Het Ooievaarsgericlit
De Vrijgezelle Ouderling
Cultureel
venster
„Morgen zie ik je weer...,,
HAPEREND
DICHTERSCHAP
LEZERS
PELGRIMAGE
Nog eens grondig; studeren 300 meter
op de vrouw in liet ambt
Kathedraal
van
bijzondere
schoonheid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Nieuwe romans van Arjen Miedema en ]o van Dorp-Ypma.
uitgegeven door Bosch en Keuning N .V. te Baarn
Neen niet alleen een nieuwe roman van Miedema,
doch ook een geheel andere Miedema dan wij hem meen
den te kennen uit zijn voornaamste werk. Wie de naam
Miedema hoort, denkt aan zijn veel gelezen en besproken
„Gesprekken met Gabriel" en aan „Gekke Klaas", twee
boeken met een bepaald soort humor en satire.
Onwillekeurig verwacht men
dat het werk van een geliefd
auteur rich In een bepaalde rich
ting zal blijven voortbewegen, dat
men er tenminste de meest ken
merkende eigenschappen van zijn
vorig werk in zal terugvinden
wanneer men zijn nieuwste penne-
vrucht ter hand neemt. Dat pakt
echter wel eens anders uit. wat
ook hier het geval is. Verschil
lende lezers en lezeressen hebben
mij al ronduit verklaard, dal zij
..hun-' Miedema in zijn nieuwste
roman ..Het Ooievaarsgericht"
niet hebben kunnen ontdekken.
Het motief van dit trieste ver-
haai over een uit zijn evenwicht
fïeslagen beeldhouwer die aan
ger wal geraakt, is onUeend
aan een oud verhaal over een
jaarlijks plaatsvindend ooievaars-
gericht. waarbij vóór het vertrek
naar het Zuiden, de
zwakken er worden uit
gepikt en uit de gemeen
schap worden gestoten.
Miedema laat het ver
haal vertellen door de
zoon van de beeldhou
wer die als knaap de
ellende met zijn vader
aan den lijve meemaak
te en later, mede aan de
hand van een door zijn
vader nagelaten ge
schrift. diens levens
verhaal te boek stelt.
Het is dus eigenlijk het
verhaal van een zoon
over zijn vader
Het geheel is in zeer gedragen
stijl geschreven, met een diepe
ondertoon van christelijk mede
dogen Het is een deerniswekkend
relaas. in een overwegend
..grijze" toon gehouden, zonder
noemenswaardige dialoog. het
geen van de lezer, die gewend is
Dij de lectuur van deze auteur
zich monkelend te vermeien in
zijn speelse, vaak flitsende hu
mor. de nodige inspanning veiv
etst. Hetgeen niet wegneemt dat
men. al lezende, de beklemming
ondergaat van de ernst waarmee
de auteur zich van de taak die hij
zich heeft opgelegd, heeft gekwe
ten Niet ten onrechte vraagt men
zich echter af. of Miedema wel
zo gelukkig Is geweest met de
vormgeving, met het procédé
van zhn verhaal. De fijpjur van
de vader is m.i. te eenzijdig door
de ogen van de zoon belicht.
Waaróm deze ongelukkige man.
die niet tegen verdriet en tegen
slag bleek opgewassen, telkens
zo dwars op de dingen reageerde
blijft ons toch eigenlijk verbor
gen Dit bezwaar, dat de lezer
soms ietwat kregelig maakt, had
de auteur m.i kunnen voorko
men. als hij een grotere plaats
had Ingeruimd aan het ..dag
boek" van de vader. Er zou lan
meer wisselwerking zijn geweest
tussen de visie van de zoon op
zijn vader en de door deze nage
laten ..biecht".
Tot die lezers en lezeressen, die
In deze nieuwe roman pijnlijk
Miedema's humor en satire heb
ben gemist, zou ik willen zeggen:
waardeer het in elk geval dat
deze auteur zich zelf wenst te
blijven door ons nu eens een ge
heel andere kant van zijn per
soonlijkheid te laten zien. Miede
ma zal er ongetwijfeld zijn rede
nen voor hebben om nu eens niet
voort te borduren op een stra
mien dat hem krachtens aard en
aanleg niet zo heel veel moeite
kost. Maak U niet bezorgd over
hem: het bloed kruipt waar het
niet gaan kan. Het Is voor hem in
elk geval een prestatie geweest
zich zo geheel te vereenzelvigen
met de zoon van een ongelukkige,
door het leven geslagen vader,
zonder daar als ..Miedema" steeds
tussen te komen.
Wij zitten anders met deze
roman, evenals met het onlangs
besproken verhaal van Jaap Wind.
weer volop in de romantiek van
woonwagens, woonschepen, stro:
persverhalen en geheimzinnige
•Handjes. Daar horen dan ook
eubtet zinnetjes bij als: ..Van
avond zal ik Je m()n levensgeschie
denis vertellen" en: ..Het kwalijk
gekauwde voedsel schoot hoor- i
kant liet zien dan in haar bekende
streekromans i zodat zelfs onder
haar collega s de vraag rees of
zij dan wel haar man. Karei van
Dorp, het boek had geschreven),
is met ..De Vrijgezelle Ouderling"
weer heelhuids op haar basis
teruggekeerd. Dat is het land
rondom Gouda.
Meer een verhaal dan een
roman. De personages tamelijk
schetsmatig. Het gaat hier meer
om het geheel dan om het detail,
meer om de gebeurtenissen dan
om de psychologie.
Overigens een heel appetijte
lijke vertelling, die voldoet aan
de eisen welke wij mogen cn moe
ten stellen aan het goede ont-
spanningsboek. Wij laten het na
de geschiedenis uit de doeken te
doen. U bent. als U aan dit boek
je is begonnen aan het eind eer
U het weet Het gaat over een
ouderling die als vrijgezel een
verstandige, doch helaas mis
maakte, huishoudster krijgt en
tijdens die periode verwikkeld
raakt in een onpleizierige affaire
met de stoepmeid. maar: alles
komt terecht! Doch niet voordat
de schrijfster haar lezers weer
eens heerlijk heeft laten mee
smuilen door haar gevatte volks-
Een zwakke plek in het ver
haal is het optreden van de Con
sulent. wiens domme reacties,
vooruit lopende op het politie
rapport, toch wel erg onaanneme
lijk zijn.
Om nog even op die humor te
rug te komen: Ik noteerde om.:
..Mijn grootmoeder zei altijd: als
de tichelstenen verdubbeld wor
den. staat Mozes voor de deur".
..Maar dit wil ik zeggen, vrouw
Kwaak, in Friesland, waar ik net
vandaan kom. hebben ze een
spreekwoord. Ze zeggen daar, dat
een mens zijn schoonzoon kan
begroeten, zonder dat hij het zelf
weet". Zo ging het ook met de
schoonvader van de vrijgezelle
ouderling.
P. J. Rlsseeuw.
een boek en een film
Er is een boek geschreven over een predikant. En er is een
film gemaakt over een predikant. Over diezelfde predikant, die
Peter Marshall heette, Schotland verliet om in de Ver. Staten
het Evangelie te brengen, er Senaatspredikant te worden en er
te sterven. 46 jaar oud. Nog maar 6 jaar geleden is dat. Ds. Marshall
liet een vrouw en een zoontje achter. En honderden vrienden.
Dat is zo eigenlijk de
hele levensgeschiedenis
van deze Peter Marsnall.
Helemaal geen roman
tiek. helemaal geen sen
satie. helemaal geen pi
kante zaken. Een gewone
dominee, die een geluk
kig huwelijksleven leidde.
Waarom dan een roman
en een film over dit
leven? Hier ligt nu juist
de betekenis van beide.
Een roman is bestaan
baar zonder ,sex" en een
film zonder ..glamour".
Over het leven van Peter Mar
shall moest geschreven en moest
gefilmd worden, omdat Gods
werk met deze prediker niet ver
geten mag worden. Met het boek
ben ik blij omdat elke bladzijde
getuigt van de liefde van Chris
tus voor de mens Met de film
ben ik blij omdat hier op het
moderne, brede cinemascope-doek
en in moderne beelden, dit pas
sen bij onze tijd, de liefde van
Christus wordt uitgedragen aan
stramme gorgel"
Terug naar He polder
Jo van Dorp-Ypma. die ons
met haar ..Dominee in Laodicea"
•ok reeds van een geheel andere
Anthonie Stolk ia een
vruchtbaar schrijver van ver
zen, die zich in hoofdzaak op
twee gebieden bewegen. Op
dat van de christelijke religie
en op het terrein van
de grlekse oudheid. Dit heeft
aanleiding gegeven tot het ont
staan van twee dichtbundels:
Gewijde Tocht, onlangs uitge
komen bij J. H. Kok N.V., te
Kampen, en Hellas' Ondergang,
dezer dagen verschenen bij De
Bezige Bij te Amsterdam.
Ongetwijfeld zocht de dichter
voor de ..griekse" bundel een gro
ter publick, en geheel in stijl hier
mee laat hij die bundel eindigen
met een vers, dat in zijn eentje
de afdeling Areopagus vertegen
woordigt: Paulus. sprekend tot de
Atheners Ook in andere verzen
bespeurt de aandachtige lezer cri-
tiek op het heidendom; zo eindigt
het ver* op de grote beeldhouwer
Praxiteles met de volgende stro
fe: ..Heiden Praxiteles, verneem
dit woord. De trotse kunst, de
geest, de godenkracht. waarvan
je roem en rijkdom hebt ver
wacht. kreeg je van God. aan
wie het al behoort
Anthonie Stolks intelligentie en
ontwikkeling brengen zijn werk tot
aan dc grens van de poézie.
Hij is hierbij in het voordeel te
genover veel andere zwakke poë
ten. die hun heil moeten zoeken
in bewuste of onbewuste naboot
sing van bewonderde voorbeelden,
en die kennelijk gedichten maken
naar aanleiding 'van gedichten, in
plaats van naar aanleiding van
het leven. Stolk maakt zijn griek
se verzen naar aanleiding van zijn
kennis, belangstelling, toerisme.
Dan ontstaat soms, zoals in het
gedicht Melanakopoulos, een aan
vaardbaar en in enkele strofen
zelfs overtuigend geheel. De ver
gelijking van de stervende Griek
met een ln het nauw gebracht
everzwijn ontleent daar een zeke
re kracht aan het grote voorbeeld
van Homerus. Hier is de stroefheid
waarmee Stolk de taal hanteert,
even tot kracht gesublimeerd.
Maar elders trilt achter de kor
te volzinnetjes, die doorgaans sa
menvallen met de versregel (en
jambementen zijn schaars» niet
de saamgedrongen kracht, die ze
suggereren Wat ontbreekt is een
echte versmelodie, die men bij Nij-
hoff. ook een stroeve taalhanteer-
der. zelfs in zijn
als het
Rondeel voor de Braven
Dc men die voor mij in de kerkbcnJt zit,
is naar men zegt nu niet zo'n erge gave.
In Christus' kerk loopt alles in 't gelid,
op straffe van de smaad der rechte braven!
Maar 'k denk zo dat op 't einde van de rit
t vel eens kon rijn (om Jerus' voord te staven),
dat hij die voor mij in de kerkbank rit
vooraan staat, en de smaders moeten draven
om nog een pleats in 't achterste gelid.
Ik wéét het niet, maar waarom zou ik graven
in 't orv domein van één die mét my bidt?
Wie weet, laat God hem gaarne in Zyn haven,
de man die voor my in de kerkbank zit
COR. J. NOBEL.
ware uit hout gesneden verzen
nooit geheel mist Het aan het
eind van een gedicht herhalen van
regels of strofen kan dit gemis
aan melodie bij Stolk niet vergoe
den. Nu behoeft poëzie niet over
wegend muzikaal te zijn. maar
in dat geval heeft ze andere kwa
liteiten: beeldend vermogen (ik
noemde Nijhoff reeds) of prófeti-
Het is waar: een enkele maal
zien wij Griekenland: een priester
bruin, in witte pij, in een tem
peltuin. waar de citrusbomen licht
vangen, met grijs-groen blad. en
gele vruchten en waar lichte bloei
is van anemonen in het groene
gras. Elders zien we hoe een berg-
stad het morgenlicht vangt, met de
rotsen één als een nest. In weer
een ander gedicht (Antimedon)
glipt een kleine hagedis langs een
zerk. maar in datzelfde vers bele
ven we de ..come-back" van de
tand des tijds' Stolks taalschat is
in zijn gedichten niet groot: een
versleten dichterlijk modewoord
als ..aarzelen waarvan de aflei
ding trouwens al tot voorzichtig
heid maant, moet op meer dan
één plaats de poëtische toets aan
brengen: de wind. de sterren aar
zelen. Wie dit het eerst zei. deed
een vondst, maar er is al genera
ties lang in gedichten geaarzeld
teen halve eeuw geleden leerde ik
reeds een versje over sterren, die
aarzelen in het stille hoog' het
doet ons niets meer. Ook hebben
Stolks verzen niet de profetische
kracht van overtuiging, die bij
sommige. ..lelijke" verzen schrij
vende dichters en dichteressen
aan de critiek het zwijgen op
legt; zelfs mist men de kernach
tige spreukenwijsheid, het aforis
me als poëtisch bestanddeel, dat
men bij een verstype zoals An
thonie Stolk dat schrijft zou ver
wachten.
Gelijksoortige bezwaren gelden
voor de bundel Gewijde Tocht.
Omdat deze gedichten duidelijk
Christusbelijdend willen zijn, heb
ik er graag een goed woord voor
over. want dit soort gedichten
lijkt meer en meer plaats te ma
ken voor het cryptische of het
nolens volens uitgesproken ge
loofsgetuigenis. indien er al van
geloof of van enige religie sprake
is. Maar ik kan hier slechts met
andere woorden herhalen, wat ik
elders geschreven heb; het ont
breekt de dichter misschien niet
aan een zekere visie en fantasie,
maar wel aan een taalinstrument
van behoorlijke dispositie. Er zijn
zwakke broeders in de dichtkunst,
die kennelijk te veel verzen gele
zen hebben. Stolk maakt de indruk
van te weinig in poëzie belezen te
zijn en dat tot zijn schade. Er is
niets wat ons taalgevoel zo uitzet
en ons uitdrukkingsvermogen zo
verrijkt al* het geregeld lezen, of
liever het kennen, van veel goe
de verzen, niet om na te bootsen,
maar om daardoor het eigen in
ventief vermogen te sterken. Wat
hebben Boutens en Leopold zelfs
niet aan het Grieks te danken ge
had
Bij Stolk merkt men zo goed als
geen stilistische invloed van de
antieke poézie. wel van de over
geleverde kerk- en litteraire
taaL Hoe het zij. er hapert hier
Iets. Jammer.
al die miUioenen bioscoopbezoe
kers, die normaal geen tijd heb
ben voor die liefde.
Boek noch film hebben het le
ven van Peter Marshall geroman
tiseerd. hebben het Evangelie
overdekt met de vale vlag der
fantasie. Er is niet gezocht naar
een aesthetisch toppunt, niet naar
een litteraire of filmische super
daad. Peter's weduwe Catherine
Marshall schreef het boek uit
liefde tot God en haar man. En
de producer Samuel G. Engel van
de 20th Century Fox Film Maat
schappij liet de film maken uit
eerbied voor die liefde. Weet u dat
bijna het grootste deel van boek
en film gevuld is met de preken
van Peter Marshall, soms heel
korte preken, soms fragmenten
van preken, maar altijd recht op
de man af, recht op het hart af.
Zoals een Senator het een zei:
,,Dc apprecieer de preken van
Marshall zo. omdat hij ons op he
terdaad betrapt". Aan de jongens
van het seminarie zei Peter Mar
shall: ..Je moet je preek worte
len in de realiteit; denk er maar
aan. dat de mensen daar vóór je
problemen hebben, twijfel, angst
en zorgen die aan hun geloof kna
gen. Jullie probleem en het mijne
is: hoe kom ik achter die conven
tionele voorgevels, die daar rij
aan rij ln de banken zitten
Mag ik eerlijk zijn? Ik voel
me door het boek en door de
film ook op heterdaad betrapt. Er
zullen er zijn die dogmatische be
zwaren gaan aanvoeren tegen Pe
ter Marshall, er zullen er zijn die
dit alles Amerikanisme noemen,
Het is hun goed recht. Maar la
ten zij nooit vergeten dat God de
ze Peter Marshall gebruikt heeft
Een beeld uil
lie ik je. weer" met Richard
Todd als ds. Peter Marshall en
Jean Peters alt sjjn echtgenote.
om Zijn gemeente te vormen, bin
nen en buiten de kerkmuren. Dat
bewijst het boek van Catherine
Marshall en dat bewijst de film
met Richard Todd en Jean Peters
in de hoofdrollen. Zonder senti-
mentaliteiten, zonder ongeloof
waardige toevalligheden, zonder
quasi vrome bekeringsgeschiede
nissen. De flap van het boek zegt
het zo treffend: ,.Het boek neemt
u gevangen omdat het vertelt van
het wonder van het goede leven
in een intens Godsvertrouwen, en
de troost van een zinvol sterven
in de schone belofte: morgen je
ik je weer...."
Corn. Bssoskl.
„Morgen zie ik Je weer" door
Catherine Marshal), vertaling Ja-
roba M. VreugdenhU en J. W. de
Groot. (Oorspronkelijke titel: „A
man called Peter"). Uitg. Bosch
en Keuning, Baarn. Geïllustreerd
Uit de
Tijdschriften
In Maatstaf van October zet
Annie Salomons haar interes
sante herinneringen voort.
Ditmaal is Carry van Brug
gen aan de beurt. De figuur
van deze begaafde, oneven
wichtige kunstenares treedt ons
uit deze weinige bladzijden le
vend tegemoet. Uit de inhoud
noemen wij voorts een drietal
gedichten van Roel Houwink,
twee ernstige en een speels:
Het Uur X. die beter zijn dan
enkele vorige dichtproeven, die
Houwink na zijn zwijgperiode
heeft gepubliceerd. Het is te
hopen, dat deze blijkbare ver
nieuwing van zijn talent zal
doorzetten.
niet. Als er wan kunst ge
sproken wordt, wordt doorgaans
het kunsthandwerk bedoeld.
Kunstenaars zijn bedrewen wak
heden. Wanneer Pauius in
Hebr. 11:10 God kunstenaar en
bouwmeester noemt, staat voor
„kunstenaar" in het Grieks hei
woord technitès, dat ons on
middellijk aan technicus doet
denken en ons om zo te zeg
gen brengt in de sfeer wan de
b-faculteiten. De nieuwe ver
taling geeft hier: ..ontwerper";
ook de Oxford Bible en die
van I.uther slaan ons hel
woord kunstenaar met zyn be
paalde gevoelswaarde uit de
hand. Maar op een enkele
plaats toch (Ps. 50:2) treffen
we het woord .jchoonheid
aan. Sion is de volkomenheid
der schoonheid
volgens de nieuwe
vertaling de vol
komen schoon
heid. De Oxford
Bible, die door
gaans trejfend
met de Staten
vertaling over
eenstemt, spreekt
van „the perfec
tion of beauty".
Maar Luther, met
zjjn afkeer van
uit het Griekse denken afkom
stige abstracties vertaalt: ,Aus
Zion bricht an der schone Glanz
Gottes". Hij maakt ook in Ge
dachten de schoonheid geen
ogenblik van de persoonlijke
God los.
by de geest wan de Bijbel
staat. De abstractie schoonheid"
is een product wan het Griekse
denken, vermengd met West
europees levensgevoel, zoals dat
met name in de romantiek tot
uiting is gekomen Hierdoor
ontstaat een contrastwerking.
Wanneer men in de H. Schrift
woorden en uitspraken tegen
komt, die voor ons die bepaalde
moderne gevoelswaarde hebben
kijken we even vreemd op. Zo
leest men in de nieuwe ver
taling in Jesaja 21:4: .Jdijn
hart bonst, schrik overvalt my;
dit maakf de schemering, die
my hef is, voor mij tot een
verschrikking". De Statenver
taling zegt: de schemering
verlangd heb.
C. Rijnsdorp. myn Engels bijbeltje vertaalt
het dienovereenkomstig. Luther
zegt: „ich habe in der lieben
Nacht ketne Ruhe dauor". En
dan zit men als eenvoudig
Bijbellezer, die toch graag wat
verder kijkt dan de neus lang
is, met de vraag: is hier, by
de ongetwijfeld litterair hoog
begaafde Jesaja, wiens dichter
lijke vlucht zijn boek voor de
hedendaagse mens zo boeiend
maakt, dan toch inderdaad
sprake van een liefde voor de
schemering, die men los kan
denken van zijn verlangen
naar verkwikkiitg en beschut
ting? Zijn hier sporen van een
modern natuurgevoel, dat door
de romantiek zyn pregnante
vorm heeft verkregen?
SCHEMERDE Jesaja iTraag,
voor zover dat in Israël
mogelijk is? Op de achter
grond wan deze vraag leeft het
verlangen, de
bijbelse figuren
zo dicht moge
lijk te benade
ren. Wij weten
(>ïl dat het mensen
waren van ge
lijke bewegingen
als w\j. Aan de
andere kant zijn
wij er ons ter
dege van bewust,
dat zij in een
andere wereld
leefden. Het is behalve het
algemeen-menselijke, het reli
gieuze, dat ons verbindt, zo
dat twy in onze dagen de taal
van Dawid. Job. Jesaja, Paulus
en Johannes nodig hebben om
ower de dingen wan het geloof
te kunnen spreken Zo ontstaat
er êen spanning tussen dat,
wat ons met hen verbindt en
datgene, wat ons van hen
scheidt, een heilzame spanning
vermoedelijk, die ons herinnert
aan het tijdelijk karakter wan
elk geestesklimaat en van elke
beschavingsvorm. De Schrift
beweegt zich aan gene zijde van
uiat wij nu mooi en lelijk
vinden: zij kent onze proble
matiek van het schone en van
het artistieke niet en trium-
feert over al deze vragen met
boeken als wan Jesaja en Joh
die om zo te zeggen toewallig
tevens toppen zijn in de wereld
literatuur.
C. R.
Dr. Berkhof advheeri: Christusbeeld van
Op Rocca de Papo, 31 km van
Rome, zal een reusachtig Christus
beeld worden opgericht. Dit initia
tief is uitgegaan van een christe
lijke vereniging voor vrede onder
RhlHd BIPKhHOw d'e 'h h?" lichaa™ £an Christus te misken- Rom™ heeft" HetLeeïd"wordt1 300
blad „In de Waagschaal nen Ook. ja juist waar men m hoog; het voetstuk 40 m hoog.
de synodale voorstellen afwijst. In dit voetstuk zal een museum
i dienen te vinden worden ingericht, welke herinne-
uitdrukking te ringen zal bevatten aan personen
I I schrijft
het ambt. komt na een be- zal .„cn vu.H
schouwing te hebben gegeven om die gave
over het veel besproken zwijgge- brengen. Dr. Berkhof spreekt de die hebben meegewerkt
bod van Paulus uit 1 Connthe hoop uit. dat deze vraag het the- wereldvrede. Des nachts zal het
14 :34 tot de slotsom, dat het by ma mag worden voor een zeer hoofd van dit beeld verlicht zyn;
de komende men zegt. dat dit licht van Gibral-
het aanhangige voorstel om de positief beraad
vrouw tot alle ambten toe te la- maanden,
ten nog niet is gelukt het Schrift-
bewijs in zulk een zin te voeren
als art. 10 van de kerkorde der
Ned. Herv. Kerk beoogt.
Geen wonder, zo schryft de rec
tor van het Hervormd Seminarie
te Driebergen, dat er veel besliste
tegenstanders zijn, wier argumen
tisme" kan afdoen. Zolang wij el
kaar in het beroep op de Schrift
zo weinig gevonden hebben, zal
de synode er goed aan doen om
gedurende drie of vijf jaren nog
eens grondig en rustig over deze
zaak te laten studeren. De zaak
mag in geen geval op de lange
baan komen; maar er mag even
min worden beslist voor ze rijp is.
De zin der huidige discussie zal
allereerst moeten bestaan in het
wekken van het besef, dat de ge
meente zondigt door de eigen gave
der vrouw m de opbouw van het
tar uit gezien zal kunnen worden.
HET KERSTFEEST IN GEVAAR
„Het Kerstfeest is in ge
vaar", is de titel van een in
Duitsland verspreid vlugschrift
van de Bijbelzending, waarin
stelling wordt genomen tegen
de feestroes, allerlei kitsch en
uitwendigheden van het Kerst
feest, dat steeds meer wordt
aangegrepen als een gelegen
heid om elkaar geschenken te
geven, copieuze maaltijden aan
te richten of een dansje te
maken rond de Kerstboom.
Aller aandacht wordt opge
ëist voor de glanzende artike
len in de warenhuizen, den-
nenaalden en gramofoonpla-
ten, naar extra Kerstnummers
van de bladen en de adverten
tiebedrijvigheid daaromheen.
„Weihnachten", zo schrijft
men, „is geen Duits lichtfeest,
geen familiefeest en geen ge
legenheid om zaken te doen.
Het is en blijft het feest van
God, Die Jezus in de wereld
gezonden heeft."
Behouden vaart voor
nieuwe „Mayflower
HET volgend voorjaar
zal in Engeland de
Mayflower II van
stapel lopen en
daarna naar Amerika gaan.
Het schip zal een zo ge
trouw mogelijke copie zijn
van de bark, die indertijd
de Pilgrimfathers naar
Amerika bracht. Er is niet
veel bekend over het oor
spronkelijke schip, behalve
dat het een schip van 180
ton was. De scheepsbouwer,
die na een vierjarige
studie de Mayflower II
ontwierp, heeft gezegd dat niemand weet of het een Engels
of een Nederlands schip was of misschien ook een buit gemaakt
Frans schip. Maar men heeft zich nu gehouden aan een schip
dat typerend is voor de tijd, waarin het oorspronkelijk gebouwd
werd.
Het Britse Ministerie van Vervoer heeft de bemanning van
het schip beperkt tot 21 persunen en het aantal passagiers tot
30. Er is als voorwaarde gesteld dat het schip een radio aan
boord moet hebben. De 100 pelgrims die op 6 September 1620
vertrokken en die drie maanden aan boord van het schip door
brachten hadden geen radio en werden niet beschermd door
een marine-escorte (zoals men waarschijnlijk het volgend jaar
met het schip wil doen).
Wij wensen de nieuwe reizigers behouden vaart, zo zegt het
Amerikaanse blad „The Christian Century" en gunstige wind
tijdens de reis en wij hopen, dat niet alle 50.000 leden van de
General Society of Mayflower Descendants (De Vereniging van
nakomelingen van de Mayflower) op de terugreis naar Europa
mee zullen willen gaan.
In de Sowjetunie grote
vraag naar
De eerste oplaag van Russische
Bijbels, die na de communistische
revolutie in de Sowjet-Unie weer
zullen worden uitgegeven, Is thans
gedrukt; de vraag naar nieuwe
Bijbels is reeds overweldigend.
Het lezen ln de Bijbel moest
vroeger grotendeels ln het geheim
gebeuren, maar nadat de autori
teiten het verbod om nieuwe
Bijbels te drukken hebben opge
heven, geschiedt de Bijbelstudie
meer openlijk. Het komt voor, dat
verschillende families samen met
één Bijbel moeten doen, en een
tijd moeten afspreken, waarop
ieder de gelegenheid kan krijgen
er In te lezen. Het spreekt vanzelf,
dat vele Bijbelboeken uit flarden
bestaan, na al dit Intense gebruik.
Veel mensen hebben bepaalde
bijbelgedeelten overgeschreven,
zodat zU die voor zichzelf kunnen
behouden. Men begrijpt hoe ver
heugd velen *Un. dat thans leder
zijn eigen Bijbel sal kunnen
krijgen.
In tien jaren hulp
aan millioenen
Het „Hulpwerk van de Evange
lische Kerken" in Duitsland be
staat tien jaar. Ter gelegenheid
van dit jubileum werd een ge
denkboek uitgegeven, getiteld
„Dank en Verplichting", waarin
een aantal cijfers worden ge.
{[even over in deze tien jaar ver
eende hulp. Zo werden bijna
15 millioen kilogram levensmid.
delen met een totale waarde van
300 millioen DM door het bui
tenland gezonden. Voor de
wederopbouw van kerken werd
meer dan 50 millioen DM aan
buitenlandse giften verdeeld; 180
millioen reichsmark en na 1948
51.6 millioen DM werden ingeza
meld ter leniging van de nood.
Bijna 20.000 woningen werden in
opdracht van het hulpwerk ge
bouwd en aan 3.7 millioen kinde
ren werd voedsel verstrekt
DE MUNSTERKERK in
Straatsburg behoort tot
de schoonste kathedralen
van Straatsburg. De rose
zandsteen der Vogezen leverde
omstreeks 1400 het prachtige
materiaal voor de bouw dezer
kerk, een magnifiek voorbeeld
van de Gothische stijl. De
hoofdingang getuigt van bijzon
dere rijkdom. Bonen de roos
la Grande Rose bevindt
zich de galerij der apostelen.
Vanaf het platform, op een
hoogte van 66 meter, heeft men
een mooi uitzicht op het Zwarte
Woud en de Vogezen.
Van binnen is de kathedraal
van een rijke pracht. Door ge
brandschilderde ramen vloeit
het licht binnen met de kleur
van bloemen. De pilaar der
engelen (het zuidelijk dwars-
schip, het Laatste Oordeel) is
een der schoonste sculpturen
uit een kostbare overvloed van
middeleeuwse meesterwerken.
Om twaalf uur in de middag
wordt de stoet der apostelen bij
l'Horloge astronomique door de
Heiland gezegend, terwijl een
haan driemaal met de vleugels
klappert en driemaal kraait.
De 142 meter hoge toren werd
regelmatig beklommen door de
grote dichter Goethe. Hij deed
dit om zijn moed te beproeven,
want hij leed aanhoogte
vrees.
Onlangs kreeg ik een deurwaar
der by me. Hy moest my, al*
voorsitter van dc Centrale Kerke-
raad, persoonlijk spreken. Het
bleek om een bedankje te gaan.
Iemand zei*, per deurwaarders-
exploit hel lidmaatschap van onze
Gemeente op en het rechtsgebruik
wil, dat een dergeljjk stuk aai
„hoofd des bestuur*" overhandigd wordt. Of
daan of ontstemd keek. ik weet het niet.
geval voelde m'n bezoeker zich gedrongen, mede- valt. Omdat
leven te tonen. Tot tweemaal toe
mij, dat zulke dingen altijd onm
onderstelde blijkbaar, dat
hoogst onbegrijpelijk mo
ook bedoeld de man was er precies
het nl. volkomen begrypelijk.
voordeel kan opleveren? Omdat
we antj-R.K. of anti-wat dan onk
«ijn en de Hervormde Kerk in de
wandel óók voor anti- dat alles
doorgaat. Of misschien nergens
om, zó maar? Dan is volkomen be
grijpelijk, dat we op een gegeven
ogenblik ook zó maar voor dat
witter lidmaatschap bedanken: omdat we onze tin niet
krijgen, onze antigevoelens niet gedeeld zien. Omdat
de Hervormde Kerk ons tegen-
Deurwaarder
bij dommee
het
kerde hy allerergste! voor die Kerk ook
zyn. Hy moeten. Of misschien wel nérgens om
dergelijk bed.nkj.mij 0„ lke reJtn M
ft IL j hehorend* Dat is het punt! Er kan n.l. maar één
■ast. 1* vina enkele reden zyn: deze, dat wij waarachtig Hervormd
betale
domweg!
die Gemeente
w(j waarachtig I
de zin, waarin de Hen
de Km
„Aangezien requirante, lidmaat der NJI. Gemeente Christin earn ÏÜL* a j ,UJ
zynde, of ook wel om welke reden dan ook blijkbaar -oTdeuJïh.J. i d* By6e.'
tot die Gemeente behorendeDat is een zinnetje °£;Ge. ™A V£ e? ner*eni ónd"'
innetje
rd. F-en alles af nerger
uit bet stuk, dat mij ter hand gesteld
zeggend zinnetje, als ik hel goed versta. Om
reden ayn wjj eigenlijk Hervormd? Omdat hel jj
familietraditie ir of fatsoenstraditie? „Zo fatsoenlijk dóen
iaarheid Hervormd is, loopt niet, erge
s om, zé maar de Kerk uit: het gaat er
arheid. ITie het niet is heel begrypelijk
oeger of later gaat: uut zou hij er langer
