Uitgedoofd Saba leeft van ezels en
postwissel-industrie''
De Masjoemi dringt op
naar tweede plaats
Naar een Nederlandse
oplossing
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
DINSDAG 11 OCTOBER 19SS
b
bloed ln de aderen. De Ne-
Mulatten, die zich
-8 Sabanen noemen.
ge-afstandloper zou met worden door de blanken op
zijn athletiek-collega's dit kleine, wat zielige stukje
verlatenheid met de nek (of
helemaal niet) aangezien.
De Sabanen. die nog een
onre Boven- klein beetje initiatief in zich
voelden, hebben hun eiland
Emile Zatopek, de be
roemde Tsjechische lan-
weinig emplooi kunnen
vinden op Saba, 't klein-
door het doen landen van
een vliegtuig.
De missionaris in zijn
blinkend
de vulkaankrater) die ee
dagje naar een volle neef 1;
Windwardside wil, moet he
bochtige en veelvuldig
grote Panamahoed ach- glooiende rotspad bewande-
windse Eilanden in de
Caraïbische Zee. Dit
eilandje is nauwelijks
vier kilometer lang en
breed en het '-s eigenlijk
niet meer maar ook niet
teloos op het achterhoofd
zorgt voor de Negers en Mu
latten, want deze bevolkings
groep is Roomskatholiek. De
blanken hangen de Angli-
De West verwacht ons Vorstenpaar
inder) dan een tamelijk reeds lang verlaten. Zij
zwerven over de wereldzeeën
oo vooral Amerikaanse
zeeschepen en ze onderhou
den hun achtergebleven fa
milie zo goed. dat i
steil uit zee oprijzende,
uitgedoofde vulkaan.
Uitgedoofd, dat is mis
schien wel het goede woord
voor dit oord Vroeger
moet de Westindische Com
pagnie er wel lets in ge
zien hebben, maar nu 1--
ven in de „hoofdstad" Tnt
Bottom en de gehuchten
Windwardside. Hellsgate,
St John en Mary's Point nog
kaanse godsdienst aan.
iedereen spreekt Engels er
niemand betaalt belasting.
De zoete aardappelen, d<
mais, de cassave en de bana
nen groeien toch wel en
„post- veel heeft men niet nodig
wisselindustrie" is gaan spre- en de postwissel van Johnny
ken. „Johnnie komt nooit kan bovendien elk ogenblik
zijn dollars
veren regelmatig".
Dat thuiskomen zou trou
wens niet eens meevallen,
want Saba's kust is rotsach
tig en ais de wind uit de
handvol (trotse) verkeerde hoek waait, is een
deze Compagnie- landing per schip levensge
vaarlijk Nu is het wel zo.
dat tegenwoordig de K.L.M.
functionarissen. Ze spreken
Engels, trouwen alleen
aankomen.
Zeewater Is er plenty,
maar drinkwater niet. Aan „Blue Pet<
het strand heeft men wel
geteld drie bronnen en vei-
der moeten men wachten tot
het regent om de bakken
achter de goed onderhouden
witte huisjes met rode daken
te kunnen laten vollopen.
Een fami»ie uit The Bot
tom, (gelegen ln een bejaar-
kan dan intussen kij
ken, hoe de talrijke klimgei-
ten veel moeilijker klau-
lerpartijen. met heel wal
grotei gemak volbrengen
Zo'n familie zal misschien
gebruik maken van het ver
voermiddel bij uitstek: de
muilezel. Waarschijnlijker is,
dat ze zullen gaan lopen,
want de muilezelhouders be
heren het „syndicaat van
expeditiebedrijven" voor het
En hele eiland. Een ezel voert
en alle goederen aan en doel
dienst als taxi. Het is epn
de winstgevend beroep. Enkeie
jaren geleden kwam er één
jeep op Saba aan. Men keek
de ogen uit. maar de ezels
bleven. De jeep bleef alleen,
de ezels vermenigvuldigden!
En behalve de K.L.M. zorgt
ische schoener
de
binding met een buitenwe
reld, die voor Saba vreemd is.
Nu gaat dit stukje Over
zees Rijksdeel ons Vorsten
paar op 24 October een warm
welkom bereiden. Saba zal
daar nog jarenlang over pra
ten. Twijfelt U daar asjeblieft
Proces-Anneke Beekmantien
en zes maanden geëist
(Advertentie).
TEGEN HOEST OAGUUKS VOO»
EN HEESHEID W STIMENkEd
Geef Uw keel het beste!
Gebruik regelmatig Wybert,
het beproefde middel ter
bescherming van de gevoelige
slijmvliezen in mond en keel.
Uitgangspunt
voor Geneve
't Ver Waarde
uitzicht
Indonesische verkiezingen
Kiezers zouden door de communisten op
Sumatra zijn bedreigd
Enige weken geleden reeds, vestigden
wij er de aandacht op. dat de ideeën van
John Foeter Dulles. de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken. In Wash
ington aan invloed en aanhang hadden ge
wonnen. Dat was enkele dagen, voordat
president Elsenhower een hartaanval
kreeg. Voordat hij een bespreking met
Eisenhower had over de Amerikaanse
buitenlandse politiek, verklaarde Dulles
gisteren, dat Amerika er niet aan denkt
te ontwapenen, zo lang het niet vast staat,
da de andere mogendheden het ook doen.
Ook vestigde Dul
les opnieuw de
aandacht op Ooet-
Duitsland en de
Oosteuropeee lan
den. Hij sprak de
verwachting uK.
dat wereldopinie de Sowjetunie za.
noodzaken, haar greep op deze gebieden
te doen verslappen. Hier loopt Dulles, die
vooral bevreesd is, dat de besprekingen
ln Genève (die op 27 October zullen wor
den voortgezel) Amerika tn een positie
zullen brengen, welke de schUn zou wek
ken. dat het de bestaande toestand >n
Europa en de rest van de wereld accep-
teert, vooruit op het nieuwe contact mei
de Sowjetunie. Hij wil de Russen duide
lijk maken, dat er moer nodig is den het
uiten van vriendelijke woorden en hal
doen van vage beloften, om tot een wer
kelijke ontspanmng tussen Oost en West
«e kunnen komesv
Eén van die vage beloften betreft de
„ontwapening" Vn de communistische lan
den. Tijdens de NAVO-bespreklngen in
Parijs hebben de vooraanstaande Britten
en Amerikanen er op gewezen, dat de
Russische s'. rljdkrachten beter opgeleid en
uitgerust zijn dan ooit en dat de Sowjet
unie alleen waarschijnlijk meer onder
zeeërs tot haar beschikking heeft, dan da
reet van de wereld bU elkaar.
De Russen hebben, gebruikmakend van
de mogelijkheden, die de atoomwapens
hun b eden, hun strijdkrachten thans zn-
dacvg gemoderniseerd, dat z(J een groot
deel van de militairen, die zij volgens de
verouderde strategische opvattingen nodig
meenden te hebben, kunnen demobili
seren. zooder hun militaire apparaat te
verzwakken.
De Masjoemi heeft nu ook volgens
Ass. Pres» de voorsprong van de natio
nalisten teruggebracht tot 600.000 en vol
gens eigen telling tot 200.000. A.P. geeft
de volgende herziene uitslagen van on
geveer 28 millloen stemmen: Nationalis
ten 7 379 116. Masjoemi 6.776.924. Nahda-
toel Oelama 6.170.926. communisten
5.789 012. De tellingen werden herzien no
de bekendmaking, dat verschillende kies
districten hun aanvankelijke eindaantal
verdubbeld hadden, waardoor de natio
nalistische leiding ten onrechte op meer
dan 8 millloen stemmen was gebracht.
Het blad van de Masjoemi Abadi, meldt,
dat volgens zijn eigen niet-officiële tel
ling de Masjoemi nog slechts 200.000 stem
men achter is bij de nationalisten. D«
nationalisten zouden volgens het blad
7.346 313 stemmen hebben en de Masjoemi
7.155.764.
De Masjoemi heeft het succes van de
laatste dagen te danken aan het grote
aantal stemmen op Sumatra en West-
Borneo. waar zij een voorsprong van
500.000 heeft, jfij haalde namelijk twes
maal zo veel stemmen als de Nahdatoel
Oelama. drie maal zo veel als de natio
nalisten en vier maal zo veel als de com
munisten. die Juist grote overwinningen
hadden verwacht op de uitgestrekte olie-
ondernemingen van Sumatra.
Nader worden door Pia de volgende
cijfers gegeven: Nationalisten 7 4 mil
lioen. Masjoemi 8.9 millloen. Nahdatoe'
Oelama 6.2 nullioen. communisten 5.8
millioen.
De regering is van mening, dat er voor
haar geen enkele reden bestaat om naar
aanleiding van de verkiezingen een wei
felende houding aan te nemen Zij blijft
normaal haar taak verrichten en zij wordt
daarin gesteund door de regeringepar
tijen. De communistische partij daaren
tegen heeft een verklaring uitgegeven,
dat op grond van de uitslag der verkie
zingen de beste regeringsvorm zou zijn
een nationaal coalitiekabinet, dat dezelf
de anti-kolonialistische politiek zou voe
ren als de regerlng-Ali en waarin de na
tionalisten. de Masjoemi. de Partai Sja-
rikat Islam Indonesia, de Nahdatoel
Oelama. de Christelijke partij en andere
groeperingen zouden vertegenwoordigd
zijn De werkelijke vijand van het Indo
nesische volk is het restant van het Ne
derlandse kolonialisme in economie, op
voeding en kunst, aldus de verklaring en
alle krachten van het volk moeten ver
enigd worden om die resten uit te roeien.
(Vervolg van pagina 1)
De deken legde de zaak zo uit. dat de
dames in geweten geheel vrij uit gaan
Hij was overigens bereid de strekking
van dit stuk voor zijn rekening te nemen.
De ouders
In zijn requisitoir releveerde de offi
cier van Justitie, mr J. F. Hartsuiker, een
verklaring van een oud-il'.egale werkster
te Hilversum, mejuffrouw Van Dam. die
aan de dames Van M. zou hebben gezegd,
dat het de wil van de ouders van An
neke Beekman was. dat het kind. zodra
de oorlog voorbij zou zijn, een Joodse op
voeding zou genieten.
„Maar al zouden de ouders toestem
ming hebben gegeven lot een r.k. opvoe
ding, wal is dan de waarde van een toe
stemming. die werd gegeven in de nood
situatie. waarin de ouders zich bevon
den. waarin immers de weigering de
dood van het kind kon betekenen
Mejuffrouw Van Dam had namelijk
verklaard, dat de ouders, als gevolg
een op handen zijnde grote razzia, in
kele minuten hadden moeten beslissen.
..Met veel liefde en toewijding en
inzet van Hun eigen veiligheid hebben de
dames Van M. en wellicht nog het me
de hoofdverdachte het meisje verzor
Haar leven heeft zij aan deze dames
danken en het is zeer beprypeltfk, dat de
pleegmoeder zich aan dit meisje, dat zij
onder zulke moeilijke omstandigheden
heeft moeten verzorgen, bijzonder heeft
gehecht.
..Maar al heeft de hoofdverdachte het
teven van Anneke gered, daarom heeft
zy na de oorlog niet het recht gekregen
het leven van dit meisje naar ei ge;
zicht te leiden." aldus de officier.
In zijn requisitoir merkte hij tevei
dat brieven zijn gevonden waaruit blijkt
dat de voortvluchige zuster E. M. vai
maandelijks 300 gulden krijgt toege;
den. „Ook uit deze correspondentie blijkt
ten overvloede de opzet om Anneke
Beekman verborgen te houden en
daarbij niet enkele individuele personen
maar kerkelijke functionarissen betrok
ken zijn"
Nog altijd
In het verdere verloop van het
hoor zegt de verdachte G. M. L.-va
Ineens: ..Ik kom bijna elke dag in Bel
gië" Hierop reageert de officier met
„Dat moeten wij even goed vastleggen",
en hij vervolgt: ..Woensdag 5 October j.l
heeft u om half vijf des middags bij Eis-
den de grens overschreden. In de
zaten uw man en een andere dame
wat dat Verdachte antwoordt: „dat zij
bezig zijn een terrein in België te ko
pen". Mijn man onderhandel daarover.
Die dame is een Belgische, maar ik ken
ders waren maar alleen omdat het Joden
waren Het naleven van de in deze er
crete getroffen beslissingen moet des
mer een erezaak zijn vcor allen zonder
onderscheid
Het gaat hier derhalve mede om het
honoreren van rechtsherstel, dat Neder
land verschuldigid is aan het meest ge
troffen deel van ons volk", aldus mr
Hartsuiker.
Geen zieltjes winnen
te noemen
De verdachte deelt alleen mede. dat zij
de dame, naar een plaats in België heb
ben gebracht, „mijn man wil in België
wonen en ik wil in Maastricht een pen
sion beginnen". Doch zij wenste geen
In dit verband wordt adjudant recher
cheur De Weillé geroepen, die verklaart
oat het echtpaar allerlei maatregelen
treft om niet gevolgd te kunnen worden.
De bewuse dame die in de auto za. was
volgens haar Belgische identiteitsbewijs
de moeder-overste van het klooster te
Banneux (waar op 13 Maart door recher
cheurs een overval werd gepleegd. E. M.
van M. vluchtte toen met Anneke Beek
man door het raam de bossen in).
De officier van justitie vervolgt zijn
requisitoir met de volgende woorden:
Recht gesmaad
„Het Is bijzonder verontrustend, dat de
verdachten in de zaak van Anneke Beek
man hardnekkig geweigerd hebben en
sommigen van hen nog weigeren om te
doen wat de plicht is van iedere Neder
landse staatsburger: de uitspraak van de
Nederlandse rechter te eerbiedigen en
daarnaar te handelen. Dit betekent een
enstig en diep smaden van de rechts-
De grondbeginselen van de rechtsstaat,
van het familierecht en van de kinder
bescherming zijn hier ln het geding.
Al deze verdachten zfln er de oorzaak
van, dat Anneke Beekman nog Immer
aan een normale ontplooiing van haar
persoonlijkheid is toegekomen
Verdachten ztfn er verantwoordelijk
voor, dut dit meisje Jarenlang moest on
derduiken en het is een bijkans ondraag
lijke gedachte, dat in het jaar. waarin
wij voor de tiende keer onze hevrUing
hebben gevierd, het nog niet is gelukt
ook aan haar de vrijheid te hergei
De ouders van dit meisje zijn
moord, niet omdat zij Iets misdreven
hadden, zelfs niet omdat zij Nederlan-
De raadsman van G. M. L- v. M. merkte
op. dat de strafbare feiten zijn gepleegd
ln een p^iode. dat de gangbare juris
prudentie haar handelingen nog nie'
strafbaar achtte. Wanneer verdachte de
verblijfplaats van Anneke aan de politie
zou hebben medegedeeld zou zij haar zu;
ter in moeilijkheden hebben gebracht.
„De zusters Van M zijn geen zieltje
winnaars. De opvoeding die ze Anneke
hebben gegeven kon en mocht zich nief
alleen beperken tot een physieke opvoe
ding Zij hebben het meisje in contact
gebracht met datgene wat zij zelfs als
het hoogste in het leven beschom
aldus de raadsman, mr F. J. MP. Neder-
veen uit Roermond.
De verdedigster van de verwachte E.
M D.-v. M. werd gevoerd door mr dr P
J. Witteman, die betoogde, dat zijn cliënt
slechts gastvrijheid had verleend,
achtte het voorts vreemd, dat deze dame,
zuster van de gezusers Van M. ws
dagvaard, terwijl volgens de Nederlandse
wet toch de man het hoofd van het gezin
Uitspraak Maandag 24 October.
De zaak-Schmidt
Verklaringen achter
gehouden
In de negentiende zitting van het pro-
ces-Schmidt te Djakarta is volgens Pia
opnieuw getuige Wlm Eko gehoord over
een tocht, die hij naar Bandoeng zou heb
ben medegemaakt.
Verdachte merkte op. dat het hem niet
duidelijk is. waarom dit onbelangrijke
punt met zoveel moeite wordt geveri
fieerd, terwijl men andere onbelangrijke
punten ongeverifiëerd laat. Hij verbaasde
zich er over. dat Eko, toen hij te Ban
doeng vier zogenaamde leiders van de op
standelingen in een hotel zag zitten, niet
onmiddellijk naar de telefoon rende
de politie te waarschuwen. Hij zou
toch een beloning of promotie hebben ge-
Ook verbaasde hij zich omdat alle ben
deleiders. die in het getuigenverhoor
voorkomen, voortdurend onder andere
namen opduiken, doch dat alleen hij
(Schmidt) zijn eigen naam hield.
In werkelijkheid woonde hij al die tijd
rustig in Djakarta Hij begreep niet, v
Eko dingen mocht verklaren, die hij
alleen maar Manoch had horen zeggen,
merkte voorts op, dat men, toen hij
Vrijdag in de zaak-Jungschlager als ge
tuige optrad, aan zijn verklaring geen
raarde hechtte, omdat hij als medeplich
tige werd beschouwd. Hij kon zich na
tuurlijk niet meten met „gentlemen als
Manoch en Tomasoa. die nooit liegen
men elke verklaring onmiddellijk
•heid aanneemt", zeide hij. Hij
vroeg zich af of er een motief Is, w
hij meineed zou willen plegen. Zijn
papieren zijn in beslag genomen, zijn
vrienden en bedienden gearresteerd,
toch is er geen motief gevonden, waar
hij tegen Indonesië zou willen vechten.
De verdedigster, mevr. Bouman, merkte
tenslotte op. dat wijlen Van Hulst in deze
zaak een belangrijke rol speelde,
vroeg of er nergens verklaringen van
Hulst zijn. De rechter zeide te zijner tijd
erklaringen te zullen verzoeken.
De officier, Soenarlo, verklaarde, dat er
Inderdaad verklaringen zijn, doch dat
deze „in 's lands belang" niet in het open
baar behandeld kunnen worden.
De Indonesische minister vsn Buiten
landse Zaken, mr Ide Anak Agoeng Gde
Agoeng. Is gisteren van Schiphol naar
Djakarta vertrokken. Hij deelde mede.
het logisch te achten, dat het Indonesische
kabinet zal aanblijven totdat het nieuwe
parlement zal zijn samengesteld. Op de
raag of de behandeling van Nteuw-Gui-
ea in de Verenigde Naties zal worden
doorkruist door Nederlands-Indonesische
besprekingen, zeide hij slechts, dat tussen
belde regeringen besprekingen zullen wor
den gevoerd over het geheel van vraag
stukken tussen belde landen en dat van
een van deze vraagstukken Nleuw-Guinea
Is- Hij kon niet mededelen, wanneer de
Indone» sche missie naar Nederland za!
komen om de conferentie tussen beide
landen voor te bereiden.
Toch is het zo
LEVENDE ORGANISMEN
land pracliêch
'rkregen. De
ook hier waar
het jodiummonopolie
oorspronkelijke bron is
rhynljjk de een of an-
kl&arhaar. We moeten volutaan
de uitspraak dat hun chemische
ilgk doeltreffender zjjn
de methoden
en koralen slaan het zelfs
eelheden op, zodat men in de
Breiagne, Normandië, Schotland, Ier
en Californiê grote hoeveelheden
te drogen legde, waaruit na voor-
'rbranding een as overbleef.
1 jodium bevatte. Nadat echter
de vroettgnen van Nnord-Chili de
irhtig.
ter is het in dit opzirht met
■r gesteld, dat in een verhouding
1 op 100 millioen in zeewater
Jt aangetroffen. Toch wordt deze
in grote hoeveelheden bemachtigd
kreeften, die het koper nodig
>en voor het zuurstoftransport in
hlned, op gelijke wyze all wjj het
voor deze taak behoeven.
intdekt
salpeter
lullen we
nagaan.
e.Lrlor
iolen gemaakt worden.
(Nadruk verboder
Bredase ontsnapten
Nieuwe Ned. slappen
bij Duitse regering
(.Van onze parlementsredactie)
Waarom arresteert de Westduitse rege
ring de uit Breda ontsnapte oorlogsmis
dadiger V. d. Neut niet, nu hij op vrije
oeten is gesteld door het Oberlandesge-
rlcht te Celle en waarom levert of wijst
de Westduitse regering hem niet naar
Nederland uit?
Dit zijn enkele van de vragen, die het
communistische Tweede-Kamerlid Ger-
ben Wagenaar enige tijd geleden aa-n de
minister van buitenlandse zaken, de heer
Beijen. heeft gesteld. De bewindsman
zegt in zijn heden gepubliceerd ant
woord, dat een uitwijzing van een
persoon naar heit land. dat zijn uit
levering heeft gevraagd, hangende de
behandeling van het uitleveringsverzoek,
in strijd is met de algemene beginsel-
van het uitleveringsrecht.
Voort wijst minister Beijen er op, dat
na de bestudering van de twee afwij;
de uitspraken van de Duitse rechterlijke
macht thans besloten is, aan de Bonds
regering te doen mededelen, dat de be
slissingen ernstig worden betreurd, dat
de motivering van de juridlschi
spraak bevreemding wekt, dat de Neder
landse regering bezwaarlijk in deze gang
n zaken kan berusten en zich derhal-
het recht voorbehoudt op deze kwestie
terug te komen.
Nieuwe grote daling
Ie New York
Wallstreet werd gisteren voor de derde
aal sinds de ziekte van president Eisen
hower getroffen door een grote daling,
welke naar raming een koersverlies van
twintig milliard gulden veroorzaak
te. De daling voltrok zich in twee delen.
De eerete achteruitgang kwam kort na
de opening in het eerste uur, doch was
een rustige daling. Daarna volgde
gedeeltelijk herstel, maar ln het be-
van het derde beursuur begon de da
ling opnieuw, en nam in omvang toe, to'.
de snelle tikker het niet meer kon bij
houden. Hierop herstelde de beurs zich
enigszins van het laagste punt, doch te
gen het slot bevonden de koersen zich op
het laagste peil van de dag met verliezen
1 tot 6 dollar en sommige der meest
gezochte waarden waren zelfs 10 lager.
De omzet was 3.1 millioen aandelen en er
werden 1223 verschillende waarden ver
handeld. Hiervan waren 990 lager en
ilechts 89 hoger. Een laagterecord voor
1955 boekten 108 fondsen, een hoogte-
Kunstschilder Filarski
word1; 70 jaar
De Amsterdamse kunstschilder D. H
IV. Filarski hoopt Zaterdag 15 October
t.s. zijn 70ste geboortedag te herdenken
Sijn oeuvre omvat stillevens, doch hoofd-
takelijk landschappen uit Frankrijk en
andere Zuideuropese landen. In 1937 ver
erf zijn werk de zilveren medaille op
de Wereldtentoonstelling te Parijs
1951 viel hem de „Arti-medaille" tet
HET IS in een democratische staatsvorm, dat wij in Nederland leve)
Hierover is men het wel eens. Verschillend luidt echter het oordej
als de vraag wordt gesteld, welke de meest wenselijke gestalte der demj
oratie is. Allerlei kwesties, als die welke betrekking hebben op de vs
houding van regering en volksvertegenwoordiging, van bestaansrecht i
bestaansmogelijkheid der oppositie en ook van de meest verkieslijke g
daante der partijen komen dan aan de orde.
Over deze onderwerpen willen wij graag iets zeggen. Daarvoor
aanleiding. Het leven in de staat is leven. Dat betekent, dat het niet stl
is. Het betekent ook, dat het niet tot starheid mag worden gedwong^
Er is een bepaalde gang, misschien ook een zekere ontwikkeling j
Allerlei factoren werken er op in. En het is nog niet verontrustend, waj
neer ondanks de aanwezigheid van democratie het zoeken naar de me^
wenselijke vorm daarvan voor onze tijd en voor ons land als een noo|
zakelijkheid wordt gevoeld.
Dit is dan de algemene aanleiding. Een bijzonder motief ligt in
omstandieheid, dat de tijd weer nadert van een nieuwe kabinetsformatj
Hoe zal zij zich voltrekken? Hoeveel en welke partijen zullen er bij word»
betrokken? Zal men de voorkeur geven aan een smalle basis, een brede
basis of zelfs aan een zeer brede basis? Zal er een oppositie blijven b
staan en zal dit een oppositie zijn buiten het kabinet of binnen de P3
tijen?
HET IS DE VERDIENSTE van de Tilburgse hoogleraar De Block, 4
hij dezer dagen in een belangwekkende rede het gesprek over d-
onderwerp opnieuw op gang heeft gebracht.
Prof. De Block gaat er en op goede gronden uiteraard van u
dat wij hier in Nederland moeten zoeken naar een oplossing, die I
onze volksaard en bij de gesteldheid in ons land past. Dat is niet gemaj
kelijk. In Engeland liggen de zaken eenvoudiger. In Engeland kent m<
sinds lange tijd twee partijen: een regeringspartij, waarvan de leid 1
tevens minister-president is, en daartegenover een oppositiepartij. Beü jj
partijen zijn ongeveer even groot, zodat de oppositiepartij binnen red
lijke tijd de kans heeft regeringspartij te worden.
In het Engelse systeem vervult de oppositie een uitermate nutti)
functie. Zij heeft zelfs als zodanig een officiële erkenning gevonden.
leider van de oppositie, wordt uit de schatkist gehonoreerd.
Schril steekt daartegenover af de plaats, die in ons land de opposil
inneemt. Wat bij ons thans oppositie is, namelijk die der liberalen, draa| L
minder een principieel dan een geforceerd karakter. Het is alsof men i ■*-
de kabinetsformatie is uitgegaan van deze gedachte: enerzijds wen(
men een brede basis van samenwerking: anderzijds achtte men eni)
oppositie ook wel nuttig; en zo hééft men ter wille van een systeem e
oppositie geschapen, bijna moet men dus zeggen: een oppositie geforceei
TN DEZE SITUATIE is prof. De Block geneigd een te lang vasthoudi
te zien aan verouderde parlementaire opvattingen. Men gaat daarl
nog altijd uit van een Engels droombeeld van partijen, die beurtelings l ©J
het regeringsbeleid betrokken worden. Maar deze situatie is als het wa êc
overleefd. gj
In plaats daarvan bepleit prof. De Block nu iets anders. Aan de e
kant wil hij een duidelijke terugkeer naar een scherpe onderscheidii
tussen regering enerzijds en volksvertegenwoordiging anderzijds, elk m
eigen zelfstandig recht, eigen zelfstandige functie en ook eigen zelfstandi) ki
verantwoordelijkheid. Doet men dit, dan worden de verhoudingen we
gezond en wordt ook weer een gezond samenspel tussen regering en volk
vertegenwoordiging mogelijk. j
Naast deze zelfstandigheid van regering en volksvertegenwoordigii 1
ten opzichte' van elkaar bepleit prof. De Block dan een zeer brede same dl
werking der politieke groeperingen in het verlenen van steun aan i vs
regering. Hij ziet het als het ware zo, dat die regering uit zoveel mogelivt
partijen moet opkomen en op zoveel mogelijk partijen moet steun*
Geen geforceerde oppositiegroep meer, zoals thans met de liberalen
geval is. v:
Een oppositie wil prof. De Block overigens ter dege gekend en
kend hebben, maar dan de mogelijkheid ener oppositie binnen de partij*
zelf. Binnen de partijen zelf wil hij aan de leden der partij, ook in (w
volksvertegenwoordiging, een grote mate van zelfstandigheid toekennj©r
en van het recht om daarvan ook te doen blijken. Al
ze
DIT ZIJN ZO, in al te korte bewoordingen natuurlijk, enkele gedachtqu
zoals de Tilburgse hoogleraar ze dezer dagen heeft ontwikkeld en tve
discussie gesteld. Het komt neer op: een zeer brede basis voor het regfjj
ringsbeleid; grotere zelfstandigheid binnen de partijen; en in verbalw
daarmede ook een nieuwe vormgeving aan de oppositie (binnen i^£
partijen). .vj
Waardering verdient prof. De Block al dadelijk voor zijn duideli
streven, de beste oplossing te zoeken voor een ons volk en ons land pajn
send regeerstelsel. Hij wil-als het ware een dreigende of reeds bestaanl^
verstarring doorbreken, de verstarring namelijk, dat er steeds een OPP^
sitie buiten de partijen moet zijn,, die dan echter onvermijdelijk een
forceerd karakter krijgt.
Het betoog van prof. De Block geeft intussen ook wel aanleiding t
enkele vragen. Zo wil hij, dunkt ons, de politiek van de zeer brede bal*®
als het ware verkozen zien t<# een nieuw systeem, een systeem dat vfL
onze nationale verhoudingen het meest in aanmerking komt. Voor zcri^,
hij het echter als systeem beoogt, zouden wij toch nog wel graag el be
vraagteken willen plaatsen. Een regering op een brede of zeer brelte
basis is niet altijd een krachtige regering. Hoe breder de basis, hoe me
mensen tevreden moeten worden gesteld. Hoe breder de basis, hoe
de onvermijdelijkheid om bepaalde, toch wel belangrijke kwesties buiti^
behandeling te houden. En lopen we dan niet de kans, de oude verstarrilve
door een nieuwe te vervangen?
Uil
W'IJ VOOR ONS willen niet geacht worden, tegenstander te zyn viui'
een politiek op brede of desnoods zeer brede basis. Echter will/80
wij nog niet overtuigd zijn van -de onvermijdelijkheid er van als systeejj*(
Een brede basis is alleen mogelijk bij de gratie van het compromi^
Trouwens, bij onze geschakeerde bevolking zal geen enkele regering zo! de
der compromis mogelijk zijn. De liberalen, thans nog in de oppositira
plegen daarop nogal critiek te hebben', maar wanneer zij zelf aan de iK
gering deel zouden hebben, zou het beslist niet anders zijn.0De vraag're
alleen, hoe de beste combinatie te vinden tussen de noodzakelijkhd<ja
van een krachtige regering enerzijds en de onvermijdelijkheid van Khe
compromis anderzijds. ro
Een andere vraag is, of prof. De Block in zijn betoog de Nederland
politieke partijen niet te zeer over één kam scheert. Hij wil mogelijkh^®
van oppositie binnen de partijen. Nogmaals, wij willen de wenselijkhe J
daarvan niet afwijzen, maar zou de situatie hierbij voor de ene partij niha
anders kunnen liggen dan voor de andere? Er is in Nederland een veelh«ft®
van partijen, maar zij verschillen niet alleen van richting, doch ook v!fce
structuur. Zelfs kan het gebeuren, dat twee partijen generaal genomic
dezelfde richting zijn toegedaan, doch een onderling verschillende strtfjJ
tuur hebben. to<
TEN SLOTTE zouden wij nog voor de dreiging van een nieuwe ve;
starring willen waarschuwen. De verhouding tussen regering fr
volksvertegenwoordiging en dus ook tussen regering en partijen is buit(D<
twijfel een belangrijke. Maar er zijn ontwikkelingen op politiek gebi^20
die zich daarbuiten voltrekken en die toch even belangrijk of mogelf
nog belangrijker zijn. f
Het gaat ook in de politiek om de geest van ons volk, meer nog d»
rechtstreeks om de samenstelling van de regering. Wie dat overweegt, t
wel het hoge nut van samenwerking met anderen inzien, maar hij zalj
samenwerking niet als een noodzakelijk uitgangspunt willen kiezen. E
zal de noodzakelijkheid om als groep in de oppositie te gaan ook niet f
mogelijkheid willen uitsluiten.
Die oppositie zou dan misschien van weinig directe invloed zijn 4
het staatsbestuur, geforceerd zou men haar toch niet moeten noeme»
Zij zou in elk geval ook wezenlijk bij het Nederlandse volkskarakter pa'
sen. En daarom behoort ook deze mogelijkheid in een Nederlandse b<
schouwing van heel dit vraagstuk een plaats te krijgen.
-zij
De Amerikaanse katocnoogst wordt
door het ministerie van landbouw geschat
op 13.9 millioen balen van 226.8 kg. bruto
of een millioen balen meer dan de oor
spronkelijke raming, vergeleken met een
oogst van 13.6 min. balen vorig jaar en
een tienjaargemiddelde van 12.9 min. De
aanplant was beperkt, doch de oogst per
5 veel groter dan vorige jaren.
'<U
Bekend gemaakt is, dat de Imperl W
Commodities Corporation te New Yoi| q,
een Amerikaanse dochtermaatschap» gt
van Verenigde Deli, een der zee ma»
schappijen is, welke een bod hebben ee
daan op de fabriek van ayn-thetieche rtfl Vi
ber te Institute in West-Virginia.
