ïlieuuic £dJtócl)e ÖTaurant Wij zullen dit jaar weer meer kunnen kopen De hoogconjunctuur houdt aan; betalingsbalans op onveilig De beste NYLONS Veertig doden in Marrakesj Blanke gedenkzuil op de Dam onthuld RUSSEN DOEN ONTWAPENING MISLUKKEN Bekend architect in Zuid-Afrika vermoord VRIJDAG 4 MEI 1936 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel. 31441. ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal; 2.35 per maand; 0.55 per week. Postrekening: 58936. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Familieberichten 0.18 per millimeter. Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvosticlj Is ghfbltocn "myn hert la Ugljenspoet" Zevenendertigste jaargang No 10643 Elegantie aan Noordwijks zeekant ZIE PAGINA 4 Wat zal 1956 ons brengen? j~jE NEDERLANDERS zullen in 1956 waarschijnlijk meer verdienen en U verbruiken. Ook zullen zij meer produceren. Er wordt minder werk loosheid verwacht, doch tevens geen sterke toeneming van de spanning op de arbeidsmarkt. De prijzen zullen weliswaar stijgen, doch niet veel en aanmerkelijk minder dan de lonen. Het zal voorts mogelijk zijn 70.000 woningen te voltooien, aldus blijkt uit het Centraal Economisch Plan 1956, hetwelk is opgesteld door het Centraal Plan Bureau. In 1955 zag men een voortduur van de sterke expansieve ontwikkeling en in 1956 wordt een verdere stijging van de economische bedrijvigheid verwacht. Men rekent er ook op, dal de bestaande hoog conjunctuur in het buitenland zal voort duren en dat behoudens bepaalde uitzon deringen de buitenlandse concurrentie niet sterker zal worden, zodat de uitvoer opnieuw zal sty gen en wel wat de hoe veelheid betreft, met 7,5 procent, terwijl daartegenover een stijging van de goede- Advertentie). zijn bij Reeds vanaf1.98 Lagere luchttarieven voorgesteld De Pan American World Airways heeft meegedeeld dat zijn maatschappij op de j conferentie van de International Air I Transport Association (IATA), die eind deze maand in Cannes gehouden zal wor- j den, lagere toeristentarieven zal voorstel len voor vluchten over de Atlantische I oceaan, door het toevoegen van een derde I 'Maïs. De K.L.M. verklaarde gistermorgen, haar standpunt over dit te verwachten I voorstel nog niet te kunnen bepalen, aan gezien men nog niet weet welke motieven hierbij precies een rol spelen. De tarie- vencommissie van de IATA pleegt twee maal in het jaar bijeen te komen om de tarieven voor het nieuwe seizoen vast te stellen. Tot een bindende uitspraak kan men alleen komen indien alle betrokkenen zich met een wijziging akkoord verklaren. reninvoer met 9 procent zal staan. De verlening van diensten aan het buiten land zal minder sterk stijgen. Wel ver wacht men een toeneming van de zee- en het internationale vervoer, doch laling van de opbrengst uit transito- verkeer en arbitrage. Ook rekent men op toenemende uitgaven in het buitenland. Betalingen van rente en dividenden aan het buitenland stegen in 1954 en 1955 met 20 procent. In 1956 zal dit vern delijk voortduren, doch minder sterk. Het gevolg van al deze factoren zal zün, dat het overschot op de lopendi rekening der betalingsbalans slechti f 350 miljoen zal bedragen tegen f 600 miljoen in 1955. In verband hiermede wordt opgemerkt, dat onze deviezen reserve In het algemeen voldoende wordt geacht om een matige terugslag op te vangen, doch de vraag v gesteld of het niet wenselijk zou zjjn, dat er enige aanvulling komt tegen tegenslagen van betrekkelijk grote hevigheid. Er wordt aan herinnerd, dat verschillen van enkele procenten op de betalingsbalans het overschot in tekort kunnen doeu omslaan. De stijging van het particuliere bruik wordt gesteld op 3,9 procent of 2,7 procent per hoofd der bevolking, waarbij rekent op een loonstijging van 5 pro met inbegrip van de verbetering der secundaire arbeidsvoorwaarden. De jong ste beslissingen inzake de loonsverhoging zijn echter nog niet in deze berekening 'erwerkt. Gerekend wordt op een geringe stijging der uitgaven van de overheid, wier ambtenarenkorps in 1955 met 5000 perso- toenam, terwijl het onderwijzerskorps (Advertentie). LINOLEUM moderne kleuren, *v.a. 3.45 p. m2 ABO-TAP IJT in de nieuwe anti ,00 cm breed, 5.9 BULTHUIS BOTERMARKT 23 Naar thans gemeld wordt, z(jn ge durende de onlusten te Marrakesj veertig mensen vermoord. De rust in de stad werd hersteld, nadat het Franse Vreemdelin genlegioen te hulp was geroepen, om de woedende menigte in bedwang te krijgen. De Franse politie kon niet ingrijpen, daar Marokko de binnenlandse veiligheid juist van de Fransen had overgenomen. Op bevel van de sultan hebben enige mi nisters en leiders van de vakbonden de inheemse wijk, waar de moordpartijen plaats hadden, bezocht en de menigte toe gesproken. Er is thans een streng uit gaansverbod in de stad, terwijl de politie bevel heeft elke terrorist neer te schieten. Inheemse troepen en gendarmes zijn te Marrakesj geconcentreerd. Eerste perziken: 65 ct Bij de coöperatieve groenteveiling in Pijnacker heeft de kweker N. Huysman gisteren de eerste perziken van het sei zoen aangevoerd. Zij brachten 65 cent per stuk op. met 4000 personen groeide. Er waren ech ter minder militairen. De investeringen der bedrijven worden in 1956 op zes miljard gulden gesteld, die der overheid op één miljard. Tezamen zullen zij een vierde uitmaken van de nationale bestedingen. Meer werk Men hoopt, dat de produktie met 3 procent zal vermeerderen en de produk- tiviteit met 2% procent Er komt meer werkgelegenheid, waardoor men rekenen kan op 'n daling der werkloosheid tot een gemiddelde van 45.000 tegen 53.000 in 1955. Ondanks de stijgende loonsom en een ge ringe stijging van de invoerprijzen zal het prijspeil voor het verbruik slechts één procent stijgen. Voor 1957 wordt gerekend met een 25 procent huurverhoging en een totale loonsverhoging van 7,2 procent ter com pensatie van de huurverhoging en de pre mie voor de ouderdomsverzekering. Hier van zou 2',6 procent een kostenverhogende werking hebben. Het beleid Bij al deze beschouwingen is gerekend op een ongewijzigd beleid met voortduur van de hoogconjunctuur, welke tot uiting komt in hoge invoer, sterke neiging tot investeren en spanning op de arbeids- Als mogelijkheden ter afremming van binnenlandse bestedingen ziet het bureau beperking van overheidsuitgaven en ver traging van investeringen bij bedrijven, die voor directe overheidsbeïnvloeding vatbaar zijn. Deze investeringen zijn een vierde van de totale met uitzondering van de woningbouw. Kredielmaatregelen zou den vooral van betekenis zijn als zij het verbruik en de niet-essentiële investe ringen aantasten. (Zie vervolg pag. 7) Verkoop Rembrandtzegels tot 17 juli De verkooptermijn van zomerzegels, de Rembrandtserie 1956, is verlengd tot 17 juli. Dit om de geboortedag van Rem brandt, 15 juli, nog in de verkooptermijn te doen vallen. Volgens een ontwerp van Van Krimpen is een portzegel van 90 cent in aanmaak. Zij hebben hun ogen gewend, Zij hebben hun handen gebald, Zij hebben hun oren bedekt, Zij hebben hun ruggen gekromd, Het hart leefde feller dan ooit. Zij hebben de wanhoop gevloekt, Zij hebben de honger bespot. Zij hebben de wonden geduld, Zij hebben de waanzin getart, De vrijheid was meer dan hun lijf. Uit „5 Mei-Zu" van Kitty de Josselin de Jong. Wij blijven offers gedenken (Van onze speciale verslaggever.) DE DAM is van ons, Nederlanders. Centimeter voor centimeter hebben wij het plein gekocht, voor vijftig cent per stukje. Zo werd de Dam nationaal bezit ter herinnering aan hen die vielen. Op deze historicrijlce plaats, in het hart van de hoofdstad, waar Nederland elke vierde mei de gevallenen herdenkt, heeft koningin Juliana vanmiddag het nationale monument onthuld. Koningin Juliana heeft gisteren een werkbezoek gebracht aan het Gelderse rivierengebied bij Tiel en Zaltbommel, waar zij zich op de hoogte liet stellen van problemen betreffende ruilverkaveling en kom- gronden. Bij de familie Verbruggen in Dreumel gebruikte de Koningin met o.a. de commissaris der Koningin in Gelderland, jhr. dr. C. G. C. Quarles van Ufford, (achtste van linksstaande) en de burgemeester van Dreumel (vierde van links), de lunch. Zes doden in het verkeer Vier doden bij auto trein botsing Op de onbewaakte overweg in de si Hjn MaastrichtEfjsdcn bU Heer werd gisteravond een auto "'met Luxemburg- vakantiegangers door een D-trein aai gereden. Twee inzittenden kwamen oi het leven, twee anderen stierven in het ziekenhuis en een vijfde werd let gevaarlijk gewond. Men vermoedt dat de bestuurder. A. Meijer, op de binnenweg verdwaald i; geraakt. Door onbekendheid ter plaats» zouden de inzittenden niet op de hoogte zijn geweest, dat een onbewaakte c weg moest worden gepasseerd. Om het leven kwamen de 31-jarige Jacqueline Meijer-Mdchels, de 58-jarige Josephine Kohl, de zevenjarige Johnny Meyer en de 48-jarige Henriette Peiffer- Engels, alien afkomstig uit Walferdange, Luxemburg. De bestuurder, de 41-jarige Albert Meijer, werd zwaar gewond verkeert nog in levensgevaar. Op de hoek van de Julianatunnel- Tunnelstraat in G e 1 e e n werd dc jarige gepensioneerde mijnwerker J. Gee- len met zijn bromfiets door een personen auto aangereden. Hij is in het ziekenhuis van Si-ttard overleden. De directeur van de technische school in Sneek, A. J. Schutte, is woensdag sen Geldern en Wezel in Duitsland met zijn auto in botsing gekomen met een te genligger. In het ziekenhuis is hij over leden. Zijn echtgenote werd zwaar ge wond, een derde inzittende bleef onge deerd. Minister Witte opent 8 mei in Ros- sum een nieuwe steenfabriek, waarin d< modernste installaties in toepassing zijn gebracht. Waarschuwing Eden aan Sow jetleiders Tweehonderd politieke gevangenen moeten vrij Voor tweehonderd politieke en reli gieuze leiders, die in de landen achter het IJzeren Gordijn in gevangenschap ver keren, zou de Britse premier Eden tijdens het bezoek van Boelganin en Kroesjtsjef aan Londen vrijlating verzocht hebben. De Manchester Guardian publiceerde zelfs een lijst met hun namen. In het La gerhuis heeft Sir Anthony echter gewei gerd hierover mededelingen te doen. „De regering aanvaardt geen enkele verant woordelijkheid voor het publiceren van deze lijst. Er moet geheimhouding be waard worden over zekere besprekingen, omdat er nationale kwesties bij betrok ken zijn", aldus Eden. Men concludeert hieruit, dat de Britten hun Russische gasten hebben duidelijk ge maakt, dat het voor de Sowjet-Unie nood zakelijk is de teugels ten aanzien van de Oosteuropese landen te laten vieren, wil Rusland de samenwerking tussen Oost West mogelijk maken. Hierdoor hebben de Sowjetleiders zich kunnen realiseren hoe scherp het Westen staat tegenover de Sowjetoverheersing Oost-Europa. Utrechtse straatnamen naar verzetsstrijders Het gemeentebestuur van Utrecht heeft besloten dertien nieuwe straten op het zgn. Kanaleneiland te noemen naar ver moorde Utrechtse verzetslieden. De stra ten zullen zo mogelijk worden gegroe peerd rondom een aan te leggen plein, dat het Verzetsplein zal worden genoemd. Televisienet rond de aarde SINGEVEER acht jaar geleden, bestonden di recte televisicuitzendin- gen op internationale schaal nog alleen in het brein van de Amerikaanse ingenieur William Hal- stead. Te oordelen naar de vooruitgang die de techniek de laatste jaren heeft gemaakt mag wor den verwacht dat binnen enkele jaren de Verenig de Staten en Europa der gelijke uitzendingen zul len uitwisselen en het zal niet lang meer duren of alle landen zullen in staat zyn deel te nemen aan samenwerking in we- reldverband ten aanzien van de directe uitzending van belangrijke pro gramma's. Allereerst moeten de geleerden een oplossing vinden voor het probleem hoe de T.V.-golven de kromming van de aarde kunnen volgen. Op dit ge bied is al heel wat be reikt door toepassing van de voortplanting door middel van verstrooide straling. Een methode die te vergelijken is met het uitzenden van een lichtbundel naar de hemel door een zoek licht. Zo 'n lichtbundel kan men van achter een heuvel waarnemen, of schoon men het zoeklicht zelf niet ziet. Op dezelf de manier zal een krach tige uitzendinp van T.V. seinen, die uitgezonden wordt, terug naar de aar de worden „verstrooid" om tot op een afstand van 4S0 km te kunnen worden opgevangen. Wanneer deze methode verder geperfectioneerd is kan met een stelsel van relais-zenders een kring worden gevormd, die de gehele aarde omspant. Een dergelijke relais- route is reeds door Wil liam Halstead op papier gezet: deze route zou in zenders bestaan in India, Turkije, de Libanon en Egypte. IN EUROPA bestaat reeds gedurende twee jaar televisie op interna tionale schaal. Juni 1954 kwam door samenwer king van acht landen een netwerk tot stand Eu rovisie waardoor het thans mogelijk is hetzelf de programma in België Engeland, West-Duits- land, Frankrijk. Italië, Nederland. Zwitser land en Oostenrijk te vol-' gen. Behalve dat er al een groot aantal technische moeilijkheden zijn over wonnen is bü de Eurovi sie toch wel het opmerke lijkste resultaat geweest taalgrenzen New York aanvangen over Canada lopen, door Europa naar Zuid-Azië. afbuigen naar Japan en via de eilanden in de Grote Oceaan Californië bereiken. De afstand tus sen de verschillende zen ders zou beneden de 480 km moeten blijven om een goede ontvangst te waarborgen. Enkele zenders op deze route zijn reeds gebouwd. In het Verre Oosten heeft de T.V. reeds stevig wor tel geschoten op de Phi- lippijnen. in'Japan. Thai land en Australië. Plan nen voor de bouw van zün. kwestie, die b\j de ding over de gehele we reld speciale aandacht vraagt. Waar de taal on overkomelijke moeilijk heden dreigt op te leve- tor, die voor een toestel in de studio meeluistert, van tijd tot tijd de buiten landse spreker onderbre ken voor het geven van uitleg aan de luisteraars tn zijn eigen land. Van het grootste belang voor een soepele werk wijze bij de wereldtelevi sie is eenheid van het beeldlijnenstelsel in alle betrokken landen. Op drie punten Is men op de ontwape- nèngsc oraferervtie te Londen niet tot over eenstemming kunnen komen. De westelijke eis tot controle ui-t de lucht kon door de Sowjet-ünrie ntet aan vaard wenden, wel werd overeenstemming bereikt ten aanzien van de controle op de grond» Ten tweede wil Rusland geen aandacht schenken aan de vermindering van kern wapens en ten deTde kon men het niet eens worden over de numerieke sterkte van de strijdkrachten. Amerika wil de strijdmachten van Rus land, Communistisch Ohdna en de V.S- verminderen tot 2,5 miljoen man elk, die van Engeland en Frankrijk tot 750.000 man en van al'le overige landen tezamen tot 500 000. Rusland wil verder gaan en deze sterkte dn drie jaar tijd verminderen tot resp. 1.500.000. 650.000, en 200.000 man. Zeventig jaar Jo® Heef f er en Cornelia van de Klune-n- breuigel te Tilburg zijn op 5 juin 70 jaar getrouwd». Ze zijn 97 en 94 jaar oud en hebben vijf kinderen, 24 klein- en 94 achterkleinkinderen. „Hier, waar het hart des vader lands is, moge het herinneringsteken, dat de burgers in het binnenste hun ner harten dragen, opschouwen tot de sterren Gods". Deze woorden van dr. J. D. Meerwaldt zijn in 't Latijn op de voorzijde van de blanke zuil aangebracht en geven volkomen de bedoeling van het monument weer. Onder diepe stilte deed koningin Juliana de doeken, die de beelden van het ge denkteken dekten, vallen. Nederlands grootste oorlogsmonument (ontworpen door architect J. J. P- Oud en wijlen de beeldhouwer John Radeker) was onthuld. Kort voor twee uur kwamen Koningin en Prins met de prinsessen Irene en Mar griet, begeleid door burgemeester mr Ann. J. d' AdOüy, op het Daim terrein aan Minister-president dir. W. Dree6 en jhr dir. M. L. van Holthe tot Edhten. voor- riteer van de nationale monumentencom- missie, begroetten de Koninklijke Fami lie met enkele woorden. De hoge gasten namen plaats op hel platform, dat evenals de beide tribunes, welke dacht bezet waren met 1200 perso nen, voor deze gelegenheid was opge trokken. Bij da klokslag van twee verliet een op merkelijke stoet langzaam de Nieuwe Kerk. Dwars over de Dam naderden de kleine groepen van deze stoet: telkens vier kinderen (48 in totaal) met een der of leidster, tezamen dragend kleine baar, waarop een der twaalf nen, welke weer in het monument zouden worden geplaatst. In deze cortège gingen alleen kinderen, die de smart van de oorlog op tragische wijze, hebben ondervonden; z(j zijn allen wezen of half wezen geworden door de oorlog. Elke provincie was vertegen woordigd door vier kinderen en de ur nen die zij droegen bevatten aarde van fusilladeplaatsen uit de provincies en van de erevelden in Indonesië. De urnen hebben al gestaan in het voor lopige monument op de Dam. wij kennen ze al vele jaren, maar nu ze zo plechtig werden aangedragen, ging opnieuw een golf van ontroering door allen, die zwij gend toekeken. De ZuidhoMandse um werd gedragen door Cor van Rooy uit Rotterdam, Joke van Dalen uit Loosduinen, Truus de Groot uiit Oegstgeest en Krijn Vogelaar uit Ber- kel. Hun begeleidster was mevrouw C. J. Bosch-Morks. Aan Cornells Lange uit Rotterdam en Micheline Speütie uit Den Haag viel de eer te beurt, de Indonesi sche unn te mogen helpen dragen- De plaatsing Gemeentewerklieden van Amster dam namen de urnen van de kinde ren over en plaatsten ze in het mo nument. Toen klonken trompettonen. Een lid van de Amsterdamse politie- kapel blies „Last Post". Snel namen de 48 kinderen hun plaatsen op de tribune in. Jhr. Van Holthe nodigde de Koningin uit, de onthulling te verrichten. Een voor een vielen de doeken. Groots deed de slanke pyloon zich voor. Een erepeloton van acht man voormalige B.S., in blauwe overall en met de donkere helm op, betrok de wacht Drie matrozen van de Kon. Marine besen de vlag. „Dit graf is al wat er aan Neder landse grond ons nog gebleven is om Nederland te noemen declameer de Charlotte Kohier, die Nij'hoffs ge dicht „Bij hét graf van de onbekende soldaat" zegde. „Het is een goede en gerechtvaardig de wens, gevallenen te herdenken ter plaatse waar zij woonden of zijn omge komen," sprak daarna dr. Drees „maar terecht groeide daarnaast het verlan gen naar een nationaal monument, het monument; van de grote strijd, een her innering aan allien, die vielen". Dr. Drees zeide, dat ook Indonesische grond een ereplaats an dit monument vindt, want ail zijn de verwachtingen voor een nieuwe vrijwillige samenwer king tussen Nederland en Indonesië niet in vervulling gegaan, de waarde van de Indonesische daden en offers vermin dert daarom niet en de aanwezige grond is een herinnering aan historische ver bondenheid. ..Dit monument zij een getuigenis, dat het Nederlandse volk de offens blijf', ge denken. welke gebracht zijn om de vrij heid te herwinnen en om bedreigden 'en vervolgden te beschutten." besloot de minister. zie vervolg pag 5) Sukarno tekent verbreking R.T.C.-akkoorden Sukarno heeft gisteren het wetsontwerp tot verbreking van de overeenkomsten der Ronde-Tafel-Conferentie getekend. Te Peking wordt bekend gemaakt, dat Sukarno zijn voorgenomen bezoek aan rood China in september zal brengen. Verleden jaar heeft Tsjoe en Lai Indo nesië bezocht. Rechts een fragment van het deze middag onthulde nationale monument op de Dam. Onder: beide zijden van de legpenning, die t.g.v. de onthulling van het monument is uitgegeven. Het ontwerp is van prof. V. P. S. Esser; de Rijksmunt sloeg de penning. Op de ene zijde staat te lezen: „Maar geest brak wet en stelde op de geslagen bres de mens". De keerzijde heeft als centrale figuur een bloemmotief met er omheen „Nationaal monument 19401945" en 4-5-1956. Een gouden exemplaar is aan geboden aan de Koningin, prinses Wilhelmina en de stad Amster dam. Er zijn ook zilveren en bronzen exemplaren uitgereikt. De 60-jarige architect J. Z. Schuurmans Stekhoven en zijn echtgenote z(jn gisteren in hun villa In de nabijheid van Stellen- bosch (Zuid Afrika) vermoord. Het lichaam van de heer Schuurmans S ekhrven werd naast de telefoon aan getroffen. Hij had een schotwond in de borst. Zijn vrouw werd in de huiskamer aangetroffen. Ock zij had een schotwond en haar schedel was verbrijzelde AilBe kasten waren doorzocht en er waren spo ren van een hevige worsteling. Het echtpaar laat vier kinderen achter, van wie twee in Engeland op kostschool zijn. De heer Schuurmans Stekhoven emi greerde in 1920 uit Nederland. HU ontwierp o.m. de grote regerings gebouwen in Kaapstad. Ook verwierf hü f.rotc bekendheid als piloot en stond voor de laatste wereldoorlog bekend als De Vliegende Hollander. IJ£T WEER zal het komende week einde droog en zonnig zijn. De temperaturen kunnen oplopen tot bo ven de twintig graden, met een kans op afkoeling door de zeewind in de kuststreken, aldus meldt het K.N.M.I. Het weer in West-Europa wordt be- heerst door een gebied met hoge baro meterstanden. dat boven Engeland ver sterking heeft ondergaan en zich ver der over het Europese vasteland uit breidt. Enkele randstoringen van een tame lijk diepe depressie hebben geen in vloed op het weer in Nederland. In de noordelijke helft van het land drongen enkele wolkenvelden binnen, doch deze werden door een sterke zonnestraling grotendeels opgelost. Over het algemeen behoudt het luchtdrukveld boven Europa een stand vastig karakter. De Belgische minister v dediging, Spinoy, zal op 8 Den Haag besprekingen voe: nieter Staf. t landsver- AJnccio licht bew. WEERBERICHT Zonnig tceer .-/T\ Tot morgenavond verwacht J D« Bilt: Droog en over het algemeen zonnig weer met wedmiig wind. Aan de kust 'mgjl [V- pteatsehj'fc mistbanken bij A-gS wind van zee. Dezelfde of iets hogere temperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur). Zon en Maan Zon 5.05—20.13. Maan 2.3»—14.26. Op 10 mei volle maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1956 | | pagina 1