte
sinds 28 julli niet meer deel uitmaakt van
de transferable account area, zodat geen
overboekingen tussen transferable ac
count en Egyptische rekeningen zijn toe
gestaan.
HET WEER IN EUROPA
SS IQ
5 B
I
icht bew WZW 4
?eh bew WZW
ontoew windstil
on-bew windstil
balf bew NW 3
onbew ZW 6
WEERBERICHT
Minder wind
Tot morgenavond verwacht De Bil'
jg Veranderlijke bewolking met
enkele verspreid voorkomen-
de bwen. Tot matig afnemen-
westelijke wind.
'wiÉ' Iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
Zon: 5.0320 32 u. Maan: 0.00—15.58 u.
Op 6 Augustus Nieuwe Maan.
