Ranks ideaal: goede
Bijbelse films
Plantennamen in liet Nederlands
Miljonair, - maar nog altijd voor
klas van zondagsschool
Regen spelbreker op open Leidse
kampioenschappen tennis
Dirk Janszoon Zwart gaf een
boeiend orgelconcert
MEllWE. LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 20 JULI 19S6
Gegrepen door het Evangelie
weldige teleurstelling, toen hij tot de
dekking kwam, dat de bioscoopeigenaren
weigerden zijn product te vertonen.
Bioscopen opgekocht
(Van onze Londense correspondent)
FR IS IN heel de Britse filmwereld geen openhartiger, en toch geen
raadselachtiger figuur denkbaar dan J. Arthur Rank, de man die de
Britse filmindustrie tot ongekende hoogte heeft opgevoerd. Hij is een
kinderlijk-gelovig christen van Methodistische snit. En toch heeft hij de
harde berekenende bioscoopwereld tot de zijne gemaakt. Zondag aan zon
dag staat hij voor de klas in de zondagsschool. En toch is hij een der
rijkste mannen van Groot-Brittannië, ja, van heel het Britse Gemenebest.
Hij is een wandelende illustratie van de bestaanbaarheid der Messiaanse
opdracht: ,.Wees dan voorzichtig als de slangen en oprecht als de duiven",
want hij is een gewiekst zakenman, en daarbij van een onkreukbare eer
lijkheid.
Holly-
i alle in Britse
ju'st een
alle artisticiteit zesneend
taal niets van de filmwereld afwist, tot
de grootste macht in de Britse filmge
meenschap en één der grootste filmpro
ducenten ter wereld geworden is.
zijn 45ste jaar was er van hem niets
ders hekend dan dat hii multi-miljonair
en christelijk was. Die rijkdom dankte hij
aan ziin meelfabrieken welke in een der
de van de B-itse me»leonsumptie voor
zagen. J. Arthur verdiende er. mèt ziin
vader en ziin heide broers schatten zeld*
mee. En voor 't overiee reisde hii als
een braaf. onn^send Citv-«rentl».p-»n b«~-
en weer tu««en zijn kantoo'r in Londen
en zijn huis in Reigato. Surrey
Waf
Film-husiness
Arthur, die geen
hoefte had
film-business, een door-cn-door „wereld
se" aangelegenheid?
Rsnk heeft het talloze malen ver
klaard. en siprhts weinigen hebben hem
geloofd. ..Wet Is gevaarlHk leiding van de
Heilige Geest te vragen, want hij kan
je bar gevaarlijke dingen ondragen. Je
de Hei
lelden ral, en Ik doe aan f'lms r
de Heilige Geest het m'i ond-oeg
zulke woorden hoort uit de mond
zulk een rlik man. is licht geneigd
hypocrisie *n verwitten, en dat is
herhaaldelijk gedaan.
Ik ben naar Rank toegegaan en
hem zelf de vraag gesteld Wat ik
hem gehoord en gelezen had. bleek geen
een machtig-gebouwd heer,
welhaast 67 jaren niet zou aanzien. Niets
was er dat herinnerde aan een film-ope
rator of een m'ljonair. Of het moest df
grote kamer zijn, met de antieke meube
len.
Hij beantwoordde mijn vragen niet mei
die hooghartigheid welke men zo vaak
aantreft bij de groten der aarde. Neen.
hij sprak eenvoudig en vrijuit. Hij mof
felde zijn rijkdom niet weg, maar praatte
erover als was het de gewoonste zaak
van de wereld, miljoenen en nogmaals
miljoenen
God gaf me veel geld
„God heeft mij veel geld gegeven"
zei hij, „en ik moest met dat geld iets
doen. Als men zelf heeft ervaren hoe
heerlijk het is in Christus te geloven,
dan komt vanzelf de begeerte ook an
deren met dat geloof in kennis te
brengen. En zoals anderen het Woord
Gods met de mond predikten, zo pre
dikte ik het door middel van de film".
De geschiedenis is bekend. Rank kwam
door zijn zondagsschoolwerk tot het in
zicht, dat de onderwijsmethoden ver
nieuwing behoefden. Hij begon religieuze
films te maken, waarmee hij tot op heden
is voortgegaan.
Al ls de afdeling, die deze films
vaardigt, nooit opgenomen in de gi
dige ,T. Arthur Rank-Organisation. Onaf
gebroken experimenteert hij, om de Blij
de Boodschap zo zuiver en zo indrin
gend mogelijk op de filmband vast te leg
gen. Ofschoon het in Engeland bij de we'
verboden is, de Christusfiguur uit t«
beelden, is dat voor Rank geen bezwaar
Integendeel. „Ik heb eens een film ge
maakt", zo vertelde hij,
trachtte het werk van de Heilige Geest
uit te beelden Men vroeg mij toen spot
tend of de Heilige Geest soms fotogeniek
was. Maar die vraag kan men alleen maai
stellen als men zelf niet in Christus ge
looft. En dus zette lk door."
Strijd tegen Hollywood
bioscopen vertoonde films
Amerikaanse oorsprong. Nu was en i*
Rank, behalve een overtuigd Methodist
ook een man die zijn land vurig lief
heeft. Niet alleen tegen die tachtig pro
cent had hij bewaar, maar ook tegen het
feit. dat de meeste films ..voor een chris
tenmens ten enenmale onaanvaardbaar
waren": misdaad, overspel, „glamour"
haat, hartstoch*. dat waren de registers
van het door Hollywood meesterlijk be-
speelde filmklavier. Niemand waagde het'moggn hel
zijn geld aan de Britse filmindus- I de wereld
Er zat maar één dii
in bezit zien te krüge
copcn, b|J tientallen.
fundament gelegd
Rank-Imperium. dal
grootste filmstudio's,
ipcn, een fahrick
isietoestcllci
'ig pre
ent v
S op: zelf bioscopen
i. En hU kocht l>ios-
lliermede werd het
oor het geweldige
thans Engelands
meer dan 550 bios-
lor radio- en tele-
ï.rnfabriek (negen-
Hol yw od gebruik-
sardigd door Rank).
>r. en verscheidene
tendom 1
•ertrouwen, omdat het geen ten het
„zakelijke propositie" was Alleen Arthur
Rank, gedreven door de machtige impul
sen van zijn gelcof in een Goddelijke op
dracht, èn door zijn vaderlandsliefde, zag
te filmlcnzcn zijn ve
een filmverhuurkani
andere fabrieken oi
Enorme tegenslagen heeft de J. Ar
thur Rank Organisation moeten weer
staan, zodat het in 1948 zelfs set
ook hij het bijltje er bij neer m
gen. Maar hij won. en zijn orgai
nu sterker dan ooit tevoren.
Rank's films hebben op het bioscoop
wezen zuiverend gewerkt Hij zelf
„We zijn nu zover, dat ouders met
gerust hart hun kinderen naar de t
coop kunnen sturen, als er een Rankfilm
>ond wordt Maar dat is niet genoeg,
orstel nog altijd met het probleem
hoe ik een grote speelfilm
die niet alleen onderhoudend is.
ook de boodschap van het Evangelie
ndigt. Maar God heeft ons beloofd,
ijn Heilige Geest ons in alle i
heid zal leiden en in dat geloof
ben ik vast overtuigd, wij
•ein van de film niet aan
'aten, doch moeten trach-
hier e
de zuurdesem van het Chris-
doordringen."
van Rank's statuut ontmoet
veel in de filmwereld. En de
in de Rank Organisation mo-
Achterstand op programma met kunst
en vliegwerk ingelopen
de «cMer^tend
sl«ks
rnmrn»
Ook
Mascotte wijsi U deze zomer
in dubbel opzicht de goede wegl
roeping nopolistische tendenzen r
akte een ..film met een bood- Rank zelf als om strijd prijz
schap „Turn of the Tide" Het was, ach- blijft de eenvjudige, eerlijke Yorkshire-
teraf gezien, een jammerlijk-slechte film. man, die zich niet laat verblinden
Maar even zo goed was 't voor hem 'n ge- ijdele glorie van de filmwereld.
Mascotte gaat nu nog iets méér
doen dan U de weg wijzen naar
de beste zelfgerolde sigaret. Nu
gaat Mascotte U ook letterlijk de
weg wijzen: naar elke plaats in
Nederland waar U met weekend
of vacantie heen wilt. Er zijn 5
verschillende Mascotte-fiets-kaar-
ten. Prachtige maar ook prac-
medewerklng der spelers reeds
vroeT |n dn moreen cespeeld.
De eer~>.a A-partijen leverden geen
"QFS.ngen op. J. Bult won onbedrelgi
II Nyeboer en ook A. Lim had geen
moeite met zijn tegenstander Oostero
Bh de dames, waar een halve competitie
•rdt gespeeld, was er meer spanning.
Mevrouw Soorohis kon het na een zware
Jrie sets-zege op mei Berlage niet meer
bolwerken tegen mei. Elhorst en ir.oest
haar, na een aanvankelijke voorsprong,
de overwinning laten Mevrouw Van Ber
ge Henegouwen vprsioee mej Berltge.
terwlj' mevrouw Th. Kruvzer een solide
overwinning op mej. F.hhorst boekte. In
het B-toernooi was er weinig nieuws.
Enige partijen werden door regen afge
broken
Het C-toernool gar meer spel In het
enkelspel leverden Verhees en Hazenoot
watergevecht, dat uren duurde en tn
voordeel van Hazenoot werd beslist.
De jeugdspelers Koemon en Van Steenis
peelden een marathon-wedstrijd, waar-
•an de eerste na drie uur de dupe werd.
De Marlotspeler Bando. dit jaar nog in
ie jeugdcompetitle spelend, won goed van
\*erhoef. B. Scholten en Berger hielden
ie naam van het ontvangend park hoog
door een zege op tpsp. Modderman en
'.Vortelboer
De eerst finalisten zijn reeds bekend.
BU de dames C won de dubbel Kluyt/De
Wolf van Filippo/Kranenburg. Vandaag
vel meer tekening in de strlld ko
nen. aangezien men reeds tot de kwart-
nales Is genaderd
In A werden naast de herkansingen In
et heren-enkelspel ook reeds enige dub-
iel6 verspeeld.
tische gidsen, die tezamen heel
Nederland voor U openleggen.
Met een volledige opsomming
van wat er overal aan moois en
wetenswaardigs te zien is. Deze
prachtige kaarten zijn tijdelijk in
BEPERKTE MATE verkrijgbaar bij
Uw sigarenwinkelier.
6. 64. Hazenoot—Verhees 7—5 1—6
6 Modderman—Tteleman fi— 1. 9—7.
Berger—Wortelboer 7—5 0—6 6—4 F En
gelenburgStaverman 64 26 86.
iet ScholtenModderman 64, 57, 61.
BandoVerhoef: 46, 63. 62.
Kerendubbel C: Parlevliet'HazenontV.
d. Kuy/De Lange 6—1 6—4. Plno/Ticl*-
m?nPee'enboom/Gardenier 75 61. V.
Lernnep/BandPPerceel/KHnkert 61 60.
Taat/VerheesW en O. Van Teutem 6—1
g_3. Wortelboer/Dengah—Modderman Ka-
lemink onbekend. PlnoTielemansKot-
mans/V^-hoef fi—1 48 64.
Gemengd-d-ubbel C: heer en mevr.
Schreuder Peters—mevr De Wolf/V. de
Kuy 6—2 8—3. Mevr Ubblnk/Van Teutem
heer en mevr Peerenboom fi1 75.
Mevr. Kuypers/Hins—mej. Fordoir/V Dul-
>n s—2 6—3. Mevr. Wlerlka/V. Steenis—
mej. Baars/De Geus 75 62. Mej.
Brandsma Tmmlnk—heer en mevr. SchreU-
der Peters 61 61.
Dames-enkel C. mevr Zandvoort—mevr.
Kuy per 6—1 6—2 Mevr. Kranenburg—mej.
6—2 6—1. Mej Baars—mevr. Fllippo
16 8—41 7—5. Mevr. Wieriks—mej. Colen-
rander 64 61.
Dames-dubbel C: me). Kluyt/mevr De
Wolf—mevr Filippo'mevr. Kranenburg
6 6—4. Mevr. Wieriks/mevr. Ubbink—
•evr. Kuypers—mevr. Schreuder Peters
ij8 64. Mevr. Zandvoort'mevr Voor-
am—mej. v. Moorte!/meJ. Colenbrander
P—6. 6—4.
Voetbalprogramma
voor zaterdag
Het wedêtrijdprogramma voetbal voor
aanstaande zaterdag luidt:
Om het kampioenschap van Nederland:
A.R.C.—Quick Boys (19 uur). Harkemase
BoysIJsselmeervogels (16 uur).
Uitslagen
In Geref. kerk te Noordwijk aan Zee
TIET CONCERT dat de Rotterdamse organist Dirk Janszoon Zwart gis
teravond op het orgel van de Gereformeerde Kerk te Noordwijk aar
Zee heeft gegeven, was vrij goed aangepast aan de beperkte mogelijk
heden van dit overigens fraaie instrument. Het orgel leent zich namelijk
niet bepaald voor een goede vertolking van de werken der romantici, doch
is wel uitermate geschikt voor het oeuvre van de grote orgelmeester Bach
en zijn voorgangers en tijdgenoten.
Befoa'jve aan Bach en Paohelbel wa6 ir
dit programma ook een grote plaats in
geruimd voor diverse wenken van de va-
dier van de concertgever. De organist be
gon met een zeer bekend we-rik van Jar
Zwart „Fantasie toocatine Psalm 33", da'
uitnemend werd vertolkt.
Van J. S. Bach vermeldde het program
ma een trio en voorts Toccate en fuga lr
d. mofcL. Deze werken werden door Zwant
zeer beheerst verklankt met een fij
niige registratie en veel gevoel voo
tempi. Het koraalvoorepel „AMein Gc
der H&h' sei Eh-r" van Pachelbel werd
door de organist eveneens goed vertolkt,
strak en beheerst.
Hoogtepunt
In de dertiger Jaren
filmindustrie vo'komen aa
raakt. Zij kon niet mee
'as de Britse
de grond ge-
op tegen de
Bep van Gelderen naar
Nederland terug
Bep v^n Gelderen-Rpamgenberg. de Am
sterdamse. in Australië woonachtige
migrant®, die door haar man werd
laten, wier zoontje door vergiftiging
hjet leven kwam en wier huis door
vrachtauto ernstig werd beschadigd, komt
naar Nederland terug. Zij hoopt op 29
juli op Schiphol aan te komen.
Om haar terugkeer mogelijk te maken
werd in Amsterdam een comité gevormd,
dat thans de benodigde gelden bijeen
heeft.
Polio in Tilburg
Op advies van de GGD in Tilburg zijn
el'le Jeugdwedstrijden in midden-Brabant
uitgesteld. In het ziekenhuis van Til
burg bevinden zich thans tweeëntwintig
patiënten van kinderverlamming. Acht
tien kinderen zijn in observatie.
Nolttng. Delninghai
NOTARIEEL
i-GRAVENHAGE. 19 juli.
or tweede gedeelte van het
amen; J. den Har tos te Vlaardin
ie grote Franse orgelmeesters waren
tegenwoordugd met enkele delen uit de
bekende 5e symfonie van Ch. M. Widor
Terecht 6peeide Zwart niet het And-an-
en het adagio uit deze symfon
daar deze delen zich niet zo beet lenen
dit orgel. Gespeeld werden nu alle
gro vivace, allegro cantabile en de mach
tige toccata. De uitvoering van deze de
len was verbluffend virtuoos en toch op
vallend beheerst. Zeer zeker bet hoogte
punt van dit concert!
Besloten werd met een drietal psalm-
bewerkingen. Trio psaüim 6 in de
stijl van het oud-Nederlandse koraalspel
en andante neld©iooo psalm 25. van Jan
Zwart. Te® slotte speelde Zwart een be
werking van hemzelf Psalm 1051
He<
Het is slechts te betreuren dat niet
meerderen het waarderen, dat ook
op cultureel gebied in de badplaats
iets goeds wordt geboden. De be
langstelling was weliswaar bevredi
gend. maar kon toch veel beter zijn!
Eindstand 5—2
„Noordwijk" versloeg
S. J. C. overtuigend
De derby tussen de belde Noordwjjkse
clubs S. J. C. en „Noordwijk" is gister
avond oAertuigend in het voordeel van de
badplaatsbewoners beslist. „Noordwjjk"
ging direct al vlot van start. Met een
„nieuwe" midvoor In de gelederen, als
zodanig fungeerde mvmeljjk Dick Pas-
chier, ging er werkelijk wel iets van de
oorhoede uit.
In korte .tijd werd de toch niet gemak
kelijke defensie van S.J.C. tweemaal door
Dick Passchiier gepasseerd. Heemskerk
orgde nog voor de rust v
plakt beter brandt beter
Heren-enkel A: J BultH. Neveooer
e—3. 61. A. Lim—Oo.rterbaan 64. 62
Dames-enkel: A (halve comp.)
Kruyzermej. Elhorst 86. 63. Me'
Van Berge Henegouwen—mej. Berlage
C—2, 4—6. 6—3. Mej. Elhorstmevr. Soo-
mus 62, fi2
Heren-enkel B: MolenaarStaverman
6—4, 62. Molenaar—Rlpassa 64 60
Herendubbel B: J. Neyeboer/CharriGlas
stra v. Loon/ Hlernels 63, 6—1. Israel/
Mulders—Wins/Smlt 6—1. 6—2. Druyven-
«tein'Miskotte—Den Holder/Bergen Hene
gouwen 6—1, 1—1 afgobr.
Gemengd dubbel B: mej. V. v. Drift'
'ansen—mevr. Kaaten/Neyeboer 61, 4—6.
C—2. Mej. Sanders/Den Holder—mevr.
Spllnter/Blankhart 6—3, 7—5.
Dames-enkel B: mej. Zwartsmevr.
Hoekstra 6—1, 6—2.
Damesdubbel B: mej. Regteren Altena/
mej. V de Drift—mej. Kasten/mej. Sit-
in an 6—3, 6—3.
Heren-enkel C: V Steenis—Koemans
r—5. 8—10 6—1. V. Lennep—Immink 6—1.
Overzicht
„Noordwijk" te bar. Vam Resteren zorgde \1
er voor dat de voorsprong behouden
bleef. Kort -zoor het einde bracht piek
Pdfischier, na fraai voorbereidend wetk
van v. d. Lippe Jr., de stand op 5—
D:i was tevens de eindstand in deze
pittige harde wedstrijd. W—
VISSERIJ EN MARKTNIEUWS
Geslaagd
i lampionoptocht
t aangekondigde t
met aansluitend
door het slechte
niet door.
Kleuterschool
:oncert door Excel-
en lampionoptocht,
weer gisteravond
ging uit
Gisteren maakte de Geertrulda kleuter
school onder leiding van mejuffrouw
Krabbendam het jaarlijkse uitstapje
naar het dierenpark te Wasse
Een 25-tal kleuters hebben zich daar
nemend vermaakt.
41—25. 49—10, 78—15.
5 43 n.h.. 9—60. 14—60,
-25, IJM 75—40.
ranh. g
kers; 70 w.v\, 85—17 80 w.v„ 40—80, 74—75.
7—50. 73—35. !S065, 48—23 93—35. Gemld-
Schatgra
erU
In de tweede helft 'wae het eeret S.J C.,
dat in het offensief* kwam. wat dan ook
doelpunt opleverde, even later door
tweede goal gevolgd. Dit weid
Woensdag wordt op het strand nabij de
oolitieDost weer een schatgraverij georga
niseerd-. Tegen betaling van 50 cent kan
jeugd deelnemen met de kans de
hoofdprijs van f 100 in de wacht te slepen.
Collecte
jnsdag wordt door het Nat. Reuma
een straatcollecte gehouden.
Geref. Bond
dagmorgen wordt in het lokaal
lstraat een godsdienstoefening ge
dolde vangst c
SCHEVENTNCEN. 20 juli. Var
icht van hedenmorgen uit zee; SCH
95 mill 306—11. 200—30. 195—17 .264—
nljl afgelegd. 41B—3. 56-6. 159-
Tiijl, 105—32. 339—40 23—6
57-46. 181—35 i
teren 75. 32—17.
nog 140 mijl. 133 e
292—10. 2—25. 5 g
nog 190 mul.
37-60
130—1, 210—8. 236—50
—38. 310—2. 312—1 3
323 - 6S. 225 nog 150 mijl. 314—3. 79—50, 141—
16, 188 nog 160 mijl, 361 g.v 46-68 h vl„
100. 5é5.
248-8. 250'1 297
mijl. 20—14
30. 116—30. 1<23
242-14, 3 B V.. 14
333—20. 325—16.
IJ M LTD EN. 20 ju.
heilbot 250—230, gr. tong 420—380, grm 370—
315, kim. 350—315, kl I 340—310, II 264—240.
taCbot I 260—240, aaim 1050—466; per 50 kg:
tarbot II 114—90, sehartonn 27—25. gr. schol
55—50. grm 54-43.
35-8. schar 14—8. bo
—12.50, makreel 18—10. i
—16. n 16—8. wlj-
Quick Boys, dat zaterdag de leiding nam
T1f I in de kampioenscompetitie, zal. ondanks
de ruime overwinning in de thuiswed
strijd op ARC, de return wedstrijd in Al
phen aan den Rijn zeker niet gemakkelijk
opnemen. De ARC-ers, die zelf niet meer
in de running zijn, wonnen zaterdag met
52 van Sportclub Genemuiden en deden
het ook verder in hun thuiswedstrijden
lang niet slecht. Toch geloven we niet. dat
de KatwUkera zich zullen laten kloppen.
IJsselmeervogels, dat twee punten op de
blRU'-wltten acner :s. moet naar het hoge
noorden, waar Harkemase Boys, zoals her
haaldelijk is gebleken, tot verwoede te
genstand In stas» ls Zullen de Spakenbur
gers één óf meer punten verspelen?
Om de wereldtitel
Nederlandse schakers
naar Moskou
Vier Nederlandse schaakmeesters zullen
in augustus naar Moskou reizen, om daar
deel te nemen aan het wereldtoernool
schaken. Het toernooi duurt een maand en
begint op 28 augustus. Behalve Nederland
emen 29 landen deel aan de kamp om da
ereldtitel.
Nederland zal vertegenwoordigd zijn
door de sohakers W, J. Muihrinfc, L. Prins,
H. Kramer en H. BouwmeesterVoor Rus
land zullen naar alle waarschijnlijkheid
de grootmeesters BCwtm-dk, Smyslow,
Kerea en Bronstein uitkomen.
20—ir?.
ki kooh-is
kg; gr kabeljai
IJ MIXEDEN.
1 jU'
♦160, KW 122—15.300.
80—370, IJM S9—440.
VLA A RDINGBN20 juJt
Vlaardlniger
invoer 5PK kisten
Besommingen: 1
SCH 117—«380. 7—
Meer belangstelling voor
Hertog dan voor spelen
VL 50—33 I
Het Australische organiserend comité
Ivan de Olympische spelen in Melbourne,
niien teheeft protest aangetekend tegen een uit
scherpen. spraak van het bestuur van het I.O.C.,
o'—ia®i van j acnepen, via—mi test van luiende dat de hertog van Edinburgh, na
L^ cte^vtehaW^ aan ver^^T I d* officieel te hebben geopend, da
VangetbèrichtenVL 207 -70 nog 25 netten.' arena niet meer behoort te betreden.
206—20. 79—10. 70—46 53 —32, 83—36 kantjea.1 Volgens de Australische dagbladen zou
584. 842 last. 1432 kantjes h.vl 894 last president van het I.O.C.. Avery Brun-
2aK;d't"),dH
[7_ Tg2 nog 40 netten 8610. 9710 nog 25 hebben, dat de hertog en andere vorste-
netten. 143-6 nog 40 netten. 166—17. 172—12 lijke personen al te zeer in het centrum
nog 20 netten. 196—8 nog 25 netten. 2033. van de belangstelling stonden tijdens de
Ho'kanÜwT20' 307-70 noe 25 netten' 2oe— I hippische spelen Brundage zei daar wei-
BARNEVELD. 19 Juli. Coop Velwwee ^8 ingenomen te zijn.
SCH 54-37 la.<
I. lijk is echter dat madelief oorspronkelijk ls geweest:
maria lieve of maghet lieve en dus zou het een bloem
Een AANTAL NAMEN VAN PLANTEN laai geen of zijn aan de maagd Maria gewijd. De dialectische naam
weinig twijfel aan de oorsprong ervan bestaan, maagdelief maakt dit nog waarschijnlijker.
Ieder begrijpt dadelijk waarom we de bekende tuin- De moerbei heeft met Ons „moer" niets te maken,
bloem leeuwebek noemen. Als men er maar even De naam is een verbastering van het Latijnse morus
aan knijpt, gaat de bloemkroon zo duidelijk open. dat (moerbeiboom).
men de bek ziet. Waarom de plant nu bepaald De n a c h t s c h a d e, heeft niets met schade
leeuwenbek moet heten, is niet duidelijk, want of
schoon de Duitsers de plant ook zo noemen, zien de
Engelsen er een drakenmuil in en de Fransen beurte
lings de bek van een wolf, een hond, een kalf of een os
Een kroot kan bij enig nadenken gemakkelijk in
verband gebracht worden met het Franse carotte
(peen), ja zelfs is er niet veel verbeeldingskracht nodig
Al is e
ruin
i de r
;rkld-
De goudgele kleur wijst ons daarU
weet dat het Franse woord astre „ster" beduidt, zal ook
Maar er zijn een aantal planten die een naam dragen,
waarvan de betekenis niet zo voor de hand ligt.
Ik denk b.v. aan het woord abrikoos (plant en
vrucht). Het woord is verbasterd Naar analogie (over
eenkomst) met het woord framboos heeft het deze
vorm gekregen, hoewel het feitelijk abrikook moesi
luiden Het Arabische al-bargüg, de oorsprong van het
woord betekent: vroege perzik.
De anjelier heet waarschijnlijk naar een Noord-
Itallaanse plaats: Angera De dahlia ontleende haar
naam aan de Zweedse plantkundige Dahl die haar in
1788 in Mexico vond. De Duitsers noemen haar ook we)
Georglne. Deze naam moet ontleend zijn aan de naam
van een Petersburgs geleerde: Georgi. Met de fuch-
s 1 a (foksia) ls het ongeveer op dezelfde wijze gegaan De okkernoot ziet er ook weer als woord anders
De ^öde-eeuwse plantkundige L. van Fuchs gaf er zijr uit dan bij haar geboorte. Oorspronkelijk luidde de
et oude Nederlands nokernoot. Nu is hij weer
d a n t nu geen bloem, toch spreek
m ki nier even over, omdat men ook in dit woord een
zonderlinge verbastering ziet. Hot is eigenlijk: prune
d'entc d w.z. pruim van een geënte boom.
Met de grauwe renet staat het eveneens zonderling.
Deze wordt vaak ook rabauw genoemd. Maar een
rabauw is een bedelaar of boef Hoe kreeg de appel
deze naam? Waarschijnlijk om zijn minderwaardigheid
de echte renet (goudrenet) aan te tonen.
rosmarijn die onder invloed van het woord
n, meestal fnzemarijn heet, dankt zijn naam aan
Latijn: ros marinus zeedauw, een mooie naam.
:e begrijpen Is als men de plant goed bekijkt.
1 i n g behoorde volgens de
-40.23, 50-60 gram
i 13 00—13 67 62-65 g
rsm 14.64—4664, 13 0.
werden De
een aantal
K verliet als
'anV l>artij<
41*0 gra
■elhoendereieren 10.
renderen 2C. ksJfcix
BARNEVELD. 10 juli
Aanvoer 916 840 stuks 1
zen; 43-50 «ram 8 2»—10
13 36, «0-62 gram 13 4'
13 99—14 ,53. 85-67 gram
13.97 82-85 gram
4 70—1496, a I'lcs j
wal. 2 16—2.20, tweede kwal 2.06—2
eerste kwal 2 22—2 30 Handel I
LEIDEN, 20 JuU Veemarkt.
DL
skerning te heli
drek, vuiligheid. Wh
sprookjes Van H C, Andersen heeft gelezen, zal
'net verhaal van de mestkever herinneren. Welnu,
heet in het Deens: Skornbassc
De sering beduidt: plant met pijpvormige blo
Men zal de naam beter begrijpen als men weet dat het
..ngelse syringe nu nog spuitje betekent. De planten
naam syringa duidt in die taal de boerenjasmijn aan.
De sinaasappel, die ook heden nog door som
migen Chinaasappel wordt genoemd, is werkelijk
1500 door Portugezen uit China ingevoerd. En al is
ie naam thans veranderd, de uitspraak met sj is wel te
begrijpen.
De tabak (sp. tabaco) kreeg haar oorsDronkeliike
op Haïti, maar men bedoelde i
sommige planten roh waaruit men de rook van de. toebereide plant zoog.
De kastanje kreeg wellicht zijn naam van Casta-
na in Pontus En in de C a 1 v lj n a p p e 1 moeten we
waarschijnlijk niet de naam van de grote hervormei
zoeken, ondanks de aardige schets die A J. Hoogen
birk een halve eeuw geleden aan dit woord wijdde
maar wel de naam van de Franse stad Calville.
7 woord vaak e
gemakkelijker te begrijpen, ais we denken
;ijnse nux (noot), dat we ook nog terugvinden in hei
'ïomoeopatische middel nux vomica (braaknoot). Het ls
lus een dubbelvorm.
De hondsdraf, hel plantje met de aardige blauwe
bloempjes dat we overal onder heggen als onkruid vin
den, is echter weer een beetje verraderlijk, want mei
nd noch met draf heeft de naam tets te maken
igenlijk ook een plantennaam
ri. olijfje betekent, zal wat vreemd klinken, maar, in-
iien men bedenkt dat zulk een snoeperij oorspronkelijk
?en in suiker gelegde (geconfijte) olijf was. valt het
iveer gemakkelijker te begrijpen.
Een varen staat niet zo ver van een veer at we» h»
betreft. Naar de vc
ook zijn
W a
der bladeren kreeg hij dan
TTET ls bij de afleiding
van gissen met zekere waBrsohijniijkheld. Zo heeft Het woord luidde vroeger: gondrave (b v. bij de mid-
men wel getracht het woord madeliefje in ver- deleeuwse dichter Jacob van Maerlant) en betekende
band te brengen met made (wei), een woord dat we ongeveer- giftige kruipplant, een naam die m i. maar
vinden in de plaatsnaam Hoogmade. Meer waarschijn- weinig toepasselijk was.
betekent thans
nog gebruikt wordt: groente.
Amsterdam herinnert nog aai
vroeger eeuwen. Dit woord is i
'igd. Want het luidde warm r
uf soep. Later breidde de betekenl'
(gekookt of niet) uit.
voor zover het woord
De Warmoesstraat in
de groentetuintjes uit
hter ook alweer gewij-
rme spijs
groente
Dr. F. C. Dominicus.
icht 2.4S—3.10 p©
eideschapen 110140.
GroonteveHirvB:
—6.20. staimprtneessenihoncn 10 50. doppers
.pdoppens 2.80, blauwschokkers 5.50.
1.051.98, alles per 10 kg; was-
.104.
tulnlbor
ugurkei
A 54, grof I *1. CD 46. C 23—24. E geel 10.
Personalia
Mr G. J. M. Henkei. directeur van de
lgemene dienst van het directorairt-
generaal van het verkeer, ie als inspec
teur-generaal aan de rijksverkeereinspec-
erbonden.
Dr C. Postma, keuringsveearis-bac-
terloloog voor speoiale diensten bij de
eemarkt en het abattoir te Amsterdam,
volgt R H. Veenstra op als directeur van
eemarkt en het abattoir te Amster-
Sleutelstad 2—D.W.R. 2
5-1
Met rust werd het door doelpunten van
J. Bekkering (2 x) en Fr. ThUyssen
(2 x) reeds 40. In d"e tweede helft werd
het spel wat kalmer cn nadat een Sleu
telstad-speler naar de kant werd verwe
zen kon DWR de achterstand verkleinen:
41. Binnenkamp zorgde voor een 51
einduitslag.
Waterpolo De uitslagen van de wa-
terpolowedstrijden, gespeeld voor de zo
mercompetitie van de KNZB luiden: He
ren. hoofdklasse: SVH-'TY 9-3. Heren,
eerste klasse B: HVGB-Nereus 4-4. Heren,
hoofdklasse: De Meeuwen-GZC 3-5. He
te klasse C: Neptunis-Zwemlust
Steen op Spinoza's graf
bij Haagse Nieuwe Kerk
Op Initiatief van de heer H. F. K. Dou-
as, een particulier te Rijswijk (Z.H.) zal
op het graf van Splnoz.a, althans op de
plaats waar de stoffelijke resten Indertijd
ter aarde zijn besteld, achter de Nieuwe
Kerk (n Den Haag een passende steen ont
huld worden Zoals men weet. Is uit Is-
blok hazalt uit de omgeving van
van Galllea, ter plaatsing in dit
grafmonument afgezonden Deze steen
het opschrift „Amcha" (Uw volk)
wordt inmiddels door beeldhouwer J. G.
Wertheim te Amsterdam bewerkt en ge-
laatst in een grote staande steen, waar-
i de beeldhouwer eveneens een basreliëf
in de wijsgeer aanbrengt.
Oorspronkelijk lag het In de Bedoeling
de nieuwe grafsteen op 27 Juli, de dag,
dat Spinoza 300 jaar geleden door de Por-
tugees-Israëlietische synagoge te Amster
dam In de grote ban werd gedaan, te ont
hullen. Door verschillende omstandig
heden kan dit echter niet doorgaan, waar
om de onthulling Is uitgesteld naar maan
dagmiddag 3 september 3uur Verwacht
wordt, dat o.m. de ambassadeur van Is
raël hierbij het woord zal voeren.
De heer Douglas heeft voor de oprich
ting van deze grafsteen en voor het on
derhoud in de toekomst een stichting In
het leven geroepen geheten Pro Sepulchro
Spinozae. Voor de onthulling op de derde
september zal eem nationaal comité ge
vormd worden. Thans bez.lt het graf al
leen een liggende platte steen, waarvan
de staat van onderhoud ernstig te wensen
overlaat