Mr Woudstra niet afkerig van
een woonplaatsbelasting
In de
mannen
avondzitting
paarden genoemd
en
In
slakkentempo bouw voorbereid van
de Chr. huishoudschool
Hagens over te waarderen
teken aan de wand
Van Dijk op de bres voor
bijzonder onderwijs
4
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1955
EERSTE DAG DER BEGROTING 19S6 IN DE RAAD
Dezelfde vragen van
ieder jaar
zijde der P.v.d.A, keren
maar weer terug
"TvE EERSTE DAG van de behandeling van de Leidse gemeentebegroting
U 1956 in de raad zit er al weer op. Enkele voorstellen werden met
hamertikken aangenomen, vóór de fractievoorzitters aan hun algemene
beschouwingen begonnen. Gisteren publiceerden we reeds de belangrijkste
punten uit de rede van de heer Meester (P.v.d.A.), vandaag gaan we over
tot vermelding van de inhoud der redevoeringen van de andere fractie
voorzitters. De heer Van Weizen had ook nog een kwartiertje van de
avondzitting nodig, en daarna zijn de afzonderlijke raadsleden voor een
klein gedeelte aan de beurt gekomen. Morgenmiddag en -avond komt de
raad ook bijeen, en dan nog Maandagmiddag en -avond, Dinsdagavond
en zo nodig ook nog Woensdagmiddag en -avond. Men kan dus nimmer
zeggen, dat de Leidse raad de zaken niet grondig aanpakt.
Als inleiding tot zijn algemene beschou
wing bracht de fractievoorzitter van de
Prot.-Chr. groep, mr Woudstra, thans
in het openbaar de dank over van het
gemeentebestuur van Nieuwe Tonge voor
de grote toewijding, door het Leids stads
bestuur aan de dag gelegd na de ramp.
Dit was hem verzocht bij het afscheids
bezoek. dat de raad aan die gemeente
heeft gebracht.
Mr Woudstra noemde het een jaarlijks
terugkerende ergernis, dat de gemeente
niet weet of, en hoe haar uitgaven moeten
worden gedekt. Misschien is er in dit op
zicht enig verschil met vorige jaren, toen
er op kon worden gerekend dat het nog
wel terecht zou komen. Maar de circu
laires. die de laatste tijd het ministerie
van Binnenlandse Zaken verlaten, zetten
de gemeenten de pin op de neus. Er is een
nieuwe koers duidelijk geworden by de
behandeling van de Staatsbegroting 1956,
waarbij de Kamer de voortdurende stij
ging der uitgaven niet zomaar wenste te
accepteren. Misschien heeft het Rijk de
bui aan zien komen en daarom de ge
meenten maar vast gewaarschuwd. Het is
de vraag wat hiervan terecht zal komen.
Leiden is aan luxe uitgaven niet toege
komen.
Mr Woudstra had het tekort voor 1956
becijferd op f 1.200.000. Hij vroeg of dit
geheel of gedeeltelijk kan worden ge
dekt, en op welke wijze. Door toezegging
van de regering is de hoop gewettigd, dat
na 1958 de financiële verhouding tussen
Rijk en gemeenten zal verbeteren, doordat
de gemeenten Invloed krijgen op het ge
meentefonds, er objectieve maatstaven
worden aangelegd bij de uitkering, ter
wijl een eigen belastinggebied blijft be
staan. Het college van B. en W. heeft zich
niet uitgelaten over de denkbeelden van
de commissie-Oud op dit punt Toch zal
de regering het wel op prijs stellen vóór
de openbare behandeling van die voor
stellen begint te weten, hoe de gemeenten
er over denken.
Belasting
Tegen de woonplaatsbelasting zag spr.
drie argumenten aangevoerd, namelijk:
1. Het ur een anachronisme. 2. De op
brengst heeft niets te betekenen. 3. Men is
bevreesd voor belasting-vluchtheuvels.
Wat het eerste betreft, spr. vond het hier
gebruikte woord wel erg sterk. Het eigen
belastinggebied van de gemeenten levert
5,5 procent op van de totale inkomsten,
en het is ondenkbaar dat dit ook nog zou
wegvallen. Als hieraan nu iets wordt toe
gevoegd dacht spr. helemaal niet aan een
anachronisme. Of achten de tegenstanders
de gemeentelijke zelfstandigheid zo
ouderd? Wat de opbrengst betreft, het
maximum voor Leiden zou f 1.215^)0 zijn.
Dit houdt dus verdubbeling in van het
eigen belastinggebied, en dat is, relatief
gezien, wel van betekenis. En wat
„vluchtheuvels" aangaat, er is een
denz om de grond- en personele belasting
te doen verdwijnen. Wat ligt dan i
voor de hand dan een compensatie, bij
voorbeeld in de vorm van een woonplaats
belasting? En als het Rijk de uitkeringen
uit 's Rijks kas afhankelijk stelt van
voering van die belasting, ontstaan
geen uitwijkmogelijkheden voor belas
tingplichtigen.
Na nog nadere inlichtingen te hebben
gevraagd over het jaarlijks verlies
de gemeente, ontstaan door het wegvallen
van de schoolgelden, bleef mr Woudstra
even stilstaan bij de financiële verhou
ding RijkGemeenten in groter verband,
zoals die ook is besproken op het inter
nationaal gemeentelijk congres in Rome.
Alleen de Soedan bleek daar tevreden te
zijn, maar daar onderhouden de gemeen
ten dan ook de Staat, een situatie overl-
Publiciteit
Uitvoerig ging de Prot.-Chr. fractie
voorzitter in op het vragencomplex en de
antwoorden daarop, betrekking hebbend
op de publiciteit van de gemeente in de
ruimste zin des woords. Hij vond het wel
duidelijk, dat deze vragen afkomstig zijn
van P.v.d.A.-zijde. Moet de gemeente nu
belangstelling van de burgerij voor haar
activiteiten wekken en bevredigen? Als
nieuwe Inwoners van Lelden belangstel
ling hebben voor hun stad kunnen ze niet
beter doen dan lid worden van de ver
eniging Oud-Leiden vond spr. De gemeen
te kan hiermee toch niet concurreren. Ook
voor een speciale ambtenaar, belast met
de publiciteit van gemeente en gemeente
diensten, voelde mr Woudstra niets. De
pers verzorgt deze' taak uitstekend en
staat bovendien vrij, terwijl een ambte
naar niet meer mag loslaten dan zijn zegs
lieden kwijt willen. Spr. vond het van
groter belang dat voorlichting over Lei
den wordt gegeven in wijder verband, een
taak, die o.a. door V.V.V. behoorlijk wordt
vervuld.
Gemeenschapsidèaal
Toch was de heer Woudstra er van
overtuigd, dat deze vragen volgend jaar
zullen terugkeren, voor zover ze niet wor
den ingewilligd, net als dat met de vragen
rond de L.D.M. het geval is. Het gaat
er ook niet om of de voorstellen doeltref
fend zijn, maar hier steekt het gemeen
schapsideaal van de P.v.d.A. achter. De'
overheid moet dat Ideaal verwezenlijken,
en dan komen we voor een onmogelijke
discussie te staan. In „De weg naa
MR C. J. WOUDSTRA.
vrijheid" geeft de P.v.d.A. haar doelstel
lingen duidelijk aan, maar de theoreti
sche fundering daarvan ontbreekt. Over
de diepste grond zwijgt zij bewust, omdat
lieden van verschillende levensovertuiging
één politiek moeten voeren.
Daarom moet i(j zwegen over de
diepste zekerheid In een mensenleven,
en daarom doen zakelijke tegenargu
menten de zoëven gememoreerde vra
gen niet verdwijnen. Hierin is immers
een levensovertuiging vastgelegd en
daarover is geen discussie mogelijk,
omdat de P.v.d.A. hiervoor geen fun
dament heeft.
Spr. betwijfelde het ook, of de vraag
van de P.v.d.A.-zijde naar gemeenschaps
huizen door het college wel terecht onder
het hoofdstuk „Volkshuisvesting" is ge
rubriceerd; moet dit niet veeleer, zoals
de partij ook doet, onder „Onderwijs"?
De heer Woudstra wenste inlichtingen
hoe het dan eventueel zal gaan.
Onderwijs
Wat het kleuteronderwijs betreft, spr.
juichte de komende financiële gelijkstel
ling tussen openbaar en bijzonder kleuter
onderwijs toe en bracht -de dank over var
het personeel der bijzondere kleuterscho
len, dat de gemeente de leerlingenschaal
reeds tot 40 heeft verlaagd. Hij hoopte,
dat dit bij het lager onderwijs eveneer
spoedig het geval zal zijn. Spr. vond hi
belangrijk, dat het ontbreken van sport-
lokalen bij vijf kleuterscholen op korte
Tekoit is verdubbeld
Raad moet niet slikken wat dienst meent te
kunnen uitvoeren
De heer Hagens (V.V.D.), die als vierde fractievoorzitter in de mid
dagvergadering het woord voerde, greep, allereerst terug op het feit, dat
bij de samenstelling van vorige begrotingen nog al eens in de mist werd
gevaren, als gevolg van onvoldoende inzicht in de verwachtingen, die de
gemeente mocht koesteren ten aanzien van de rijksbedragen aan de ge
meentehuishouding. Bij het thans gehouden onderzoek in de secties heeft
spreker opnieuw met teleurstelling moeten constateren, dat de belang
rijkste inkomstenpijler, namelijk de uitkeringen uit het gemeentefonds,
voor 1956 weer niet bekend was toen de begroting werd samengesteld.
een reëel sluitende
dat deze praemisse
Een belangrijk stuk, dat na de samen
stelling van deze begroting is verschenen,
vormt de brief van de minister van Bin
nenlandse Zaken van October j.l., gericht
aan de gemeentebesturen.
Hierin heft de landsregering een waar
schuwende vinger op om de gemeentebe
sturen toch tot de nodige voorzichtigheid
te manen i.v.m. niet sluitende begrotingen.
Spreker vond dit een te waarderen teken
aan de wand. Volgens de heer Hagens is
het duidelijk, dat de gemeente niet al te
veel verwachtingen mag hebben van het
antwoord op het verzoek tot toekenning
van een subjectieve uitkering, als bedoeld
in het raadsbesluit van 26 September j.l-
In de slotbeschouwing van de M.v.A.
stelt het college, dat naar zijn inzicht de
minister uitgaat van de praemisse. dat de
Auto besprong verkeerszuil
Op de Rijnsburgerweg had gistermiddag omstreeks vier uur een aan
rijding plaats tussen twee achter elkaar rijdende auto's, die zojuist het
viaduct in de richting Oegstgeest hadden verlaten. Eén der auto's reed
tengevolge van de aanrijding de vluchtheuvel bij de Boerhaavelaan op
en bleef boven op de omvergereden verkeerszuil hangen. De wagen
was gloednieuw en had nog geen 500 km gereden.
gemeenten voor 1
begroting hebben
t.a.v. Leiden onjuist is. In dit verband
merkte spreker op. dat volgens het ant
woord van B. en W. in het sectieverslag
het tekort over 1955 wordt geraamd op
f 679.000. Aan de hand van enkele cijfers
meende spreker voorts te kunnen
nen dat het tekort voor 1956 kan worden
gesteld op f 1.140.000. Dus over 1956 een
tekort van meer dan het dubbele van 1955
Welke verwachtingen, zo vroeg spreker,
hebben B. en W. van het resultaat van de
aanvrage van een subjectieve uitkering?
Volgens de heer Hagens is het niet twij
felachtig, dat het de bedoeling J~
landsregering is een sterke rem
leggen op de steeds stijgende behoeften-
bevrediging der gemeenten.
Waarom niet?
Ook ditmaal vroeg de heer Hagens naar
een investeringsplan. Momenteel zijn wij
zover, dat, althans de fractievoorzitters,
beschikken over een lijst van voorgeno
men wetken in de jaren 1956 t.i
Dat is natuurlijk wel iets, doch toch nog
weinig. In de begroting van een bepaald
jaar zullen de in dat jaar uit te voeren
werken èn in de kapitaalsdienst èn in de
gewone dienst tot uitdrukking moeten
komen. In Utrecht is dit het geval, waai
om is dit in Leiden niet mogelijk?
Sprekende over de onderbezetting
van de gemeentediensten, met name
de dienst van gemeentewerken, meen
de spreker principieel te moeten
stellen, dat een dienst moet uitvoeren
waartoe de raad besluit. En niet, dat
de raad slikt wat de dienst meent te
kunnen uitvoeren. Vandaar dat spr.
ook tot cén van de mede-onderteke
naren behoort, die een efflciency-
onderzoek bU de dienst van gemeente
werken willen laten instellen.
Vervolgens schonk de heer Hagen aar
dacht aan een eigen belastinggebied va
de gemeente. Elke eis tot zelfstandigheid
van de gemeente heeft geen zin. als di
gemeente niet over eigen middelen be
schikt- Met die eigen middelen is het ech
ter droevig gesteld. Spreker vond. dat eer
eventueel eigen belastinggebied slechts
van aanvullende aard kan zijn. Het niet
hebben van een eigen financiële grond
maakt de zelfstandigheid van de gemeen
ten tot „een romantische illusie", aange
nomen. dat zij dit niet reeds is.
Tenslotte vroeg de heer Hagens aan
dacht voor het plaatsen van een schuil-
gelegenheid voor trampassagiers aan
zeer drukke halte aan de Lijsterstraat.
termijn wordt opgeheven. Met het Haver-
straat-schoolexperiment is uitnemend
werk geleverd, dat nieuwe gezichtspunten
heeft opgeleverd, niet alleen wat het on
derwijs aan kinderen uit bepaalde mi-
i betreft, maar ook in wijder ver-
De heer Woudstra wilde weten
waarom de volksscholen geheel zullen
verdynen en bepleitte bouw van
twaalfklassige scholen, waar het hoofd
ambulant kan zfjn. Alleen een ambu
lant hoofd zal leiding kunnen geven
aan de onderwijsvernieuwing, en bo
vendien wordt bU dit soort scholen
bouwgrond bespaard.
Traag
De fractievoorzitter wijdde dan
dacht aan de trage gang van zaken met
betrekking tot de Chr. huishoudschool. De
raad sprak in Juni 1953 uit dat deze school
nodig was, pas in Maart van dit jaar werd
de aankoop van grond te berde gebracht,
het duurde nog eens vier maanden
r de raad een voorstel dienaangaande
kon goedkeuren. Op 25 Juli vroeg de heer
Stolp wanneer de grond bouwrijp zou zijn.
De wethouder noemde de datum van 1
November, maar toen stond de boeren
kool er nog op, aldus mr Woudstra. De
toestand bij het nijverheidsonderwijs
meisjes verergert steeds, en daar komt
nog de bouwstop by. Als het 1958 wordt
»r die school er staat zal men bij dit
onderwijs wat beleven, zei hy.
In het slot van zijn rede lichtte
Woudstra de voorstellen toe, die hU
inderen heeft Ingediend en die we reeds
publiceerden. Aan een verkeersparlement
hechtte hij niet veel waarde, maa
'oelde wel voor een onderzoek naa
personenvervoer, mits niet alleen deskun
digen, maar ook belanghebbenden hlerby
woordje kunnen meespreken. Een
schema van de scholenbouw achtte hij
gewenst, omdat het onbevredigend fs
dat de raad nu eens tot de bouw var
school hier, dan weer tot een school daar.
moet besluiten, zonder een behooriyk
erzicht te krügen.
AGENDA VAN LEIDEN
Vrydag
Stadhuis, 2 en 8 uur: gemeenteraad be
handelt begroting 1956.
Rehoboth, 8 uur: Chriaten-vrouwen-
bond. causerie Li Oostveen over het land
>n de dorst, met kleurenprojectie.
Wijkgebouw Levendaal. 8 uur: C.H.
Jongerengroep. A. Stikkelorum over he*,
voïkecredletwezen.
Burcht, 8 uur: Ons Grunnegerlaand,
toneelclub ..Groningen" uit Delft met „De
Swaarver".
Schouwburg, 8 uur: K. en O. (populair
toneel), toneelgroep „Theater" met „Bus
halte" door William Inge.
Pieterskerk, 7.158.45 uur: Avondgebed.
Zaterdag
Antonius-clubhuis, half 3; tien jaar
stichting kleuterdagverblijf „Margriet",
met poppenspel.
Schouwburg, 8 uur: K. en O. 'groene
kaarten), toneelgroep „Theater" mei
„Bushalte" door William Inge.
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: jaaruit
voering Leid6 Gemengd Mondaccordeon
Orkestvereniging.
Oegstgeest, Oud-Poelgeest,
einde voor vrouwen werkzaam in admi
nistratieve beroepen.
Maandag
Stadhuis, 2 en 8 uur: gemeenteraad be
handelt begroting 1956.
Collegezaal heelkunde A.Z., 8 uur
en O.-cursus „Rheuma als ziekte er
sociaal probleem."
Gerecht 10. 7 uur en half 9: K. en
cursussen „Expressie: de kunst van
uiten van gevoelens" door Erik Vos.
Schouwburg, 8 uur: abonnementsvoor
stelling, Ned. Comedie met „De
de man en de moord", biyspel door André
Roussin.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Leidse Kunst
kring „Voor Allen", pianorecital Cor de
Tentoonstellingen
Lakenhal, 105 uur: ..Rekenschap'
(beeldende kunst), tot 5 December.
Rijksmuseum voor volkenkunde 10—
5 uur: Japanse kleurendruk-houtsneden
(Utagawa Kunlyoshl, tot 20 November)
Prentenkabinet. 2—5 uur: Werk van
fotograaf Pim van Os (tot 10 December)
Nachtdienst apotheken
Apotheek Boekwyt, Breestraat 74, tel.
20552, en de Haven-apotheek, Haven 18,
tel. 20085.
PRONONCE
BETERE NYLONS
K.V.P. is Merenplan niet vergeten
Extra toeslag voor leerkrachten bepleit
uit practische overwegingen
Als derde fractievoorzitter nam de heer V a n D ij k (K.V.P.) zijn plaats
achter de katheder. De theepauze was toen achter de rug, zodat de
raadsleden zich met vernieuwde moed tot luisteren zetten. En zelfs was
een enigszins ouderwets aandoende geluidsinstallatie opgesteld, waarvan
we het nuttig effect op onze hooggelegen plaats niet vermochten vast te
stellen.
De heer Van Dijk memoreerde allereerst, dat in de afgelopen periode
veel en belangrijk werk is verzet. De besluiten werden veelal vlot geno
men, soms in zo'n snel tempo, dat hij zich wel eens had afgevraagd of het
college zich wel bewust was van de aanwezigheid van de raad. Als er
soms onbegrip blijkt te bestaan, is dit misschien aan de slechte acoustiek
van de zaal te wijten. Hij zou dan ook gaarne een blijvende geluidsver
sterking in de raadzaal willen zien, opdat de leden elkaar in letterlijke en
figuurlijke zin beter zullen verstaan.
plan en de samenwerking met de rand-
Met de blik op de verkiezingen gericht,
kwam de heer van Dyk vervolgen*
een korte politieke overpeinzing, waarin
hy de heer Meester antwoord gaf op
dien6 uitlatingen over het K.V.P.-propa
gandablad O 56. Hy meende dat de P. v
d. A. met haar manier van destruc'.ievi
propaganda voeren ten aanzien van d<
KVP dit geschrift had uitgelokt en ver
klaarde, dat hy de uitgave van dit blad
niet betreurde.
De heer Van Dyk betreurde het dat de
stichting burgeryfonds nog 6teeds geen
mening heeft over de besteding van dit
fonds, en vroeg zich af of geen tydsllmlet
gesteld moest worden binnen welke het
bestuur tot een beslissing moet komen.
Hy borduurde ook voort op zyn suggestie
voor een plan Groot-Lelden, die hy vorig
jaar heeft gedaan. De antwoorden die hy
in de Memorie van Antwoord van het
college had ontvangen, vond hy vaag.
maar in grote ïynen wel bevredigend.
Uit de dikwyis met elkaar in «tryd
zünde antwoorden, concludeerde de heer
van Dyk, da*, het college de schyn wil
vermyden omliggende gemeenten te wil.
len annexeren. Het werkelijk verlangen
van het college heeft de raad kunnen
waarnemen bij de behandeling van het
voorstel van G.S. over de annexatie van
Oegstgeest. Naar aanleiding van een en
ander zou spr. willen vernemen hoe he*,
staat met het structuurplan, het streek-
Nog maar zes......
Over tonronde en smalle bruggen
benevens oude panden
'N DE AVONDZITTING van de Leidse raad is een begin gemaakt met de
„afwerking", als we dat zo oneerbiedig mogen noemen, van de gewone
raadsleden. Dat begin is nog maar bescheiden geweest, want de wijzers van
de klok lopen vlugger vooruit dan menig raadslid wel denkt. Slechts zes
leden waren aan het woord geweest, toen de stadhuisklok elf uur sloeg en
de hamer van de voorzitter de verlossende tik ter schorsing der vergadering
gaf. Hedenmiddag gaan we door met de specialisten, en het is maar te
hopen dat het college vanavond nog een flinke bres kan slaan in de rijste
brijberg van antwoorden, die zich langzaam maar zeker moet ophopen.
dc Waag ver moest worden o
schreden. Maar de aanleiding, namelijk
het maken van een modern kantoor, zat
hem dwars. Hy vroeg een onderzoek naar
oude gebouwen en bedaagde bruggen.
Met genoegen constateerde spr. een grote
ontwikkeling by de 5 Meibrug en vroeg
spoedige maatregelen voor de spoorweg
overgang Herenstraat. Komt er van het
viaduct Lammenachansweg bU verrassing
een voorstel? Verschillende gevallen wor
den op de lange baan geschoven. Hy
vreesde opeenhoping van urgente vi
stukken.
Glazen huis
De financieel deskundige van de Prot.-
fractie mr dr Knol, gebruikte by
zyn beschouwing een onlangs verschenen
studie op economisch gebied van dr W.
Drees Jr, en bouwde, steeds hiernaar te-
uggrypend, een theoretische beschou-
ving op over de begroting. Hij vond voor
zichtigheid geboden by de kapitaalsuit
gaven, indien het eind nog niet is te zien
•elling der uitgaven. In het
bijzonder moet hier worden gewezen op
het in dienst nemen van meer personeel.
Dr Drees wijst uitdrukkelyk op dit punt.
Moet de raad hier niet worden ingcscha
keld en kan met effiency niet meer wor-
»n bereikt?
De heer Knol vroeg of het college niet
evreesd is, dat het verzorgingspell niet
an worden gehandhaafd, om niet te
spreken van het peil, dat men eigeniyk
-enselijk oordeelt. De financiën zullen
hierin, op grond van de bestaande rege
ling, niet aanwezig zyn. Het is bovendien
niet de vraag of B. en W. het verzorglngs-
peil niet hoog vinden, maar hoe de hoge
ganen daarover denken. En dan
zouden nog wel eens moeilykheden kun-
en ontstaan. Spr. dacht in dit verband
in de schouwburg- en veemarktplan-
Na aandacht te hebben geschonken aan
het feit, dat het Ryk wel in staat is ln
hoogconjunctuur reserves te
ar de gemeente niet, stond
de heer Knol stil bij de gedachte van een
woonpaats-belasting. Hij meende dat dll
te gering bedrag op het geheel zou
uitmaken om de gemeentelyke autonomie
ten goede te kunnen komen.
De begroting van Leiden zal by voort
during moeten worden gebaseerd op een
behoorlijke handhaving van het verzor
gingspell. Het is daarom billijk dat Lcl-
;n een hogere uitkering ontvangt.
Saneringsplan
By vorige beschouwingen was de taoofd-
oot in het betoog van de heer Van
erson (Prot.-Chr.) dc woningbouw. Nu
kan hij hierover kort zyn. Hy vestigde
de aandacht op het feit, dat in sommige
tenten kleine particuliere bouwplan-
soepel worden behandeld. Dit ver
dient in Leiden navolging. Teleurstel
lend noemde spr. het, dat een sanerings
plan Haverstraat-Gortestraat nog niet bi]
de raad is ingediend. Spr. wenste te we
lke delen van de stad nog een
uitbreidingsplan moet worden vastgesteld.
Hy betwijfelde of de verordening op het
grondbedrijf nog wel geldig was.
De heer Van Iterson vestigde de aan
dacht op de slechte toestand van de wal-
muren van het ongedempte Levendaal.
De afbraak van de panden op de hoek
Levendaal-Korevaarstraat kenschetste hy
als „kleingoed-werk".
Ook vond de heer Van Iterson het
buitengewoon onpractisch dat de tonron
de brug ln de doorbraak verlengde Oos
terkerkstraat naar de Uiterstegracht is
vernieuwd. Deze brug moet straks ver
dwenen.
De bestrating van de Hooigracht en
Maarsmansteeg steekt schril af by de
rest In het laatste geval kan met overleg
met de huiseigenaren iets goeds worden
bereikt. Begrip had spr voor het feit,
dat het eerste crediet voor restauratie
De heer Van Iterson vroeg een
voudige glazen bescherming voor de be
dienaar verkeerslichten hoek Breestraat-
Prinsessekade. Wat voor maatregelen
denkt het college te treffen om het aan
tal verkeersongelukken te beperken'
Smalle bruggen dienen van voorrangs-
pijlen te worden voorzien. Hy betreurde
het sterk, dat personeelsgebrek het tot
stand komen van een plan tot verbetering
van zweminrichting De Zyl doet ultbiy-
ven. Van het Burchtcomplex is veel meer
te maken. De pachter krygt wel veel
maar verzorgt het Interieur en exterieui
niet voldoende. Laat de gemeente in 1956
een openbare inschryving voor de pacht
houden.
Over de werkwijze van de wel
standscommissie was de heer Van
Iterson niet tevreden. Hy sprak van
bepaalde grillen van sommige perso
nen In die commissie. De woningen
Klaas Vaak
Men moet het de heer Van
Iterson nageven, dat hij de din
gen bij hun naam durft te noe
men. In zijn rede heeft hij in
klare woorden over het Meren
plan gesproken. Elk jaar, zo
zei hij, had men nog voldoende
zand om in mijn ogen te
strooien. „Thans echter, met
mijn ogen dicht, zeg ik dat het
Merenplan niet meer behoeft
door te gaan", aldus dit raads
lid. Hij vond het teleurstellend
dat B. en W. dit niet ruiterlijk
toeqeven, en zei letterlijk: „Ik
heb liever met een goede ver
liezer te maken dan met
iemand, die mij jaar en dag
tegen beter weten in op sleep
touw houdt. Mijn laatste con
crete vraag aan het college is
dan ook: gaat het Merenplan al
of niet door?" Kennelijk heeft
de heer Van Iterson dus geen
behoefte meer aan een voor
Klaas Vaak spelend college.
dreigen het predikaat „welstands-
commlsie", afgekort „w.-c.", te gaan
dragen.
Diepzinnig
De heer Kortmann (KVP) was de
eerste spreker na de avondpauze. Hy
hield een langdurige en diepzinnige be
schouwing over investeringspolitiek,
waarbij hy de nadruk logde op de nood
zaak, dat de overheid blijk geeft van een
wijze zelfbeheersing .Met ontstemming
had spr. kennis genomen van verhoging
der slachthuistarieven. Dit is alleen aan
vaardbaar na overleg met een advies
commissie der betrokken slagers.
Als één der belangrijkst® punten «need
spr. het verkeersprobleem aan. Wie snel
helpt zal dubbel helpen. Hij vond, dat
zyn gedachte van een nieuwe Oost-West
verbinding zeer simplistisch was afge
daan door het college. Op korte termyn
dienen B. en W. by de provincie stappen
te doen voor aanleg van een fietspad
langs de Kanaalweg Hy wenste de Koe-
poortbrug te verbreden met voetgangers
stroken.
Een structuurplan zal rekening moe
ten houden met plttoresque plekjes, zei
de heer Kortmann. die waarschuwde voor
te grote opofferingen van stadsschoon
aan het verkeer. Lelden moet ook meer
kunstcentrum worden. Onze start ln het
Hollandfestival Is niet slecht geweest. In
het kader van de Rembrandt-herdenking
Is nog wel meer te organiseren dan nu
is voorgenomen. Over Endegeest c a. zei
spr., dat een snellere promotiemogelUk-
heid van het personeel gewenst Is. Hy
bepleitte een goede verzorging van de
Ouden van dagen.
Personeel
De personeelsbezetting sneed de heer
Sommeling (PvdA) aan. Gezien de
speciale structuur van onze stad, waarby
grote saneringen moeten geschieden,
vroeg spr. of Lelden niet een hogere sa
lariskring kan komen. Onder de groepen
ambtenaren moet team-geest worden ge
kweekt, en in dit verband noemde hy
enkele mogelyke secundaire voorzienin
gen, zoals een sociaal-voorzlenlngsfonds
en aanstelling van een sociaal werker.
Met het vage antwoord van het college
op dit probleem de laatste jaren toonde
spr. zich niet tevreden. Hy drong er met
klem op aan de ambtenaren aan Lelden
te binden door toewyzlng van ten pas
sende woning. Is het niet mogeiyk een
jaar rente van het kapitaal van het bur-
gerljfonds te bestemmen voor stadsver-
fraaiing?
Zijn partijgenoot, de heer Van der
Horst, zag ln het tekort aan politie
personeel geen reden voor een niet streng
optreden tegen ongedisciplineerde weg
gebruikers. Hij wenste een parkeerver
bod van het eind van de Breestraat en
mogeiykhedon voor ontlasting van de
Herenstraat. Met geduld en volharding
moeten de onderhandelingen met Oegst
geest worden voortgezet over de verbre
ding van de Warmonderweg. Voor het
derde jaar drong hy namens d„- fractie
aan op plaatsing van verwysborden naar
parkeerplaatsen Tot slot bepleitte hy
een sneller tot stand komen van veror
deningen. Principieel onjuist Is het vra-
van de tegenwoordige verpleeggelden
op Endegeest c a., zonder dat de veror
dening Is gewyzlgd
Speciale groepen
Als laatste raadslid sprak deze avond
mej. Van Nlenes (PvdA). Zij vestigde
de aandacht op de grote huurachterstand
hy de gemeentewoningen, waarby een
wonlnginspectrice goed werk zou kunnen
doen. Bij het plannen maken voor de
woningbouw dienen speciale groepen bU
de normale te worden gevoegd Zij hoop
te dat de wethouder tot het Inzicht zal
komen, dat er niet noodzakelijk een ge
zin moet zijn wil men voor zelfstandige
woonruimte ln aanmerking komen. Zij
irong er sterk op aan mogelykheden te
scheppen dat de studenten gedurende
gemeenten.
Een volgende vraag gold de «'.and van
onderhandelingen met de directie van de
spoorwegen en de N.Z.H. en de oplossing
van de verkeeremoeiiykheden by het
kruispunt Lammenschansweg—Kastanje
kade. Teleurgesteld toonde spr. zich over
het lange uitbiyven van het prae-advlea
op het voorstel Van Dijk-De Bree over
het huurbyslagfonda. 16 dit voorstel al
by Sociale Zaken? Sociale vraagstukken
behoren toch direct naar deze afdeling
te worden verwezen. Of moet ook in dit
opzicht nog worden geordend?
Zandwinning
Op zyn belangstelling voor het meren
plan (in negatieve zin) had het college
een domper gezet door de persberichten
over het verlaten van dit plan tegen te
«preken. Als G.S. aan dit rampzalige plan
uitvoering geven, wordt de raad hier dan
nog over ingelicht? Daarnaast zou hy
willen wéten hoeveel zand de gemeente
nu nog nodig denkt te hebben, welke mo
gelykheden voor zandwinning hier nog
liggen, tegen welke kostprijs dit kan
worden geleverd en welke lichamen nog
deelnemen ln de N.V. exploitatie-maat-
echappy tot zandwinning.
Ruime aandacht besteedde de heer Van
Dijk, die evenals de heer Meester het
wonlngprobleera voorbyglng, aan het on
derwys.
Voor spr. overging tot behandeling van
gemeentelijke problemen gaf hy als zyn
mening te kennen, dat het opnemen van
communisten ln de raadscommissies niet
wordt gewettigd door een veranderde
houding van de communisten, een uitla
ting, die hem een langdurig betoog van
de heer Van Weizen op de hala zou ha
len.
Wederom vroeg hU om een extra toe
slag voor de leerkrachten, werkzaam by
het buitengewoon lager onderwys. De
blliykheldsmotieven, aldus spreker, hebt
u destyde niet kunnen of willen aanvaar
den, zou het nu nle» kunnen zyn, dat wy
het uit practische overwegingen moeten
gaan doen? Hy somde 'n aantal gemeen
ten "op, die al tot deze maatregel zyn
overgegaan. Het zal Immers steeds moei.
ïyker worden de beste krachten voor het
byzonder onderwij* voor Leiden te be
houden of aan te trekken.
Sprekend over de vaststelling van ver
goeding voor wericeiyke en geraamde ex
ploitatiekosten van het openb. onderwys,
merkte spr. op, dat de besturen van by*,
scholen voor grote moeilijkheden worden
geplaatst, indien niet ln de loop van dit
jaar de werkelijke exploitatiekosten voor
1951 en 1952 door de raad worden vast
gesteld. LlquldHeltsmoeiliJWieden voor
de schoolbesturen, die in de periode 1948
1952 meer uitgegeven hebben dan ont
vangen, zyn het gevolg. De hogere uit
gaven waren Immer* gebaseerd op de re.
ker t® verwachten styglng van de uitga
ven van het openbaar onderwys ln deze
periode.
By de behandeling van het hoofdstuk
„sport" drong de heer Van Dyk aan op
de bouw van kleine clubhulzen. Als elk»
vereniging haar eigen clubhuis heeft
komt dit de Intimiteit en de sfeer van
het clubleven ten goede. Hy eindigde
met vast te stellen, dat hy heeft getracht
ln dit publiek gesprek de nuchtere wer
kelijkheid te betrachten met vermyding
van overdrijving. „Onze Idealen zijn nog
lang niet uitgeput" consta*eerde hij.
Van Weken: C.P.N.
In raadscommissies
De heer Van Weizen (CPN) kwam
om tien over vyf aan het woord. Na
enige waarderende woorden aan het
adres van B. en W. te hebben gespro
ken, merkte de heer Van Weizen op, dat
hy het niet eens was met de idee van
het heffen van een woonplaatsbelasting.
Hy achtte een dergeiyke compensatie
voor het aan de gemeente ontnomen be
lastinggebied tn strijd met het huidige
belastingsysteem.
Hy had ook bezwaren tegen het heffen
van reinigingsrechten en het verhogen
van de tarieven voor het slachthuis. De
gemeente moet de verlaging van de om
zetbelasting aangrijpen om de tarieven
voor gas- en electrlcltelt t« verlagen,
zei de heer Van Weizen,
De leider van de communistische frac
tie hield een lang en diepgaand betoog
over de vraag, of de communisten al dan
n/iet deel van een raadscommissie kun
nen uitmaken, en belandde op dit punt
zelfs bij de conferentie van Genève! Hy
beantwoordde de vraag bevestigend, om
dat er ook communisten ln de Tweede
Kamer-commissies zyn, met uitzondering
van die Defensie en Buitenlandse Za
ken.
De heer Van Weizen bepleitte In d»
avondzitting tenslotte nog de inschake
ling van de Federatie van Woningbouw
verenigingen bij het ontwikkelen en uit
voeren van de saneringsplannen. „In de
Federatie", aldus de heer Van Weizen,
„zijn vele zeer deskundige mensen, die
een grote belangstelling hebben voor de
oplossing van de problemen op dit ge
bied".
hun studie ook werkelyk in Leiden kun-
»n verblijven.
Mej. Van Nlenes vroeg de wethouder,
of de moeilijkheden by de gemeentelyke
verzorging van ouden van dagen auto
matisch worden opgelost bij de realise
ring van de plannen voor de bouw van
tehuizen. Er moet een eigen gemeentell'k
tehuis komen, dat een voorbeeld kan zij
>or de andere.
Als wy het werkelijk willen kunnen we
>t een credietreglstratle komen, dit in
tmenwerklng met de volkscrediethank.
et speet spr., dat Woudstra de wur-
van de gemeenschapshulzen In twyfel
trok.
