Volkslied komt er veel
te bekaaid af
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
MAANDAG 7 NOVEMBER 1955
fieperfoire-vernieuwing nodig
zal
Wie eenmaal gaat zoeken
op rijkdommen stoten
XY7ANNEER WE BEWEREN, dat de Romantiek haar tienduizenden ver-
slagen heeft er kunnen trouwens nog wel enkele nullen bij!
dan willen we daarmee niet voorbuzien en -horen, dat deze geestesstroming
ook veel goeds heeft achtergelaten. Maar de mindere goden hebben tevens
voor bergen sentimentele en smaakbedervende composities gezorgd. Zo af
en toe hoort men nog wel eens werken van dat gehalte, het een wat beter
dan het andere, maar toch niet de moeite van het instuderen, en nog minder
van het luisteren, waard.
Vooral de Mendelasohn-epigonen, een
lichte neiging tot overgevoeligheid bij
hun vereerde meester tot ln het overdre-
vene uitbultend, hebben het vaak bont
gemaakt. We denken bijvoorbeeld, aan
..Schön EUen", een klein oratorium van
Nlela Gade, die nog niet eena de alecht-
•ta was Ook nadat de grootmeesters ra
dicaal met deze tot tranen bewegende
wijze van componeren hadden gebroken,
omdat ze de eigenlijke waarden van de
muziek hadden herontdekt (Debusay,
Stravinsky,) Ravel), woekerde het kwaad
ln de lagere regionen ruatig voort.
Ook gevoelden velen zich geroepen, a>.
tijd maar weer nieuwe „bewerkingen"
van paalmen en gezangen op de markt te
brengen. Blijkbaar achtten deze lieden
de oorepronkelijke melodieën niet mooi
genoeg. Daarom verzonnen ze nieuwe,
natuurlijk naar de 'sentimentele) geeet
dea tijde ofwel ze pleegden plagiaat.
Zo gebruikte E. Welig voor zijn be
faamde en veel gezongen ..Psalm 42". het
thema van het langzame deel uit Men-
deteeoitn'e pianoconcert in g-moli. We
zouden nog wel enige tijd door kunnen
gaan met citeren, maar volstaan met te
herinneren aan „Pealm 84" van De Vriea
en „Psalm 103" van Mob ach, twee wer
ken, die het tot vandaag de dag op vele
programma-# uitgehouden hebben.
Winst
Wij achten het een grote winst, dat
dergelijke, m wezen onmuzikale, buk
ken. op de uitvoeringen In de „Ring Lel.
den" da laatste paar Jaren gaandeweg
aan het verdwijnen zijn. Het ls te hopen,
dat de dirigenten ook ln de toekomst
llefat de naaste alle zoetelijke liederen,
de natuur of de liefde bezingende van het
reperlolro zullen weten te houden. De
makers er van hebben, al speculerend
op d« slechte gmaak van een deel van
het pubhek, de muziek ergerlijk mis
bruikt. soms met een eerlijke bedoeling
het zij rondweg toegegeven maar
vaak ook ten eigen voordele
Ter voorkoming van misverstand most
worden opgemerkt, dat het aantal goede
koorliederen langzaam, maar toch gesta
dig 'oeneemt. en dat er ook uit de ro-
mantiach# periode op dit gebied veel
goeds is overgebleven. Een zuiver muzi
kale intuïtie zal steeds weten te onder
scheiden tussen „echt" en „kitsch". Aan
een dingen', daarmede begaafd, kunnen
de koorleden zich veilig toevertrouwen!
Voorzichtigheidshalve houden we éón
reserve Er zijn ook goedwillende, wer
kelijk muzikale koorleiders, die genoopt
worden tot concessies aan een conserva
tieve meerderheid Natuurlijk zou io"n
dirigent dan voet bij atuk kunnen houden
en door alles heen handelen naar de In
spraak van zijn muzikaal geweien, maar
bepaalde omstandigheden kunnen dat
nog wel eens bezwaarlijk maken. Uit zijn
opvattingen blijkend uit de directie, de
koorklank en de voordracht, la dan soms
toch met zekerheid af ta lelden, daf hfj.
ondanks de schijn daar tegen, een kun
stenaar Is, die de gave des onderscheida
bezit.
telijk voor te zijn. ook en vooral aan hen
die het met innerlijke droefheid deden.
Maar toch is het doel nog niet be
reikt. Naast de studie van de oudere
Jongere koorwerken-ln-g rotere-
»t«l.
olkslied" beoefend worden.
Tenminste: door onze gewone koor-
verenigingen. En dan het volkslied
door de eeuwen heen. oud en nieuw,
geestelijk en wereldlijk, puur en be
werkt.
De studie daarvan zal ook ongetwijfeld
een grote propagandistische waarde blij
ken te hebben. Vele Jongeren zouden, on
danks hun avondcursus en andere be
slommeringen, werkelijk wel lid worden
als ze wisten dat er „op het koor" leuk
en fris werd gezongen. Desnoods alleen
maar in het Nederlands- waarom ook
niet? (o. die Duitse en Italiaanse uit
spraak!). Méérstemmig, maar ook één
stemmig. al naar het uitkomt. Madriga
len, soutcrliedekens. geuzenliedjes, Vale
rius, Antwerps liedeboek. ..Medemblik-
ker Scharrezoodje", psalmen. Hervorm
de bundel, kerstliederen. Engelse hymn's.
„Liederschatz". marsliedjes, chansons,
enz. Wie eenmaal gaat zoeken, ontdekt
altijd weer nieuwe rijkdommen. De bron
van oude en nieuwe geestelijke en we
reldlijke volksliederen raakt practisch
nooit uitgeput.
Stand
Het prettige van die volksllederenbe-
oefealng is. dat men zich niet behoeft te
forceren. Maar 41 te veel verenigingen
lelden een kommervol bestaan, doordat
ze boven hun 6tand leven. De In studie
genomen werken gaan niet zelden het
technisch kunnen, de muzikale ontwik
keling en de vreemde-talen-aanleg van
de meeste leden te boven. Het is er mee
als met Iemand, die een Chopin-étude die
hij lang niet éaokan, op de piano tracht
te spelen. Zijn pijnlijke polsen en nek
maken hem achteraf de waarheid wel
duidelijk.
We zijn er van overtuigd, dat die
eenvoudige, mooie liederen de sfeer
en de vreugde van het muzlekmaken
aanzienlijk bevorderen. Er zit ook
niets minderwaardigs In. In hun soort
zijn vele even mooi als welk groot
kunstwerk ook. Talrijke beroemde
componisten van vroeger en nu, lie
ten zich trouwens door het volkslied
inspireren of baseerden er bun con
structies op.
We zouden hiervan kolommen vol voor
beelden kunnen aanvoeren. Bovendien is
men vrij, gemakkelijke en moeilijke be
werkingen te kiezen. De vér gevorderde
koren kunnen in dit genre zelfs belang
rijke kunstprestaties leveren. In ons land
is de vereniging „Pro Musica" te Bu«6um
(o.l v. Lex Karsemeyer) een welhaast be
roemd voorbeeld van wat er lang6 deze
weg kan worden bereikt. Ter navolging
aanbevolen!
Daarnaast ga een goed dirigent voort
werken van Palestrina, Bach, Mozart en
(niet te vergeten) allerlei operakoren in
studie te nemen. En natuurlijk de prach
tige anthems van Purcell en Handel, de
kerkelijke muziek en het 'goede!) Chris
telijke Lied.
Onze oratoriumverenigingen kunnen
we niet genoeg aanraden ook eens buiten
het geijkte repertoire (altijd maar weer
Schoplung. Jahreszeiten, Elias en drie
oratoria van Handel) keus te maken. De
litteratuur is té rijk. om die, ten bate van
een zes 4 zeven kasstukken, bijna geheel,
blijvend te verwaarlozen. Een enkel koor
is trouwens deze weg van de meeste
weerstand, helaas reeds opgegaan. Alle
hulde voor die moedige, culturele daad!
Dan zullen er behalve veel fraaie
vlindert ook wel eens ordinaire vlie
gen gevangen worden. Maar dat is zo erg
niet. en in elk geval leerzaam. Dit geldt
trouwens voor 411e verenigingen, van
noog tot laag. De technisch grote koren
kunnen, ook wat hun repertoire betreft,
tot elite-ensembles uitgroeien. In onze
Ring zijn er zo enkele. Laten zij de kan
sen grijpen en hun publiek ook in kennis
brengen met de onbekende juwelen van
de litteratuur. Ze zijn er toe geroepen!
Joh. van Wolfswinkel
Opnieuw zijn Zaterdag velen in de Nieuwe kerk van Amsterdam sa
mengekomen om de in ons land begraven geallieerde militairen te ge
denken. Een overzicht van de kerk tijdens deze jaarlijkse plechtigheid.
ln Toonkunst-muziekschool
Demonstratieles in samenspel
voor kinderen
Het mag bekend worden verondersteld,
it zich op het gebied van de muzikale
ivocdlng van de Jeugd een soort revo-
tie aan het voltrekken Is. Was men er
-oeger op uit zlin kinderen zo spoedig
ogeljjk het bespelen van een der „gro-
instrumenten by te brengen, piano,
ooi, fluit enz., in de niet sleedt ver
legen hoop dat het kind het nog eens
:r zou brengen in de wereld der podtum-
rtuozen. Tegenwoordig raakt men er
steeds meer van overtuigd, dat muzikaal
inzicht en musiceervreugde voor jonge
kinderen belangryker en vruchtbaarder
zyn dan het vaak vreugdeloze en vruch
teloze gezwoeg aan een Instrumentale
techniek waaraan het kind nog niet toe
is en soms ook nooit toekomt, terwyi
werkelijk muziekbegrip niet wordt by-
gebracht.
Men legde in de muzikale opvoeding
maatstaven aam die niet op het kind
passelijk waren, doch ontleend aan
concertpraJctijk der volwassenen. Voor
wonderkinderen is dit geen bez\
doch wonderkinderen zijn altijd zeldzaam
geweest. Methodes zoarts die van Gehrels
of Ward zijn er op gericht de kinderen
muziekbegrip bij te brengen los van
mechanische associaties met instrumen
tale disposities. De kinderen .moeten de
muziek in haar elementen rhythme, me
lodie, meerstemmigheid, harmonie) zelf
ontdekker, overeenkomstig hun bijzonder
bevattingsvermogen. Zij moeten op een
voudige instrumenten eenvoudig kunnen
musiceren, ze moeten vooral ook zingen,
geem quasi voor kinderen bestemde, zoet-
romantische liederen en cantates, doch
volksliedjes en dansen, improvlsatii
Bezem
De nieuwe Franse ambassadeur, baron
Petil de Bcauverger (midden) kwam
fry dap met de Parpse trein In Den
Haao aan. HU werd o.m. verwelkomd
door de Franse zaakgelastigde, comtc
Charles de BartUlat (links) en de sous
chef ran het protocol van B.Z..
mr H. Daniels (rechts).
Menig dirigent !n onze tijd heeft onver
vaard de bezem gegrepen en grote-
achoonmaak in het repertoire van zijn
koor gehouden. Men dient er hun erken.
Diefstallen door het
gehele land
De 21-jarige K. uit Breda en zijn 18-
jarig vriendinnetje E. zijn onder beschul-
ding een geldkistje met achthonderd gul
den te hebben gestolen, gearresteerd Zij
hadden enige dagen geleden gelogeerd in
het logement van de weduwe A te Goes.
Toen zij vertrokken waren, merkte de
vrouw dat haar geldkistje was gestolen.
De longeman. die ln Bergen op Zoom een
auto hadden gekocht, had wat in België
rondgetoerd en vertoefde met het meisje
ln een woonwagenkamp te Putte. De Jon
geman is een niet van verlof-teruggekeer
de pupil van een Inrichting ln Avereest
Zeven havenarbeider» zijn door de
politie te water in Amsterdam gearres
teerd onder verdenking uit eer Frans
schip rijst te hebben gestolen. Zii wsren
allen werkzaam aan boord van dit schip.
De politie heeft honderd kilogram rijst
kunnen achterhalen.
Op Texel werden twee Jongemannen
aangehouden, resp. 19 en 23 Jaar. die er
van worden verdacht uit eeo brandkaet oo
het kantoor van de fa J K. ze«honderd
gulden te hebben ontvreemd. Op hun pen.
slonkamer werd een gedeelte van het geld
achter een kas» gevonden. ZH ontkennen
leta met de diefstal uitstaande te hebben
Door een op een kier staand keuken
raam drongen dieven Zaterdagochtend
vroeg een manufacturenwinkel in Reilen
binnen De eassa werd uit de winkel naar
het achterhuis gealeent en daar openge.
broken Een aanzienlijk bedrag werd ver-
mtot. In Hooghalen werd In He hie-aan
voorafgaande nacht In twee winkels Inge.
broken. Ook h!er we-d»n de winke'laden
gelicht; het vermiste bedrsg is echter aan-
«ienlUk lager
Twee ionaemannen resp. van en 24
Jaar. ontsnapten uit een opvoedingsge
sticht In V!»dd»r Zij gingen naa- Gronin
gen waar zii in een bar een halfdronken
honderden guldens en een bromfiets be
man van een portemornaie me' enkele
roofden Met de b-omfleta zou he' tweetal
naar Am»'--dm gaan. maar (o de omge
ving van Z'ildhorn botten tij tegen ee-
boom wearb 11 de 24-iarige e-nstlg werd
gesvond Oo eigen krach' ging hij naa- een
politiepost vanwaar Hit n»a- h«s zlfhen-
hu!» werd overgebracht De »njgr is in
Amsterdam gearresteerd.
Drie dronkaards slaken
jongeman mei mes
In de Havenstraat in Hilversum werd
Zaterdagavond de 23-jarlge Jongeman De
die met zijn meisje liep te wandelen,
door drie dronken mannen aangevallen
en met een mes verwond. Hij moest In het
ziekenhuis worden opgenomen en heeft
veel bloed verloren. Zijn toestand ts ech
ter niet levensgevaarlijk.
De G. liep op het voetpad, toen
mannen, de 24-jarlge los-werkman D. uit
Hilversum, zijn 30-jarige broer, even
los-werkman uit Deventer en de 22-ji
los-arbeider F. uit Hilversum, opzettelijk
tegen hem opbotsten en hem toeriepen,
dat hij aan de verkeerde kant liep.
De G. protesteerde, maar werd door
.wee man tegen de grond geslagen. Toen
hij overeind wilde krabbelen, stortte de
)0-jarige D. zich met een mes op hem.
Hoewel hy bijna alle steken wist te pa-
reren. kreeg hij toch een ernstige wond
In zijn linkerbovenarm.
Door de dreigende houding van de drie
mannen durfde het publiek niet tui
beide te komen. Toen de aanvallers ech
ter doorüep:n. volgde het publiek op een
afstand Zij werden later zonder veel
moeite gearresteerd. De jongeman was in
middels met een particuliere auto naar het
ziekenhuis gebracht.
Geen Ambonnezen naai
Hardinxveld
De commissaris voor Ambonnezenzorg
heeft bezwaar gemaakt tegen de bouw
van een Ambonnees woonoord ln Har
dinxveld, omdat het terrein ln de ge
meente niet geschikt is.
In verband met het ernstig tekort aan
werkvolk bij de scheepsbouw aldaar was
de vestiging van een woonoord overwo
gen en burgemeester en wethouders
brachten reeds een bezoek aan een nieuw
woonoord te Barneveld om zich te laten
voorlichten. De meningen in het college
waren verdeeld en ook in de raad, zodat
een voorstel nauwelijks een meerderheid
had kunnen behalen. Het gemeentebestuur
had een perceel weiland in het nieuwe
uitbreidingsplan o.i het oog. doch de bo
demgesteldheid is daar zodanig, dat bouw
niat verantwoord werd geacht. De com
missaris deelde mede. dat van de zijd»
van het ministerie van financiën ernstig
bezwaar beaUat om woonoorden te bou
wen op terreinen, waar paalfundenng
noodzakelijk i
Schilderes Charley Toorop (64)
te Bergen overleden
Kunstredacteur)
iverleden de bekende schilderes Charley
(Anna Caroline Pontifex) Toorop. Char
ley Toorop word op 24 Maart 1891 te
Katwijk aan Zee geboren als dochter
van de schilder Jan Toorop. Aanvanke
lijk werd zij voor muziek opgeleid, doen
ging later geheel over naar de schilder
kunst. die zij als autodidacte diende.
Van 1919 tot 1921 werkte zij te Parijs
en daarna vestigde zij zich te Bergen.
Veel reisde ztj echter naar het buiten
land. Haar zoon. Edgar Fernhout, ls
eveneens schilder. Enige jaren geledeft
werd haar atelier door brand verwoest.
Dat zijn zo de bijzonderheden over he'
leven van deze grote schilderes. Simpele
bijzonderheden zijn het. zonder roman
tiek. zonder heroïsme, zonder sensatie.
Toch is het leven van Charley Toorop
niet zonder bewogenheid geweest, toch
Is haar geest niet Ingeslapen in de sleur
van alledag. Haar werken zijn er om
dat te bewijzen, werken die stuk voor
stuk een dramatische bewogenheid ln
zich dragen, werken die overrompelen
door de suggestieve kracht.
In het begin was er nog iets van ccn
toeken naar vlakverdeling, van een com
positorisch schema. Heel veel kinderen
schilderde zij toen. waarbij zij de kans
kreeg te experimenteren daar de zui
vere kinderziel haar niet afleidde. Maar
ln die kinderportretten was er reeds een
binnen, welke na 1922 nog
sterker zou worden. Zij werd de schilde
res van de ogen. geplaatst midden ln
het masker, midden ln die schijnbare
uitdrukkingsloze vleesmassa, die gelaal
heet. Het kan niet worden ontkend, dat
Charley Toorop soms te veel aandacht
aan de ogen besteedde en wel eens to
een maniertje verviel. Maar het kaï
evenmin worden ontkend, dat zij ln haar
scherpe visie en met haar even scherpe
expressie de blik van de bcschouwe
vangen hield en hem Iets deed o
Mendès-France leider
Franse Radicalen
PARIJS. I NOVEMBER
Ex-premier Mendèö-France is gekoze-n
Radicaal-socialistische partij. Hij kreeg
1005 stemmen, terwijl 528 stemmen wer
den uitgebracht op anderen, speciaal Da-
ladlar, che geen candid»a< was Deze uit.
slag betekent, dat Mendès-France de man
■m, op wie in de eerste plaats de verant
woordelijkheid voor he: beleid van da
partij komt te ruvten Eerder werd ge
meld. dat de 83-Jar;ge Hernot gekozen
was tot voorrilter. maar gezien zijn leef.
tijd. zal hij wel geen bijzonder acbeve
rol leiding dar partij kunnen spe-
de hardheid
Nog later kwam er Iets meer van
lontegevoel ln het werk van Charley
Toorop. Het was alsof het harde leven
aan haar was voorbijgegaan en zi
meer rust had gevonden, meer harmpnle
ook. Dat is merkbaar in haar la;
werken, vooral ook in haar laatste
portret, dat wijsheid ademt ln plaats
van zoals haar vroegere zelfportret
ten - cynisme. Charley Toorop was eer
onzer grootste expressionistische kunste-
De begrafenis is vastgesteld op Woens
dag as op de algemene begraafplaats
Bergen.
Autobus ramde lichtmast
Een autobus van de NZHVM botste Za
terdagnacht om half een. kort na het ver
trek raar Sassenhetm. bij de rotonde aan
de Morssingel tegen een lichtmast. Elf
passagiers lic-oen lichte verwondingen
op. hoofdzakelijk snywonden. Allen kon
den na in het academisch ziekenhuis te
zijn behandeld, huiswaarts keren. De
voorzijde en het meubilair van d» auto
bus werden beschadigd.
die in hun bereik liggen. Behalve
de theoretische vorming vraagt echter
ook het practneche musiceren, vooral het
in-musicerer., de aandacht; er moet
muziek zijn die bij de ontwikkeling van
jonge kinderen past. In Duitsland is men
deze richting veel verder gevorderd
dan bij ons. Zo heeft de bekende Zuld-
duitse componist Karl Orff, hier vooral
bekend als componist van de Carmina
Burana, die echter reed6 een uitgebreid
re op zijn naam heeft o.a. een opera,
voor deze kinder- en schoolmuziek
geïnteresseerd.
Onder de titel „Das Schulwerk" gaf en
geeft hij een grote verzameling 6peei-
muziek uit, geschikt om door jonge kin
deren op vaak geïmproviseerde, steeda
eenvoudige blaa6-, slag. en tokkel-
inetrumeoten, eventueel ook door strij
kers, te worden uitgevoerd. De rhythmi-
6che impuls ls zeer belangrijk, de melo
die vaak primitief, mogelijkheden tot va.
riëren, improviseren enz. fijn allerwegen
aan-wezig. Orff laat de kinderen min of
meer zelf de muziek ontdekken en op
bouwen, eerst met enkele -tonen, later
vier of vijf (pentatoniek), tenslotte
met de gehele diatonische gamma.
Improviseren
Zaterdagmiddag woonden we in de Mu
ziekschool der Mij voor Toonkunst een
demonstratie bij, gegeven door Henk
Berghout, directeur van de muziekschool
te Dordrecht, met een aantal Jonge kin
deren van omstreeks tien jaar, van een
spelles, waarbij op de wijze van Orffs
„Schulwerk" werd gemusiceerd. Het In
strumentarium bestond uit blokfluiten,
xylophoons, pauken, triangel, trom, een
cello enz. De heer Berghout leidde een
en ander in ten einde strekking en werk.
wijze te verduidelijken. Het is niet de
bedoeling steeds slechts muziek van Orff
voor deze speellessen te gebruiken;
valt trouwens veel zelf tc improvise
Ook tijdens deze demonstratie werden
door de kinderen zelf allerlei varianten
bedacht en uitgevoerd.
Merkwaardig is dat deze muziek van
Orff, uitgevoerd door blokfluiten, pau
ken, xylophoons enz, enige verv
schap vertoont met de instrumentale
dansen van Franse en Engelse oorsprong
uit de 13e en 14e eeuw, die in zeldzame
manuscripten zijn te vinden. Uiteraard ie
dit min of meer toeval. Deze spelles
overtuigde de belangstellenden er zeker
van dat, naast de theoretische, algemene
muzikale vorming of het leren bespelen
van. een Instrument, ook deze vorm van
spontaan samen-musiceren voor de kin
deren van het grootste gewicht is. Naar
we van de directeur der Leidee muziek-
Nederlandse Verenigingen- wat
eigen sfeer in Australië
Toch ligt er een groot gevaar in het op
een kluitje blijven zitten
(Van c
correspondent in Australië, Leo 't Hart)
TVTELHAAST IEDERE WEEK zie ik mededelingen omtrent oprichten
van een „Nederlandse Vereniging" in plaatsen en plaatsjes, waar zich
een betekenend aantal landgenoten hebben gevestigd. Evenmin passeren
er veel weken, zonder dat zulk een vereniging één of andere toneel- dans-
of welke amusements-avond ook, aankondigt. De vraag kan worden gesteld
of een „Nederlandse Vereniging" in het emigratiegebied enig nut heeft,
dan wel of zij nadelen en gevaren met zich brengt.
Voorop zij gesteld dat genoemde ve
gingen geen enkele representatieve bete
hebben; daarvoor zijn in de vooi
plaatsen van dit land onze Cor
sulaire ambtenaren aanwezig.
Men kan in het algemeen de „Nedei
landse Verenigingen" vergelijken met ee
amusementsvereniging in het v;
derland.
In de stroom van tienduizenden Neder
landers welke dit land is binnengevloeid,
bevonden en bevinden zich uiteraard ook
ele leden van toneel-, muziek-, dam-
schaak- of kaartclubs, wier hart uit blijft
aan naar hun geliefkoosde tijdpassering
Daardoor vindt men hier reeds talrijke
Nederlandse clubs, waarin de beoefenaar.'
één of andere vorm van amusemen'
zich hebben verenigd. Van hen ontvan
gen de Nederlandse Verenigingen eer
welkome 6teun bij organiseren van aller
lei feestavondjes.
Een beetje eigen sleer
Heel vaak heb ik immigranten ontmoet,
ie eertijds geen goed woord over hadden
oor hun land en landgenoten, doch
kort na aankomst in Australië geen kans
onbenut lieten om temidden van de door
erfoeide landgenoten te komen.
Men kan met dit soort lieden slechts
tdelijden hebben, omdat ondanks de
dikke woorden welke zij zo vaak bezig-
hun afkeer uit te drukken jegens
alles wat Nederlands is. zij niettemir
hunkeren naar wat Nederlandse gezellig
heid en contacten!
Want. dit is in wezen de ondergrond
bij het oprichten van een „Nederlandse
Vereniging", het als landgenoten bijeen
komen; spreken in eigen taal; nog een;
genieten van de Nederlandse sfeer, welke
als immigrant in een vreemd land
ontbeert.
Veel hoger wordt in het algemeen
gegrepen, ondanks allerlei frazen omtrent
brengen van cultuur enz. Men blijft im-
ners binnen de eigen kring, al zijn er ook
n dat opzicht goede uitzonderingen er
.Nederlandse Verenigingen" die haar in
vloed tot de Australiërs uitstrekten, zon
der dus officieel „representatief" te zijn
Hetgeen soms maar gelukkig is óók
omdat er te weinig waardigheid van be
paalde avonden uitgaat! Men zal b.v.
niet kunnen zeggen dat er veel standing
Is in een „Oranje Bal", zoals sommige
Nederlandse Verenigingen plegen te
ganiseren op de avond van de verjaring
izer Koningin
Een dergelijke avond zou voor w<
lljke representatie in het buitenland op
op hoger peil moeten liggen. Doch, im
migranten kuiinen zich er amuseren er
daar is het om begonnen.
Nu wil ik niet onvermeld laten dat ge
noemde verenigingen, indien een landge
noot werkelijk in nood ls, soms goede
hulp verlenen. Ook wordt door het hier-
or omschreven amusement menige im-
grant wat afleiding gegeven en ook op
die manier door de moeilijkheden van hei
geestelijk acclamatiseren geholpen.
Niettemin, de betekenis van al die „Ne
derlandse Verenigingen" in het buiten
land, althans in Australië, is niet bij-
:onder groot, terwijl ook in verhouding
tot het aantal immigranten, zij niet
leden bezitten.
Bovendien is het veelal zó gesteld, dat
de belangstelling voor al dergelijke
enigingen, evenals die voor al de soi
blaadjes welke onder immigranten
den gelezen, afneemt naarmate men
ger in dit land verblijft.
Het groeps-verlangen
Zoals ik eerder reeds heb vermeld,
vindt men vooral rond de grote steden
en in industriegebieden grote groepen
landgenoten, waarvan de aantallen zelfs
met drie cijfers kan worden geachri
Aanvakelijk heeft de Australische rege
ring getracht dergelijke groepsvor
gen tegen te gaan. omdat men dezi
gewenst achtte om een zo snel mogelijke
opname in de Australische bevolking te
iwel ook in Amerika geble-
school, de heèr Henk Geirnaert, vi
men, ligt het in de bedoeling ook ln Lel
den dergelijke spelklassen in het leven
te roepen. Wij hopen van harte, dat dit
«treven een succes zal opleveren.
D* J. van der V
Maurice Utrillo, de Franse
schilder, overleden
Zijn vader is niel bekend en zijn leven
was drankzucht
jytAURICE UTRILLO is overleden, Zater-
ochtend vroeg op 71-Jarlge leeftijd.
Er is einde gekomen aan een tragisch
leven, van de geboorte tot de dood toe
tragisch. Op 26 December 1883 werd Mau
rice te Parijs geboren. Zijn moeder. Su-
inne Valadon. was toen model
ihillende schilders, o.w. Cézanne. Renoir,
Degas en De Toulouse Lautrec. Later zoi
:ij zelf schilderes worden, een der aller
grootsten van haar tijd. Maurice's vader
een amateur-schilder met i
Hij heette Boissy. Hij erkende echter
zoon niet, wilde de jongen niet erken-
omdat hij meende, dat het kind
andere schilderende vader had.
schrijver, Miguel Utrillo, adopteerde ten
slotte de 10-jarige knaap en daardoor
kreeg Maurice de naam Utrillo, alhoewel
hij ook nog wel schilderde onder de
Maurice Valadon. Zijn moeder, die bij de
geboorte verklaarde dat zowel Degas als
Renoir zijn vader kon zijn, heeft hem
steeds met de grootste liefde omgeven. z<
rk zelfs dat Maurice Utrillo een moe
dercomDlex kreeg. Stom verbaasd warer
vrienden dan ook toen hij in 193!
trouwde met de talentvoile srhllderc-
Lucle Pauwels Een huwelijk hadden zij
onmogelijk gehouden. In het huis
„La bonne Lucie" heeft deze vrouw ech
ter heel veel meegemaakt met haar echt
genoot die aan drankzucht leed. Reeds op
18-jarige leeftijd werd hij opgenomen ln
inrichting voor drankzuchtigen. Als
afleiding is hij toen gaan schilderen c
der leiding van zijn moeder. Snel vorderde
hij en in 1909 kwam hij met de eerste ten
toonstelling: landschappen, kathedralen,
stadsgezichten (veel uit Montmartre). Hij
gebruikte enorm veel donkere verf, doch
na deze expositie komt er de zgn. „witte
periode", impressionistisch. Tussen 1912
1920 liet Utrillo zich weer verscheidene
malen behandelen wegens zijn drankzucht.
Hij maakte reizen naar Corsica en Enge
land, maakte tijdens de wereldoorlog 1000
schilderijen en ontdekte de Italiaanse
schilder Amedeo Modigliani, die in 1920
in armoede aan drankzucht stierf. Volle
dige erkenning als schilder kreeg Utrillo
In 1919 op een tentoonstelling te Parijs,
waar o.m. zijn beroemde werken „Le
lapin agile", „La belle Gabrielle" en „La
banKeue sious la neige" hingen. Voor zijr.
.witte" schilderijen gebruikte hij wit van
en bijzondere samenstelling, gemengd
net lijm. gips en eierschalen. Later wer
den zijn kleuren soms feller, maar hij be
hield de vaalheid in de expressie. Soms
het kinderlijk, soms was het bitter,
heel erg poëtisch. In alle grote
i-an de wereld hangt ®r werk
Utrillo. Het is altijd zijn wens geweest be
te worden in de Sacré Coeur op
Montmartre. de basiliek die hij vele ma
len schilderde. Aan zijn sterfbed in Hotel
Splendide te Dax was alleen zijn echtge
note. Met UtriMo is een der grootste mo
derne Franse schilders heengegaan.
ken, dat groepsvorming niet geheel is te
voorkomen en ook daar kan men steden
en streken noemen waar oorspronkelij
ke Nederlanders woonachtig zijn.
Hetzelfde heeft men in Australië reeds
ondervonden met de Duitsers, die om
streeks 1860 dit land binnen trokken. Zo
kan men in Zuid-Australië en in plaatsen
als Roswood en Marburg In Queensland
ontdekken, dat bijna de helft der bevol
king als derde generatie van bedoelde
voortrekkers daar verblijft.
In de suikergebieden van Innisfail en
Ingham 'Qldl treft men talrijke Italianen
aan als afstammelingen van hun landge
noten Immigranten uit de vorige eeuw.
En zo zullen zich thans ook Neder
landse area in dit land gaan vormen, die
tot in verre geslachten aan de grote in
tocht van deze tijden zullen herinneren!
Nu is het eenvoudig om dit groepsvor-
men te veroordelen cn ik ben er van
overtuigd, dat zelfs velen, die ln zo'n
dicht bevolkte Nederlandse buurt zitten,
de bezwaren van inzien, doch het is
vaak erg moeilijk om er tussenuit te ko-
n, vooral indien men er eenmaal werk
accomodatle heeft.
n een gebied als Wollongong b.v., aan
de Zuidkust van New South Wales, waar
behalve de ruim tweeduizend Nederlan
ders, ook nog vele duizenden Italianen,
Maltezen, Polen. Slowaken etc. etc. zich
hebben gevestigd, begint het velen nu
reeds te benauwd te worden en hunkeren
zij om naar elders te vertrekken.
Een dergelijke situatie ontstaat b.v.
ook rond Geelong ln de buurt van Mel
bourne. waar als gevolg van de olie-raf
finaderijen duizenden Immigranten te
recht zijn gekomen.
Bovendien, sinds de Nederlandse sche
pen het grootste aantal Immigranten ln
Melbourne aan land zetten, is d44r ook
weinig lucht voor hen aanwezig, iets
waarvan Sydney profiteert!
Sta op je eigen benen
In zekere zin zou men ook sommige
kerkgenootschappen er een verwijt van
kunnen maken dat zij medewerken aan
nederzettingen, al moge het feit, dat
geestelijke steun in dit land uitermate
belangrijk ls, een sterk verweer zijn.
Ook hier ziet men echter, dat op de
duur de taal veel beletselen gaat wegne
men en de spreiding over het land toe-
De vereniging vs
stanten, welkq me
aantal plaatsen va
dragen uiteraard i
Nederlandse Prote-
reeds in een groot
i Australië aantreft,
geheel ander ka-
kter dan de hierboven omschrevu-
derlandse Verenigingen; zij versterken
immers de geestelijke banden.
De les welke immigratie tot nu toe aan
Australië en vermoedelijk ook aan an
dere immigratie-landen geleerd heeft
ls, dat de „economische aanpassing", dus
die inzake de arbeid, heel wat sneller
verloopt dan de persoonlijke assimilatie.
Doch degenen, die geheel op eigen be
nen moeten staan, moeten vrijwel uit
sluitend leven temidden van nieuwe land
genoten. Zij blijken ook het snelst door
de moeilijkheden van het aanpassen heen
te zijn en zij hebben allerminst behoefte
aan een „Nederlandse Vereniging"!
Nasoelion beëdigd
Abdoel Haris Nasoetion is door presi
dent Soekarno heden te Djakarta beëdigd
als chef-staf van het Indonesische leger.
Hij bekleedde dat ambt van 1949 tot 1952
doch moest heengaan, omdat hij een der
voornaamste figuren was bij de betoging
van 17 October 1952, toen de kanonnen
gericht werden op het paleis van Soe
karno. Hij beloofde bij de eedsaflegging
de grondwet te eerbiedigen en de opdrach
ten der regering na te komen. Na afloop
van de beëdiging inspecteerde hij in de
regen een troepenmacht van duizend man.
De premier hoopt, dat zijn benoeming
een einde zal maken aan het geschil met
het leger.
Nafftoetion heeft vertelaard, dat hij de
dienstpSichlt wiiil invoeren en de guerilleros
wil vervangen door geoefende jonge
Soökanto was niet thuis
In een stromende tropische regen heb
ben 200 vrouwen, die 18 vrouwenvereni
gingen vertegenwoordigers 2ich volgens
AP. Zaterdag naar het paleis van pre
sident Soekarno te Buitenzorg begeven
om te getuigen, dat zij Soekarno's twee
de echtgenote, mevr. Fatmawati, als de
eerste vrouwe van het land beschouwen.
Zij protesteerden er tegen, dat Soekar
no's derde vrouw. mevr. Hartini, steeds
meer in het openbaar bij officiële gele
genheden samen met de president ver
schijnt.
Soekarno bevond zich echter niet in
het paleis. Hij was tezamen met zijn elf
jarige zoon Goentoer naar een badplaats
in West-Java vertrokken.
Hoger rechten op auto's
in Indonesië
DE KNAC deelt mede, dat de invoer
rechten op motorrijtuigen in Indonesië
aanmerkelijk zijn verhoogd. Het totaal
van de factuurprijs in guldens, verhoogd
met transportverzekering en vrachtprijs,
moet voor de roepiahwaarde met drie
worden vermenigvuldigd, waarna op deze
roepiahwaarde een extra invoerrecht van
400 pet. wordt geheven. Van het alsdan
verkregen bedrag moet nog aan invoer
recht 20 procent, aan opcenten 10 pet. en
aan statistiekrecht 1 pet. worden voldaan.
Van het dan verkregen bedrag moet nog
eens 10 pet. lnvoerbelasting worden be
taald. Een en ander houdt in, dat voor
een auto met een Nederlandse factuur-
waarde van 4100 gulden in Indonesië
108.075 roepiah invoerrecht moet worden
betaald.
Maalschappijnieuws
- Bataafsche Hypotheekbank. Houders
n meer dan 90 pet der aandelen accoord
it ruilvoorstel van Friesch-Groningsche
Hypotheekbank.
