Nieuw schooltype met veel zon
en goede ventilatie
Ook in het salarisbeleid faalde
de onderwijspolitiek
2
ZATERDAG 18 FEBRUARI 1956
V routvenwereldgebedsdag
Wij hebben allen dezelfde
Leidsman en Herder
(Van een i
verslaggeefsters)
IJ BEHOREN lot vele volken
en rassen, maar toch tot één
wereld. Wij spreken verschillende
talen, maar bedoelen hetzelfde. Wij
bidden in vast vertrouwen, en tot
dezelfde Leidsman en Herder." Zo
hebben wij het gisteravond allen
weer verstaan aan het begin van de
bijeenkomst die gehouden werd voor
de Vrouwenwereldgebedsdag. Welke
kerk het geweest moge zijn, deed er
niet toe, waar die kerk stond, nog
minder want het was overal in
steden en dorpen en in de hele
wereld.
Wij hadden ook in Zuid-Amerika kun
nen zijn of in Engeland of Canada of
in Drenthe. Het deed er niet toe. Wu
waren als vrouwen, als kinderen van
één Vader samen gekomen om de no
den van deze wereld aan Hem voor te
leggen, om Hem onze schuld te belijden,
om Hem om ontferming te smeken en
om getroost en gesterkt in Hem weer
huiswaarts te keren.
Eén kudde, één Herder. Het zijn
woorden uit Johannes 10. vers 16.
Door die tekst werd dat kleine
groepje Christen Indianenvrouwen
geïnspireerd. toen haar gevraagd
werd voor dit jaar de liturgie samen
te stellen. Die vrouwen, daar in Ame
rika, levend deels nog als nomaden,
haar taal is vreemd in onze oren,
maar zinvol en bloemrijk voor wie
de moeite neemt die taal te verstaan.
Zij spreken van de hemel als van
de Grote Tent, zij noemen Jezus de
Grote Broeder, middelaar tussen God
en de mensen. Zij zijn primitief, maar
zij zijn tevens rijk in hun kinderlijk
en groot geloof.
Iets van die rijkdom hebben zij on,
gisteravond meegegeven, maar niet al
leen ons. ook die velen die in andere
kerken samen kwamen, op andere
misschien volgens onze tijdsbepaling,
maar toch allemaal op dezelfde dag, de
eerste Vrijdag van de Lijdensweken.
Over de hele aarde zijn gisteren, alle
vierentwintig uur lang, gebeden gezegd
en zijn gezangen gezongen, door vrou
wen van verschillende volkeren, ras en
geloof, uit 134 verschillende landen.
De Vrouwenwereldgebedsdag hier
misscien een eenvoudige samenkomst
van maar enkelingen, daar een volle
kerk maar toch: een manifestatie
van eenheid, van diep religieus besef.
in van liefde tot God.
Boek
VAN DE DAG
•,J?°ElUa
v. Ditmar, Den Haag.
ïijgh
DE Eerste Wereldoorlog heeft ook
Rusland vele mensenlevens gekost.
Nadat eerst strijd was gevoerd met
Duitsland en Oostenrijk, brak in 1917 de
revolutie uit. Bloedige gevechten tussen
de Bolsjewieken en de keizerlijke troe
pen waren hiervan het gevolg. Elisabeth
Augustin vertelt over de onrustige tijd
en zij doet dat in haar eigen stijl: kort
en bondig. Hoewel soms wel ietwat te
ruw, weet zij toch uitstekend de toestan
den tijdens deze revolutie op het platte
land van Wolhynië (Oekraïne) weer te
geven. Het boekje, waarvan thans de
tweede druk is verschenen, telt 130 blz.
en is een deel van de Nimiher Dralend-
reeks.
Boodschap van Am. kerken
over de rassen
De Nationale Raad van Christelijke
Kerken in de Verenigde Staten heeft
in een boodschap over het rassenvraag
stuk gezegd, dat in de ogen van vele
kerkgangers in de Ver. Staten „God
blanke en Amerikaanse afgod is", ge
vormd naar hun eigen beeld.
In de boodschap worden de Christe
nen opgeroepen om schuld te belijden
r „hun zondige en onredelijke daden
houdingen" en worden vele Ameri
kaanse Christenen vergeleken met de
oude Grieken, die deden alsof de god
heid een Athener was.
„WU hebben niet het recht en geen
reden om trots te zijn op onze huids
kleur, of die nu blank, geel, zwart of
rood is, of op de zuiverheid
bloed."
De boodschap maant iedere Christen
aan zich af te vragen „Staat onze kerk
deur werkelijk open voor alle mensen
voor wie Christus gestorven
stappen moeten wjj nemen
boetvaardigheid te tonen voor ue Zoff-
den van onze kerk met betrekking tot
de verhouding der rassen? Is onze
kerkelijke gemeente
de gemeenschap
Advertentie
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Oberhausen (Evang. kerk
i Rijnland, 3e pred.pl.) L. M. J. S. Herf-
kens te Opende; te Wons (toez.) kand.
T. Feenstra te Groningen.
Aangenomen: benoeming tot vikaris te
Amstelveen, P. B. W. Polvliet, kand. te
's-Gravenhage; naar Spanbroek C. F. J.
Antonides. kand. te Amsterdam, die be
dankte voor de benoeming tot vikaris te
Creil (N.O.P.)
Togelaten tot de evangelisatiebediening:
van Bruggen, Joh. de Bekastraat 2?
Utrecht; A. Ie Coq, Eikbosserweg 9, Hil
versum; W. I. Doude van Troostwijk,
Titiaanstraat 22 Amsterdam; R. Heusink-
veld, Voorlandseweg 13, Apeldoorn; Joh.
van Woerden. Heereveenseweg 103 Ak-
krum: R. H. Wissink. Molukkenstraat 84,
Enschede.
Beroepbaar: A. M. Arntzenius, Sta
dionkade 97 II, Amsterdam-Z.G. H
Duyvendak. Oudwykerlaan 31, Utrecht-
GEREF. KERKEN
Tweetal: te Scheveningen, W. Baas
Urk en G. N. Lammens te Rotterdam-
Kralingen.
Aangenomen: naar Stanguard, Niagara
Falls (Ontario), H. Numan te Wyoming
(Canada), voorheen te Hattum; naar
Fijnaart G. van Halsum, kand. te Hil
versum. die bedankte voor Hasselt, Min-
nertsga en Nieuwwolda.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Advertentie
HAMEAGELE!
maakt ruwe handen
In één nacht gaaf an zacht
Gij geeft tienden
Christenen zijn het geven ge
wend. Zo gewend dat we er wel
eens mee spotten En dat laatste
is wellicht evenmin misplaatst als
het eerste goed is.
Want we weten het allemaal:
niet de gave is belangrijk maar
de gezindheid waarmee we ge
ven. De Fari
zeeën gaven tien
den (en aan het
weggeven van
een tiende deel
van ons inko
men zijn wij
lang niet toe!)
en toch breekt
Jezus fel de staf
over hen (Lucas
11). Omdat,-zij voorbijgin
gen aan het oordeel en de liefde
Gods".
Gods oordeel: we zijn slechts
rentmeesters over ons bezit en
net als ieder mens zullen we
vroeger of later aan God reken
schap moeten afleggen van onze
handelingen met dat bezit. En
Gods liefde: wie .geeft „omdat
het nu eenmaal zo hoort" of „om
dat hij er niet onder uit kan",
die verschilt in niets van de Fa
rizeeën. God heeft Zijn Zoon ge
geven voor onze zonden. Voor
die van u en van mij. En nu is
de daad van dankbaarheid aan
ons. Uit die gezindheid geven:
dat is geven.
Van 3 t.m. 6 april wordt de jaarlijkse
studieconferentie van de Bond van
Vrouwelijke Werkrachten in dienst der
Geref. Kerken gehouden In de Ernst
Sillemhoevë, Lage Vuurse, o.l.v. de
presidente mej. E. G. van Egmond. Prof.
dr. R. van Dijk en prof. dr. G. Brillen-
burg Wurth spreken over: De kerk in
een veranderde samenleving, resp. c
het sociologisch en het theologisch
peet. De tweede dag is gewijd
„groupwork" o.l.v. \V. F. L. v. d. Ven,
waarna ds. S. J. Popma spreekt over
„Moderne literatuur". Voor de derde
dag vermeldt het programma huishou-
delijke zaken, sectielezingen, volksdan-
Gronings experiment in de Maasstad
Afdeling scholen in Bouwcentrum door
dr. J. H. Wesselings geopend
MET EEN GRONINGS EXPERIMENT op het gebied van «cholenbouw
start in het Bouwcentrum te Rotterdam een nieuwe afdeling, die
gistermiddag door de secretaris-generaal van het ministerie van o., k. en
dr. J. H. Wesselings is geopend. Deze afdeling is bedoeld als een infor
matiecentrum voor allen, die bij scholenbouw geïnteresseerd zijn. In de
eerste plaats dus de mensen van het onderwijs en zij, die betrokken zijn
bij de bouw, architecten en aannemers. De grote belangstelling bij de
opening duidt wel aan, dat aan een dergelijk centrum behoefte bestaat.
Wie over het Weena wandelt kan er van buiten al iets van zien: een
practisch ingericht schoollokaal met een werkhoek, een kleine bal met
toiletten en een eigen toegang met (ook voor de leerlingen van de lagere
school) afzonderlijke tafeltjes en stoelen, met groene, en blauwe borden.
(Va
schoolnieuwsredacteur)
Hoofdarchitect J. H. M. Wilhelm van
de Dienst der Stadsuitbreiding te Gro
ningen. gaf een toelichting op het wel
geslaagde resultaat
gemeentelijke
de studie
voor de bouw
scholen, waarin artsen,
ingenieurs, architecten en onderwijs
krachten zitting hadden. Zo kwam men
.Dt een proef met een scholentype. waarbij
de traditionele lange gang werd prijs
gegeven, om ruimte te krijgen voor een
groter leslokaal (ca. 70 m2). Daarbij
draaide men elk lokaal met het gang
gedeelte 90 graden, zodat er een school
ontstond, waarbij tussen elk lokaal een
ganggedeelte als tussenlid is geprojecteerd.
Zodoende kreeg men ruimte voor een ge
zellig werkhoekje. Het tussenlid dient
tevens als geluidsbuffer. In de school
der gang vormt elke klasse dus
■gemeenschap met een „eigen huis", dat
Advertentie
deren in het Koninkrijk
voorsmaak
al Gods kin
van Christus?"
BU HOEST EN KEELPIJN
PASTILLES
VA LD A
ONTSMEMEND-VERIACHTEND
Evenmin als hier te lande is de animo
van Amerikaanse geestelijken om
veldprediker te worden groot. Sinds
enige jaren zijn er 800 vakatu-
res. Dit wordt geweten aan de „an
ti-militaristische komplexen", die men
aantreft op de theologische semina
ries. Het gevolg is echter, dat de
zielszorgers geen weet hebben val
ervaringen van jonge mannen en
moeilijk solidair kunnen zijn met hun
latere gemeenteleden.
MELODIE en WOORD
der Ethergolven
O.K. en W. in de branding (II)
(Van een medewerker)
JJeHALVE DE in het
voorgaandeartikel
genoemde symptomen
van het weinig krachtige
beleid van het ministerie
van onderwijs, kunsten
De gedachte leeft: „Vriezen
wij dood, dan vriezen
wij dood
moet zijn van een gans
eigen aard en van grote ge
stalten, los van ambtelijke
inmenging, indien deze het
karakter' krijgt van bedil-
lerij en remming.
ZONDAG 19 FEBRUARI
urn I 402 m. VARA: 8.00 Nws: 8.18
neder dienende; 9.45 Geestelijk le
is VPKO: 10.00 Geef het door".
10 05 Voor de jeugd. IKOR:
12.30 Sport; 12 35 Even afr
12.45 Orgelspel; 13.00 Nws;
gram; 13.10 V d militairen;
sprekine; 14 20 Koorzang;
tochten van Odysseus, hoorsp
ork en solist; 16.00 Mil kaf
revue. VPRO: 17.00 Gesprek!
13.05 Meded of
el; 16.30 Sport-
nmz: 1
sie; 19.30 Cab«
rs; 20.05
hoors
■•causerie; 21.45 Amus muz; 22 00
z: 22.20 Act; 22.30 Gram; 23 00
23.15 Act of gram; 23.25—24.00
NCRV: 8.00 Nws e
IKOR: 8.30 Vroej
weerber; 8.15 Orgelc
dienst. KRO: 9.30 Nw<
Hoogmis; 11.30 Gif
Gram: 14 00 V d kind; 14 30 Rac
urm ork en «ollst; 15.20 Bra'
15 50 Lichte -
16.15 Sport; 16.30
17.00 Chr Geref kerkd; 18.30
kerken: 19.15
19,10 Nws uit de
19.30 Het Evange-
X. KRO: 19.45 Nws;
ursuitz; 20.20 Act; 20.35 De ge-
20.40 Lichte muz; 21.05 De ver-
rsp: 22 00 Promenade ork en so-
•ondgebed en lit kal: 23.00 Nws;
loofden.
11ste; 22
23 '.5—24 .00 Gra:
MAANDAG 20 FEBRUARI
Hilversum I 402 m. AVRO: 7.00 N
Gym; 7.20 Gram; 8.00 Nws; 8.15 Gr
V'd vrouw; 9.15 Grar"
Morgenwijding; 10.00
dio: 12.00 Orgel -
leded; 12.35 V
Gram: 13.00 Nws; 13.1o Meaerr
'.3.20 Promenade ork; 13.55 Koe
Sopr en piano: 14.30 Het moeilijke 1
14.50 Amus muz; 15.20 Herseng
'.5 40 Gram; 16.45 Het spectrum: 1'
17.30 V d padvinders: 17.50 Mill
Nws; 18.15 Orgelsp; 18.30 Zigeuner
Muz caus: 19.15 Planotrio: 19.45
ultz: Landbouv
In ons land; 2
22.45 Klavecim
i; 11.15 Schoolri
12.30 Land- ei
platteland: 12.45
8.15
>ortuitsl: 8.25 Gra
d huisvr; 9.30 Idem;
9.35 Mastklimmer: 10.05 Gram: 10.30 Mor
gendienst: 11.00 Gram: 11.20 Lichte mez;
12 25 Voor boer en tuinder: 12.30 Land- en
tuinb meded; 12 33 Gram: 12.53 Gram of
act: 13 00 Nws: 13,15 Amus muz: 13.40 Gram:
14.05 Schoolradio: 14.30 Gram; 14.45 V d
vrouw; 15 15 Amus. muz: 15.45 Gram: 18.00
Bijbeloverdenking; 16.30 Barok-ens: 17.00 V
d kleuters: 17.15 V d jeugd: 17 30 Gram;
17 40 Beursber; 17.45 Regeringsuitz: De BB.
de vinger gelegd bij een
- and,er, in die richting wij-
J zend, systeem n.l. de uni-
versitaire studie voor de vol-
wetenschappen willen van het u:i:o:, t.a.v. het Lo. van lagere scholen (mits in ledig bevoegde onderwijzer.
- -- na bijna twee jaar onder- het bezit van twee bijakten) Het ministerieel voorstel
handelen, maar stelt de eis naar de ulo. Zo wordt het terzake behelst alleen de
dat eerst omtrent die on- l.o. dat reeds zwak op zijn toegang tot de faculteit der
derlinge verhouding klaar- benen staat, nu ook nog psychologie en pedagogiek,
heid moet komen. Waarom onthoofd! De konsekwenties 0°k dit voorstel werkt er
pas na zo lange tijd die eis? dezer wel zeer ongelukki- toe mee. dat in de onder-
t.r De zeer lange duur der on- ge politiek komen volledig wijswereld steeds minder
j derhandelingen met dit voor rekening van deze ml- vertrouwen komt m minis-
handigheden en gedreven resultaat heeft de on- nister. Wij kunnen ze op tenele woorden. Wanneer
door de nood bij het u.l.o. rust ten top gevoerd en bo- dit moment in al haar ge- we letten op de vrije toe-
zal de rcserine de ulo.- vendien de onderlinge ver- vaarlijke facetten niet over- gang, welkie de bezitters
zaï ae regering ae u.i.o. houdingen tussen de ver. zlen! van het H.B.S.-A. diploma
onderwijzer met hoofd- schillende groepen in ern- genieten. is deze_toezegging
de vinger leggen bij
de salarispolitiek t.o.
de leerkrachten bij l.o. e
U.I.O.
Onder de druk der c
dit alles onbegrijpelijk. Het gaat
de hier om de verhoging van
het het aanzien van het ambt
i de van onderwijzer,
mbte- Een onderwijzer, die de
'H
4
h
2
3
8
A
i Orgeleonc: 19.30
9oei; 20,00 Radio
20 45 De Hacedo
72 00 Muzikale cai
5 Weerber; 14 00 1
weerber; 19.10
19.45 Beiaard-
Lichte muz;
21.40 Gram:
ratlc, 22.30 Vo-
4.10 Gram; 14.40
orogr; 22.00 Nws;
24.00 Nw
reland,
1.13 Koe
Lleht Proerair
Dale's Dagb; 12.11
12.00 Mi
12.30 Dansmuz: 13 15 Mil ork: 13.45 Ork
'.4.45 V d kind; 15.00 V d vrouw; 16.00 Ork
conc; 16 45 Lichte muz; 17.15 Mrs Dale's Dag
boek: 17.30 Hoorsp: 19.00 Gram; 19.30 Gevar
19 45 Hoorsp: 20.00 Nws; 20.25 Sport;
PUZZEL 344
Horizontaal: 1 Eenjarig kalf, 2 wis
selborgtocht, afkeuren, 3 plant, ver
voermiddel. 4 dichterlijk, dood gaan,
rivier in Wales, 5 wandeldreef, zang-
noot, 6 vloeistof, wilde hond, 7 inte
rest, wild zwijn, 8 baard, paonekoek
van eieren, 9 tanig, gewaad.
Vertikaal: 1 Clown, 2 bakinrichting,
drank, dierenroep. 3 huisdier, voorma
lige Peruaan. 4 afk klas, de eerste
vrouw, gymnasiumstad in Engeiana, o
narigheid, afk. soort school. 6 wan
dellaan. bepaalde voedingswijze, 7
pers. voornaamwoord, gemeente in
Noordbrabant, insekt, 8 plant, kleur.
9 Z.-Afr. dier. slagader.
OPLOSSING PUZZEL 343
Horizontaal: 2 Vink, 4 wit, 5 opstand.
7 kalf, 8 snip, 11 vanille. 13 ets, 14
spek.
22.00
23.00 Nws: 23.15 Gevar
24.00 Voordr; 0.15 Dans-
15.30 Omr ork; 1
ken: 17.00 Nws: 1'
se muz; 18.00 Fr
18.25 Caus; 18 30
12.00 Amus m
idb; 12 42 Gra
0 Schoolradio
5.00 Koersen;
21.00 Kunstkaleido:
13 Lichte muz: 22.C
22 55—23.00 Nws.
15.00 Ork c
15 30 Gra
22.15 PL
13.15
ï«.WrLi*chte
17.00 Nws: 17.15 Gevar. muz: 17.30 Karn»
muziek: 17.50 Gram: 19.30 Nws: 20.00 Hoorsp:
20.35 Muzikale raadsels; 21.05 Ork conc; 22.00
Nws: 22 15 Litterair rendez-vous; 22.55
BBC Ultz. voor Nederland. 8.00—8 15
les voor beginnelingen, een uitspraak'e
Nws. Londei
beginnelinge!
17.4518 1!
Radiodagboek. Eng. les voo
les 107. deel 5. (Op 224 en 5'
4 „„„„„j solidariteitsgevoel
veer .U,- per maand in vernjetigd. Is dit georgani- onderwaardering
zijn salaris verhogen. seerd overleg naast georga- onderwijzersamb
T i,„, niseerd werkelijk overleg maatschappij en
l.a.v. liet l.o. zal eerst geweest?" lijke kringen. De minister, faculteit der politieke
een onderzoek ingesteld De heer van Sleen zei het mede sprekend namens de ciale wetenschappen wil be-
worden of er een iuiste aldus: -Heeft de minister regering, blijft in gebreke zoeken of die der economie,
woraen oi er een juiste zich zQ wei_ Zljn woordeni dle het tegen- zal dus eerst psychologie
verhouding bestaat tussen nig jn dit vraagstuk inge- deel inhouden, effektief te moeten studeren. Immers,
de salarissen van de on- werkt, dat het georganiseerd maken. heeft hij deze studie vol-
i i ovt overleg plotseling moet Het is dan ook zeer be- bracht, dan kan geen enke-
derwijzers dij net l.o. en worden opgehouden door het grijpelijk, dat een der Ka- lè andere faculteit hem
die van andere leerkrach- inschakelen van een super- merafgevaardigden. de on- meer weren!
ten en overheicLfunctio- commissie, die voorlichting derwijspolitiek karaktense-
overneia. iunciio mQet geven eerst nu ter_ rendi u,tnep (zij het tot on-
nanssen. wijl het overleg zogenaamd genoegen van de minister):
Dit onderzoek zal wor- al twee jaar aan de gang is? ..Vriezen wi) dood. dan «rit-
i ij j ii Door dit volkomen uit- zen wij dood!
den ingesteld door enkele eenrukken der verhoudingen Zonder deze woorden voor
ambtelijke deskundigen, zal het er voor het l.o. nog onze rekening te nemen,
bedenkelijker gaan uitzien, komt het ons toch wel voor,
De heer Peters en ook Wat is nl. het geval? dat deze woorden weerge-
de andere afgevaardigdenven de gedachte, die i
dit land niet op de
goede weg. Dat hebben de
laatste weken duidelijk aan
getoond.
Wij zuilen als regering en
andere koers moe-
in varen, anders zal het
:hip op de klippen
op de zeer bedenkelijke zijde J- hoofd ener lagere school wordt hoog tijd. dat de wis- lek slaan met alle nare ge-
hiervan gewezen. „De situ- en de volledig bevoegde sel ontdooid wordt, zodat volgen van dien.
atie is dus deze: de rege- ulo-onderwijzer financieel de wagen komt op het Het onderwijs worde niet
ring verbetert de salaris- gelijk en terecht! Nu de spoor, dat leidt naar een tot partijpolitieke verkie-
sen, zonder te spreken van ulo-man 70 per maand onderwijspolitiek, groots en zingstunt, maar hebbe al-
de 'regeling der onderlinge vóór komt te liggen, voor- met visie. Juist bij de Ier zorg, welke het niet
verhouding van het v.h.m.o., zien wij eer
van het n.o. en thans ook doorstroming
ongezonde afgelopen debatten is geble- alleen nodig heeft, doch ook
hoofden ken dat deze politiek er een verdient.
zon in het klasselokaal. De werk-
wand (zonder ramen) ligt op het noorden,
terwijl op het oosten en in het westen
in de gevels twee grote ramen zijn aan
gebracht. De kinderen kijken dus steeds
het noorden en hebben geen last van
on. zodat gordijnen overbodig zijn
De winterzon valt diep in het lokaal, de
arme zomerzon wordt geweerd.
De tegenover elkaar geplaatste buiten
wanden maken een perfecte dwarsventi-
latie mogelijk.
Het werkhoekje blijkt in een grote
behoefte te voorzien. Er kan worden ge
schilderd, geplakt, getekend en geboet
seerd. Door het glas heeft de onderwijzer
toezicht op de kleine hal met garderobe
en toiletten. De gehele school is zo inge
deeld, dat de twee aanvangsklassen (de
en de tweede klas dus) zijn
gescheiden van de vier. hogere klassen.
Beide delen van de school zijn met elkaar
verbonden door een eenvoudige school-
met een toneeltje, waarbij de twee
aanvangsklassen als kleedkamers dienst
kunnen doen.
In de zo juist in Groningen gereed
gekomen Jan Evert Scholtenschool zijn
zowel de lagere als de kleuterschool aan
gesloten op een schoolzaal met ruimte
oor 200 stoelen, die tevens speellokaal is
oor de kleuters.
Door de noord-zuidligging van de bouw
blokken kan de volle zon op het terrein
vallen, waarvan de noordzijde is afge
sloten. De kleuters krijgen een eigen
speelplaats. De grote speelplaats ligt
buiten de afrastering, zodat er na school
tijd gelegenheid is voor de straatjeugd
om er te spelen. Rondom de school zijn
ook akkertjes geprojecteerd.
Het is niet de bedoeling dat deze
Groninger scholen standaardtypen wor
den. Bij elke naeuwe sohool moet wor
den gestreefd naar de beste oplossing.
Daarop- legde in het bijzonder de
directeur van het Bouwcentrum, ir. J.
van Ettinger, de nadruk. De vernieu
wing van het onderwijs stelt nieuwe,
andere eisen. Scholenbouw is van even
groot belang als woningbouw, meende
hij. In nieuwe wijken moeten beide
gelijke tred houden. Hij drong aan op
rationalisatie en standaardisering. Essen
tieel is het er voor te zorgen dat alle
plannen op tafel zijn, als men met de
bouw begint.
Dr. Wesselings gaf in zijn openingsrede
3n omschrijving van de taak van het
nieuwe centrum: studie van de scholen
bouw, niet alleen van het lagere school
type, het documenteren en verspreiden
van goede ontwerpen van schóól
(met prijzen!), het irfrichtèn van expo
sities en het-organiseren van excursies.
ir-. -Z. Y. v. d. Meer, voorzitter van
het bestuur van het Bouwcentrum, ver
welkomde de vele gasten.
Van her-
.en
der
Zuster Heidema, die in de zomer
het vorige jaar vanwege de zending
der Geref. Kerken na een verlof
periode naar Semarang vertrok, om
daar haar werk in de kraamkliniek
„Panti Wilasa" te hervatten, moet haar
werk opnieuw onderbreken vooi
ziekteverlof in Nederland.
Bij de Zending van de Gereformeerde
Kerken staan 19 jongen- annen en jonge-
vrouwen klaar om dit jaar uit tt
gaan in dienst van de Indonesische
Kerken en Stichtingen, die zich met
de Evangelieverkondiging op Java en
Soemba bezig houden. Onder hen zijn
predikanten, artsen, een sociaal
noom, onderwijskrachten en een
sionalre zuster.
Het Zendingscentrum te Baarn organi
seert In de zomer van dit jaar drie
zendingsvacantleweken (1 van 5 dagen
en 2 van 7 dagen) en wel van 2 t/m
7 Juli, van 14 t/m 21 Juli en va
juli t/m 4 augustus. Overdag is
vrij om te gaan, waarheen mén wil.
's Avonds worden door deskundigen
causerieën gehouden, die een Indruk
geven van het zendingswerk.
De conferentie, die tijdens het weekend
van 26 februari in het Geref. Zen
dingscentrum te Baarn wordt gehou
den voor leden van zendingscommis
sies, ig overvol. Er kunnen geen i
meldingen meer plaats vinden.
Tijdens het weekend van 18 maart
wordt een conferentie gehouden
iedereen. Als sprekers zullen optreden
dr. L. Onvlee, taalgeleerde van het
Ned. Bijbel Genootschap; drs. H. Baas,
sociaal econoom op Mldden-Java.
63.
Zodoende ben ik er zeker van dat hij haar
lippen strak zag worden, en even goed als ik dit
zag, zag hij haar kin uitdagend omhoog gaan.
„Het lijkt er erg op," zei zij. „Ik had op het
mijne mijn initiaal gekrast."
Zij stak de hand naar het spuitje uit, nam het
in en draaide het om, om naar de gemerkte
bovenkant van het zuigertje te kunnen kijken.
„Ja," zei zij bedaard. „Dat is mijn spuitje."
„Ik heb het daareven in de struiken gevonden.
Weet u hoe het daar gekomen was?"
.Neen," zeide Maida rechtuit.
.Waarom," zei O'Leary heel zacht, „hebt u
dan zuster Keate's spuitje voor in de plaats ge
legd?"
Maida keerde zich naar mij toe en haar ogen
waren weer ondoorgrondelijk. Maar vóór zij had
kunnen antwoorden, kwam Jim Gainsay, wiens
nadering wij niet gemerkt hadden, tussen ons
in stuiven.
„Heila, zuster Keate, O'Leary, Zo, u ook,
zuster Day" En zonder verdere omslag, nam
hij Maida eenvoudig bij de arm en voerde haar
van ons weg en langs het smalle pad naar het
bruggetje, voor wij tijd hadden gehad om van
onze verbazing te bekomen.
O'Leary en ik stonden daar een ogenblik be
teuterd te kijken, tot het rood van Maida's cape
in de mist verdwenen was.
„Nu." zei O'Leary zich naar mij toewendende;
ik zag dat zijn ogen, zijns ondanks, glinsterden
in een soort van bewondering, waarin zich vro
lijkheid mengde: „Nu dat zijn echte kapers
manieren. Ik denk dat hij zo brutaal is geweest
om ons te beluisteren."
„Het is duidelijk dat hij niet wilde dat zuster
Day op mijn laatste vraag zou antwoorden
ook dat hij meer of min haar vertrouwen -heeft
<~lÜle
het
en dat hij een afspraak met haar had. Of" en
hij hield even op „of het kan zijn dat hij
bepaalde redenen had, om niet te wensen dat be
kend, werd, waarom zuster Day uw spuitje voor
het hare in de plaats had gelegd. Hij weet al
thans." besloot hij, „meer dan een onschuldig
iemand behoorde te weten."
En hiermee moest ik genoegen nemen, want
hij wilde geen woord meer zeggen en we liepen
stil langs het schemerdonkere pad tot wij aan
het bordes aan de zuidelijke ingang waren.
„Ik zal naar de hoofdingang omlopen," zei
O'Leary toen. „Ik wilde graag de telefoon in
de grote spreekkamer gebruiken. Ik kom straks
in uw vleugel. Er is iets in kamer 18 dat ik we
ten moet."
Hij nam onder het heengaan zijn pet af een
aardig gebaar dat enigszins in zijn effect bedor
ven werd door zijn heel vuile handen.
HOOFDSTUK X
EEN MIDDERNACHTELIJK BEZOEKER
Ik glipte ongemerkt de ziekenkeuken in, waar
ik mijn cape achterliet en mij weer enigszins
opknapte.
Ik werd, toen ik uit de keuken kwam, gewaar
dat de nieuwe patiënt in kamer 18 gekomen was.
Ik maak er een vaste gewoonte van om zelf toe
zicht te houden bij het installeren van een nieu
we patiënt en ging dus dadelijk naar kamer 18
toe. Ik vond het nog altijd onaangenaam or..
kamer binnen te gaan, vooral daar de gedaante
in het smalle ledikant mij noodzakelijk aan de
andere gedaante moest doen denken die daar ge
legen had.
Mijnheer Gastin was iemand die niet jong
meer was, enigszins ongemakkelijk omdat
hem in bed stopte en een man die mij wel aan
stond. Hij moest iemand van gewicht geweest
zijn, want er waren al bloemen in overvloed ge
komen, onder welke een lobelia in pot,
bloempje dat er ongezellig uitziet en nooit naar
mijn smaak is geweest. Hij antwoordde vrij kor
zelig dat hij zozeer op zijn gemak was als hij
in de gegeven omstandigheden kon verwachten
en vroeg om de avondbladen.
„Het spijt mij," zei ik, „maar die hebben
niet."
„Hebt u die hier niet!" riep hij uit, terwijl
hij mij geslepen aankeek. „O! O, ja. Ik begrijp
waarom Waar is al die herrie eigenlijk ge
beurd? En hoor u eens, wat mankeert er aan de
radio? Dit ding werkt niet. Staat hij op dit
niet aan? Ik moet de beursnoteringen weten. Ik
wil zelf aan de knop draaien.
„De radio is in de grote spreekkamer," deelde
ik hem haastig mede, vrezende dat hij op de
vraag zou terug komen, waarop ik hem geen ant-1
woord wenste te geven „De luidsprekers i
verschillende kamers zijn ermee verbonden. Ge
woonlijk wordt hij op dit uur aangezet, maar ik
weet niet of de beursberichten er al zijn."
(Wordt vervolgd)
De doodstraf
J^JET Engelse Lagerhuis heeft zich
thans uitgesproken tegen de
handhaving van de doodstraf en
daarmee zal, naar het zich laat aan
zien, ook uit het Engelse strafrecht
de doodstraf gaan verdwijnen.
Bij ons is de doodstraf afgeschaft
in 1870, maar ook lang vóór die tijd
werd zij tengevolge van de uitoefe
ning van het gratierecht al niet meer
toegepast. Alleen in het militair
strafrecht wilde men haar behouden
en daar treft men haar dan ook nu
nog aan.
Men argumenteert dit veelal met
het motief, dat in het militair en in
het algemeen in het buitengewoon
strafrecht de doodstraf meer een
veiligheidsmaatregel is dan een ver
geldingsmaatregel.
Intussen, ook in het militair en in
het buitengewoon strafrecht draagt
de doodstraf wel degelijk het karak
ter van een vergeldingsmaatregel.
Vandaar dat zij ook nog wordt toe
gepast wanneer er aan de vijande
lijkheden reeds een eind is gekomen.
j^OG in 1952 schreef onze regering
bij een desbetreffend wetsont-
•erp: „De afgelopen oorlog heeft
ons geleerd, dat ook na het einde der
vijandelijkheden de doodstraf niet
kan worden gemist. Door de verru
wing van de moraal in dagen van
oorlog, door hartstochten van de po
litieke strijd en door het misbruik,
dat door gewetenloze machthebbers
gemaakt wordt van de hulp van on
maatschappelijke elementen, die
slechts verheugd zijn hun normale
remmen te kunnen losgooien, wor
den misdrijven gepleegd van zo
gruwelijke aard en zo verreikende
gevolgen als in tijd van vrede niet
denkbaar en niet mogelijk is. De
normale hoogste repressie van ons
strafrecht, levenslange gevangenis
straf, die wordt opgelegd in geval
van voor de verhoudingen in vre
destijd ernstige misdrijven, vormt
geen adaequate straf meer voor deze
delicten".
De lezer ziet: dit is niet maar de
veiligheidsgedachte, het is de ver
geldingsgedachte in het strafrecht,
welke gedachte trouwens terecht
naar voren wordt gebracht. Alleen
schijnt het ons inconsequent toe
voor wie zo redeneert, uit het ge
wone strafrecht dan de doodstraf
geheel te willen bannen.
jNJAAR de ervaring leert, komen in
discussies over de doodstraf ge
makkelijk allerlei sentimenten in het
spel. Zij kunnen ons hinderen in een
juiste beoordeling van de zaken
waarom het gaat. Daarom menen wjj
de lezer een dienst te bewijzen door
hier een gedachte weer te geven,
die wij onlangs aantroffen bij de
Hervormde hoogleraar Van Ruler.
Hier wordt, dunkt ons, naar de eis
van de ernst van het vraagstuk af
gestoken naar de diepte.
Schrijvende over het kruis van
Christus merkt prof. Van Ruler op:
,Zo wordt vanuit deze geheimenis-
en van het kruis ook pas goed dui
delijk, wat het zeggen wil, dat de
doodstraf in de christelijke staatsleer
een essentiële rol speelt. In deze
figuur treedt al de hachelijkheid van
de staat en waar de staat als
vorm van de existentie behandeld
moet worden ook van de hele
existentie plastisch en concreet naar
voren. Minder riskant is het mens
zijn in christelijke zin niet te bele
ven, dan onder de vigueur van deze
verschrikkelijke figuur. Het is na
tuurlijk niet de bedoeling, met de
doodstraf kwistig te strooien in de
wetboeken van het strafrecht In de
praktijk moet de toepassing er van
tot het uiterste beperkt worden.
Maar zij moet in het strafrecht voor
komen. En zij moet ook, in het do
delijk tijdsgewricht, in de wérkelijk
heid optreden. Al is het alleen als
uitdrukking van de huiveringwek
kende ernst van de existentie, zoals
deze in de vorm van de staat beleefd
wordt. En de doodstraf spreidt zijn
vale glans over alle daden van de
overheid. Ook de verkeersagent, die
mij aanwijst waar ik rijden moet op
de weg, dóódt mij, in mijn vrijheid,
en zo rédt hij mij uit het gevaar
van het verkeer. En de fiscus doodt
mij, in mijn beurs, om zo mijn leven
mogelijk te maken. En zo wordt van
uit deze geheimenissen van het kruis
ook pas goed duidelijk, wat het zeg
gen wil, dat het mensen zijn, die
het overheidsambt te dragen hebben.
De overheid deelt in de waarachtige
godheid van de Messias; maar zij
deelt ook in de waarachtige mens
heid van de Messias. Daarom mag
het feit, dat het mensen zijn, die de
overheidsmacht dragen en uitoefe
nen, niet leiden tot een relativeren
en inperken, maar moet het juist
leiden tot een accentueren van het
overheidsgezag".
Tot zover prof. Van Ruler. Ons
dunkt, dat tegenover zovele overwe
gingen, aan sentimenten ontleend,
hier een zeer waardevolle bijdrage
aan de discussie over het nog altijd
ernstige vraagstuk van de doodstraf
wordt geleverd.
