Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | 19 november 1955 | pagina 4

Raad

van

wegen

elf over hofj
werken

en

0S.

Dr A. Teeuw aanvaardde
het hoogleraarsambt

Ontstemming over uitblijven
van oorlogsmonument

,Ons Grunnegerlaand'
„De Zwaarver"

NIEUWE LEIDSCHE COUBANT

ZATEBDAG 19 NOVEMBEB 1955

De crèche still going strong

De

Kier wenst gecoördineerde
brekerij in straten

RAADSLEDEN hebben in de middagzitting van de Leidse raad hun
licht laten schijnen op onderdelen van de gemeentebegroting. Opval
lend is wel dat sommige onderwerpen jaren achtereen terug plegen te
keren, en niet alleen omdat ze toevallig-tot het programma van de P.v.d.A.
behoren. Vorig jaar bijvoorbeeld heeft het K.V.P.-lid mej. Noordman tal
rijke nare feiten over de gebrekkige outillage van een aantal Leidse hofjes
in haar rede verwerkt, nu was het de beurt aan mevrouw Braggaar van
de P.v.d.A. om hetzelfde te doen. En nimmer hoort het publiek wat er nu
eigenlijk van gemeentewege aan wordt gedaan. Moeten rapporten dien
aangaande werkelijk zo geheim blijven, dat alleen de raadsleden er een
verstolen blik in mogen werpen?

De eerste spreker in de middagzitting
wu mr D r ij b e r (VVD), die een enigs
zins afgeroomd onderwerp aansneed, na
melijk het verkeer. Hij vond het struc
tuurplan maar erg ver In het verschiet
liggen en ook het wegenschema Iaat nog
maar op zich wachten. Dat laatste is In
April al in de commissie geweest en nu
net weer in B. en W. Dat gaat allemaal
te traag, gezien de noodtoestand Weet
men zeker dat de G G D. in 1958 kan ver
dwijnen uit haar gebouw, zodat de Lange-
gracht dicht kan? Hij wenste het zware
verkeer in één richting uit de Breestraat
weg.

Met enige verbazing had de heer Drijber
de antwoorden gelezen op de vragen over
het Levendaal; we weten toch allemaal
dat de kademuren op instorten staan? Spr.
zou het Rapenburg niet willen dempen,
maar in vredesnaam dan maar wei het
eerste gedeelte tot de Langebrug. zodat
de Breestraat kan worden ontlast. Hij
wees op de onhoudbare toestand bij de
Warmonderweg; deze zaak moet niet meer
traineren. Het verkeersparlement van de
heer Meester vond spr. wat vermoeiend.
Bij de straatnamen wenste hij de functie
vóór de naam te zien geplaatst, dus geen
Van Kinschotlaan. maar wel de Burge
meester Van Kinschotlaan. Wat de woon
schepen betreft kon spr. niet Inzlefl dat
die door een minder publiek zouden wor
den bewoond dan veie hulzen in Leiden.
Zolang de woningnood duurt vermindert
dit aantal natuurlijk niet.

Spr. sioot zich aan bij het voorstel
Woudstra over het scholenplan en ging
daarbij nog wat verder dan drie jaar. zo
dat een goed en harmonisch toekomst
beeld ontstaat. Het verdwijnen van de
volksscholen Juichte de heer Drijber toe;
hij zag gaarne scholen die opleiden voor
een hogere opleiding ..Het troetelkind van
mr Woudstra", zoals hij het noemde, de
12-kiassige achool. steunde spr. graag.
Misschien is er een tussenoplossing te
vinden door hat lnscnakelen van meer
vakonderwijzers.

Verbaasd

De heer Drijber was verbaasd over het
ontbreken van stijging van het leerlin
genaantal van de UTS, evenals over het
uitblijven van een oorlogsmonument. Hij
toonde zich nieuwsgierig naar de beste
ding van de f 14.00(1 voor stimulering van
de actieve cultuurbeoefening. De fractie
is dankbaar voor de activiteit op het ge
bied van de sportvelden. Voor het Lelds
studiefonds vroeg hij f 16.000 inplaats van
de toegezegde f 10.000, cn spr. achtte dit
een bescheiden wens. De student, die een
beurs krijgt, moet in staat zijn op be
scheiden wijze deel te nemen aan het
studentenleven. De groei van de univer
siteit demonstreerde spr. met de volgen
de cijfers: in 1946 staf en personeel 1225
personen, thans 2322; toen een budget
van f 4.800 000, thans f 20 000.000. De ruim
telijke uitbreiding is dus zeer urgent.

Over versterking van de staf van de
Lakenhal wenste hij nadere inlichtingen.
Opknappen van de Schottenzaal noemde
spr. zeer gewenst.

Hotjes

Als oudste raadslid wenste mevrouw
Braggaar (P.v.d.Ade wethouders
Menken en Van Schalk geluk, met hun
tienjarig wethouderschap Zij bepleitte
opknappen van enkele hofjes, waar ook
onbewoonbare hulzen voorkomen. Wat be
jaardenzorg betreft stelde zij Hengelo
ten voorbeeld, waar deze categorie uit
nemend wordt gehuisvest, met een ver
pleeghuis bij een complex afzonderlijke
huisjes. In Lelden ontbreekt een gemeen
telijk tehuis voor bejaarden.

Zoals gebruikelijk hanteerde mevrouw
Braggaar het oude onderwerp de crèche
als bewijs van de stelling, dat een raads
lid geduld moet weten te oefenen Zij
drong aan op spoed met deze inrichting,
zodat werkende gehuwde vrouwen haar
kinderen veilig kunnen onderbrengen. Zij
had al een schriftelijk bewijs van een
legaat voor de Crèche

Het derde vrouwelijk raadslid, me).
Noordman IKV.P.I, wenste haar za
kelijkheidsrecord te bevestigen. Zij wilde
het antwoord op haar vraag over ver
goeding van kosten bij een te hulp ge
roepen ambulance-auto ter kennis van
het publiek te brengen, namelijk dat geen
kosten in rekening worden gebracht als
geen vervoer geschiedt.

Wat de woonarken betreft wenste zi)
een onderzoek te doen instellen naar de
hygièoe aaa boord. Op elke 'wee sport
terreinen bepleitte zij een klein clubge
bouwtje. waar de verenigingsleden zich
thuis kunnen voelen. Aeethelische be
swaren tolde zij niet:, want di'. geschiedt
niet voor de omgeving, maar voor de
clubs. Zij «loot zich wat de overcredite-
ring betreft aan, bij de waarschuwende
wrorden van me) Van Nienea. en wat de
hofjes aangaat bij mevrouw Braggaar.
speciaal voor de sanitaire verzorging.

Personeel

Na de pauze kwam de heer De B r e e
(KVP) aan het woord, die zijn bezorgd
heid uitsprak over de personeelsbezet
ting. De personeelscommissie moet wor
den gekend in voorgenomen veranderin
gen. Kan worden gezegd dat er een goede
sfeer heerst en dat elke ambtenaar ver
zekerd is van normale promotiemogelijk
heden? Met kiem drong hij aan op het
ter hand nemen van de bedrijfakader-

Zeer kort kwam prof. Go al in ga (P.
v.d-A.) de aandacht vragen voor zaken
op het gebied van de gezondheid en de
maatschappelijke zorg Hij wenste te we
ten wanneer de plaatselijke commissi*
voor de gezondheidszorg zal worden ge-
reorgan.seerd en Informeerde naar coör
dinatie van de plannen voor bejaarden
zorg. Het gemeentebestuur heeft de mo-

plicht te zorgen voor voldoende zie
kenhuisruimte Men kan niet alleen maar
de gok maken dat de drie instellingen
toevallig op het goede aantal uitkomen.
De gemeente moet dus zeggingschap heb
ben over bedden. Spr. stelde de prin
cipiële vraag of het college van het
andpunt uitgaat, dat de gemeente
een initiatief moet nemen en verant
woordelijkheid dragen voor de zieken-
hulskwastle.

De heer Aaiders (KVP) hoopte, dat
de betrokken Leidse instanties allee zul
len doen om te voorkomen, dat de in
dustrie werkkrachten verliest doordat de
goede werkers elders werk en een goed
huis kunnen vinden. Hij drong aan op
voorbereidende werkzaamheden, die een
mogelijke conjunctuuroirolag gemakke
lijker zal doen verlopen. Deze objecten
moeten liggen in het economische vlak.
hoewel het sociale vlak natuurlijk
kan worden gemist. Het ls nu de tijd zich
te wapenen en te beschikken over
arsenaal van maatregelen voor de kwade
dagen. He; Rijk geeft hiervoor imi
subsidie. Met klem verzocht spreker
hiernaar te speuren. Een heempark en
openluchttheater waren z.i. hiervoor uit
stekend geschikt. Ook particuliere bu
reaux kunnen zoiets klaarmaken ais ge
meentewerken te weinig personeel hi

Cultuur

Een groeiende tendenz in het culturele
leven van Leiden was waargenomen
door de heer V. d Burgh 'PvdA). Het
speet hem erg dat op het gebied var
meenschapshuizen nog geen Initial!
zijn genomen. De buur'en komen z
u;t he; centrum te liggen, dat dergelijke
huizen n:et kunnen worden gemist, het
worden anders dode stadsdelen zonder
verenigingsleven.

De heer V. d. Burgh betreurde het dat
de heer Woudstra z.i. de geestelijke ach-
rgrond van de P.v.d.A. nog niet kent.
Christenen kunnen wel degelijk l!d zijn
onder hun geestelijke bagage af te leg-
;en. maar we kunnen een politieke par-
ij niet zien al« een geloofsgemeenschap.
Sanering van het kamp en stichting van
cultureel centrum in de Boerhaave-
•n was zijn «terke wens. HIJ bepleitte
stand komen van een band lussen de
scholen en het museum als een poging
inschouwelijk onderwijs te bevorderen.
Spr. Informeerde naar de samenstelling
in het Plaatselijk comité voor de Rem-
brand'.herdenking. Op het bovenvlak van
de Burcht zou heel goed een grasmat
kunnen worden aangebracht om de ko-
nde beeldententoonstelling te dienen.
De molen De Heesterboom moet nu eens
spced.g worden opgeknapt Spr. bepleitte
itichting van een tehuis voor geestelijk
jnvolwaardigon, die niet direct in een
nr.chtlng thuishoren. De nazorgcommis-
«ie van1 de Dr Van Voorthuysenschool
heeft al reeds medewerking hiervoor van
de gemeente gevraagd. Over de volks
in was spr. niet voldaan. Hij vroeg
de Cronesteynsepolder hiervoor nog
grond kan worden gereserveerd.

Werk

Zijn fractiegenoot Plena was ver
heugd over de gunstige ontwikkeling van
f werkgelegenheid.

Hij informeerde naar de redenen van
de geringe belangstelling van het be
drijfsleven voor de textiel-avondschool.
Hoeveel werklozen zijn in aanvullende
merken tewerk gesteld en kunnen deze
teer worden opgenomen in het normale
bedrijfsleven? Dezelfde vraag stelde spr.

voor de ondersteunden door Sociale
Zaken. Voor sociaal-cultureel werk onder
werklozen behield hij zich het recht voor.
n afwachting van een nadere uüeenzet-
ting van B cn W nog een voorste! in te
dienen, ondanks het feit dat het college
deze zaak minder urgent acht. Ernstig
teleurgesteld toonde de heer Piena r.ch
over de moeilijkheden met het tot stand
komen van een monument voor de ge
vallenen.

De heer De Kier (Prot.-Chr.) vroeg

aandacht voor verkeersproblemen en wel
speciaal voor het kruispunt HaagwegDa
Co«ta9traat. Waarom is het college zo ge
heimzinnig met de demping van de
Langegracht?

Dat werkzaamheden niet meer kun
nen worden gecoördineerd wilde er
bij spr., in het algemeen gesproken,
niet In, tenminste als die werken enige
omvang hebben. Het antwoord van
B. en \V'. vond hij niet geheel juist
en hij gaf ook een concreet voorbeeld,
namelijk achter elkaar uitgevoerde
werkzaamheden in de omgeving van
de Houtlaan. Dit is ontmoedigend
voor ieder die liefde heeft voor zijn

Wat de politie betreft hoopte hij op
spoedige vervulling van de vacatures. In
de positie van bijvoorbeeld de hoofdagen
ten is nog wel verbetering te brengen.
Het tweede lid van de C.P.N.-fractie.

V ij 1 b r i e f, wijdde aandacht
artikel van Donderdag over de
ische infiltratie in Japanse
zangverenigingen. Zij vond dat in het
ijzeren gordijn al vele grote gaten zitten.
(Van Iterson: Dan is het kippegaas!) Deze
uitlatingen van mevrouw Vijlbrief waren
min of meer tot de heer Van- Dijk ge
richt, die echter niet meer aanwezig was.
Zij hoopte, dat aan de discriminatie van
de gehuwde ambtenares een eind zal
komen. Ook vroeg mevrouw Vijlbrief
waarom In het Kooikwartier niet de hele
Parkstraat is opgeknapt. Zij toonde zich
zeer ongerust over het antwoord van B.
en W. op de vragen over het oorlogsmo

nument en wenste hierover duidelijk»
opheldering.

Het 5-Mel-romité zou al twee ont
werpen op het stadhuis hebben In
geleverd, waar de papieren zoek zijn
geraakt. En van het derde ontwerp,
daar wijselijk niet achtergelaten, zou
het college een precieze uitwerking
wensen. Dat is toch niet nodig als een
kunstenaar de grote lijnen aangeeft?

Woonwijk

De laatste spreker voor deze middag
was de heer Huurman (Prot.-Chr.). Hij
vond het een groot gevaar als de over
heid zou zeggen dat de tekorten op de
gemeentebegroting moeten worden aan
gevuld met de opbrengst van de woon
plaatsbelasting. Hij was van oordeel dat.
me: het oog op het vertrekoverschot in
Leiden, de stad veel mist. Over de
woningbouw zweeg hij. maar teleurgesteld
toonde hij zich over het niet gereed
komen van alle uitbreidingsplannen, „om
dat deze statisch en niet dynamisch zijn",
naar het college meent. Er zijn geen aan
trekkelijke woonwijken en het beangstig
de spr. dat in de Boerhaavewijk de ge
legenheid niet wordt gebruikt wèl een
wijk te scheppen zoals Oegstgeest heeft.
Moet dit nu werkelijk een groot scholen
complex worden? De heer Huurman deed
een ernstig beroep op het college al'cen
de voor de wijk noodzakelijke school daar
te bouwen.

Met het oog op het wegenschema vond
spr. het noodzakelijk te weten hoeveel
auto's er in Leiden zijn. De heer Huur
man meende dat het grondbedrijf self
supporting moet zijn. Het ministerie
bindt de gemeente aan de voorwaarde
f 2450 aan grond onder een woningwet
woning. Als Leiden hogere kosten maakt
moet dat met het ministerie worden op
genomen.

Tot slot legde spr. de nadruk op de
noodzaak van goede samenwerking met
de buurgemeenten bijvoorbeeld voor de
bouw van andere dan lagere scholen,
aanleg sportvelden, zwemgelegenheid, ver
hoging van industrie, Katwijkse haven,
schouwburg en nog zoveel meer. Hij on
derschreef de opmerkingen van de heer
Van Dijk over het huurbijslagfonds voor
grote gezinnen. Bij de Lijsterstraat moet
een behoorlijke beschutting voor tram
passagiers komen.

Maleis en Bahasa Indonesia

Het probleem ran de voertaal
in Ned. Nieuw Guinea

PROF. DR A. TEEUW heeft gistermiddag zijn ambt van hoogleraar in de
taal en letterkunde van Maleis en Bahasa Indonesia aan de rijksuni
versiteit te Leiden aanvaard met het uitspreken van een inaugurele rede
over: „De Bahasa Indonesia, de wereld en Nederland". Prof. Teeuw heeH
zich in deze rede vooral moeite gegeven om aan te tonen, waarom de leer
stoel, die hij thans bezet, in het universitair bestel van thans nog reden
van bestaan heeft.

De nieuwe hoogleraar stelde, dat het
wegvallen van de kwantitatief belang
rijke groep studenten in de Indologie en
het Indisch recht en in het algemeen de
beëindiging van de speciale staatkundige
relaties van Nederland met Indonesië het
onderwijs in de taal en letterkunde van
dit land schijnbaar overbodig maken.

Daar staat echter in de eerste plaats te
genover, dat het de wetenschap niet is te
doen om de nuttigheid, maar om de
waarheid. De practische nuttigheid is
voor hem hoogstens een bijproduct, aldus
prof. Teeuw.

In de tweede plaats bestaat deze prac
tische nuttigheid ook thans nog. In Su
riname bevinden zich nog 35.000 Indone
siërs. die steeds meer betrokken raken
bij hun nationale taal. de Bahasa Indo
nesia. en voorts ls het Maleis een
belangrijke factor in de ontwikkeling
Westelijk Nieuw-Guinea. Prof. Teeuw

In de avondzitting

Stolp waarschuwt raad voor te
grote opeenhoping van wensen

jVTOG ZIJN ALLE RAADSLEDEN in eerste instantie niet aan het woord
geweest. Hoewel de burgemeester pas om vijf over half twaalf
schorste tot Maandagmiddag twee uur, hadden drie leden nog geen ge
legenheid gehad hun redevoeringen af te steken. Maandagmiddag komen
nog aan de beurt de heren Ravestein. Lardee en Van Aken, en direct daar
na begint het college aan de beantwoording, waarmee ook de avondzitting
wel zal heengaan. Ondanks het feit dus dat de woningbouw als veel tijd
vragend onderwerp ditmaal practisch was uitgeschakeld-omdat hiernaar
een apart onderzoek wordt ingesteld, krimpt de aan de begroting bestede
tijd niet noemenswaard, in.

het schrijven van de Herv. kerkeraad
over het verkeersvraagstuk. Als gemeen
telijke overheid worden we geplaatst
voor de noodzaak dat het verkeer niet
ongebreideld zijn gang gaat. Het onder
wijs op dit gebied schiet tekort als het
zich bepaalt tot het doceren van regels
en de betekenis van verkeersborden. H»t
allerbelangrijkste is dat ons volk zich
van bewust wordt dat het zesde gebod
inhoudt: eerbied voor het leven van
ander, ook in het verkeer. Spr. keerde
zich tegen de snelheidsmaniakken. Te
midden van al dat gejacht is er een oas<
van rust: (Van Weizen: de Leidse raad
zaal!). Zie het sectieverslag: „Het wordt
overwogen, er wordt aan gedacht., ei
leven kabbelt verder.

De VVD opende de avondzitting ln de
figuur van mr P o r t h e i n e. Met be
langstelling wachtte hij de reactie van B.
en W. af op de suggestie uit de raad over
eidlng van het aantal volkstuinen,
hoewel Leiden op dit punt helemaal geen
slecht figuur slaat. Spr. legde het belang
van een vrouwen-adviesraad voor de
ingbouw. Over het uitzicht op de
komst van een crèche was spr. blij; tegen
gemeentelijk rusthuis had hij bezwa-
Met prof. Goslings was spr. het eens
in de kwestie van de bejaardenzorg
handelend moet worden opgetreden. Uit-
ling van de hofjes Is wellicht ge
wenst. Dat pas in September J.l. een com-
e is benoemd om hierover rapport
uit te brengen achtte hij rijkelijk laat.

De heer Portheine bracht het college
hulde voor de uitstekende samenwerking

de middenstand. Creditregistrati
dient in handen te zijn van de handel
lf. Na de vereniging voor vreemdelin
genverkeer lof te hebben toegezwaaid
maakte hij een zijsprong naar de voor
lichtingsambtenaar van de heer Meester.
Een dergelijke ambtenaar achtte 6pr.
volkomen overbodig. Het college beschikt
over uitstekende relaties met de pers, die
soms wel eens eerder wordt ingelicht
dan de raad (zuurzoete glimlach van
houder Jongeleen). Accentuering vai
stedenschoon, verbetering Burchtcomplex
en aantrekkelijke borden aan de
gangswegen naar de stad waren zijn

De zware stem van de heer Quest
(Prot.-Chr.) klonk vervolgens door
raadzaal. De combinatie universiteit/stad
Leiden houdt in. dat we grote aandacht
moeten hebben voor de studentenhuisves
ting, zei hij. Spr. hoopte op suggesties var
het college. Met waardering constateerde
de heer Questroo, dat de L.D.M. in de
warme zomer haar taak heeft aangekund.
De Waag zag dit raadslid op 1 April nog
niet klaar. Hij vestigde de aandacht

Pijnlijk

Mej. Oostveen sprak voor
Christen-vrouwen

Boeiende causerie over het leven in
Noord-Airikaanse steden

Mej. Li Oostveen, die anthropologic heeft gestudeerd en enige tijd ge
leden een studiereis maakte naar Marokko, Algerië en de Sahara, sprak
gisteravond in Rehoboth voor de leden van de Chris'en-vrouwenbond
over haar ervaringen in deze gebieden. Gekleurde en zwart-wit licht
beelden illustreerden haar causerie.

Op d« reis door het Noordelijkste deel I

i op de poorten dóe toegang

van Afrika werden bezocht de steden Ra. schaffen tot de medina's. Dit zijn stads-
bat. Meknes. Fez en Casablanca. Vandaar wijken waarin de Arabieren hun woning
werd de tocht voortgezet over het Atlas-hebben
gebergte naar Algiers. Ook aan de Sahara
erd een bezoek gebracht.

Als antropologe interesseert mej. Oos'-
•en zich voornamelijk voor de mens. die
in deze gebieden leeft Na over de samen-
stelling van de bevolking en de taal te
hebben gesproken ging spreekster wat'
uitvoeriger in op d» godsdSenet: de Islam
de gestrengheid waarmee allen hun 1
godsdienstige plichten vervullen

straatjes zowel prachtige paleizen als
smerige krotten te vinden zijn

De rassenhaat tussen Arabieren en
Joden ls zo sterk, dat de Joden er even
eens een aparte wijk hebben. Behalve een
medina cn een Joden wijk ken-: iedere
stad nog een Europees gedeelte. Van het
leven in ieder stadsdeel afzonderlijk heb
ben de aanwezigen zich gisteravond op de
hoogte kunnen stellen Mevrouw Drog
mans. die de bijeenkomst opende, stelde
een aantal nieuwe leden voor en deelde
Marokko is rijk aan kunstschatten mede da; het Kerstfeest dit jaar op 15
Overal werden mozaïeken aangebracht. December gevierd zal worden in het wijk-
Ze zijn te vinden in moskee en, bij fontea-'gebouw aan het Levendaal

Aparte wijken

Een belangrijke en pijnlijke kwesin
noemde de heer Questroo het oorlogs
monument, elf Jaar na de bevrijding nog
niet in Leiden opgericht. Het gaat hier
niet om een stuk verslering van de stad,
maar om een monument voor onze geval
lenen, dat niet moet worden gemaakt tot
een voorwerp voor schoonheidscommis-
sies.De gevallenen hebben hun leven ge
geven opdat wij hier in deze zaal vrijuit
kunnen spreken. Wij en het nageslacht
vergeten hen niet, mede door het
ment. Het comité is de heer Jongeleen
dankbaar voor zijn ingrijpen wat
plaatsbepaling betreft en het krijgen
f 10.000 uit het burgerijfonds. Spr. wilde
dit monument zien als een kwestie
de Leidse bevolking, die stellig
steentje zal willen bijdragen..

ALs lid van het bestuur van het Lelda
studiefonds sprak de heer Ten Bro
(KVP) zijn dank uit voor de verhogi
van de subsidie van 8000 tot f 10.000.
„Voor de zoveelste maal" sprak hij
de particuliere bouw. Tien jaar geleden
verzocht de Leidse bouwkring
ronde-tafelconferentie, met de wethouder.
Dit verzoek ls nog Steeds niet ingewil
ligd, behoudens een zonder gevolgen ge
bleven bespreking in Het Vlies,
woningnood zal nog vele jaren duren
lang de huren niet zodanig zijn opgetrok
ken tot een peil. waarop lonende exploi
tatie mogelijk is. Bij het voortdurend be
vorderen van de bouw van woningwet
woningen streeft men naar socialisat:
Ook het onderhoud komt voor rekening
de overheid, i.q. de belastingbetale:
Tien blokken van 50 wonineen in d
particuliere bouw opgetrokken Komen
gauwer klaar dan één blok van 500. In dê
ste jaren is slechts 15 pet van de
lingproductie in handen gegeven van
particulieren. Dat is veel te pveinlg.

Nuchter

De heer Stolp (Prot.Chr.) riep op tot
nuchterheid. Er zijn in het algemeen ver
slag zoveel wensen geuit dat ze alle on
mogelijk kunnen worden vervuld. Hij gaf
en lange opsomming. De begro-
al een aanzienlijk tekort aan.
zodat de raad zich wel enigszins zal moe
ten matigen. De slotbeschouwing van het
zer de begroting wijst ook in
deze richting. Ls de uitvoerige brief van
het college aan de minister al beant
woord? Op de juiste wijze moeten we de
behoeften peilen en bepalen,
voorkeur moet worden gegeve
ring dwingt ons nu eenmaal ir
lijf. Voor woonplaatsbelasting
heer Slolp wel als bijdrage i
meentelijke autonomie. mits
compensatie wordt gegeven. Ais dit
ingevoerd zullen alle gemeenten

melde de
hiervoor

gebruik van moeten maken. Bij de begro
ting moeten we er rekening mee houden
dat de saldi-reServe snel zullen zijn uit
geput bij het uitblijven van meevallers,
Aan het vertrekoverschot dient
grote aandacht te worden besteed. Het
wordt tijd dat we over voldoende ge
gevens beschikken, willen we voor
komen dat Lejden een dode stad
wordt. De heer Stolp achtte geen ter
men aanwezig de gas- en electrici-
teitstarieven te verlagen, omdat in het
verleden een mogelijke verhoging
achterwege is gebleven. Wel wenste
hij inlichtingen over winst en Investe
ringen bö de lichtfabrieken.

Hij gaf £.en .toelchting. op. zijn. voorstel,,
mede ondertekend door de heren De .Hos-
- eri Hagens, voor een efficiéncy-
onderzoek bij gemeentewerken, mede
de hand van antwoorden uit de

in wordt gesproken over onderbri
king van voorbereiding van plannen door
gemeentewerken. Veel projecten kunnen
niet lot uitvoering komen omdat
mëentewerken een knelpunt vormt
op veel Strandt. Hij ging de personeels
bezetting in 1947 en 1949 na, totalen res
pectievelijk 50 en 53. In 1952 waren ei
i 1955 128, van wie 56 op de teken
kamer. Met 12 vacatures is de effectievi
bezetting 116 man. Dit is dus een sterke
groei. Is de vraag niet gerechtvaardigd of
de organisatie zich daarbij heeft aange-

Financieel

Een .middenslandscommiss
wens van de heer Langezaal (PvdA)
Er moeten maatregelen worden getroffen
tegen overbezetting van de middenstand.
Initiatieven in deze kunnen door het col
lege worden gesteund. Na drie minuten
nam zijn partijgenoot Z u n d
plaats achter de katheder in. Deze hield,
zoals gebruikelijk, een financiële beschou
wing. Leiden kan nu de wrange vruchten
plukken van de politiek in het verleden
van de eindjes zoveel mogelijk aan elkaar
te knopen. Minister Beel heeft gemeen
ten, die om verhoging van de uitkerinj
vroegen, ruim geholpen. Hoe zal het ni
met ons gaan. nota bene in een tijd var
hoogconjunctuur? Kunnen we voor spe
ciale objecten zogenaamde doeluitkerin
gen krijgen?

De heer Zunderman Informeerde naai
de grootte van de reinigingsrechten en d«
wijze van heffing. De fractie is van me
ning, dat een woonplaatsbelasting geen
goede oplossing biedt voor de gemeenten
om het eigen budget te vergroten. Hl;
stond stil bij het vele bereikte op het ge
bied van sport- en jeugdzaken. Hij keerde
zich tegen de idee van de kleine ge
bouwtjes voor de sportverenigingen.

Dit wat opgewonden betoog werd ge
volgd door een kalm toespraakji
heer De Hosson (KVP). Hij vond niet
dat een woonplaatsbelasting de belang
stelling van de burger voor gemeente
zaken zal stimuleren. Ook hij wijdde aan
dacht aan het voorstel tot instelling var
efficiency-onderzoek bij gemeente
werken. Ook deze spreker achtte de jour
nalistiek te zeer verbonden met een spor
tief element dan dat hij dit zou willen
egenwerken door aanstelling van eer
publiciteitsambtenaar. Aan een midden-
tandscommissie had hij geen behoefte.

Ja oi nee

Zes over elf wees de klok toen de heer
c h 11 e r (PvdA) een rode map op de
katheder opensloeg. Dit lid hield zich
bezig met het structuurplan, waarvoor hij
niet het nodige enthousiasme bij het col
lege meende te ontwaren. Is er opdracht
gegeven voor het ontwerpen daarvan, ja
of nee? Spr. gaf in overweging dat het
college een voorstel zal Indienen voor een
ve Koepoortsbrug en uitbreiding van
lantal urinoirs. Te geringe promotie
kansen. geen huizen en te lage salariëring
belemmeren een behoorlijke personeels
voorziening van de gemeente. Een be
sluit zal moeten worden genomen de Mid-
delstegracht te dempen, ook ai gebeurt
fit niet de eerste jaren. Kopers van pan*
fen van T en D. moeten weten waar ze
lan toe zijn.

Da Kleermaker bedankt

Ds N. Kleermaker, Herv. predikant te
Leiden, heeft bedankt voor het beroep
de Herv. gemeente te De Bilt

vervolgde: „Zolang het Nederlandse volk
en de Nederlandse regering die ontwik
keling van Nieuw-Guinea mijns in
ziens ten onrechte, maar dat doet hier
verder niet ter zake als hun uitsluiten
de zaak en taak blijven beschouwen Is
onderzoek van, en gelegenheid tot onder
wijs in die taal in Nederland een vanzelf
sprekende noodzaak".

Voertaal

Prof. Teeuw zei vervolgens Iets
over het probleem van de voertaal
voor Westelijk Nieuw Guinea. Wan
neer Nederland zich tot taak stelt
dit gebied zo snel mogelijk tot zelf
standigheid te brengen en zijn plaats
te doen bepalen in de wereld, dan
behoort het. aldus de hoogleraar, ook
tot die taak om het land een voertaal
te verschaffen, waardoor het geeste
lijk en materieel verkeer met dc om
geving wordt vergemakkelijkt. „Ik
meen niet in ernst te kunnen betogen
dat het Nederlands een speciale ge
schiktheid heeft om deze functie te
vervullen", aldus dr Teeuw. Het Ne
derlands zal de Papua immers eerder
van de wereld afsluiten dan het con
tact er mee vereenvoudigen. Hier
mee ls niet gezegd, dat het Maleis
het enige alternatief is. maar het is
een belangrijke mogelijkheid.

Buitendien achtte de hooggeleerde spre
ker het van groot belang, hoewel dit nog
onvoldoende wordt erkend, dat romanis
ten en germanisten hun gezichtskring ver
breden door zich intensief te verdiepen
in één of meer talen van een geheel an
dere structuur. In de Verenigde Staten is
dit reeds een vanzelfsprekende zaak.

Snelle groei

In weinige jaren is het Maleis, dat als
communicatiemiddel in gebruik was van
slechts enkele millioenen sprekers, en
•van de talrijke aspecten nog maar
/elijks zijn verkend en onderzocht,
geproclameerd tot en gemaakt tot na
tionale taal in de volle zin van het woord
:n moderne staat. De wordingsge
schiedenis van nationale talen is voor de
wetenschap steeds een moeilijk probleem
geweest, maar in het geval van de Ba
hasa Indonesia voltrekt het proces zich

voor onze ogen. een omstandigheid, die
door de wetenschap dankbaar dient te
worden aangegrepen, aldus dr Teeuw.

In het vervolg van zijn inaugurele rede
stond prof. Teeuw stil bij verscheidene
linguïstische en andere problemen, die on
derzocht dienen te worden. Aan het slot
van zijn rede vroeg hij de aandacht voor
de Bahasa Indonesia als drager van een
nieuwe letterkunde. In de vorige eeuw
zag prof. dr J. Pijnappel in de producten
der Maleise taal- en letterkunde „niets
dan vertellingen en rijmpjes". De gewij
zigde opvattingen van wat literatuur is
maken echter, dat ook de Maleise letter
kunde recht heeft op wetenschappelijke
beoefening.

Haagse politierechter

Vier biertjes
Omstreeks half elf 's avonds reed een
fabrieksarbeider uit Leiden onder drank
invloed langs een gracht te Leiden op
een fiets. Hij had na zijn aanhouding
ruzie met de politie gehad, maar kon zich
de andere dag niets meer herinneren.
Voor de Haagse politierechter, waar hij
wegens drankmisbruik in het verkeer
moest verschijnen, vertelde hij, van des
middags half vijf tot des avonds elf uur
alleen vier biertjes te hebben gedronken.
De politierechter meende echter, dat hij
dan wel had geweten, wat hij na het ver
laten van het café had gedaan. De offi
cier van justitie eiste f30,— boete of
15 dagen. De rechter hield rekening met
het feit, dat verdachte nog geen vol loon
krijgt en veroordeelde hem tot 115,—
boete of 15 dagen.

Oneerlijkheid
Een laboratoriumbediende uit Leiden
had bij invulling van formulieren voor
de uitkering van werklozensteun zijn
ware inkomsten verzwegen en daardoor
de sociale dienst met 130 gulden bena
deeld. Het geval kwam voor de Haagse
politierechter, waar de officier van Jus
titie tegen verdachte een boete eiste van
25 gulden of 10 dagen en een voorwaar
delijke gevangenisstraf van 14 dagen met
een proeftijd van drie jaar, alsmede de
bijzondere voorwaarde, dat de man het
verschuldigde binnen een half jaar zal
terugbetalen. Verdachte werd conform de
eis veroordeeld.

Dun laagje
„Het laagje beschaving schijnt bij u zo.
dun to zijn, dat het reeds door het zien
een politie-agent doorbreekt," zei de
politierechter verontwaardigd tegen een
musicus uit Leiden. Verdachte had een
agent van de Leidse politie beledigd. Toen
deze hem vermaande om beter op zijn
woorden te passen, zei de man: „Wat
verbeeld je je met je twee streepjes, denk
toch niet. dat je de commissaris bent."
De politierechter veroordeelde hem con
form de eis tot 25 gulden boete of 10 d.

De rector-magnificus feliciteert prof. dr A. Teeuw, nadat deze zijn
ambt als hoogleraar in het Maleis en de Bahasa Indonesia had aan
vaard met het uitspreken van een inaugurele rede. Voorts bevinden
zich mevrouw Van Arkel en mevrouw Teeuw op de foto.

Foto N. van der Horst

zag

Gisteravond begonnen in de grote zaal
van Den Burcht de Leidse Groningers
winterseizoen. De voorzitter, de heer
Vriend, zei, dat de Groningers niet
afgescheiden groep willen vormen, r
n trots zijn op de „plaots, waar
waige stond". Het nieuwe 6eizoen
werd begonnen met zestien leden. In het
bijzonder werden welkom geheten de to-

Uniform-actie „Pro
Patria"

Enige tijd geleden heeft zich uit di
Leidse buigerü een comité gevormd, dat
zich ten doel stelt aan de „Leidscbe Stu-
lentenvereeniging tot Vrijwillige Oefe-
ilng In den Wapenhandel Pro Patria" ter
gelegenheid van haar 90ste verjaardag in
ember van het volgende jaar een
aantal nieuwe uniformen aan te bieden.

Als gevolg van de gewijzigde tijdsom
standigheden valt het nl. vele leden
dezer vereniging moeilijk de aanschaf-
i nieuwe uniformen uit eigen
middelen te bekostigen, terwijl de ver
enigingskas al evenmin over de éaar-
benodigde fondsen beschikt. Wel
de meeste uniformen momenteel
eigendom van „Pro Patria", doch een
aantal daarvan vertoont zodanige ouder-
domsverschijnselen, dat ze nauwelijks
r kunnen worden gedragen zonder
het decorum van dit overigens spec
taculaire en typisch Leidse corps ernstig
afbreuk te doen.

Het comité heeft zich in een circulaire
tot de burgerij gewend, waarin mede
werking wordl gevraagd voor de vor
ming van een fonds, waaruit de aan
schaffing van 25 30 uniformen kan
worden bekostigd. Geraamd wordt dat
daarmede een bedrag van ongeveer 8000
gemoeid zal zijn.

De circulaire is in hoofdzaak gericht
tot het bedrijfsleven en verenigingsle
ven, doch het spreekt vanzelf dat ook

neelclub van de vereniging „Groningen"
uit Delft, die het toneelstuk in vier be
drijven van Jac. Kremer „De Zwaarver"

opvoerde.

Op de boerderij van de rijke boer Nain-
hors breekt een ziekte onder het vee uit.
De.boer wil er geen veearts bijhalen, tot
verdriet van de meid, Jannao, die zeer
gehecht is aan de koeien. Een zwerver
van betere afkomst komt op de boerderij,
blijft er een dag of tien en geneest het
■vee. Tussen Jannao en de zwerver (die
veeartsenij had gestudeerd) bloeit een
liefde op die niet zonder gevolgen blijft.
Maar de zwerver, onkundig van dit laat
ste gaat verder.

De knecht Johan trouwt Jannao en
is voor de zoon, die wordt geboren, een
ware vader. Twintig jaar later ontstaat
een liefde tussen deze zoon en de dochter
van de boer, tot woede van de laatste.
De boer dreigt de zoon te vertellen, dat
Johan niet zijn vader is. Johan windt zich
op, dat hij sterft aan een beroerte. De
komt nog eens terug op de plaats
hij korte tijd gelukkig was, praat
met de boer, die tenslotte zijn zegen
geeft aan het jonge paar.

Het stuk was voor een amateurgezeJ-
schap ennigszins te hoog gegrepen. Toch
het spel van de hoofdfiguren voor
treffelijk. De dames ontvingen van de
heer Vriend een Groninger koek.

/an particulieren „Pro Patria" een
goed hart toedragen en daarvan blijk
illen geven door hun steentje bij te
dragen tot de verwezenlijking van dit

Bijdragen, groot of klein, worden gaar-
e ingewacht bij de Amsterdamsche Bank
Leiden of op de girorekening nr 9200 vaD
die Bank, onder vermelding van de
woorden „Nieuwe Uniformen Pro Pa
tria."

Het comité van aanbeveling staat-onder
leiding van dr ir P. C. Lindenbergh. ter
wijl de burgemeester, jhr mr F. H van
Kinschot, het ere-voorzitterschap heeft
aanvaard.