GODSDIENSTIG
au
erbazin£wekkende collectie
kerken en kapelletjes
WE HADDEN WILLEN BLIJVEN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Grote tegenstelling bij de viering van
c
ZONDAGSBLAD
Op de achtergrond ligt de majes
tueuze Pike's Peak in de prachtige
Garden of God J de tuin van GodJ
hij Colorado Springs en op de
voorgrond staan drie kruisen. Op
Paasmorgen zullen hier weer hon
derden Amerikanen hun Zonsop-
gangsdienst houden.
ZATERDAG 31 MAART 1956
Zonsopgangsdiensten, modeshows
Pasen begint in Amerika al vroeg. Het is geen feest, flat zomaar
plotseling in de lente op komt dagen en je overvalt. Neen, het is het
einde, het hoogtepunt van „Lent." Zoals de Rooms Katholieke Kerk haar
vastentijd heeft, van Aswoensdag tot Pasen, zo kent geheel Amerika haar
„Lent." Waarschijnlijk afkomstig van de Anglicaanse kerken en verder
verbreid door het grootste kerkgenootschap, de IVTethodistenkerk. drukt
het een stempel op het gehele Amerikaanse leven. Het is geen vastentijd
als zodanig, dat niet, maar het is een periode waarin iedereen godsdienstig
gaat worden. Dit was al zo in de donkerste dagen van kerkelijk verval,
dit is nog sterker nu de Amerikaanse kerken voller zijn dan ooit en gods
dienstigheid een erekwestie is geworden.
De godsdienstige „bestsellers" wor
den als feuilletons in de kranten ge
publiceerd, geestelijke stukjes, ge
schreven door predikanten van aller
lei slag, verschijnen op de voorpagina's
en de meestal banale verhalen van de
weekbladen krijgen een godsdienstig
sausje. Over de talloze radiostations
nemen de geestelijke liederen de plaats
in van de jitterbug. De meer ortho
doxe kerken verweren zich tegen deze
wereldse godsdienstigheid, maar hun
stemmen gaan meestal verloren in het
godsdienstig gebrabbel van vele
would-be geestelijken. Lent hoort bij
de lente in Amerika zoals tulpen in
Nederland.
PAASDAG ANDERS
Hoe geheel anders is dan de Paasdag
zelf. Reeds vroeg ratelen de wekkers in
de huizen van de kerkelijk meelevenden.
Om vier uur "s morgens zijn de trams
en bussen overvol en beweegt een lange
file auto's zich naar Soldiers Field in
Chicago, naar de Rose Bowl in Holly
wood, of naar één van die andere enorme
stadions elders. De eerste gemeenschap
pelijke, interkerkelijke dienst begint
meestal om vijf uur en omdat Amerika
in verschillende tijdzones is ingedeeld,
die onderling een uur verschillen, kan
men tussen vijf en zeven uur alle grootste
diensten over de radio
meemaken. Massale koren
zingen, de beste Christe
lijke solisten werken mee
en enthousiast klinken de
opstandingsliederen tot
ver buiten de terreinen.
Enkele predikanten spre
ken een kort woord, maar
het is opvallend hoe posi
tief en Bijbels, hoe ortho
dox en verantwoord deze
preken zijn. Zo heel ver
schillend van het gods
dienstige, maar inhouds
loze Lent. Deze geweldige
samenkomsten worden
meestal georganiseerd door grote groepen
kerken, die evangelisch denken en hoe
wel ze niet georganiseerd zijn in een
oecumenische beweging, toch elkaar op
praktisch gebied gevonden hebben. De
meeste kerken, georganiseerd in de Ame
rikaanse afdeling van de Wereldraad,
staan hier voor een groot deel buiten en
organiseren hun eigen diensten.
De kloof tussen de vrijzinnige kerken,
die in de wereldraad zijn georganiseerd
en de meer evangelische, orthodoxe en
fundamentalistische kerken is in Ame
rika wel bijzonder groot en nauwelijks
of in het geheel niet te overbruggen.
GEEN AFBREUK
..Goudkust" draagt, staan de. pers
fotografen in dikke drommen om de
dragers der Haute Couture ter kerke
te zien gaan en op Paasmaandag, dié
allang weer een gewone door de weekse
dag is, komen de kranten uit met foto's
van de nieuwste creaties op modegeoied,
gedragen door de rijken op weg naar
de. kerkPaaszondag is niet alleen kerk-
gaansdag, het ^s ook nieuwe klerendag.
SOORT WAANZIN
Ik herinner me een Paasmorgen, waar
op ik voor zou gaan in een kleine kerk
teiv noorden van Chicago. Het was grim
mig koud en uit- de loodgrijze hemel be
gon een fijne scherpe sneeuw te vallen.
De noorderwind gierde over hef kale
perron. Slechts enkele mensen stonden,
diep in de kragen van de overjassen ge
doken, bibberend te wachten op de
trein, die ergens voor een bevroren wis
sel stond. Naast mij stond een moedér.
gekleed in een nieuwe voorjaarsjas en
haar dochtertje, helemaal op haar Pöas-
best Ze waren kennelijk op weg naar
de noordelijke negerwijk om opa en oma
de nieuwe kleren te laten bewonderen.
Het kind was gekleed in een nylon jurk
je zonder mouwen en droeg niet eens
eert manteltje. Haar tanden klapperden
en ze bibberde van de kou. Zelfs de
koffie-bruine kleur van haar negerhuidje
was verworden tot een .vaalgrijs. Het
was Pasen en daarom moesten dé zo
merkleren aan. Zq hoorde het immers.
Meer en meer komt men echter tegen
dit soort waanzin op
Pasen in Amerika is voor vele dui
zenden slechts de bode van de zomerk
het sein voor een nieuwe garderobe Pa
sen ls voor vele andere duizenden een
van geestelijke bezinning. gods-
Onder deze kop bespreekt ds. Louw
in h&t blad der Baptisten „De
Christen" het uittreden van de
Schotse Baptisten uit de Wereld
raad. Hoewel de commissie die aan
gesteld was om de verhouding tot
de Wereldraad te bestuderen met
overgrote meerderheid zich uit
sprak voor blijven, en slechts twee
van de een en twintig leden tegen
de Wereldraad waren, heeft de
algemene vergadering van de
Schotse Baptisten Unie met zeer
grote meerderheid het minderheids
rapport aanvaard en is uit de
Wereldraad getreden.
De bezwaren gaan vooral tegen de
basis van de Wereldraad, die door
vele leden in hetgeheel niet aan
vaard wordt, tegen het feit dat
lidmaatschap slechts open is voor
synodes, unie's epz.. terwijl.
Hernieuwd contact met de Auca's
dienstige bewogenheid, maar voor vele'
railhocnen is Pasen ook in Amerika de
dag van overwinning, van" de opstan
ding van Jezus Christus.
En dit belijden is vandaag sterker dan
ooit. Nimmer in de afgelopen honderd
jaar werd de vergeestelijking van de
opstanding zo stérk afgewezen als heden.
Ondanks alle jeugdcriminaliteit, ondanks
alle geestelijke strijd, ondanks alle
materialisme zegeviert de oude Bijbel
se boodschap in de Verenigde Staten en
de kerken in andere landen doen wel.
om acht te slaan op de geestelijke be
weging, .die daar plaats vindt. Ook wij
in Europa, zullen in de komende jaren de
steeds sterker wordende gevolgen van
het geestelijk reveille in Amerika er-
Na de moord op vijf zendelingen
door de Auca Indianen hebben twee
zendelingen-vliegeniers gepoogd een
hernieuwd contact te maken. Grady
Parrott en John Keenan vlogen met
hun vliegtuig zeer laag over hel oor
spronkelijk bezochte dorp.
De grote huizen waren
allemaal verbrand, zoals
de gewoonte is als de
Indianen gaan verhuizen,
maar het gebouwde po
dium was nog intact. Tot
hun grote verbazing was
er nog leven aanwezig,
en enkele joncere Auca's
kwamen aanhollen, één
van hen gekleed in een
overhemd uitgewogen
door de vermoorde zen
delingen Zn wuifden
vriendelijk Men meent
dat de Auca's onderling
verbeeld zijn. Dat de
tongeren wel toenadering wensen, maar
dat de ouderen, <Ji6 de massaslachtin
gen door employé's van grote ruibber-
piantages hebben meegemaakt, slechts
één woord kennen: Wraak. Deze onder
linge verdeeldheid zal, naar men hoopt,
de dag verhaasten dat ook deze stam
bereikt kari worden met het Evangelie
groep uit studenten.
De vrouwen van de overleden zendelin
gen hebben besloten voorlopig op het
zendingsveld te blijven om het werk
hun echtgenoten voort te zetten.
Christian Reformed
Church
groeit harder dan ooit
ïn 1957 hoopt de Christian Reformed
Church in Amerika, die met zoveel ban
den aan Nederland verbonden is, haar
honderd-jarig bestaan te herdenken. Ge-
Na de dood
ben in de Verenigde Staten ongeveer
duizend jonge mensen zich aangemeld
om voor zendeling opgeleid te worden,
voor het overgrote deel bestond deze
kérk een opmerkelijke groei doorge
maakt. Zij groeide 52 pet. tflb'
totaal bereikte in de eerste 90 jaar. Ter
wijl" er in 1947 315 aangesloten kerken
waren, is dit totaal nu gestegen tot 481.
Dr. John Kromminga uit Grand Rapid:
schreef „Dit is een opmerkelijke winst
gezien het feit dat de Christian Refor
med Churches nimmer gepoogd hebben
om leden te werven ten koste van haar
j historisch Christelijk geloof. Het kerk-
vijf mannen heb- genootschap, hoewel het betrekkelijk
klein is, wordt nu beschouwd als
van 's werelds sterkste exponenten
het Calvinisme, met een nadruk op de
verlossing van niet alleen de ziel,
de gehele samenleving."
I JOURNAAL
Pasen
UITGETREDEN
WAAROM
ALLES ONDER
ÉÉN DAK
In Lelystad staat een kerkgebouw.
Pas gebouwd. Niets bijzonders? Ja
toch wel. want hier viert de oecu
menische gedachte bijna een hoogtij.
Bijna zeggen wij, want de onder
scheidene kerkelijke gezindten zijn
niet tot een eenheid saamgesmeed,
maar wel heeft men deze onder
één dak gebracht.
Dit is ook al een heel mooi gebaar.
Er is nl. een afdeling in het kerk
gebouw. waarin de protestants
.christelijke groepen z\jn onderge
bracht, terwijl ook de Rooms Katho
lieken in een afdeling zijn onder
gebracht. terwijl oOk nog een ruimte
beschikbaar is gesteld voor, ja
Vermoedelijk voor afzonderlijke groe
pen in vereniging of conservatie.
Hier dus alles onder één dak. Een
nieuwe gedachte in een nieuw land.
Baptisten in plaatselijk oiiafhanke- j Een stukie oecumene. Niet volmaakt,
„eende men dat de Wereldraad Moge
aanstuurde op een wereldkerk en
achtte dit niet overeenkomstig de
Baptistische beginselen.
Ds. Louw merkt verder op dat de
grootste BaptistenUnie, de Zuide
lijken Baptisten in de U.S.A. zich
niet bij de Wereldraad aangesloten
hebben, en de Baptisten in Zuid-
India zich ook afzijdig houden van
de eenheidskerk van Zuid-India.
Het gehele artikel geeft de indruk
dat ook in Nederland stemmen
opgaan om uit de Wereldraad te
treden, maar ds. Louw meent dat
voor Nederland de tijd nog niet ge
komen is om zich te distanciëren.
Hij schrijft: „We moeten m.i. de
verdere ontwikkeling afwachten
niet passief, maar naar alle krachten
trachtende een foutieve ontwikke
ling te voorkomen of te
Wij
het
dat.
taak hebben in de Wereldraad
daarom ook onze plaats daarin
moeten behouden
VEILIG VERKEER
Ook in Duitsland worsteit men met
het probleem van Veilig Verkeer, zoals
we enige dagen geleden in de dagbla-.
den hebben kunnen- lezen. Ook de ker*-
ken schenken grote aandacht aan deze
zaak. Het probleem werd besproken in
een openbare samenkomst van de Evan
gelische Academie te Westfalen waar
een predikant o.a zei: ..Zelfs het ver
keer staat niet buiten de belangstel-
God. Niemand heeft het recht
andermans leven om te sprin
gen zoals hij wil. De autoriteit van
Christus kan ook Zijn rechten doen gel
den in onze verkeerssituatie." Bisschop
Dibelius predikte onlangs over de tekst:
„Gij zult niet doden!" en betrok ook
het verkeersprobleem in zijn preek
Duitse predikanten hebben besloten dit
onderwerp in hun preken te behande
len en er met hun catechisanten
te spreken.
goede begin tot een volledig
samengroeien leiden, althans in de
richting van een goede samenwer
king tussen de onderscheidene ker
kelijke groepen.
Aldus het Maandblad van de Ver.
van Kerkvoogdijen in de Ned.
Herv. kerk.
GEZIN EN HOTEL
Nog steeds wordt de verhouding Herv.
Gereformeerd in de kerkelijke pers be
sproken. Het blad ..Enigheid des Ge-
loofs" typeert de beide Kerken als
„Meer dan een eeuw lang hebben bei
de kerken in een eigen huis gewoond.
Zij hebben dat ingericht naar eigen
smaak en inzicht De Gereformeerden
deden dat meer in de vorm van een ge-
w(/>n huis waar het gezin samenwoont
(al ging het er dan misschien niet
steeds even broederlijk toe». De Her
vormden maakten er meer (om een oud
en niet helemaal juist beeld te gebrui
ken) een hotel van, omdat men te doen
had met vogels van diverse pluimage.
Die gezinsfeer en die hotelsfeer zijn ui
teraard verschillend, die maakt men
niet "zo een twee drie gelij':. Als nu de
Hervormden van hun hotel een familie
pension maken, dan is dat reeds een
hele verandering, een verandering in de
goede richting zo men wil. Maar opgelost
is het probleem daarmee nog niet. Want
als de geref. gezindte laten we zeggen
ook een familiepension zou stichten,
dan was er nog verschil. Professor Van
Niftrik althans zou zeggen, dat me
het ene zingt, maar in het andere „heeft
men de Belijdenis gemaakt tot een sta
tuut, dat juridisch gehanteerd kan wor
den, en zij loopt gevaar er een dwang
buis van te maken. Dan ls het zingen
helemaal afgelopen".
Het gaat dus niet allereerst om
huis, maar om het zingen. En zingen
doet men uit het geloof. En daarom
zal nader gesproken moeten worden
over dat geloof, opdat we allen w
dat we zingen moeten en mogen
j ontferming en verlossing, omdat wt
I loven in het bloed van Golgotha."
t Christendom is niet gebaseerd op
sprookjes en legenden, het heeft histo
rische feiten ten grondslag en de op
standing van Jezus Christus is geen
dogma, geen theologisch leerstuk, geen
idéé fixe van overspannen geesten, maar
kelijkheid Toch vinden wc buiten
de Bijbel slechts weinig geschriften, die
de opstanding spreken. Er is één
geschiedschrijver, die het wel doet
Josephus. Hij schrijft in zijn boek Jood-
Oudheden. Hoofdstuk drie paragraaf
„Nu leefde er omstreeks die tijd Je-
een wijs man, als we hem ten-
riste man kunnen noemen, want hij
deed vele wonderbaarlijke werken,
eraar van het soort mensen, dat de
heid gaarne hoort. Hij trok velen,
beiden Joden en heidenen. Hij was de
Christus. En toén Pilatus hem. op voor
slag van de oudsten onder ons. veroor
deeld had tot het kruis, hebben zij die
hem van het begin af liefhadden, hem
in de steek gelaten, want ten der
den dage verscheen hij levend voor hen,
zoals de goddelijke profeten en vele
duizend andere zaken betreffende Hem
;peld hadden: en de secte van de
christenen, die naar hem genoemd zijn,
tot heden ten dage niet uitgeroeid."
Natuurlijk zijn er geleerden, die be-
eren dat dit later door Christenen is
bijgevoegd. Als bewijs kunnen wij dit
daarom nooit aanvoeren. Maar wij heb-
een groter bewijs: de persoonlijke
ontmoeting en gemeenschap met de op
gestane Heiland, die ons van dag tot
dag wil leiden en helpen.
'lllllllllltllllllllllllNIIIIIII!
Dood en leven
:t nieuws is waarschijnlijk nimmer
verder gekomen dan het plaatselijk ad
vertentie blaadje in Zuid Beveland, maar
toch zette het me aan het denken: Jon
gen steekt gras van berm in brand,
opslagplaats van hout op het nippertje
gered. Overal in Zeeland en elders ziet
op dit ogenblik fcrote stukken
zwartgeblakerde bermen. Op weg naar
de kerk vroeg ik mijn gastvrouw er
naar. Men deed het om het droge gras
weg te branden, omdat de dood het
leven tegenhoudt. En inderdaad hier
en daar werd het zwart al door teer
groen gras doorbroken. De dood houdt
het leven tegen! Welk een waarheid,
ook in ons persoonlijk leven. Het nieu
we leven kan niet doorbreken, zolang
wij ons nog vastklampen aan het oude
door God veroordeelde. Pas als wij in
derdaad met Christus gestorven zijn
zullen we ook met Hem in een nieuw
leven kunnen opstaan. Kunnen wij het
met Paulus zeggen: ,Ik ben met Chris
tus gekruisigd en ik leef, doch niet meer
ik, maar Christus leeft in mij". (Gal.
2.20; Hoe U zover kiint komen? Al
leen maar lijdzaam afwachten? Dezelf
de Paulus zegt in Efe. 4.20-24 dat wij
de oude mens moeien afleggen
Rondom het graf van Christus
O
Pasen is het feest van een graf, eeuwen heen heeft men steeds i
leeg graf wel te ver- gepoogd een kerk ter gedachtenis te
vouwen boven de holle ruimte, alsof
men bij dat lege graf beter kon medi
teren en aan de opstanding denken,
dan aan de voeten van de opgestane
Heer.
staan, dat niet sterk genoeg was om
Jezus Christus te houden. Toch heeft
het lege graf vaak meer aantrek
kingskracht gehad op de Christenheid
dan de levende Heiland en door de
uijeenitomsien aioreux aoen aan cie
kerkdiensten. Met Pasen is iedere Kerk "T*
vol. Terwijl Kerstfeest in de Verenigde
Staten en Canada het feest is van wa
renhuizen en winkel, en Pinksteren in
het geheel niet wordt gevierd, is Paas
zondag de enige kerkgaansdag van het
jaar voor vele duizenden. Voor de First
Presbyterian Church in de miljionairs-
wijk van Chicago, die de spotnaam
Geen handdruk
maar de Bijbel
Ja
De jonge Chinese kerken op Midden-,
zijn
ook
treft, op uit om een eigen stijl te bewa
ren, Zo kent men daar niet de gewoonte
om de predikant wanneer hij ten kansel
geleid wordt een hand te geven. Toch
komt duidelijk tot uitdrukking dat aan
de dienaar des woords namens de ker-
keraad machtiging wordt verleend om
het woord Gods te bedienen. Het gaat
namelijk zo: de dienstdoende ouderling
draagt hoog voor zich uit de kanselbij
bel. Deze geeft hij aan de predikant, die
daarmee de preekstoel opgaat. Aan het
eind van de dienst brengt de dominee de
bijbel weer terug. Ongetwijfeld een zin
volle handeling.
(Centraal weekblad.)
Bernard Gilpin werd tij
dens de regering van Koningin
Mary I veroordeeld tot de dood
om zijn geloof. Tijdens zijn
gevangenschap herhaalde hij
's morgens, 's middags en
's avonds de tekst: ..Wij weten
nu dat God alle dingen doet
medewerken ten goede voor
hen, die God lief hebben". Op
weg naar de executie viel hij en
brak zijn been. Hij werd on
middellijk onder grote pijn
teruggebracht naar de gevan
genis en de bewaker spotte met
zijn tekst. „O", antwoordde de
goede man, ..en toch is het
waar. Het werkt alles mee ten
goede". Hij sprak de waarheid.
Terwijl hij daar lag, stierf
Mary, Elisabeth besteeg de
troon en Bernard Gilpin werd
vrijgelaten. (A Faggot of
Torches).
door
DOROTHY S. MCCAMMON
Hoofdstuk 3
Reisperikelen
O ET enige woord, dat niet op reizen in China
slaat is „saai!" Bijna iedere andere uitdruk
king gaat op. Bandieten kan men steeds verwach
ten; de wegen zijn meestal te nauw voor auto's;
plotseling opkomende overstromingen versperren
vaak de wegen. De bussen, die meestal geen wer
kende remmen hebben, razen met afgezette motor
de hellingen af om benzine te sparen en meestal
zijn ze overladen met „gele- vis" (Extra passa
giers, die. er buitenaan bengelen .en die een privé-
regeling getroffen hebben met de chauffeur) zodat
de bestuuTder de weg nauwelijks voor zich ziet
en steeds weer worden de wegen geblokkeerd dóór
zware karrevraebten getrokken door koelies.
Als iemand dus met vacantie gaat, zoekt hij
niet zozeer rust, maar een verandering. In de
zomer van 1949 „jeepten" we van Chunking naar
Chengtu met onze beste vriend, Olin Stockwell,
We vertrokken op een prachtige ochtend; het
was koel en bewolkt en we waren vol goede ver
wachtingen. De jeep gedroeg zich geweldig en de
zwaar beladen trailer zeilde gewoonweg over de
kuilen van de weg. Alles leek magnifiek. Bovendien
was het Dons verjaardag en onze eerste vacantiedag.
En toen ging het regenen. Dat was niets on
gewoons, maar de toplaag van de weg begon te
smelten en de buitenste passagiers werden steeds
natter. Er scheen geen einde aan te komen. Om
half drie reden we over een brug, die bijna al
door het water overstroomd werd en even la
ter werden wij bij een klem dorpje aangehouden en
zei men ons dat we niet verder konden omdat de
brug weggespoeld was. We konden niet voor of
achteruit. Langzaamaan begon het water te rijzen
en van twee kanten kwam het op ons af. Ik vroeg
me af wat we moesten doen als de twee rivie
ren elkaar zouden bereiken, maar als enige dame
in een rustig gezelschap, tussen nog rustiger Chi
nezen, durfde ik echt mijn mond niet open te
doen. We schilden perziken, naimen foto's, probeer
den te slapen en Don hield een openluchtsamen
komst. Het was ondertussen al negen uur gewor
den en reeds behoorlijk donker, toen één van de
mannen terug kwam met de mededeling, dat hij
over de brug geiopen had en het water nergens
hoger stond dan de knieën, bovendien had hij geen
grote gaten gevoeld met zijn wandelstok. De woor
den waren nauwelijks uit zijn mond, toen Don
kwam aanhollen om te vertellen dat een groot
stuk grond bij de brug zomaar onder zijn voe
ten was weggezakt en hij zich nog maar net op
tijd in veiligheid had kunnen bréngen.
remmen te laten repareren. We hadden nog geen
tien minuten gereden over een weg die uit meer
gaten dan wegdek bestond, toen er onder ons iets
met een harde klap knapte. Geen wonder ook met
zulke wegen. Ik geloof niet dat we ooit boven de 20
km per uur gereden hebben en zelfs toen spron
gen er nog drie van de vier schokbrekers. We
repareerden ze met wat lappen en oude schoenen,
en vraag me alstublieft niet hoe Olin dat lapte.
De stoten werden heviger, maar we reden door.
gezeten, kondigde hij aan dat de
het weer eens niet deden, maar we rolden ver
der en bij iedere bocht toeterden we maar wat
harder.. Tegen de middag bereikten we een klein
dorp en Olin gaf de jonge student, die we ook
bij ons hadden, opdracht om wijn te kopen. „Wyn'"
vroeg de jonge man, nog verbaasder dan wij al
len, want niemand van ons dronk immers ooit een
druppel alcohol. Maar Olin wilde wijn hebben
en terwijl de student er op uit was, dook hij
onder de wagen voor inspectie, nam een hamer
en sloeg de plaats los waar de remolie uit lekte.
Met een bamboerietje van een voorbijganger, gooi
hij de wijn in de remolieleiding. en slaagde er
in de boel weer aan elkaar te krijgen en voort
ging het weer. We remden op wijn.
TT-RANK.
L wel et
teruggegaan om dat dan
vam druipnat weer. Ook
onder zijn voeten was de grond weggezakt en hij
had niet op tijd kunnen springen. Eindelijk ging
Olin zelf eens poolshoogte nemen en kwam te
rug met de mededeling, dat hij van plan was on
middellijk te vertrekken. Toen werd ik pas echt
benauwd, want Olin is een man, die niet spoedig
van gedachten verandert. Ed vond het gekken
werk en haalde Olin er eindelijk toe over nog te
wachten tot dc brug tenminste weer zichtbaar
zou zijn. Na een half uur vertrokken we. De weg
was half weggespoeld en op één plaats was de
brug nauwelijks tien centimeter breder dan de
jeep. Niemand wist hoe de brug zich zou houden
--- •- - - troming, maar ik kon dit best in mijn
voorstellen. Op blote voeten liep ik
toen kwam de jeep. Het flauwe licht
e koplamp, die het nog deed zwaaide
naar hel water. Frank holde naast de
?en zaklamp en gilde waarschuwingen.
»t hoorde De Zweed hing aan de linker-
buiten, reed zo dicht mogelijk langs
toen was alles voorbij. Omstanders rie-
geen weg
open. We
i eindelijk
De poort-
de andere
gedachten
van de ent
langzaam r
jeep met e
die Olin nie
kant naar
pen luid ..Hoera"! en wij stapten
ging schijnen en de regen hield op. Om half
drie bereikten we Ed's huis en reden bijna door
de muur naar binnen. „Stop toch" gilde Ed. maar
Olin antwoordde laconiek. „Stop haar zelf. Ik kan
doen het niet moer."
Tegen drie uur 's nachts bereikten w
stad. De poort was gesloten en er w
omheen. En ze deden de poort nie
argumenteerden ik weet niet hoe lang
liet men ons door omdat ik er bij wa
wachter reed met ons mee om ons aa
kant van het stadje te helpen. Ik weet dat dit
klinkt als een overdreven verhaal, maar het is de
waarheid, dat wachter nummer twee zelfs voor
geen geld voor een zieke dame (en ziek was ik!)
de poort opende. Frank ging naar de burgemees
ter en beklaagde zich luide met een stem, die
straten ver de kinderen wakker schreeuwde. Hij
zei dat het een schande was, dat ze verantwoor
delijk waren voor mijn dood. Eindelijk ging de
poort open en aan de andere kant stond een hele
kolonne trucks van het nationalistische leger her
en der geparkeerd. Er was geen doorkomen aan.
We sliepen, of probeerden in de jeep te slapen.
Tegen half negen de volgende ochtend bereikten
we het einde van de afmattende tocht, die vijftig
uur geduurd had en de wereld kent geen vriende
lijker handen, dan die zich toen over ons ontferm-
Zo gauw ik er anatomisch gezien, toe in staat
was (ik kan alleen zittend typen) heb ik de
reisbeschrijving op papier gezet. Maar iedereen
die het leest heeft nog een veel sterker verhaal
hier in China en ik geloof al lang niet meer
dat het iets bijzonders was.
VOLGENDE WEEK:
Het
tien
„Onze kliniek''
Reeds in de dagen van keizer Con
stantijn werd er een grote ruime basi
liekachtige kerk gebouwd, die in 614
weer verwoest werd door de Perzen.
Van dat ogenblik af is het een steeds
voortdurende geschiedenis van opbouw
en verwoesting geweest. In 746 was het
een aardbeving, in 1009 Fatimad Caliph
Al-Hakim en om maar vele jaren te
overbruggen in 1808 brand, in 1927
weer een aardbeving, die voor
ting zorgde. En steeds herstelde
schade weer. Steeds voegden andere
chitecten nieuwe ruimten toe en brach
ten veranderingen aan. Het geheel
geworden tot een verbazingwekkende
collectie kerken en kapelletjes, die niet
nalaten de Protestant te imponeren,
maar waarvan de uiteindelijke indruk
er^toch één blijft van duisternis en ver-
Gezamenlijk eigendom
De kerk is het gezamenlijk eigendom
van zes verschillende kerken. De alta
ren en kapelletjes, nissen en zalen zijn
eerlijk verdeeld tussen de Grieks-ortho
doxe. Syrische, Abessijnsc, Armeense,
Koptische en Rooms-Katholieke kerken.
De Katholieken zijn het er nooit hele
maal mee eens geweest en zij richtten
zich in 1850 tot de Turkse regering, wat
een heftige oppositie uitlokte van Rus
land en mede de aanleiding werd tot
de Krimoorlog. Deze verdeling dateert
in wezen van 1187 toen Saladin het
Christelijk Koninkrijk van Jeruzalem
onder de voet liep. Door de kruistoch
ten probeerde men zich van de kerk te
verzekeren. Na de overwinning van de
Mohammedanen slaagden de Oosters-Or-
thodoxe kerken er in de kerk te huren.
Pas in 1747 werden echter de rechten
van de verschillende eigenaars vastge
legd. Als men bij het marmeren altaar
in het midden van de ronde kerk staat,
die daar geplaatst werd, ter ere van
het graf, kan men verschillende kerk
diensten tegelijkertijd horen. De Fran
ciscanen zingen, de Grieken mompelen
hun onmuzikale gebeden, en uit de hoek
van de Koptische kerk komt een eng,
zonderling gegalm.
Instorten niet
Dat
op-
De spijker
van het kruis
Van alle lijdensoverdenkingen, die ik
in de afgelopen weken heb gelezen, trof
me het meest een gedachte van de
overleden jonge vrouw Simone Weil, die
een zeer avontuurlijk leven op vier
dertig jarige leeftijd stierf in een
Engels sanatorium. Ondanks haar korte
leven heeft zij sindS zij boog voor Jezus
Christus in het midden van de dertiger
ons talloze kleine geschriftjes na
gelaten! Reveille geeft één gèd^qhte van
haar door over de spijkers van het
kruis: „Als we met een hamer op een
spijker slaan, dan gaat de gehele
kracht van de slag, die de grote kop
de spijker ontvangt, over in de
punt, zonder dat er iets van verloren
gaat, ofschoon het slechts een punt is.
Ook al zouden de hamer en de kop van
dc spijker oneindig groot zijn, dan zou
het precies hetzelfde zijn. De punt van
de spijker zou de oneindige slag over
brengen naar het punt waar hij op ge
richt was. De hoogste graad van lijden,
waarin lichamelijke pyn, zielenood en
maatschappelijke vernedering tegelijker
tijd waren opgenomen vormt de spijker.
De punt is midden op de ziel gericht.
De kop van de spijker is alle noodza
kelijkheid. die ligt door het heelal van
ruimte en tijd lijden is een won
van goddelijke techniek".
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUII
Liever koster
dan ouderling
Notulen lezen is een saai werkje,
vooral als het de notulen zijn van een
vergadering waarin een kerkeraad ge
kozen en bevestigd werd in een ver,
vreemd land. En toch leerde ik zo broe
der A. Amba kennen. Hij is lid van de
Mamasa-Toradja-kerk te Makassar en
had hard gewerkt aan de bouw van het
ve kerkje. Hij had zich een plaats
veroverd in de harten van de gemeen
teleden en werd op de kandidatenlijst
voor de kerkeraad gezet Maa- nu lees
ik:
.de
kerk, maar die zich teruggetrokken had
uit de kandidatenlijst voor kerkeraad.
Hij wilde alleen maar het ruwe werk
doen. aangezien hij geen gaven heeft om
voor te gaan in de diensten.
Waar zijn bij ons de mensen, die lie
ver het ruwe werk doen dan vooraan-
zitten. Liever koster zijn dan ouder
ling? Wat een verfrissing om iemand te
ontmoeten, die de vooraanzitting niet
lief heeft. Ik werd er stil van. En u?
denkbeeldig
In 1955 besloot het Jordaanse gouver
nement dat er iets gebeuren moest, om
dat het gevaar voor instorten niet denk
beeldig begon te worden. Een grote
groep architecten uit verschillende lan
den, waaronder ook Nederland, vormde
een studie-conferentie, de situatie werd
grondig bestudeerd en plannen voor her
stel opgesteld. De rapporten zijn Inge
diend en binnen niet al te lange tijd
zullen de werklieden er weer voor de
zoveelste maal aan het werk zijn om
het graf van Jezus Christus een nog
mooier en beter monument te geven
dan het al heeft, terwijl de Zoon van
God er in het geheel niet meer is! Ar
chitectonisch gezien is de kerk van het
Heilige Graf een zeer waardevol bezit.
Theologisch gezien is het een waarde
loos onding, een huwelijksring zonder Een di
bruid, een enveloppe zonder brief.
