Jlieutue £dhsci)e (fouranl
Koningin vanmorgen in Dakar,
vanmiddag in Lissabon
Monument in Paramaribo getuigt van
vriendschap en Oranjeliefde
Molotof wil conferentie
over Israël-Egypte
Dulles besprak met Tito
het Midden-Oosten
Centrale voor
zon-energie
MAROKKO
AUTONOOM
MAANDAG 7 NOVEMBER 1955
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58938.
ABONNEMENTEN: 7.— per kwartaal;
2.35 per maand; 0.55 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. DIEMER
CheLRed.: H. W. ENSERINK
CHRISTELI1K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.$tant»o«tlcb H «Idltvca
mgn hert In teqtjenspoet"
Zes en derfigete jaargang No 10493
Sport en
wedstrijden
ZIE PAGINA S
ONTROEREND AFSCHEID VAN DE WEST
PARAMARIBO, Maandag
ZONDAGAVOND om vijf voor halfnegen Ned. tijd is het KLM-vliegtuig
PH-DFH (Jan van Riebeeck) met het Koninklijk paar en zün gevolg
aan boord van het vliegveld Zanderij bij Paramaribo vertrokken naar Ne
derland. Het staatsiebezoek aan de West is geëindigd.
De Jan van Riebeeck is vanmorgen om halfzeven Ned. tijd geland
op het vliegveld Yoff van Dakar in Frans West-Afrika. Enige uren bleef
het toestel daar. Om halftien werd opgestegen voor de reis naar Lissabon.
Om halfvijf vanmiddag werd het Koninklijk paar op het vliegveld Portela
de Sacavem van Lissabon verwacht.
Bij de inwijding van een hindoestaanse tempel in het plaatsje Meerzorg
in Suriname werd de Koningin een bloemenkrans omgehangen, het
gebruikelijke Indische huldebetoon.
Verdacht „intermediair":
DE GESPANNEN verhouding tussen Israël en de Arabische staten is het
afgelopen weekeinde aanleiding geweest voor een drukke diplomatieke
ctiviteit.
Burns met vredesplan
terug in Jeruzalem
Molotof heeft (niet-officieel) een con-
erentle voorgesteld tussen de grote mo-
endheden, de Arabieren en de Israë-
iërs, om de situatie in het Midden Oos-
en te bespreken.
Generaal Burns, voorzitter van de
ommlssie van toezicht op de wapenstil-
»and is gisteren in Jeruzalem terugge-
:eerd. Hij bracht vredesvoorstellen mee,
lie door de Ver. Naties waren uitge
In Washington is bekend gemaakt,
lat de Ver. Staten overwegen wapens
laar Israël te zender.. Dit voor de ver
lediging, „bijv. anti-tank en luchtdoel*
.eschut, als tegenwicht tegen de
Tsjecho-Slowaakse leveranties aan
Sgypte.
De Ver. Staten hebben tevens op Ia-
nel en Egypte een beroep gedaan, om
:lch te verenigen met de voorstellen van
le V.N. tot herstel van de vrede ln de
Sinai-woestijn.
Van het front werd o.a. gemeld, dat
Israëlische pantserwagens Zaterdagmar-
gen ton Oosten van Gaza z(jn opgerukt
Egyptische stellingen hebben bescho
ten. De acties duren dus voort.
De plannen van de Ver. Naties om hel
geschil te beslechten komen o.a. op hel
volgende neer: De Ver. Naties moeten
in staat worden gesteld, h?iar werk voort
tten. I)at t eetaat uit een duidelijks
afbakening met kentekens van de gede-
militairiseerde zone van El Aoedja
Geen van beide partijen mag troepen
in de zone handhaven.
Generaal Burns verklaarde: „Ik ge
loof dat er een redelijke kans bestaat,
pauze !n de gevechten te bewerk
stelligen on de eiluatie te stabiliseren
is mogelijk dat er een volledige ooi-
log zal uitbreker., maar ik geloof niet,
dat het zai gebeuren"
Kon. houtvesterijen voor
publiek toegankelijk
Met ingang van 1 Mei 1956 zullen de
Koninklijke houtvesterijen op de Veluwe
voor publiek met wandelkaarten toegan
kelijk zijn. Dit geldt echter niet voor d<
wildreservaten, die ongeveer een vierde
deel uitmaken van de 10.600 ha der Ko
ninklijke houtvesterijen.
Bij de aankomst te Dakar werden de
Koningin, de Prins, minister Kernkamp
en het Koninklijk gevolg begroet door de
Franse hoge commissaris, Cornut-Gentille.
Het gezelschap begaf zich naar zijn paleis.
Gedurende hun verblijf in Dakar maak
ten de Koningin en de Prin6 een rondrit
door de stad.
Morgenochtend om tien uur Ned. tijd
vertrekken Koningin en Prins met de
Jan van Riebeek uit de Portugese hoofd
stad naar Schiphol. Daar wordt het toe
stel om half drie verwacht.
MONUMENT
Nadat Koningin en Prins gisteren de
kerkdienst van de Lutherse gemeente in
Paramaribo hadden bijgewoond (ds J. H.
Hanneman preekte over Gen. 9 vs 8-17 en
Luc. 19 1) heeft H.M. het monument ont
huld. dat als Nederlandse dank voor Su
rinaamse hulp in en na de oorlog bedoeld
is. Voor de vuist weg hield de Koningin
een korte rede. Zij zeide diep onder de in
druk te zijn gekomen van de verbonden
heid des harten, die de rijksdelen
bindt en van de liefde die in Suriname
Nedferland wordt toegedragen. De Suri
naamse premier Ferrier antwoordde dat
het tiendaags verblijf van het Koninklijk
paar in de harten der Surinamers een
monument van verbondenheid heeft opge
richt en dat het huis van Oranje het sym
bool er van is. Hij bracht een driewerf
„hoera" uit op de Koningin, de Prins en
de rijksgedachte. Duizenden namen het
luide over.
De plechtigheid was een diep ontroerend
besluit wan het bezoek aan Suriname, ont
roerend wegens de spontane hartelijkheid,
die sprak uit de geïmproviseerde rede
voeringen van de Koningin en de premier
en uit de reacties van het publiek.
Het monument, vervaardigd door Mari
Andriessen, stelt drie meisjes voor: een
Creools, een Hollands en een Hindoe-
staans, met de armen om elkaar heen. Op
het voetstuk kopjes van een Indonesiër,
een bosneger en een Indiaans meisje, te
zamen vertegenwoordigend de rassen in
Suriname. Het monument staat in een
park, met een vijvertje er voor.
OP DE MARKT
Zaterdag had de Koningin nog een on
verwacht bezoek gebracht aan de markt
van Paramaribo een weliswaar weinig
aangenaam riekende, doch exotische
plaats. Op de kleurige markt zag de Ko
ningin de Hindoestaanse, Indonesische en
Indiaanse boeren hun waren verkopën.
Ook bezocht de Koningin onverwacht een
Hindoestaans offerfeest.
VERTREK
Toen Zondagmiddag het ogenblik van
afscheid op het vliegveld Zanderij geko
men was. waren meer dan duizend
a. tientallen autoriteiten,
erewacht en Indianen ten afscheid
aanwezig. Lange tijd onderhielden Konin
gin en Prins zich nog met sommigen van
Voordat zij in het vliegtuig stapte, bleef
de Koningin even bij de groep journalis-
staan. die haar tijdens het gehele be
zoek aan de West hebben vergezeld. „Ik
hoop dat u een prettige tijd hebt gehad",
te. „Ik geloof wel dat u het druk
hebt gehad".
Toen om vier uu pl. tijd de Jan van
Riebeek met de Koninklijke standaard in
■aar het einde van de startbaan taxie
varen de drie prachtige weken in de
West om.
Het feit reeds dat overal ln de An
tillen evengoed als ln Suriname het
vertrek van Koningin en Prins gevoelens
van weemoed opwekte, moge een bewijs
van de grote waardering der bevol
kingsgroepen.
OP SCHIPHOL
Op Schiphol zullen morgenmiddag ter
begroeting o;m. aanwezig zijn de ministers
Drees, Beel, Beyen, Donker, Staf en Luns.
Verder hofdignitarissen en andere autori
teiten. De Amsterdamse Politiekapel zal
zijn om het Wilhelmus te blazen.
Na de verwelkoming door de prinsessen
Beatrix, Irene, Margriet en Marijke zal
het vorstelijk paar begroet worden door
autoriteiten en zullen zij afscheid
:n van de bemanning van de Jan van
Riebeeck.
Het ligt in de bedo.eling dat de Koningin
daarna een kort woord zal spreken voor
radio, film en televisie en-slotte zal het
Koninklijk gezin per auto vertrekken.
„Praat jij eens met Nasser
TN ZIJN RUSTHUIS op het eiland Vanga, vlak bij Brioni, en eerder op
het eiland Brioni, heeft president Tito van Joegoslavië zeven uur ge
confereerd met Foster Dulles, de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken. Beide staatslieden zijn tot de conclusie gekomen, dat de communis
tische landen in Oost-Europa recht hebben op hun onafhankelijkheid.
Toen Tito later werd gevraagd of hij en
Dulles tot een gemeenschappelijke politiek
ten aanzien van de Oosteuropese staten
waren gekomen, antwoordde hij „ja, dat
i9 juist". Op de vraag echter, of zij het
eens waren geworden over het Duitse
probleem, luidde het antwoord: „Dat is
een andere kwestie." Tito's antwoord
maakt duidelijk, dat zijn standpunt ten
aanzien van de Oosteuropese volken niet
veranderd is, sinds het bezoek van de
Russische leiders aan Belgrado in Mei j.l.
Belde staatslieden hebben met hun ad
viseurs gesproken over Oost-Europa, de
vorderingen op de conferentie van Ge-
Drees weer lijsttrekker
Minister-president dr W. Drees heeft
sen beroep van de partijraad van de Par
tij van de Arbeid, om bij de komende ver
kiezingen weer als lijstaanvoerder te fun
geren, aanvaard. De partijraad vergader
de Zaterdag.
De heer J. Schilthuis zal zich niet 1
beschikbaar stellen voor het lidmaatschap
de Tweede Kamer.
Kolendamp eiste 15 doden
Door een d chtc mist, waarin Parijs
Zaterdag was gebuid, hebben slecht
brandende kachels de dood van 15 per
sonen door verstikking veroorzaakt, ter
wijl zes. die reeds bewusteloos waren,
in het ziekenhuis moesten w. rden opgc-
néve, de Eurpese veiligheid, de Duitse
tnheid en de alarmerende toestand in het
Midden Oosten. In het bijzonder kwam
hierbij ter sprake het bezoek, dat Tito aan
premier Nasser van Egypte wil brengen.
Dulles drong er bij Tito op aan. dit bezoek
niet langer uit te stellen, zulks in het be.
lang van de vrede.
In het Surinaamse dorp Alkmaar aan de Marowijnerivier, dat door de
Koningin met een vaartuig van de Alcoa-bauxietmaatschappij in
Moengo werd aangedaan, wachtte de landsvrouwe bij haar bezoek aan
het hindoestaans kindertehuis als welkom een vrome wens.
Mevrouw Boesman bijna
beschoten
De ballon Jules Verne van de Haagse
ballonclub is Vrijdag te Paramaribo met
mevr. Boesman aan boord opgestegen
naar een bekende bestemming. Na een
vlucht op 500 meter hoogte langs de
Surinamerivlor en boven de plantages
dreef de ballon het land in. Op de ver
laten plantage De Goede Verwachting
werd vlak voor een dicht bosterrein ge
land. De ballonvaarster riep door een
walkie talkie: „Horatee" (grijp de lan
dingskabel), maar de aanwezige vrou
wen en kinderen holden weg. Na enige
tijd daagden de mannen op met grote
kromme messen en pijl en boog. Een de-
ballonjagers zelde: „Toen lk zag, dat
een vrouw in zat, hebben wij onze
pijlen niet afgeschoten".
Zon-energie verwarmt een stad
OET STAAT thans wel (Meppel)
vast, dat de Russen op
het gebied van de zonne-
energie veel verder zijn
dan het Westen. In de
Sowjetunie bestaat zeljs
reeds een heliotechnische
wetenschap, die overal tal
van laboratoria beschikt.
De grote Russische acti
viteit op dit gebied bleek
dit weekeinde opnieuw
tijdens het wereldsympo-
tturn voor toegepaste zon-
ne-energte te Phoenix
(Arizona. Verenigde Sta- bruik maken
ten), waar de Russische
professor V. A. Baum een
rapport voorla
In dit belangwekkende oepl
rapport wordt een project dende
omschreven voor de bouw
i fantastisch grote water-r
nergte-installatie. boven i
spiegels
totale oppervlak-
dan 0.40 hec
tare. De spiegelt worden oververhitte
op langzaam rtf-j
spoorwegwagons
hun brandpunt komt 'i
op dit reservoir, zal stoom
verwekken.
De kleine spoorweg-
wagons zullen circuleren
op rails die in een kring
om de toren worden ge
legd. en wel in 23 pa
rallel-lopende banen. Op
elke wagon staat een spie
gel van 3 bij SU meter,
samengesteld uit 28 kleine
tviegels. De wagons zul
len zich zodanig bewe
gen. dat de watertank
steeds in hef brandpunt
van alle sviegels blijft. De
■eerde zonnehlt-
13
330 graden produceren.
Prof. Baum verklaarde,
dat de Installatie mis
schien gebouwd zal wor.
■ten bij de stad Ashkha
bad in de Turkmenisrhe
Beseft de, vaak egocentrische, mens
wel hoeveel inspannende arbeid er in
de laboratoria, in het belang van heel
de wereld wordt verricht? Wij denken
hierbij in het bijzonder aan de strijd
tegen de kinderverlamming, de zó ge
vreesde ziekte, die moeders tot wan
hoop kan brengen. Men ziet hier twee
geleerden van de universiteit van
Califomië in Pasadena, dr Frederick
Schaffer (links) en dr Carlton E.
Schwerdt (rechts), na hun bekend
making, dat zij er in z(jn geslaagd, het
virus van kinderverlamming in gezui
verde staat te doen kristalliseren. Op
de foto z(jn de viruskristallen, sterk
vergroot, te zien. Wij tekenen hierbij
aan, dat verschillende ziekten door een
bepaalde ziektekiem veroorzaakt wor
den. Deze kiemen ztfn zó uiterst klein,
dat 't jarenlang niet gelukte, hen met de
sterkste microscoop zichtbaar te ma
ken. Deze ziektekiemen, virus ge
naamd, kan men kweken op een be
paalde voedingsbodem. Bovengenoem
de geleerden zijn er nu zelfs in ge
slaagd, het virus van kinderverlam
ming te kristalliseren.
PARIJS, 6 NOVEMBER
DE FRANSE regering zal binnen
kort een crediet van vijf mil-
lioen gulden uittrekken voor de
bouw van een zon-energie-centrale
in de Pyreneeën. De centrale zal een
vermogen hebben van ongeveer 1000
kiloWatt. Dit is ons heden in krin
gen van Franse zonne-geleerden
meegedeeld.
Tot zover onze correspondent. Later
meldde A F P. uit Phoenix (Arizona. Ver
enigde Staten), dat de Franse geleerde
Gaston Dupouy daar tijdens het sym
posium over de zonne-energie hetzelfde
heeft bekendgemaakt. Dupouy ls lid
de Academie van Wetenschappen en
recteur van het nationaal centrum
wetenschappelijk onderzoek.
Dupouy deelde verder mee, dat de te
bouwen centrale de kern zal worden
een groot onderzoekingscentrum voor
toepassen van zonne-energie. (Zoals In
dertijd uitvoerig gemeld, bevindt zich
reeds een Franse zonenergie-centrale in de
Pyreneeën en wel te Mont Louis,
proeven worden genomen met het bewer
ken van metalen bij hoge temperaturen.
Het is niet bekend, of men de nieuwe cen
trale eveneens te Mont Louis zal bouwen.
Red.) Men zie ook onze rubriek „En da
wereld draait
Infiltranten mochten
niet terug
Aan drie en twintig Indonesiërs, die
hadden deelgenomen aan de infiltratie op
Gag en bij Fak Fak in Nieuw-Guinea.
werd zowel te Ambon als te Makassar
de toegang tot Indonesië geweigerd. Deze
lieden hadden hun straf uitgezeten
keerden aan boord van het KPM-schlp
Baud naar hun geboorteland terug. Zij
mochten echter het schip niet verlaten,
totdat de immigratie-autoriteiten instruc
ties hadden ontvangen. Tenslotte echter
kregen zij toestemming te Makassar
land te gaan. Hun leider is een zekere
Latmahulete.
Zjoekof op het Rode Plein:
Brave Russen en boze
kapitalisten
AMAARSCHALK ZJOEKOF, ministe
R van defensie der Sowjetunie, heeft
vanmorgen een rede uitgesproken, tijdens
de militaire parade op het Rode Plein
Moskou, ter gelegenheid van de 38ste t><
jaardag der Octoberrevolutie. Kort
mengevat, kwam zijn Russische reclame
voor het communistische stelsel neer
het volgende:
1. Wij willen vreedzame samenleving
tussen staten met verschillende stelsels,
conform.... de leer van Lenin. 2. De
Sow jet regering blijft strijden voor ae
vrede in geheel de wereld. 3. Wij Russen
willen ontwapening en het algeheel
bod van atoomwapens. 4 W\j, Russen,
hebben gunstige voorwaarden geschapen
voor de conferentie van Genëve. (Men
weet. dat de Sowjets daar een onver
zoenlijk standpunt innemen, speciaal ten
aanzien van Duitsland). 5. Helaas zijn het
de reaction na ire krachten in de kapitalis
tische landen, die de vrede ondermijnen.
6. Vandaar, dat wij Russen ons leger bly-
ven versterken, z(jn techniek verbeteren
om het vreedzame werk van het Russische
volk te beschermen. 7. Rusland en China
gaan moedig voort op de weg van het
communisme.
Wervelstorm in Pretoria
Twee buitenwijken van Pretoria. Her-
cules en Pretoria Gardens, zijn gisteren
dodr een wervelstorm getroffen. De
schade wordt op een half nilllioen gul
den geschat Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor.
(via Joessel)
PARIJS, 7 NOVEMBER
T~)E FRANSE REGERING heeft de te-
rugkeer vsn de, in 1953 verbannen,
saltan Sidl Mohammed Ben Joessef op de
Marokkaanse troon goedgekeurd. Als da
tum wordt de 18de November genoemd, de
28ste jaardag van x(jn oorspronkelijks
troonsbestijging. HU was door de Franse
regering afgezet en In ballingsehap ge-
inden, wegens zUn nationalistische nei
gingen. De rode vlag met sterren van het
Sjeriflaansê rijk. dat is de vlag van Ma
rokko, werd gehesen op het paviljoen
y Quatre te Saint Germain en
Laye, waar Ben Joessef thans nog ver-
blUf houdt.
Tijdens de officiële plechtigheid stonden
sultan Ben Joessef en minister Pinay
beiden in de houding, toen een Franse mi
litaire kapel de Marselaise en het Marok
kaanse volkslied speelde.
Men zal zich herinneren, dat volgens het
oorspronkelijke plan voor zelfbestuur voor
Marokko, dat te Aix-les-Bains werd opge
steld. Ben Joessef wel van Madagascar
Frankrijk zou worden overgebracht,
niet als sultan naar Marokko terug
keren. Door de ommezwaai van de mach
tige pasja van Marrakesj veranderden
echter de plannen. De pasja. El Glawi,
aanvankelijk heftig bestrijder van Ben
Joessef, sprak zich vóór diens terugkeer
uit. Een week daarna trad sultan Ben
Arafa af en wees hij Ben Joessef als zijn
opvolger aan.
De onderhandelingen met de Franse re
gering hebben er toe geleld, dat Marokko
zal worden gemaakt tot „een democrati
sche staat, met een constitutionele monar
chie". Ben Joessef heeft aan twee ver
tegenwoordigers van het Joodse wereld
congres verzekerd, dat de Joden in Ma
rokko volledige vrijheid en gelijkheid van
rechten zullen genieten. Zowel de Franse
minister Pinay als Ben Joessef spraken
na afloop van de onderhandelingen van
een „historische dag".
Dit alles neemt niet weg, dat gisteren
in Casablanca weer drie personen door
terroristen werden doodgeschoten en zes
bij aanslagen gewond. In politieke krin-
oen te Rabat oerioacht men zelfs, na de
terugkeer van Ben Joessef op de troon,
de strijd om de macht tussen de twee na
tionalistische partijen, de Istiqlal en de
democratische Onafhankelijkheidspartij.
Boeren protesteren
Nog meer arbeiders van
't land naar fabriek
„Het voornemen het loonpeil te gaan
richten, waardoor bedrijven met goede
uitkomsten hoger loon gaan betalen dan
die met minder goede uitkomsten, geeft
de landbouw een gevoel van onbehagen".
Dit zeide de voorzitter van de vakgroep
veehouders van de R.K. Land- en Tuin-
bouwbond, de heer M. P. van der Weijden,
op een vandaag in Haarlem gehouden
algemene vergadering.
Waar industrie en landbouw dooreen-
gelegen zijn, richt het loon in alle be
drijven zich naar het hoogste peil. Gaat
de landbouw niet met dit peil mee, dan
zullen nóg meer arbeiders de landbouw
verlaten. Wij hebben geen behoefte aan
de toestand van weleer, met zgn. be
schutte en onbeschutte bedrijven, aldus
spreker.
Voorts trok hij de juistheid van de be
rekeningen van het Landbouw-Econo-
misch Instituut, die de basis van de
melkprijs vormen, in twijfel. Volgens
spreker is bij deze berekeningen een
foutief uitgangspunt genomen, nl. dat
niet de eigenaarslasten maar de betaalde
pachten de basis vormen; dat het be
taalde zwarte loon niet mag worden op
genomen en dat de ondernemersbelooning
is teruggebracht van twintig tot vijf pro
cent.
HET WEER IN EUROPA
Kopenri
Aberdeer
Dublin
Parijs
Bordeaux
Grenoble
l
||j!
!f fi
5
ZO 3
windstil
windstil
O 8
ZZO 5
OZO 9
OZO 5
OZO 3
OZO 3
—1 0.1
3 3
2 2
8 0.1
9 4
12 6
12 8
9 0
10 0
ZZO 4
windstil
NW 5
O 3
windstil
Z 1
wlpdstll
windstil
windstil
14 0
7 0
13 0
9 0.2
6 0.4
4 1
6 0.2
9 0.1
3 0
windstil
O 3
8 0
1 0
14 0
Weinig verandering
De Bilt verwacht' tot mor
genavond:
Flinke opklaringen en op
de meeste plaatsen droog
weer. In de nacht en och
tend hier en daar mist
Zwakke tot matige wind
tussen Oost en Zuid en iets
minder zacnt.
ZON EN MAAN
Dinsdag: zon 748—17 03 Maan 05*-
14 21 uur.. 14 Nov. N.M.
•m
m
