Metselend en gravend dient
ds Goorhuis de kerk
Nieuwe motor van BRITSE
uitvinder revolutionair
Belangstelling voor Esperanto
is weer toegenomen
DE
Holland-Festival maakt zijn
plannen bekend
5
5
VRIJDAG 30 DECEMBER 1955
TILBURG HEEFT EEN „BOUWDOMINEE"
^Predikant moet meer kunnen
dan theevisites afleggen
(Van een onzer verslaggevers)
TAOMINEE J. J. GOORHUIS (45) van de Hervormde gemeente in Til-
U burg de meest rooms-katholieke stad van ons land is van
mening, dat een predikant iets meer moet kunnen dan theevisites afleg
gen. En daarom heeft hij veertien jaar geleden in zijn eerste gemeente
Soest, eigenhandig een tegelpad gelegd naar zijn kleine kerkje. Hij effen
de in de meest letterlijke zin het pad voor de kerkganger. En dat heeft
hij nu een paar weken geleden, samen met de koster, de heer C. Rombouts,
in Tilburg opnieuw gedaan.
RUSSEN het aanleggen van die twee
tegelpaden liggen vele bouwactivitei
ten van ds Goorhuis. Zo restaureerde hij
zelf, omdat er geen geld was om het te
laten doen, een paar jaar geleden de
zwaar vervallen consistoriekamer van de
Zomerstraatkerk te Tilburg. Tussen het
gewone werk van catechiseren, bezoeken
van zieken en lelden van vergaderingen
door, trok hij de overall aan, om overdag
alleen, en 's avonds geassisteerd door en
kele gemeenteleden, een modern interieur
te scheppen, waar het prettig is te ver
gaderen. Drie maanden heeft de restau
ratie gevorderd en in die tijd is het meer
malen voorgekomen, dat de bezoekers van
de pastorie naar de kerk werden ver
wezen, waar een werkman hen ontving,
die even later de dominee bleek te zijn.
Toen dominee Goorhuis bezig was een
sleuf van een halve meter diepte en een
tiental meters lengte te graven voor de
afvoerleiding van de waterleiding, kwam
Het is geen eenvoudige taak voor een
predikant deze groep tot wat saamhorig
heid te brenRen. Het is zeer verleidelijk
voor hem geweest dit te bereiken door
de mensen te binden aan zijn persoon. Hl)
meende daarmee echter tekort te doen
aan de apostolische taak. waartoe hij zich
geroepen weet. Uitgaande van de gedach
ten dat de kerk de mens in de toekomst
veel meer zal dienen te ontmoeten op
het sociaal-culturele vlak. waar hij haar
op kerkelijk gebied ontglipt, heeft domi
nee Goorhuis een paar jaar geleden het
plan geopperd meer zaalruimte te schep
pen. Het zalenprobleem is in Tilburg
nijpend.
R.K. STEUN
7ELFS VELE rooms-katholieke fabn-
kanten en zakenlieden liepen warm
voor het plan. Want de verhoudingen van
de kleine protestantse gemeente tegen
over het overgrote r.k. bevolkingsdeel in
Tilburg is goed. „De protestantse kerk
heeft hier alleen maar op eigen manier te
1, en moet zeker niet evangeliserend
tegenover het r.k. volksdeel gaan staan,
meent ds Goorhuis.
Een stoutmoedig plan: de bouw van een Hervormd sociaal-cultureel
centrum in de meest rooms-katholieke stad van ons land. Maar de
rooms-katholiéken dragen er hun steentje aan bij.
eens onverwacht een ouderling kijken.
Meer spontaan dan begrijpend riep hij
uit: „Maar dominee, dat is toch geen werk
voor u." Het antwoord was. „Dan weet
ik het goed gemaakt, neemt u dit werk
over, dan ga ik weer wat anders doen!"
Ouderlings belangstelling verminderde
Na de consistoriekamer heeft ds Goor
huis de pastorie onder de hamer geno
men. De bovenverdieping werd nieuw in
gedeeld met voldoende slaapruimte voor
de gezinsleden en een nieuwe badkamer,
de benedenverdieping herschapen in een
geriefelijke vergaderruimte, waar ook de
catechisaties worden gegeven.
En zo kon voor het gestelde doel in
1953 reeds een bedrag van 30.000 bijeen
worden gebracht. Dat heeft weer geleid
tot een heel nieuw plan. In 1954 werd
in Tilburg de Stichting Sociaal-Cultureei
Centrum „Terra Nova" opgericht. Met
een prijsvraag wist deze stichting een
bouwfonds van llü.000 bijeen te bren
gen Het eenvoudige idee van een nieuwe
zaal op de fundamenten van een bestaand,
vervallen gebouwtje werd vervangen
door het plan Tilburg een groot centrum
te geven, dat ontmoetingsplaats kan zijn
voor alle protestanten van Brabant, en
tevens een oplossing is voor het zalen-
probleem in Tilburg.
DAKLOOS GEZIN GEHOLPEN
'"PUSSEN DIE WERKEN door heeft hij
ook nog een dakloos gezin aan woon
ruimte geholpen. Aanvankelijk had hij
deze mensen in zijn eigen huis opgeno
men. En toen ze na ongeveer een
jaar een woning hadden gevonden,
dermate was uitgewoond, dat er iets
gedaan moest worden, heeft ds Goorhuis
samen met de echtgenoot het huis
bewoonbaar gemaakt. Timmerend
metselend slaat hij zich door de moeilijk
heden heen. enwordt natuurlijk door
de gemeenteleden niet altijd begrepen.
Een predikant heeft nu eenmaal in het
oog van de mensen een welomschreven
taak. Er wordt wel van hem verwacht,
dat hij langs de weg timmert, maar dit
moet niet letterlijk worden opgevat.
Dominee GoOrhuls neemt de gedachten,
die zijn gemeenteleden over zijn timmer
en metselwerk hebben voor lief. Hij staat
voor het probleem, dat zijn kleine ge
meente van veertienhonderd gezinnen
4 procent van de totale Tilburgse bevol
king geen geld genoeg kan opbrengen
om zich ruimte te verschaffen voor de
activiteiten, die worden en moeten wor
den ontwikkeld om de nodige binding te
brengen in deze zeer heterogene bevol
kingsgroep. die hier niet geboren en ge
togen is. maar on» de vijf jaar ongeveer
CHOCOLADE...
VenkcJk
Nat. Luchtvaartmuseum
Het Nationale Luchtvaartmuseum op
Schiphol zal worden gevestigd in een ge
deelte van de voormalige imvlieglooda
van Fokker naast de uitgang van heit
vliegveld en het gebouw van het café
,,'t Paviljoen" aan de rand van het plot-
Het zal echter nog enkele maanden du
ren eer de thans bijeengebrachte collec
tie daar zal kunnen worden geëxposeerd.
De looda moet nog worden hersteld en
ook het café moet nog een ndenjiw onder
komen hebben.
Brand aan boord van de Markab N.
In de machinekamer van de Markab N
(499 ton), onderweg van Famagusta naar
Londen, is gisteren brand uitgebroken,
toen het schip zich tien mijl ten noord
westen van Burgaronie bevond. Het vuur
zou echter reeds zijn geblust. Er hebben
zich geen persoonlijke ongelukken voor-
Maar
dat plan is nog
Ds J. J. Goorhuis, de „bouw-
dominee" van de Zomerstraat-
kerk te Tilburg.
geld nodig dan de 110.000,die
tot dit moment voor de bouw bijeen
werden gebracht. Het vergt meer
dan het drievoudige. Gemeente en
Rijk willen bijspringen. Maar ds
Goorhuis en de andere bestuurs
leden van „Terra Nova" willen zelf
minstens twee ton op tafel kunnen
leggen. Daarom begint er Zaterdag
een landelijke actie voor dit sociaal-
cultureel Centrum. De „bouwdomi-
nee" van Tilburg is het waard, die
actie te doen slagen.
Psychotechnische test
voor kantonrechters
De oudste rechter ln het arrondisse
ment Amsterdam, mr I. van Creveld, die
de 70-jarige en derhalve de pensioenge
rechtigde leeftijd heeft bereikt, heeft g
leren voor de laatste maal een croele
een bijzondere zitting van het Amster
damse kantongerecht gepresideerd.
Als oudste in rang zal hij worden op
gevolgd door mr G. F. Haassc.
Mr Van Crevebd, zeide in zijn afscheids
woord, handelend over de verantwoorde
lijkheid van de alleenrechtspraak in Ne
derland en de best mogelij ke waarborgen
voor deze onontkoombaarheid, veel te
voelen voor een psychotechnisch ondei
zoek van hen, die zich geroepen voelen
het ambt van kantonrechter t« vervullen.
Indien nodig zJ>u moeten kunnen worden
verwezen naar een meervoudig rechts
college, zoals bij de politierechters als
mede het verkrijgen van assistentie van
bijzitter* in bijzondere gevallen.
Ruitentikkers stalen drie
mille aan horloges
Gisteren hebben „ruitentikkers" in Am
sterdam een goede slag geslagen. Met
tware hamer vernielden zij een ijze-
hek voor het etalageraam en door
raam zelf stuk te slaan wisten zij
drieduizend gulden horloges te be
machtigen
Op aanwijzing van een taxi-chauffeur,
die bij de juwelier een alarmsignaal hoor-
i twee mannen zich haastig zag ver
wijderen. zijn een 25-jarige havenarbei-
;n een 37-jarige koopman aangehou
den. Een van hen was in het bezit van
tas met horloges, glasscherven en
zware hamer. Hij beweerde echter de
gevonden te hebben.
Ir A. P. Minderhoud landdrost
Zuidelijke IJsselmeeipolders
De directeur van de Noordoostpolder-
werken en landdrost van het openbaar
lichaam de Noord-Oostelijke polder, ir A.
P. Minderhoud te Zwolle, is benoemd tot
landdrost van het openbaar lichaam Do
Zuidelijke IJsselmeerpolders
De secretaris van het openbaar lichaam
De Noordoostpolder, dr A. Blaauboer.
landdrost van Elten, is benoemd tot
plaatsvervanger van ir Minderhoud.
De Zuidelijke IJsselmeerpolders
vatten voorlopig,alleen Oostelijk Flevo
land.
Mr J. Roos uit Den Haag is ontslag
verleend als adviserend lid van
missie ziekenhuisvraagstukken. Tot zijn
opvolger is benoemd drs W. Drechsel uit
Den Haag.
Toch Ls hel zo
MET STEEN DEK WIJZEN ALLES GOUD?
530) De airher
dal deuren die d
lirh e
n. In
eindeloi
onbelangrijk
r wereld hebben
rira? Ja, van die
schynlyk niet io
lew
schyn I
sèlf i
i wordt dit streven
den energiek voortg
len zoekt is eehter e
leit veranderd, want
I zij uit de stof te -
vertrouwt er niet op dat de bacteriën
werkelijk volledig gedood warenI.
Een ander plesierig punt van uit
gang hij de speurtoeht naar de Sleen
deed Max Delbruek aan de hand door
le veronderstellen dat de mutaties in de
biologie van hetzelfde karakter zijn alt
Nu doet zich het merkwaardige feil
voor, dal een scherpe scheidingslijn tus
sen dode stof en levende materie niel
is te geven. Vira kunnen al naar gelang
hun gedragingen immers tot levende or
ganismen worden gerekend, maar zy
kunnen ook al» dode materie worden
opgevat. Worden zy beroofd van hun
voedingsbodem, dan rangsehikken zy
zich tot kristallen die u rustig tussen de
mineralen zoudt kunnen leggen wanneer
ze niet onzichtbaar klein waren. Wordl
het bushy-etunt virus eehter op de to
matenplant overgebracht, of hel tabak
mozaiekvirns op de tabaksplant, dan ge
dragen sy zich al* levende wezens.
inderi
s molecuul. Dit is
rerandrr
-onderstelling
cuul aan te brengen, zonden volgens
deze redenering de eigenschappen van
volgende generaties naar willekeur ge
wijzigd kunnen worden. Uitgaande van
hel viru», aouden op deze manier langs
chemische weg alle levensvormen daar
uit ontwikkeld kunnen worden.
Mogen we u een paar opschriften ge
ven van populaire schrifturen? „Chemo-
genesis" (scheikundige afstamming);
„Grensgebied tussen leven en dood":
„De wetenschap staat thans op het punl
de drempel te overschrijden, die ons
scheidt van een zuiver natuurkundige
verklaring van het raadsel dat le
i het dut
Zo'
labakm
50
s heeft e
i dikte
is 1000
nillioen atomen zou kunnen bestaan,
ndien liet althans niet hol is, want in
lat geval zou met een paar lionderddui-
send atomen kunnen worden volstaan.
Hoe het ook zy, uit het feit dat vira
dit i
lultaal
welke laatste
afkomstig is
En dan i
bied
zyn -
wel zeer belangryk. Een
proefnemingen op dit
l de vira, maar bacteriën, dit
I bestralingslampen gedood ti
ten oplossing van pyrodrui
•rdigt
iclfs
gebracht.
'order
rzyds
de scheikundige
misschien kan w orden b<
i de hoop geput in de I
i synthetisch te bereidei
Veel opschudding heeft deze mededeling
niet gebracht, want men is gewend dr
proeven op dit gebied met enige argwaan
te beschouwen, doch wèl heeft dit bericht
aanleiding gegeven dc meningen aan
gaande de dodënde werking van be
stralingslampen te herzien (mz.*. men
•rbindingen het levende
protoplasms bevat!
Zullen we na de duizelingwekkende
snelheid, waarop men by het zoeken
naar de Steen der Wyren op de feiten
i* vooruitgelopen, liever niet eens om
zien naar iet* dat duizelingwekkend
langzaam gaat?
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
Door V.N. en' Raad van Europa
Ook de gewone mensen
verstaan elkaar
(Van één onzer ve rs'.a-gig evers
TTET IS een misvatting, dat men Euro-
pese eenheid of beg nip tussen volke-
kan realiseren als alleen de intellec
tuelen etócaar begrijpen. Voor internatio
naal begrip i6 een tweede taal nodig, dde
gemakkelijk te leren is. Die taal moet
dus Engels of Esperanto zijn. Op het
ogenblik zenden de landen nöet hun
sbe mensen naar internationale sa
menkomsten, doch de mensen die de
meeste talen spreken. Bovendien worden
herhaaldelijk klachten gehoord over de
vertalingen bjj de Ver Naties, in Straats
burg en bij bal van andere vergaderingen.
s een groot gevaar, te stelden dat
geen taalprobleem bestaat
Dut is de kern van hetgeen verschillen
de vooraanstaande Esperantisten uit
en buitenland gisteren tijdens
persconferentie in Des Indes te Den Haag
betoogden. De conferentie was georgani
seerd door heit cent mm voor onderzoek
documentatie van de U-ndvereala Espe-
rt» Asooio te Londen, dat onder leiding
staat van dr Ivo Lapenna, oud-hoogleraar
internationaal recht aan de universdtei t
van Zagreb. Aanwezig waren oud-burge
meester S. J. R. de Monchy van Den
Haag en dr ir M. H Damme. oud-direc
teur van de P.T.T. en tal van anderen.
- Dr Lapenna herinnerde aan de Unesco-
resolutle van 1954 (Montevideo), waarin
werd geconstateerd dat het Esperanto op
het gebied van de Internationale Intellec
tuele uitwisselingen en de toenadering
tussen de volkeren, beantwoordt aan het
doel en de idealen van de Unesco. Na
deze resolutie is de belangstelling voor
het Esperanto In de gehele wereld toege-
•n. Zelfs in Rusland. Polen en
TsjechoslowakUc mochten na de confe
rentie van Genève weer Esperanto-elubs
worden opgericht
Ook Straatsburg going zich met het
taalvraagstuk bezighouden. Er werd een
resolutie ingediend en het gevolg was,
dat de cultureel-wetenscha ppelij-ke com
missie van de Raad op 15 Januari ai. m
Parijs de kwestie van een tweede taal zal
bestuderen. In de laatste zitting van de
Raad van Europa heeft een 14-tal afge
vaardigden uit vijf landen het volgende
experiment voorgesteld: gedurende een
Jaar worden in Engeland, Frankrijk.
Duitsland, Italië en Nederland aan een
klas met vrij w illigere en vrijwilligsters
tureen de 1)1 en de 14 jaar les gegeiven in
Esperanto, Ne deze cursus zouden d>
kinderen dan in Straatsburg bijeenkomen
om te bewijzen, dat zij elkaar uitstekend
kunnen verstaan.
GENIAAL - MAAR MISSCHIEN TE LAAT
Als straalmotor pleit wintzal
ook deze vinding verdwijnen
MOTOR, die wij in onze hedendaagse automobielen aantreffen, is
sinds de tijd, dat de eerste auto's op de weg verschenen, tn feite
niet veranderd. Wel verbeterd, want onze hedendaagse automotoren leve-
veel meer prestaties dan de oudjes ooit maar konden doen: ze zijn
sterker, draaien sneller en soepeler, geruislozer en van betere en lichtere
materialen. Vroeger hakkepoften we met één- of tweecylinders langs de
weg met 30 d 40 kilometer per uur, nu zoeft de eerste de beste massa
productie-auto met vieren zescylinder-motoren met 120soms lo0 kilo
meter door ons land.
PLUG IN
CYLINDER
WALL
EXTENT OF 1
PISTON TRAVEll
Bradshaw uitvinder
van beroep
JUISTER Granville Bradshaw, een
67-)artge Engelse uitvinder,
heeft de technische wereld verrast
met een nieuw ontwerp voor een
motor, die voor auto's, tractoren,
bussen en vrachtwagens geschikt is
en voor veie andere doelen ge
schikt te m&ken it van geheel
nieuwe en revolutionnaire con
structie. Het it een zuig mot or. maar
de wfze waarop h|j de vier zuigers
In één cirkelvormig gebogen cvlin
der heeft gegroepeerd is geheel
nieuw.
Het voordeel van ztfn motor is:
licht gewicht, weinig wrijving en
slUtape en het ontbreken tuin een
kleppen mechanisme. De motor heeft
bovendien slechts één bougie en
neemt weinig plaats in.
GranirUle Bradshaw heeft in ztfn
leven al heel wat meer uitgevon
den: van drie-dimensionale televisie
tot geldautomaten, en h(i was in de
oorlog Chef Uitvinder" van de
Britse Admiraliteit, in welke func
tie h\j op militair gebied heel wat
uiteraard geheime vindingen
deed Bradshaw kreeg dan ook de
bijnaam van uitrlndinpen-mUWon-
tor de krachtbron
de toekomst? En dart wagen we nu
te betwijfelen. Want welke zuigermotor
dan ook, levert haar terecht maar over
beperkt toerentafl-gebied eenvou
diger gezegd: zo'n motor levert als zij
langzaam draait niet evenveel kracht i
In de O p e r a-s e c t o r zijn een v
tel werken genoteerd. Een Italiaans
semble ven de Scala 5e Milaan, zal onder
leiding van Carlo Maria GuiHind Verdi'
laatste opera, de Falstaff, uitvoeren. Het
Orkest begeleidt, het Ned. Kamer
koor ei) een speciaal te vormen ballet
groep werken eveneens mee. Fernando
Corena zingt de hoofdrol. De Ned. Opera
brengt de eerste uitvoering van Heart
Tomasi's opera „Sampiero Corel", die op
6 Mei rijn wereldpremière in Bordeaux
beleven zal. Tomasi zelf dirigeert; decors
costuums komen uit Bordeaux. Het
let van de Ned. Opera vervult
werk een belangrijk aandeed. Verder
krijgt men heropvoeringen van Beetho-
Fidelio (met Gré Brouwenstijn
Wilhelm Ernest) en van Britten's Peter
Grimes, die door Alexander Krannhala
gedirigeerd zullen worden.
In de afdeling orkestconcerten
treft men twee buitenlandse groepen aan:
d» Tsjechische Phiilharmorwe uit Praag,
die onder haar eigen dirigent Karei An-
ccrfl Tsjechische weiken zal spelen. o.a_
Dvorak's lede Symphonio, alsook Mozart's
Praagse Symphonic en verder het Natio
naal Orkest van de Belgische Radio-om
roep, het N.I.R., onder Fran? Aodré,
waarmee de eerste prijswinnaar van het
Planoconcoure Reine Elisabeth 1958 zal
optreden.
Dan zijn er natuurlijk de vas'e kernen.
Het Concertgebouworkest participeert
met drie concerten (2 in Scheveningen)
onder reap. Ed-uand van Beinum, An'al
Dorati en Otto Klemiperer 'Mozart-pro-
gramma); het Residentie Orkest even
eens met 3 concerten (1 in Amsterdam)
onder neep. Willem van Otterioo. Henri
Torna#! en Rudolf Kempe. drie h,ermee in
one land geïntroduceerd wordt. Het Ra
dio Philharmonisch Orkest neemt ook
weer deel o a. met een concert onder de
Belgische dingen Daniel Stemcf^d die
zamen met het Groot Omroepkoor een
erk van Hindemith zal uitvoeren
Een enorme belangstelling zal zeker
wekken het optreden van het Ballet
van he*. Bolshoi-Theater uit Moskou. On
derhandelingen met andere balletgroepen
zijn nog gaande.
Bij het toneel zullen'wij behalve de
Ned. Comedrie (EJlokeriyc in Delft) en de
Haagsche Comedie het Théatre Populaire
van Jean Volar terugzien, drit keer in een
stuk van Molière en van Marivaux. Een
ander buitenlands toneelensemble zal
waarschijnlijk ook nog optreden.
De. Nederlandse Bachvereniging
laat ook dit Hofland-Festival geen ver
stek gaan en voert ln Naarden de Hohe
Meese van Bach en ln Gouda een pro
gramma van Monteverdi en Bach uit,
beide onder leiding van dr Anthon v. d.
Horst. De Stem des Volks afd. Amster
dam laat zich ook nog horen onder zijn
dirigent Antoon Krelage en wèl in Sem
Dresdens Symphontech Oratorium „Saint
Antoine".
De kamermuziek is dit keer rijk
vertegenwoordigd Behalve het Ned Ka
merkoor en het Ned. Kamerorkest zal
horen het Amadeus Strijkkwartet,
net de altist Cecil Aronowitz alle
strijkkwintettten van Mozart zal uitvoe-
De 100-jarige sterfdag van Schumann
zal worden herdacht in li ede-re vonden,
door Peter Peana en Benjamin Brit-
d-.e nog de vermaarde hoornist Den
nis Brain zullen
DIAGRAM NOT
TO SCALE
Maar het principe: zuigers In cylin
ders. die hun op- en neergaande bewe
gingen op een kruk-as overbrengen, Is
hetzelfde gebleven. Er z(jn wel pogingen
tot andere constructies gedaan: dc hete-
luchtmotnr. de straalmotor, zoals de Britse
fabriek Rover dat in een experimentele
auto toepaste maar de productiemodel
len hebben alle nog de zuigermotor.
Nu is de Brit Bradshaw met een ndeu-w
type zuigermotor gekomen het is ove
rigens typisch, dat vele revolutionnaire
autovtndmgcn tal Engeland worden ge
daan. terwijl de Engelse auto over hert al
gemeen nog conventioneel ls! Een
motor, die van afwijkende constructie is.
En dan vraagt men ziich onwillekeurig
die in wezen niet anders doet, don bij elke
snelheid van de auto, dc motor haar
gunstigste kracht te laten ontwikkelen.
Er Is maar één soort motor, dde geen
versnellingsbak nodng heeft, en dat ls de
fftraail-turblnemator. die bij langzaam of
zeer, zeer snel draaien (een st raad-turbine
kan straf fel006 meer dan 10.000, zelfa
20.000 toeren per minuut maken, tegen
een normale producrtde-rulger-moton
„maar" 4500) altijd gclijkmabge kracht
afgeeft, en die dus zonder meer aan de
achterwielen gekoppeld kon worden. En
of die straal-turbine-motor nu met vloed
bare brandstof (kerosine b.v.) of met
atoomkracht gedreven wordt, maakt In
wezen geen verschil. Daarom: Btodshaws
motor U een verbetering op het gebied
van de zuiger-motor, maar a>ls de zui
germotor zou worden verdrongen door
de straal-motor, verdwijnt Bradshaw*
motor ook!
Natuurlijk zal de herdenking van de
200ste geboortedag van Mozart z'ljo plaats
vinden. Het accent zal hier liggen in de
orkest- en kamermuziek werken. En ein
delijk zal r»u ook een Nederüander in de
belangstelling komen te staan, nL Sem
Dresden, die in 1958 zijn 75ste verjaardag
viert.
Bij de beeldende kunil tal een
wereldvermaard Nederlander h er da ah. t
wordt. Rembrandt, wiens schilderijen
en etsen ui het Rijksmuseum te Amster
dam en w en# tekeningen ln het Museum
Boymap# te Rotterdam te zien zullen zijn.
Den Haag krijgt ln het Gemeentemu
seum een uniek# Césaooe-tentoonateUr.ng.
Hoe werkt de nieuwe motor van
Bradshaw eigenlijk?
EEN NORMALE ZUIGERMOTOR dit ter oriëntatie ziet er *ls volgt nltt
een r(J cylinders (bussen) naast elkaar bevatten tuigen, die door explosies van
ontbrandende benzine op en neer gaan en die die beweglnj met dr(jfztangcn op do
er onder gelegen kruk-as overbrengen. Brsdshawt motor stapt van dit princlpo
geheel af. en aan de hand van de tekening willen we proberen u de werking duidelijk
te maken. Eerst een lijstje met vertalingen van de Engelse bijschriften: Cooling Una
koelrlbben; Plug In cylinder wall bougie In cyllnder-wand; Extent of piston
travel afstand waarover de znlger ilch verplaatst; Exhanstport ultlaatopeningi
Inlet port inlaatopenlng; diagram not to scale tekening niet op tchaal; To gear
box naar versnellingbak.
De cirkelvormige bule, waarin de zui
gers zitten, draait in de richting van da
pijl rond. Tussen twee zuigers wordt
steeds door de Inletport een hoeveelheid
ontplofbaar gaa binnengelaten. Door da
beweging van de motor komen de twee
zuiger# naar etkaar toe, comprimeren het
dus. en dan Is de bougie In de ronddraai
end# cytlnderwand op de juiste plaats ge
arriveerd. Dc vonk doet het mengsel ont
branden en de twee zuigers gaan weer uit
elkaar Daar deze „cyclus'" vier keer op
de omtrek van de cirkel plaatsvindt
elke 90 graden dus bewegen de armen
van de zuigers zich tegen elkaar In heen
en weer als de ,x>nruat" van een horloge.
Elke beweging van de zulger-armen
wordt door een explosie veroorzaakt cn
«o la technisch gesproken elke slag
een werk#lag. De „onrustbewegingen" van
de twee ln elkaar draaiende assen, dis
aan de zuiger-armen va»»»ziMen, worden
door krukken op een aparte kruk-*a
overgebracht 'rechts op de tekening).
Als uitvinding Is de „Omega'-motor
knap Daar Bradshaw nog
teen prototype voor beproeving klaar
heeft, valt moeilijk te zeggen, of de motor
ln de practijk bevalt.
