0YC0
Wiskunde en onze moedertaal
Opnieuw werd bij Samsom N.V.
jubileum gevierd
Sassenheim had weer primeur
van premiekeuringen
Beslissina over ontslaq behoort
bij de kantonrechter
Referaat over energiebronnen
in de loop der tijden
NIEUWE LEFDSCHF COURANT
WOENSDAG 4 APRIL 1956
ALPHEN AAN DEN RIJN
Middelpunt van de huldiging was nu de
heer A. Rietveld
zei de heer J. B. Samsom gisteren bij de huldiging van de heer A.
Rietveld, die 25 jaar in het uitgeverijbedrijf van N. Samsom N.V. werk
zaam is. De heer Rietveld werd met zijn echtgenote in de kring van
directie en personeel ontvangen.
„Elk jubileum heeft zijn eigen sfeer
en charme", vervolgde de heer Sam
som, die sprak namens de directie.
Maar het hoofdthema is altijd de dank
baarheid en de trouw. De trouw van
God, Die zorgt waar wij ontrouw zijn en
falen. De trouw van mensen, die hun
taak volbrengen naar de mate, waarin
zij met talenten zijn begiftigd.
Toen de heer Rietveld bij ons kwam,
heersten er andere omstandigheden, '.ei
de heer Samsom. Toen wisselden aan
neming en ontslag elkaar voortdurend
af, nu eist de aanneming van nieuw per
soneel meer moeite en ook meer papier.
Was de band, die de heer Rietveld in die be
ginperiode aan het bedrijf bond nog wat
los, later is die steviger geworden en de
de jubilaris behoort nu tot de kern van
de drukkerij. Hij voelt zich In Alphen
thuis, ook omdat hij actief is in het maat
schappelijk leven.
Spreker dankte de jubilaris en bood
hem een geschenk aan ter herinnering
aan de huldiging. Nadat ook nog het ge
tuigschrift van de Maatschappij voor nij
verheid en handel was uitgereikt, werd
de jubilaris het gouden ereteken ..Nauta
sequitur astra" op de borst gespeld. Ver
der voerden het woord de heer F. J. J.
Kroon, chef der drukkerij, de heer W.
Rijnsburger en de heer J. de Geus, de
laatsten namens de collega's. De jubilaris
dankte in welgekozen bewoordingen.
Ui.siapje A.R.C.
Het traditionele jaarlijkse uitstapje van
A.R.C. ging deze pasen naar Apeldoorn.
Men ontmoette daar de Apeldoornse za
terdagmiddagclub waarvan door technisch
beter spel met 3—1 werd gewonnen. Het
tweede elftal had een groot overwicht op
Apeldoorn 2. Dit kwam evenwel niet in
het doelpuntenverschil tot uiting. Alphen
won nameliik met 32.
Bevorderd
De heer Jac. Mier is bevorderd tot
assistent 1» kl. van 's rijks belastingen.
Herbenoeming burgemeester
Bij K.B. is de heer Ed. C. Witschey met
ingang van 1 april 1956 herbenoemd tot
burgemeester van Alphen. Zoals wij reeds
berichtten, zal burgemeester Witschey
echter per 1 september aanstaande
wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd aftreden.
KOUDEKERK AAN DEN RUN
Burgerlijke stand
Geboren: Charles Th. zn v. Ch. T. Rom-
bout en T. K. M. Hoogeveen.
Gehuwd: Hans Willemse, Haarlem, 25
jr, en Josina H. Stroo, 24 Jr.
Overleden: Arie P. Kok, 2 maanden, zn
v. H. W. Kok en C. W. van Leeuwen.
De Christen-vrouwenbond vergadert
vanavond half 8 in het verenigingsgebou'
spr. J. W. Ooms; in een lokaal van c
school hedenavond vergadering van
Hervormde schoolvereniging; de Jonge
Kerk van de Hervormde gemeente houdt
rijdag half 8 een begroetingsavond voor
de nieuwe lidmaten.
TER AAR
Bouwfonds
Het bouwfonds van de Hervormde Ge
meente is in maart versterkt met een be
drag van f 168.
Gezellige avond
De dam- en schaakvereniging geeft vrtj-
ag 8 uur in 't Centrum een gezellige
avond. Programma: accordeonmuzlek,
sprekende pop. sneltekenen. goochelen en
Het boekenruilen bij „Jonathan" is
op zaterdagavond van 7
Er -v
Knappe groep
Sultan
Mohammed
naar Franco
CULTAN MOHAMMED BEN JOESSEF
van Marokko gaat nu spoedig, op uit
nodiging van generaal Franco, naar Ma
drid om daar te vernemen, dat Spanje
van plan is, Ook zijn deel van Marokko
onafhankelijkheid te verlenen. Allal El
Fassi, secretaris-generaal van de Istiqlal-
partij, bevindt zich reeds enige tijd in
Madrid, met enkele andere leidende poli
tici. om de onderhandelingen voor te be
reiden. En El Fassi is nu reeds tevreden.
Hij beschouwt de reeds met de Fransen
bereikte overeenkomst als een positief re
sultaat en vindt
het volstrekt nood
zakelijk, dat de
Parijse besprekin
gen nu door onder
handelingen te Ma
drid aangevuld zul
len worden, zodat
er klaarheid zal komen omtrent de ver
eniging van de beide protectoraten.
Alleen op deze wijze kan volgens El
Fassi het fundament van de toekomstige
betrekkingen tussen Spanje en Marokko
worden gelegd. Het is duidelijk, dat hij
op een succesvolle beëindiging van de be
sprekingen kan rekenen.
Bij het tot stand brengen van de nieuwe
ordening in de staatkundige verhouding
gen rondom de Straat van Gibraltar zul
len strategische overwegingen een be
langrijke rol spelen. Marokko is in feite
geen Afrika en niet de Straat van Gibral
tar, maar de Sahara vormt de grens van
het Iberische gebied, althans in Spaanse
ogen. Daarom zal het probleem van de
veiligheid voorop staan.
El Fassi staat niet afwijzend tegenover
de vestiging van Spaanse en Franse
steunpunten in Marokko en tegenover
militaire samenwerking met Spanje en
Frankrijk, evenmin als hij trouwens ge
kant is tegen samenwerking van Marokko
met de N.A.V.O. en tegen de oprichting
van een Middellandse-Zee-alliantie.
De verdragen tussen Washington en
Parijs over de Amerikaanse luchtbases in
Marokko, worden door de leider van de
Istiqlalbeweging echter niet erkend. Naar
zijn mening zal de Amerikaanse regering
zich rechtstreeks met die ^an Marokko in
verbinding moeten stellen, om tot een ak
koord over de Westelijke luchtverdediging
in dit deel van de wereld te komen.
Het duurde wel wat lang
Alphense jeugd zorgde voor
spannend voetbaltoernooi
Het schoolvoetbaltoernooi heeft dit jaar bijna twaalf uur geduurd. Het
komt ons daarom voor dat nu toch wel de vraag kan worden gesteld, of het
geen tijd wordt de wedstrijden over twee dagen te verdelen. Het zou-de
organisatie voor de overigens onvermoeibare heer W. M. Offringa
slechts vergemakkelen. Van 's morgens acht tot 's avonds acht druk in de
weer te zijn en dan nog enthousiast prijzen uit te reiken en bedankjes
uit te spreken tot anderen kan ongetwijfeld een prestatie worden genoemd.
Zoals steeds werd op twee terreinen
van de vereniging Alphense Boys ge
speeld. En dat is ook dit jaar met zeer
veel animo gebeurd. Vooral toen de fina
les in het zicht kwamen heeft het aan
spanning niet ontbroken. Er was voetbal
vreugde en voetballeed. Er werden im
mers soms heel wat kampioenen van ver
leden jaar onttroond. Zo moest het eerste
elftal van het Chr. lyceum, houder van
de burgemeester Schokking-wisselbeker,
in de hoofdgroep (senioren) met 2—1 de
eer laten aan de Mulo-school aan de
Oudshoornseweg. Het was een buitenge
woon spannende finale, die de overwin
ning bracht aan de sterkste ploeg.
De Mulo-school was overigens toch ge
lukkig, want ook de junioren behaalden
in hun groep de eerste prijs en kwamen
daardoor in het bezit van de burgemeester
Witschey-beker. Hier ging de eindstrijd
tegen de Ulo-school uit Hazerswoude. De
tand bleef 00. waardoor met strafschop-
;st worden bepaald
Verrassing
De grote verrassing van het toer
nooi was wel, dat de jeugd van de
Martha-Stichting in de afdeling lagere
6cholen werd uitgeschakeld van het
reisje naar Leiden. Men behaalde de
beste resultaten, maar kwam in de
finale tegen de Bethlehemschool van
de heer P. Stouthamer niet verder dan
00. En de jeugdige doelman van dit
laatste elftal slaagde erin drie straf
schoppen te stoppen, zodat de andere
partij met één treffer kon volstaan.
De twee eerder genoemde openbare
scholen en de Bethlehemschool gaan dus
naar de ©indwedstrijden in de Leidse
Hout. De heer Offringa heeft in zijn
woord de vereniging Alphense Boys en
Ge talrijke scheidsrechters, die vol animo
hadden meegewerkt, dank gebracht.
De uitslagen
Verliezersronde: Lagere scholen: 1. Chr.
School Hr. Tollenaar; 2. Openb. School
Oudshoorn. Juniores: 1. Chr. Lyceum A:
2. R.K. Sch. Rijndijk.
Winnaarsronde: Lagere Scholen: 1. Chr.
Sch. Hr. Stouthamer; 2. Martha-stichting-
school.
Juniores: 1. Openb. ULO Oudshoorn:
2. Chr ULO Hazerswoude.
Seniores: 1. Openb. ULO Oudshoorn I;
2. Chr. Lyceum I; 3. Chr. Techn. Sch. I:
4. Chr. Techn. Sch. II.
Dood van zijn vader door
onachtzaam rijden
De 21-jarige landarbeider A. de L. uit
Strijen stond gisteren te Rotterdam
rech. voor een ongeluk, waarbij zijn 53-
jarige vader om het leven is gekomen en
de 56-jarige L. K. zwaar werd gewond.
De L. reed in een auto en werd op een
onbewaakte overweg door een trèin ge
grepen. Hij zou de trein hebben kunnen
zien en horen. Een maand hechtenis werd
tegen hem geëist. De verdediger vroeg
een lichtere straf, omdat de jongeman
door het ongeluk zoveel leed heeft gehad.
Van lieverlee minder belangstelling
Peil kwam naar kwaliteit en kwantiteit
overeen met dat in vorige jaren
(Van onze deskundige medewerker, de heer J. van der Goot.)
yOOR HET DUIN- EN RIJNSTREEKGEBIED heeft Sassenheim van
oudsher de primeur van de premiekeuringen. Maar deze keuringen ko
men van lieverlee wel wat minder in de belangstelling te staan, omdat
juist in de Duinstreek de meeste veehouders, die aangesloten zijn bij een
fok- en controlevereniging lid zijn geworden van de Vereniging voor kunst
matige inseminatie.
Toch zyn er ook hiér nog steeds en
kele fokkers, die zelf een stier gebruiken
en die ernaar streven deze aan hoge
eisen op foktechnlsch gebied voldoend
te presenteren. Wij juichen dit gaarne
toe, want al is het nut van de K.I. wel
voldoende bewezen, toch blijft het o.l.
van grote betekenis vooral voor de
hlaarkopfokkerij dat er individuele
fokkers olijven met natuurlijk dekkende
stieren. -Juist voor de blaarkopfokkerij
is bloedspreiding zeer gewenst. Hierdoor
wordt de fokkerijbasis iets meer ver
breed.
Het keuringsterrein te Sassenheim was
door de gemeentelijke dienst keurig ver
zorgd en de aanwezigheid van burge
meester jhr. mr Sandberg van Boelens
bewees eens temeer, dat deze burger
vader niet alleen een open oog heeft
voor het „bloemige" onderdeel van het
agrarisch leven, maar dat hij ook terdege
aandacht schenkt aan de ontwikkeling
m de veeverbetering.
Het peil van deze keuring kwam vrij-
el overeen met dat van voorgaande
Jaren, zowel kwalitatief als kwantita
tief. Deze keer waren er ook twee ver
tegenwoordigers van het zwartbonte ras
aangegeven, maar één daarvan schitter
de nog door afwezigheid
De 1-jarige Cri Cri 2 (wat een naam!)
in de dr. mr W. v. d. Bergh-stlchting
bracht het er zeer eervol af en werd met
een tweede premie onderscheiden. Een
soortige platte stier, die knap verzorgd
werd voorgebracht en die in de voorhand
en achterhand
Blaarkoppen
Bij de 1-jarige blaarkoppen werden vijf
geprimeerd. Drie behaalden een tweede
vee een derde premie. Aan de kop
n Reinder. gefokt door S. J. v. d
Stoel te Leiderdorp, thans eigendom van
mevr. de wed. Straathof te Rijpwetering
Reinder is geboren uit de bekende ..Ve-
bo"-kampioene en is een waardig zoon.
Ook zijn vader Court 4070 behoort
ere te worden genoemd Reinder is
menteel evenwel iets fors, wat voor
zijn stootwapenen en schouderligging
toi uiting komt.
Overigens een stier met best gevormd
kruis en sterke benen. 2B Kwam
A. H. Rotteveel, Oude Wetering. Een
zeer typisch stiertje, dat nog iets te wei
nig mannelijkheid toont, maar toch veel
kwaliteiten bezit. Deze stier is ingeteeld
(2 keer) op Achilles 2 en twee keer op
Reinder van Alma, zodat de bloed-
ring uitstekend genoemd kan worden.
2C kwam zijn halfbroer Alex van H. F J
Mooren te Leimuiden. Dit dier werd uit-
itekend verzorgd voorgebracht. Het heeft
len melkrijke preferente atammo
Alex kon zich soms wel Iets vaster tc
rwijf zijn kruis iets rechter ligging
bben. Derde premies behaalden Eduard
.ppe groep 2-jarige stie
ren. waarbij weer een in Zuid-Holland
gefokte stier zich aan de kop stelde. Dat
was Adelbert, zoon van de bekende Apol-
lo-zoon Albert van W. v. d Marei te Hil-
legom. gefokt door L. Eikelenboom te
Rijnsaterwoude. Het is een soort fge
fraai gelijnde stier, die iets mist in kop
en hals. Hij heeft een melkrijke moeder,
wat aan zijn bouw wel ls te zien Dit is
ook het geval met de „Knaap"-zoon
Graaf Adolf van P. C. Rotteveel uit Rijp
wetering. Deze stier is een volle broer
van Wilson van Vita Nova. Graaf Adolf
Is gelijnd en goed gesloten, kon iets man
nelijker zijn in zijn uitdrukking.
Derde premies werden toegekend aan
Albert van C. Duivenvoorde te Rijpwe
tering en Aron van Gebr. Hoogeveen te
Noordwijk Ten slotte kwam de bekende
Koos van A. H. Rotteveel nog
de pre
gever
Deze stier is van een vaste soliede bou-
en heeft een mooi gevormd kruis. Hij
heeft evenwel op zijn debetzijde iets
teveel maat staan'. Het dier behaalde een
•weed-e» premie
Fei Iraaks protest tegen
Franse politiek
Bagdad, 4 april
Irak heeft bij Frankrijk een krachtig
protest ingediend, tegen wat het noemt
„de Franse politiek van massamoord en
Imperialisme" in Algerije.
De Iraakse minister van buitenlandse
zaken, heeft dit protest overhandigd
oe Franse ambassadeur in Bagdad.
Britse en Amerikaanse ambassadeur
Bagdad zijn door de minister van het pro
test op de hoogte gesteld.
Bij wervelstorm in VS
44 doden. 273 gewonden
In de Amerikaanse staten Oklahoma,
Kansas en Missouri hebben tornado's ge
woed. gevolgd door sneeuwstormen Min
stens 44 mensen zijn daarbij omgekomen
en 273 werden gewond. Het zwaarst
Drumrlght. een plaatsje van 5000 inwo
ners, getroffen. Vijf inwoners werden ge
dood, 100 hulzen vernield. In de noord
oostelijke hoek van Oklahoma liepen 50
mensen verwondingen op,
De plaats Hudsonville met 1100 Inwo
ners werd met de grond gelijk gemaakt.
Bloedbad bij Makassar
Zaterdag en zondag zijn ten zuiden var
Makassar enkele convooien van het In
donesische leger door opstandelingen var
de Daroe-I-Islam in een hinderlaag ge
lokt, waarbij 19 man van het Indonesisch!
leger en vijf burgers om het leven kwa
men, aldus deelt een woordvoerder
het Indonesische leger mede. Het is de
eerste maal dit jaar. dat de D. I. zo dicht
bij Makassar optrad.
Van het hoofdkantoor der Rijkspost
spaarbank te Amsterdam wapperden gis
teren de vlaggen ter gelegenheid van hel
75-jarig bestaan van deze instelling. D«
directie recipieerde in de met vele bloem
stukken versierde ontvangkamer
Centrum Staatkundige Vorming
Russisch compromis
voor ontwapening
Radio-Moskou heeft bekendgemaakt,
dat de Sowjetunie het „open-lucht"-plan
n president. Eisenhower In beginsel
nvaardt en een bewapeningsbevriezing
n drie maanden heeft voorgesteld, ge
volgd door een algemene besnoeiing van
de conventionele bewapening en de le
gers. Dit Russische compromis-voorstel
is aan de ontwapeningsconferentie !n
Londen voorgelegd.
Het is de bedoeling van het Russische
plan, dat binnen drie maanden na hef
van kracht worden van de overeenkomst,
de betrokken landen maatregelen nemen
hun strijdkrachten en de conventio-
bewapeningen niet boven het peil
31 december 1955 te brengen en de
de strijdkrachten en de bewapening
uit te trekken gelden niet te verhogen
boven de uitgaven van voor de genoemde
datum, aldus radio-Moskou
Akademiedagen te Dordrecht
Prof. dr. B. A. van Groningen uit Leiden, voorzitter van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen, heeft gisteren de akademie
dagen voor Zuid-Holland en Zeeland geopend, die de akademie gisteren
en vandaag in Dordrecht houdt in samenwerking met het Bataafs Genoot
schap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam en de Stichting
Oud-Dordrecht te Dordrecht.
Prof. Van Groningen sprak een wel
komstwoord. dat hij i«n het bijzonder richt
te tot de Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, en tot de
leden van het college van B. en W. van
Dordrecht.
Prof. dr. J. H. de Boer refereerde over
het onderwerp „Energiebronnen in de
loop der tijden". Hij- ging in zijn cause
rie na, welke stoffen de mensheid in de
loop der tijden heeft gebruikt voor het
opwekken van energie. Eerst werd hout
gebruikt, daarna turf en vervolgens
steenkool, gas en olie. Thans is de hoop
gevestigd op kernenergie. Prof. De Boer
schetste de ontwikkeling van het mense-
UERECHTING VAN GESCHILLEN
over het beëindigen van een arbeids
overeenkomst dient aan de kantonrechter
te worden opgedragen, tenzij beide par
tijen in onderling overleg een andere
rechter aanwijzen. De regeling van deze
materie, zoals die Is omschreven in het
woon Besluit Arbeidsverhoudin
gen. zou kunnen vervallen.
Aldus een rapport van een commissie
van het (r.k.) Centrum voor Staatkundige
Vorming, die de diverse aspecten van
het ontslagrecht heeft bestudeerd.
De voornaamste vragen die werden be
handeld waren: Welke regeling dient te
gelden voor de beëindiging van arbeids
overeenkomsten? Is hier tussenkomst van
de administratie wenselijk en ligt hier
een taak voor de bedrijfschappen?
Vooropgesteld wordt, dat het onlsli
niet is gegrond od ernstige misdraging!
of tcVortkomineen. maar dat de tegen-
partii in het geweer komt omdat de op
zegging als onredelijk is beschouwd.
Thans geschiedt opzegging van de ar
beidsovereenkomst na toestemming van
?ur van het gewestelijk arbeids
bureau. die hi.erln wordt bijgestaan door
>s vari advies, waarin vertêgen-
ng hebben. Deze regeling, om-
in het B B A., wordt door het
hurgerlijk wetboek in zoverre doorkruist
at aan de wederpartij van degene, die
?n dienstbetrekking opzegde, het recht
•ordt toegekend voor de rechter een
jchadevergoeding te vorderen. wegens
ilijk onredelijke beëindiging van de
arbeidsovereenkomst
Kantonrechter
De minister van justitie is* voor hand
having van de tegenwoordige toestand,
ipeciaal wat betreft de bevoegdheid van
Ie directeur van het gewestelijk ar
beidsbureau. De commissie komt echter
conclusie, dat de kantonrechter in
lijk vernuft om zich energie te verschaf
fen. Hij kwam tot de conclusie, dat kern
energie de mensheid nieuwe perspectieven
opent en ongekende mogelijkheden biedt,
doch dat een verkeerd gebruik er van
onvoorstelbare gevaren inhoudt. Hij il
lustreerde zijn lezing met Lichtbeelden.
De deelnemers aan de akademiedagen
zaten daarna aan aan een koffiemaaltijd.
Zij werden officieel ontvangen door het
gemeentebestuur van Dordrecht. Gister
avond werd hun n gebouw Kunstmin eer
ontspanningsavond aangeboden. Vandaag
werd onder meer een excursie door de
Alblasserwaard gemaakt.
dergelijke geschillen dient te beslissen
eq dat de desbetreffende artikelen uit het
B.B.A. zouden kunnen vervallen.
De rechter zou bij behandeling van
dergelijke zaken kunnen worden gecon
fronteerd met aangelegenheden, waarin
voorlichting door deskundigen is ge
wenst. Hiertoe zouden speciale ontslag-
adviescobmmlssles moeten worden inge
steld, die eventueel kunnen bestaan uit
de directeur van het gewestelijk arbeids
bureau als voorzitter en een gelijke
tegenwoordiging van werkgevers
werknemers. Partijen zouden zich zowel
vóór als na de aanzegging tot beëindiginp
de dienstbetrekking tot deze ontslag-
adviescommissie moeten kunnen wenden
In het door de commissie voorgestane
systeem neemt, indien een der partijen
de dienstbetrekking opzegt, deze na
loop van de daarvoor gestelde termlin
een einde De rechter krijgt echter de
bevoegdheid de ODzegglng nietig te ver
klaren op grond van onredelijkheid, wat
ten gevolge heeft dat de dienstbetrekking
geacht wordt in stand te blijven. In ver
band met het feit dat het eindvonnis ge-
•uime tijd op zich kan laten wachten, zou
de partij die zich tegen beëindiging van
de dienstbetrekking wenst te verzetten,
recht kunnen worden toegekend in
verkorte procedure een voorlopige
'ring omtrent herplaatsing of loon-
betaling uit te lokken.
Ten aanzien van de taak der bedrijf
schappen ls de commissie van mening,
dat de bedrljfsrechtspraak zich vrij moet
kunnen ontwikkelen. Op het gebied van
de bedrljfsrechtelijke tucht- en admini-
atieve rechtspraak zfin reeds wette
lijke regelingen tot stand gekomen. Deel-
'iriing van de PB.O.-organen aan de
•drijfsrprhtspraak zou kunnen worden
>orh»reirt door deze oreanen voor zover
mogelijk de benoeming van de leden van
de ontslagadviescommissies toe te ver-
Ander boulevardcentrum
in Zandvoort
De Stichting Recreatie-oord Zandvoort
heeft besloten het plan Wijdeveld-Wils
niet ten uitvoer te brengen. Dit plan was
gebaseerd op een grote terreinoppervlakte
en de gemeenteraad had reeds optie ge
geven voor een terrein. Het plan zal zelfs
niet in bescheidener vorm worden uitge-
Om te voorkomen, dat de architecten bij
het opstellen van een nieuw plan een te
grote invloed van de oude conceptie zou
den ondergaan, ls thans de architecten
ir. Jan A. Lucas en Ir. H. E. Niemeyer te
Voorburg opdracht verstrekt vóór 1 juli
schetsplannen voor een boulevardcentrum
op te stellen.
Eventueel zou het plan Wijdeveld-Wils
in een verdere toekomst kunnen worden
verwezenlijkt. Mede hierdoor is het op
stellen van een nieuw plan aan andere ar
chitecten opgedragen.
Zoals bekend is. ls de optie op de vóór
de Zeestraat gelegen terreinen verleend
tot 31 december 1956.
Leraren levende talen
waren in Amsterdam
De staatssecretaris van O. K. en W.,
mej. dr. A. de Waal. heeft vanmorgen In
het instituut voor de Tropen in Amsterdam
het congres van Leraren in de Levende
Talen toegesproken. Zij wees 'hierbij o.m.
op de noodzaak meer dan vroeger de
levende taal ook mondeling te leren ge
bruiken, maar deed hiernaast een drin
gend beroep om zich door de praktische
opvatting, dat kennis macht is. niet te
laten weerhouden om in de taal vóór al
les de mogelijkheid van de menselijke
geest tot het scheppen van kunst te blij
ven zien. Het congres werd gepresidi-
eerd door de voorzitter, de heer P. H.
Breitenstein, die sprak over: Het bereik
bare niveau van passieve en actieve taal
beheersing bij het middelbaar onderwijs.
Kapuein Visser (Nieuw-
A'dam) met pensioen
Wanneer de Nieuw-Amsterdam van de
H.A.L. op 5 april in Rotterdam aankomt,
:al dit de laatste vaart onder commando
'an kapitein C. Visser zijn geweest. Ka-
>itein Visser, die thans zestig "Jaar is. gaat
namelijk met pensioen.
In april 1953 kreeg hij het commando
iver de Nieuiw Amsterdam.
MARKT- EN VISSER1JBERICHTEN
KATWIJK AAN DEN RIJN. 3 april.
Groenteveiling: waspeen A 30—54. B 33—49.
breekpeen 7—11 per 100 kg.
RIJNSBURG. 3 april. Overzicht Flora.
Voor goede bloemen was er ook vgndeag
weer een behoorlijke belangstelling en de
prijzen waren er dan ook naar Mooie Van
der Eerden en Rose Copland bijv. gingen
dezelfde prijs werd besteed. Edith Eddv
draaide voor £0 80 of daaromtrent. Red
Champion voor f 2.20 en goede kwaliteit
Bartlgon, Cordell Huil, Ossi Oswalds. Mont
gomery, All Bright cn Campfire kwamen
ook gemakkelijk boven f 1.10. Witte tulpen
ken sterk
Voor Helios werd tot f2 per 100~besteed t
voor Golden Harvest tot f 2.80. Blauwe Druif
jes brachten tot f 0.35 per bosje op en
Anemone de Caen tot f5.50 per 100.
WOERDEN, 4 april. Kaaemankt. Aange
voerd 7 partijen. Notering 2.15—2.20. Handel
IJ MUIDEN, 3 april. Besommingen; KW
128-000, 53—2*230, 210-2760. 36—2440, 27—3010,
133—3060, 12—3300. 90—2360. 77—'KMO, 165—
2220, 79—.2910, 68—2040, 58—1980, AM 18—2980.
KW 17—2000. 16—2420.
IJMUIDBN, 4 april. -
ren; heilbot 380—260, gr
220—212, kim. 260—230. U
206. tarbot I 240—2, zalm 8 per Jcg- tarbot
II 180—112. IV 36—38. tongschar 88^-77, kl.
66. schartong 23. gr. schol «—33. grm. 61—34.
r—12. gr. schelvis 40—26, grm. 40—37. kim.
2-27. kl. I 40-27, H 39-43. wijting 26-8, gr.
gul 3223, mid. 34-20, kl. 26—27. kl leng 34—
rolf 43. poontjes 22—10, lommen 29,
24—20, wit 32 per 50 kg; gr.
- Besommingen: RO
15—7090, SCH 117—20800. 27—9500. VL 7—
Van beren, bekocht zijn en bankroet
IN HET EERSTE GEDEELTE van dit artikel
(geplaatst op 21 maart - Red.) heb ik u in
kennis gebracht met enkele uitdrukkingen en
zegswijzen die met geldzaken in verband ston
den. Ik heb nog enkele opmerkingen te maken
die over hetzelfde onderwerp lopen. Kent men
de spreekwijze: „Een korte rekening maakt een
lange vriendschap"? Ze duidt er op dat men
met betalingen niet te langzaam moet zijn en
dat men gemakkelijk vrienden kan verliezen,
indien dit wel het geval is. De meeste mensen
zijn op het punt van de financiën wat gevallig
en het is dan ook niet zonder betekenis, dat men
van iemand, die de naam heeft een beste, brave
meegaande man te zijn, een heel andere indruk
krijgt, zodra men geldzaken met hem moet be
handelen. Vandaar dat een oud wijs man ge
woon was te vragen, wanneer men iemand zo
bijzonder prees: „Heb je weieens een erfenis
met hem gedeeld?" Want, zodra dit het geval is,
komen er soms geheel andere eigenschappen
voor de dag.
Ook in de uitdrukking „goed geld naar kwaad geld
gooien" komt de liefde tot het aardse slijk duidelijk
uit. Ja zelfs in het beoordelen van iemands zedelijke
waarde kan men het geld niet bulten beschouwing
laten. Men zegt immers van een edel mens: hij heeft
een hart van goud". De zuid-Nederlanders gaan zelfs
zover dat zij in hun spreekwoorden de godsdienst en
het geld samenbrengen. Want men zegt in Vlaan
deren, als men wil mededelen dat men iets niet twee
maal wenst te zeggen of te verrichten: „Ik kan geen
twee missen voor één geld doen."
WANNEER MEN EEN of andere daad van iemand
onplezierig of nadelig vindt, kan men ln de
boosheid des menselijke gemoeds zeggen: „Dat zal
ik hem aankalken". Daarmee bedoelt men: ln het
geheugen prenten om het later betaald te zetten.
Deze zegswijze heeft zijn ontstaan te danken aan de
gewoonte iemands schuld met krijtstreepjes op een
zwart bord aan te tekenen. Die krijtstreepjes noemde
men witten. Daar wit, witsel en kalk ongeveer ge
lijksoortige woorden zijn en men het witten ln som
mige provincies zelfs kalken noemt, ls het gemak
kelijk te begrijpen dat voor krijtstreepjes zetten het
woord aankalken ontstond.
En hoe komt men er toe schulden met de naam
beren aan te duiden? Dit berust op een vergelijking
met het brullende dier. Evenals dit schrik aanjaagt,
zo kunnen ook schulden een voortdurende onrust
veroorzaken. Stoett deelt mee dat de Russen zeggen:
de schulden brullen wel niet, docht laten ook niet
rustig slapen.
Wie nog veel beren heeft, ts niet binnen. Alweer
een veel gebruikte zegswijze. Hoe komt men daar
aan? Waarschijnlijk hebben we hier met een zee
mansuitdrukking te doen en zal zij wel betekenen:
binnen de haven zijn, d.w.z. geen gevaar, in dit geval
op financieel gebied meer te duchten hebben
Merkwaardig is het ontstaan van „bekocht zijn".
Zoals men weet, betekent dit: te veel betaald hebben
of zelfs bedrogen zijn. Nu had men in de middel
eeuwen een werkwoord: enen becopen. waarmee men
bedoelde bij een verkoop winst behalen op iemand.
Maar „waar twee ruilen, moét er een huilen" gold
ook toen reeds, want degene die iemand bekocht,
deed hem misschien wel geen nadeel, doch behaalde
toch een voordeel op hem. Vandaar dat bekocht zijn
de betekenis kreeg, die het thans bezit
"TEN DER GRONDBEGINSELEN van de rekenkun-
de is tellen. Daarmee begint feitelijk het onder
wijs In dat vak. Geen wonder dus dat ook dit woord
figuurlijk wordt gebezigd. Zo spreekt men van een
gortenteller, als men een krenterige vent bedoelt
Later kreeg dit woord ook nog de betekenis van
iemand die zich met allerlei huishoudelijke zaken
bemoeit. Het komt dan ln betekenis ongeveer over
een met een keukenpiet.
Natuurlijk kent men in een land waar de politiek
op zoveel gebieden zich laat gevoelen de zegswijze:
zijn woorden op een goudschaaltje wegen, althans
in theorie. Men bedoelt ermee, zich zeer voorzichtig
„diplomatiek" uitdrukken. Wat ls een goudschaaltje?
Een uiterst gevoelige balans, want éen gram goud
heeft al een flinke waarde en men moet dus bij het
wegen van dit metaal nauwkeurig te werk gaan. Hoe
oud deze uitdrukking wel is, blijkt uit het feit dat
men alweer volgens Stoett, ln het apocriefe boek
Jezus Sirach 28 vers 28 vindt: maeckt voor uwe woor
den een weegh-schaal. ende voor uwen mondt maeckt
een deure ende grendel". Van uitgaven, waarvoor op
de een of andere manier geld moet gevonden wor
den, zegt men: het moet uit de lengte of uit de
breedte. Het ls duidelijk dat deze uitdrukking in het
manufakturlersvak is ontstaan. De betekenis ervan
spreekt voor zichzelf.
'"PEN SLOTTE ZAL IK EEN paar zegswijzen, die
langzamerhand beginnen te verouderen en feite
lijk nog slechts ln de letterkunde voorkomen, toe
lichten. Men noemt iemand een halfblanksheer, als
men een persoon wil aanduiden, die eigenlijk geen
echte heer is, maar er slechts de schijn van tracht
op te houden. Deze uitdrukking heeft niets met de
huidskleur te maken, zoals men wellicht zou denken
Een blank was een munt van 6 duiten en een heer
van drie duiten of drie achtste stuiver is dus van
weinig waarde.
Het is merkwaardig dat er zoveel uitdrukkingen
aan het vroegere zeer Ingewikkelde muntstelsel ont
leend zijn. Zo zei of zegt men: „hij stapt als een haan
van een stoter", waarmee men aangeeft dat iemand
verwaand is cn trots stapt Toch staat dit niet
rechtstreeks met de munt stoter (124£ cent) in
verband. Men bedoelt ermee een haan van koek of een
stuk kinderspeelgoed dat een stoter kostte.
Ik eindig met het woord bankroet, ontleend aan het
Franse banqueroute, afkomstig van het Italiaanse ban-
ca rotta, dat betekent „gebroken bank". Men had na
melijk de gewoonte op de markt de tafel van een wis
selaar, die zijn betalingen staakte, te breken. Zo kwam
men tot de hedendaagse betekenis.
Dr. F. C. Dominicus.
Bij de schoonmaak
is EEN HANDIGE
STOFZUIGER
ONMISBAAR!
Ruton, Excelsior.
Holland Electro,
Hoover, Vampyrette
Prijzen vanaf f85.—
Magazijn 'T HOEKJE
BREESTRAAT 120
Event, prettige voorwaarden
Met 'n ROYCO-soepje breng
je weer eens wat anders op tafel
Kippenbouillonsoep
getrokken van het malse vlees
van jonge kippen
48 c
QE9R. ZOMER KEUNIMQS UITOEVERSMIJ. WAOEHINOEN J
