Jïictuue £rihsrt)e GTouranl
DELTAPLAN: MONUMENT VAN DURF
fill
6."
Bijna drie jaar na de stormvloedramp gereedgekomen
Vergt 21/2 milliard gulden
en kwart eeuw werken
Afsluiting van vier zeearmen
Strijd tegen oude vijand: water
Waterweg moet open blijven
Drie-eilandenplan voorloper
Nummer één: 't Haringvliet
tussen Goeree en Voorne
Paleis van de sultan werd
„vrolijke keuken"
Tien satellieten de ruimte in...
Meteoor
aan hemel
JUBILEUM
RECLAME
B. DE KONING
HEREN OVERHEMDEN
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1955
BUREAUX: Steenstraat 87.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58938.
ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
ADVERTENTIÊN0.18 per millimeter.
(BIJ contract belangrijke korting).
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB
CheLRed.: H. W. ENSERINX
CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Zee en derlSgst© Jaargang No 10503
s$tantoa«!lcli W ghebleven
mgn bert In tegtjenspotT
Waarom Nederland
niet bij Britse
Gemenebest?
ZIE PAGINA 7
(Van onze speciale verslaggever)
J^E PLANNEN van de Deltacommissie zijn thans neergelegd in
een ontwerp van wet, en deze Ontwerp-Deltawet is door de
minister van Verkeer en Waterstaat aan de Tweede Kamer en daar
mee aan het Nederlandse volk aangeboden. Een korte wet van tien
artikelen met een Memorie van Toelichting van 26 pagina's dicht
opeen gedrukte tekst: een monument van Nederlandse durf en door
zettingsvermogen, een plan, grootser dan de Zuiderzeewerken, dat
in 25 jaar klaar kan zijn en dat in het totaal f 2.400.000.000,gaat
kosten.
Afsluiting van het Haringvliet, het Brouwershavensegat, de Room
pot en het Veeregat, dammen door de Zandkreek, de Krammer en het
Volkerak, verhoging van de dijken langs Westerschelde en Nieuwe Wa
terweg, verhoging van de zeedijken, die met de nieuwe afsluitdammen de
nieuwe kustlijn van ons land moeten gaan vormen. Dat zijn de hoofd
zaken van dit gedurfde plan, dat een lange voorgeschiedenis van over
wegingen en onderzoekingen heeft gehad en dat een nog langere reeks
van ingrijpende consequenties met zich zal brengen: het terugdringen
van de verzilting, het verbeteren van het wegverkeer, maar ook: het uit
sterven van visserij en mossel- en oestercultuur.
Als er iets onberekenbaar is, is het het water, Neerlands oudste vijand,
die. grillig en hard heeft toegeslagen: 15 Januari 1808 (tientallen polders
onder water), 3 Februari 1825 (370.000 ha land onder water, 300 doden), 23
December 1894 (vele polders onder water), 12 Maart 1906 (schade in Zee
land en op IJsselmonde), 13 Januari 191€ (60.000 ha land onder water), 1
Februari 1953 (150.000 ha land onder water, 1835 doden, 72.000 evacué's,
4300 huizen vernield, 43000 huizen beschadigd, 1,5 milliard gulden schade)
rampen, die ons nooit hébben kunnen ontmoedigen, die steeds prikkel
den tot nieuwe activiteit, hogere dijken, betere bescherming.
En toen men na de watersnood van 1953 een analyse maakte van de fac
toren, die tot een zo hoge waterstand hebben geleid kwam men tot de con
clusie, dat nóg hogere waterstanden, nóg meer stormgeweld niet tot de on
mogelijkheden behoren. Had de storm van 1 Februari 1953 veertien dagen
eerder plaats gehad, dan was het springtij nóg hoger geweest en had de
waterhoogte op een 50 centimeter hoger niveau gelegen! Dan was een nog
groter deel van ons land dan toen onder water gelopen en dan waren er
nog meer slachtoffers geweest. Minister Algera stelde een commissie van
deskundigen in, die de problemen voor onze „delta" moest bekijken: de
Delta-commissie onder voorzitterschap van de hoofdingenieur-directeur
van Rijkswaterstaat ir. Maris. De commissie had de keus uit twee moge
lijkheden: dijkverhoging, in het gehele gebied, of afsluiting van de zee
armen. Eén ding stond voorop: de Westerschelde en de Waterweg bleven
open en in wezen buiten het plan.
Ten slotte is de keus voor de commissie niet moeilijk geweest. Als men tot dijk
verhoging overging, kostte dat wei 1585 mlliioen gulden (tegen 1698 millioen gulden
voor het Deltaplan), maar had men de zorg over 700 kilometer buitendijk tegenover
40 a 50 km buitendijk bij het Deltaplan. Dat laatste heeft voor een groot deel de
doorslag gegeven en op deze basis heeft men het plan ontworpen voor de afsluiting
van de vier zee-armen.
Maar aan die afsluiting zitten enkele
andere werken vast, die daardoor nauw -
bij het Delta-plan betrokken zijn. Een VrOllW VGHTlOOrn 1T1
daarvan ia het Drie-eilandenplan", dat
aan het Deltaplan vooraf zal gaan en dat
de samenvoeging van Walcheren, Zuid
en Noord-Beveland betreft. De dam tussen
Walcheren en Noord-Beveland zal later
deel uitmaken van de definitieve kustlijn,
zoals de Deltacommissie die heeft vastge
steld. De dam tussen Noord- en Zuid-
Beveland zal gebruikt worden
weg van het eerste eiland
Sluiskil
Gearresteerde diader beleent
De 39-jarige F. K. uit Vlisslngen heeft
bekend Maandagavond een ongeveer 45-
jarlge buishoudster, Marie van T. uit Arn
hem, te hebben vermoord. Nadat h(J haar
van het leven had beroofd, wierp h(j het
stoffelijk overschot in het kanaal van Ter-
neuzen naar Gent.
De smid H. Dupuy zag Dinsdagochtend
het lijk van een vrouw geklemd tussen de
wal en een rijnaak. Hij waarschuwde de
politie, die constateerde dat de vrouw
een zakmes was vermoord.
Zij bleek veertien dagen geleden in Sao
van Gent te zijn aangekomen, waar zij bij
een straatmuzikant haar intrek nai
een woonwagen. Later kreeg zij onenig
heid met de man en trok naar Sluiskil,
waar zij in contact kwam met F. K., ar
beider bij een firma die werken uitvoert
op het terrein van een eokesfabriek.
Maandagavond bezocht hij in haar ge
zelschap een groot aantal café's en mer
neemt aan dat hij sterk onder de invloed
moet zijn geweest toen hij zijn daad be
ging. De moord moet ongeveer zijn ge
beurd bij het schaftlokaal van de cokes-
fabriek. De man wierp het stoffelijk
schot in het kanaal, maar in de nacht
dreef het lichaam door de sterke wind
naar de overzijde. Toen Dinsdagavond
auto van de Terneuzense politie op het
terrein van de fabriek verscheen, wilde
K de vlucht nemen. Hij slaagde daarin
e oh ter niet.
Over de motieven tast men nog in het
fJET eigenlijke Delta-plan (dus zonder
het Drie Eilandenplan en de bijko
mende werken) omvat de volgende pun-
I Afsluiting van het Haringvliet. Dit
werk zal de grootste Invloed heb
ben op de verlaging van de storm
vloedstanden in het noordelijk deel van
het gebied van de benedenrivier, zoals
Waterweg, Maas, de kwetsbare punten
rond Dordrecht, Amer en Berg6che
Maas. Dit werk zal dan ook het eeret
worden Uitgevoerd. Men denkt de af
sluiting voorshands ten Westen van
Hellevoetsluis te beginnen en op Stel
lendam te laten aansluiten. In de dam
zijn ruime uitwateringssluizen ontwor
pen, ook al met het oog op de afvoer
van losgeraakt ijs in de winter.
Afsluiting van het Volkerak. Deze
- dam zal geen zeewerende functie
hebben, maar wordt de scheiding tus
sen het noordelijke en zuidelijke zoet
waterbekken (reap. HaringvlietHol
landses Diep en OosterscheldeKram
mer). Er i6 een mogelijkheid, dat plaats
en vorm van deze afsluiting nog wijzi
gen» omdat België hierin een belemme
ring van de scheepvaart van Antwer
pen naar de Rijn ziet. Dit punt vormt
onderwerp van uitvoerige bespreking.
Men wil in de dam een schutsluis-
complex van grote capaciteit aanleg
gen.
O Werken in het gebied Oude Maas.
Ter hoogte van de nieuwe Botlek-
brug bij Spijkenisse heeft men een af
sluiting geprojecteerd, die dient om de
verziltmg uit de Waterweg tegen te
houden. De verbinding van Spui met
Haringvliet kan dan open blijven.
A Dam door de Grevelingen. Ook deze
dam krijgt geen zeewerende func
tie, maar dient voorlopig om het
stroomverloop te „temmen" als men tot
afsluiting van Brouwershavensegat en
Oosterschelde overgaat. Later krijgt
de dam een belangrijke functie in het
wegennet, dat dn dit Delta-plan is ge
projecteerd. In <je dam komt een schut
sluis, die wellicht later kan worden
vervangen door een brug.
r Afsluiting Brouwershavensegat en
Oosterschelde. Welke van deze twee
belangrijke dammen (die deel van de
kustlijn worden) het eerst moet worden
aangepakt, is nog niet bekend, ook al
omdat men het vraagstuk, of men van
de Grevelingen een nieuw terrein van
mossel- en oestercuHuiiT kan maken
door hieT een gematigd getijverloop
van zoutwater toe te laten) nog in
studie heeft.
Versterking van de Waterkeringen,
aansluitend op de dammen. Uit een
oogpunt van kustverdediging zou een
gladde kustlijn de voorkeur genieten.
Om waterstaatkundige redenen kan
men daar niet toe overgaan. Men ver
wacht van het huidige systeem, dat de
duinenrij zich automatisch zal sluiten!
Welkom thuis, Ben Joessel
RABAT, 18 November.
SULTAN BEN JOESSEF is, zoals gemeld, na een ballingschap van 27
maanden in zijn paleis te Rabat teruggekeerd en is daar tot de ont
stellende ontdekking gekomen, dat in dit, crème-met-groen kleurige,
paleis een enorme ravage is aangericht. Woedend stormde de sultan door
de zalen van het paleis, toen hij tot de ontdekking kwam, dat een groot deel
van het meubilair is vernield en vele muren en installaties in het paleis
zwaar zijn beschadigd. Bij zijn eerste bezoek aan het paleis werd de sul
tan vergezeld door een Franse diplomaat en twee advocaten.
T\E VOORZITTER van
hei Amerikaanse
aairdsaitelliei-proQramma
<ir Joseph Kaplan, heeft
bekendgemaakt dat Ame
rikaanse geleerden
1958
zyn,
1957
schieten.
Hy deelde mee, dat het
minimum-programma t*
gericht op het lanceren
van ongeveer tien met
instrumenten gevulde ob
jecten „vogels" ge
naamd in de vertoach-
ting dat op z(jn minst vijf
daarvan tot boven ae
dampkring zullen stopen
en gedurende een periode
van twee weken op hoop
ten van 320 tot 1280 km
rond de aarde zullen cir
kelen.
Kaplan Is voorzitter
gedragen, het Amerikaan
se satellieten/programma
uit te voeren. Het Ame
rikaanse programma
maakt deel uit van de
deelneming der V.S. aan
het Geofysische Jaar, een
periode van 1 Juli 1957
tot het eind* van 1958.
gedurende welke meer
dan 40 landen zullen sa
menwerken in bestude
ring van de aarde en
maanden geleden bekend
maakte, dat de V.S. een
kunstmatige satelliet zou
den lanceren, werd offi
cieel van slechts één sa
telliet gewag gemaakt.
Sindsdien is het contract
het
de
iructn
de
tionale commissie voo
het Internationale Geofy
sische Jaar, een afdeling
van de nationale acade
mie van wetenschappen.
de taak is op-
De geleerde schetste
enkele nieuwe bijzonder
heden omtrent het satel
lietenprogram tn een rede
opgesteld voor een diner
van de American Rock*1
Society.
Toen president ••»en-
oortbeivegxngsme-
chanisme toegewezen aan
Generaal Electric Co., en
dat vóór de bouw van de
„vogels" zelf aan Glenn
L. Martin Co.
Enkele geleerden, die
de bijeenkomst van het
genootschap bijwoonden,
o.tv. vertegenwoordigers
van beide ondernemin
gen, zelden dat de woor
den van Kaplan en en
kele dingen, die hij niet
heeft gezegd er op dui
den, dat de satellieten
vermoedelijk kleiner zul
len zfjn dan aanvankelijk
werd verwacht, dal zij
niet (zoals eerder werd
bekend gemaaktde vorm
van voetballen zullen
hebben, en dat betwijfeld
moet worden, of het pro-
pramma zo spoedig uit
gevoerd kan worden als
eerder werd verwacht.
De slaapkamei
de sultan zag
uit, alsof er een bom was ontploft. Het
bed was versplinterd, laden van kasten
la/gen over de vloer en overal lagen ber
gen kledingstukken en lakens.
In vele muren zitten scheuren en vele
artikelen worden vermist. In een grote
garderobe waren nog slechts enkele
strooien hoeden uit het jaar 1620 overge
bleven. Van een verzameling van 100
kristallen vazen was er nog slechts één
over. In totaal 54 klokken zijn verdwe
nen. De tennis- en basketballbanen, die
vroeger veel werden gebruikt door de
dochters van Ben Joessef. waren ge
bruikt ais kippenhokken en de groene
tegels van het prachtige zwembad waren
met hamers kapotgeslagen. In de gym
nastiekzaal zijn nog 6lechts de kale mu
ren overgebleven.
Uit de vroegere particuliere dierentuin
van de sultan is zijn geliefde struisvogel
verdwenen. Naar Is gebleken, Is dese
struisvogel opgegeten door een functio
naris van het palels, die daar trek in had
gekregen, kort nadat de sultan door de
Fransen was verbannen. Ook verschei
dene leeuwen z(jn zoek.
Het palels werd in Augustus 1953 over
genomen door Sldi Mohammed Ben Mou-
lay Arafa, die in de plaats van Ben Joes
sef tot sultan werd benoemd. Een paleis-
functiionaris verklaarde, dat het maan
den zou duren voordat de schade zou zlin
hersteld. Het paleis en zijn inhoud zijn
het eigendom van de regerende sultan.
Op deze officiële kaart van het
Deltaplan heeft men de wegen,
die niet in eerste instantie tot
het plan behoren, aangegeven.
Overigens zijn deze wegen, als
verbindingen tussen eilanden en
gebieden, waar men vroeger al
leen met de pont kon komen, een
der belangrijkste voordelen van
het plan. De nieuwe wegen zijn
met dikke zwarte lijnen aange
geven. Men kan duidelijk zien,
dat de verbindingen Rotter
damZierikzee en Rotterdam
Middelburg aanmerkelijk bekort
worden.
Men zie verder voor
het Deltaplan pag. 5
Peruviaanse onderscheiding
voor ministers Luns en Beyen
Op een ontvangst in zijn residentie te
Wassenaar heeft de ambassadeur van
Peru, de heer Fernandez Avila, de mi
nisters mr J. W. Beyen (buitenlandse za
ken) en mr J. M. A H. Luns (zonder por
tefeuille) de versierselen van het groot
kruis in de orde van verdienste van Peru
uitgereikt. ~*GÊÊË
(ook hier)
In verscheidene plaatsen in en
buiten ons land is gisteren van om
streeks half zes tot tien voor zes een
meteoor gezien. Over het algemeen
werd het verschijnsel beschreven als
een zich verplaatsende kleurige bol
met een lange, lichtende staart,
waarin groenachtige kleuren voor
kwamen.
Toen de meteoor reeds verdwenen was,
bleef een duidelijke streep achter, die
geleek op de condenaetreep van een vlieg
tuig en die geruime tijd nog werd be
schenen door de reeds ondergaande zon.
Van verscheidene schepen kwamen
meldingen binnen, die spraken van een
brandend vliegtuig of een vallende ster.
In Parijs zagen duizenden om half zes
de meteoor in west-oostelijke richting op
een hoogte van vijftig tot honderd kilo
meter. Hij was smaragd groen met een
rode staart en scheen bijna verticaal in
de oostelijke horizon te vallen. Het ver
schijnsel was gedurende drie minuten
goed zichtbaar
De afdeling meteoren van de Sterren
wacht in Utrecht zou het buitengewoon
op prijs stellen, van waarnemers schrif
telijke gegevens te ontvangen.
Speciaal wordt gevraagd de hoogte in
graden boven de horizon zowel van be
gin als eindpunt. Voorts de richting,
waarin de bol zich bewoog, zoals noord
oost of noord-west, het tijdstip in secon
den, gegevens over kleur en grootte van
het object in vergelijking met de maan
en de tijd van waarneming.
Wat is een meteoor
Een meteoorsteen bestaat uit een groep
van meteorieten. Dit zijn lichamen, die
uit de ruimte om de aarde op de aarde
neervallen. Meestal verbranden de kleine
fragmenten, die uit de wereldruimte in
onze atmosfeer komen daarin volled'g.
ZUn het echter grote brokken dan vallen
zij wel degelijk op de aarde. Een groot
stuk zou belangrijke verwoestingen aan
richten. Bekend is de meteoorkrater van
Canon. Diablo in Arizona in de Verenigd»
Staten, een kratervormig gat 1200 meter
middellijn en 174 meter diept*.
Zaak-Anneke Beekman
Geen uitleveringsverzoek
voor moeder-oversle
Het Belgische ministerie van buiten
landse zaken heeft verklaard, geen ver
zoek om uitlevering te hebben ontvangen
voor de Nederlandse moeder-overste van
het Ave-Maria klooster in Valmeer, me
juffrouw Verspeel. Zij werd door de Am-
sterdamse rechtbank tot acht maanden
gevangenisstraf veroordeeld.
Voor de ex-pleegmoeder van Anneke
Beekman, mevrouw G. L.-v. M., dt» op 24
October tot tien maanden gevangenisstraf
is veroordeeld, is wel een uitleveringsver
zoek ontvangen.
Morgen de laatste dag
1 uur gratis kopen
Het Leid sc he Wallen
HET WEER IN EUROPA
li
23
E5 32
met vast boord
Wit - Groen -Grijs
Beige - Wit
VII Giochi Olimpici Invernali
Zevende Olympische Winterspe
len. Dit is een zijde van de me
daille die aan de winnaars van de
komende Olympische winterspe
len in Italië zal worden uitge
reikt. De vrouwenkop is het
zinnebeeld van Italiëde Olym
pische vlam spreekt voor zich
zelf. De medaille is geslagen in
goud, zilver en brons.
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
Midza-bonnen voor onze cliënten.
Veel bewolking
Tot morgenavond verwacht
De Bilt:
Over het algemeen ve«] be-
JbKAÏ wolldn8 niet hier en daar
wat regen of motregen. Wel-
ntg wind. In het uiterste
noordwesten van het land
weinig verandering in tem
peratuur. elders vooral In de
komende nacht minder koud (Opge
maakt te 11.15 uur)
Zaterdag: zon 8.07—16.47 uur; maan 12.0^-
20.54 uur. Op 22 November E K.