Vlees hooft erbij
Zeer felle brand legt gedeelte
Krantz
van
Schade zou meer dan een
miljoen bedragen
Dochter van oud-gouverneur
schreef proefschrift
ME UWE LETOSCHE COUR ANT
3
DINSDAG 3 JULI 1956
Directie: „Ontzettend groot raadsel,
hoe clat gebeurd kan zijn'
Van een onzer verslaggevers)
EEN BRAND die herinnert aan de brand bij Clos en de stadhuis
brand*'. Dat was de conclusie van de 67-jarige geboren-en-getogen-
Leidenaar, die, op pantoffels en inet een regenjas over zijn blauw-
gestreepte pyjama, vannacht op de Langegracht de laaiende vuurzee
in de textielfabriek van Krantz bad gadegeslagen. De brandweer had
nog kans gezien ons uit bed te bellen, en toen wij uit het zolderraam,
ergens in de Tuinstadwijk, keken, was de nachtelijke hemel boven de
stad reeds verzwolgen door de oranje gloed, waarin witte vonken om
hoog spoten en als vuurwerk neerdaalden. Honderden mensen hebben
de brand, die van 2 uur tot half 4 lievig woedde en een aanzienlijk
deel van de fabriek radicaal heeft verwoest, vanaf Oude Vest, Oude
Singel, Langegracht, Korte en Lange Mare van begin tot eind gezien.
Voor vele bewoners van de Langegracht en de Oude Singels was het
onmogelijk toeschouwer te zijn, want hun woningen liepen gevaar en
dus moesten zij zich met kinderen, kleren en als het kon huisraad uit
de voeten maken-
Een gedeelte van de gevel van
de fabrieken van Krantz aan
de Langegracht stortte c
streeks kwart voor 3 met dof
geweld ineen. De muren had
den toen ook al een half uur
rood-gloeiend gestaan!
Foto N. van der Horst.
óver het water niét eens aan de deur
kon komen. Wij geloofden hem on
middellijk, want een geblakerde
deur is er wel het bewijs van. Toen
de brand al een tijd woedde, werd
de hitte bij de regelmatig terugke
rende steekvlammen zo hevig, dat,
de toeschouwers aan de kant van de
lichtfabrieken zich moesten ver
plaatsen.
Onderdak i
Men heeft er echter voor moeten
vechten! Met auto's werd personeel
van de brandweer van de lichtfabrie
ken en het gasbedrijf naar het ter
rein gebracht. Voor de vleeswaren- en
conservenfabriek „Vianda" (naast de
lichtfabrieken) zijn er nog kritieke
ogenblikken geweest, toen grote vuur-
dotten op het dak. waarvan een onder
laag van kurk moet zijn, waren te
rechtgekomen. Het gevolg van de von
kenregen was, dat de brandweer ook
de gevels en de daken aan de over
zijde van de brand nat moest maken
en houden. Men heeft dit onderdeel
van de strijd tegen het vuur intensief
aangepakt, waardoor ongetwijfeld een
ramp is voorkomen. De balans van
deze brand vermeldt nu in ieder ge
val geen verlies aan woningen en
huisraad.
Ook de politie wa6 op eventualiteite
voorbereid. In de omgeving van de brand
deden ongeveer dertig man dienst
het bureau aan de Zonneveldstraat
er nog twintig „mede in verband met
mogelijke uitbreiding naar de kant
de lichtfabrieken", zo verklaarde com
saris Dreeuws-
Om kwart voor 3 stortte een groot deel
van de gevel aan de Langegracht met
dof geweld ineen. Toen werd het moge
lijk, iete méér van de brand binnen de
muren van de fabriek te zien. Daar vier
de het vuur nog zijn verwoestende triomf.
Omstreeks kwart over 3 werden slangen
in het gebouw aan de kant van de Oude
Singel, waar de brand vrij dicht genaderd
was, uitgerold. En om half 4 gingen de
resten van het
dichte rook, die
bijna wit werd.
De schade
Toen wij tijdens de nablussing met de
heer Van Dieet een rondwandeling dooi
de fabrieksgebouwen maakten, kwam vas'
te staan, dat de oude spinnerij geheel i6
uitgebrand. Deze spinnerij wa6 n
in bedrijf. Er is een gedeelte
apparatuur verloren gegaan. De 6topperij
heeft ook grote schade geleden. De
verij is nog intact gebleven, alsook de
bwijnerij, de vollesrij, de ververij
kett/ingscheerderij.
Men verwachtte, dat, als er elektrici
teit is, een gedeelte van het bedrijf kan
doorwerken. Hoe groot de schade is,
nog niet te zeggen. Het staat echter wèl
vast, dat deze zeer aanzienlijk is. De di
rectie van de fabriek, de heren ir. Krantz
en Rakkers, die de brand van begin
eind heeft gevolgd, kon zich daarmee
vannacht vanzelfsprekend niet bezighou
den. Een deel van de voorraad moet ook
als verloren worden beschouwd.
De arbeiders van dc weverij konden
vanmorgen aan het werk gaan. Het
kantoorpersoneel werkt zoveel mo
gelijk gewoon door. Men zet op het
ogenblik alles op alles om ook anrlere
afdelingen bedrijfsklaar te maken. Een
deel van het personeel is ingezet bU
de opruimingswerkzaamheden.
De technische dhef van Krantz, de heer
Van Dieet, met wie wij na de brand een
onderhoud hadden, woont aan de Oude
Singel 104. Binnenkort is hij twaalf en
een half jaar getrouwd en zo had hij
gisteravond mensen op bezoek. Tussen
half 10 en 10 uur werd er bij hem aan
de deur gebeld door buren, die een brand
lucht roken. Hij ging op onderzoek uit
en ontdekte brand in het garenmagazijn
aan de kant van de Oude Singel, waar
vlammen reeds tegen de binten van de
bovenwoning kringelden.
Met het eerste het beste blusapparaat
begon hij het vuur te bestrijden. Ten
slotte maakte drie sohuimblussers van
het bedrijf en een nevelspuit van de ge
waarschuwde brandweer een eind aan dit
brandje, waarbij toch nog een paar kis
ten met garen en enige dozen verloren
gingen. De waarde hiervan is door des
kundigen op f 15.000 geschat.
Controle
Een bewaker bleef na de blussing ach
ter. Men had verscheidene blusapparaten
uit de fabriek naar de plaats van de
brand gebracht voor het gevat dat het
vuur opnieuw zou beginnen.
De visite van de heer Van Diest ging
na middernacht weg. Om half 2 is hij
weer naar de fabriek gegaan om met de
bewaker de plaats waar de brand was ge
weest, te controleren, alsmede de afde
ling, waar men het verbrande garen had
gelegd, namelijk de oude ververij aan de
Langegracht. Op een rondgang door een
groot deel van de fabriek werd niets van
rook of brand opgemerkt. Na deze rond-
gong ging de heer Van Diest voor de
nachtrust naar huis terug.
Raadsel
Toen hij op de slaapkamer \an zjjn
kinderen kwam (aan de achterzijde
van het huis aan de Oude Singel, die
uitziet op het fabriekscomplex), zag
h(j een vuurgloed met vlammen
boven het dak op de hoek van de
oude spinnerij en de droogapparatuur
aan de Langegracht-kant. Hij holde
naar beneden en kwam in het garen-
magazjjn de bewaker tegen, die met
een de brandweer belde.
„Het Is voor m\j een ontzettend
groot raadsel, hoe dat gebeurd kan
zijn", zei de heer Van Diest. Onder de
toeschouwers hebben wij herhaaldelijk
horen beweren, dat dc brand zowel
van gisteravond ais vannacht zou zijn
ontstaan door broei in garen of wol.
De heer Van Diest kon deze mening
zeker niét bevestigen. Op onze vraag,
of er de laatste jaren brand is gc-
jrddo
h(j ontkennend.
Wat het ontdekken var de brand be
treft heeft de bewaker van de lichtfa
brieken, die aan de andere kant van d«
Langegracht staan, dezelfde ervaring ge
had. De heer Geukens deed omstreeks 2
uur zijn ronde en toen hij op de vierde
verdieping van het gebouw was. zag hij
ook de rode gloed boven de fabriek
Krantz. Portier Laman heeft daarop de
brandweer en de politie gebeld en daar
na een aantal functionarissen van d<
lichtfabrieken zelf. Ondertussen belden
personeelsleden van de fabrieken hém op.
Rep en roer
Het 6preekt vanzelf, dat de bewoners
van het gedeelte van de Langegracht
tussen de Mare en de Voldersgracht het
wakker waren. Zonder overdrijving
len zeggen, dat deze gezinnen in een
van tijd uit de rust van hun
slaap in de grootste onrust werden ge
bracht.
Vaders, moeders en kinderen had
den, met wijdgesperde ogen van ont
zetting, voor de ramen niet alleen
naar het hoog-opkolkende vuur moe
ten staren, maar zij zagen boven-
Wat konden de bewoners anders doen
dan uit hun huis zien te komen! Velen
hebben het ook gedaan. Zoomaar in nacht-1
goed, sommigen met jas er overheen,!
met kindéren op en tassen aan de arm.
Zowel op de Langegracht als op de Oude
Singel hebben wij huisraad buiten zien
staan. Op onze weg naar de brand kwa
men wij op de Aalmarkt enkele vrou
wen met kleding en dekens in de armen
tegen; zij zochten kennelijk veilig onder
komen bij familie of kennissen.
Een functionaris van de liohtfabrieken
deelde ons la-ter mee, dat verscheidene
gezinnen anderhalf uur in de hal van
deze fabrieken een dak boven het hoofd
hebben gehad. De stemming onder hen
was uiteraard geheet naar de omstandig
heden. Vrouwen kwamen gillend het ter
rein op. Aan een aantal flauw-gevallenen
moest eerste hulp worden verleend. Eén
vrouw had door de vonkenregen hoofd-
De blussing
AGENDA VOOR LEIDEN
Dinsdag
R.K. lyceum (Mariënpoelstraat 4), 8
uur: concert drie leerlingen Kon. Conser
vatorium Den Haag.
Woensdag 1
Pieterskerk, half 8: Avondstilte.
Lopsenstraat (Morsweg), 8 uur: open-
ilu-chtsa-menkoms'. van de contactcommissie
voor evangelisatiewerk.
Wassenaar, landgoed Ter Veken,
half 11: Kerk en Israël-dag, algemeen on
derwerp ..Welk onderscheid is er?"
Donderdag
Stadhuisplein, 8 uur v.m.: K. en O.-
excursie naar de Krimpenerwaard en
Gouda.
Oud-Hortuszicht, 8 uur: Tuinfeest „Jong
en Jolig" en „K. en G.".
Volkshuis, 8 uur: De Sleutelbloem,
sluitingsavond.
Tentoonstellingen
Lakenhal, 105 uur (donderdag ook
half 8half 10): „Rembrandt als leer
meester" (tot 3 september).
Rijksmuseum voor volkenkunde, 103
uur: „Van klei tot pot" (tot 1 oktober).
Boerhaavezalen (Lange Vrouwenkerk
steeg), 25 en 79 uur: expositie „Jeugd
en Rembrandt" (t.m. 14 juld).
Burcht (tot zonsondergang), open
luchttentoonstelling hedendaagse beeld
houwkunst (tot en met 26 augustus).
Prentenkabinet (Kloksteeg 25), 2—5
uur: „Tekeningen door Rembrandt" (t.m.
15 september).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Van Driesum, Mare 110. tel.
20406; Zuiderapotheek, Lammenschansweg
4, tel. 23553 en apotheek Oegstgeest, Wil-
helminapark 8, tel. 26274.
Promotie te Leiden
Over de staatkundige ontwikkeling der
Nederlandse Antillen
VANMIDDAG heeft mejuffrouw A. M. C. T. Kasteel, master of arts,
department of political science, University of Virginia, te Leiden haar
proefschrift ..De staatkundige ontwikkeling der Nederlandse Antillen" ver
dedigd ter verkrijging van de graad van doctor in de rechtsgeleerdheid.
Mej. Kasteel, dochter van de oud-gouverneur van Curasao dr. P. Kasteel,
werd in 1928 te Rotterdam geboren. Van 1946 tot 1952 studeerde zij in de
Verenigde Staten.
Promotor was prof. dr. J. H. A. Loge- stuurstelsel werkte, terwijl gepoogd Is
oud-minister van Overzt
biedsdelen. Paranimfen
Sheila Yrausquin-Lampe. dochter van de
gevolmachtigde minister van de Neder
landse Antillen en de heer T Kasteel.
Het promotiediner zou gehouden worden
in het Antillenhuis, de ambtswoning van
de gevolmachtigd minister der Neder
landse Antillen te 's-Gravenhage.
In de inleiding van het proefschrift
wordt gezegd, dat deze studie bedoelt een
historisch-sociologische analyse te geven
de evolutie der staatkundige en
staatsrechtelijke verhoudingen in de Ne
derlandse Antillen tot 1955. Hoofdstuk 1
van deze studie houdt zich bezig me' een
inleidend deel van algemene aard. Hierin
wordt verder in grote lijnen uiteengezet,
hoe het van 1865 tet 1940 bestaande be
tonen waarom in deze Jaren de
belangstelling voor politieke zaken slechts
beperkt bleef tot een zeer kleine groep,
de Antillen.
Nü bloemkool met saucijsjes.... heerlijk!
HET HELE GEZIN SMULT ERVAN!
Hoe 't
*7Jl ook zij
Publlkatle
blikatle van de verenigde slagers In Leiden en omstreken
Avondmuziek in de Pieterskerk
Joop Brons speelde orgel en
Jan Brons cornet
i het moeilijke blussingswerk.
Foto N. van der Horst.
ven onder regens van gloeiende von
ken, die heviger werden naarmate
er in de brandende fabriek meer in
eenstortte. Éérst waren zij geschrok
ken door knallen, waarvan de oor
zaak zich niet eens zo gemakkelijk
laat vaststellen; het kan zijn dat er
flessen met zuurstof of butagas ston
den, het kan ook het springen van
grote glasplaten zijn geweest Een
bewoner van de Langegracht vertel
de ons, dat hij wegens de hitte van
Het was echter in het begin niet te
zeggen, dait de lichtfabrieken bui-ten de
gevaarlijke zóne zouden blijven. De wind
was wel niet direct in deze richting,
maar men wiet immers niet, tot hoever
het vuur zich aan de andere kant van
de gracht zou uitstrekken. De brandweer
heeft verwoede pogingen gedaan het vuur
in de lengte enigermate te localiseren;
men is daar ook in geslaagd, zodat de
fabriek van Clos en Leembruggen, die
in de richting van de Mare aan die kant
van Krantz grenst, vrijwel met werd aan-
De „Avondmuzieken" in de Pie
terskerk tonen dit zomerseizoen een
grotere verscheidenheid dan ge
woonlijk. Ook andere organisten dan
Blankenstein bezetten de orgélbank
en solisten van allerlei soort geven
hun medewerking.
Deze maandagavond -kreeg de organist
van de Kooikapel, Joop Brons, de kans
voor het eerst al6 concertgever op te tre
den. Hij ie, na zijn conservatoriumoplei-
Van de zijde van de brandweer verna- ding. nog steeds leerling van Adriaan
men wij nog dat er omstreeks 2 uur wel j Blankenstein. Brons deed zich kennen als
50 a 60 meldingen over de brand -zijn een orgelspeler van moderne snit. Hij be-
binnengekomen. Het is niet bekend, welke wees in. zijn open. eerlijke spel de groot-
melding de eerste was. De brandweer ete waarde te hechten aan een getrouwe
ru-kte met volledige 6terk-te uit. Er waren
vier bluseenheden. waaronder een ddesel-
eenheid van de organisatie Bescherming
Bevolking. Met 20 stralen heeft men het
vuur bestreden. De brand strekte zich uit.
over een lengte en een diepte van 50
meier. Om vijf voor 4 was men dc brand
meester, wat betekent, dat er geen mo
gelijkheid voor uitbreiding meer was.
Op het terrein van de S.L.F. hebben
zich enige kleine branden voorgedaan.
Ze werden geblust door de bedrijfsbrand
weer, die later ook het nat houden
de huizen
vertolking van het notenbeeld, zonder
daarbij gehinderd te worden door de last
van het pathos, die zekere organisten, tot
schade van de zuivere interpretati
ongerepte muzikale voordracht, m
moeten meetorsen.
Brons is nuchter, hij construeert op
nieuw en streeft er naar de componds'
ten volle recht te doen. Zijn registratie
getuigt eveneens van een ernstig zoeken
naar de beste mogelijkheden ter verwer
kelijking van een gaaf en helder klank
beeld. Hij bezit ongetwijfeld gevoel vooi
Langegracht voor zijn'dat alles, kan afstand nemen, weet zich
De heer Hagedoorn had j te beheersen.
Fuga, die op het Es-dur-Praeludium volgt.
Overigens was er veel te prijzen. Het pre
ludium zélf rees in zijn grootse monu
mentaliteit op, al had men ook hier een
nog grotere expressiviteit gewenst. De
fuga verliep, zoals gezegd, nogal gejaagd,
waardoor de constructie, die interessant
genoeg is, wat vaag bleef.
Brons heeft ons, met dit eerste con
cert, wat zijn aanleg en mogelijkhe
den betreft, niet in het onzekere gela
ten. Gesteund door een grote tech
nische vaardigheid, zal hU, echter wa
kend tegen te grote snelheden en stre
vend naar een nog scherper belijning
(dit vöoraï!), zich ongetwijfeld tot een
j orgelmeester van betekenis kunnen
ontwikkelen.
Zijn broer. Jan Brons, blies, begeleid
door het orgel, drie-cornet-solï. Hij v
fraaie, milde toon. vooral ir
mezzo-forte. De aria's „I know, that my
Redeemer 1-iveth" („Messiah" III)
.Where ever you walk" (Semele), beide
grote lof voor de wijze, waarop de brand- Hij bereikte zijn doel tooh niet altijd
weer van de S.L.F. assistentie heeft ver- ten volle. De Fantasia in g-moll van Bach
leend. Dat had hij ook voor het optreden i klonk wat te weinig briljant en de daar
van zijn ei-gen mannen en voor dat van j bij behorende Fuga liep vloeiend, maai
het blokhoofd van de B.B. blok 3 wijk 4, had tevens scherper getekend kunnen
de heer Van Leeuwen, en zijn ploeg. zijn. In de verrukkelijke Es-dur-Trio-
Tijdens het blussingswerk gaven ook Sonate (Baoh) toonde Brons zich echter
van hun belangstelling blijk de burge- niet in het minst bevangen of terughou-
meester, jfor. mir. Van Kinschot, enkele ,dend. Zijn spel klonk
leden van de gemeenteraad, de hoofdin-j muzikaal, de drie stemmen bewogen zich
specteur van het brandweerwezen in Ne- gemakkelijk en charmant. De neiging tot
derland, uit Den Haag, de heer Vanvrij vlugge tempi bleek onmiskenbaar.
Langen en de disfcrictsinspecteur voor I vooral in de fuga's.
Zuid-Holland en Utrecht, de heer Roelofc.1 Nu behoeft dit zeker geen bezwaar
Over de oorzaak tast men volledig in'zijn; het geeft vaak zelfs een levendig
het duister. Het is. zo vernamen wij effect. Maar de duidelijkheid mag er toch
nader, niet uitgesloten, dat de 6chadei niet onder lijden. Dit nu was lichtelijk het
meer dan een miljoen gulden bedraagt 'geval in de bewonderenswaardige Tripel-
Bevorderingen aan het Chr.
lyceum te Leiden
Bevorderd tot de tweede klas: P S
Anes, J Assies, S J Barkema, J v d Berg,
J A A v Biezen, J P Blok, H Bos, A
Boter, A M H Brunsting. J Buys, J J
Carstens, J J Cusell, H J Dane, J W
Dubbeldam. J v Duyvenbode, N K Eiker
bout, T Y J Fu, H C de Gruil, J Saveur.
A v d Bent, E F C Blok, T Boer, P v d
Broek, L v d Eist. G W v d Gugten, M
Heemskerk, G C Hogewoning, W C Kra
nenburg, C Kruik J v d Mey, A Rave-
stein. S Siljée J H v Tongeren. M Bak
ker, A Vreeken (na 26 nov.), P Boon, J
P D v Dijk, M K v Duyvenvoorde, R
Goudeket, H M den Haan, J Helmus, M
Houtman, H J de Jonge, K A Kedde, R
J Kolderman, J v d Kwaak. J dc Leeuw.
H v Maanen, W A Minnaard, B v d Na
gel. J D van Oosten, J C van
Osnabrugge,, G Pranger, J C K v Too-
renburg, T v Dijk, G A den Haan, H
Harmsen, L C v Holtz, Gvd Kwaak.
H Overduin. L H Rietveld. B v Rijswijk.
M J Rittersma, J v Schravendijk. T Veld-
huyzen, J de Vente, W Vlasblom, M M
Vöge, J M Vogel, J Vogelaar. G v Zwie-
ten, afgewezen 24
Afdeling H.B.S bevorderd tot de dor
de klas: A Baalbergen, Th J dc Bakker,
WJv Biezen, M N B Blonk. E Boonstra,
S Boonstra. E J Bos, G J Boter. H
Brinks. W A de Bruyn. J A Capel, K J
P Haasnoot. L Meyer. J Pit. B Robertl
J v Vreedendaai A Walop. C v d Wiel.
W Arentzen, G Boekee. C Boekooi. T v
Dorp, P de Hoog, S Knibbe, N Kroon. W
M C v Nes, G Oudshoorn. C Overbeeke
E M v d Perk, M Rensink, M v Rijn, H
G de Ruig, BEG TImmers. P M Tromp,
A Vlasblom, P Arentshorst. Evd Broek.
A L Dekker. O J H Haspers, H Hoek. A
S Jansen, E de Jong, J J Klijnhout, F P
v d Mark, H K Matters, Ph F Meyer. J
H Mulder, A C Steketee. H J J Terbure
afgewezen 22.
Bevorderd tot de vierde klas: J Bakels
J Beukers. A Brouwer. M J v Dam. L
O Dekker, J Favier, E C v Hourn. D H
Jansen, R F Knibbe, C L Matze, T P
Meirink. H P den Otter. J Oudshoorn.
P Passchier. P M v d Plas, G Schouls.
T R Seinstra. B J Verdoes. J W Ver
haar, N de Vreugd, W C Willemse, P H
Admiraal. S Barnhoom, J Bekooy, P
Bos. H A Braakhekke. G J R -Dijkstra.
W I Dijkstra. M L E v Eybergen. A
feveraars. R D Ginsel. G Holtrust, A T
M C de Nooyer, A E v d Perk. E R
Plaatzer, M Pluimgraaff, W S Post. A
C Smaal. C W Steeneveld, E W D Ver
steeg, J Warners. A A v Weelden. P v
'- Wout. A Kuyt, afgewezen 10.
Bevorderd tot de 5e klas A: J C v
Duin, C G v d Horst, J A Hubregtse. H
J Kleer, C H Lock. C v Nood. D C v
Rijn. G Sierat. J G Smit, P J Storten-
br-ek. P M Tibboel. C Vogelaar. P v d
Wolf, A. Kooien, afgewezen 5
Bevorderd tot de 5e klas B: J H C de
Bruyne, N A v d Nagel, H J J Roelofa,
C Schmal, W M Star. B J v d Tang. N
J v Waveren. W Bakker, C J T Bos.
C Bouman. P Ph v d Broek. A K Cig-
gaar, D Jansen. W Jansen. G M v Man
nen. K J Roberti. H R Roodenburg, P
A Schram, P v 't Zelfde, afgewezen 11.
Afdeling gymnasium: bevorderd tot de
derde klas: W A v d Berg. WJv Bie
zen (Kw.l, J Bijleveld. P Bogaards.'K
Cigaar, M v Duyn, G L Gilhuis. H v
Hartingsveldt, D J C Heijl. M Knibbe.
J M Knotter. P Koelewijn, A A A v d
laan. Jvd Linde. K Maas. J W Oosting
H L Oiidshoorn. A W A Pijlman. W Riet
kerk. J R'ttersma, P J C Stolp. W H J
E Wang, J G v d Windt, afgewezen 5
Bevorderd tot de vierde klas: B Blom.
f> de Bruyn, A Brunsting, J Dompeling.
J Flinterman. G Hekster. F R Ketting.
N v d Kooy. Jvd Laan. M Maas. A Moe
renhout. G Ch Mulder. J A Mulder. T
A Pierhagen, J Spierenburg, C J Vercou-
teren T M Wijntjes. N J Zimmerman. W
M v d Veur, afgewezen geen
Bevorderd tot de vijfde klas: A v d
Bric. C J BVIchrodt. R v Eijk. L Guyt-
M Hoksvr. H K s'Jacob. L J Kedde." P
Kralt, W Moerenhout, M Nagel, P Oli-
Bewustivording
Hoofdstuk 2 handelt over de invloed van
de tweede wereldoorlog op de politieke
bewustwording in de Antillen. Hoofdstuk
beschrijft de woelige periode na de
oorlog, toen Antillianen zowel als Neder
landers beproefden vorm te geven aan
de progressieve denkbeelden, die de gecs-
•len beheersten. In de hoofd
stukken 4, 5 en 6 is nagegaan hoe het
?rne bestuurstelsel van de Antillen
hun verhouding tot Nederland werden
vijzigJ en hoe het partijwezen zich ont
plooide. Verder is hierin onderzocht, wie
de politieke leiders waren, bij welke be
volkingsgroepen zij weerklank vonden en
om hierbij aandacht is gewijd aan
•erschillende partijprogramma's en
hun uitvoering, aan de organisatie van
het partijwezen en aan de wijze, waarop
politieke stromingen tot uiting kwamen in
staten, de colleges van algemeen be-
jr, de regeringsraden en de pers. Ook
zijn de verhoudingen tussen de wetgeven
de uitvoerende macht belicht, even
als die tussen de verschillende eilanden
onderling.
In hoofdstuk 5 is bijzondere aandacht
besteed aan de eilandenregering. Het iaat-
ste hoofdstuk houdt zich voor een groot
deel bezig met de ontwikkeling van de
het Koninkrijk, zoals deze
slotte belichaamd werd in het statuut.
Na deze hoofdstukken, die 308 pagina's in
beslag nemen, volgt de conclusie en een
overzicht in de Engelse en de Spaanse
taal.
Uitbreiding van Royal
De Royal Typewriters Holland N.V.
heeft behoefte aan uitbreiding van haar
fabrieksterrein aan de Oosterkerkstraat.
Het bedoelde terrein is nu in gebruik bij
de rijkswerkplaats. Het rijk is bereid het
terrein af te staan in ruil voor een ander
terrein. Daarvoor is het nodig, een deel
van de Eerste Looierstraat aan het ver
keer te onttrekken. Het overblijvende
deel van deze straat, waarin Slechts één
woning Is, heeft dan nog aansluiting aan
de Zesde Groenesteeg.
B. en W. steHen de raad voor, dit stuk
yam de straat aan het verkeer te onttrek-
van Handel, klonken, wat men overigens
ook van dergelijke „arrangementen" moge
zeggen, bijzonder mooi. Een prachtig an
dante van Haydn was voor deze talent
volle pistonblazer een niet minder goede
aanleiding, zijn goede embouchure en, in
't algemeen, zijn gezonde muzikaliteit te
demonstreren.
Joh. van Wolfswinkel.
Leids kantongerecht
Onvoorzichtigheid had dodelijk
ongeluk tot gevolg
Gisteren is voor het Leidse kantongerecht hét verloop nagegaan van een verkeers
ongeluk met dodelijke afloop, dat op 15 april plaats vond op de kruising Kneppel-
houtstraat-Da Costastraat. Een bankwerker uit Leiden verleende daar geen voorrang
aan de motorrijder Ch. N.. eveneens uit Leiden. H(j stak plotseling de weg over
zonder op het verkeer te Ietten. Toen h(J met de motorrijder in botsing kwam, werd
de laatste tegen de straat geslingerd en zo ernstig gewond, dat hU ter plaatse overleed.
De kantonrechter wees de verdachte
erop, dat hij nie* voor dood door schuld
terecht stond. Daarover veflti alleen de
Haagse rechtbank een oordeel. Hij stond
nu terecht voor de verkeersovertreding.
Het O.M. weeö met nadruk op het ern
stige gevolg van de onvoorzichtigheid:
een jonge motorrijder van 25 jaar, die
goed reed, werd gedood. Het edsbe f 50
boete of 20 dagen hechtenis. De vader
van verdachte verzocht om clementie,
omdat, zoals hij zei, het betrokken
kruispunt erg gevaarlijk
Een Leidschendamse fabrikant had
begin april de chauffeur van een Haagse
autobus op de Waesenaareeweg getrei
terd. Hij reed langzaam voor de bus
gaf geen gelegenheid tot passeren
sneed op een gegeven moment de ai
bus zo gevaarlijk, dat de busbestuurder
alleen door krachtig te
aanrijding kon voorkomen.
Maar dit grapje kwam de fabrikant
duur te 6taan. Er zaten namelijk in deze
Schoolzaken in de
Leidse raad
I. en W. stellen de raad voor. een be
drag van f 3250 beschikbaar te stellen voor
het aanschaffen van een draaibank, een
grammofoondnstallatie en een bescheiden
collectie platen voor het stedelijk gym
nasium. En om aan het bestuur van de
Inrichting van Liefdadigheid voor Rooms-
Kat-holieken te Leiden medewerking te
erjenen voor het aanschaffen van lees
teken voor een schoolbibliotheek voor
e u.l.o.-school Vrouwenkerkhof 1.
Voorgesteld wordt, de heer G. Muys te
Boskoop te benoemen tot onderwijzer aan
de school Aalmarkt. Eervol ontslag moet
worden verleend aan mej. M. A. Zillstra
(school Lorentzkade), de heer J. w.
Louwe (school Maresingel) en de heer S.
H. Radius (school Willem de Zwijgerlaan)!
Alsmede aan dr J. B. Ubbink. leraar aan
de gemeentelijke H.B.S. voor meisjes
Verder is er een voorstel tot vergoeding
an reiskosten aan vakonderwijzers, die
i Leiden een nevenbetrekking vervullen.
T C Z Pieterse. Tj Segaar. H J A
Zwitser, B M v Rhee, afgewezen 4.
vorderd tot de zesde klas A: A v d
Bos, R Kattenberg, A v Rijn, afgewezen
Bevorderd lot de zesde klas B: F J
Kedde. J A Maaskant, J Scheffer. C Smit.
afgewezen 1.
autobus twee inspecteurs van de ver
keerscontrole. Deze heren, die als ge
tuigen werden gehoord, hadden vlug een
proces-verbaal opgemaakt.
Het O.M. eiste f 200 of 2 maanden en
intrekking van het rijbewijs voor een
half jaar onvoorwaardelijk. De plaats
vervangend kantonrechter mr Van den
Brink veroordeelde de fabrikant bot
f 100 boete of 30 dagen, intrekking van
het rijbewijs voor een half jaar voor
waardelijk met een proeftijd van een
In de rij der verkeersoventreders werd
voor afwisseling gezorgd door een fa
brieksarbeider uit Katwijk aan Zee, die
een gevaarlijke hond niet had gemuil
korfd. Een kind was gebeten en zo was
de uitspraak conform de eis: f30 of 10
dagen. Ook voor enige verstrooiing bij
de welhaast geestdodende behandeling
van verkeersovertreding op verkeers
overtreding zorgde een meubelmaker,
die graag „de dag pluk*." en zelfs haast
de nacht. Hij had vijf timmerlieden tot
bij middernacht laten werken. Zoiets
gaat natuurlijk niet. F 25 of 10 dagen,
zei het O.M., f20 of 8 dagen de rechter.
Druk trouwen op
ivoensdog
Een huwelijksvoltrekking is v<
die ze aangaat, een gebeurtenis,
eigenlijk de hele wereld moest meelev
Maar het leven moet zijn voortgang heb
ben en die krijgt het ook. Als er woens
dag in het stadhuis wordt „getrouwd",
dan kan de ambtenaar van de burgerlijke
stand zich in de trouwkamer nauwelijks
verstaanbaar maken, zo dringt daar het
rumoer door van het marktleven op de
Vismarkt. En de bruidsauto's hebben het
„niet breed" bij het aan- en afrijden.
Om de moeilijkheden helemaal groot
te maken, willen er juist op deze dag
nog heel wat paartjes trouwen ook, om
dat de tarieven van f 20 en f 40 hen lok
ken. Maar B. en W. vinden beter, dal zij,
die op deze tarieven willen huwen, op
maandag en donderdag naar het stadhuis
kunnen gaan. Als nu de raad dat ook nog
indt, zullen voortaan minder bruiden
n bruidegoms langs de „uitzetten" der
narktkramers rijden.
Geref. Gemeente
Voor de Geref. Gemeente spreekt don
derdagavond half acht ds. De Gier van
Den Haag.
