Kwestie Margaret-Townsend
was een waarschuwing
Boek
Promotie aan de V.U, over
Luthers theologie
Hervormde Kerk heeft minste
jeugd en meeste oude mensen
der Ether golven
Partijvoorzitters
2
ZATERDAG 21 JANUARI 1956
KANTTEKENING
„DE KERK VAN ENGELAND
Pleidooi voor realistischer houding
tegenover de koninklijke familie
De Kerk van Engeland, een onofficieel orgaan met grote verspreiding
onder de Britse geestelijkheid, betoogde gisteren, dat het dispuut rondom
Prinses Margaret voor Engeland de waarschuwing inhoudt, dat een „heel
wat verstandiger en realistischer houding'' dient te worden aangenomen
ten aanzien van de koninklijke familie.
Het blad geeft ah zijn mening te kennen, dat vorstelijke personen
van de oudste tot de jongste het recht behoren te hebben, „gemakkelijk
en zonder ophef uit het openbare leven te verdwijnen en het recht va
opvolging op te geven, zoals het geval is in de Scandinavische landen'
Roeping is niet erfelijk, schrijft het blad
In een hoofdartikel en het vervolgt:
Teveel verantwoordelijkheid rust op
die deze niet hebben
de
kozen en haar misschien niet kunnen
dragen, doch aan wie zij niettemin
wordt opgedrongen. Het is niet alleen
dwaas, maar wordt onrecht, als een
gezin zo wordt gescheiden van het
volk. dat geen van zijn leden kan han
delen zoals andere fatsoenlijke men-
een zonder het land tot in zijn diepste
grondslagen te schokken.
Het blad merkt op. dat de Britse mo
narchie een soort surrogaat-gods-
dienst is geworden. Ongelukkigerwijze
is het een godsdienst. *ie een sterk
element van bijgeloof bevaten is
omgeven door een dikke haag van
taboe's. welke geen onderzoek dulden
Niemand heeft durven vragen, of de
verering van de koninklijke familie
zonder oordeel des onderscheids geen
smartelijk onrecht doet aan de per
soren, wier belangen in de eerste
plaats in het geding zijn en of het
I De waarschuwingen de troonsafstand
van koning Edward VIII en het op
geven door prinses Margaret van een
huwelijk met Peter Townsend hiel
den, zo schrijft het blad. verband met
de huwelijkskwestie. Wat zal het vol
gende zijn?, vraagt het en het betoogt,
dat de volgende gebeurtenis wel een»
meer moeilijkheden zou kunnen schep
pen en niet in verband zou kunnen
staan met het huwelijk.
VAN DE DAG
rZuid-Afrika gemaakt en toen natuur
lijk ook de Kruger Wildtuin bezocht.
Aan dit feit heeft dit boek zijn ont
staan te danken. Het is de geschiede
nis van een „apenmeisje". dat in slim
heid en moed een echte dochter van
haar vader, leider van een grote apen-
troep. blijkt te zijn. Boontje raakt ge
vangen en wordt aan de ketting ge
legd. Als ze de vrijheid herkrijgt, moet
ze de gehate ketting meesjouwen. Ze
beleeft spannende avonturen met men
sen en dieren. En daarvan vertelt de
vaardige pen van Go Verburg. Een aar
dig gegeven, dat op boeiende wijze is
uitgewerkt. De prachtige foto's, waar
mee dit boek is verlucht, maken het
tot een aantrekkelijk bezit.
et is ten enen male onredelijk, te
wachten, dat elk lid van een familie,
Seslacht na geslacht, door het toeval
er geboorte en zonder enige eigen
keuze gedrongen in een symbolische,
half-godsdienstige positie, in staat zal
zijn te leven op de wijze die van
symbool wordt verlangd. Waarom
den zij ook'
Het blad noemt de monarchie een psy
chologisch symoool, dat in de lucht
zweeft zonder andere steun dan wispel
turige emoties van de massa, die ge
makkelijk overgaan op andere, veel
minder waardige objecten.
Symbolen zonder nationale, maatschap
pelijke grondslagen duren niet eeuwig,
vervolgt het blad. Vroeger of later ver
dwijnen zij Als zulke symbolen een
diepe emotionele betekenis hebben,
heeft het verdwijnen ervar. veelal
rampzalige gevolgen
Het blad prijst prinses Margaret om
haar besluit, niet in het huwelijk te
treden met Townsend. een gescheiden
man, wiens voormalige echtgenote nog
leeft. Zulk een huwelijk wordt door de
Kerk van Engeland afgekeurd.
Zij verdient inderdaad zeer grote lof en
haar blijvend voorbeeld zal een rem
mende invloed hebben op sommige i
personen en voor anderen een
moediging zijn, aldus het blad.
het stelt de vraag: Is het niet dwaas,
te verwachten, dat alle nakomelingen
uit het huis Windsor even sterk
geest en even wijs zullen zijn?
Het land heeft geen recht, een alter-
natief van deze aard aan iemand op te
dringen. Na twee waarschuwingen zou I
het een misdaad zjin aan de zijde der
leiders van het volk, nogmaals zulke
risico's met de volksziel te lopen.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Besoyen J. Vink
te Zuid-Beijerland.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Amsterdam-zuid (voor
arbeid in de Valerius-kliniek) S
Popma, stud. pred. te Amsterdam;
Boschout (België) D. van Swigchen te
"I. en N. Wetering.
EVANG. LUTH. KERK
Drietal: te Amsterdam (vak. dr. J. P
an Heest) A. Johannes te Delft. P. H.
r. C Kok te Weesp en J. A. Stellwag
te Den Helder.
Geref. synode 27 januari uiteen
tot april
De generale synode van de Geref.
Kerken te Leeuwarden heeft gisteren
besloten de belangen van de Gerefor
meerden in Zuid-Amerika, die tot dus-
verzorgd werden door een deputaat-
schap voor de behartiging van de gees
telijke belangen der Gereformeerden i
de verstrooiing, over te brengen naa
dat voor de emigratie.
Na de benoeming van een hoogleraa
in Kampen, de behandeling van de ui'
breiding van het aantal gezangen e
verscheidene kleinere zaken gaat de
Synode op 27 januari uiteen tot een
nader te bepalen datum in april.
Rotterdammer
Mensen en feiten
Tot hoogleraar In de beeldhouwkunst bij
de Rijksakademie van beeldende kun
sten te Amsterdam is benoemd de heer
Paul Gregoire te Teteringen. Prof.
Gregoire zal Maandag a.s. zijn ambt
aanvaarden.
Wee IJ!
Een christen hêeft vijanden, dat
kan niet anders. Omdat een chris
ten soldaat ft? in het leger van
Koning Jezus en omdat dat leger
in een strijd op leven en dood
gewikkeld is met de machten der
hel. De eindoverwinning is aan
Jezus dat staat
vast. Maar de
strijd is er niet
minder om en
ook die machten
der hel maken
gebruik van men
sen.
„Wee u zegt
Jezus dan ook
als al de mensen
wèl van u spreken!" De nadruk
moet hier vallen op dat woordje
„al". Een christen kan niet bij
ieder mens in een goed blaadje
staan. Hij kan niet bevriend zijn
met mensen die Jezus loochenen
en Hem bespotten. Als die men
sen wèl van u spreken, pas dan
op. Het „Wee u!" uit Lucas 6
moet u dan in de oren klinker»
als een bedreiging. Dat wordt te
genwoordig wel eéns vergeten!
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht pro
moveerde gistermiddag om 2 uur de
heer Samad Shaheen tot doctor in de
letteren en wijsbegeerte op het proef
schrift: The communist theory of na
tional self-determination. De heer Sa
mad Shaheen is woonachtig te Scheve
Eveneens te Utrecht promoveerde gister
middag de heer P. C. Paardekooper
uit Eindhoven tot doktor in de letteren
en wijsbegeerte op het proefschrift:
Syntactische verkenningen.
Volgende week Donderdagmiddag om 2
uur promoveert te Utrecht tot doktor
in de theologische wetenschap ds.
Roubos te Zwolle.
Aan de Vrije Universiteit is gistermiddag de 3ï-;urige Larense predikant,
ds. J. T. Bakker, gepromoveerd op een proefschrift over Luthers
theologie, dat zowel in Calvinistische, als Lutherse kring zeer de aandacht
heeft getrokken. Op onze foto links de promo or prof. dr. G. C. Ber-
kouwer, de hoogleraren dr. N. H. Ridderbos, dr R. Schippers, dr. S. U.
Zuidema en dr. J. H. Bavinck. Verder de jonge doctor'met de paranymfen
mr. H Schootstra (Leeuwarden), zwager van de promovendu-s en de
heer P S- Bakker, een broer, juridisch canrhdaat te Groningen.
Knap proefschrift van ds. J. T. Bakker
E
(Van onae kerknieuwsredacleur)
EN PROEFSCHRIFT over Luthers
theologie aan een Calvinistische
universiteit is wel een bijzonder
heid. En vooral als het een we
tenschappelijke bijdrage betreft, waar
van de Lutherse hoogleraar aan de ste
delijke universiteit te Amsterdam, prof.
dr. W. J. Kooiman, die bij de promotie
opponeerde, zei, dat het een belangrij
ke samenvatting van Luthers theolo
gie is. Prof. Kooiman prees de frisse
aanpak in deze dissertatie^ van de 31-
jarige ds.
T. Bakker, Geref. predi-
De kerkelijke kaart van Nederland
van Nederland is
even kleurrijk als de
aardrijkskundige. Er
zijn nagenoeg evenveel
godsdiensten als grond
soorten, ja er zijn zelfs
opvattingen, die ver
band leggen tussen
Onkerkelijkheid sinds
1930 sterk toegenomen
drecht; voor de Vrijge
maakt Geref. moeten ge
noemd worden Groningen
en N. Overijssel; voor de
Chr. Geref. N.O. Friesland,
Baarn c.a. en de Alblasser-
waard; voor de Geref. Ge
meenten Zeeland en Rotter
dam c.a., voor de Oud-Ge
reformeerden Zeeland en
voor de onkerkelijken Z.O.
Friesland, N.O. Groningen,
rijksgemiddelde aangeeft, bachtslieden 16,3 pet. boe- de Zaanstreek, de drie gro-
godsdienst en grond- In de hogere leeftijdsgroe- ren en 41.4 pet. industrie- te steden en de kop
soorten. Aan de hand
MELODIE en WOORD
doet dit verschijnsel arbeiders Noordholland,
zich nog sterker voor. Bij de Hervormden is het De landelijke gemiddel-
van gegevens van de Ook hier vallen de Vrij- percentage ambtenaren ho- den zijn r.k. 38,5 pet., Ned.
ioneste volkstelling in gemaakte Gereformeerde ger en dat van de industrie- Herv. 31,1 pet. Geref. 7
Vr f j S kerken echter weer uit de arbeiders lager. De cijfers pet., \njgemaakt Getef.
Nederland (31 mei toon: het aantal vrouwen bedragen ambtenaren 19,3 0.9 pet., Chr. Geref. 0,7 pet.,
1947) kerkeliik Neder- boven middelbare leeftijd pet., ambachtslieden 13.1 Geref. Gemeenten 0,9 pet.,
jj j ligt hier zelfs beneden bet pet., boeren 17 pet., en in- Oud-Geref. 0 2 pet., onker-
land eens nader onder j-ijksgemiddelde. Landelijk dustriële arbeiders 35,9 pet. kelijk 17 pet. en overige
de loupe te nemen, gezien is de onkerkelijkheid Bij de Geref. blijkt deze groepen 3,7 pet. Het
ZONDAG 22 JANUARI 1956.
feld interessante aspec
ten.
Drs.
dit gedaan en het resul
taat hiervan gepubli
ceerd in een artikel in
het orgaan van de
Stichting Gereformeerd
Sociologisch Instituut,
G.S.I.-Nieuws.
de hele Ge-
het percentage voor de ref. gezindte is 9,7 pet.
ambtenaren is hier 22,1, Sinds 1930 groeide de to-
voor de ambachtslieden 15, tale Nederlandse bevolking
voor de boeren 17,4 en voor met 21,3 pet. waarbij de
de industriële arbeiders r.k. kerk uitbreidde met
30.5. 28,3 pet., de Ned. Herv.
De onkerkelijken tellen kerk met 9,1 petde Geref.
naar verhouding aanzienlijk gezindte met 26.1 pet. en de
de Chr. Geref. 106. bij de minder boeren en veel meer groep onkerkelijken met 43.4
Geref. Gemeenten 104 en bij industriële arbeiders (amb- Over de gehele linie was
de onkerkelijken 89 vrou- tenaren 24 pet., ambachts- de toeneming van het aan
wen. lieden 12,6 pet., boeren 2,6 tal leden der kerken min-
««-j u j. Pct- en industriële arbei- der dan de natuurlijke aan-
Voor de leeftijd boven de ders 4g>9 pcU. was aangeeft.
bij de vrouwen.
1NOMEN over alle leef-
t -en u rt tijden lijn er op 100
J. Floor heeft mannen bij de r.k. 101 vrou-
wen bij de Ned. Herv. 104,
bij de Geref. 105, bij de
Vrijgemaakte Geref. 104, bij
70 jaar zijn deze getallen: De Gereformeerden blij-
r.k. 108 vrouwen. Ned. ken dus overwegend tot de Jaar
Zo is één der opmerke- Herv. 117, Geref. 124, Vrij- middengroepen gerekend te ^nurlijke aan'
lijke verschijnselen, dat het gemaakt Geref. 106, Chr. moeten worden, terwijl hun 931.000, maa
gereformeerde volksdeel, Geref. 115, Geref. Gemeen- invloed onder de industrië- (3.704.000)
de
het totaai
5 117.000 min-
ondanks de grote invloed ten 114 en onkerkelijken 78 je arbeidersgroep tanend der aan dai} mogelijk was
on ons volkskarakter, nooit vrouwen. is. geweest. Bij de Hervorm-
(ook niet in de vorige eeuw) Ongeacht de geslachtelij- den was de aanwas 372.000,
meer dan 10 pct. van de ke onderscheiding, bedraagt "T\E gereformeerden waren het verlies 121.000 en het
totale bevolking heeft uit- het percentage minderjari- D in Kuypers' dagen nog eindtotaal 2.989.000. Het ver-
gemaakt gen bü de r-h- bij de te karakteriseren als „klei- lies is relatief en abso-
De indeling naar leef- Ned. Herv. 34.4. bij de Ge- ne luyden", vandaag gaat luut het geringst bij de Ge-
tijdsgroepen leert, dat de ref. 41,9. bij de Vrijgemaakt dat niet meer op. Afgaande reformeerde gezindte. Het
Ned. Herv. kerk relatief de Geref. 44.5. bij de Chr. Ge- op uiterlijke waarnemin- totaal (936.000) was hier
minste jeugd heeft en de ref. 40 6. bij de Geref. Ge- gen kan dit thans eerder slechts 6000 lager dan de
meeste oude mensen. Vrij- meenten 41,7 en bij de on- gezegd worden van de Chr. aanwas (200.000) mogelijk
gemaakte Gereformeerde kerkelijken 30,4. Het aan- Gereformeerden. mftakte.
kerken vertonen echter als deel van hen. die 65 jaar Ten slotte verdient in het
ionge kerken het omgekeer- of ouder zijn is resp. bij kader van dit artikel de De onkerkelijke groep
de beeld hier is naar ver- r.k. 6 pct., Ned. Herv. 9,4 toeneming van de bevolking, nam boven de natuurlijke-
houding 'veel jeugd en een pct., Geref. 7 pct., Vrijge- verdeeld over de verschil- "nwas (254.000) nog met
gering aantal oudere men- maakt Geref. 5.8 pct.. Chr. lende kerken, een plaats. 242 000 personen toe. Het to-
scn Vermoedelijk hebben Geref. 8 pct., Geref. Ge- Sterker dan het gemiddel- taal was 1.641.000.
vele ouderen, die hun leven meenten 7.7 pct. en onker- de over het gehele land Het saldo verlies is dus
lang in de Gereformeerde kelijken 4.4 pct. aangeeft zijn de r.k. verte- bij r.k. en de Ned Herv.
kerken vertoefden, de over- Ingedeeld naar de beroe- genwoordigd in Brabant en bijna gelijk. Het lage uit
gang niet meer kunnen of pen worden de grootste Limburg: voor de Ned. Her- breidingspercentage bi] de
willen maken. groepen gevormd door de vormden geldt dit in Dren- Ned. Hervormden in tegen-
Wat de verhouding tussen ambtenaren, de ambachts- te. Twente, Z.O. Veluwe. de stelling tot dat van de r.k.
de geslachten aangaat, is lieden, de boeren en de in- Hoekse Waard en Zeeland; is daarom niet het gevolg
over het algemeen in de dustrie-arbeiders. Bij de r.k. De Geref. zijn bijzonder van een grote afval maar
protestantse kerken het aan- zijn de percentages 17,9 pct. sterk in Friesland, Gronin- van een geringer geboorte
tal vrouwen hoger dan het ambtenaren. 13,3 pct. am- gen Bunschoten en Dor- overschot dan bij d r.k.
kant le Laren (N.H.), die in het Miner-
vapaviljoen in de hoofdstad zijn proef
schrift „Coram Deo" had le verdedigen.
Dit 230 pagina's tellende proefschrift
is daarom zo belangrijk, omdat Luthers
theologie in ons laad eigenlijk te
nig bekend is. Bij Luther is in tegen
stelling tot Calvijn, geen sprake
een systematische ontvouwing en
bouw van zijn gedachten. Luthers theo
logie is wel eens eën „oerwoud"
noemd, waarin men zich slechts r
zaam een weg kan banen. In zijn inlei
ding noemt ds. Bakker de breuk; die
binnen de Reformatie is ontstaan, waar
door Luther en Calvijn verschillende
wegen zijn gegaan, een van de meest
tragische gebeurtenissen uit de kerk
geschiedenis. De strijd rond de sacra
menten, die uiteindelijk de breuk ver
oorzaakte, is van diep ingrijpende be
tekenis geweest.
Prof. dr. D. Nauta, de rector-magni-
ficus van de V.U., die na de hoogle
raren Kooiman, N. H. Ridderbos.
Schippers en Bavinck, als laatste oppo
neerde, beklemtoonde in aansluiting
hierop de vele punten van overeen
komst tussen Luther en Calvijn, die
geen verschillende, maar gelijke
gen zijn gegaan, behalve t.a.v
Avondmaal.
De promotor, prof. dr. G. C. Berkou-
wer, prees de bijzondere verdiensten
van het proefschrift, waarbij het ge
loofsaspect als hel beslissende ook in
de wetenschap voorop staat. Ook uitte
de promotor zijn waardering voor de
vaslnouder.dheid van zijn leerling, die
aanvankelijk zich geheel toelegde op
Marcion en Barth, maar zich niet wil
de verliezen in de dialectiek.
Voor deze promotie was zeer grote
belangstelling, ook van niet-gerefor-
meerde zijde- Wij zagen de Lutherse
hoogleraar prol. dr. P. Boendermaker,
de bekende r.k.-theoloog dr. R. Weel,
verder dr. H. Jpnker. Ned. Herv, pre
dikaat te Amsterdam, de Kamper pro
fessoren Brilleriburg WUrth en Dijk
en verscheidene leden 'van de synode,
die daartoe al vroeg -uiteen was ge
gaan: ds. P. N. Kruyswijk(Ouderkerk
aan de Amstel), de assessor van het
moderamen als curator van de V.U.,
ds. C. v. d. Woude (Leeuwarden), de
praeses van de synode, met de predi
kanten dr. E. D. Kraan (Vlaardingen)
en S. J. Popma (A'dam),. als deputaten
van de generale synode voor de oefe
ning van het verband met dé theolo
gische faculteit der V.U., ds. F. C.
Meyster, emeritus-predikant (R'dam)
en zijn zoon predikant te Ede, dr. J.
C. A^ van Loon (R'dam) en vele ande-
Jan Taeke Bakker werd 9 februari
1924 te Leeuwarden, ivaar zijn va
der gemeentesecretaris is, geboren.
Hij bezocht het Geref. gymnasium in
de Friese hoofdstad en studeerde aan
de V.U. Op 2 juli 195.0 werd cand.
Bakker te Oude en Nieuwe Bildtzijl
in het predikambt bevestigd. Op 2
mei 1954 vertrok hij naar Laren
(N.H.) zijn tegenwoordige gemeente.
Dr. Bakker voegde aan zijn dis
sertatie 21 stellingen toe, waarbij wij
de volgende vier aanstippen:
(5) In zijn weergave van het „spel
moment" in Luthers tekening van de
aanvechting komt de onhoudbaarheid
van Schilders interpretatie van
Luthers spreken over het vreemde
en eigenlijke werk Gods duidelijk aan
het licht.
(18) Hét is onjuist om in de nieu
we kerkorde de zinsnede op te nemen,
dat het H. Avondmaal eens in de twee
of drie maanden gevierd wordt.
(20) De „voorhereidingprediking"
werkt de isolering van het H. Avond
maal in de hand' en betekent deva
luatie van de wekelijkse Woord bedie
ning.
(21) Het verdient aanbeveling de
voorlezing van de Decaloog af fe wis
selen met paranetische gedeelten uit
het Evangelie en de Brieven.
,,Ik geloof i
39.
i niet. Zeker kan ik het niet zeg-
gen.
Hij monsterde mij zo aandachtig dat ik merk
te dat mijn ogen, mijns ondanks, naar de grond
toe dwaalden.
„Was het dokter Balman?"
„Hij kan het geweest zijn. Ofschoon hij mij
wat langer leek dan dokter Balman is." Ik be
studeerde de rozen op het ouderwetse Brusselse
kleed op de vloer.
„Was het dokter Hajek?" vervolgde hij mee
dogenloos.
„Ik ik zeg u dat ik niet zeker kan zeggen
wie het geweest is. Het kan iedereen geweest
zijn."
Hij leunde achterover in zijn stoel en ik kon
zijn glimlach voelen.
„Ik begin uw temperament te begrij
pen," zei hij bedaard. „Ik vermoed dat het die
Jim Gainsay was. Nu kunt u mij ook wel ver
tellen wat u ermee voor had om zijn sigaretten
koker in uw waszak te stoppen."
Ik knipte met de ogen. „Hoe wist u dat die
erin zat?"
„Een politiebeambte heeft die gevonden toen
hij een onderzoek in uw kamer instelde."
„Een onderzoek in mijn kamer!?'
„Ja. Wij hebben al het hebben en houden van
degenen in wie wij belang stelden laten na
kijken. Wij waren eerst verbaasd toen wij merk
ten dat u rookte en nog meer verbaasd toen
wij gewaar werden wie de eigenaar van die ko
ker was Wees u nu zo goed mij precies te
vertellen, hoe u er aan gekomen bent."
In zo min mogelijk voord»" ?af k hieraan
gevolg.
„Wilt u Jim Gainsay aanhouden?" vroeg ik
<Wie
Hij knikte.
„Ik draag er zelf een," zei hij. „Nu, ik dank
u nog wel, zuster Keate. U bent een hele hulp
in een moeilijke tijd." Hij glimlachte tegen mij
met de innemende warme ën jeugdige uitdruk
king op zijn gezicht.
Ik liep naar de gang toe, bleef staan en keerde
mij
ten leste, terwijl hij peinzend met het potloodje
zat te draaien en te frunniken.
„Wij zullen hem in het oog houden." verbe
terde hij mij. „Tot dusver is hij met zijn vrije
wil gebleven, iets dat op zichzelf vreemd is. Na
tuurlijk kan ik, als hij een poging mocht doen
om heen te gaan, genoopt zijn hem tegen te
houden."
De etensbel ging juist op dat ogenblik. En
hij keek op zijn horloge, opnieuw fronsend toen
hij zag hoe laat het was
„Nog iets, zuster Keate. Die lucht van ether
interesseert mij. Temeer omdat naar ons we
ten helemaal geen ether was gebruikt. Bent u
er zeker van dat u die geroken hebt?"
„Ja." Ik sprak op stellige toon. „Ik ben er nu
zeker van, vanwege de regenjas die ik gister
middag aan heb gehad."
„De regenjas?" vroeg hij. „Gistermiddag?"
En hij luisterde aandachtig, terwijl ik hem het
geval uitlegde
„En u had geen middelen om haar thuis te
-engen9" vroeg hij daarop.
„Neen Iedereen draagt een of andere gele re
genjas T weet hoe zeer ze de twee laatste jaren
in trek zijn."
„Had u niet gezegd dat er drie dingen wa
ren waar u voor het ogenblik bijzonder belang
in stelde?" zei ik. „Wat was het derde?"
„O, ja Hij bestudeerde mij een ogenblik, als
om te zien in hoe ver het vertrouwen dat ik
betuigd had, gerechtvaardigd zou zijn.
Daarna haalde hij iets uit zijn zak iets
dat zo klein was dat het in zijn hand ver
scholen bleef tot hij het mij voorhield.
En toen ik keek, slaakte ik een kreet en deins
de ik achteruit, terwijl ik een bonk in mijn keel
kreeg. Daar op zijn uitgestrekte handpalm lag
een kleine manchetknoop; het was een keurig
vierkantje van lazuursteen, gemonteerd in geci
seleerd wit goud.
„Ik zie dat u het herkent?"
Sprakeloos maakte ik een bevestigende bewe
ging.
„U behoeft mij niet te vertellen dat het een
manchetknoop van zuster Day is. Ik weet dat
al. Een paar verpleegsters hebben hem al her
kend, toen ik hem achteloos op de tafel in de
spreekkamer had laten liggen. O, ik heb hem
zorgvuldig in het oog gehouden' zij dachten
waarschijnlijk dat zij hem verloren had. Zij wis
ten niet waar die gevonden was."
„Waar die gevonden was zei ik hem op
schorre toon na, terwijl mijn stem ergens in
mijn kéel wegstierf,
(Wordt vervolgd)
J-JET A.R. partijconvent heeft zich
deze week ook beziggehouden met
de voorbereiding ener verkiezing van
partijvoorzitter en -ondervoorzitters
het heeft zich accoord verklaard
met de dubbeltallen, zoals deze door
het centraal comité waren voorgelegd.
Wij menen, dat deze vergadering daar
aan verstandig heeft gedaan.
Het valt in het leven niet altijd mee,
zoon te zijn van een groot man. De
ion van Winston Churchill zou dit
kunnen getuigen. Het valt ook niet
groot man te moeten opvol
gen. Dat zou Churchill's opvolger in
de politiek, Eden. kunnen getuigen.
Het zal binnen de A R. Partij niet
meevallen, voort te gaan in de lijn.
door mannen als Kuyper, Colijn en
Schouten getrokken.
Ook is allengs wel bekend gewor
den, dat enkele mannen, die voor
deze post in aanmerking schenen te
komen, redenen meenden te hebben
zich niet beschikbaar te kunnen stel
len. Deze redenen waren respectabel.
Temeer waardering intussen moet
men hebben voor de mannen, die zich
bereid hebben verklaard, straks, na
de verkiezing op de deputatenverga-
dering, het presidium van de partij
op zich te nemen. Na deze bereid
verklaring komt het hun toe, dat de
partij hun heel liaar vertrouwen geven
gaat.
1JET is met het voorzitterschap van
de A.R. Partij altijd wel een
enigszins merkwaardige zaak geweest.
Deze partij was van de aanvang af op
top gezond democratisch en de
meelevende partijgenoten wisten
waarlijk wel wat zij wilden. Maar
toch, de partijvoorzitter was heel wat
meer dan alleen maar voorzitter; hij
as de partijleider.
Dat hing uiteraard sterk samen met
de uiterst krachtige persoonlijkheid
Kuyper. Hij kende zijn mensen.
in het land ze ook woonden, en
hij wist als geen ander het klavier
van de volksconsciëntie te bespelen.
Maar dat volk van zijn kant zag en
erkende hem als de leider, door God
zelf gegeven, en was dankbaar zich
aan zijn visionaire leiding te mogen
toevertrouwen.
Dit heeft lang een stempel op de
partij gedrukt. Typerend daarvoor
was ook het karakter van de belang
rijkste vergadering, die in partijver
band gehouden placht te worden: de
deputatenvergadering. Want vooral
onder Kuyper stond of viel die ver
gadering als het ware met liet woord,
dat daar door de partijleider gespro
ken werd. Dat woord was de deputa-
tenrede. De deputaten zelf kwamen er
nauwelijks meer aan te pas. Men
kwam niet om zelf wat te zeggen;
men kwam om te luisteren naar wat
Kuyper zou gaan zeggen aan opbeu
ring en aan vermaan, aan bestrijding
de tegenstander en aan een brede
ontvouwing van het beginsel.
Wat Kuyper op die deputatenverga-
deringen zei, was zó visionair en zó
magistraal, dat het nu enkele jaren
geleden nog volkomen zinvol was,
deze deputatenredevoeringen nog eens
opnieuw in het licht te geven. En wie
de moeite neemt, ze nu nog eens door
te lezen, bewijst zichzelf alsnog een
dienst.
yo was dan de partijvoorzitter tege
lijk de partijleider en het was
begrijpelijk, dat men er lange tijd aan
hechtte, indien mogelijk deze traditie
voort te zetten. Onder Colijn was dit
nog het geval en ook nog onder Schou-
Het kan bekend heten, dat
Schouten de gedachte van partijleider
te zijn steeds ver weg heeft geworpen
en men mag dit in hem prijzen, maar
Kuyper en Colijn was ook zijn
persoonlijkheid een sterke, en wie zou
hem deswege durven of willen laken?
Zo bleef ook onder hem de oude lijn
nog bestendigd.
Hebben wij het wel, dan gaat deze
periode nu toch afgesloten worden en
gaat zich ook binnen de A.R. Partij de
democratisering meer dan voorheen
het geval was doorzetten. De ver
nieuwing van de partijorganisatie zal
in deze richting leiden en dit alles zal
nog in het bijzonder worden bevor
derd door de omstandigheid, dat het
voorzitterschap van de partij en het
voorzitterschap van de fractie niet
langer in één persoon zullen zijn ver
enigd en dat het voorzitterschap van
de partij als zodanig zelfs eigenlijk
een driemanschap zal worden
toevertrouwd: een voorzitter en twee
ondervoorzitters.
yF.LT willen wij wel zeggen, dat
deze ontwikkeling ons kan toe
spreken. Zij zal aan de partij ten
goede komen. Zij zal van de partij nog
meer dan voorheen een levende zaak
kunnen maken. Zij zal de leden van
de partij meer dan voorheen in de
vorming van de politieke mening
kunnen betrekken. En daarom zal er
straks zo van de partij ook een gro
tere kracht naar buiten kunnen uit
stralen. De partij zal als partij hechter
kunnen worden en tevens opener.
Ook in de personen, die nu voor het
voorzitterschap van de partij zijn
voorgedragen, zijn de waarborgen
aanwezig om dit alles mogelijk <e
maken. En dit achten wij een zaak
bijzonder gewicht.
