Moskou: teleurstellende stad
Chefariite 4
Onwaarschijnlijk verhaal
van getuige Arijanto
Het VELP0S
zie je er geen
barst van!
5
WOENSDAG 5 OCTOBER 1955
MILLIOENENSTAD ZONDER KARAKTER EN SFEER
Staaltjes ran verkwisting in
een weelderig hotel
(Van onze correspondent
Alfred van Sprang)
IN EEN kleine salon op de eerste
verdieping van Hotel Natiojial
zetelt de staf van Intourisi welke be
last is met het behartigen van de
belangen van buitenlandse bezoekers.
Dat omvat alles van het wisselen van
cheques en het registreren bij de po
litie (a raison van een luttele acht
tien gulden) tot het veroveren van
plaatsen in een volkomen uitverkocht
Bolsjoitheater of het kopen van ka
viaar om mee naar huis te nemen.
Een man die behoorlijk Engels spreekt
zwaait er de scepter over vijf meer ijveri-
ge dan aantrekkelijke meisjes.
..Wat wenst u vraagt hij als ik
de morgen na mijn aankomst in Moskou
bij hem binnenstap.
„De stad zien.
„Welke taal spreekt u het liefst....?"
„Engels
Er wordt even getelefoneerd.-Een kwar
tier later staan er een auto met chauf
feur en een Frans-sprekende gids („Sorry,
alle Engelse gidsen zijn bezetklaar
om me twee uur lang de Russische hoofd
stad te laten zien in ruil voor een coupon
met sigthseeing er op uit mijn Intourist
Brede {Irolen
Het is prachtig weer.
Weliswaar is September al een flink
eind op streek maar het is nog volop zo
mer wat de temperatuur betreft. Dat geeft
Moskou natuurlijk een fleurige aanblik.
De mensen op straat dragen lichte kleren.
De ijs- en limonadeverkoopsters op de
trottoirs komen handen te kort om ieder
een te bedienen. En de bomen zijn nog
groen.
„Wilt u iets speciaals zienvraagt
de vrouwelijke gids.
„Nee, ik wil een indruk van de stad
krijgen
„Bent u al eens eerder in Moskou ge-
„Nee
We toeren eerst een beetje in het cen
trum rond. De gids wijst onder het rijden
nu en dan op een markant gebouw. De
oude manége welke nu als garage gebruikt
wordt. Het kolossale Moskwa Hotel met
zijn vijftien verdiepingen. De twee oude
gebouwen van de universiteit. Het Rus
sische Historisch museum en 'het Lenln
museum. De moderne Lenin bibliotheek
met meer dan 17.000.000 boeken en manu
scripten. Het imposante gebouw van de
Raad van Ministers. Het historische Bol-
sjoi-theater natuurlijk, waar de Russische
balletkunst hoogtij viert. En het Rode
Plein met het Kremlin en het mausoleum
waarin de lichamen van Lenin en Stalin
opgebaard liggen.
Dan slaan we de Gorkystraat in. Dat is
de hoofdstraat van Moskou. Het is een
brede straat (op sommige punten zestig
meter) met ruime trottoirs. Drommen
mensen schuiven er in beide rich
tingen overheen.
De mannen dragen over het algemeen
vormeloze costuums en overhemden met
een open boord. Als ze Iets op het hoofd
hebben is het meestal een pet. De vrou
wen dragen zomer japonnen van uiterst
eenvoudig model. Een hoed en een paar
schoenen met hoge hakken zijn uitzonde
ring. Lippenstift wordt weinig gebruikt.
Degenen die veruit het best gekleed zfcn
zijn de militairen, speciaal de officieren
Er lopen er opvallend veel van op straat
in een rijke verscheidenheid van unifor-
Het verkeer is niet zo Intensief als men
in een millioenenstad zou verwachten. Be
halve een flink aantal bussen en trolly-
bussen rijden er maar vier soorten auto's:
de populaire Moskvich, de iets grotere
Pobeda (wat Russisch voor overwinning
is), de zwarte, zespersoons Zint (van de
Zavod Imeni Molotov) en de exclusieve,
niet in de handel zijnde Zis (van de Zavod
lmeni Stalin), Verreweg de meeste van
deze auto's behoren aan de staat.
De bestuurders koesteren eenzelfde min
achting voor de voetgangers als b(| ons. De
voetgangers negeren In dezelfde mate de
stoplichten. Het zou interessant zijn te
weten hoeveel verkeersongelukken er da
gelijks in Moskou plaats hebben. Maar dat
z(jn (met vele andere dingëh) inlichtingen
welke niet in de Russische kranten ge
geven worden.
Ook Moskou heeft zijn plein
met duiven. Het publiek kan
voor een halve roebel een kom
metje zaad kopen om ze te
voederen.
economische wolkenkrabbers,
voor de vele andere staaltjes van
verkwisting.
Televisie
We rijden een van de nieuwe woon
wijken in. Blokken eendere flatgebouwen
rijen zich aaneen. Sommige zijn nog In
aanbouw. Andere zijn al bewoond. Hier
en daar staat er een klein, scheefgezakt
huisje van hout tussen de granieten ko
lossen in* Het lijkt of men het er met op
zet heeft laten staan om het contrast te
accentueren. De gids vestigt er tenminste
mijn aandacht op. En op de vele televisie
antennes op de daken van de nieuwe hui-
,.ls I
in Nederland televisie in-
Finse Marken
TVEDERLANDERS. die een bezoek
aan Rusland brengen, kunnen
bij een Nederlands reisbureau cou
pons kopen om de verblijfkosten in
Rusland mee te betalen. Deze IN
TOURIST coupons geven recht op
hotelaccomodatie, maaltijden en
sightseeing. Coupons voor een
eersteklas hotel kosten f 76 per dag.
Deze coupons betekenen een flin
ke besparing op de anders nog veel
hogere verblijfkosten. Men kan ech
ter nog belangrijk meer besparen
door de coupons in Finland te ko
pen. De Finse mark is namelijk om
de een of andere reden in Rusland
meer waard dan enige andere va
luta. Inplaats van f 76 kost een dag
verblijf in de Sovjet-Unie dan f 53.
Men kan zo nog meer besparen.
In de eerste plaats door de reis
biljetten van Helsinki naar Rusland
en terug in Finse marken te beta
len. En in de tweede plaats door
zoveel Finse marken als de wet toe
laat naar Rusland te nemen. Het is
allemaal legaal. Men moet het al
leen maar weten.
kele tienduizenden plaatsen meer hebben
dan het bekende Dynamo-stadion. In de
zelfde buurt komt ook een nieuw
wijk. Ook daar kijken we even. Dan
den we weer een van de bruggen
de Moskwa over In de richting va:
hotel.
„En hoe vindt u Moskouwil de
gids weten als we afscheid
„Zeer interessant
„Interessantherhaalt ze en er klinkt
iets van teleurstelling in h
deze kwalificatie. Maar Moskoe
mg ook teleurstellend. Het is tenslotte
millioenenstad (naar schatting tuonen
tussen de vijf en zes mitlioen mensen)
maar het heeft weinig imponerende. De
stad is zelfs in oppervlakte niet groot. E'
staan een aantal fraaie historische en mo
derne gebouwen, maar werkelijk mooi i
de stad niét. Moskou heeft geen karakte
en geen sfeer. Het enige wat eigenlijk
opvalt is de breedte van d
een van de grootste steden van de wereld
is Moskou werkelijk een teleurstelling.
De Anak Agoeng naar
Amsterdam
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, Anak Agoeng Gde Agoeng,
is uit New York vertrokken en zal Am
sterdam en Bonn bezoeken. In verband
heirmgde wint een mededeling
Nederlandse ministerie van buitenlandse
zaken aan gewicht, dat binnenkort rege'
ringsbesprekingen met Indonesië worden
verwacht
Hedenochtend is de Indonesische mi
nister op Schiphol aangekomen en heeft
medegedeeld, dat ook Nieuw-Guinea sa
deel uitmaken van de aangekondigde offi
ciële regeringsbesprekingen tussen Neder
land en Indonesië,
in verband met de scherpe koersdalin-
r, cp de Amsterdamse beurs na de be
kendwording van de verkiezingsuitslag in
Indonesië zeide de minister glimlachend:
„Het is verkeerd te vlug te reageren."
Het smartegeld
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen!
4 gei
i halpen elkaar
Oe kennis ven pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden. Ge
leerden hebben vastgesteld waar en
hoo pijn ontstaat en zij hebben geleerd
pijn te motenDaarna hebben zij kans
gezien de werking van één der oudste
pijnbestrijders belangrijk te versterken
door toevoeging van nieuw ontdekte mid
delen. Deze combinatie werkt bij pijnen
en ook bij griep beter dan elk middel
afzonderlijk. f/
tuÊÊÊÊElld£LJJliÉÊÊKL
N GRIEF - 20 TAIL: "TEM «3d
Een van de wolkenkrabbers waar Moskou zo trots op is. De bouw van
nieuwe wolkenkrabbers is echter plotseling op bevel van Kroesjtsjef
gestaakt, daar men ontdekt heeft dat zij weinig rendabel zijn.
De gids draait haar relaas af. Ze scheldt
niet op het oude regiem. Ze hemelt het
nteuwe niet overdreven op. Maar de hele
tocht is zodanig opgezet dat het toch een
knap stuk woordeloze propaganda voor
het communistische stelsel is. Tenminste,
dat tracht het te zijn.
De Gorkystraat gaat over in een boule
vard, welke nog een stuk breder 1?. De
twee rijbanen zijn gescheiden door een
plantsoen.
„De Leningradweg legt de gids uit.
„Enorm breed
„Ja, het is de breedste straat van Mos
kou. Honderd-achttien meter
Er staan verscheidene grote flatgebou
wen langs met gelijkvloers winkels. Voor
verscheidene staat een rij wachtenden:
een algemeen verschijnsel in Moskou. Hier
is ook het Sovjetskaya Hotel: Moskou's
meest luxueuze hotel. Tot de inventaris
van vele kamers behoren een vleugel en
een electrische ijskast en waarschijnlijk
een microfoon om de gesppekken in de
kamer af te luisteren.
In dit overdreven weelderige hotel
tracht de regering haar invloedrijke
gasten te imponeren. De laatste il
lustere gasten waren bondskanselier
Adenauer en zijn staf. Het hotel heeft
een fortuin gekost en is natuurlijk
helemaal niet rendabel. Maar dat
speelt geen rol. De staat betaalt. Of
tewel de belastingbetalers. En dat
geldt ook voor de fraaie maar over
dreven luxueuze métro, voor de pa
leisachtige universiteit, voor de on-
„En hebben ueel mensen een televisie
toestel .7"
„Niet zoveel nog
„Bij ons welzegt ze met iets van
trots.
Ik wil de eerste dag In Moskou niet on
aardig z(jn. Daarom vraag Ik haar niet of
zij het niet eigenaardig vindt dat men in
Rusland evenveel f 1250) voor een heren-
costuum als voor een televisietoestel moet
betalen. En evenmin hoeveel mensen er In
zo'n nieuw flatgebouw wonen en hoeveel
In oude. donkere woonkazernes waarin het
geen uitzondering is dat ses mensen één
kamer moeten delen.
In de plaats daarvan luister ik beleefd
naar haar lofzang op de scholen en de
schouwburgen en de hospitalen en het
Gorky Kuituurpark op de oever van de
Moskwa-rivler. En ik maak er een gees
telijke notitie van dat ze met geen woord
over de kerken van .Moskou rept.
We keren terug.
We rijden nog even langs een paar wol
kenkrabbers waarop Moskou zo trots
is. In enkele wonen mensen. Andere doen
dienst als kantoorgebouw. Het ministerie
van buitenlandse zaken huist ln één er
van. Natuurlijk moet lk ook even naar de
nieuwe universiteit aan de buitenkant van
de stad.
„Twee-en-dertig verdiepingen...." licht
de gids toe.
„Zo..."
„Het is het hoogste gebouw ln Europa
tweehonderd-en-veertig meter
De universiteit staat op de Lenlnheu-
vels. Aan de voet daarvan is men bezig
een enorm stadion te bouwen. Het zal en-
Het Japanse ministerie van buiten
landse zaken heeft medegedeeld dat het
door Nederland gevraagde bedrag aan
smartegeld voor 110.000 burger-geïnter
neerden in Japanse kampen f 90 millloen
bedraagt.
Kapitein kikvorsmannen
verongelukt
De 33-jarige kapitein der mariniers, A.
Th. Hafkamp, uit Doorn, ingedeeld bij da
afdeling kikvorsmannen, raakte gisteren
tijdens een oefening onder water nabij de
echuisluizen van de Afsluitdijk in visnet
ten verward. Hoewel hij spoedig op het
droge werd gebracht, bleek hij reeds te
zijn overleden.
Kapitein Hafkamp ontsnapte in 1043 uit
bezet Nederland via België, Frankrijk.
(Advertentie).
Wie HAAR verliest, zij gewaarschuwd!
De eerste ernstige waarschuwing voor
haaruitval wordt in roos op Uw kraag
geschreven. Wellicht hebt U die waar
schuwing niet gezien en heeft niemand
U iets durven zeggen. Vandaar het vol
gende. De man die roos op zijn kraag
heeft en daar niets tegen doet, zal bin
nenkort haar in zijn kam vinden. Geluk
kig is het nog niet te laat voor hem. Hij
kan zijn verzuim nog inhalen en direct
vandaag nog, Silvikrin gaan gebruiken.
Sllvikrin, de biologische haarvoeding.
verhelpt de hoofdhuid-verhoorning die de
oorzaak van haarroos is. Silvikrin brengt
vervolgens de haargroei weer op gang-
Silvikrin heeft talloze mensen hun haar
teruggegeven, omdat Silvikrin het enige
haargroeipreparaat is. dat de 14 natuur
lijke haaropbouwstoffen bevat in de juiste
wetenschappelijke verhouding: d. w. z.
Tryptofaan. Tyrosine, Cystine en nog 11
andere microstoffen uit de amlnogroep.
Bestrijdt roos en redt Uw haar! Met Sil
vikrin!
De zaak-Schmidt
Belangstelling van publiek was ook
ditmaal gering
Gistermorgen is te Djakarta voor rechter Rochjani het proces-Schmidt
hervat. De belangstelling'was gering. Voor het Nederlandse Hoge Com
missariaat was mr E, Bonn aanwezig. Begonnen werd met het verhoor
van getuige a charge Arijanto, een 22-jarige Indonesiër.
Ge'uige beweerde, dat hij verdachte in
1951 acht maal had ontmoet op plaatsen,
benden waren. Hij was merkbaar
zenuwachtig, praatte hortend en stotend
ovendien zeer onduidelijk. Hij herin*
nerde zich weinig meer. In November 1951
ild geraak' ln een leger
onderdeel. hetwelk zich bij de benden had
gevoegd. Ongeveer zeven maanden trok
hij mede met de bende, die uit 200 tot 3CK
lieden bestond en goed gewapend was
Daarna slaagde hij er in met 15 menser
vluchten. Hij had zich 'oen onmiddel
lijk bij de politie gemeld.
Getuige zeide, dat hij bij de bende visi
Nederlanders had ontmoet, ook verdachte,
hij acht maal had gezien, doch nooit
gesproken. Hij had ook een plaats gezien.
de gevangenen doodde door hen
Er t
ook nog veertig mooie vrouwen bij de
bende. Zes maal had hij vliegtuigen
genomen. Hij wist niet wat die kwamen
doen. maar kort daarop waren er volop
voedsel en lekkernijen in blik. Hij had
opgemerk', dat een gevangen militair was
gedood, nadat men hem tevoren lichaams
delen had afgesneden.
Op een vraag van de rechter verklaarde
hij, dat hij verdachte na zijn arrestatie
ln 1953 in de gevangenis TJipinang
karta had ontmoet, en daarna bij de
minele recherche.
De officier vroeg hem of iemand hem
had gedreigd of opgedragen bepaalde
klaringen af te leggen, doch getuige
Verdachte zeide getuige nooit gezien te
hebben en wees er op, dat getuige volg<
zijn verhaal anderhalf jaar met vacantia
ging, en dan met een hele bezetting
een post, bestaande uit 200 man, de bos:
introk, waar hij dingen zag, welke lijken
op de verhalen van zendelingen, die in
een pol met teer gekookt werden. Daarna
kwam hij in Maart 1952 in Bandoeng
vertelde het verhaal aan de politie.
Eliduizend doden in tien jaar
Inwonertal van Leidschendam
aan het verkeer geofferd
T ATEN wij hopen dat het
klemmende beroep van
de minister-president op de
weggebruikers niet vergeefs
zal zijn. Anders zullen hon
derd vijf en twintig men
sen, die gisteravond mis
schien bij de radio naar dr Drees luister
den, bet einde van de maand niet meer
beleven En vierhonderd anderen zullen
dan nog wel de resultaten van de ver-
keersactie, die op 28 October eindigt,
kunnen vernemen, maar zij zullen bij het
Ingaan van het nieuwe jaar niet meer het
glas heffen Het cijfer van 11000 slacht
offers sinds het einde van de oorlog, on
geveer evenveel personen als er in Leid
schendam wonen, zal dan weer vijfhon
derd hoger zijn.
Ruim 110 000 burgers, het tienvoudige
van het dodental, werden in deze na
oorlogse jaren zwaar, bijna 90.000 lichts
gewond. De materiële schade, voorzover
bij benadering kan worden geschat, zal
ongeveer één milliard gulden bedragen.
Activiteit in Utrecht
Het hoofdkwartier van de Vereniging
voor Veilig Verkeer in Utrecht ontvangt
talloze aanvragen voor affiches etc.. zo
wel van gemeentebesturen en winkeliers
als grote bedrijven.
De Utrechtse drukkerij die opdracht
kreeg de drie millioen wedstrijd vouwbla
den (in zes kleuren) te drukken, schakel
de dag- en nachtploegen in om de 30.000
kg papier voor vandaag te kunnen ver
werken. De PTT heeft namelijk als
voorwaarde gesteld dat de folders, die
van 10 tot 15 October huis aan huis in
Nederland worden verspreid, vandaag ge
reed zouden zijn.
Een paar weken later kwam verdachte
in Bandoeng wonen en moest zich bij de
zelfde dienst melden. Toen begreep in
specteur Endoeh nog niet, da', hij die
Smith was, waarover getuige hem onlangs
had verteld. Pas in December 1953 schoot
hem dat in het geheugen. Arijanto moest
toen helpen dat te bevestigen. Sinds ver-
dachtes arrestaties tot 14 Januari 1954 is
er echer geen enkel proces-verbaal van
Arijinto. Verdachte vroeg zich af, waar
getuige al die tijd is geweest. He', is op
vallend, dat getuige zeven maanden bij
(Advertentie).
de bende van Bos verbleef en niets over
hem wist maar wel over verdachte.
De confrontatie geschiedde door een
luikje. Verdachte zag de getuigen nooit.
Naast verdachte zaten toen vier donkere
mensen en een Nederlander met een kaal
hoofd, allen In gevangeniskleren, ierw(jl
verdachte de enige In burger was. Dat is
geen confrontatie meer. Een kleine wenk
tevoren en men kan nooit meer missen.
Getuige noemde op een vraag van 4a
rechter alles liegen.
Verdedigster, mevr. Bouman merkte op,
dat getuige verklaarde In 1953 met ver
dachte te Djakarta geconfronteerd te z)jn.
HU werd echter pas 31 December 1953 ln
Bandoeng gearresteerd.
Getuige zeide, da', men hem direct naar
Djakarta had gebracht.
De verdedigster vroeg of getuige door
de bende gevangen was of vrijwillig mee
was gegaan. De rechter merkte hierop op,
dat getuige gedwongen was.
Toen verdedigster vroeg naar de 40
mooie vrouwen, zeide de rechter, dat zij
alleen vragen moest stellen over dingen,
die belangrijk zijn.
Op vragen van verdedigster zeide ge
tuige, dat de radiozender steeds werd
medegenomen en dat de bende ten dele
huisde in tenten en '.en dele in woningen
van de gevluchte bevolking.
Getuige wond zich op en gaf korzelige
antwoorden.
Toen verdedigster vragen stelde naar
kapitein Bos. zeide de rechter, dat de
zaak-Bos nie'.s terzake deed.
Gorilja
Getuige Wim Eko, Indonesiër, die sinds
October 1954 gevangen is, zeide verdachte
voor deze zaak niet te kennen. HIJ wist
niet. waarom hij was gearresteerd, doch
dacht, dat he'. was om -verklaringen af te
leggen over Manoch. ZUn verhaal wee
verward en tegenstrijdig, waarop de rech
ter hem wees. Op de vraag of hU wist wet
de Nigo was, zeide hij na lang nadenken
Nederlands-Indische „Gorilja"-organl«a-
tie. Het doel der organisatie kende hij
niet. Volgens hem hadden Bos en Smith
daarmede te maken, doch hij had nooit
een bewijs voor een organisatie gezien.
De zitting ^verd hierop tot 10 October
rerdaagd.
(Aduertentie).
Prins Bernhard stelde gisteren te Etten Leur de nieuwe fabriek van
Tornado in gebruik, maar voor de officiële opening onthulde de beeld
houwer Ossip Zadkine (met een verklarende toelichting) een door hem
ontworpen plastiek boven de ingang van de fabriek. De Prins compli
menteerde de Franse beeldhouwer met zijn werkstuk, terwijl de
directeur van Tornado, de heer J. v. d. Togt, toekeek.
