Hefschroefvliegtuigen waken over de Karei Doorman
€552339
De
zomer is voorbij
T,i.R>Mïj3EÈ.SZ>bi«5i;q*e4»iBx««£Ü l
ZONDAGSBLAD 24 SEP1UUER
kers. Op hen rust de taak om bij
hulpverlening in samenwerking met
de vlieger snel en doeltreffend op te
treden, desnoods langs een kabel of
touwladder af te dalen om een in
nood verkerende vlieger bij te staan
en de haak van een hijskabel (hoist)
vast te maken aan zijn zwemvest.
Want dit kan gebeuren:
Een neergestort vliegtuig drijft
als een aangeschoten vogel op het
water. In de cockpit bevindt zich nog
de half verdoofde piloot, die zich
zelf niet kan bevrijden. Hij is stijf
als een pop ln zijn zware vlieger
overall. Ieder ogenblik kan de ,,kist"
naar de bodem van de oceaan zin
ken. Er wordt een doortastend op
treden gevraagd. Een korporaal-
vliegtuigmaker laat zich als een cir-
cusartist zakken, hij trekt de prop
uit zijn zwemvest, waardoor het
automatisch wordt opgeblazen, pikt
de vlieger aan de haak en springt
zelf in zee, waar hij blijft ronddob
beren tot hij als laatste wordt
opgepikt.
Korporaal Krouwel van de Delilah,
die al heel wat koene en geslaagde
reddingspogingen heeft ondernomen.
DE mannen met het gele zwemvest
over de borst, hebben een inten
sieve training achter de rug. Zij
kunnen eerste hulp verlenen met de
genees- en verbandmiddelen, die aan
boord zijn- Een rubberboot, draag
baren, gereedschapskist, touwen, ka
bels, touwladders en andere hulp
middelen behoren tot hun uitrusting.
Het belangrijkste hulpmiddel is ech
ter de hoist, de kabel met haak, wel
ke door motorkraoht opgehesen kan
worden, zodat het slachtoffer in een
soepel en gelijkmatig tempo om
hoog komt.
De dood is nog nooit in het spel
geweest bij de ongelukken, die op
en om de Karei Doorman gebeurden.
Eens stortte een vliegtuig, dat met
de katapult werd afgeschoten, vlak
voor het snel varende schip in zee.
De vlieger scheen reddeloos verloren.
Hij verdween met zijn toestel onder
het vaartuig, doch kwam na enkele
minuten achter het schip weer aan
de oppervlakte.
Korporaal A. Krauwel van de De
lilah heeft deze wonderbaarlijke red
ding op zijn naam staan. Hij pikte
de bewusteloze vlieger aan de haak
en bleef zelf op zijn zwemvest in
zee drijven tot de Cleopatra te hulp
snelde.
De onfortuinlijke vlieger herstelde
voorspoedig Hij loopt nu kaarsrecht
over het vliegdek met zijn filmcame
ra. Soms staat hij peinzend stil bij
de blauwe cabine van de Delilah en
beschouwt de reeks witte poppetjes,
waarmee de reddingen worden ge
symboliseerd. Was de Delilah er niet
geweest, dan stonden misschien zijn
familieleden in gepeins verzonken
bij een grafsteen.
De witte mannetjes op de cabines,
zich vastklampend aan een touw,
herinneren aan ernstige en minder
ernstige gevallen.
Tijdens ons verblijf aan boord
stortte een Avenger in zee. De Door
man scheen het vliegtuig in de start
van zich af te schudden. Het dook
met een plons in de oceaan. Er wa
ren twee inzittenden. Zij trokken de
propjea uit hun zwemvest, sprongen
in het water en werden enkele mi
nuten later opgepikt. Een uur later
zaten zu rustig aan de ontbijttafel,
terwijl de vlieger die hen redde twee
poppetjes schilderde
D« vliegers hebben, als bet avun-
Begin dezer maand is de Karei Doorman in Schiedam aangekomen
voor een grote verbouwing, die meer dan een jaar in beslag zal nemen.
Ons enige vliegkampschip heeft vele oceanen bevaren vóór deze
lange doktijd noodzakelijk werd.
Een van onze medewerkers maakte een oefenreis mee en schreef
onderstaand artikel over de vliegende reddingsdienst.
z nen wij, wiegend als
in de schommelwieg
van onze grootmoeder,
Vv die nog altijd met be-
"v «v zorgd gelaat naar de
y aSv .VCjfifc hemel tuurt als een
i« y' Jpiw' vliegtuig over haar hof-
MSjr WNr je ronkt. Ach, wat weet
WnB^Êl/ grootmoeder van deze
JFtw ervaring, van het zwe-
V. vcn boven een spiege-
■V*# lende zee met de zwar-
y/' te, smalle streepjes van
V torpedojagers en recht
voor ons de onbedui-
v dende grauwe rechthoek
TT van Hr- Ms" Karel
Doorman.
De hoogte maakt ons
t^gfg overmoedig. Onze met-
f gezel tuurt met een
V frons boven de ogen
naar plat-
form, waarvan een Sea-
fury zich losmaakt. Zou
I gevoel
I hebben, dat men hem
I de regie heeft toever
trouwd over heel dit
bonte schouwspel on
der ons? De stuurknup-
pel trilt losjes in zyn
hand. Hij tast naar een
knopje en dan is er
opeens zyn harde, kra
kende stem die ons tot de werkelijk
heid terugbrengt:
„We zitten hier eerste rang, niet?"
De geestdriftige bijval onzerzijds
gaat voor de mensheid verloren, om
dat wij prompt verzuimen dat knopje
in te drukken
ALS blauwe libellen, nietig boven
de oneindigheid der oceanen, zwe
ven hcfschroefvliegtuigen om Hr. Ms.
Karei Doorman, het enige vliegkamp
schip van onze Koninklijke Marine.
Hun taak is in overeenstemming
met ide luchtige onbevangenheid, waar
mee zij al spelevarend de damp
kring verkennen. Geen moordend wa
pen richt zich op de schepen onder
hen en in plaats van bommenrichters
en mitrailleurschutters hebben de he
licopters mensenredders aan boord.
Zij houden de wacht, als vliegtui
gen starten van het kleine platform
of met angstwekkende snelheid op het
moederschip toestormen om te lan
den. Een reeks poppetjes, met witte
verf op de cabines gepenseeld, geeft
aan hoeveel mensenlevens reeds met
behulp van dit nieuwste reddingsmid
del voor de verdrinkingsdood gespaard
bleven.
De Delilah spant de kroon, zij voert
de meeste poppetjes Maar ook Cleo
patra en Jezebel lieten zich niet on
betuigd. In tegenstelling tot de vrou
wen uit de oude geschiedenis, waar
aan hun namen zijn ontleend, zijn de
helicopters er geenszins op uit om
mannen tot wanhoop te brengen. In
tegendeel
DE zee was glad en vol schittering
van zonlicht, toen het bevel „He
licopters gereed maken" door de luid
sprekers van de Karei Doorman klonk.
Als onervaren reizigers hadden wij
ons reeds haastig geïnstalleerd in de
glazen cockpit, naast de officier-vlie-
zijde van onze kruin en het zwemvest
was als een corset om 't lijf ge
snoerd.
Ruim en licht is de cockpit van
de Cleopatra, een glazen koepel,
waarover snelle schaduwen vallen
van de draagschroef, die langzaam
begint te wentelen. Het toestel schudt
op de vier kleine wielen. Een diri-
geerder in zijn knalgele vest, beho
rend tot het grondpersoneel van de
Doorman, maakt bewegingen of hij
eieren klutst
Op dat signaal verhoogt de vlieger
het toerental van de motor; een oor
verdovend geronk valt als een hagel
bui op ons glazen huis. Op dat mo
ment wordt een laatste vlaggesein ge
geven, de man in het gele vest springt
opzij en met oen koddig sprongetje
wipt ons toestel omhoog. Het verheft
zich aarzelend boven het vliegdek,
waarbij de wielen als tastende poot
jes van een insect nog houvast schij
nen te zoeken.
Dan spreekt de stuurknuppel het be
slissende woord. De Cleopatra schijnt
opeens tc kantelen en stormt dan
scheefhangend met een wijde boog
naar het zuiden. WU vliegen!
De Atlantische Oceaan glanst en
schittert onder het licht van een uit
bundige middagzon. Daarboven dei-
Eerste rang. De zon stooft ons
warm en Cleopatra wiegt ons teder
in het grote hemelbed. Beneden ons,
op dat kleine drijvende vliegveld, zijn
de zenuwen tot het uiterste gespan
nen. Verkenningsvliegtuigen worden
door de katapult-installatie als een
steen van het dek geslingerd, jagers
overwinnen brullend de wetten van
de zwaartekracht en even later staat
de batsman gereed om binnenkomen
de vliegers seinen te geven voor de
landing. De bats zwaaien als kleuri
ge papegaaien om zijn hoofd.
De helicoptcr-vliegers zijn volko
men vertrouwd met dit ceremonieel.
Bij iedere start en landing nemen zij
hun wachtposten in.
Op enige afstand van het schip
hangt Delüah; zij is „stand-by" en
zal toeschieten, zodra haar assisten
tie nodig is. Cleopatra heeft dichter
bij het vliegkampschip haar anker
in de ruimte uitgeworpen, want als
„plain guard" heeft zij de plicht om
als een valk neer te schieten, wan
neer een van de vliegtuigen in zee
mocht storten.
En dat gevaar is niet denkbeeldigl
De vliegkampschepen zijn oorlogsbo
dems, die het ontwikkelingsstadium
nog maar nauwelijks achter de rug
hebben en hun verschijning op de
grote wateren riep vele problemen
op. De beperkingen, die het kleine
vliegdek oplegt en de sterke in
vloed van weersomstandigheden ma
ken het risico voor de vliegers vrij
groot.
Het neerstorten van vliegtuigen in
de onmiddellijke omgeving van het
schip behoort tot de voor de hand
liggende gevaren. Vroeger hadden
de vliegkampschepen een torpedoja
ger of andere volgboot in het kiel
zog, die tot taak had neergestorte
vliegers op te pikken.
In de helicopter schijnt men nu
echter het volmaakte reddingsmiddel
gevonden te hebben. Zij zijn snel,
gemakkelijk wendbaar en kunnen als
zwevende ambulancewagens bijna
roerloos boven de plaats des onheils
blijven hangen.
7J AN boord van Hr. Ms. Karei Door-
man troffen wij twee hefschroef-
vliegtuigen aan: Delilah en Cleopa
tra, die dertien mannen voor zich op
eisen. Het commando over deze red
dingsbrigade is toevertrouwd aan een
jonge officier-vlieger.
Als een druk vliegprogramma
wordt afgewerkt, gaan de hefichroeff
vliegtuigen soms vijf of zes keer per
dag hun posten betrekken en nooit
mag daarbij de waakzaamheid der
inzittenden verslappen.
Het zijn merkwaardige toestellen,
zoals zij daar hangen in bedwongen
kracht, met boven zich het snelle
wieken van de driebladige draag
schroef en op de staart het snelle
propellertje, dat bij de besturing niet
gemist kan worden.
Het is nu ongeveer een jaar gele
den, dat de helicopters aan boord
van de Doorman kwamen. De Ma
rineluchtvaartdienst heeft de be
schikking over vier van deze toestel
len: Cleopatra, Delilah, Jezebel en
Salome. Mocht het kwartet worden
uitgebreid, dan is het aan de vliegers
wel toevertrouwd om niet minder
roemruchte vrouwennamen aan de
historie te ontlenen.
Maar daarover maakt onze vlie
ger zich nu nog geen zorgen. De
vrouwen laten hem koud- Hij werkt.
Zijn ogen knipperen geen moment
voor het felle, op de zee weerkaat
sende zonlicht. Hij staart naar de
Doorman. Er gaat even een trekking
over zijn gladgeschoren kaak. Vlieg
tuigen cirkelen o«n het schip en
plotseling is er één, dat de sprong
waagt. Het hipt als een halfverdoof-
dc vlieg over het dek en komt met
een kleine buiging tot stilstand. De
officier-vlieger van Cleopatra zegt:
„Wéér één". Daarna tuurt hij de he-
Opeens is er bij zijn voeten een
hand, die een kabel weggrist. Die
hand behoort aan één van de twee
redders in de cabine achter ons. Het
is een tamelijk ruim verblijf, waar
van de groene bekleding (een ge
luiddempende stof) doet denken aan
een luxe boudoir.
De inzittenden kan men echter
geenszins vergelijken met salonjon-
otriuYintn
Muziek voor piano, fluit, viool en orgel
OPGEDRAGEN aan <m'n liefste Chou-
Chou", schreef Debussy boven het
manuscript van zijn pianowerk „Child
ren's Corner". Die Chou-Chou was het
dochtertje van Debussy. Eigenlijk heette
ze Claude-Emma. maar haar vader
noemde haar altijd Chou-Chou en met
zoveel liefde had Debussy deze suite
van kleine pianostukjes voor haar ge
maakt, dat hij er zelf nog het omslag
voor tekende ook. Dit kind uit het twee
de huwelijk van Debussy heeft altijd
een grote plaats ingenomen in het hart
van de componist. Een jaar na haar
vader stierf ze op 14-jarige leeftijd
(1919).
Met deze Suite heeft Debussy getoond
ook in het kleine een groot kunstenaar
te zijn. Heel simpele stukjes zijn het,
maar zo geniial dat men er terstond
de meesterhand ln herkent. En de kin
dervriend. „Children's Corner" (Kinder
hoekje) werd geschreven in 1908 en be
vat zes deeltjes: „Doctor Gradus ad
Parnassum" (irontsering van de vinger
oefeningen), „Jimbo's Wiegelied" (heer
lijk sprookje van speelgoed-olifant),
„Serenade voor de pop" (geestige droef
geestigheid), „De sneeuw danst" (on
onderbroken beweging van vallende
sneeuwvlokken), „De kleine schaapher
der" (rank en karakteristiek herders-
wijsje) en „Goiliwogg's Cake-Walk" (de
kleine neger Golliwogg danst een lustig
Amerikaans dansje, de cake-walk).
Van deze Suite maakte DECCA een
prachtige opname met de 25-jarige Ita
liaan Paolo Spagnolo aan de vleugel, de
pianist die in 1941 al de eerste prijs
op het Internationaal Muziekconcours in
Genève won (langspeelplaat LW 51871.
Reeds vroeger heb ik op de kwaliteiten
van Paolo Spagnolo gewezen in deze ru
tuur eenmaal achter de rug is, nog
een kleine plechtigheid te verwach
ten Zij worden opgenomen in de
„ditching-club", waarin allen zyn
vereend, die door hefschroefvliegtui-
gen zijn gered. Voorzitter is de vlie
ger, wiens belevenissen wij hierbo
ven verhaaldenDe inlijving bij
de ditching-club gaat gepaard met
toespraken, een huldiging van de he-
licopter-bemanning en het aansnijden
van feesttaarten. Intussen starten op
het vliegdek met donderend geraas
de machines. En tussen zee en uit
spansel hebben ide hefschroefvlieg-
tuigen hun wachtposten betrokken,
feest of geen feest.
Deze reddingsdienst is slechts een
onderdeel van de uitgebreide voor
zorgen, die aan boord van het vlieg
kampschip worden genomen om de
veiligheid van mens en materiaal te
verhogen. Wel spreekt zy het meest
tot de verbeelding.
Toen het Noorse stoomschip „Gatt"
bij de Zuiderpier te Hoek van Hol
land was gestrand, heeft de Delilah
bij vliegend stormweer zestien opva
renden gered. In drie kwartier wer
den vijf vluchten gemaakt. Vechtend
Zo vaart Hr. Ms. Karei Doorman,
het vliegkampschip met 1400 man-
legen een windkracht, die opliep tot
65 kilometer per aar, hing de blaawe
libelle boven het wrak. Voor het eerst
werden ln Europa schipbreukelingen
door een helicopter gered. De cabine
staat na vol met poppetjes en de
dappere mannen kregen een onder
scheiding.
Er komt dus nog wel wat anders
kijken, dan het sachte deinen boven
een sonovergoten oceaan, waarvan
wtj hi ao ruime mate hebben ge-
LEO J. LEEUW 16.
briek en ook -iu weer geeft hij een ver
rukkelijk spel ir. deze kinderstukjes,
prachtig van tcucher. -Technisch is de
opname volmaakt uitgebalanceerd.
\7 \N het toetsinstrument naar het
blaasinstrument. Onze grootste Ne
derlandse fluitist Hubert Barwahser
solofluitist van het Concertgebouworkest,
heeft al heel war platen voor PHILIPS
gemaakt. Hij hoéft er nu een plaat aan
toegevoegd, die riet alleen door het spel
van Barwahser, maar ook door de uit
gevoerde werken bijzonder interessant
is. Aan de ene plaataijde is opgenomen
de Suite voor Ruit en strijkorkest in
a-moll van Teleir.ann en aan de andere
zijde het Concert voor fluit en strijkor
kest in D-dur van Haydn. (langspeel
plaat N 00208 L).
Georg Philipp Telemann werd op 14
Maart 1681 te Magdeburg geboren in een
domineesfamilie. Op 4-jarige leeftijd was
hij al wees en zo moest Telemann al
vroeg zelfstandig een weg door het le
ven kiezen. Die weg is een weg van eer
en roem geworden. Als Leipziger stu
dent (in de rechten) richtte hij daar
het studentengezelschap Collegium Mii-
sicum op. werkte als organist van de
Neukirche en zorgde steeds, dat de
toenmalige Thomascantor Joh. Kuhnau
kerkmuziek kreeg. Zo groot was Tele-
mann's roem dat het stadsbestuur van
Leipzig hem graag als opvolger van
Kuhnau had aangesteld, doch na diens
weigering dan „maar genoegen moest
nemen" met Joh. Seb. Bach. Telemann
was in Hamburg cantor van de Johan-
neskirche en in deze stad overleed hij
op 25 Juni 1767. Telemann was een
veelschrijver, die meer muziek naliet
dan Bach en Handel samen. Om een
klein voorbeeld to geven: 40 opera's, 33
oratoria. 600 suites, 12 jaargangen can
taten en motetten, enz.
Telemann was vooruitstrevender dan
Bach; hij was een meer Rococo-kunste-
naar. die met een melodietje zo rank
en licht speelde, dat het is alsof we met
heel fijn en weelderig porcelein te doen
hebben. De stijlen van de verschillende
landen wist Telemann zich ook eigen te
maken en zo geven zijn talrijke werken
een zeer gevarieerd beeld. Ook de Suite
voor fluit en strijkorkest in a-moll, een
der meest charmante, sprankelende en
vreugdevolle stukken muziek die ik ooit
hoorde, heeft invloeden, o.m. van de
volksmuziek. Zelden ook heb ik een
werk zo heerlijk licht en in een echte
rococo-stijl horen «pelen als op deze
plaat door Hubert Barwahser en de
Wiener Symphoniker o.l.v. prof. Bern-
hard Paumgartner. In één woord: ide
aal.
De andere plaatzijde geeft ook een
stuk prachtige spec-lmuziek, zonder pro
blemen, zonder bijgedachten, alleen
door dezelfde uitvoerenden ten gehore
gebracht. Wellk een Teinheid heeft deze
muziek en hoe is deze reinheid volko
men onbevlekt gebleven in deze unieke
opname. Een plaat die blij stemt.
TER afwisseling nu een strijkinstru-
A ment. nl. de viool. En daarvoor koo*
Ik het Vioolconcert van Mendelssohn, ge-
I einde, nog zijn
DE oogst is voorbijgegaan. Zie maar,
hoe kaal de velden en hoe gevuld
de voorraadschuren zijn. Het hooi is in
gezameld en het goudgele koren is
binnengebracht. De oogst is uoorbyge-
aaan en God heeft de hope van de
landman niet beschaamd.
De zomer is ten einde. Hij bracht
ons regen en vruchtbare dagen. En ook
de zonneschijn was in ruime mate ons
deel. En toch is de zomer een schei
dende gast, al strooit hij soms nog tot
in de herfst met kwistige hand zijn
schatten uit.
Nog zijn wij niet verlost.
Gy ryt mogelijk ziek en gij hebt
in deze zomer vele smarten geleden,
en ondanks zorgvuldige verpleging zyn
de krachten niet weergekeerd. En gij
herhaalt by u zeiven: De zomer is ten
einde en nog zijn wij niet verlost.
G\j verkeert mogelijk onder de druk.
Daar kunnen grote zorgen zyn. Daar
zyn kruisen, die verborgen zijn. De
dagen zijn heengegaan en de weken
zijn omgekropen. De zomer is ten
einde, maar de toestanden zyn niet
verbeterd.
Gy gaat met grote zorgen de herfst
in en de u»inter tegen. En gij herhaalt
by uzelven: De zomer is ten einde en
nog zijn wij niet verlost.
Gij ryt mogelijk zondaar voor God
geworden. Dit is een vrijmachtig uton-
der van Gods genade. Gy hebt door
Woord en Geest licht ontvangen, zodat
gij bekend zyt geworden met uw ver
loren toestand voor God. Gij zyt ont
dekt geworden aan uzelf, en geen mens
kon u helpen. Gij moet leren verstaan
wat het zeggen wil: „Een mens kan
geen ding aannemen, zo het hem uit
de hemel niet gegeven is".
Gy hebt ingezien, dat g\j niet alleen
tegen sommige maar tegen al de ge
boden van God zwaarlgk gezondigd
hebt en geen derztlv* gehouden, en
r dat gy steeds tot alle boosheid geneigd
zyt. En terwijl de vogels zongen, moest
uw ziel klagen: 't Is niet alleen dit
kwaad, dat roept om straf; neen, 'k
ben in ongerechtigheid geboren.
Maar gy hebt leren roepen om ge
nade. Doch, terwijl gij van andeien
hoorde, dat zij in de ruimte gesteld
zijn, is er voor U meer ellende dan
blijdschap. En dat reeds zo lang. En gij
herhaalt by u zeiven: De zomer is ten
einde en nog zyn try niet verlost.
Nog niet. Toch zal de uitkomst die
nog toeft bereid zyn aan allen, die hun
hope leerden bouwen op de Here, by
Wie uitkomsten zijn, uitkomsten zelfs
tegen de dood. Gods Woord getuigt:
„Want de Zoon des mensen is ge
komen om te zoeken en zalig te
maken wat verloren was".
En nu is het noodzakelijk, dat wy
onze verlorenheid leren kennen, om
de rijkdom van Christus te verstaan.
Als wy sterven zonder Christus komen
wy voor eeuwig om, en dat door
eigen schuld. Vreselijk om nooit ver
lost te worden van zonde en schuld.
Het is nog zomerde zon van
het heden der genade schijnt nog in
haar heerlijkheid, de nodiging van
het Evangelie moQen wy nog ver
nemen. Haast u: de tyd is nab(j.
Straks komt de eeuwigheid voor u
en my.
Voor Gods kinderen zal zeker de
verlossing komen. Want er is een
belofte voor u die zucht: ru>g niet.
Niet in de mens. maar enkel in
Christus. En deze belofte luidt: Die
met tranen zaaien, zullen met gejuich
maaien. Die het zaad draagt, dat men
zaaien zal, gaat al gaande en wenen
de; maar voorzeker zal hij met ge
juich wederkomen, dragende zyn
schoven.
Zijt gy wenende? Waarlijk wenende
naar God? Dan zult gij ook juichen
over Gods vrijmachtige liefde
De solo-fluitist van het Concert
gebouworkest Hubert Barwahser,
die met de Wiener Symphoniker
een Fluitsuite van Telemann en een
Fluitconcert van Haydn speelt.
00750 R). In 18*4 schreef Mendelssohn
dit werk en op 13 Maart 1845 werd het
in Leipzig ten doop gehouden door de
violist Ferdinand David. Die eerste uit
voering was een enorm succes voor
Mendelssohn, maar de laatste uitvoe
ring die er wellicht deze week van ge
geven is, ergens op de wereld, is dat
niet minder. Nog steeds bejubelt men
Mendelssohn's Vioolconcert, en terecht.
Er zijn weinig soloconcerten voor viool
geschreven, die zo voortreffelijk voor
het instrument zijn gemaakt en boven
dien zulk een zeldzame eenheid verto
nen van muziki.e inhoud en vorm. Hier
is de romantiek op haar best, hivr is
een melodische beleving waarnaar de
mens van thans nog steeds hunkert.
Geniaal is het spel van Grumiaux,
door en door muzikaal en warm van
toon. Het is alsof de meostcrviolist Gru
miaux dit veelgespeelde werk tot nieuw
leven brengt, bewogen en niet sentimen
teel. krachtig en toch sereen En het
spel van de Wiener Symphoniker onder
Rudolf Moralt' is hiermee k) volmaakt
evenwicht. Een uitzonderlijke opname.
kwam een kleine 45-toeronplaat FAP
8236) uit met Richard Keys Biggs aan
het kapitale orgel van de Heilige Sacra
mentskerk tc Los Angeles. Hij sp It de
Toccata en Fuga in d-moll van Bach
(Petersband IV, no. 4) en de Fuga in
e-moll (Petersband III no. 10). Dit is
de eerste keer dat ik de naam Richard
Keys Biggs hoor. De indruk die ik door
deze plaat van hem kreeg is die van
een enorm instrumentalist en een spon
taan muzikant. Het spel van Richard
Keys Biggs is zeer virtuoos, zonder dat
dit virtuoze echter helemaal wordt toe
gespitst. Zijn spcelvaardighcid staat in
dienst van het kunstwerk, althans van
zijn opvatting van het kunstwerk Ei. die
opvatting is hoe zou men anders kun
nen verwachten van een Amerikaans or
ganist eigenlijk wat achter bij dc
Imiio|-i' Bacli-opvatting De pciioile
dat onze organisten eigen aandoeningen
in Bach afreageerden zijn we wel te
boven, doch Richard Keys Biggs is dat
nog niet. Dat d_.et natuurlijk aan de
vorm van Bachs kunst geen goed, doch
aan de andere kant spuit er wel een
grote dosis sponta.-e muzikaliteit uit. En
zo hoort men op deze plaat speciaal de
d-moll fuga in een soms heel erg vrij
rhythmc. Keys Biggs ziet allereerst het
monumentale. Dat geeft aan zijn vertol
kingen Iets indrukwekkends, doch laat
wel een wens over ten aanzien van de
stylistische beheersing. De opnamen iijn
buitengewoon goed gerealiseerd door de
technici cn als specimen van een andere
Bach-opvatting dan de gangbare is deze
plaat toch wel een interessant bezit.
CORN. BASOSKI.
een pReekstoeL v&n
öRie qulöen
ln 1572 kwam de Augustijnerkerk te
Dordrecht in handen van de Protesttn-
tcn, doch een noodzakelijk kerkmeubel
ontbrak. Daarom kreeg een Oorkums
predikant, ds. Roelof van der Velt. de
opdracht een preekstoel aan te kopen,
wanrvoor hem, volgens een bestaande
rekening, een bedrag van drie gul
den werd ter hand gesteld. En hij
slaagde nog ook, al was dan het spreek
gestoelte „hemel "- (lees: klankbordil.-n
Maar dit „stoel-element" kwam twintig
jaar later ook!
In 1626 besloot de kerkersad. ten ge
rieve van eventuele te-laatkomcndc ge
meenteleden, vlak vóór de kansel e,«
„leye" op te hangen, met de te zingen
psalmen, omdat „men inzonderheyt in
den morghenpredicatle qualyck kunde
weeten wat psalm gezonghen moest*
werden".
Leden van de aanzienlijkst* geslach
ten uit Holla.id hebben In de Dordta*
kerk o.a Dathenua, Vosslus. *.a. be
luisterd Onder hen zag men b v. de
Prins van Oranje, die hier met zijn ge
malin Charlotte van Bourbon, hun doch
ters naar het doopvont bracht. o.L
Louise Juliana, later gehuwd met Pre-
dcrik IV van de Paltz en Charlotte Bra-
bantine. de latere echtgenot* van d*
hertog van Fremouill*.
