Angst voor de „doofpot" niet ongegrond
bij de gestichtsjongens
In Amersfoort geraakt de isolatiecel
gelukkig in ongebruik
Op de plaats rust
Mogelijkheid en eis
Daarom nu geen algemene
loonronden meer
Een gulden genieting voor 80 et.
Het
verleden
keert weer
Puzzle
3
DINSDAG II OCTOBER 195J
KLANTJES VAN LOMBROSO
(Van een onzer verslaggevers)
rpOEiV BRUSSES BOEFJE naar de psychiater moest, velde die een onver-
biddehjk uonnw met de woorden: Och heer, een echt klantje van
Lombroso". Waarmee toentertijd alles gezegd heette te zijn. De psychiater
van het Rijksopvoedingsgesticht te Amersfoort ziet vandaag-de-dag nog
'van zulke „klantjes" voor zijn stoel verschijnen. Van die jongens ook, die
keihard naar huis durven schrijven: „Ik moest hier niet zitten, maar jullie,
mijn ouders". En het dan nog meestal bij het rechte eind hebben ook,
helaas. Dat zijn dan de moderne Cisken, de Boefjes van de straat, de on-
gegrepen jeugd, die zich alleen door de politie liet grijpen. Het gesticht zit
er vol mee.
Twee minuten
In de negen maanden dat hij de scep
ter zwaait over het grimmig uitziende
uit 1910 daterende gebouwencomplex, is
er nog geen levende ziel langer dan twee
minuten in deze doofpot geweest. Hij
heeft de „gesloten afdeling", met zijn
cellen een gevangenis in het klein. op.
slot gedaan. Correctiemaatregelen zullen
«r ln een inrichting als deze wel altijd
nodig blijken en jongens die het te bar
en te boos maken moeten tijdelijk van
de anderen geïsoleerd kunnen worden.
Maar wie er niet op uit is een jongens
tiel te verharden als het graniet van de
doofpot, zal naar andere middelen zoeken
om zijn doel te bereiken.
„Ontvangst"
Over correctie gesproken. Die behoeft
volgens directeur DommerhoVt in de
eerste plaats de lezing welke de Haagse
rechtbank over deze affaire door mi
Huisman kreeg voortgezet. Het fijna weet
hij er ook niet van. daar zijn voorganger,
thans met groot verlof, er bij betrokken
is geweest Maar om de een of andere
reden schijnt die de 17-jarige knaap,
waarom het hier gaat, bij zijn aankomst
ln de gewraakte isolatiecel te hebben op
gesloten. Waarschijnlijk heeft het joch,
dat al in drie andere inrichtingen gezeten
had. bij zijn aankomst een op zijn zachtst
gezegd, weerbarstige houding aangeno
men. waarop het personeel hem ten einde
raad maar in de doofpot heeft gezet
De normale gang van zaken is. dat een
nieuweling zich allereerst begeeft naar
het kamertje voor het doktersonderzoek
om vervolgens, gemakkelijk gezeten, zijn
levensgeschiedenis op papier te zetten. Zo
wil een oud gebruik.
Het zijn echter niet allemaal makke
whaoen, die dringen om toegelaten te
worden. Als de heer Dommer holt zo'n
bokkige jongen, soms door vier potige
politiemannen in bedwang gehouden, ziet
binnenbrengen, dan zorgt hij er allereerst
voor de knaap uft die gewapende han
den en ln zijn kamer te krijgen. De
directeur heeft zo zijn eigen manier om
deze jongens op hun gemak te stellen.
Loze handdruk
Ditzelfde Amersfoort** ROG. Is on
langs In opspraak gebracht door een plei
dooi van de Haagse advocaat mr D. Huis
man. die voor de rechtbank vertelde, dat
de Jongens liever een langdurige ge
vangenisstraf ondergaan, dan het risico te
lopen te worden opgesloten In de irn
..doofpot" van de Inrichting. Een ..bijna
Inrhtdirhte cel" voor eenzame opsluiting.
Een 17-Jarlge jongen, voor wie hb pleitte,
sou daarin al verscheidene malen een
viertal dagen achter elkaar opgesloten
z|jn geweest.
Nare cel
Een geval dus. dat zo op het eerste ge
hoor. zeker niet in de doofpot hoort, zo
dat we naar Amersfoort togen om er eens
poolshoogte te nemen. De bedoelde cel
of „doofpot" was er inderdaad.
En het is een heel nare cel. Zo eentje
om er kippenvel in te krijgen. Met dub
bele stalen deuren als die van een kapi
taalkrachtige safe, met kale wanden en
een ijskoude granieten vloer. Je zou er
Je ergste vijand ruiet lm wensen, zelfs Je
moordenaar niet En dus helemaal geen
verblijfplaats voor de klantjes van Lom
broso. Er is niets in die cel, gelukkig ook
geen Jongen. Dat van ..bijna luchtdicht"
klopt ook. Een slechts krakend op gang te
brengen ventilator zuigt wat zuurstof aan
Geen weldenkend mens zal hier een
kind. dat onmondig heet, instoppen. De
tegenwoordige directeur J W. Chr. Dom-
merholt, sinds kort als zodanig aan dit
R.O.G. verbonden. Is zo'n weldenkend
(Advertentie).
MET RHEUMATIEK
KAN NIEMAND WERKEN
De zorg voor Uw gezin ol voor Uw toe
komst vereisen de inzet van zi Uw kracht
en energie Alleen soepele spieren en lenige
gewrictuen zijn geschikt voor grote llcha-
mell|ke prestaties Wrtjl ze weg. Uw rbeu-
matiek. Uw spit. Uw lendenpijn, wrijf re
weg ra ei Akker s Kloosterbalsem, die door
de huid heen diep in de daaronder liggende
weelseis doordringt en door de warmte,
die ze daar opwekt. Uw pijn verdrijft
en U tot een ander mens maakt. In
korte tijd zult ook gij zeggen .Akkers
Kloosterbaisem. geen goud zo goed"
"PkE BRITSE SOCIALISTEN zijn in bepaalde opzichten verstandige men-
sen. Zij zijn zo verstandig, dat zij de moed hebben, halverwege een
verkeerde weg halt te houden. En dat halt houden is de eerste bezigheid
voor wie zich bekeert en de weg terug aanvaardt.
De Britse socialisten hebben thans besloten, af te zien van vredergaan-
de socialisatie, hoezeer deze ook aanvankelijk in hun voornemen lag. Daar
bij is het typerend, dat dit besluit in het bijzonder afkomstig is van de
leiders der grote vakcentralen. Men had ontdekt, dat de socialisatie van de
bedrijven meer problemen opleverde dan oploste. En men heeft zich bij
het nemen van dit besluit niet laten weerhouden door het verwijt van
enkelen, dat men zodoende hoogbeleden socialistische beginselen prijsgaf.
Wij voor ons achten dit een verstandig besluit. Het zal zeker niet in
alle socialistische kringen met de nodige waardering worden opgenomen.
Eens heeft men bij de socialistische pers al aan het adres van de partij
genoten in Engeland moeten schrijven, dat men daar met de socialisatie
niet voldoende ernst maakte. Wat zal dan nu wel het commentaar moeten
zijn T
"C'R VALT te hopen, dat ten onzent de socialisten iets uit deze Engelse les
-*-J zullen willen leren. Er is een tijd geweest, dat de Franse en Duitse so
cialisten belangrijke invloed uitoefenden op de Nederlandse socialistische
dogmatiek. Dat is nu wel verleden tijd. De Nederlandse socialisten zien nu
veel meer naar Engeland. Welnu, zijn zij verstandig, dan laten zij zich door
hun partijgenoten daar beleren.
Op 14 Mei 1949 schreef Het Vrije Volk we hebben het gemakshalve
maar bewaard „Op het punt van de nationalisatie geven de arbeiders
in Engeland de pas aan". Het zal nu moeten constateren, dat daar een „op
de plaats rust" is gecommandeerd.
SOCIALISATIE IS: het brengen van de bedrijven aan de staat. Men zegt
het wel eens anders: socialisatie zou dan zijn: het brengen van de be
drijven aan de gemeenschap. Dat is alleen in zoverre juist dat de gemeen
schap hier in feite de staat is. Socialisatie staat in feite met nationalisatie
gelijk. De Britse Socialisten, openhartig als ze zijn, hebben dan ook steeds
onomwonden van nationalisatie gesproken. En van die nationalisatie is
het, dat ze nu bezig zyn terug te komen.
Socialisatie brengt de bedrijven aan de gemeenschap, maar maakt van
de bedrijven zelf geen gemeenschap. De socialisten in Engeland hebben nu
enige practijk gehad en ze zullen daarbij hebben ontdekt, dat socialisatie of
nationalisatie in feite aan de rechtspositie van de arbeider binnen de on
derneming niets veranderd. Integendeel, socialisatie en nationalisatie staan
aan een bedrijfsorganisatie, die deze naam verdient, hinderlijk in de weg.
Wat wij willen, is niet het brengen van de ondernemingen aan de ge
meenschap. maar het maken van de ondernemingen tót een gemeenschap.
Wij mogen dankbaar zijn voor de omstandigheid, dat er ten onzent een
Christelijk maatschappelijk organisatieleven is, dat dit niet maar als een
mogelijkheid, maar ook als eis stelt. En op dit essentiële punt verdient dat
Christelijke maatschappelijke organisatieleven ook de steun van de Chris
telijke politieke formaties.
(Advertentie).
Onomstotelijk bewijs van deugdelijkheid
Mensen, die graag gewicht willen ver
liezen. passen dikwijls ondeugdelijke mid
delen toe. die hun gezondheid schaden,
of geen uitwerking hebben. In Zweden
kent men reeds 18 iaar lang het Carrugan
melkdleet, dat verrassende resultaten
geeft Daarom Is Carrugan ln Zweden
uiterst gunstig bekend en wordt door
duizenden toegepast en aanbevolen.
Carrugan Is absoluut veilig, onschadelbk
en de samenstelling volkomen verant
woord P* dosering der verschillend!
stoffen, die door Carrugan aan melk
worden toegevoegd, zijn het resultaat
van uitgebreide proeven Carrugan-melk
brengt Uw lichaamsgewicht op het Juiste
Carrugan. het enige originele Zweedse
melkdieet, maakt de melk romig en frta
met een aangename smaak- Carrugan-
melk stimuleert de stofwisseltn. zon
der echter een laxeermiddel te zijn,
zuivert het organisme en maakt op abso
luut onschadelijke wijze slank. Jong en
fit
Let op het merk' Alléén Carrugan heeft
al deze gunstige eigenschappen Carrugan
is het enige originele Zweedse melkdleet.
het enige dat werkelijk veilig «lank maakt,
tonder nadelig te zijn voor Uw getond-
tonner
Iheidl
Misstanden in R.O.G.
Ie Amersfoort
T\E HAAGSE advocaat mr D.
Huieman heeft tijdens een plei
dooi voor een uit het Rijksopvoe
dingsgesticht te Amersfoort ont
snapte jongen enkele onthullin
gen" gedaan over dit gesticht. Een
aantal personen, dat hierover ver
ontrust is. heeft voor morgenoch
tend in het Clubhuis Duindorp aan
de Amelandseslraat in Den Haag
een bijeenkomst belegd, waar mr
Huisman voor een aantal jeugd
leiders op deze kwestie zal ingaan.
Een onzer verslaggevers heeft naar
aanleiding hiervan een bezoek aan
dit R.O.G. gebracht en vertelt er
in nevenstaand artikel over.
hij hem, sinds hij als directeur aan
het gesticht verbonden is, het nodige
vertrouwen heeft geschonken. Zoala
hij ook de andere jongens pleegt te
geven. Ook deze pupil ging dus met
Paasverlof, voor drie dagen. Hij gaf
met een stevige handdruk zijn ere
woord binnen de vastgestelde tijd
weer terug te zijn.
Zo'n handdruk van de directeur is
welhaast heilig voor een jongen van
het R.O.G..
Het komt dan ook slechts zelden
voor, dat een jongen zijn gegeven
woord niet nakomt. Maar in dit geval
was met een 19-jarige lotgenoot af
gesproken, dat zij niet meer zouden
teruggaan. Met stelen en inbraak kon
het tweetal wel aan de kost komen.
Zo kwamen ze dan weer bij de rech
ter terecht. Dat de 17-jarige boos
doener zijn raadsman de verschrik
kingen van de „doofpot" wat al te fel
afschilderde, mag men hem niet eens
euvel duiden. Het is ten hoogste wat
verwonderlijk dat deze naliet bij de
directie naar de juiste gang van
zaken te informeren, zo redeneert
deze directie althans.
Viij normaal
Overigens neemt men in Amersfoort
het weglopen niet zo zwaar op. Het is een
vrij normale reactie van een jongen die
b.v. door heimwee-verlangens wordt be
zield. Geen onwil maar een tijdelijke ge
stoordheid Is oorzaak, dat er wel eens
een jongen tussenuitknijpt
Zo werd ons een joch aangewezen, dat
binnen 14 dagen al vijf keer was weg
gelopen, d.w.z. daartoe dus ook de moge
lijkheid kreeg.
Want wie niet is Ingedeeld bij de zgn.
gesloten groep, kan daar alle kanten uit.
En wie zo'n 7 of 8 jaren in inrichtingen
is geweest, gaat op een bepaald ogenblik
lijden aan een daar bekend verschijnsel,
gepaard aan ..uitknljpneigingen", wat
men in Amersfoort als „gestichtsmoeheid"
betiteld.
Bü de negen groepen van 12—14 jongens
Is één stadswerkersgroep. Die jongelui
hebben in Amersfoort e.o. een werkgever
en komen dus alleen 's avonds thuis. De
..gesloten" groep daarentegen komt nooit
ln de stad, terwijl de zgn. vrije groep zich
bekwaamt in de werkplaatsen van het
gesticht en tijdens de weekends wel de
stadsgeneugten smaakt.
Er zijn dus mogelijkheden, of er genoeg
zijn
eten
elk geval. Het opvoeden van ..regerings
jongens" (kleinste categorie), „kinder
rechtkin deren"' en „voogdijkinderen" zal
wel altijd een probleem blijven.
Alschuiisysteem
De Kinderbescherming heeft ln ons land
10 particuliere inrichtingen ter beschik
king. Als die echter in een dossier teveel
zwarte bladzijden van een pupil aantref
fen. of geen raad meer weten met een
„crimineel geval", dan mogen de R.O.G.'s
verder het vuile werk opknappen. Door
dit afschuifsysteem, waartegen weinig te
zeggen valt. wordt zo'n gesticht (een
lelijk woord voor een lelijke zaak), veelal
een vergaarbak van jongens-van-de-
moeilijkste-soort. Er zijn er heel wat die
al in 7 of 9 Inrichtingen zijn geweest
met hun eigen systemen en opleidingen
voor ze In een R.O.G. belanden.
Zoals het ook veelzeggend is. dat ruim
negentig procent van de Amersfoortse
Jongens uit a-sociale milieus komt en dat
dan de helft van hen aan den HJve
Uitsluitend vwkrügbMr kg «snthnkars. drogisten, kappa» no dn
Chr. organisaties p/eifen:
Ook in de landbouw een nieuw systeem
(Van onze sociale redacteur)
HET STELSEL van de algemeen verplichte loonronden moet verlaten
worden. De economische toestand dwingt er niet langer toe. Dit stand
punt is nog eens uiteengezet in een verklaring van het convent van chris-
telijk-sociale organisaties.
Het element van coördinatie (samen-
stemming tussen de verschillende bedrijfs
takken door middel van richtlijnen) kan
Bezwaren tegen het loonrondesysteem
zijn: de centralistische tendenzen over
heersen \n in kleine kring worden be-
Jieslngen voor heel hét bedrijfsleven ge-
lome.n; de prijzen schommelen gemakke
lijk; inflatie wordt In de hand gewerkt
de uitvoerpositie wordt ondermijnd; de
vergeten groepen b'ijven vergeten; op de
rand levende bedrijven worden geliqui
deerd; ondernemers maken afspraken tei
afwenteling van de lasten op de prijzen.
Het Convent (gevormd door het
C.N.V. en de drie chr. werkgevers-
centrales) wil dat een verantwoorde
coördinatie blijft, maar dat de ver
schillen in productiviteit en rentabi
liteit in de bedrijfstakken van invloed
zullen zijn op het loonsysteem. Dat
betekent; niet alleen loon naar presta
tie, maar ook naar economische bete
kenis van de arbeid; aoter verant
woordelijkheid voor de partijen die ln
eerste instantie bij het overleg be
trokken zijn.
(en de ziel) heeft ondervonden dat vader
en moeder gescheiden ztjn. Want daar
begon meestal alle' ellende mee.
Kortom er zouden verhalen t^doen zijn
die ten hemel schreien. Maar die er
bijna altijd weer op neerkomen, dat niet
deze jeugd zelf de schuld is: „Ik moest
hier niet zitten, maar jullie, mij:
Hoopje kruit
Ook Boefje droeg, als deze jongens, een
hoopje buskruit met zich mee. Kwam-ie
nu niet in de buurt van een vlammetje,
wel dan hinderde het-era niet Maar als-ie
te dicht bij een kaars kwam en er zijn
zulke Jongens zoveel kaarsjes om
te ontvlammen, dan was het wéér
mis
En wat in Amersfoort, evenals el
ders, gedaan wordt, is deze jeugd-
in-nood steeds weer opnieuw te
onderwijzen hoe zij hun „hoopje
buskruit" droog kunnen houden en
zover weg stoppen dat er geen vlam
meer bij kan komen.
Die kaarsjes worden in geen geval
ontweken. Altijd weer opnieuw, niet
achtend de mislukkingen, wordt ge
tracht het contact met de maatschap
pij te onderhouden. Daarom hebben
zelfs de jongelui van de zgn. geslo
ten groep verlof. Al is dan de weg
naar normbesef en ethisch inzicht
een zware, hij is waard om begaan
te worden.
Dat het dan ook zo moge zijn, dat
de „doofpot" niet langer meer een
hinderpaal wordt op die moeilijke
weg
mict worden gemist, daar dit een inflatio-
nlstische loon- en prijsontwikkeling voor
komt, bescherming biedt bij onevenwich
tige machtsverhoudingen op de arbeids
markt en algemene veranderingen bi)
maatregelen van nationaal karaktei
foud èrdomsve r zekeri n g, huurverhoging
e.d.) mogelijk maakt.
Het Convent is er zich van bewust, dat
de situatie op de arbeidsmarkt, tezamen
Diet de huidige stand van de conjunctuui.
welke de mogelijkheid van een terugslag
Ih zich houdt, alsmede de op onze econo
mie drukkende lasten, uiterste waakzaam
heid noodzakelijk maken. Daarom zullen
wijzigingen in de collectieve contracten
illeen toegestaan mogen worden bij af
loop dezer overeenkomsten.
Ook voor de landbouw acht het Convent
dit systeem van loonvorming aanvaard
baar. omdat de richtlijnionen blijven be
staan. In landbouwgebieden met grote
productiviteit en betere rentabiliteit wordt
dan afwijking van deze lonen mogelijk
terwijl een achterblijven van de loon
ontwikkeling in de landbouw ln verge
lijking met andere bedrijfstakken door
verbetering van de rentabiliteit !n de
agrarische bedrijven voorkomen kan wor-
Regering blijft maximum
prijzen voorschrijven
(Van onze parlementaredactie)
Ter verwezenlijking van de huidige
politiek van prijsstabilLsatle van de rege
ring die in eerste instantie de rust in de
prijzen en (waar mogelijk) prijsverlaging
dient na te 6treven, achten de ministers
van Economische Zaken en Landbouw,
Vi66erij en Voedselvoorziening a.i. de re
geringebevoegdheid maximumprijzen voor
te schrijven onontbeerlijk.
De ministers delen dit mede in de Me
morie van Toelichting bij een wetsont
werp, waarin aan de Staten-Generaal be
krachtiging wordt gevraagd van het K.B.
van 30 Augustus j.l. volgens hetwelk da
prij6opdrijvings- en hamster-wet 1939 op
27 September j.l. opnieuw in werking is
getreden voor de tijd van ten hoogste éép
jaar.
Herderfijk Schiijven en
Patrimonium
Patrimonium houdt op 19 November een
sociale dag, Waarop van gedachten ge
wisseld kan worden over het herderlijk
schrijven van de Generale Synode der
Ned. Hervormde Kerk. Als sprekers zul
len optreden ds. H. G. Groenewoud, N.H.
predikant te Groningen en prof. dr. S. U.
Zuidema, te Amsterdam. De samenkomst
wordt gehouden in Krasnapolsky, te Am
sterdam en vangt aan om 2 uur.
Lusirum Siudemencorps
aan de V.U.
Het is de Lustrumcommissie 1955 van
het Studentencorps aan de Vrije Univer
siteit gebleken, dat het adres-materiaal,
waarop zij vertrouwde bij de verzending
van haar folders, geen aanspraak kan
maken op volledigheid. Reünisten en
leden, die nog geen teken van leven ont
vingen wordt dan ook verzocht folders
aan te vragen bij het bureau der com
missie, gevestigd in de Sociëteit L.A.N.X..
Korte Leidsedwarsstraat 14. Amsterdam
C. (tel K 20—35106).
De datum van inzending van bestel-
kaarten is voor iedereen verlengd tot
Zaterdag 15 October.
Prof. Henri Biugmans
onderscheiden
Aan Professor Henri Brugmans, rector
van het Europees College, is Maandag te
Parijs het ridderkruis van het Legioen
van Eer uitgereikt.
j A Zuydgi
dingen. J D Kuypers. Alnhi
Cand.
l, Vlas
d. Rijn:
„tuuitc. v d Hoeven Tholen.
•hten: mei J E Rutgers. Delft, mej
L T M Knlbbe. Rijk.
AMSTERDAM. 11 Oct. (G U I Geslaagd
voor doet geneeskunde: R Coster. Naarden.
R v d Heiiden. F Wafelbakker. J M Schoo,
E den Dooren de Jong. D Laagewaard. J
Hanckx L Onvlee. allen Amsterdam. D Mul
der. Zaandam. J P de Geus. mej A M de
Leng. Ch Block. I S Reedijk, P G C Frolke.
inga-Gale«
Grot-Johann. M A Verschuijl. H W Stuit,
allen A'dam, W P J Botman. Bovenkarspel.
A E C Saleh. R Vergroesen. E Zeppenfeldt,
E Mulder, allen A dam. Go Kian Gwan. Bad
hoevedorp A J Dunning. J E Seley. H T C
Lobach, B Susskind. F Th Wolkoff. mej C E
Titulaer. H G J Oosterhuis. H Adelman. L
Deen, L L Goldenberg, B A van Ketel, mevr
E Borst-Eilers, mevr H E Bouma-Straub.
M J Seijffers. allen Amsterdam.
GRONINGEN". 11 Oct. Geslaagd voor
cand geneeskunde (2 b): E J de Boer. Zalk,
CJP Thijn, Emmeloord; Cand sociale we-
j Hendriks. Groningen. J van
dlaren; Cand economische we-
L J Postma. Stadskanaal. M R
de Jong. Nieuwe Schans.
KAMPEN, 10 Oct. Theol. Hogeschool
(art. 31 K.O.) Geslaagd voor cand examen
A Velfkind. Hilversum.
wiskunde M.O. KI: T Braaksma.
C J L C van Eekelen. 's-Herto-
A J Elsenaar. Leerdam, Th R M
Leeuwarden en P G Vxoegindeweij.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen: naar Hoek I
W. J v Meeuwen te Gemert (N.B.);J
St Johannesga (toez.) A. P. Nauta
kerzee-Scharendijke.
Beroepen: te Obdam F. de I
Leek-Midwolda (Gr
Bedankt: voor Heeze P. A. 1
te Maurik.
Geref. Kerken
Beroepen: te Ferwerd D.
te Stellendam; te Onstwedde B.
ten te Bergen (N.H.); te Veendam (f
ger te Vrouwenpolder.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Aalten D. Hensd
Öud-Beijerland en J. B. Kühlemej{
Lutjegast.
Aangenomen; naar Rotter^
(vac. J. P. Geels) I. de Bruyne t
sum-C.
Bedankt: voor Blezelinge C.
Sobering te Assen.
Geref. Kerken art. 31 K.O. -1
Aangenomen: naar Leiden Vd
de Vries te Winschoten. j
Beroepen te Hattem H. C. Ovi
te Heemse.
Oud-Geref. Gemeenten E
Bedankt: voor St. Phihpslad h
Wiltink te Doetinchem 1 b
Geref. Gemeenten f(
Beroepen te Middelharnis J. W.j v
sten te Genemuiden.
chocolade in;
Vefika&ï
Voorbede voor Ver. Natjta
en Vluchtelingenwerk*!
Dit jaar zal het, zoals men weet
jaar geleden zijn, dat het handves
de Ver. Naties in San Franc
ondertekend. Naar aanleiding da
heeft de Oecumenische Raad van K
ln Nederland aan de aan zijn arbeid,
nemende kerken gevraagd het werl
de Ver. Naties in de voorbede in de
sten der gemeenten op Zondag 23 Oi ik
In het bijzonder te gedenken.
De Ned. Federatie voor Vluchteli
hulp houdt in de week van 2329 0< Ju
een landelijke collecte voor het v nn
telingenwerk. Zij heeft aan de Ned. [e
Kerk verzocht in haar prediking op
dag 23 October aandacht te geven aL,u
de vluchtelinge^,
R.V.Ü.:
WOENSDAG 12
Hilversum 1. 402 m. NCRV: 7.00 Niet
S.OS.-berichten 7.10 Gewijde muziek 7.45
Een woord voor de dag 8.00 Nieu'
bericht 8,15 Gram. 9 00 Voor de
Voor de vrouw 9.35 Waterstanden
orkest 10.20 Gram. 10.30 Morgendienst 11.00
Gram. 11.30 „Klokke tien", hoorspel 12.10
Gram. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen
12.33 Lichte muziek 12.53 Gram. en actua
liteiten 13.00 Nieuws 13.15 Metropole-orkest
14.00 Gram. 15.00 Kamerorkest 15.45 Gram.
16.00 Voor de jeugd 17.20 Gram. 17.40 Koer
sen 17.45 Orgelspel 18.15 „Spectrum van het
irganlsatie - en verenigingsleven" 18.30
prof. dr C. A. van Peursfen: „De menr
filosofie" 19.00 Nieuws en weerberich'
10 Koperensemble 19.30 Buitenlands over
Ot 19.50 Gram. 20.00 Radiokrant 20.20 Om
.„„porkest 21.15 ..Beza. de medewerker er
opvolger van Calvijn". caus. 21.35 Geestelijk»
22.05 „Sightseeing achter het IJze-
lijn", caus. BRMI
erdenklng 2
uitslagen 23.20—24 01
Hilversum II. 298 m. VARA; 7.00 Nlei
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.30 Gram.
sndorgelspel 13 00 Nieuws 13.15 Ten-
Uingsagenda 13.18 Instrumentaal trio
13.45 Medische kroniek 13.55 Gram. 14 30
Voor de Jeugd 16.00 Voor de zieken. 16.30
Gram. 17.15 Polltiekapel 17 50 Regeringsult-
Heyer;
18.00 Nieuws
m. 18.30 Actualiteiten
e jeugd 19.10
zending; Rijksdelen Over
„Curacaose dansritm
ientaar 18 20 Gi
Voor
Je Verdi
leving", lezing 19.25 Vara-varia VPRO: 19.30
Voor de jeugd VARA: 20 00 Nieuws 20.05
programma voor de militairen 20.45
1 21.55 Gram. 22.20
zakelijk?", lezing 22 35
r". hoorspel
n noodzal
3.00 Nieu»
Lichte n HHHH
ten 23.15 Socialistisch
"3.20—24.00 Gramofoonmuziek.
TV-programma's. KRO: 17.00—17.30 Voor d<
eugd; NTS; 20.00 Filmprogramma 212L
Provisie: Reportage int. atletiekwedstrijd
Londen—Praag (relais B.B.C.) 22.15—23.3"
37.
Je moet het nu niet langer voor haar stilhou
den, Ernst, dat is veel beter. Anders hoort rij
het later plotseling en onvoorbereid. Vind je ook
niet, Percy?"
„Ik ben het met je eens. kind", antwoordde
deze, terwijl hij rijn aanstaande zwager scherp
bleef aankijken.
Een ogenblik later kwam Alice weer binnen en
er werd over andere dingen gesproken.
Bij het vertrek fluisterde Isabella: „Vergeet
het nu niet. Ernst Vertel het haar vanavond
nog".
..Ja, ja", stamelde Ernst: vanavond nog ver
tellen; kon een ander het maar voor hem doen!
En toch hoe langer hij wachtte, hoe moei
lijker het werd. Natuurlijk kwam Alice er op de
een of andere manier achter. Maar hoe kon hij
het haar vertellen zonder mee te delen, welke'
rol hij daarbij zelf gespeeld had? Want „het"
mocht zij in elk geval niet weten. Hij had alle
hoop. dat het op de duur nog zou meevallen en
het gehele geval in het vergeetboek zou gera
ken
„Wat heb je toch, Ernst? Is er iets, dat je hin
dert?"
„Och nee. hindert... We hebben opzettelijk iets
voor je verborgen gehouden, omdat je toen zulk
een bericht niet verdragen kon. Maar nu van
avond heeft eerst Isabella, daarna Percy het
bijna verraden. Je moet het nu toch maar weten,
want eenmaal, allicht al gauw, wordt er toch
door de een of ander met je over gesproken."
„Wat is dat dan?" vroeg zij. ongerust. „Ver
tel het gauw. Ernst. Ik ben nu sterk genoeg."
Zo sober mogelijk vertelde hij, hoe die Zondag
morgen, op weg naar de vroegdienst in St. Ag
nes. hij Ben feeaver in het bos had ontmoet en
wat hij verder had gezien en gedaan Vanzelf
deelde hij ook mede. de avond tevoren, op weg
naar dokter Bird, een schot tc hebben gehoord.
Vrij bewerkt door
J. Harwood
„Verschrikkelijk... verschrikkelijk. Een vrouw
vermoord! En wie heeft dat gqdaan? Of is de da
der...?"
„Zie je wel? Je maakt je zenuwachtig, kind."
„Neen, vertel alles."
Enkele minuten later was Allee geheel op de
hoogte van alle bizonderheden, ook van het ge
rechtelijk onderzoek.
„Vind je het niet een vreemde geschiedenis,
Ernst?"
„Ja, natuurlijk, vrouwtje. Het is alles met el
kaar raadselachtig Misschien wordt het geval
nog opgelost, misschien ook niet."
„En waar is die onbekende vrouw begraven?"
„Op het kerkhof hier. Dat ligt voor de hand, nu
men niets van haar weet."
„Als ik zover ben, dat ik naar buiten mag, wil
je dan met mij meegaan, het graf bezoeken?"
„Waarom zou je dat doen. kind?" vroeg hij
onthutst.
„Och, ik weet wel: de dode heeft er niets aan,
maar voor mijn gevoel vind ik het een voldoe
ning. op deze wijze mijn medelijden kenbaar te
maken. Beloof me,.Ernst, dat wij er samen heen
gaan."
HOOFDSTUK XIII.
Volgens kerkelijk gebruik was het huwelijk van
Rob Martin en Kitty Fletcher drie maal afgekon
digd en in het midden van de week na de derde
Zondag zou het voltrokken worden.
De tweede en derde afkondiging had Rob niet
„gevierd" als de eerste. Drinken deed hij niet
meer. Maar hij bleef nors en liet zich zo wei
nig mogelijk met de mensen in.
Vrouw Quain, een echte praatkous, stond over
de heg met haar buurvrouw te praten over Rob
en het huwelijk.
„Neen, drinken doet hij niet meer. Hij is ver
standig geworden. Kitty zal het hem, denk ik,
eens goed gezegd hebben en nu zal hij wel beter
oppassen. Hij is tenminste zo mak als een klein
kind."
„Mak?" zei de ander. „Noem je dat mak,
vrouw Quain? Laat ik je vertellen, dat hij aan
het mokken is. Zo zie ik het. Zo, heeft Kitty het
hem flink aangezegd? Wie heeft je dat verteld?"
„Wel, ik heb het gehoord van Saar Nabes,
de keukenmeid van het kasteel, en die kan het
weten, zou ik denken. Kitty heeft hem gezegd,
dat. als hij zich nog eens bedronk, hij maar naar
een ander zou moeten uitzien dan naar haar. Dat
vind ik flink van haar. Je moet de moed hebben
om zo tegen een man te durven praten vóór je
getrouwd bent en vooral als het huwelijk al een
keer is afgekondigd. Als zij de ring eenmaal aan
de vingers heeft, dan is het wat anders, dan kan
hij niet meer terug en kan zij zeggen, wat zij
wil. Zo gaat het tenminste meestal. Als de men
sen zeggen, dat een vrouw haar man het leven
zuur maakt, dan weten ze niet. wat zij zeggen.
Zij plaagt hem niet, maar moet ie verloren tijd
inhalen."
(Wurdt veivoigd.j
Voor de scholen 13.00 Gram. 13.30 V»
boeren- 13.55 Weerbericht 14.00 Nieu'
Ooggetulgeverslagen 14.30 Gram. 15.001
de scholen 16.00 Hoorspel 17.00
..Indian summer" 18.00 V»>or
18.55 Weerbericht 19.00 Nieuws 19.15 Cai
19.25 Sport 19.30 Dansmuziek 19 55 GevJ
gramma 20.25 Reportage 20.40 „Hum
dity" 21.00 Orkestconcert 22 00 Nieu
Orkestconcert 23.05 Toespraken 23.2
24.00 Nieuws 0.08—0.13 Koersen.
Engeland. BBC Light Progr. 1500 e
12.00 Mrs Dale's dagboek 12.15 Voord
12.30 Dansmuziek 13.00 Pianospel 13.15 4
muziek 13.45 Lichte muziek 14.45 Vod
kinderen 15.00 Voor de vrouw 15.40 1
muziek 19.00 Gev.
19.25 Causerie 19.30 Muzikale disc
Hoorspel 20.00 Nieuws 20.25 Sport 20.31
kestconcert 21.30 „Round Britain Quiz"
Hoorspel 23.00 Nieuws 23.15
Instrumentaal trio en solist 24.00 Voc
0.15 Lichte muziek 0.50—1.00 Nieuws
NWDR. 309 m. 12.00 Gev. muzlt
Nieuws 13.15 Operamuziek 14.15 Ki
:Iek 23.20 Amusementsmuziek 24.00 1
0.251.00 Kerkmuziek.
Frankrijk. Nat Progr. 347 m. 12.00 k
R,°;£°r!ÏM
Gram. 20.02 Vocaal ensemble 20.32 Hod
22.IS Gram. 22.45 Gram. 23.45—24.0
Brussel. 324 m. 11.45 Gram. 12.30 Wj<
richt 12.34 Gram. 13.0-
14 00 Schoolradio 16.00 Koersen 16.02 t
16.05 Orkestconcert 17.00 Nieuws 17.10 li,
Boekbespreking 18.00 Vol
Nieuws' 19.40" Sollstei
20 00 Hoorspel 21.15 Omroeporkesl
s 22.15 Blokfluit, luit en zar.s
23.00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Gram. 13.00 NI
.15 Gram. 14.15 Orkestconcert 15.00 d
15.45 Mannenkoor 16.05 Lichte muzlekl
Nieuws 17.15 Gram. 18 30 Nieuws 20.04
kestconcert 21.30 Volksmuziek 22.00 NI
22.15 „Vrije tijd" 22.55 Nieuws. J
BBC. Uitzendingen voor Nederland: I
Causerie 21.05-
17.00—17.30 Vo<
verzicht 20.00 Journas
arn heute abend 20.4!
;ev. programma.
Belgische TV-prograi
ilge filmbeelden 19.00 Testbeeld
9 30 Openingsbeeld 19.31 TV-nlt
'V-rebus 20.30 Gev. programma 22.15 I
23.30 TV-nieuws.
Belg'. TV-progr. Franse uitzending: I
Testbeeld 19.00 Kunstkroniek 19.30 Inioè
tions professionnelles 20.00 Actualiteiter
5
3"
b
a
1*5
"to
'7
■JO
1
■to
Kruiswoordraadsel
No. 235.
HORIZONTAAL: 1. heraldiek wape
flink; 10. spil; 12. schraal; 13. onder
14. bijstand; 16. kuisheid; 17. paard,
betaalmiddel; 19. lusje; 20. verworpei
21. voorzetsel; 22. stupide; 23. bevel;
muts; 26. kleur; 27. moed.
VERTICAAL: 2. Maanstand; 3. op i
wijze; 4. stamhouder; 5. ijzerhoudi
grond; 6. maanstand; 7. kledingstui
onversaagd; 11. beeldverhaal; 13. ll
loos; 15. godin; 16. kuis! eid; 18. eli
ketel; 19. ademhalingsorgaan; 20. duw
dier; 24. insect; 25. voorzetsel.
Oplossing vorige puzzle
No. 234.
BRAND, raden, dalen, laten, Nïlj
