Expositie Jubel-Vebo lokt in de
Stadsgehoorzaal
Leiden als agrarisch centrum doet
ran zich spreken
Burgemeester Van Kinschot
hield openingsrede
In 't Waaggebouw werden
kazen gekeurd
ÉIEUWE LEIDSCHE COUHANT
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1953
„Zo doel de boer" ook voor de stedeling
•vond. zoals het de goede landman be-
Een romantische sfeer komt ons op de
binnenplaats tegemoet, waar een alleraar
digste oud-Hollandse markt i» ingericht.
De receptiekamers bergen, vooral voor
de boer zelf. veel inti
proeven met
voeder worden hier aanschouwelijk voor
gesteld. In de stemkamer geeft de land-
bouwvoorlichtlngsdienst doorlopend film
voorstellingen en in de linker-beneden-
gang treffen wc dan voorts nog stands
aan van firma's, die op de een of andere
wijze met het boerenbedrijf hebben te
maken.
Boven
Op de openingsvergadering t?an de Jubel-Vebo was als regeringsver
tegenwoordiger aanwezig de directeur-generaal van de Landbouw, ir
A. W. van der Plassche. Hij bond de boeren op het hart, steeds de
nieuwste ontwikkelingen op landbouwgebied te blijven volgen.
Foto N. van der Horst
Jubel-Vebo gestart
Alleen boer met open ogen zal zich
Een rubbergeur komt ons boven aan de
trap tegemoet. De Rubberstichting Delft
exposeert de toepassingsmogelijkheden
van rubber in de boerderij, en die zijn
legio. Ia de foyer luidt het motto „Melk
ts goed voor elk", waarbij de talrijke
standhouders weer alle onder één balda
kijn zijn verenigd.
Een model-kippenhok vinden we direct
om de hoek in de rechterbovengang. Een
plastic-broedmachine laat zien hoe «deren
uitkomen, en dat is voor ledereen hoogst jn een overvolle Vergulde Turk heeft de burgemeester van Leiden, jhr
interessant. mr p. H. van Kinschot, hedenmorgen om tien uur de Jubel-Vebo met een
kernachtige toespraak geopend. Het was eigenlijk de bedoeling, dat de
commissaris der Koningin, mr L. A. Kesper, dit zou doen, maar op het
laatste ogenblik werd hij voor een dringende bespreking buitenslands
geroepen. Mevrouw Kesper was wel aanwezig, en ook kon de voorzitter
van de Vebo, de heer J. W. Bonda, talrijke andere gasten welkom heten,
onder wie de burgemeesters van de Leiden omringende gemeenten, de
landbouwattaché's van Frankrijk en West-Duitsland, en een vertegen-
kunnen handhaven
De landbouwvoorlichtingsdienst heeft
grondmonsters en andere voor de ontwa-
i tering belangrijke preparaten bijeen ge
bracht ln de kleine zaal. En dan gaan we
Buiten
Schapen worden er geschoren, biggen
gevoeden kuikens geboren
ZONDER ééN VAN DE MENSEN, die nu al zo lang aan de voorbereidin
gen van de tentoonstelling ter gelegenheid van de Jubel-Vebo hebben
gewerkt, tekort te willen doen, halen we nu één man naar voren. Tot dus
ver moesten we de voorlichting over dit,grootse gebeuren hoofdzakelijk
verriahten aan de hand van beschikbaar gestelde gegevens. Maar nu we
in de gelegenheid zijn geweest, de tentoonstelling in de stadsgehoorzaal
en omgeving te zien, moet ons van het hart dat de heer C. P. Vink van
bouw- en woningtoezicht, die de architectuur heeft verzorgd, een heel
grote pluim op zijn hoed verdient. Die inrichting en opbouw is af, en met
die korte kenschets is veel gezegd.
bij zich droeg, wekte de indruk van een
zeldzaam harmonisch samenspel van lijn
kleur.
Om bij dit laatste te beginnen: de wan-
»n van de gehoorzaal zijn voor de ex-
positieganger onzichtbaar gemaakt. In de
plaats daarvan ontwaart hij in de hal een
blauwe achtergrond, ln de gangen over
gaand In groen, om in zaal en foyer weer
te veranderen in crème en zwart. Dat
het functioneel gebruik van kleuren be
staansrecht heeft, wordt bier wel af
doende bewezen.
De diverse stands zijn Ingericht onder
één gemeenschappelijk dak. De groepen,
waarin zij zijn verenigd, vormen In vloei,
ende lijnen één geheel me( de daarop
aansluitende afdelingen. Klaarblijkelijk
heeft de heer Vink lering getrokken uit
de moderne toneelopbouw. want h|j werkt
zelfs met afscheidingen, die men als „zet
stukken" zon kunnen betitelen.
Oud en nieuw
Gisteren waren we al in staat een korte
Impressie uit de stadsgehoorzaal te note
ren. In de avonduren hebben we er nog
maals rondgedwaald onder de deskundige
leiding van het tentoonstellingsbestuur.
Meisjes waren ingespannen bezig, verruk
kelijke bloemstukken op te bouwen, tim
merlieden, electriciëns, standhouders, ze
waren allemaal even druk in de weer om
in één nacht de „finishing touch" aan te
krengen. Maar zelfs zonder die laatste
opsiering te hebben gezien, kunnen we
volmondig verklaren, dat Leiden zo'n ten
toonstelling nog niet vaak binnen zijn
muren heeft gezien. Dit ls. geloven we,
de ideale wijze, om de plattelander en de
•tedeling nader tot elkaar te brengen.
..Zonde toch, al dat werk voor vier
dagen, en dan alles weer weg", boorden
»e gisteravond Iemand mompelen. Zon
de? In vier dagen kan In Leiden Iets
froots worden verricht. Veel te veel Im
mers gaapt nog steeds de kloof, die de
•tedeling van de boerenbevolking scheldt
D© expositie ter gelegenheid van de
Jubel-Vebo opgezet om Leiden vooral
uit te doen komen als agrarisch centrum,
leert hoe ten onrechte dit eigenlijk is.
De moderne boerderij immers staat mij
lenver af van de achterlijke bedoeninkjes,
die nog steeds in de geesten van zoveel
•ttdsbewoners rondspoken als hèt voor-
het platteland. Deze ontboeze-
>t ons wel even van het hart,
ns er toe zetten een algemene
geven van de tentoonstelling
keeld
voor we
indruk
•elf.
Kleur en lijn
Met een beetje ongelovig gezicht heb
ben we de verzekering van de tentoon-
•tellingsheren aangehoord, dat de heer
Vink met de architectuur van de Jubel-
Vetoo-expositie voor het eerst van zljr
leven iets dergelijks ondernam. Het ls
ook bijna niet te geloven. Wat al klaar
was. en wat in onze geest verder werd
aangevuld met kleurrijke plannen-op-
Papler, die de heer Vink steeds zuinig
kerkant, passeren we het al eerder be
schreven melklokaal, de rundveestal en
het varkenshok. Men moet hier geen vee
verwachten. Het is alleen de bedoeling
laten zien, hoe een moderne boerderij
van binnen uit kan zien.
Door al dit schoons moeten we ons niet
laten verleiden het middenstuk geen blik
■aardig te keuren. Hier is 'n miniatuur
park aangelegd, waarin de mooiste voor
beelden van bloemsi er kunst strijden om
»r van het meest bewonderd te wor-
Links in de hal kunnen we direct al
;n vergelijking treffen tussen vroeger
i nu. Van een deel van de gang is een
antieke hoerenkamer gemaakt, waarin de
kostbare, oeroude stukken uit de Laken-
5en plaats hebben gevonden. We zien
de fraaie lichtkroon neerhangen van de
zoldering, boven de oud-Hollandse tafel
en stoelen, met op de achtergrond een
antieke schouw, rechts een bedstee, en
links een aardig doorkijkje door een ver
licht raam. Daarvoor, in de hal zelf dus.
kan men zien hoe een hoerenkamer mo
menteel is ingericht
Betreden we de grote zaal, dan valt
direct de symboliek op, die men hierin
heeft willen aanbrengen. Hoog aan de
wanden zien we de wapens van de Lei
den omringende gemeeenten, middenvooi
samengebundeld in het vrij opgehangen
stadswapen van Lelden zelf. Aan de ach
terwand staat in levensgrote, vurig
letters het motto van de tentoonstelling'
„Zo doet de boer".
Voortlopend door de zaal, aan de lln-
Miniatuurpark tn de Stads
gehoorzaal: een prachtig staal
tje van bloemsierkunst.
De wallekanten van de Stille RUn spie
gelden zich gisteravond al sierlijk in het
stille water. Die kanten vormen de om
zoming van de buitententoonstelling, die
onder leiding van de chef van de plant-
soenendienst, de heer A. Galjaard, is
j ingericht. We kunnen onze blik laten
gaan over he» onverkavelde landschap en
daarna over het verkavelde, waarbij de
mogelijkheden voor een betere bedrijfs-
j voering-in-nieuwe-omstandigheden, direot
(ln het oog springen. Landbouwmachines
achter trekkers completeren dit ge
heel, dat uitloopt op een echt draaiende
molen, die het water van de polder in de
boezem maalt. De Ned. Heide Maatschap
pij is present met een wijds diorama van
een Zuidhollands landschap. Dit doet on
willekeurig denken aan het CinemaSco-
pe-systeem bij de film, zoveel diepte zit
er in.
Kaas
Elders ln dit nummer treft men de re
sultaten aan van de kaaskeuring, gehou
den in het Waagegebouw. De arbiters
waren gistermiddag om één uur al begon
nen met hun taak en 's avonds om elf
uur zaten ze alles nog eens na te rekenen
Een enorme hoeveelheid kaas ligt daar op
lange tafels uitgestald. De restauratie,
die in dit oude gebouw aan de gang is,
werd niet gemaskeerd. De palen, die de
bouwstellingen ondersteunen, zijn alleen
omrankt met groen, en dat geeft een fleu
rig gezicht bij het 8eel van de doorge
sneden kazen. De snijkant van de kaas la
bestreken met een soort plastic lak, zodai
het edele voedsel niet kan uitdrogen.
Deze kaassymphonie vormt dan het slot
van de expositie. De slagersvaktentoon-
stelling, die in het gymnastieklokaal zou
worden gehouden, gaat nie>t door.
Onze eindindruk kan onverdeeld gun
stig zijn. Tevergeefs zal men In binnen-
of buitenland een dergelijke tentoonstel
ling zoeken. Lelden maakt hiermee een
beste beurt. Laten we hopen, dat de stad
genoten In drommen zullen komen op
zetten om dit schoons te bewonderen!
Wol
Vlak voor het toneel komen we In de
sfeer van de wol, om daarin voorlopig te
rerwjjlen. Netjes opgeborgen, ergens ln
ie gehoorzaal, sullen dicht-bevachte
ichapen namelijk gedurende de tentoon-
itellingsdagen wachten om geschoren te
worden. Elk uur komt er op deze plaats
één onder de tondeuze!
Op het toneel zelf kan men. in grota
foto's, zien hoe de wol tot eindproduct
wordt verwerkt, en een aantal breima
chines laten de hulsvrouwen zien hoeveel
vlugger wollen kleding kan worden ge
breid dan met die gezellig tikkende pen-
;n mogelijk ls.
In de grote zaal aan de rechterzijde, die
e betreden na bezichtiging van de stand
op het toneel, zien we de kleurige eind
producten van de wol, met als afsluiting
stand met de producten van hand-
naaldvakken. Langs een aantal elec-
trische melkmachines komen we weer in
de hal, waar de boekenstand ons wacht.
Een boer, die met zijn tijd meegaat, moet
heus nog wel iets anders lezen dan de
krant, zo leert de bezoeker hier.
Bijzonder attractief ls de kunstzeng,
waaraan levende biggen zullen worden
gelaafd. Die biggen waren er gister
avond al. maar ondanks al het rumoer
van de opbonw der expositie, verkeer
den ze allemaal in zoete rust. Ze zullen
het nog druk genoeg krijgen met die
kunstteug
Dagtaak
De hele rechterbenedengang ls gewijd
aan de dagelijkse taak van boer en boerin.
Grote foto's laten ons zien. hoe vroeg die
dag al begint en wat er allemaal op de
boerderij ls te doen. In de andere gan
gen van de gehoorzaal wordt die serie
foto's voortgezet, zodat de bezoekers een
Indruk krijgen van -dit vele werk. Inder
daad van de vroege ochtend tot de late
Winkeliers op Aalmarkt
voelen zich gedupeerd
De winkeliers op de Aalmarkt voelen
zich gedupeerd door de hoge rieten schut
ting voor hun zaken, maar nog meer door
het feit dat het winkelend publiek de
Aalmarkt zo moeilijk kan bereiken, name
lijk slechts via de Mandenmakerssteeg.
die bovendien nog vaak versperd wordt
door vrachtauto's. De gemeente en het
bestuur van de Vebo zouden tijdige voor-
ieningen hebben toegezegd en nu hier-
an niet gekomen was, nam een van de
zakenmensen van de Aalmarkt vanmor
gen het recht in eigen handen door voor
zijn pand de twee meter hoge haag met
een flinke schaar tot een hoogte van een
meter terug te brengen. Dat kon in de
ogen van de autoriteiten natuurlijk geen
goedkeuring vinden: de schutting werd
veer tot twee meter opgetrokken en de
:akenman kreeg de politie op bezoek
'oor een proces-verbaal. Verwacht werd
evenwel, dat dit „incident" ook hiermede
nog niet gesloten zou zijn.
woordiger van Israël-Airlines.
In zijn welkomsttoespraak kondigde de
heer Bonda aan, dat mr Kesper morgen
toch de Vebo zal bezoeken, en ook Zater
dag zal hij het concours-hippique met zijn
tegenwoordigheid vereren. Hij dankte
de Leidse burgemeester, dat deze in-
plaats van de verhinderde mr Kesper ae
Jubel-Vebo wilde openen, en ook was spr.
zeer erkentelijk voor de zeer bijzondere
wijze, waarop de "neer Van Kinschot heeft
meegewerkt aan het tot stand komen van
deze tentoonstelling. De heer Bonda zet:
„Vele waren de moeilijkheden, maar groot
waren uw oplossing brengende adviezen."
De heer Bonda verwelkomde de heer
Van der Plassche, directeur-generaal van
de Landbouw, die bijzondere belangstel
ling heeft voor de ontwikkeling van de
veehouderij en deswege alle activiteiten
op dit terrein daadwerkelijk steunt. Na
de landbouwattaché's en burgemeesters
uit omliggende gemeenten, alsmede dr
Roelvink, voorzitter van de Ned. Katho
lieke Bond van landelijke rijverenlgingen,
welkom te hebben geheten, stond de heer
Bonda stil bij de ontwikkeling van de
Nederlandse veehouderij in de laatste
twintig Jaar, waaraan de vereniging
heeft mogen meewerken. „Sprak men ln
vroeger Jaren over het genoegelijke leven
van de geruste landman, die tijd is voor
bij. Zelf heeft de boer het grootste aan
deel in de te verrichten arbeid op het
bedrijf. Van 's morgens 4 tot 's avonds 6
k 7 uur eist het bedrijf al de zeven dagen
van de week zijn beste krachten op, en
's avonds zal hij zich nog moeten ver
diepen in de litteratuur over weidebouw,
veevoeding, fokkerij, verpleging van het
vee, methanisatie. vitaminen, mineralen,
hormonen 'en antibiotica, om daaruit het
nodige te zoeken ten einde zijn bedrijf
op peil te houden", zo zei de voorzitter.
Een veeboer moet tegenwoordig weten
schappelijk, technisch en commercieel ge
oriënteerd zijn om niet onder de voet
te worden gelopen, zo voegde spr hler-
Overheid
De heer Bonda verklaarde, dat we som
mige overheidsmaatregelen niet bewon
deren, of niet begrijpen, kunnen. Maar
het staat onomstotelijk vast, dat onze
overheid een open oog heeft voor de
moeilijke positie van de boer, en dat zij
daarvan daadwerkelijk blijk geeft. Hij
vestigde de aandacht op het prachtige
onderzoekingswerk, dat te Wageningen
wordt verricht, en sprak de hoop uit. dat
het bedrijfsrendement zodanig zal toe
nemen, dat de boer meer tijd krijgt allee
te verwerken, wat hem op dit gebied
wordt geboden. „Eerst dan zal hij zijn
partij zó kunnen spelen in bet productie
proces. als van hem verlangd mag wor
den. en dan zal uit een nog groter export-
surplus blijken waartoe hij In staat is.
Doch laat hij dan ook mogen delen in de
algemene welvaart, waaraan hij zijn bij
drage nu reeds zo rijkelijk levertaldus
de heer Bonda.
Na te hebben gereleveerd, dit Neder
land naar Venezuela ongeveer 6.500.000
pond kaas exporteert, waartegen*
groot land als Canada staat met slechts
12.500 pond, zei de heer Bonda, dat Neder
land alleen kwaliteitsproducten moet ex
porteren om onze naam in het buitenland
hoog te houden.
Salomo
De voorzitter ging voort: „De wijze
koning Salomo bleek een open oog te heb
ben voor de primaire eisen van de volks
welvaart, door in zijn boek Prediker de
woorden na te laten: „Het is een voordeel
voor het land als een Koning de akker
bouw begunstigt." Daarom waarderen wij
In hoge mate de grote belangstelling, die
wij van de verantwoordelijke instanties
mogen genieten. De heer Bonda pree»
de bijzondere medewerking door het
Leidse gemeentebestuur en van de ruim
honderd enthousiaste commlssieleacu, d't
hun aanleg, energie en tijd op bewon-
deringswaardige wijze ten dienste van het
bestuur hebben gesteld om op die manier
hun respect aan de boeren te bewijzen.
En de heer Bonda besloot: „Deze tentoon
stelling geeft enig beeld van wat kan
worden bereikt, indien een volk .nnig
samenwerkt in de van God gegeven
scheppingsopdracht".
Burgemeester Van Kinschot, die zich
vervolgens achter de microfoon op het
beetuurspodium opstelde, verklaarde met
veel genoegen de uitnodiging te hebben
aanvaard de expositie te openen, omdat
hij bij ervaring wist met hoeveel zorg de
Vebo-tea toonstellingen worden voorbe-
Nee, deze aardige blik in een oud-Hollandse hoerenkamer heeft de
fotograaf niet in één of ander museum geslagen. Hij richtte zijn lens
op dit tafereel opde tentoonstelling ter ere van de Jubel-Vebo,
die is ingericht in de Stadsgehoorzaal.
Foto N. van der Horst
itoufe optocht is
gewijzigd
De route van de grote agra
rische optocht, die Vrijdag
avond half zeven begint, is ge
wijzigd. Deze luidt thans:
Beestenmarkt
Turfmarkt
Haarlemmerstraat
Pelikaanstraat
Hooigracht
Nieuwe Rijn
B reestra at
Kort Rapenburg
Prinsessekade
Turfmarkt
Beestenmarkt
Na de ontbinding begeeft de
Stafmuziek zich naar het Stad
huisplein, om daar enige num
mers ten gehore te brengen.
reld. Bovendien manifesteert Lelden zich
als een centrum van een belangrijke
agrarische 6treek. De burgemeester
bracht de goed geslaagde tentoonstelling
van 1953 ln herinnering, waaruit eigenlijk
de Vebo is ontstaan. In dit verband preea
hij de heer Bonda, de actieve voorzitter,
en in hem het hele bestuur. De heer Van
Kinschot Juichte het toe, dat de expo
sitie niet alleen het vee, maar de hel®
boerderij centraal stelt. HIJ ging vervol
gens na wat er allemaal ls te zien en
sprak tot slot de wens uit, dat de Vebo
nog vele jaren werkzaam zal blijven ten
profijte van landbouwer en veehouder,
maar niet minder ook in het voordeel van
de atedellng, die de consument ia.
Waardering
Namens het ministerie van Landbouw
wenste de directeur-generaal van d®
Landbouw, ir A. W. van der Plassche,
het bestuur geluk met dit lustrum. HtJ
hoopte, dat de regering zeer veel waar
dering heeft voor wat hier wordt gedaan.
Het is van groot belang, dat de boeren
voortdurend wordt gewezen op de mo
gelijkheid nog meer verbeteringen aan t®
brengen. Zo licht komen we er toe t®
denken, dat we er ln Nederland al zijn.
En dat is niet ongevaarlijk. Spr. wees op
de grote veranderingen, in het boeren
bedrijf ontstaan in de laatste tien jaar.
De voortdurende industrialisering maakt
het probleem van de arbeidskrachten nij
pend, waardoor de boar tot .verdere me-
chanisatie en opvoering van de produc
tiviteit dient over te gaan. Hij bracht de
rezigen het belang onder het oog van
het werk, dat ten behoeve van de land
bouw in Wageningen wordt verricht, en
besloot met te zeggen, dat de boer zich
alleen zal kunnen handhaven als hij een
open oog heeft voor alle vraagstukken,
die de maatschappij ln onze dagen be-
De genodigden maakten vervolgens een
rondgang over d® tentoonstelling, stap
ten om half één aan boord van een vaar
tuig, dat hen naar het veemarktterrela
bracht Daar stond een koffiemaaltijd te
wachten.
Kazen rijen zich aaneen tot een „symphonie van kaas", omwolkt door
de typische prikkelende geur, die boerenkaas speciaal nu eenmaal af
geeft. Men kan zich in het Waaggebouw verlustigen in de aanblik van
de kaas, door de boerinnen in harde, en vooral vroege, arbeid ver
vaardigd.
Foto N. van der Horst
Goudse en Leidse
Goede kwaliteit in de omgeving
van de Sleutelstad
TN HET WAAGGEBOUW werden ter gelegenheid van de Jubel-Vebo in
•totaal 140 kazen gekeurd. Behoudens enkele uitzonderingen, die altijd
op grote keuringen als deze worden aangetroffen, was de kwaliteit van de
kaas goed en in enkele gevallen zelfs zeer goed.
snee goed tot heel goed Wat de door
snede betreft kwam het gebrek nesterig
een enkele maal voor. Enkele kazen wa
ren bovendien „blind", d.w.z. dat er te
weinig gaatjes in waren.
Voor deze klasse gdng de eerste prija
met 96 punten eveneens naar J. A Boere
uit Alphen aan den Rijn. de tweede met
eenzelfde puntenaantal naar Th Zwet
sloot te Hoogmade en de derde naar L.
Hlllenaar, eveneens uit Hoogmade Vier
de werd C. Snoek uit Bergambacht de
tweede vierde werd mevr A P C Ver
geer uit Nieuwkoop, de vijfde S J. Vis
ser uit Rljnsaterwoude:
Klasse C. met een gewicht van meer
dan 12 kg. telde 2* inzendingen met een
gemiddelde van M.5 punten. Hier waren
7 kazen (25 procent') niet goed naar mo
del. doordat zij niet goed waren gerecht.
Dit is een klein schoonheidsgebrek, dat
gemakkelijk te verhelpen 1*. Dit gebrek
wijst er op. dat de boerin als gevolg van
te weinig hulp niet die zorg aan het rech
ten heeft kunnen besteden, die verwacht
kon worden. De korsten in deze klasse
wsren beat. hetgeen voor zware kazen
als deze van zeer groot belang i.« Wat
reuk en smaak aangaat, behaalden ver-
Goudse kazen
Klas* A. gewicht tot 8 kg Het aantal
Inzendingen in deze klasse bedroeg 11
stuk», die een gemiddeld puntenaantal
bereikten van 86.3. Hoewel dit boven 85.
dus eerste soort kaas is. kwamen er van
deze groep toch nog 5 stuks in de derde
klasse terecht. Enkele kazen lieten het
zitten op het model, een enkele kreeg
ernstige puntenaftrek voor de korst, an
dere waren niet Ideaal naar de hoofdken
merken reuk en smaak. De amedigheid
was over het algemeen goed.
Een eerste prijs werd toegekend aan
een kaas. die 94 punten noteerde, aange
voerd door J A Boere te Alphen aan
den Rijn, terwijl In deze klasse drie In
zenders een eervolle vermelding kregen
Klasse B. met een gewicht tussen de
8 en 1G kg, telde 33 inzendingen met een
gemiddeld puntenaantal van 82,7. Op de
modellen viel in deze klasse niet zoveel
aan te merken, hoewel enkele kazen iets
te plat waren.
Wat de huid betreft hadden enkele
kazen wat teveel doekvouwtjes en andere
iets teveel vuil in de korst Ten aanzien
van geur en smaak kwamen de gebreken
branderig, bitter, zuur en gasslg enige
keren voor. De smedigheid was in door-
(Zfe vervolg pan. 4)
