Een eeuw bad- en strandleven
in Katwijk aan Zee
Vlugschrift tegen beklaagde in
West-Ja va verspreid
Studieweek in Vredespaleis
belieht werk Ver. Naties
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
7
WOENSDAG 4 JULI 19!
Oud-Katwijk herleeft (II)
Veel aantrekkelijke taferelen
definitief verdwenen
DAAR STOND DAN HET BADHUIS van Katwijk aan Zee, op het duin
ten Noorden van het dorp. Hoog en verheven, met een kostelijk ver
gezicht vanuit de kamers en vanuit de gezellige veranda aan de voorzijde
over de duinreep, over de zee met haar steeds wisselend traag opwaaien
van de hoge masttoppen. Zat men aan de achterzijde van het gebouw,
dan kon men zich verlustigen aan de aanblik van het dorp, met zijn vele
roodpannen daken, zijn hooibergen, zijn geteerde schuren. Aan die zijde
arriveerden ook de gasten per rijtuig uit Katwijk aan den Rijn dat
immers per schip bereikbaar was ofwel uit Leiden.
Er mag wel veranderd zijn in de looi
van meer dan een eeuw, één ding ia onge
twijfeld hetzelfde gebleken: de reactie
die het hart en geest verruimende verge
zicht vanaf de duinreep nu: boulevard
teweeg brengt bij de nieuw aankomende
badgast. Dr. Polijn Büchner wist dit; in
zijn gids is sprake van een „benedenzaal,
welke fraai zeegezicht oplevert", en de
twee bovenzalen „kenmerken zig door een
verrukkelijk zee- en landgezigt".
Wie zich eenmaal als patiënt dan wel
als gewoon badgast toevertrouwde aa
hoede van het Badhuis kon in elk opzicht
gerust zijn: „De bediening, ververeohing
en alle vereieohten tot eene goede tafel
zullen in de beste orde zijn; aan genees
kundig toezigt bij het gebruik der baden
zal het den badgasten niet ontbreken."
Nu, een enkele blik op de toegevoegde
spijskaart is voldoende, om ons daarvan
Vanaf het terras aan de voorzijde voer
de een gemakkelijke trap de bezoeker naai
het strand, waar de badkoetsen gereed
stonden voor hem of haar, die zich aan '1
zilte nat wilde (en durfde!) toevertrouwen
„Zij zijn gelijk aan dezulke, welke de on
dervinding als zeer doelmatig aanprijst;
een derzei ver is bijzonder voor kinderen
ingerigt. Een achter aangebragte 6toel
schaft de gelegenheid, om een kind. zonder
het een ijzingwekkend gezlgt of eenig ge
vaar heeft, het zeebad te doen genieten
den golfslag op te vangen."
Tarieven
Wij nemen aan, dat deze laatste bad
koets, de zogenaamde „Handkoets" was,
waarvan de tarieven nog niet de halve
prijs vormden van die van koets nr 2. Het
bad in deze koets nr 2 kosttte 65 cent
keer, en per abonnement voor 25 baden
f 13.Het meest luxueuze bad liet zich
echter nemen vanuit de „grote koets",
waarvan de prijzen dan ook respectievelijk
75 oent en f 16 bedroegen. Wanneer we
hier nu nog bij vertellen, dat zo omstreeks
1890 er mensen waren, die van Katwijk
gingen lopen naar de Haarlemmermeer om
daar te dorsen voor 70 cent per dag, of dat
vrouwen, wier man op zee voer. naar
Rijnsburg gingen lopen, om met werken
bijvoorbeeld aardappelrapen 35 cent
voor een halve dag te beuren, ja. dat in
diezelfde tijd meisjes van 20 jaar, raap-
sters, nog nooit in de kerk gezeten had
den, omdat „ze gin steetje plaatsje in
de kerk) betaêlen konden", dan is het
zonder nader betoog duidelijk, dat niet
alleen het verblijf in het badhuis kos
ten f 3 per dag exolusief! maar ook het
gebruik maken van badkoetsen nog slechts
een voorrecht was voor een financieel
zeer bevoorrechte klasse. Stelt u eens voor,
dat u een dagloon van een arbeidster
moest neertellen voor een zeebad! De kos
ten van zo'n bad werden bovendien nog
verhoogd met datgene, wat men aan de
badvrouwen verschuldigd was! De gids
deelt dit uitdrukkelijk mee!
De koetsen waren voorzien van een
respectabele beweegbare kap aan de ach
terzijde, zoiets als de markies, die men
voor de ramen heeft met het oog op zon
nige dagen. Deze kap diende ervoor, om
de dames bij het te water gaan te ont
trekken aan eventuele onbescheiden blik
ken van omstanders. Men vindt ze afge
beeld op de litho van strand met Badhuis,
die de reklamefolder uit 1651 siert, waar
in de heer F Kruthoffer, gewezen ober-
kellner in Le Lion d'or (De gouden leeuw)
te Leiden meedeelt, dat hij gérant gewor
den is van „logement en zeebadinrigttng
te Katwijk aan zee"; maar men vindt ze
ook nog op de zeldzame foto's van het
strandleven uit de negentiger Jaren der
Evolutie badkleding
Merkwaardig genoeg maakt die eerste
badgids geen melding van de verhuur
van zwembroeken, badcostuums en hand
doeken. Misschien sproot zulks ook wel
voort uit het standpunt, dat dr. Polijn
Büchner in dezen huldigde: „Het gebruik
van badklederen, badhemden enz. is scha
delijk en niet aan te raden, want zij ver
hinderen den onmiddellijken invloed van
het water op het lichaam, en veroorza
ken oponthoud bij het aankleden. (Moet
u om dtt laatste argument ook niet even
glimlachen...?) Zelfs het dragen van bad-
kappen voor de vrouwen is niet aanbe
velenswaardig, dewijl het in vele ziekten
Alle attributen van het negen-
tiende-eeuwse badleven op
Katwijks strand bij elkaar: gro
te en kleine badkoetsen, bad-
vrouw en strandstoelen.
noodig en heilzaam is, dat ook het hoofd
den Invloed van net zeebad ondervindt".
Uit deze passage uit Katwijks oudste bad
gids blijkt intussen onomwonden, dat in
die dagen de zwembroek, badklederen,
badhemden en badkappen er toch ai' wa
ren. Dat was echter nog een nieuwigheid-
je; want vóór die tijd placht men door
gaans zonder attributen te water te gaan.
Charmant
Intussen wist men ook in die dagen wel
charmante badkostuums te ontwerpen: de
heden ten dage aan het strand door leden
van het vrouwelijk geslacht gedragen
strandpalalon met even onder de knie
reikende pijpen is er een late erfenis
van! Daarop werd dan een lang. zorg
vuldig toegeknoopt jasje met mouwen
tot de elleboog gedragen, om de hals ge
sloten door een breed gestrikt lint, ter
wijl een aantrekkelijke, halfrond gebogen
kap, die voor de helft op het hoofd rustte
en voor de andere helft er vooruit stak,
het badkostuum van de badende dame
completeerde.
Uit later dagen dateert de vereenvoudi
ging hiervan, waarbij strikken zorgvul
dig de met kanten of met kartelranden
afgezette lage broekspijpen en de halve,
mouwen insnoeren, en een weinig beval-1
lige muts de plaats van de badkap innam.'
De heren der schepping beperkten zich
aanvankelijk tot een zwembroek, n
zo rond 1920 zien we hen gekleed in
badpak met nauwe armsgaten en hals
opening en weinig ogende lange pijpen.
Een mode, waarvan w
jongste oorlog zijn teruggekomen tot het
zanvankelijke gebezigde kledingstuk!
Ook de buiten het zeebad gebruikelijke
kleding heeft trouwens wel enige wijzi
ging ondergaan in die ruim honderd Jaar.
Zien we die badgasten uit 1845 nog langs
het strand paraderen in orinoline met ma-
talot, voor wat de dames betreft, en in
geklede jas boven pantalon-met-nauwe-
pijpen en gekroond door hoge hoed 'n
mode. die zelfs in de negentiger jaren der
vorige eeuw nog weinig ingrijpende wij
zigingen ondergaan had, getuige de kin
deren met lange mouwen, lange zwarte
kousen en vreemde strohoeden en van top
tot teen „geklede" badgasten. zoal6 we
die kennen van oude familiefoto's de
herwaardering van de zon als bron van
gezondheid leidde ook op het strand tot
een luchtiger (en gezonder!) wijze van
kleden.
bots, die zomer aan zomer zijn strandtent
placht te zetten op het stille strand be
noorden de uitmonding. Eén van d<
laatsten der Mohikanen. Hun vertrek be
tekende de afsluiting van een apart tijd
perk m het bestaan van de badplaats
Katwijk.
Strandstoelen
En dan waren er de onvolprezen -
riet of misscohien wel rottan gevlochten
strandstoelen, 's Morgens en 's avond:
keurig in het gelid geplaatst, mannetji
oan mannetje, met een lang touw om he
hele carree. overdag in genoeglijke hal
vemaantjes gegroepeerd met de rug naa:
de wind. Dèarin is wat afgenoten var
strand en zee door onze grootouders, ter
wijl onze ouders als opgeschoten jon
gens en meisjes zich hadden neerge
vleid aan de voeten der strandstoelbezit-
ters en bezitsters. Onlangs zat ik wat var
die vergeelde strandfoto's uit het eerste
decennium van deze eeuw te bekijken,
en daar ontdekte ik ook het klaptafeltji
met de theekopjes erop, en eronder de
theestoof. Verder een grote mand erbij,
waarin het geheel van hui *in dit ge
val aan het Waaigat naar ihet strand
werd gedragen Ook die zorgvuldig in-
gepelde badgasten van vijftig jaar terug
kenuen dus reeds van die genoegens, die
tot in onze dagen voortbestaan'
Maarde strandstoelen-oud-model,
waarvan wij de vermelding reeds vonden
in de „Badgids voor 1891". met als tarief
10 cent per zit!, zijn nagenoeg van
Katwijkse strand verdwenen. Zij hebben
het véld moeten ruimen voor de gemak
kelijk opklapbare dekstoelen en voor de
houten strandtenten, die in de dertiger
jaren hun intrede deden, voorzien van 'r
gemakkelijke bank voor twee a drie per-
Recht en strak van lijn, waarin zij
zich kinderen van hun tijd betoonden.
En de badkoetsen waarvan het ta
rief im 1891 bedroeg 50 ct. per bad i'
grote koets (met de huif ervoor, dus
de dames) en 25 ct. per bad in de kleine
koets, Inclusief badbroek en handdoek
(voor de heren dus) zijn helemaal uit
gestorven aan het Katwijkse strand.
Reeds in 1943. De exploitanten gaven de
voorkeur aan een vast bedrijf met vaste
bidhokjes boven het mobiele en onge
twijfeld ook duurdere meer mankracht
en paardekracht vereisende! bedrijf
met badkoetsen. Maar dat het strand-
beeld er door verrijkt is. zou ik beslist
niet v/illen en durven beweren! Integen
deel!
I duinreep was nog niet van het strand
gescheiden door een venijnige prikkel
draadafrastering, wat begrijpelijk wordt
het geringe getal bezoekers van
het stille strand in die dagen in de gaten
houdt. Aan de zeekant van de duinen
vond Je nog genoeglijke stuifgaten en
duinpannen, hier en daar begrensd door
dorre stroken duindoorns, en wat was er
im daar je tent in neer te zetten!
Hoog en droog, met een wijd uitzicht
over de zee.
Doch naarmate de belangstelling voor
het verblijf in eigen tent aan het strand
toenam, ontstonden ook de vereiste or
denende maatregelen. En het valt niet
te ontkennen, dat de door enkele voor
uitstrevende badgasten opgerichte strand-
verenigingen in het noorden de oud
ste. K.S.S. (Katwijk Stille Strand), in het
zuiden later De Vuurbaak, tot de op
richting waarvan mijn vader de stoot
gaf hier een belangrijke stimulerende
functde hebben vervuld: de tenten kwa
men in „straten" te staan, op voorge
schreven en door de politie gecontro
leerde afstanden. Bovendien droeg een
.staangeld" op het centrale strandgedeel-
te er toe bij, dat de dagjesmensen meer
op de flanken ziioh legerden, waar deze
heffing niet bestond.
Modellen
De grote vlucht, die, deze vorm van
strandbedrijf ging nemen, leidde uiteraard
ook tot een snelle evolutie met betrekking
tot het model van de standtent: het sim
pele sheltetype, wel geschikt voor over
nachting, maar minder geschikt om zich
in te verkledeft, werd al spoedig opge
hoogd door het aanbrengen van enkele
niet al te hoge staande zijwanden onder
het zadeldak. Hier en daar ontwikkelde
zich hieruit het complete huis-model.
Doch het meest gangbare model werd al
spoedig het bekende kubusmodel, dat het
voordeel had van een royale luifel, die
tevens dienst kon doen als afsluiting;
merkwaardig, zolang als het vlakke dak
van dit tentmodel, dat bij regenval geme-
tamorfr .eerd word* in een regenvang-
zak!, zich desondanks weet te handhaven!
Dat mét deze evolutie aan het strand ook
de middelen, om te waken over de veilig
heid van baders en zwemmers, konden
worden uitgebreid tot die gedeelten, waar
men het wakend oog van de badman van
de badinrichting niet kent, danken we aan
de Katwijkse Reddingbrigade en de door
haar van vele zijden ontvangen 6teun.
Mogen wij u ten 6lotte in een derde en
laatste artikel nog eens meenemen van
het strand naar alles, wat daarachter in
deze evolutie van meer dan 110 jaar deel
de.
W. A. Poort.
Bedrijvig strand
Aan de andere kant moeten we niet
--rgeten, dat onze grootouders toch ook
veer een an re, geheel eigen charme
•onden aan het strand, die voor onze
ongere generaties te enenmale onbekend
s! Wie zich eens zit te verlustigen in de
anblik van het strand in de vorige eeuw
•anuit het aantrekkelijke koepeltje in
Panorama Mesdag in Den Haag. weet pre
cies wat ik bedoel: het bedrijvige leven
rond de aan- en afvarende bomschuiten.
anblik van cavalerie in kleurrijke
uniformen, die in lange formaties van de
duinhelling naar he strand afdaalt, zo-
Breitners schilderijen ons nog laten
En da» de afslag op het strand, met
■isvrouwer. in haar markante en
eens niet van kleur g.speende kle
ding: de vrolijke itte mutsen, de nauw
sluitend' jakken en de in wijde plooien
tot op de grond reikende rokken! Die aan
blik is -eg, en daarmee zijn ook de
kunstschilders met hun ezels en klap
stoeltjes verdwenen: het strand was voor
hen beroofd van één van zijn grootste
bekoorlijkheden.
Waar is de tijd, dat een B. J.
Blommers, een J. W. Sluyter, een E.
Pieters wier huizen zich lieten
aanwijzen aan de Zuidboulevard
een Stengelin, een Toorop, een Ta-
dema en een Hettema Tromp zich
achter hun schilderslinnen neerzet
ten, hetzij aan het strand, hetzij in
het dorp met zijn vele karakterisr
tieke buurtjes en steegjes? Voorbij,
voor goed voorbij.
Toen de laatste klein' bommen, de
garnalenschuiten nog in de buitenwate
ring van Katwijk op de candans van het
in- en uitstromende water aan hun sta
len trossen rukten, in het begin der twin
tiger jaren, toen kon je 's zomers de to
venaars van het palet nog wel ens aan
treffen 'k Herinner me uit die tijd nog
de Rotterdamse kunstschilder Gerrit La-
T entleven
Daarnaast heeft echter de strandtent,
met name na de tweede wereldoorlog,
zijn intrede gedaan. Wij hebben het
voorrecht, dank zij een nagenoeg ieder
jaar weerkerend verblijf aan het Kat
wijkse strand in het zomerseizoen, de
ontwikkeling hiervan van meet af aan te
hebben kunnen volgen. Het begin was
maar zeer bescheiden: een paar stokken,
een op de helft daarover heen gespannen
Ijken, wat tentharingen en scheerlijnen,
klaar was de tent. Zeer ondiep natuur-
maar dat viel te verhelpen door
hem een halve meter uit te graven!
van de grote voorrechten uit die
dagen was vooral, dat je je tent overal
kon neerzetten, waar je maar wilde: de
De zaak-Sclimidt
Twee getuigen verwarren zich in leugens
en herroepingen
Op de 52ste zitting der zaak-Schmidt
voor het landgerecht te Djakarta heeft de
Rochjani gisteren een vlugschrift overhan
digd, hetwelk het Indonesische leger on
langs in West-Java heeft verspreid en
waarin de opstandelingen worden aange
spoord zich over te geven voor het einde
van de maand, „nu de Nederlandse lei
ders van de samenspanning zijn gepakt".
Op het rondschrijven zijn foto's afgedrukt
van wijlen de heer Jungschlagei
H Bouman en de geheimzinnige „Van
Kleef" met daaronder een levensbeschrij
ving van beklaagde Schmidt
Rechter Rochjani deelde mede de zaak
te zullen onderzoeken Voorts las dé
rechter brieven voor van twee getuigen,
die zich in voorarrest bevinden
hun eerder afgelegde verklaring
roepen. Getuige E G Hofman schrijft,
dat hij tegen de politie had gelogen,
hij zeide. dat hij beklaagde had gezien, toen
deze op de hellingen van de Tangkoeb;
Prahoe in 1951 de ondergrondse acl
leidde en dat hij tegen de rechter had
gelogen, toen hij deze verklaring herriep.
Hofman schrijft thans, dat hij een „blan
ke" had gezien, die voor een tent stond
op de hellingen van de vulkaan Hofi
.smeekt" voorts de rechter, hem niet rr
als getuige op te roepen, omdat hij
nervositeit zou lijden.
Adriaan Reynst schrijft, dat de brief,
die hij tezamen met Hofman
hebben
i de f
had
geschreven een „verzinsel" zou zijn ge
weest. Zij hadden daarin geschreven,
zij door de politie waren mishandeld
gedwongen waren voor beklaagde bel
tende verklaringen af te leggen Reynst
beweerde ditmaal, dat hij de vorige brief
geschreven had om zich te vrijwaren vo
een mogelijke vervolging in Nederland.
Beklaagd' Schmidt merkte op niet ve
baasd te zijn omdat aan Hofman en Reynst
beloofd is dat zij bij hun gezin mogen in-
zij hun verklaringen
Katwijk aan Zee
Wim van der Panne gaf concert
op orgel in Nieuive Kerk
WIM VAN DER PANNE GAF GISTERAVOND voor vele belangstellen
den een orgelconcert 'in de Nieuwe Kerk te Katwijk aan Zee, het
eerste van de reeks, die hij, de traditie van de laatste jaren getrouw, ook
nu weer in de badseizoenmaanden hoopt te verzorgen
hoofcfeaak
Het programma
traditioneel-romantische samenstelling.
Misschien heeft de concergever deze
keus gemaakt, omdat hij het als inleiding
wel nuttig en voor zijn toehoorders pret
tig vond, hun de eerste avond bekende
klanken te laten horen. Daar echter alle
werken; het één wat meer. het ander wat
minder; goede kwaliteiten bezaten, willen
we het bij deze ene opmerking wel laten.
We hopen echter, dat Van der Panne
aan de gehele rijke literatuui
dacht zal schenken. Widor en Mendels
sohn hebben nog meer symfonieën, resp.
tes geschreven dan de vijfde, resp.
de zesde en verder is daar, onder veel
nog het oeuvre van de Franse kla-
vecinisten, van Duitse
Böhm, Pachelbel en Telemai
treffen de koraalvoorspelen
kingen van Bach die van Jan Zwart (met
alle respect) toch wel in waarde. Om
de eigentijdse modern schrijvende
componisten maar. te zwijgen
Van der Pannes instelling bleek,
vergelijking met verleden jaar. niet
duidelijk gewijzigd Zijn spel Is wat
'.ver geworden, minder nadrukkelijk-
gevoelig. Hij maakte ook
lijke omslag; de nummers volgden elkaar
oudig, -niet korte tussenpoz
Vooral fn het forte was de winst
nenheid en het afstand doen van eigen
soonlijk streven, merkbaar.
u maakte Zwart het met zijn koraal-
voorspel over Psalm 68 1 („De Heer zal
opstaan tot de strijd") de organisten niet
bepaald gemakkelijk, zichzelf te vergeten.
Het gevoel heerst hier tomeloos, ten na-
van de muzikale vorm en het koraal
(de schone melodie van de Straatsburger
Matthias Greiter) beweegt zich. met alle
noten even lang. door veel harmonische
onrust. Ook in het eerste deel van
Vivaldi's Concerto in C (bew. Bach) had
Wim van der Panne de teugels nog niet
volkomen strak. Maar in een prachtige
Mendelssohn („Vater ünser'-variaties,
met fuga en andante) toonde hij zijn
(grote) begaafdheid en tevens zijn groeien
de wil tot zelfbeheersing. Een paar per
soonlijke vrijheden in tempo en frasering
het slot van. het nog altijd bekorende
Andante mogen we daarbij wel over het
hoofd zien. Ook de uitvoering van drie
Niet alleen de sloepen van de Katwijkse reddingsbrigade zullen vooi
de veiligheid der Katwijkse badgasten zorgen, ook de politie zal in een
vlet langs het strand patrouilleren. Bij de firma Taat is een vlet ge
bouwd. Inmiddels t-s men begonnen polittemannen de kunst van hei
roeien bij te brengen. Op de foto schipper Jonker (met muts) van de
„Baron van Cattendijke". die een politieman zal laten roeien met de
riem, die hij heeft. Men wil ook nog een buitenboordmotor op de
politievlet monteren.
Foto D. Kruyl
delen van Widors Vijfde (Variaties,
Allegro Cantabile en de befaamde Toc
cata) was alleszins aanvaardbaar, de
beide laatste delen nog het meest.
Jan Zwdrt had deze avond, behalve
het eerste, ook het laatste woord. Zijl
„Mbrgenglans* der eetrwigheid"-bewer-
king (verstild en simpel) werd, als finale,
gevolgd door het luidruchtige „Postlu-
dium en Koraal" over Psalm 72:11, w:
het laatste op de bij Zwart gebruikelijke
pathetische wijze wordt behandeld.
Joh. van Wolfswinkel.
Wedvlucht met duiven
De postduivenclub „De RijnmonderB*
kwam met een aantal oude duiven ui'
in een wedvlucht van Chateau Roux; af
stand 631 km. Gelost werd vrijdag om
6 uur bij mooi weer en noordwestenwind.
Ir. concours waren 44 vogels. De eerste
duif werd geklokt om 16.17.18 uur,
middelde snelheid 1022,3 meter per
nuut. Vrijdag arriveerden slechts 5 dui
ven, de overige kwamen zaterdag bin
nen De uitslag was als volgt: J. Junge-
•rius 1; L. Noort 2, 7, 8, "9 en 11; H. van
Schie 3; J. Heemskerk 4: H. M. TJeb-
bes 5; E. van der Hooff 6: A. J. Hus 10;
C. Kraaijenoord 12; H Hoek 13; B.
Pauw 14.
V.V.V. strandfeest
Morgenmiddag om 2 uur wordt er op
het parkeerterrein bij „De Zwaan" weer
een VV.V-strandfeest gehouden voor
kleuters vari 2 tot 5 jaar. Op het pro
gramma staan was ophangen, kruiwa
genrace, vlaggetjesteken en autopedwed-
sirijden. Na afloop van de spelen zullen
er ook wedstrijden zijn voor volwasse
nen. Er zal een kruiwagenrace zijn voor
paren. Men kan zich nog opgeven aan
het V.V.V - bureau in de Badstraat.
Geslaagd
De dames J. Pronk en J Guijt slaag
den te Rotterdam voor het examen
lerares nijverheidsonderwijs
Ds. Monster spreekt in Kapel
Morgenavond om 8 uur spreekt in de
Kapel ds P P. J. Monster
Gespaard
Bij het hulpposikantoor alhier werd in
juni ingelegd ƒ23 665.81 en terugbetaald
15.945.81
C.H. jongerengroep
Donderdagavond vergadert ln het wees
huis de Christelijke Historische jonge
rengroep om kwart voor acht. Behandeld
zal worctcn het onderwerp: ..De vijf
daagse werkweek"
Hoog en laag water
Donderdag, 5 juli: hoog water 24.00 en
12.36: laag water 802 en 20.43 uur.
De gouvernementswerf
te Hollandia
Jn antwoord op vragen van het Tweede-
Kamerlid C. P Hazenbosch (a r.) ove» de
rdracht der gouvernementswerf te
Hollandia aan de firma Englebert dez!t de
ster van overzeese rijdsdelen a.l.
mede. dat bij de overdracht ten volle re
ning is gehouden met de belangen van
het personeel. De vakverenigingen wer
den niet geraadpleegd, doch aan het per
soneel, dat tevoren Lekend was met de
mogelijkheid van overneming, is vol.cdig
opening van zaken verstrekt. Van li 149
man zijn 18 voorlopig ontslagen, waarvan
12 wellicht overgaan naar de houtzagerij
te Manokwari 19 gaan naar de sleephel-
1 ng te Manokwari. Anderen gaan over
r.aar de firma of andere dienst. Ontkend
wordt, dat er een hoogst onbevredigende
gang van zaken is geweest.
De pasgekozen burgemeester van Rome.
Tupini, is weer afgetreden Hij stelt zich
echter kandidaat voor de nieuwe verkie
zing Hij trad af omdat er uit zijn eigen,
rhri !"m'" ratlsche, partij heftige re-
act" s waren gekomen daar hij gekozen
was met steun van de linkse fracties.
weder zouden intrekken. „Di1
klucht" zeide hij. „deze mense:
theorie en instructie gekregen"
De rechter hoorde nog twee nieuwe ge
tuigen, namelijk de vroegere sergeant
majoor van het KNIL Tugiman. die zeide,
dat hij beklaagde nooit een auto had zien
besturen en sergeant Warika. de vroegere
chauffeur van de heer Schmidt, die ge
tuigde. dat Schmidt hem
teld hoe hij in 1941 eens geprobeerd had
een auto te besturen. De zitting werd
verdaagd tot 9 juli.
Eden naar Parijs. Premier Eden en de
Engelse minister van buitenlandse zaken
Selwyn Lloyd zullen 23 juli in Parijs d<
besprekingen, die in maart met de Fran
se premier Mollet en Christian Pineai
werden gehouden.
Weekstaat Ned. Bank
Zware aderlating
voor Rijk
Het Rijk heeft opnieuw een enorm be
drag bij de Nederlandsche Bank opgeno
men. zodat op de verkorte balans van
2 juli de post schatkistpapier met f 120
miljoen tot f 460 min. gestegen is. De bank
verklaart, dat z|j thans geheel voldaan
heeft aan „haar verplichting tot overne
ming van schatkistpapier op de voet van
de rijksmarkenoverccnkomst, waarin die
overeenkomst, onder bepaalde voorwaar
den en tot beperkte bedragen voorzag".
De bijzondere rekening van het Rijk
daalde f 48 min. tot f 419 min., waarschijn
lijk in de eerste plaats ten gunste van het
Rijk. Ondanks dit alles steeg het saldo
van de schatkist slechts f 16 min. tot f74
min zodat het Rijk voor f 152 min. aan
betalingen heeft verricht Door opneming
van f32 min. voorschotten, waardoor deze
post tot f 95,6 min. toenam, konden de
handelsbanken haar tegoed op peil hou
den. Dit bedraagt nu f 466 min. tegen vo
rige week f 467,9 min. De netto-deviezen
reserve daalde van f 1086 min. tot f 1070
min. De goudreserve bleef f 3231 min. Di
verse rekeningen verminderden met f 21
min. tot f 33 min. De geldmarkt bleef
stroef, daggeld noteert nominaal 114
Soroptimisten
Deser dagen is in de Academie voor In
ternationaal Recht van het Vredespaleis
een seminar geopend, waar Soropti
misten uit veertien Europese landen en
Israël van gedachte zullen wisselen over
de taak der niet gouvermentele organi
satie van de Verenigde Naties.
t seminar, dat onder leiding staat van
prof. B. Wind .uit Utreoht staat onder
auspiciën van de Unesco met medewer
king van de ministeries van o. k. en w. en
buitenlandse zaken
Prof. Wind kon vele genodigden naast
de deelneemster begroeten o.m. de Ka
merleden jkvr. mr. C. W. I. Wttewaall
van Stoetwegen en dr M. Klompé, de
Haagse wethouders Van Zwijndregt en
Van den Oever en afgevaardigden van
de Britse Soroptimistenfederatie en de
presidente van de Europese Federatie dr.
H. J. M. Panthaleon barones van Eek-
De Franse ambassadeur in Den Haag,
baron de Beauverger, die gedurende drie
Jaren de naaste medewerker Is geweest
de Hoge Commissaris voor de vluch
telingen, belichtte het werk van dit or
gaan. Staatsraad mr. A M. Joekes, voor
zitter van de Vereniging voor Internatio
nale Rechtsorde, 'egde de nadruk op de
'enkomst tussen het streven der
Soroptimieten: internationale vriendschap
eerbiedinging van de rechten va
ns zonder onderscheid van ras, gods
dienst of nationaliteit, en die der
migde Naties. De taak van de niet-
ernemeptele organisaties schetste hij als
en wisselwerking. Door deze organisa-
ies beschikt de V.N. over een grote hoe
veelheid documentatiemateriaal betref
fende vele onderwerpen over geheel de
wereld. Anderzijds dragen deze organi
saties de activiteiten van de V.N. uit,
dit
de
Casper Höweler kreeg
de D. A. Tliieme-prijs
De musicoloog Casper Höweler heeft
roor zijn boek „Ritme in vere en muziek"
de D. A. Thieme-prijs ontvangen. De prij6
is toegekend door de Vereniging te
vordering van de belangen des boekhan
dels, na advies van een Jury, bestaande
uit dr. H. Gereon, dr. J. Hulsker. Wouter
Paap, dr. A. M. H. Schepman en mr. C. de
Vrij. De bekroning is volgens het jury
rapport geschied om het feit, dat Höwe-
onderwerp ter hand nam dat nog
weinig (en dan nog vrij oppervlakkig) de
belangstelling heeft getrokken en dat op
grond van zelfstandig onderzoek en
gens een eigen stelsel op vaak oorspron
kelijke wijze is behandeld en uitgewerkt.
Een eervolle vermelding ln het Jury
rapport kreeg het boek „Het fin-de-
siècle in de Ned. Schilderkunst" door dr.
Bettina Polak.
VISSERIJGOLFJES
Gouden medaille
Ter gelegenheid van zijn veertigjarig
Jubileum bij het etaatsvieserehavenbedrijf
heeft de haflehef, de heer C. H. Vos, uit
handen van de directeur van het bedrijf,
in Eerde, de eremedaille
goud verbornien aan de Orde van Oranje
Nassau ontvangen. Van redens en hande
laren kreeg de jubilaris een radiotoestel.
Wat er gisteren was
De „Norma Maria" (van 22 junn) voerde
"stèren 990 kisten aan, waarbij 575 echel-
is. 120 gul en witte koo&vis, 160 zwarte
koolivis, 40 wijting, 40 haai, 15 makreel, 20
diversen; de „Wiron 2" (van 20 juni) 830
kisten, waarvan 320 schelvis, 380 makreel,
80 kabeljauw en gui, 25 wijting, 25 diver-
375 6tuks stijve kabeljauw; de
SCH. 153 (van 20 juni) 510 kisten, waar
haring,' 40 schel vis, 40 makreel, 70
wijting, 50 kootvis, 10 gul, 250 stuks ijs-
kabeljauwen, 250 stuks stijve kabelj;
kleine kisten haring en de KW
52 10 kisten schelvis. 135 makreel en 25 di-
Wetnig kleine vaart zorgde voor
750 kg tong.
Prijzen van gisteren
regels kabeljauw voor export no
teerden f 98-f 116. kleine regels f 49-f 58,
kisten kabeljauw f 82-f 112. De grote gul-
lenmaat van de zwarte koolvls deed
f 15-f 16,50 en kleine gullenmaat f 13-f 14.
De binnenlandse handel nam grote gul
33, middel voor f 23-f 27, tor
gullen voor f 17—f 19 Zwarte koolvls
maakte 140-f 54, witte koolvas f 56-f 60.
leng f 48-f 50. wijting middel f U-f 17.
kleinmiddel f U-f 15, pennen f ll-f 17 en
braadsoheilvls f 10-f 15. Grote tong no
teerde f 2.60-12,75, grootmiddeJ f2,75,
kleinmiddeü f3,10. tong I f2.90 en Jong II
f 2,30-f 2.40.
De haring deed f 16-f 22. kleine kis
ten haring f 8-f 6,50 en makreell f 12-f 20.
Voor vandaag
Voor de woensdag was de „Tzonne"
in 23 Juni bekend met 1400 kisten vis,
930 scheivl6 en piepers, 330 kool
abel] auw en gul, 35 makreel, 40
diversen, 275 stuks stijve kabeljauw. 248
kisten haring en makreel en 12
kleine kisten schelvis
zodat ook de volken deelhebben aan
werk en het niet alleen een zaak van
geringen blijft. De eerste lezing voor
cursisten werd gehouden door prof
V. A. Röling, gedelegeerde van Neder
land bij de Verenigde Naties.
LEIDERDORP
Polder Achthoven
De stemgerechtigde ingelanden van de
polder Achthoven kwamen in vergadering
bijeen. Het welkomstwoord werd gespro-
door de voorzitter, de heer Jac. de
De rekening 1955 werd, nadat zij door
commissie in orde was bevonden, vast
gesteld in ontvangsten op 10664,55 en in
uitgaven op 8777.60; het batige slot op
1886,95. De begroting voor 1956 werd
astgesfeld op 7878,95 aan ontvangsten
n uitgaven bij een heffing van 10 per
ha.
Tot lid van de commissie belast me? het
azien der rekening 1956 werden benoemd
de heren N. Koot en A. J. Streng, tot
plaatsvervanger de heren P. C. F. de
Jong en W. Geerlof. De heer I. Corts
bedankte als secretaris, en in zijn plaats
werd benoemd de heer M. Verboon.
Munnikenpolder
In de vergadering van de stemgerech
tigde ingelanden van de Munnikenpolder
werd de rekening voor 1955 vastgesteld,
nadat deze door de commissie in orde
was bevonden. De ontvangsten bedroegen
6680.79 en de uitgaven 4406,14; het
batige saldo was 2274,65. De begroting
voor 1956 werd vastgesteld op 9703,15
bij een omslag van 18 per ha.
Tot lid van de rekeningscommiesle voor
1956 werden benoemd de heren W. C. Bal
kenende en A. Muilwijk. De secretaris,
de heer I. Corts, had te kennen gegeven,
om studieredenen te moeten bedanken. In
zijn plaats werd benoemd de heer M. Ver-
De voorzatter, de heer S. J. van der
Stoel, gaf een uiteenzetting over de voor
genomen verbreding van de Dwarswete-
ring, waarop van de zijde der ingelan
den nogal wat commentaar kwam. Bij de
rondvraag, klaagde de heer Balkenende
over de bemaling.' In zijn slotwoord bracht
de heer Van der Stoel de scheidende se
cretaris dank voor het door hem ver
richte werk.
Openluchtzang
Herinnerd wordt aan de hedenavond te
houden openluchtzang op het grasveld
achter het Hervormde Jeugdgebouw. De
zang begint om half 8.
OEGSTGEEST
Benoemd tot hoofd
j_»e heer J. G. H. Ulehake, onderwijzer
aan de Hervormde school aan de Hoge
Monsweg, i6 benoemd tot hoofd
dhr. Nationale school te Grourw (Fniee-
RIJNSBURG
Gouden feest
Dinsdag 17 juli hoopt het echtpaar J.
Noort-L. v. d. Vijver, Hofstraat 8 zijn
gouden huwelijks feest te vieren.
VOORSCHOTEL
Geslaagd
Te 's-Gravenhage is geslaagd vc
examen M.T.S., afdeling weg- en
bouwkunde, de heer A. J. Turion.
WARMOND
Twee moedige redders
onderscheiden
