Blad
't Dienstbodenprobleem
«Waar liefde u/oont...»
Dienstboden-probleem
VzJ
nieuwe leidsche courant
y
en over
raken we niet uitgepraat!
of Hoe komt hei, dat wij zonder zijn
Waar ligt de fout, dat het dienstboden-tekort zo ingrijpend is
geworden? Als wij een halve eeuw terugzien, en het leven in een
groot patriciërshuis dan eens gadeslaan, zien wij om zes uur 's mor
gens Mina en Trijntje, gewapend met plumeau's en vegers en wat
dies meer zij, bezig het stof te verplaatsen. Wat al beslommering in
dit werk, vóór er iets verricht was!
VERI
ERHALEN, WAARIN VEEL GEFANTASEERD WORDT
MAAR KERN VAN WAARHEID IS AANWEZIG
HET onderwerp van gesprek op
visites mag door de jaren heen
dan nogal eens wisselen, er is altijd
wel één punt, dat steeds weer terug
keert: het dienstbodenprobleem. We
mogen praten met familie en ken
nissen over andere familieleden en
kennissen, over de duurte en over
de scholen en over het verkeer en
de dominee en de vitamines en de
uitverkoop en de vacantie of, als die
nog komen moet, de vacantieplan-
nen, of over de beste verzorging van
de ficus dat alles zinkt in het
niet hij het steeds weerkerende on
derwerp: geen huishoudelijke hulp.
We hebben op ..Blad Zij" enige we
ken geleden dit onderwerp aangesneden
onder het opschrift: ..Dienstmeisjes, een j
verdwijnend beroep?" We deden dat
naar aanleiding van het feit. dat het
Centraal Bureau voor de Statistiek een
grafiekje had uitgegeven, waaruit dui
delijk bleek, hoezeer het aantal dienst
meisjes achteruitgelopen is de laatste
Jaren Aan het begin van deze eeuw
maakten de dienstmeisjes nog 50 pet.
uit van het aantal werkende vrouwen,
thans nauwelijks 15 pet
Aan welke oorzaken dit ook valt toe
te schrijven de toenemende indus
trialisering. de toenemende vervlak
king. het steeds verminderende ver
antwoordelijkheidsgevoel van de jonge
meisjes feit is. dat de verhouding
,.mevrouw-meld" niet meer dat is. wat
ze vroeger was. Inderdaad, vroeger
kon het gebeuren, dat een meisje haar
leven wijdde aan één gezin, soms wel
twee of drie generaties lang „kom
Haar tegenwoordig nu eens om!" wordt
dan verzucht.
Maar behalve de meisjes zelf zijn
ook de tijden veranderd en dat brengt
met zich mee. dat velen van haar geen
genoegen meer nemen met een toe
stand. zoals die vroeger was. Dat kan
men op ieder arbeidsbureau te weten
komèn. Het is nodig, dat de verhou
ding tussen de werkgeefster en haar
dienstmeisje óók zakelijk geregeld
wordt. En daaraan ontbreekt het nog
wel eens. al wordt dan beweerd, dat het
voor een prettige samenwerking niet
wel doenlijk is. om de verhouding zo erg
officieel te doen zijn.
Het vreemde
Het vreemde ls. dat de dames, die
met het dienstboden-probleem „zitten",
er meestal niet van horen willen, dat
zij zelf ook wel eens een beetje de
schuld zijn van de toestand zoals die
momenteel is. Kom deze dames niet
aan boord met verhalen over de slech
te behandeling van dienstmeisjes of
werksters ze geloven er niets van en
ze verwijzen zulke verhalen naar net
rijk der fabelen. Het is een feit: die
verhalen worden meestal erg overdre
ven, en veel dames kunnen met een
gerust geweten zeggen: „Bij mij ge
beurt zoiets niet. Maar de meisjes heb
ben doodgewoon geen zin om in de huis
houding te gaan'
Verhalen
Praat met dienstmeisjes over dit on
derwerp en ze zullen in de meeste ge
vallen zeggen: ..O. ik voor mij heb het
wel goed getroffen, maar..." En dan
komen verhalen over ervaringen die
zusjes of nichtjes of zijzelf meege
maakt hebben of zouden meegemaakt
hebben en men denkt: „tja... aan wie
ltgt het nu eigenlijk?"
Vooropgezet zij. dat de dienstmeis-
beperkte krachten hebben
dat ook zij recht hebben op rust
vrije tijd. Dat betekent niet. datjiet
meisje klokslag zeven i
afdoet
laat.
haar schort
de vaat dan maar de vaat
halverwege de aardappelen
de volgende dag blijft steken!
Maar het betekent óók niet, dat me
vrouw haar een half u -
de van haar werktijd
opdraagt.
karweitje
zeker drie kwartier
«bezig zal zijn.
allemaal wat doen'
zo'n huishouden meestal onontbeerlijk
maar er blijven nog zoveel andere
dingen over en je kunt van een kind
van acht jaar niet vergen dat ze het
zelfde werk doet als een volwassene.
En dus beulen die moede, s zich af van
de vroege ochtend tot de late avond,
en de d.enstmeisjes geven „niet thuis"'
want in zo'n groot gezin „ben je net
een slavin" zeggen ze.
U zult deze week op ,,Blad ZIJ"
over dit probleem veel kunnen le
zen. U zult cr uit kunnen opmaken,
dat deze kwestie de gemoederen da
nig in beweging brengt en dat het
echt wel tijd wordt dat er twee din
gen gebeuren: dat de meisjes, die nu
hun neus ophalen voor huishoudelijk
|werk, zich wel degelijk hebben te
realiseren hoe bitter, bitter nodig het
is, haar houding te herzien en daad
werkelijk de handen uit de mouwen
te steken; en dat de mevrouwen
|zlch hebben te bedenken, dat het
i minste, waarop haar hulpje mag re
kenen, een in alle opzichten correcte
behandeling is.
En hoe leefden de „booijen" toen wel
van die deftige mevrouw in dat rijke
'huis? Beneden in het onderhuis, daar
waar de keuken lag met het vele
Rlimmende koper, was hun domein.
!et uitzicht op een sombere binnen
plaats. waar de klimop tegen de muur
even deed herinneren aan het begrip
„tuin". Na hun lange dagtaak dron
ken zij hier 's avonds een bakje kof
fie.
Hét moment van de week was de ca-
I techisatie. waar zij de vriendinnen
ontmoetten. Dan waren zij even ver
lost van de stijve katoenen japonnen
en zwierige mutsen, en mochten zij
zich even in een andere sfeer bege-
De keuken, die vaak vochtig was, was
een koninklijk domein in vergelijking
met het slaapkamertje, of liever ge
zegd het hokje, ergens afgeschoten op
de grote zolder, „het slaapsalet der
meiden". Het was een armelijk ge
doe met een raampje ..ergens" ïr
dak. waarachter Gods grote hemel
troonde. Maar Mina en Trijntje
zwoegden de ganse dag. en wat deed
haar slaapkamertje af of toe aan haar
geluk?
De „meid"
De 20ste eeuw. tijdperk van verlich
ting. geeft ons het volgende *e zien:
elk gezeten burgergezm heeft een
meid. die alles in hu s pknapte voor
een karig loon. De vrijer mocht op
Zondagmiddag even binnenkomen op
de mat. Als Mina vrij was op Zon
dag, dan gaf dat een hele emotie
in het gezin.
De oorlog van 1914—1918 verandert
wel iets aan de bestaande situatie.
Er komt gebrek aan huishoudelij
ke hulp, echter nog niet ingrij
pend. Maar er kwam hulp opda
gen uit Duitsland! Wie herinnert
zich niet die tijd, dat vele Duitse
meisjes naar Holland kwamen?
Was het niet heerlijk, zo'n Kathe
in huis te hebben? Wie werkte er
zo als Kathe? Mevrouw kon weer
rustig gaan tea-en en winkelen;
voor de kinderen was zij aller
aardigst en keken dat ze kon! Bo
vendien een laag loon en prac-
tisch geen eisen. Menige Neder
landse huisvrouw was gered met
die devote „Gretchen.
je kunt van een kind niet ver
wachten dat het hetzelfde werk
doet als een volwassene
dienstmeisje zo kunnen vergallen
Mevrouw, die 's avonds in de goot-
steenkast een paar aangekoekte pan-
vindt of die tot de ontdekking
Komt dat de slaapkamers niet gezwab
berd zijn, maar dat er wèl met crème
en poeder gemorst is. Het dienst
meisjedat er in een gietbui op uit
gestuurd wordt om de kinderen van
school te halen, terwijl, als het mooi
weer is, mevrouw zélf gaat.
Men kan hier schier eindeloos over
discussiëren, men kan voorbeelden pro
ontra aanhalen en de enige con
clusie waartoe een objectief buitenstaan
der komt is: aan beide zijden man
keert wel wit. Zoals de kwestie van
salariëring bijvoorbeeld. Het dienst
meisje. dat 20 in de week verdient
plus kost en inwoning verdient meer.
egt men. dan een meisje dat op kan
oor zit cn 125 gulden in de maand
..haalt" waar alles nog af gaat. Maar
de dienstmeisjes werken er dan toch
maar voor! roept men dan. Inder
daad... en de verpleegsters dan?
Stok arliter de deur
U ziet het wel. dit probleem heeft
oveel facetten, dat het niet gemakke-
ijk is er uit te geraken. Het onaan
genaamste is wel (volgens de werk
geefsters althans», dat de (dienst)meis-
jes altijd als stok achter de deur heb
ben ..als 't me niet langer bevalt ben
ik zó verdwenen". En ze verdwijnen
inderdaad, naar de fabriek of de win
kels.
Spreek met zulke meisjes maar eens
over de ideële kant van haar beroep!
En spreek (want dat zult u zeker
^euk
geheel
oan weinig
óto}
vergeten in
ook eens met de ouders
jes. De ouders, die zo'n kind al
kennen
geval!dan
die i
hebben: „Je
werkt), of: ..meid, wat zal je je afbeu
len. ga toch naar de fabriek, verdien
je veel meer. heb je vaste tijden
En intussen het probleem blijft.
Moeders van grote gezinnen, die dol
en dolgraag een hulpje zouden willen
hebben, komen er eenvoudig niet aan
toe. Ze moeten maar zien. dat ze zich
redden met haar acht kinderen, die
stuk voor stuk aandacht en liefde no
dig hebben, maar daarbij óók opge
maakte bedden, schone en hele kleren.
Voor deze vlotte en moderne overgooier
heeft u niet eens zoveel stof nodig, nl. ander
halve meter van 1.40 breed. Tweed of effen
zachte wollen stof is hiervoor wel het ge-
schikst. Alle mogelijke truitjes en blousjes
kunnen hieronder gedragen worden.
De rok heeft voor tot op heuphoogte een
knoopsluii.ng, die in een halve plooi uitloopt.
In de taille zijn enige zijplooitjes aangebracht.
Achter is de rok glad. Ér behoort een brede
ceintuur oij gedragen te worden in een by-
posse nde tint.
Patroon nr. 201 is verkrijgbaar in de malen
42. 44 en 46 Maat 40 kan apart besteld wor
den. U kunt de patronen a f 0.40 bij onze
bureau's verkrijgen. Bestellen per post is ook
mogelijk. Wilt u dan aan de voorkant van de
briefkaart waarop u uw bestelling doet, naast
de gewone frankeerzegel, f 0.50 aan post
zegels plukken?
En het leven deinde weer rustig ver
der dank zij de Oostelijke buren.
Maar toch verandert er vel iéts in
de bestaande toestanden, de vrouw
gaat meer en meer op de fabriek en
atelier werken!
Omwenteling
De grote omwenteling vond plaats in
de oorlog 19401945. Toen schoven
de vrouwen steeds meer op de plaats
van de man in fabrieken en op kanto
ren. De vrouw is zich meer bewust
geworden van zichzelf. Practisch al
le lonen stijgen, maar die van de
dienstbode niet in verhouding daarmee,
om van de verdere verzorging maar
te zwijgen. En nu is het beroep van
dienstbode practisch al uitgestorven,
want wie zou er nog werken voor wei
nig geld en om wat m.i. nog erger is:
„met de nek te worden aangezien?"
Het verleden toont klaar en duide
lijk aan, dat er grove fouten ge
maakt zijn. De gezinshulpen zijn al
leen daar een oplossing, waar plot
seling, door ziekte van de huis-
w iemand nodig is. Het is alleen
een tijdelijke oplossing, niet voor
degenen, die permanent om hulp ver
legen zijn.
Gelukkig komt de moderne huizen
bouw de huisvrouw in veel te hulp
En de tijd, dat een huisvrouw een
soort luxe pop was, ligt gelukkig acti
ons. Ook zij heeft een volledige
taak, en is niet als vroeger „dame
op salet".
MEJ. C. M., ROTTERDAM
Uit de Nieuwe Provinciale Groninger Courant, chr. dagblad voor de
Noordelijke provincies, knipten wij onderstaand stuk, dat van de hand is
van de heer E. v. Ruller, hoofdredacteur van dit blad. „Dienst en Dienst
baarheid" noemde de heer Van Ruller deze bijdrage in de rubriek
„Weekend".
J*WEE weken geleden heb ik, in de
situatie waarin ik vrij plotseling
werd geplaatst, omdat er niet vol
doende tijd over bleef, een stukje uit
„de N.we Leidsche Crt." overgenomen
over het dienstmeisje. Ik was mij be
wust, dat er mensen zouden zijn. die
een andere kijk op het probleem van
de huishoudelijke hulp zouden heb
ben, dan daarin werd aangegeven. Er
werd immers de tegenstelling in ge
maakt tussen de zakelijke verhou
ding van het meisje op het kantoor
tegenover haar directeur en die van
het meisje in de huishouding van die
directeur tegenover haar mevrouw.
Waarom, zo werd het probleem ge
steld, is deze verhouding ook niet
zakelijk worden de werktijden goed
geregeld en wordt het loon niet aan
bepaalde normen gebonden?
Omdat de mensen het met dit stukje
waarschijnlijk niet allen eens zouden
zijn, heb ik er onder geschreven, dat
het goed was er eens over na te den
ken, in mijn hoofd nemende, dat ik
er dan wel weer eens op terug zou
kunnen komen. Enige reactie was te
verwachten.
Die reactie is gekomen en ik voel
mij geroepen iets meer van het hulp
probleem in onze gezinnen te zeggen.
ALLEREERST had ik zelf bezwaren
tegen het stukje. Mijn bezwaar
was nv juist, dat de verhouding van
mevrouw tot het dienstmeisje daarin
te zakelijk werd gesteld. Men kan
deze verhouding, als ze goed is, niet
geheel zakelijk zien, meer, men moet
deze verhouding niet zakelijk gaan
zien. Juist in het te zakelijk zien van
dit vraagstuk zijn er zoveel misluk
kingen op dit gebied te boeken, zowel
van de zijde van het meisje als van
de zijde van mevrouw. Zal het goed
zijn, dan zal in deze verhouding de
keuken niet gelijk gesteld mogen wor
den met de fabriekshal, de werkplaats
of het zakenkantoor, en de huiskamer
niet gelijk met het privékantoor van
de directeur. De naam wijst er im
mers reeds op, het meisje komt in
het huis dienen en dat houdt in, dat
ze in het huis wordt opgenomen en
in een bijzondere zin, deel van het
gezin gaal uitmaken Bij een goede
verhouding zijn er over en weer vrij
wel geen geheimen, dan die van zuiver
persoonlijke aard, en men gaat met
elkander leven. Zuiver zakelijk is
deze verhouding niet. Welnu, dan
moet men, binnen het redelijke, ook
aan elkander geen arbeidstijden gaan
opleggen, dan moet mevrouw het kun
nen verdragen, dat het meisje eens
enige tijd voor zichzelf werkt of een
zaak van zichzelf in de gewone tijd
van mevrouw gaat opknappen. Dat is
eenvoudig een kwestie van overleg.
Aan de andere zijde moet het meisje
niet met het horloge in de hand gaan
staan en bij het slaan van een be
paalde klok het werk neerleggen. Op
een kantoor kan dat veelal wel. De
pen ligt er de volgende morgen nog
en het stuk, waaraan men werkt, kan
de volgende morgen worden vervolgd.
In de fabriek staat de machine een
voudig stil. Uit'. In de keuken kan
men de vuile boel van het eten in
de meeste gevallen tot de volgende
dag niet laten staan en ten opzichte
van de kinderen in huis kan men zich
ook niet op het standpunt stellen, dht
ze de volgende morgen wel naar bed
kunnen worden gebracht. Als het
meisje en mevrouw zich samen deel
van het gezin voelen, zodat ze elkan
der van node hebben, dan is de ver
houding niet zakelijk meer. dan is de
persoonlijke sfeer binnengekomen.
funest als kinderen i
gezin goed of wordt er voor
gestreden dat ze het licht
Zijn gebod, de naaste
dienstmeisje. Het is voor En dan heet het
de rommel „„....ophalen: „Huishoudelijk
voorrecht niet. Zie
eens naar de vacanties en niemand prettig, neus-opnaien
•ustkuren, die overal ln het achter een ander aan op te werk, Brrri zo'geestdodend!
de vele oververmoeide wilt, dat u geschiedt, doet
verhouding: Mevrouw huismoeders. Ik denk hier nu ook »in een inder niet", n
j.„.,„,o Aoyo alleen maar aan het Magda-
dienstmeis e waar we deze len,.fondg dat de Nftd
Blad Zij eens extra christenvrouwenbond voor
haar leden in het leven ge
roepen heeft en trouw on-
rnoudt. Honderden huis
maken hier
vod? wif^ïu "'.""".dode"
geest heeft, misschien wèl.
week
aandacht aan wijden.
kunnen nl. door het lezen
van één klein artikeltje over dernoudt.
zo'n veelzijdig probleem, zo vrouwen
gemakkelijk misverstanden haar toir
huispersoneel.
Bovendien: geld is een
wankelbaar bezit. Wie ga
randeert onze kinderen, dat
later personeel op
ontstaan.
Dat bleek wel uit de boze
brieven, die ik twee weken
geleden ontving. Beste
als kunnen houden? Ik ben
,w.. het leven de poë-
weet te puren, die de
kleine vreugden weet te ge
nieten. die met de liefde van
haar hart werkt, vindt een
diepe bevrediging in huis
houdelijk werk. Sta op Maan-
haar toeren geraakt tenminste mijn moeder altijd houdelyk werk
haar getal groeit nog dankbaar voor. dat zij dagmorgen vlak
rend. haar dochters heeft leren even stil in je r<
ik ben het vanzelfspre
kend met u allen eens. da'
vrouwen, die haar dienst
meisjes uitbuiten, ha;
vrije avonden
Naar mijn bescheiden i
nlng niet èllea.
rèl
veel. Dit probleem lost zich
als het ware vanzèlf op ln
een 8«zin. waar Christus het
haar onderbetalen, af- Hoofd is.
een. opjagen enz., ten Concreet gezegd: waar men
- Jl" verkeerd elkander dient door de liefde.
iwen zijn Daar zal de man zijn vrouw
dat steunen en zoals een lezer
mU schrijft:
roep terughuive- blazen als hij eens schoenen de dag van gisteren,
bed -on
zich poetst, de kleintjes
tre- helpt brengen, de vaat mee
f Ach. da'
enenmale zondig
handelen. Zulke vrou
er mede de oorzaak
onze meisjes voor dit mooi
eerzaam bero
ren. Als deze
Christenvrouw
den zij het groot gebod der helpt afdrogen
liefde met voeten. We mogen doe
er God voor danken, dat de Je
verhouding ..mevrouw-meid"
(dat vreselijke woord!! zoals
in bovenstaand artikel staat,
niet meer is. wat ze vroeger
was. Maar dan in de zin van
de verschrikkelijk a-soclale
misstanden wat betreft sala
riëring en vrije tijd.
Feit blijft dat het beroep
aanpakken, tot de wit
meren gang op 1
schuren, toe'
Spuug (figuurlijk ge-
knieën sproken) even in je handen
en pak aan. Wat geeft meer
voldoening dan orde in
immers vanzelf.' als de handen gerukt
elkaar houdt'
En dan de opgroeiende
kinderen. Die zullen er zeker
niet van blazen als moeder
hun al vroeg leert hun eigen
bedden af te halen of recht
te leggen, vaat mee wassen,
schoenen en koper
boodschappen doen
als er hulp is.
meisje of
als jouw knieën te goed zijn
im erop te kruipen, de mijne
LeJ£fr niet" En daar kroop
zc.er hofti ff v*venrt
heftig vegend de kamer
rond!
Maar een héél belangrijk
punt moeders is onze eigen
poetsen, houdin- ?n opzichte van
huishoudelijk werk. Als wij
dienst- dit al zuchtend en mopperend alles
werkster. Dit doen. is het dan wonder dat
goed. vrolijk wapperend in
wind aan Je waslijn, kan
daar geen vreugde aan
beleven? Het smakelijk toe
bereiden van de maaltijden
dit met zorg klaargemaak
te tafel het bloemetje niet.
Die zelf gebreide truien, waar
onze kinderen de winter mee
ingaan, het kasboekje dat
dank zij ons economisch den-
handelen klópt,
heel veel
ik alle moeders wel op
deswege vele huismoeders het hart willen binden: leert met de paplepel
overspannen raken Want
Voor Mn groot gezin komi heel was kijken: nieuw kopen is duur, dus
moet het meestal zelf gemaakt worden.
kinderen één te pakker
De jongens evengoed als de
sterk meisjes Des te flinkere men-
■h zullen er uit groeien. Het
maakt de taak
kinderen als 't ware huisvrouw tot het meest veel-
n aversie zijdige beroep, dat wij be
tegen dit werk ingegoten deden kunnen. Want ik heb
<r:jgen, hier nu alleen nog maar over
Én tóch is huishoudelijk huishoudelijk werk gesproken
werk zo mooi. zo afwisselend en dus het voornaamste deel
Nogmaals:
zin de echte teamgeest ge
kweekt wordt, waar de ou
ders hun kinderen „het lied
van de arbéid" vóórleven,
waar liefde woont zal ook de
hulp van buitenaf zich geluk
kig voelen en daar zullen de
dochters haar moeders óók
niet beklagen, zoals die meis
jes dit enkele weken geleden
tegenover mij deden, omdat
zij daarmee zichzelf beschul
digen van een schromelijk te
kort aan daadwerkelijke lief
de tegenover haar moeders.
Nog even (ik ben al over
m'n schreef) enkele regels uit
een brief van een gewezen
dienstbode:
„Ik dank God dat ik 17 jaar
in dat gezin mocht werken
en zorgen, dat ik liefde
mocht geven en ontvangen.
Ik dank Hem, dat Hij mij
gebruikte om deze mensen
tot Jezus te leiden. Ik dank
Hem. dat ik ze door Zijn
Woord mocht voorbereiden
voor de grote Reis. Wij wa
ren gelukkig omdat de lief
de van Christus alles moge
lijk maakt, ook offers te bren
gen voor elkaar. En mevrouw
en de hulp moesten daarvan
vervuld zijn. ..Ik heb zelf nu
ook vele jaren een hulp ge
had. Maar wij hebben in de
oorlog onze laatste boterham
samen gedeeld en die smaak
te eens zo heerlijk. De een
voor de ander zei geen hon
ger te hebben, terwijl we het
van elkaar wisten, dat het
wèl zo was. Dat is de liefde
uit God. En mijn hulp was
goed katholiek, maar wij
wisten ons kinderen van Eén
Vader."
Intussen: Zó kan het dus
óók!
MARGARITHA
Merkwaardig is, dat in gezinnen, waar
men de verhouding zo weet op te
bouwen, meestal geen moeilijkheden
zijn te vinden
QVERIGENS moet men de oorzaak
van het geringe aantal meisjes, dat
bereid is nog in gezinnen te gaan
„dienen", niet alleen in een gemis aan
verantwoordelijkheid zien. De toe
standen zijn op vele punten zo gewij
zigd, dat er voor meisjes veel meer
emplooi, met veel meer toekomst te
vinden is dan dit vroeger wel het ge
val was. Zeker, via de gezinnen en de
dienstmeisjes zijn er talrijke goede
huismoeders gevormd in het verleden.
Maar men moet ook niet vergeten,
dat er voor meisjes, die tevoren nim
mer weten of ze tot de vorming van
een gezin zullen kunnen komen, wei
nig ideaal in zit om altijd in dienst
verband te moeten blijven werken.
In de laatste jaren zijn er heus niet
alleen meisjes in de fabrieken verdwe
nen, er zijn er ook zeer talrijke in
alleraardigste vrouwelijke beroepen
gebracht. Ik denk hier b.v. aan de
grote uitbreiding die het kleuteron
derwijs heeft ondergaan, aan de be
roepen van maatschappelijke werkster,
van jeugdleidsters, van assistenten van
dokters, van ieder zal dit lijstje
zelf kunnen aanvullen. Er is zich in
onze tijd in deze richting bijna een
revolutie aan het voltrekken. Wie zal
het een fris jong meisje euvel duiden
als zij een poging onderneemt reeds
van het begin af aan in dergelijke be
roepen een plaats te krijgen? Het zijn
vaak beroepen met toekomst en met
een verantwoordelijkheid, die ver kan
uitgaan boven dat van het werk in
de gezinnen. We hebben hier te doen
met een verandering van het leven
waartegen met. allerlei schone theo
rieën geen kruid gewassen is.
fNMIDDELS blijft het probleem van
de huishoudelijke hulp bestaan. Het
is met hogere lonen niet od te lossen.
Naar mijn overtuiging verdienen vele
meisjes in de gezinnen, met een be
hoorlijk loon en met het huiselijk
verkeer, vaak belangrijk meer dan de
meisjes op de kantoren. Het meisje,
dat van de lagere school in een gezin
gaat, heeft met een loon van f 15 a
f 20 in de week met kost en inwo
ning ,vaak meer dan een ander met
H.B.S.- of U.L.O.-diploma in de zak
op kantoormet een salaris van f 80
tot f 100 in de maand. Daar zit het
niet in en een zakelijker verhouding
fost het probleem niet op.
Ik meen dat we hoe langer hoe meer
groeien naar de Amerikaanse verhou
dingen, waar men het dienst bode-
vraagstuk vrijwel niet heeft, omdat
ieder woont in 'n moderne flat, waar
in salon, grote hal, logeerkamers etc.
bijna niet meer gevonden worden. De
man helpt bij het afruimen en het
dekken van de tafel en hij is daar
aeheel op ingesteld. Het probleem van
de hulp is dan tot het uiterste
minimum teruggebracht. Ik laat nu in
het midden of dit alles levensverrij
king is of niet, maar de ontwikke
ling wijst in deze richting. Men kan
dat niet tegenhouden.
Dit wordt uiterst moeilijk voor de
grote gezinnen en juist daarvoor is
slechts de oplossina, dat men het pro
bleem i»an de hulp in de menselijke
verhouding ran dienst en wederdienst
blijft zien.
Wat verdienen ze?
Een enquête, ingesteld door H. J. Loo-
man van Elseviers Weekblad naar de
problemen rondom de dienstbode, beeft
aan het lirht gebracht dat (in Amster
dam althans) nog wel werksters te
„krijgen" z\jn. Meestal verdienen ze
f 1.— per uur. Dagmeisjes krijgen 25.—
in de week voor een werkdag van 9
morgens tot 4 of 5 uur in de
nidda;
Meisji
dag
sterdam met een lantaarntje te zoeken.
De enkelingen die er zün. verdienen
80.in de maand of 20.— in de
week; W8s en kost uiteraard inbegrepen.
Zij beeft bovendien recht op één vr\je
middag in de week, de hele Zondag,
veertien dagen doorbetaalde vacantie en
vol loon in geval van ziekte.
