MIDDENORTODOXIE
GODSDIENSTIG
„ORDERS VAN DE CHEF"
WE HADDEN WILLEN BLIJVEN
JOURNAAL
Gevaren
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 28 APRIL 1956
De balans van 10 jaar geestelijk leven (II)
TUSSEN RECHTS EN LINKS:
Het was maar een kort artikeltje; een statistiek gepubliceerd
in het blad „Kerknieuws", en toch was het typisch voor een geeste
lijk verschijnsel van onze tijd. De cijfers hadden betrekking op het
aantal predikantsplaatsen in de Ned. Herv. Kerk. Er zijn 2007
predikantsplaatsen en hiervan behoren, zo zegt het bericht, er 341
tot de vrijzinnigen, 313 tot de Gereformeerde Bond en 1353 tot
de midden-ortodoxie. Voor de oorlog spraken wij over verschillende
richtingen in de Hervormde Kerk, n.l. Gereformeerde Bond, Con
fessionelen, Etischen en Vrijzinnigen. Het kleine statistiekje laat
heel duidelijk de nieuwste ontwikkeling zien.
Men spreekt nu niet meer over
richtingen; „modaliteiten" is het
modewoord geworden, maar van
veel diepere betekenis is het feit,
dat zich een geheel nieuwe groep
heeft geopenbaard, die de naam
„midden-ortodoxie" heeft gekre
gen. Misschien was niet iedereen
het er mee eens. Het blad „Her
vormd Weekblad" van de Confes
sionelen schreef tenminste: „De
confessionelen zijn van de kaart.
En het ergste is, dat het (Kerk
nieuws) dit niet eens met grote
opmaak en sensationele kop den
(kerk-) volke kond doet; 't wordt
zelfs niet nadrukkelijk geconsta
teerd". Het bleef, voorzover we
dit tenminste hebben kunnen na
gaan bij slechts enkele protesten.
Iedereen schijnt het er over eens
te zijn, dat onze generatie het
ontstaan van een nieuwe modali
teit, of moet ik schrijven geeste
lijke richting, beleeft nl.: midden-
ortodoxie.
Deze ontwikkeling geldt niet alleen
Nederland, maar vindt ook plaats in an
dere landen. Onder invloed van Brunner
in Amerika ontstaat ook daar een gees
telijke beweging, die velen zowel van
vrijzinnige als van ortodoxe zijde trekt.
In Duitsland, Zweden, Denemarken en
vele andere Europese landen is Karl
Barth de 'professor geweest, die honder
den rondom zich heeft verzameld, en
duizenden heeft beïnvloed. Waar de uit
drukking ..middenortodoxie" precies
vandaan komt is niet helemaal na te
gaan. maar meer dan eens heeft men het
dr. Berkhof, de rector van het Theolo
gisch Seminarium der
N.H. Kerk verweten deze
naam verbreid te hebben
door zijn boekje „Crisis
der middenorthodoxie".
Niemand is erg enthou
siast over deze uitdruk
king, omdat deze groep
zeer zeker niet de mid
dengroep der ortodoxen
is, maar een middengroep
in de kerk van Christus.,
die in zekere zin hét ver
bindingselement wil zijn
tussen ortodoxie en vrij
zinnig. In de Hervormde
Kerk is zij tot op zekere
hoogte een „synthese"
confessionele modaliteit.
KENMERKEND
Kenmerkend voor deze beweging, als
wij tenminste dat woord mogen gebrui
ken, is de visie op de Bijbel. De ne
gentiende eeuw was de eeuw van de
rede; de twintigste eeuw ifc de eeuw
van de techniek. Auto's en treinen, ra
dio en televisie, straaljagers die met
supersonische snelheden het luchtruim
doorklieven en atoomgedreven duikbo
ten hebben onze wereld veranderd,
«maar ook vragen opgeroepen die de
Bijbel raken. Het geloof in de onfeil
baarheid van Gods Woord, dat achttien
honderd jaar staande is gebleven, werd
geschokt. De evolutieleer scheen de Bij
bel te weerspreken. Archeologische ont
dekkingen bevestigden vaak de waar
heid van de Schrift, maar plaatsten ook
grote vraagtekens. De extreme vrijzin-
de vorige eeuw, die van
i Shakespeare en
langdurig van gedachten gewisseld tus
sen de Gereformeerde Bonders en an
deren. Voorgesteld werd om te zeggen
dat onze leer in „gemeenschap met de
belijdenisgeschriften'' moet zijn, terwijl
de Bonders wilden schrijven „in over
eenstemming met de belijdenisgeschrif
ten." In deze laatste clausule aanvaard
de men de belijdenisgeschriften zoals ze
geschreven werden. De eerste zin kan
betekenen: „Vroeger zeiden de mannen
het wel zo, maar als ze met ons mee
gegroeid zouden zijn en de ontwikkeling
van de wetenschap mee hadden kunnen
maken, hadden ze zich nimmer op die
manier uitgedrukt, maar zoals wij nu
denken". Tenminste aldus werd het
s door de tegenstanders voorgesteld.
GROOT VERSCHIL
Ook in de metodiek ligt e.
verschil tussen de ortodoxe groepen
deze kringen. In zekere zin is er in mid-
den-ortodoxe leringen een bepaalde re
actie te bespeuren tegen het isolement
lang verdedigd door ortodoxe groepen.
Men wil geen isolement, men wil mid
den in de wereld staan om zó een zou
tend zout te zijni Juist in deze kringen
heeft men daarom ernstig gezocht naar
nieuwe metoden. Zelfs het woord „evan
gelisatie" moest plaats maken voor
„apostolaat." Men wilde die ouderwetse
metoden van evangelisatie en straatsa
menkomsten niet meer. Men probeerde
de mens te benaderen, door aan hern
gelijk te wórden, door naast hem te
gaan' staan. Deze vernieuwingszucht is
evenwel lang niet altijd geslaagd. Zelfs
leidende figuren in deze kringen begin
nen in te zien, dat men soms al te in
direct geweest is in het werk en men
daarom het doel voorbij streefde. We
zullen het" deze mensen echter nimmer
euvel mogen duiden, dat niet alle we
gen tot het verwachte doel leidden. Wel
is het merkwaardig, dat juist veel van
deze mensen in hun verlangen naar een
ve metode. die werkelijk vruchten
af werpt, zich niet wilder, plaatsen ach-
blad „Woord en Dienst"
i correspon
dentie publiceerde tussen dr. Berkhof
en ds. Boer, tussen midden-ortodoxie en
Gereformeerde Bond. Eén grote les kon
men uit deze brieven leren, nl.: Er is
een zeer grote kloof tussen deze beide
groepen. Midden-ortodoxie wil de bin
dende en verenigende factor zijn tussen
links en rechts, maar de feiten ton»i
aan dat er een zeer groot contact is
met de vrijzinnigen, maar het contact
met de andere zijde vrijwel nihil is.
Juist omdat men gemakkelijker afglijdt
dan opklimt is het gevaar zeker niet
denkbeeldig dat er een sterke groei zal
komen van ortodox via middenortodox
naar een nieuwe vrijzinnigheid, en we
een samensmelting met rechts vrijzin
nig zullen beleven, maar dan zal de
HÉ de Gereformeerde Bond onge-
kloof T
twijfeld nog groter worden. Bovendien
wat zal er gaan gebeuren als de Gere
formeerde Bond inderdaad luistert naar
de stemmen van buiten, die zeggen dat
de tijd toch wel gekomen is om uit
»__j u weet wat het gevolg is
BOODSCHAP ZELF
Het tweede grote gevaar ligt in de
boodschap zelf. Men leeft vanuit een
„spanning" zoals bijv. de spanning tus
sen Woord en wetenschap. Niemand
evenwel kan in een voortdurende span
ning leven. Ons hart verlangt naar rust,
naar zekerheid, naar autoriteit. Vroe
ger bezat men de autoriteit van de Bij
bel, de vorige eeuw predikte de autori
teit van het verstand, de rede. Biedt de
midden-ortodoxie een autoriteit, een ab
solute zekerheid? Ik ben bang van niet
en daar ligt een groot gevaar. De toe
komstige ontwikkeling van deze bewe
ging, deze teologie zal, dunkt, mij, af
hangen van de vraag: Zal zij het ge
wone kerkvolk de zekerheid schenken,
die het zoekt. Zo niet, dan is de mid
den-ortodoxie gedoemd een tijdelijke be
weging te zijn.
„Crisis der Middenorthodoxie"
Het anselusin India
Terwijl Europa nog gehuld was in de
duisternis van vóór de middeleeuwen,
kende India reeds een Christelijke kerk,
de Mar Thoma Kerk, of wel de kerk
van de Heilige Thomas. In 1812 gingen
echter pas de eerste zendelingen naar
dat land. Acht jaar geleden hebben in Zuid India acht verschillende kerkger
schappen zich aaneengesloten en de Kerk van Zuid India gevormd, die beslaat
Anglicanen, Presbyterianen, Methodisten, Congregationalisten
de middagklok zijn twaalf slagen doet horen in het gebied i
alle tverk op en buigt iedereen het hoofd tot gebed.
leze kerk, houdt
Een bundel preken, die het lezen waard is
nigheid
God niet meer dan
van het Boek
devolle roman maakte heeft evenwel
ook geen stand gehouden. Twee wereld
oorlogen en een wereldcrisis deden de
mens zekerheid zoeken: men verlangde
terug naar de oude waarheden, maar
werd aan de andere kant weerhouden
door de wetenschap. Uit deze spanning
is een nieuwe visie op de Schrift ge
boren. In de lectuur van de midden-or
todoxie treft men steeds weer een be
paalde uitdrukking aan: ..Knechtsgestal
te der Schrift." Zoals Jezus Christus
God was, maar tevens mens (leert deze
teologie) is de Bijbel een boek dat Gods
Woord wil prediken, maar dat Woord is
vervat in een menselijk omhulsel. Zo
Eoogt men de goddelijke waarde te be-
ouden, terwijl men aanvaardt dat de
Bijbel geenszins een onfeilbaar boek is.
maar menselijke gebreken vertoont. De
ze teologie staal midden in de span
ning tussen Woord en wetenschap maar
wil van geen oplossing weten die de
één aanvaardt ten koste van de ander.
Zij heeft grote eerbied voor de Bood
schap van de Bijbel verbenden met een
sterk ingaan op de wetenschappelijke en
sociale problemen van enze tijd.
CONSEKWENTIES
die totaal var
samenkomst in Genève, toen
Graham sprak tot een groep vertegen
woordigers van de Wereldraad van Ker
ken, zei de Indiase predikant Niles uit
Ceylon, „Mr. Graham, you are not an
evangelist, but a revivalist." (Mijnheer
Graham. U bent geen evangelist, maar
een ópwekkingsprediker.) De midden-or
todoxie probeert de mens te bereiken,
het Evangelie vervreemd
men staat in het gevaar de
randkerkelijken en „kerkelij-
r kracht" voorbij te zien.
GEVAREN
De midden-ortodoxie staat bloot aan
verschillende gevaren zoals iedere rich
ting. Eén Van de grootste gevaren werd
de laatste maanden openbaar toen het
Preken lezen is over het algeméén
geen populaire bezigheid. De uitdruk
king alleen al herinnert ons aan die
oude ouderling met zijn
gebroken stem, die
steeds weer viel over
dezelfde woorden,
hij de preek las ii
kleine kerk, waar we als
kind kwamen. Of zij
herinnert ons misschien
aan onze oude spotzucht
waarmede wij onze
vriendeh bezeerden toen
zij naar de kerk gingen
waar alleen „preek-
lezen" was. Misschien
komt de Innerlijke terughouding ook
wel voort uit de ouderwetse uitvoe
ring, druk en taal, waarin preken
bundels plegen te verschijnen. Of
(en in de meeste gevallen zal dit wel
de hoofdoorzaak zijn) we zijn zo ge
wend geraakt aan onze lichte lec
tuur, dat we cps niet eens meer kun
nen concentreren op iets van een be
ter, hoger gehalte.
Met een innerlijke schroom en arg
waan begon ik aan de zojuist versche
nen prekenbundel van de overleden
Amerikaanse predikant Peter Marshall:
„Order van de Chef De titel van
de bundel zinde me niet. Om Christus
„Chëf" te noemen is net iets te pro
faan naar mijn gevoel, en beter had de
vertaler de Engelse titel „Mr. Jones,
meet the Master" (Mijnheer Jansen,
hier is de Meester) kunnen aanhouden.
Bovendien draait reeds sinds enige tijd,
een film over het leven van deze pre
dikant ln vele bioscopen en krijgt men
DUITS JEUGDLEIDER
OVERLEDEN
De Duitse Lutherse kerken en het
C..J.M-V. werk in West-Duitsland
hebben dezer dagen een gevoelig ver
lies geleden door het overlijden van
ien van de bekendste Duitse Jeugd
leiders. Ds. Johannes Busch. In janu
ari werd hij zwaar gewond bij eet
aanrijding veroorzaakt door eet
dronken carnaval-chauffeur en is m
aan de verwondingen overleden.
Meer dan 20 jaar lang heeft Ds. Busch
een zeer vooraanstaande plaats in her
jeugdwerk ingenomen; sinds 1934 ir
de C.J.M.V. en sinds 1945 als jeugd
predikant. Tijdens liet regiem van
het „derde rijk" heeft hij zich sterk
ingezet om de evangelische jeugd te
beschermen tegen de Nazi-invloed en
leer- Men verbood hem te prediken
en meermalen werd hij gevangenge
nomen.
In de afgelopen jaren heeft hij hoofd
zakelijk gepoogd de buitenkerkelijke
jeugd te bereikenen heeft hij vele
nieuwe wegen gevonden om hen te
zamen te brengen onder het gehoor
van Gods Woord. Ds. Busch was éer
van de grootste Duitse jeugdevange-
listen van deze eeuw die duizenden
ten zegen was.
KERK EN ZONDAG
In Zweden ontvluchten veel mensei
tijdens het zomerweekend de grote
steden om ergens op het platteland
verpozing te zoeken. Het gevolg is
dat de kerkdiensten beduidend slech
ter bezocht worden- In een vergade
ring in Stockholm werd nu voorge
steld om reeds op vrijdagavond
kerkdienst te houden voor weekend-
gangers. Of dit echter een oplossing
Een dominee van een Lutherse kerk
Muskegan in de Amerikaanse staat
Michigan, maakte het nog bonter. Hij
heeft iets nieuws bedacht onder de
mooie naam FisheramaiOmdat zo
veel van zijn kerkleden gingen ijs-
vissen op zondag besloot hij zelf ook
maar te gaan. Op een zondag hield
hij een zeer vroege ochtenddienst
(misschien in visserslatijn) en reeds
om zes uur 's morgens ging een kara
vaan auto's op weg om het vissersge-
luk te zoeken op één van de vele
ren. Het beviel de domine en zijn ge
meente zo goed, dat zij van plan zijn
er een jaarlijks uitstapje van te ma
ken. We zullen ze echter maar geen
goede vangst
het'gevoel: De uitgever wil gauw
profiteren van .'de gelegenheid om aller
lei lectuur van en over deze predikant
te lozen. Vandaag kan het nog, morgen
is de aandacht van het publiek weer er
gens anders op gericht en dan is het te-
laaj. Over het" algemeen moet dan de
goede gelegenheid het slechte gehalte
yeijgoeden.
Ik moet evenwel de uitgever mijn ex
cuses voor deze slechte gedachten aan
bieden. „Orders van de Chef" was een
verrassing, met uitzondering van de ti
tel dan altijd: meer nog, het was een
•zegen voor mij. Dat ds. Marshall pre
ken kon was alom bekend, dat zijn pre
ken ook op papier blijvende waarde
hebben, ontdekte ik bij het lezen. U
moet in deze bundel geen exegese van
de Schrift proberen te vinden. Zij is er
niet. Evenmin zijn dé preken een expo
sé van dogmatische gedachten. U be
hoeft ook niet bang te zijn dat U met
Uw wijsvingers in Uw oren iedere zin
drie maal moet lezen om de prediker te
kunnen volgen. Deze preken, geschreven
met^eén sublieme, scherpe pen slepen
U mee van zin tot zin en penselen voor
Uw ogen mensen, die door Christus
worden geroepen, die gaan leven, die
Saan spreken, die soms Uw karakter,
w gezicht bezitten. Zelf heb ik deze
bundel met twaalf preken in één adem
uitgelezen, omdat ik het boek eenvoudig
niet meer terzijde kon leggen. De taal
is zo tekenend, de boodschap zo boeiend,
de voorbeelden vaak zo treffend dat U
wel luisteren moet naar wat U al langjthi
zegd wordt. Dit is een bundel, die eigen
lijk iedere predikant moest lezen, niet
om iets nieuws te leren, maar eenvou
dig om te zien: Zo kan het ook gezegd
worden.
Op een enkele uitzondering na bevat
deze bundel preken over mensen die tot
Christus komen. Er is'weinig' ondèrling
verband tussen de hoofdstukken,
daarom kunt U Uzelf iedere avond
tracteren op een hoofdstuk voor U gaat
slapen. De grootste nood van onze tijd
is het gebrek aan contact met de Mees
ter. Onze levens zouden veranderen als
we meer tijd namen voer persoonlijk
Bijbellezen en gebed. Ieder die de Bij
bel een wonderlijk, onbegrijpelijk boek
vindt, kan geholpen worden om tot een
eigen contact met Christus te komen
door deze prachtige, pakkende preken.
Tevens verscheen bij dezelfde uitge
ver het boekje „De gebeden van Peter
Marshall" Zelf ben ik
enthousiast over het gebruik van gebe
den van een ander. Ik bid liever mijn
eigen gebeden. Waar is het evenwel dat
onze gebeden vaak meer dogmatische
verhandelingen zijn, waarin fi
vertellen hoe groot Hij wel
waarin vaak het persoonlijk element ont
breekt. Deze gebeden zijn kort, persoon
lijk, zonder enig franje en daarom juist
doen ze oprecht aan.
..Orders van
sch en Keunlr
„De gebeder
rine Marshall
heel anders ge-1 j 3.90.
VAN c:
Marshall.
Marshall", C;
Deze visie op de Bijbel heeft natuur
lijk ook consekwenties ten opzichte van
de belijdenisgeschriften der kerk. In de
synode van de Hervormde Kerk werd
Toen men Generaal Booth van
het Leger des Heils vroeg, wat de
mogelijke gevaren van de twintigste
eeuw zouden kunnen zijn, antwoord
de hij:
een godsdienst zonder Gods Geest
een christendom zonder Christus
een vergeving zonder bekering
een zaligheid
zonder wedergeboorte
een liefdadigheid zonder offer
een politiek zonder God
een hemel zonder hel
door
DOROTHY S. MCCAMMOIS
7.
EEN ZWAAR BESLUIT
Het zwaarste besluit van ons leven gold
de aanvraag van een vertrekvisum.
Maandenlang hadden we geweten, dat de
communisten zouden komen, maar toen
was het vrij eenvoudig om eensgezind te
besluiten dat we zouden blijven. We heb
ben daar nimmer spijt van gehad en ont
dekten later dat we inderdaad goed gehan-
celd hadden. Gedurende de eerste zes
maanden na de machtsoverneming deed
men ons betrekkelijk weinig overlast aan.
Don slaagde er in door te gaan met de belijde
niscatechisatie en we doopten verscheidene nieuwe
leden. We leerden een jong predikant kennen, die
samen met zijn vrouw afgestudeerd was van een
seminarium en graag het werk wilde overnemen
en hij werd ons een geweldige steun. Voor zover
wij weten is hij nog steeds predikant in Hochwan.
Hij ging voor ons naar het Wolken Poort Plein
en doopte daar een grote groep gelovigen, toen
wij Hochwan niet meer verlaten mochten. Zonder
overdrijving kunnen we zeggen, dat ons blijven
een grote indruk maakte op de gelovigen. Door
niet weg te lopen toonden we dat het ons ernst
was, en daardoor waren de mensen veel minder
vreesachtig. In die maanden konden we uitleven,
wat we zo vaak uitgesproken hadden.
Geen ogenblik zou ik de indruk willen wekken
dat wij dit deden; we hadden het innerlijk gevoel
dat Gods Hand op ons rustte en Hij ons gebruik
te, en het loon dat Hij ons in Zijn Woord beloofde,
ging hoog uit boven de prijs, die wij zelf betalen
moesten We ervoeren Zijn zegen op twee manie
ren: Zelf werden we dichter tot Hem getrokken en
anderen leerden Hem beter kennen. Vaak moest ik
in die maanden aan de eerste brief van Johannes
denken, waarin hij schrijft: Wij verlangen er naar
met U deze gemeenschap met God de Vader en
Jezus Christus Zijn Zoon te delen. Wij moeten U
dit schrijven opdat onze blijdschap groter worde
als de gemeenschap zich verdiept.
Vaak beroerden de kleine dingen ons hart; klei
ne dingen, die toch zo geweldig diep inwerkten.
Ik schreef reeds, dat één van onze zondagsschool-
onderwijzeressen dienst had genomen in het Vrou
welijk Hulp Korps. Innerlijk voelde ze. dat ze op
de verkeerde weg was; haar geloof was te echt
geweest, om maar zo aan de kant geschoven te
worden. Al spoedig werd ze overgeplaatst naar
Chungking en kwam daar in aanraking met vrien
den van ons. Een paar dagen na de eerste ont
moeting met hen belde ze ons
was slecht. Ik kon haar wel verstaan,
mij in het geheel niet. Haar geweten had gesproken allesbehajv
en ze was bang. dat wij heel erg boos op haar ring
waren. Nog hoor ik die zachte angstige stem zeg- we o
gen: „Mevrouw Ma, Ik weet nog steeds dat de
Heer mijn Herder is en ik wil weer bij Hem terug
komen." Ze greep sindsdien de enige manier aan
om haar geloof tenminste enigszins te kunnen
uiten. Als de meisjes moesten marcheren
en hun strijdliederen zongen, zong zij dwars daar
tegenin de oude zondagsschoolliedjes. die ze kende.
Hoewel we erg blij waren met de vele kansen
voor persoonlijke gesprekken, die ons toch nog
geboden werden, kwam toch de vraag steeds weer
op ons af of het wel wijs was om nog langer te
blijven. Vrienden raadden ons aan te gaa
eerste gedachte was. dat ze enkel en alleen
welzijn dachten, maar later begonnen we ohs af
te vragen, of ze dat niet zeiden om zelf minder
gevaar te lopen. We werden overgevoelig en moes
ten oppassen, dat we ons niet allerlei dingen gingen
inbeelden. We volgden het wereldnieuws zo goed
mogelijk en probeerden minimumeisen op te stel-
gc wa-arac had en onze aanwezigheid zou kunnen
vereisen. Maar alle mogelijke vragen kwamen op
ons afstormen. Wat moesten we doen als er geen
geld meer overgemaakt zou worden? Was het vol
doende om de boodschap alleen uit te leveh. zonder
te megen prediken? Wat moesten we doen als deze
nieuwe politieke leer. die alles en iedereen scheen
te beïnvloeden ook het kerkewerk zou binnendrin
gen? Als we zouden vertrekken, hoe zouden de
gelovigen dan reageren? Dag en nacht hielden ons
deze vragen bezig en we werden heen en weer
geslingerd tussen gaan en blijven,
In juli 1950 kwamen we tot de conclusie, dat onze
aanwezigheid het werk van onze Chinese vrienden
eerder bemoeilijkte dan hielp, en na veel strijd
besloten we dan ook maar een visum voor Amerika
aan te vragen. We leefden toen reeds meer dan een
half jaar onder communistische heerschappij en
als ik het zelf niet beleefd had zou ik nimmer
geloven, welk een ingrijpende veranderingen het ro
de regiem aanbracht. Het slome, analphabetische
platteland van China, gebonden m traditie eri bij
geloof scheen een slechte candidaat voor hervor
mingsmaatregelen. Meer dan één regering was er
op vast gelopen. Maar het lukte de roden. Er ver
anderde daadwerkelijk iets. Hoofdzakelijk gebeur
de dit door de sterke arm van de macht. Openbare
tribunalen, waar één aanklager voldoende was om
„recht" tc spreken: en massaexecuties, waarbij
zelfs leerlingen van lagere scholen aanwezig moes
ten zijn, hamerden de angst er diep in. Man en
..o vrouw durfden elkaar niet meer in vertrouwen te
op. De verbinding nemen, ouders waren bang voor eigen kinderen.
De dag waarop we ons visum aanvroegen was
'--1Mb-' blij. Het was een geweldige verande-
or onze zending en niet de verandering, die
gedroomd hadden. De eerste aanval hadden
doorstaan, maar nu trokken we ons terug en
was moeilijk te slikken. Uren besteedden we
het invullen van formulieren en menige traan
IN OOSTENRIJK
VEEL
ECHTSCHEIDING
Reeds vorig jaar werd ér op de
Synode van de Lutherse Kerken in
Wenen gesproken over de noodtoe
stand, die ontstaan is door het grote
aantal echtscheidingen. In het afge<
lopen jaar is ieder zesde huwelijk uit
elkaar gegaan, en percentsgewijze
kent Oostenrijk dan ook het grootste
aantal echtscheidingen van alle West-
europese landen.
In de afgelopen weken
kansels een speciale afkondiging gedaan
gewezen werd op deze feiten,
arm men o.a. schreef: Wij zier
veel huwelijken de verhoging var
de levensstandaard, de aanschaf van eer
motorfiets, een auto, radio enz. belang
rijker wordt geacht dan de wil van Goa.
52 Procent van de huwelijken in Oosten
rijk blijven kinderloos, en slechts uil
drie procent der huwelijken zijn vier ol
meer kinderen geboren.Daarom ver
heffen wij onze stem en roepen U toe:
God wil dat trouw en een goed gedrag
ins huwelijk, maar ook reeds voor
huwelijk en buiten het huwelijk ge
vonden wordt. God wil dat er uit ons
huwelijk kinderen geboren worden, en
zij niet reeds voor die tijd worden ver-
moord. God wil, dat families tezamen
"7K blijven leven en er over echtscheiding
zelfs niet gedacht wordt. Laat ons deze
wil van God naar hart en geweten aan
vaarden. Laat ons weer goed maken wat
reeds stuk gemaakt is. Echte liefde zal
de ander helpen en verder leiden, maar
niet verleiden en vernederen."
Dit herderlijk schrijven eindigt dan
met de opmerking, dat het huwelijk wel
iswaar geen sacrament is. maar wel
behoort tot Gods Scheppingorde, en zegt
de dag..
vlekte het geschrevene uit.
Maanden later wachtten we nog op antwoord.
Werken konden we niet meer, slechts bidden en de
vruchten van de Geest uitdragen. We hadden meer
dan voldoende tijd om de lezers te mediteren en
ons eigen hart te onderzoeken. De dagen kropen
om en een tweede, ditmaal sombere Kerst brach-
door onder rode serpentines, die het oude
nog niet gekende
VOLGENDE WEEK:
len,
i evan-gelisatieprogr£
dat nog eni-
VOOR HET VOLKSTRIBUNAAL
dan. „Wij willen dat de staat zich zijn
verantwoordelijkheid bewust is. Wij voe
len het in het geheel niet als verkeerd
dat voor het kerkelijk huwelijk er eerst
een burgerlijk huwelijk gesloten wordt.
Wij vragen wel alle onze leden hun hu-|
welijk onder het Woord van God
TER OVERDENKING
Profane opzien
barende ontdekking
In het blad „De Hervormde Kerk"
werd een gehele pagina gewijd aan het
vacantiereisprogramma van de Jonge j
Kerk. Deze beweging van jonge lidma-;
ten uit de Hervormde Kerk heeft een j
opzienbarende ontdekking gedaan, al-
thans volgens een artikel. Ze is er in
geslaagd een historetrotemporascoop te
vervaardigen, die kennelijk in staat
stelt alle. in tijd en ruimte onuitwisbaar
vastgelegde belangrijke en onbelangrijke
gebeurtenissen te peilen en in beeld te
reproduceren. Het blad geeft dan enige
aanbevelingen door van twee mensen uit
het verleden nl. Hannibal, en dat is nog
tot daar aan toe. en een zekere „Paul"
en zegt: „De Jonge Kerk heeft nl. van
haar medewerker Paul een specia
le brief ontvangen, die wij hieron
der gedeeltelijk afdrukken. „Omdat
ik op reis ben geweest in ande
re oorden, kon ik helaas al eeuwen
lang geen tijd vinden schriftelijk contact
te houden. Ongetwijfeld zal het jullie
evenwel opgevallen zijn, dat ik in de
geest steeds present ben We zullen
de rest maar niet afdrukken. Een der
gelijk omspringen met de grootste
apöstel aller tijden, Paulus, is minder
nog dan profaan. Toen weken geleden
een Engels blad verschillende men
sen de vraag voorlegde: „Wat zou er
gebeuren als Christus weer op aarde
kwam in onze tijd," en allerlei onzinni
ge en nonsensicale antwoorden afdrukte
is de kerkelijke pers er zeer fel op af
gesprongen in Groot Brittannië. Deze
aanbeveling voor reizen met de JK is
niet minder laag bij de gronds en he
laas maakt nu een goed kerkelijk blad
zich er aan schuldig.
Illllllllllllllllllltllllllllll>
De Bijbel van
Maarten Luther
„Al heel wat jaren lang," schrijft
laarten Luther, „heb ik de Bijbel iede
re twaalf maanden tweemaal gelezen.
Hij is als een grote, krachtige boom en
ieder woord is een machtige tak. Al
zijn takken heb ik goed geschud, om
dat ik zo graag wilde weten, welke
vrucht die tak zou dragen en wat ik
ontvangen zou. En het schudden heeft
mij nimmer teleurgesteld". Hetzelfde
tretuigenis kunnen velen geven, die Gods
Woord met een verlangend en open hart
gelezen hebben.
illllllllllllllllllllllllllllllll'
Eigenikkig genotter
Uitspraak van ds. T. J. Hagen te
Deventer:
„Als ge in de kerkdiensten altoos
maar geniet, zonder bewogenheid met
de buitenkerkelijke, is uw genieten een
zelfzuchtig en eigenikkig genotteren." Al
dus schreef het Centraal Weekblad.
Ook Ingwersen heeft op zijn eigen
felle manier hierover iets te zeggen in
zijn boek „Tussen Kerk en Hangar":
Welke onderwijzer, welke leraar of pro
fessor, in welk vak of welke faculteit
dan ook. maakt zichzelf ten slotte niet
overbodig omdat hun leerlingen, door
het hun gegeven onderwijs, het nu zelf
ook weten en de wereld in gaan om
wat ze geleerd hadden nu tot nut van
anderen aan te wenden? Een predikant,
die zijn hoorders ten slotte geen vurige
evangelisten heeft gemaakt, heeft zijn
taak nooit naar behoren volbracht."
Deze woorden richten zich tot kerkgan
ger en predikant en ik ontveins mij niet
dat velen ze met ee£ „Overdreven!''
terzijde zullen leggen om tot de orde
van de dag over te gaan. Als Petrus
dat ook eens had gedaan, toen Christus
zei: Gaat henen in de gehele wereld en
predik het - Evangelie? Als Matlheüs eens
gezegd had „Overdreven! Doe rustig je
werk en praat er niet al te veel over.
dat heeft veel meer waarde?" Dan had
den wij misschien nog als de Batavier
met zijn berenvel door de bossen van
de Betuwe gezworven.
Seminarium in Madrid
nog niet geopend
Herhaaldelijk zijn er in de verschillen
de kranten berichten verschenen die
de hoop opwekten dat het seminari
um in Madrid, dat op 23 januari j.l.
op last van de politie gesloten werd,
spoedig weer zou opengesteld. Di
plomaten van verschillende landen
zouden deze belofte verkregen heb
ben van de hoogste regeringsautori
teiten..
Wel is waar zijn de zegels verbroken
op last van de minister van binnen
landse zaken maar de leiding van het
seminarium heeft nog niets gehoord
over de mogelijkheid van een herope
ning. Het bewijs is wel geleverd dat
de Spaanse regering in haar strijd
tegen het protestantisme niet alleen
de kleine secten vervolgt, zoals wel
eens wordt voorgesteld, maar even
eens de kerken en de groepen die in
nauw contact staan met de Wereld
raad van Kerken.
■fr
Groeiende slavenhandel in
Arabische landen
Volgens de Belgische mi»6ionaris la
plaat-1 Gravière is de slavenhandel zeer sterk
toegenomen sedert de Britse troepen
:ich uit Egypte terugtrokken en de Soe
dan zich zelfstandigheid verwierf. Om
dat Saoedi-Arabië en Jemen het Con
vent over de slavenhandel van 1928 niet
ondertekend hebben, bieden zich daar
grote afzetmogelijkheden. Arabische sla
venjagers hebben hun mensenrooftoch
ten tot diep in het binnenland en het
woestijngebied van Noordwest-Afrika
uitgebreid.
Je hoeft niet altijd zendeling te worden
om in de dienst van onze Heer te Staan.
Was voor je zieke buurvrouiv maar een keer de borden
dan heb je ook Gods tvil gedaan.
Een koele dronk om Christus' tvil gegeven
aan hem, die dorstend langs je venster gaat,
staat evenzeer voor eeuwig opgeschreven,
als je de Geest maar leiden laat.
Wij moeten eens wat minder over godsdienst praten,
maar in ons leven Christus laten zien:
thuis, in fabriek of werkplaats, langs de straten
en aan je maat, waarmee je dient.
Gods Geest drijft uit tot in de vreenulste hoeken,
in Sydney, Kaapstad en in Akersloot.
Je hoeft het niet altijd zo heel ver weg te zoeken,
vlakbij is vaak de grootste nood.
Wij zullen ons volkomen moeten buigen
en daar slechts gaan, waar Hij ons zenden zal.
Wij zullen dagelijks van Hem moeten getuigen,
in toga, boezelaar of overall.
(Uit: Jeugd in Actie.)
