1
Witte boord gekeerd
Strengere straffen voor
verkeerszondaars
KERK en SCH
.Grondtoon van ons volksleven
is niet meer protestants"
Het
verleden
keert weer
LPnzzIe=J
2
DINSDAG 22 NOVEMBER 1955
T^NKELE dagen geleden hebben wy op deze plaats de aandacht gevraagd
voor een interessante studie uit Amerika over „de dragers van witte
boorden". Dat zyn in het algemeen diegenen, die in de maatschappij een
administratieve functie hebben, en voorts leraren, ingenieurs en al dege-
nen, die een functie vervullen, waarvoor een universitaire vorming nood
zakelijk is. Uit die Amerikaanse studie bleek, dat het aantal dragers van
al dan niet witte boorden de laatste tyd. vergeleken met het aantal hand
arbeiders. 9terk is toegenomen.
Er viel reeds te voorspellen, dat dit toenemen van het aantal boorden-
dragers van invloed zou zijn op hun beloning. Welnu, hierover brengt het
blad „Economisch-Statistische Berichten" ons nu, eveneens vanuit Ame
rika. nadere gegevens. Deze gegevens bevestigen, zoals reeds te verwachten
viel, dat er onder de dragers van boorden de laatste tijd ongerustheid heerst
over hun beloning.
Cijfers tonen aan. dat, zoals het aantal boordendragers tegenover dat
der handarbeiders stijgt, hun inkomen, vergeleken met dat der handar
beiders. dalende is.
ZIJN factoren, die tot deze ontwikkeling bijdragen. Daar is in de
eerste plaats de uitbreiding van de onderwijsmogelijkheden. Eens was
het zó, dat de drager van een boord alleen al door zijn opleiding een ze
kere bescherming genoot. Zijn opleiding onderscheidde hem wezenlijk van
een handarbeider. De opleiding, die hij genoten had, was een voorrecht,
dat niet aan velen, doch slechts aan enkelen ten deel was gevallen. Er lag
in zijn opleiding een sterke barrière tegen concurrentie. Dat is inmiddels
wel heel anders geworden. Het is in onze dagen heel wat gemakkelijker ge
worden om dezelfde opleiding te krijgen, die voorheen voor enkelen was
voorbehouden.
Zyn er dus veel meer dan voorheen, die tot dit werk bekwaam worden
gemaakt, het werk van de boordendrager zelf wordt eer gemakkelijker dan
moeilijker. Ook dit werk is voor een belangrijk deel gemechaniseerd en er
zijn onder de beoefenaren van de beroepen van boordendragers ook veel
vrouwelijke arbeidskrachten gekomen, hetgeen het arbeidsaanbod aan
zienlijk heeft verruimd.
TTET IS tekenend, dat de Amerikaanse studie nog een andere oorzaak
vermeldt, die de boordendragers in een ongunstiger positie plaatst:
Het is een oorzaak, die wij zelf ook al in ons vorige artikel hebben genoemd.
Het is deze oorzaak, dat het organisatiebesef onder handarbeiders nu een
maal sterker is dan onder de drager» van boorden. Wie ook in ons maat
schappelijk leven iets van het organisatieleven afweet, zal dit alleen maar
kunnen beamen. En in het huidig maatschappelijk bestel komt men zonder
organisatie en zonder georganiseerd, dat wil dus zeggen: zonder gemeen
schappelijk optreden, nu eenmaal niet ver.
Mede daardoor is juist van de kant van de handarbeiders uit de af
stand tot de boordendragers heel wat kleiner geworden. Verscheidene voor
rechten van boordendragers zijn al geen voorrechten meer. omdat zij ook
door de handarbeiders zijn verworven. Ja, voor ons land. en stellig ook
voor Amerika, geldt soms al, dat een verandering in de arbeidsvoorwaarden
eerst door de handarbeiders wordt verworven en dat zij pas daarna ook
door de dragers van boorden wordt verkregen. Zij profiteren in dat geval
van de sterkere organisatie onder de handarbeiders.
TT7AT DE beloning betreft, de Amerikaanse studie heeft aangetoond, dat
de lonen van de handarbeiders meer veranderingen laten zien dan die
der boordendragers. Vooral tijdens een periode van inflatie lopen de hand
arbeiders wel sterk op de boordendragers in. Aan de andere kant is in een
periode van slapte de werkloosheid onder de handarbeiders veel groter dan
onder de dragers van een boord.
Het valt ook niet te verwachten, dat de meerderheid van de boorden
dragers in de naaste toekomst meer zal gaan verdienen dan de meerderheid
der handarbeiders. Waarby dan nog komt iets waarop wy reeds de
aandacht vestigden dat op vele kantoren het werk van tal van boorden
dragers eveneens een uitgesproken technisch karakter zal krijgen, hetgeen
aan het witte boord vermoedelijk ook al niet ten goede zal komen.
Waarom wy dit alles hier doorgeven? Omdat deze afnemende belang
stelling voor de betekenis van het witte boord alleen maar kan resulteren
in een grotere waardering voor de handenarbeid. En dat is op zichzelf ook
iets, dat zeker de aandacht verdient.
Ned. genootschap van
burgemeesters
De Haagse burgemeester mr F. M. A.
Schokldng zal morgen tijden* een te
Utrecht onder voorzitterschap van bur
gemeester mr H. A. M. T. Kolfschoten van
Eindhoven te houdèn vergadering spreken
de wenselijkheid en het doel van eer
Nederlands genootschap van burgemees
ters. Het ls de bedoeling een dergelijk
genootschap op te richten. De Neder
landse burgemeesters zijn thans in pro
vinciale kringen georganiseerd. Tijdens de
vergadering zal het bestuur van
nieuwe genootschap worden gekozA. Het
voorlopig secretariaat wordt waargeni
door de oud-burgemeester van Ber-
kel en Rodenrijs mr A. A. M. Grünndeman.
De Ommelanden wil
fusie met Friesland
Dir«ct«ur De Boer met peneioen
Op een Zaterdag ln Groningen gehouden
ledenvergadering van da Coöp. Melkpro-
ductenfabriek De Ommelanden hebben
de leden ln principe besloten een sa
werking tot stand te brengen met
Coöp. Condensfabriek Friesland te
Leeuwarden. De besprekingen zijn hier-
/er nog gaande.
Aan het einde der vergadering sprak
de heer F. de Boer een afscheidswoord
•ls directeur van de Ommelanden
(Vervolg van pig. 1)
Hiermee ls nog gWn antwoord gegevn
o: de vraag, of de huidige straffen zwaar
genoeg zijn. Daze vraag ls ook zeer moei
lijk te beantwoorden. De minister van
Justitie heeft een verhoging van het straf
maximum aangekondigd voor ernstige ver
keersdelicten. doch daarbij tevens zijn
twijfel uitgesproken aan de doelmatigheid
van een sterk opschroeven van de straffen.
„De wetgever dient zich te hoeden
een Inflatie van de wettelijke strafposltle»,
waarbij hU een goeds kans loopt, dat de
rechter hem niet zal volgen", meent de
minister ln zijn memorie van antwoord
aan de Tweede Kamer.
COMMISSARIS OEFENDE
CRITIEK
De minister maakt zich kennelijk geen
Illusie.* over de mogelijkheid dat de rech
ter zonder meer hogere eisen (eventueel
b" hogere strafmaxima) van het open
baar ministerie zal volgen, met andere
woorden: de rechter zal zijn strafmaat niet
zonder meer „optrekken" en lijn onaan
tastbaarheid ln gevaar laten brengen door
een bepaalde actuele situatie. Op zichzelf
is dit Juistde onaantastbaarheid van onze
rechterlijke macht ls een kostbaar goed.
dat geëerbiedigd dient te worden.
Maar tochmen vraagt zich af. of de
vonnissen ln verschillende gevallen wel ln
overeenstemming zijn met de ernst van
het gepleegde felt. En met „men" worden
hier dan niet alleen het publiek, de bui
tenstaanders. bedoeld Ook Insiders maken
zich ongerust. Zo heeft bij voorbeeld
missarls J. L. Posthuma, hoofd va
Amsterdamse recherchedienst en wa
mend hoofd-commlssarls van politie, zich
enigzins bitter uitgelaten ln TAP. het
korpsorgaan van de Amsterdamse politie
Hij oefende hierin crltlek uit op de „lauwe
en nare" Instelling van de politieman (te
Amsterdam) ten opzichte van verkeers
overtredingen, maar noemt daa:
een „zeer belangrijke oorzaak,
de laatste Jaren, de onbegrijpelijke lage
straffen, die aan ernstige verkeersover-
treders door de hogere en lagere rechter-
U1ke macht worden opgelegdCommis
saris Posthuma ls zich bewust, dat het
eigenlijk de politieman niet past crltlek uit
te oefenen op het beleid van de rechter
lijke macht, doch „politiemannen zljr
tevens gewone mensen die er minstens
hetzelfde rechtsgevoel op ns houd
bij de burgerij als kostelijk bezit wordt
i die
gemakkelijk met
leling en overgave hun werk (kunnen)
doen. als zij de strafrechterlijke gevolgen
(daarvan) ala een aanfluiting moeten
Un".
Wanneer w(J lezen, dat een dronken
automobilist, cie een jonge man van 2
jaar dood rtydt, gestraft wordt met ééi
maand en een jaar Intrekking van het
rijbewijs, dan wrflven wfl ons toch
commissaris Posthuma de
uit. Is dit juist? Kunnen we de ovi
gingen van de rechter beoordelen? Z|jn
w(j als leken niet geneigd, t« primair
oordelen?
RECHTERS TE WEINIG
TECHNISCH
Het Is een moeilijke kwestie. De rechter
lijke macht ls ln het algemeen niet ge
neigd zich over deze kwestie uit te laten
nders staat het echter met de Justitie.
Zonder enige afbreuk te doen as
aantastbaarheid van de rechterlijke macht
met volledig begrip voor de moeilijk
heden van de verkeersrechtspraak ls
er daar. tot in de hoogste regionen, toch
overtuigd, dat de verkeersonveiligheid
hard moet worden aangepakt Wel
ke zijn echter de moeilijkheden?
De verkeersovertreder. óók de weg-
plraat, heeft bijvoorbeeld geen Inzicht in
de strafmaat, terwijl de beroepsmisdadiger
reddlvlst dat gewoonlijk wel heeft. Er
Is bU elke berechting nu eenmaal
aantal spelregels, dl# het publiek niet
kent Zo zal voor een „algemeen geacht
burger" één maand gevangenisstraf véé
zwaarder wegen, dan een Jaar of méér
^^HMiwart Jongen". Ook IMMI
niet te vergeten, dat de rechter zo véle
ernstige zaken te berechten krijgt
de verhouding beter zien kan den de
leek. Wtj weten reeds op het feit dat de
kantonrechter wellicht bepaalde misdrij
ven reeds met andere ogen ziet, dan de
rechter ln de arrondlwomentarechlbank
Een tweede grote moellljkhetd ls. dat
grote aanrijdingszaken gewoonlijk
den ni het gebeurde dienen en
zoveel tijd de getuigenverklaringen veel
van hun waarde verloren hebben. In
appélzaken geldt dit nog lr sterkere mate
Voorts ls de Instructie Juist ln verkeers
zaken vaak bijzonder moeilijk en stelt zij
hoge eisen aan de rechter-commissaris.
Niet Iedere Jurist t» een geboren onder
vrager! Varder vindt men ln de recht
banken en vooral ln de hoven ..og
schillende oudere rechters, die geen
varen verkeersdeelnemers zijn. terwijl
toch eigenlijk het verkeer van vandaag
Ingewikkeld Is. dat men het n!et volledig
kan beoordelen, zonder er zelf actief
ernen. In kringen van het Open
baar ministerie juicht men het dan ook
toe. de. vele Jongere leden van de zitten
de magistratuur automobilisten zijn.
En tenslotte heeft men niet alleen bij
verkeerszaken steeds met de moeilijk
heid te maken, dat de strafrechtspreklng
populair is. niet ..Juridisch" genoeg
la 4* MB van vala rechters. HBBI
Dit zijn enige van de moeilijkheden,
waarvoor het Openbaar Ministerie, dat
zervolgt en reeds uit dien hoofde
de zaken zo scherp mogelijk dient te stel
len. begrip heeft, do-h die het, naar
Indruk kregen, toch wel anders
willen tien.
HELDERDER FORMULERING
Ze vindt men bij het O M. over het al
gemeen méér begrip voor techniek, dan
ln rechterlijke kringen Vele officieren
van justitie zijn ervaren automobilisten.
Nervositeit
alle gevolgen daarv*
overvdht U alleen werkelijk doeltreffend
\ElR0T0\lf.
Niei verdovend,
meer genezend.
Begin daarom een
kuur met NEUROTONIC
an U word» Uw
zenuwen volledig
de baat.
Voorradig bij alle
^apothekers en
drogisten.
die zich een grote deskundigheid hebben
rven ln verkeerszaken. Men zou
als O.M. graag een soortgelijke deskun
digheid zien bij de rechters, ofschoon mer
niet naar speciale verkeersrechters toe zou
willen. Dit zou lelden tot een te grote spe
cialisatie, terwijl iedere rechtszaak toch
in laatste Instantie een Juridisch probleem
Om het publiek een duidelijker begrip
geven van da vonnissen zou het gewenst
zijn dat deze helderder gemotiveerd
den. zakelijker en minder ln de gebrui
kelijke vage formulering. Dit zou onge
twijfeld aan het huidige gevoel van rechts
onzekerheid tegemoet komen.
Ten slotte ls het gewenst dat ondanks
de overgrote hoeveelheid van verkeers
zaken de belangstelling warm blijft
behandeling niet verzwakt wordt door het
teveel. Het ls ongetwijfeld een va;
taken van het openbaar ministerie, deze
belangstelling warm te houden, er
blijven hameren.
En tenslotte heeft het openbaar mini
sterie uiteraard zijn eigen visie op de
pair van de verkeersonveiligheid. Men is
overtuigd van de dringende noodzaak
Intensieve en efficiënte contróle door de
politie. Met getuigenverklaringen komt
er niet Er zal enerzijds een preven
tieve werking moeten uitgaan van deze
contróle, doch daarnaast zal onbarmhartig
op elke slak zout gelegd moeten worden.
SNELLE BERECHTING
Men ziet verder de grote noodzaak .ln
>n een snelle berechting en een soepele
samenwerking tussen Rijk en gemeente
met eigen politie.
Wij hebben de overtuiging gekregen,
dat de justitie het met dit alles zéér
-ernstig meent en -dat de onwillenden in
het verkeer dat wel zullen voelen ook!
WD zijn er ons van bewust dat mt
liet nop geen „Ja" of „Neen" is gegeven
op de vraag: „Zijn de vonnissen fe mild?'
Enerzijds ziet men toch steeds meer, dat
•echters In verkeerszaken het O.M. vol
ledig volgen, hetgeen ongetwijfeld tot vol
doening stemt. Anderzijds worden er nog
steeds voor leken onbegrijpelijke vonnis-
geveld. Wanneer in grote lijnen hel
openbaar ministerie hiervoor begrip heeft
wij zouden haast willen zeggen: zélfs
het O.M. dan dienen wij als leken
sichtig te ztffl in ona oordeel. Want de
onaantastbaarheid van de rechterlijke
macht is een kostbaar goed in ons land,
t er niet mee gediend is tvanne*
•a/oplegging een tekort aan stabiliteit
ti gaan vertonen. Hetgeen echter niet
wegneemt, dat wij wel eens wat onge
duldig worden bff het soms trage volgen
hogere eisen of hogere strafmaxima
Waarom slaagt de een
en faalt de ander
Bediijfsarts van Philips te
Utrecht gepromoveerd
Hoe kamt het dat onder nagenoeg ge
lijke omstandigheden, de één ln een In
dustriële omgeving slaagt, terwijl een
ander faalt?
Deze vraag heeft de heer M. R. v.
Alphen de Veer (geb. te Utrecht) getracht
beantwoorden ln zijn proefschrift:
Success and failure In industry, waarop
hij heden aan de rijksuniversiteit te
Utrecht is gepromoveerd tot doctor ln
de geneeskunde.
De heer Van Alphen de Veer, die be
drijfsarts ls bij de Phllipsfabrieken te
Eindhoven heeft bij een groep „succes-
•en" en bij een vergelijkbare groep
.failures" een groot aantal factoren onder
zocht drie deels op het milieu, deels op
anlcg van zijn subjecten betrekking
hebben.
De mislukkelingen bleken veelal Uit
minder harmonische familie* te komen,
waarbij vooral de rol van een vaderfiguur
voren kwam, die belemmerend op
de ontwikkeling van het kind scheen te
hebben gewerkt Ten aanzien var
aanleg-factoren was het vooral een
dere vitaliteit, waarin zich de „failure*"
de successen onderscheidden. De
mislukkelingen voelen zich gauwer „be
dreigd" en gekwetst" door men*en ui'
de werkomgeving, en kunnen zich ook
niet zo volledig aan hun taak en de daar
mee samenhangende objecten geven.
Onder tijdsdruk gezet, knappen zij vlug
ger af, wat zich vooral uit in klachten
lichamelijke aard. Zij missen de in
nerlijke vrijheid, die nodig is om zich aan
de industriële omgeving aan te passen en
zich relatief gelukkig ln te gevoelen
Het zijn dikwijl* onvolgroeide persoon
lijkheden.
Promotor wa* prof. Jhr dr D. J. var
Lennep, hoogleraar-directeur van het In
stituut voor Klinisch* en Industriële
Psychologie.
77e Uniecollecte, lijst 9
Transport lijst 8 88.51S.18, Applngedam
ƒ671,50, Ten Boer ƒ406.50. Ezinge ƒ273.50.
Glimmen 333, Haren ƒ816, Zevenhuizen-
Evertswijk 137,50, Oude en Nw. Bildtzijl
474.85, Exmorra 291, Marrum 345.
Minnertsga 378, Alteveer ƒ342, Zweeloo
ƒ263,25. Den Hulst 248.25. Steenwljk
636, De Valk 406.50, Mijdrecht 380.45.
Ouder-Amstel (De Waver) ƒ83,10. Castrl-
71,46, Hoorn 537,45, Nieuw-Vennep
ƒ941.45. Alphen a. d. Rijn ƒ398.38. Bar-
woutswaarder 148.10, Vianen 311.72.
enaar 942.36. Brouwershaven
107.98. Totaal van 225 loc. comlté's
ƒ98.460.48 (v. J. ƒ85.307.24).
Inauguratie prof. v. Opstall
te Utrecht
Prof. mr S. N. van Opstall heeft gis
termiddag het gewoon hoogleraarschap ln
het Ned. privaatrecht aan de rijksuniver
siteit te Utrecht mat het uitspreken var
een rede aanvaard.
Afscheid prof. mr Houwing
van Rotterdam
Met „Persoonlijke opmerkingen tot de
studenten", heeft prof. mr Ph. A. N. Hou
wing gistermiddag afscheid genomen van
de Ned. Econ. Hogeschool te Rotterdam,
waar hij sedert 1939 hoogleraar ls geweest
in het privaatrecht.
G*n««st ruwheid en schraalheid
Herv. synode tegen half
December bijeen
De vrouw in de ambten in
eindbeslissing
De najaarsvergadering van de genera
le synode der Ned. Herv. Kerk, die van
12 tot 17 December op „Woudschoten"
wordt gehouden, zal o.m. zijn gewijd aan
de behandeling in tweede Instantie van
de voorstellen tot wijziging van de kerk
orde met het oog op de toelating van de
vrouw tot de ambten. Deze vooretellen
werden door de generale *ynode ln eer6te
lezing aanvaard in haar vergadering van
30 Juni 1954 en daarna ter overweging
toegezonden aan de clae6icale vergade
ringen. Voor de behandeling van dit
agendapunt heeft de gen. synode aan de
clas«icale vergaderingen verzocht eei
tweede afgevaardigde te benoemen, di>
al* advi6eur de besprekingen van dit on
derwerp zal bijwonen. Dientengevolge
bestaat, uitsluitend voor dit agendapunt,
dit keer de synode uit 54 stemgerechtigde
leden en 54 adviseurs van de classical*
vergaderingen.
Vervolgens zal de synode behandelen
de bij haar binnengekomen adviezen
de provinciale kerkvergaderingen en
dere kerkelijke colleges ter correctie en
aanvulling van de algemene regelingen
voor de predikantstractementen- en pen
sioenen.
Voor het overige vermeldt de agenda
een aantal benoemingen of herbenoemin,.
gen voor verscheidene colleges en orga
nen van bijstand. Ook zullen de Jaarver
slagen van vele dezer organen in bespre
king komen.
Prof. ir Zwiers te Delft
1 Jan. met emeritaat
Prof. Ir H. T. Zwiers, hoogleraar ln
de bouwkunde aan de T.H. te Delft heeft
met 1 Januari eervol ontslag verzocht
Prof. Zwier*, die in 1900 te Amsterdam
werd geboren, studeerde te Delft alwaar
'a-n '22 tot '26 assistent was. Daarna
hij verbonden aan de Haag*e
demle voor beeldende kunsten, architect
te Delft daarna te Haarlem en sedert
1938 hoogleraar te Delft. Hij was o.i
aesfhetisch adviseur van de gemeente
Zandvoort Tal van bouwwerken zijn
door hem ontworpen: de laatste jaren,
vele Hervormde kerken.
Valicaan bevestigt:
Christusverschijriing aan
Paus Pius XII
Het Vatlcaan heeft de verschijning van
Christus aan Paus Plu* XII op 2 Decem
ber van het vorige jaar bevestigd. In het
gebed verscheen Christus aan de Paus.
drie toen ziek was. om hem te troosten
en mede te delen, dat zijn uur nog niet
gekomen was. Van dat Ogenblik af
de ziekte van de Paus, volgens Italiaan
se berichten, een gunstige wending. Zege
lieden van het Vaticaan hebben te kennen
gegeven, dat de Paus wel heilig
klaard zal worden, want men beschikt
over een dik archief van wonderbaar
lijke feiten, welke op zijn voorspraak
hebben plaat* gehad.
Nog niet geheel verdwenen, maar...
Prof. Romme wil rooms-kaholieke toon in ons
gemeenschapsleven verstevigen
Door de rooms-kathdlieke sal scher
per geaccentueerd dienen te worden, dat
na de emancipatie zover Is gevorderd, i|j
een versterkte baal* wil leggen om de
rooms-katholleke toon in ons voIksL.cn
te bevestigen en te verstevigen. De tQd,
dat de grondtoon van ons gemeenschaps
leven louter protestanta-chrlateiyk wat,
Is bepaald voorbU. al ls zü nog niet ver
dwenen", aldus prof. mr C. P. M. Romme
tijdens een gisteravond te Amsterdam ge
bonden vergadering van de hoofdstede
lijke afdelingen der KVP.
Prof. Romme was er van overtuigd dat
ook ln de tweede lezing een tweederde
meerderheid ln het parlement behaald
zal worden voor het voorstel om de
Tweede Kamer tot honderdvijftig leden
uit te breiden. „Het katholieke volksdeel
heeft de opdracht daarvan door haar af
gevaardigden vijftig zetel* te laten be
zetten". aldus apr.
In het vervolg van zijn betoog ver
klaarde prof. Romme. dat de rooms-ka-
tholieken moeten pleiten voor een geee-
telljke vrijheid, die haar voedingsbodem
vindt ln de Christelijk gebonden wetten,
waarbij zij de uitspraken van bet kerke
lijk leergezag aanvaarden. „Wij zullen
de verdraagzaamheid, een der eerste
Christenplichten, daarbij niet uit het oog
verliezen, doch er wel de nadruk op leg
gen, dat wij een meer duurzaam en alge
meen doel nastreven, namelijk het lnwe.
ven ia het stramien van ons Nederlandse
volksleven van ons kalholtek zedelijk
eigene".
Chr. Middenstanders tegen
gokken op winkelbeurzen
De Christelijke middenstandsvereniging
te Veendam heeft zich evenals ln het
leden ook thans onthouden van enige
medewerking aan de Veendamse winkel-
beurs, die het z.g. aardappel-rumoer deed
ontstaan. Het bestuur van de Veendamse
Chr. middenstandsvereniging heeft zich bij
zijn besluit laten leiden door de Inhoud
het rapport-winkelweek van de Chr.
middenstandsbond, waarin winkelweken
of beurzen worden veroordeeld, indien
op enigerlei wijze wordt gespeculeerd
de goklust van het publiek. Dit laatste
bij de wlnkelbeurs ln Veendam wel
het geval, zo meende het bestuur va
plaatselijke Chr. middenstandsvereniging.
De Antilliaanse regering heeft be
richt ontvangen, dat de uitbreiding van
het Nederlands-Amerikaans verdrag ter
voorkoming van dubbele belasting, tot de
Antillen, een feit is geworden.
Jubilerende predikanten
Op 25 November zal het 55 Jaar zijn ge
leden, dat ds G. W. C. Vunderink, oud
predikant-directeur van het Internaat
het Chr. Lyceum te Zeiat. werd be
vestigd al* predikant in de Herv. Kerk.
Hij werd op 13 Augustus 1877 te Gronin
gen geboren en stond achtereenvolgens
Dorkwerd, Hoogeveen, Amersfoort en
tenslotte nog 16 jaar te Haarlem, waar
hem ln verband met zijn benoeming te
Zeist in April 1927 eervol ontslag met de
bevoegdheid van emeritus werd ver
leend. Op 1 September 1948 werd hij op
71-Jarige leeftijd gepenslonneerd.
Die dag zal het ook 55 jaar zijn gele
den dat ds J. Bosch, thans wonende te
Ermelo, werd bevestigd al6 predikant ln
de Geref. kerk. Hij werd op 24 Januari
1876 te Zwolle geboren en diende de ker
en van Neede, Genderen (N.Br.), Steen-
ijk, Alteveer 'Dr.), Wesbbroek (U.),
Grijpskerk en tenslotte nog negen jaar
die van Oldebroek, waar hem op 1 Juli
op medisch advies vervroegd emeri
taat werd verleend. In het voorjaar van
1946 ging ds Bosch over tot de Geref.
kerken art. 31.
De kleuterschoolsubsidie
Groninger raad is het
eens met B. en W.
De Groninger raad Is het geheel met
B. en W. eens. dat de aftrekregeling In
zake de subsidie aan het chr. kleuter
onderwijs hoogst onbillijk genoemd moet
worden. Door deze regeling komen n.l.
gemeenten, die geheel uit eigen beweging
het bijzonder kleuteronderwijs volledig
hebben gesubsidieerd, niet voor tege-
moettreding door het rijk ln aanmerking.
T.a.v. de aanvraag voor subsidie ten be
hoeve van het chr. b.l.o. in Groningen
besloot men de beslissing van de wetge-
inzake de uitkering van de rijkssub
sidie af te wachten.
Chr. kweekschoolleraren op
28 Dec. naar Utrecht
De algemene vergadering van de Ver.
van Leraren aan Prot. Chr. Kweekscho
len zal 28 Dec. te Utrecht onder presidium
van de heer J. Dekker, directeur va
Chr. normaalschool le Zetten, worden
gehouden. Na afdoening van de huishou
delijke zaken zal de heer C. Kleywegt
uit Nijmegen, Inspecteur voor de onder
wijzereopleiding, refereren over;
derde leerkring".
BeroepingswerJr 4
Ned. Herv. Kerk
•roepen: te Bennekom J. Wieman
te Oudewater.
Aangenomen: naar Wlnssum H. D.
Hendriks, vic. te Retranchement; naar
Beverwijk J. A. Eekhof, vic. te Wijk aan
naar Wageningen W. Pelleboer te
Vriezenveen.
•dankt: voor Steenderen (toez.) S.
Kooistra te Welsrijp.
(Texel) 2e ber. F. J. Scholten te Lemmen.
Geref. Kerken art. SI
'roepen: te Amsterdam-C. M. J.
C. Blok te Utrecht-N.W te Zuidbroek H.
M. Ohmann. cand. te Meppel.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal: te Maarssen P. H. Segge-
link te Zaandam en P. de Smit te Mld-
delharnia.
Beroepen: te Haarlem-N. W. H.
Velema te Eindhoven.
Evang. Luth. Kerk
Beroepen: te Gouda L. Eveleln te
Enkhuizen.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Zeist A. de Bloois te
Rotterdam-C.
Academische examens
AMSTERDAM. G.U.. 22 Nov. Geslaagd
voor doet geschiedenis: mej. C. C. M.
Herbermann. Haarlem. Doet. rechten; mej.
G. E. Steenhulzen. C. H. R. Hulaenbek. J.
Smit, A. B. L. Blessing. Amsterdam en W.
wetenschappen: E. B. v. Duim
BURG 21 Nov. Geslaagd voor doet.
mie: C. Kramers. Breda. Cand. ld.; G.
Linden. Eindhoven: A. Dautzenberg,
tWt u/te*,
7 dag in dag uit! Gee
hem bij de eerste 1
voortekenen var
kou, hoest of griep
ABDIJSIROOP?.
sr. 8 15 Gram. 9 00 V. d. zieken 9 30 V.
vrouw 9.35 Waterst. 9.40 Licht* muz. 1
Gram. 10.30 Morgendienst 11.00 Gram. 11.30
„De achtergrond", hoorsp. 12.15 Metropole-
ork. 1220 Land- en tuinb.meded. 12.33 Me-
tropole-ijork. 12 53 Gram. of act. 13.00
15.00 Jeugdconc. 15.45 Gram. 16.00 V. d.
Jeugd 17.20 Gram. 17.40 Koeraen 17.46 Or
gelspel 18.15 Kamerork. en solist 18.45 Spec
trum v. h. Chr. Organisatie- en Vereni
gingsleven 19.00 Nieuws en weerber. 19.10
Koperens. 19.30 Bulten!, overz. 19.50 Gram.
20.00 Radiokrant 2020 Kamerork. 21.15
„Overheid en onderdaan in West-Europa",
caus. 21.35 Meisjeskoor 22.00 Gram. 2225
Strijkkwaret 22.45 AvondoverdenJting 23.00
Nieuws 23.15 Sportultsl. 2320—24.00 Graj
Hilversum n, 298 m. VARA: 7.00 Nieu\._
7.10 Gym. 725 Gram. 8.00 Niauws 8.15 De
Ontbijtclub 8.50 V. d. hulsvr. 9.00 Gym.
v. d. vrouw 9.10 Gram. VPRO: 10.00
Schoolradio. VARA; 1020 V. d. vrouw
11.00 Gevar. progr. 12,00 Dansmuz. 12.30
Land- en tulnbmeded. 12.33 V. h. platte
land 12.38 Lichte muz, 13.00 Nieuws 13.15
Tentoonstelllngsagunda. 13.18 Lichte muz.
13.45 Medische kron. 13.55 Gram. 14.30 V.
d. Jeugd 16.00 V. d. zieken 16.30 Gram.
1720 Dansmuz. 1720 Regeringsultz.; Rljks-
Mr Th. J. van der Peljl
Koninkrijk* aangelegenheden'
1820 Gram. 18.30
'■"I V. d. Jeugd
18.00 Nieuws
Act 18.40 Hammond-L-
19 10 „Humanisme en politieke keuze", le-
19.25 VARA-Varia. VPRO: 19.30 V. d.
Jeugd. VARA: 20.00 Nieuws 20 05 Tussen de
regels door 20.15 Gevar. progr. 20.50 „De
geisha's van Kapitein FiSby" hoorsp. 2210
Gitaarrecital 22 22 „Tussen mens en nevel-
vlek"A caus. 22 37 Lichte muz. 23.00 Nieuws
23.15 Soc. nieuws ln Esperanto
19.30 Dansmux. 20OO Hoorsp. met muz. 20.30
Voordr. 21.00 Ork.conc. 22.00 Nieuws 22.15
Ork.conc. (verv.) 23.10 Adyentscaus. 23.30
Voordr. 12.30 Ora.conc. 13.00 Pari.
13.15 Lichte muz. 13.45 Ork.conc. 14.45 V. d
kind. 15.00 V. d. vrouw 16.00 Lichte muz.
16.45 Gevar. muz. 17.15 ..Mrs. Dale's Dag-
73.
HOOFDSTUK XXVI
Ernst wa» het hui» uitgevlucht. Het was al
aou hij ook gewild hebben onnodig, om Sturge
en zijn vrouw meer vragen te stellen. Hij be
greep hun vreselijke wraak volkomen. Toch kon
hij hen niet veroordelen. Zij waren, hoe afschu
welijk het ook was, enigermate te verontschuldi
gen: al die jaren, terwijl hij Sturge verdacht,
hadden rij hem voor de moordenaar gehouden.
En hij sag maar al te duidelijk in, dat de
schijn tegen nem was, meer tegen hem dan te
gen Sturge.
Het was zo aannemelijk, dat hij de vrouw ge
volgd was, die hem met ondergang bedreigd had,
op die Zaterdagavond in de pastorie. En toen
Sturge hem daar in het bos had zien lopen, moest
die wel gedacht hebben, dat hij de dader was;
de man, die wegijlde van de plaats der mis
daad...
Het was hem dan ook geheel duidelijk, wat de
bedoeling was geweest van Lucie Everitt, toen zij
onder een valse naam op Glenby in dienst trad:
zij was daar gekomen als spionne, om op hem
te letten, ongetwijfeld op verzoek van Sturge of
van Marie Brandon. Na de misdaad was zij ge
bleven, om haar nichtje te wreken. Zij had ge
handeld in overleg met Sturge. Samen hadden
zij het plan bedacht en uitgevoerd.
Opeens bedacht hij, dat het oorspronkelijke
doei van zijn gaan naar Wynsdale was geweest:
Helena Abboth, zijn dochter, en Arthur, zijn
zoont Dat denkbeeld verbijsterde hem. Hij was
geheel ontdaan en zwaaide over de weg als een
dronken man
Maar bij zag ook in dit alles de hand van God.
En nu stond het voor hem vast: hij mochi zijn
geweten niet langer sussen; hij moest alles ver
tellen. Het ogenblik was dan toch gekomen, waar
op het geheim, dat zo lang in zijn borst was ge
weest en hem gepijnigd had, geopenbaard moest
Vrij bewerkt door
J. Harwood
worden, wat daarvan de gevolgen ook zouden
zijn.
Hij kon zich later niet meer herinneren, hoe
hij aan het station was gekomen en hoe hij in
Wynsdale was gearriveerd... Eerst op weg naar
de pastorie ging de werkelijkheid weer tot hem
doordringen.
Hij moest, diezelfde avond nog, alles aan Ali
ce vertellen, die dan meteen zou horen dat Maria
nog leefde en het wel maakte. Hij zou met zijn
mededeling niet lang meer wachten, althans
wanneer hij met haar alleen was. Want het was
wel zeker, dat Arthur in spanningsvolle afwach
ting was over de afloop van zijn reis...
Hij was echter nauwelijks binnen, of, na de
hartelijke begroeting, reide Alice: „Vrouw Mar
tin ligt op sterven. Ernst. Zij wilde je nog graag
spreken."
„Op sterven? Heeft zij dan een inzinking ge
had?"
Het ging de laatste tijd niet te best met haar.
Op haar verzoek had hij, ongeveer een maand
geleden, een telegram aan Rob gezonden, ver-
méldend. dat zijn moeder ernstig ziek was.
Ja, de dokter heeft alle hoop opgegeven. Ik
ben er vanmiddag geweest en mevrouw Hessel-
ton is nu bij haar. Maar wat scheelt Jou zelf.
Ernst?! nep zij opeens, verschrikt. „Je ziet er
zelf uit, of je ziek bent!"
„Neen, neen, Alice, ni*
moe."
„Rust dan eerst wat uit, dan kun je daarna
naar vrouw Martin gaan."
„Neen, kind, ik kan niet rusten vóór lk er ge
weest ben. Als zij overleden was vóór ik er ge
weest ben, nu ik thuis ben, zou ik mij dat nooit
vergeven."
Als goede predikantsvrouw kon Alice dat be
grijpen, dus drong zij niet verder aan, hoewel zij
hem ongerust aankeek.
„Ga dan, lieverd, ik zal op je wachten."
In de gang stond Arthur, hoed in de hand. Hij
leek zenuwachtig.
„U gaat zeker naar vrouw Martin, vader. Mag
ik met u meelopen?"
„Dat wilde ik je juist vragen, Arthur", zei
Alice.
Ernst was in verlegenheid. Hij wist, wat Ar
thur vervulde. Hij wist ook, dat hij diens vragen
moeilijk kon beantwoorden. Maar toch kon hij
geen redelijke verontschuldiging vinden, om het
aanbod af te slaan. Dus verlieten zij samen de
pastorie. Het was al heel laat, maar niet don
ker, want een volle maan goot haar zachte stra
len over de weg.
Zwijgend liepen zij door, tot Arthur, die niet
langer wachten kon, de stilde tussen hen ver
brak.
„U... Bent in Stonedean geweest, vader?"
J a.
„En hoe is het met Willy?"
„Hij ziet er slecht uit, Arthur. Maar geeste
lijk ligt hij goed. al heeft hij zo nu en dan aan
vechtingen, wat te begrijpen valt."
„Hij is een gelovige jongen", zei Arthur, vol
overtaiging.
„Dat geloof ik ook. Hij is zeer belangstellend
naar jou."
(Wordt vervolgd)
19.00 Liederen 19.25 Interviews 19.30 Muz.
v. d. Jeugd 19.45 Hoorsp. 20.00 Nieuws 20.2J bu'
Sport 20.30 „Round Britain Quiz" 21.00 Ge-nie
var. progr. 21Hoorsp. 23.00 Nieuws 23.1i
Act. caus. 23 20 Lichte muz. 24.00 Voordr.
0.15 Lichte muz. 0.50—1.00 Nieuws.
NWDR, 309 m. 12.00 Amus. muz. 13.01 Ter
Nieuws 13.15 Operaconc. 16.00 Dansmuz nie
17.00 Nieuws 17.50 Balletmuz. 19.00 Nleuwi
19.15 Klassiek* muz. 20.00 Gevar. progr 7
21.45 Nieuws 22.10 Lichte muz. 23» Amu* ïte<
muz. 23.20 Gevar. müz. 34.00 Niauws 0.25— bou
1.00 Kamermuz. de
Frankrijk, Nationaal Programma, 347 maan
12.00 Gram. 13.00 Nieuws 13» Gram. 14.01c.
Nieuws 14.10 Gram. 18» Amerlk. uitz. 19.01n,el
Gram. 20.00 Vocaal en*. 20» Lichte muz H
21.00 Hoorsp. 22 45 Gram. 23.00 Ork.conc exti
23.45—24.00 Nieuws.
Brussel, 324 m. 12.15 Gram. 12.30 Weer_J,
ber. 12.34 Gram. 13.00 Nieuws 13.15 Gram,,1
14.00 Schoolradio 16.00 Koersen 16.02 Gram 'ndi
16» Omr.ork. 17.00 Nieuws 17.10 Cello ergeh
piano 17.40 Gram. 17.50 Boekbe*pr. 18.01 ti»H
Discussie 18» V. d. sold. 19.00 Nleuwa 19.41
Gram. 20.00 Hoorsp. 21.00 Gram. 21.15 Omrwet
onk en soliste 22.00 Nieuws 22.15 Volkslle-tle.
deren 22.55—23.00 Nieuws.
Brussel, 484 m. 12.00 Gram. 15» Nleuwi
13.15 en 14.10 Gram. 14.15 Omr.ork en soUs
15.00 Gram. 15.45 Koorzang 16.05 Lichte muz j
17.00 Nieuws 17.15 en 17» Gram, 19.05 Uv at
programma" 19.30 Nieuws 20.00 Symph.órk
en solist 21» Folkloristisch progr. 22gil
Nieuws 22.15 „Vrije tijd" 22.56 Nleuwa.
BBC. Uitz. voor Nederland. 17.45—18.11 i«
Nieuws. Feiten v. d. dag. Engelse les v
beginnelingen, les 83. deel 4 (op 234 ei Fr
Journ. 20.15 Kookpraatje 30» „Frau Schö
lermann will Schleksal splelen" 21.0
Kleinkunst grosz geschneben" 21.25-
zic
22.00 Film.
Belg. TV-progr. (Vlaams). 17» V. d *U
kleuters 17.20 Filmprogr. v. d. jeugd 19.0 M,
1915 Gram 1930 Openingsbeelc
19.31 TV-nleuws 19.55 Recital 20.10 Ge.vai"ch»
progr. 21.05 Intern. tenrvUwek - - -
—Duitsland.
Belg. TV-i
idstrljd Belgiieen
de
TV-progr. (Frans). 18.45 Testbeel<Morr
instkron. 19» „Informations Proj
•Hes" 20 00 Act. 30.15 Nieuws 30.4Puiz<
Film 21.00 „Comment on devient acrobat Sp
de cirque" 21.45 „Rendez-vous avecVan
22.10 Wetensch. overz. 22.40 Jot
Jes 2
men
Burg
het t
je be
Behalve de gevraagde woorden moeterijpte
ook 11 zwarte blokjes ln het diagram wo©ver
den ingevuld. j^et
irlzontaal: 1. Rijk, bemiddeld; hebbe
spil, tandeloos zoogdier; 3. openspringeinen v
4. troffel; 5. pronkvogel, vrucht; 6. verichtei
soort, elfenkoningin; 7. klppenproduc
drank, bevel; 8. wapen; 9. tak. stuk hou»r no
Van links naar rechts: 1. To^t la
rechtsgeding; 2. verlaagde toon. moeili^echt
verteerbaar. 3. stoeltje zonder leunin^-^
deel van het been; 4. vogel, zoek; j?u
noord-west, zuidvrucht; 6. handvat, biL.
drog; 7. familielid, dichtbij; 8. achter, 0Ijerz0(
gevuld; 9. gezet, hist Spaanse rekenmunjude
Oplossing vorige pazzle :iging
trlzontaal: 3. Raam, 7. hagel, >rgani
dra. 10 eb. 11. gal. 13. A.M. 14. es, 16 mij P T
18. vlak. 20 sago. 22. sul. 21 pa. 25. as, 2ken j
19. pa. 31. aap. 33. bajes, 34. grif. litvoe
r tic a al: 1. Fabel. 2. weg. 4. A.krel e
a, 6. mambo. 7. hè. 8. lam. 12. UJfreure
•as. 17 lap. 18. vlaag, 19. kuf, 2
gaper, 23. leb, 26. sar, 28. lap, 30. as, 32. p
